'Traditie cabaretiers
om in film te floppen'
Sfinxen en obelisken in Bossche sporthal voor spektakel Aïda
'Kleuren kunnen verhaal vertellen'
Van Kooten over 'oneigenlijke' bezigheid:
Zinnenstrelende expositie in de Waag
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1990
.HBH.
PAGINA 17
DEN BOSCH - Het bedrijfsleven is
best bereid om forse bedragen te ge
ven voor aansprekende culturele
evenementen. Dat bewijst de ko
mende serie opvoeringen van de
spektaculaire Verdi-opera 'Aïda' in
sporthal Maaspoort in Den Bosch.
Zonder een cent overheidssubsidie
verrijst daar een produktie, die tus
sen 24 augustus en 2 september
15.000 operaliefhebbers naar de
Brabantse hoofdstad moet trekken.
Het enorme speelvlak tegenover
de lege tribunes is overdekt met
zand. Onder dat zand ligt het mate
riaal verborgen om in de finale van
de opera een pyramide op te bou
wen. Zelfs de Nijl komt onder het
zand vandaan. Boven het zand uit
steekt een acht meter hoge sfinxen-
kop, door een plaatselijk construc
tiebedrijf van ijzeren buizen ge
maakt. Vele handen zijn ineengesla
gen om deze prestigieuze produktie
mogelijk te maken.
De eerste, die daar vergenoegd
om kan lachen, is de produktielei-
der Michiel van Westering. Hij
werkte in verschillende functies
mee aan vijftig produkties van de
Nederlandse Opera, maar zijn ei
genlijke specialiteit is de financie
ring van culturele en wetenschap
pelijke projecten. Hij leek dus voor
de Bossche stichting, die al een jaar
of vijf tevergeefs had gepoogd om
de 'Aïda' van de grond te krijgen, de
aangewezen man. Aan hem werd
gevraagd een rapport te maken over
de financiering en de artistieke in
vulling van de voorstelling. Hij
zorgde ervoor, dat het rapport in de
brievenbus terecht kwam van een
groot elektronicabedrijf.
„De hoofddirectie vond het een
uitstekende gelegenheid om een ge
hele voorstelling uit te kopen voor
de relaties van het bedrijf," aldus
Van Westering, die een kentering
constateert bij de geldgevers van
spost naar kunst. „Bij sport gaat het
om naamsbekendheid. Bij cul
tuursponsoring is relatiebeheer het
voornaamste."
Bedelen
„In Nederland leeft nog steeds de
gedachte, dat sponsoring een vorm
van bedelen is. Je bent bezig het be
drijfsleven geld af te troggelen. Dat
is pure waanzin. Ook is het niet zo,
dat je voor iets dergelijks een artis
tieke knieval moet maken voor het
bedrijfsleven. Deze produktie
tracht te bewijzen dat dit niet zo is.
Onze hoofdsponsor heeft ons artis
tiek totaal vrijgelaten. Geen enkele
sponsor heeft zich met de artistieke
kant bemoeid. Dat wist ik wel. Maar
kunstinstellingen hebben in Neder
land nog altijd de angst hun artistie
ke vrijheid kwijt te raken, Ik hoop
dat na deze voorstelling die angst
voorgoed voorbij is."
Michiel van Westering speelde
met de gedachte om een heel oncon
ventionele Aïda op te voeren, een
Aïda, die niet speelt in het oude
Egypte, maar tijdens de oorlog tus
sen Irak en Iran. „Van die gedachte
ben ik afgestapt, omdat de plek zich
daar niet voor leent. Op het moment
dat ik van een sporthal een theater
moet maken is het project gedoemd
te mislukken. Er is ook gesproken
over een Verona-achtige enscene
ring. Maar daarvoor is de hal te
klein. We hebben nu gekozen voor
een produktie, die alleen maar in de
Maaspoort kan worden opgevoerd".
Deze opera heeft iets tweeslach
tigs. Aan de ene kant bestaat het
beeld van spektakel en grandeur,
maar in de meeste scènes is het eer
der een kameropera. Wij hebben ge
kozen voor een concentratie op het
spanningsveld van de dramatische
personages. Daar is de ruimte zeer
geschikt voor. Je zit rondom het
speelvlak, vrij dicht op de spelers,
die je bijna kunt aanraken".
Witzilver
Akoestisch werd de hal aangepast
en de kleuren blauw en witzilver,
die er veel voorkomen, werden
doorgevoerd naar kostuums en de
cors. Het monumentale kreeg na
druk door de aankoop van het com
plete decor van een Aïda-opvoering
in Bonn, dat op het voorplein van de
sporthal zal worden opgesteld. Daar
komen metershoge sfinxen en de
obelisken te staan om de sfeer van
de voorstelling te benadrukken. Ga-
brielle Lechner, die onlangs actief
was in l'Elisir d'amore van Forum,
is aangetrokken om de hoofdrol te
spelen. Jeffrey Lawton zingt de rol
van Radames en Gail Gilmore die
van Amneris. Goede solisten moe
ten de Bossche produktie uitstra
ling geven. Dat dit lukt blijkt uit de
kaartverkoop: 14.000 van de 15.000
plaatsbewijzen voor de vijf voor
stellingen zijn inmiddels verkocht.
Wie er nog bij wil zijn moet snel zijn.
Voor Van Westering, die Aïda-
produkties zag in Verona, Milaan,
Düsseldorf en Bonn, zijn twee din
gen belangrijk. Klopt het financieel
èn kan het artistieke resultaat zich
meten met het overige aanbod in
Nederland.
„Waarom zeg ik dat? Omdat je
voor het ontwikkelen van een ope
ra-traditie vier tot vijf jaar nodig
hebt. Ik ben op nul begonnen. Dat
betekent dat ik realist moet zijn. Ik
weet nu, dat elk bedrijf zich graag
verbonden weet met een hoogwaar
dig artistiek produkt. Relatiebeheer
is een sympathiek doel, waar men
graag geld voor over heeft. Ik vind,
dat de kunstinstellingen meer van
die mogelijkheden gebruik moeten
maken.
Neem nou Opera Forum in En
schede. Ik heb een aantal produk
ties gezien. II Trovatore vond ik
schitterend, l'Elisir d'amore ver
schrikkelijk. Het kwaliteitsverschil
van voorstellingen is te groot. Mis
schien mag ik Forum eens een gra
tis adviesje geven. Ze zouden één of
twee keer per jaar iets heel groot
schaligs moeten doen en dat met
hoge kwaliteit invullen. Daarvoor
kunnen ze gegarandeerd in Twente
de sponsors vindèn. Als Forum het
goed doet kunnen ze op zo'n project
flink geld verdienen. Dat geld kun
nen ze dus weer gebruiken om an
dere wensen te verwezenlijken".
Michel van Westering: 'Ik ben op nul begonnen. Dat betekent datje realist moet zijn
Italiaanse striptekenaar Lorenzo Mattotti exposeert in Nederland
DORDRECHT - Kleur, kleur en
nog eens kleur. Lorenzo Mattotti's
hoekige stripfiguren spatten als het
ware van het doek af. De geestes
kinderen van de tekenaar soms
verveelde, trendy people, die asso
ciaties met de vijftiger jaren oproe
pen, vaak ook opgedofte, gelikte da
mes krijgen extra kracht doordat
ze niet zelden tegen een. donkere
achtergrond zijn afgebeeld.
Wie een bezoek brengt aan de
overzichtstentoonstelling van Mat
totti in Galerie Witt aan de Groen
markt 125 in Dordrecht, kan niet an
ders dan overdonderd rakén. Is het
niet door de overdaad aan kleur,
dan wel door de hoeveelheid teke
ningen en schilderijen.
De expositie, die na 18 augustus
ook in Amsterdam te zien, is onder
streng toezicht van 'the master him
self tot stand gekomen. Een paar
uur voor de opening wandelde de
striptekenaar nog door de galerie
om aanwijzingen te geven. Hier
werd een tekening verplaatst en
daar kwam een schilderij bij, het
schuiven met de werken had nog
heel wat voeten in de aarde.
De striptekenaar werd in 1954 in
het Italiaanse Brescia geboren.
"Toen ik zeventien jaar oud was,
voelde ik al dat ik professioneel car
toonist wilde worden", vertelt h»j.
Maar Mattotti had nog een lange
weg te gaan. Geen enkele uitgever
zat op zijn boeken te wachten. Vijf
jaar lang probeerde de tekenaar in
spe zijn werk te slijten, maar steeds
kreeg hij nul op het rekest. Iri plaats
van bij-de pakken neer te gaan zit
ten, zette hij door. "Of het frustre
rend was, die periode? Nee, ik heb
er veel van geleerd. Die afwijzingen
zorgden ervoor dat ik nog harder
ging werken".
Kleur
In plaats van een cursus te volgen
wat zijn carrière wellicht in een
stroomversnelling had kunnen
brengen maakte hij zich de teken
kunst op eigen houtje eigen.
Het resultaat van zijn inspannin
gen: het gebruik van steeds méér
kleur, steeds hoekiger lijnen, net zo
lang totdat hij de gewenste figuren
op het doek zag staan en tevreden
was. "Een spectaculaire tekening of
stripverhaal staat of valt met het
kleurgebruik. Kleuren hebben im
mers de kracht op zichzelf een ver
haal te vertellen," vindt de stripte
kenaar.
Na vijfjaar zwoegen werd Mattot
ti 'ontdekt' door een 'underground'
uitgever in Italië. De eerste cartoon
negentien bladzijden werd niet
lang daarna uitgegeven. Dat hij juist
Striptekenaar Lorenzo Mattotti: harmonie van kleur, tekst en verhaal.
(foto GPD/P. van Oudheusden)
n zijn geboorteland een voet aan de Het is moeilijk, maar voor my is het
grond wist te krijgen, verbaast Mat- de beste manier om me te uitert. Het
totti 1
i nog. "Ik werk op het i
maken van één illustratie doet i
ment behalve in Milaan ook in Pa- veel minder," legt de striptekenaar
rijs omdat de Fransen een veel gro
tere strip-traditie kennen. In Italië
is daar veel minder sprake van.
Daardoor was het veel moeilijker
om daar te beginnen".
Na de doorbraak werd Mattotti
overvallen door een zoals hij het
Op het moment bestaat Mattotti's
oeuvre uit omslagen, ansichtkaar
ten, verschillende strip-albums
zoals 'Alice Brum, Brum', 'Doctor
Nefasto', 'Le Signor Spartaco',
'Feux' en 'Murmure'. Verder ont-
noemt - 'big energy'-gevoel. Teke- wierp hij posters en affiches. Zijn
nen werd een ware obsessie voor werk verscheen in tijdschriften als
hem. Doordat zijn strips plotseling 'Linus', 'Alter','RAW', 'The Face' en
gewild waren, ging het de stripteke- 'Frigidaire'. Zijn stripverhalen wer-
ook op andere gebieden steeds den tijdens festivals in Lucca,
AngoulAme en Barcelona verschil
lende keren bekroond.
Mattotti ondanks al
de wind. Zo ging Mattotti
1984 aan de slag voor het mode
blad Vanity en ontwierp hij omsla-
dit gerenommeerde Itali- die aandacht niet naar het hoofd ge-
blad: hautaine mannen en stegen. "Ik ben gewoon iemand die
prijkten op de voorpagi- de kans heeft gekregen om te doen
waar hij in is geïnteresseerd. Hoe-
Hoewel Vanity een welkome op- veel anderen zijn er die dat nooit zal
drachtgeve
s, beleefde Mattotti lukken?
het meeste plezier aan het maken
van cartoons. "Dat bevredigt me n
melijk meer. Het idee voor een ve
haal zet zich in mijn hoofd vast
mee bezig zijn. Het i
van een film. Bij een cartoon moe
ten het beeld dat je wilt oproepen,
de kleur, de tekst en het verhaal vol
ledig in harmonie met elkaar zijn.
Of er nog een uitdaging voor de
tekenaar in het verschiet ligt? "De
schilderkunst," zegt Mattotti over
tuigd. "Dat is iets waar ik nog geen
UTRECHT - Tot half sep
tember wordt in de Utrecht
se Central Studio's de film
komedie Oh Boy opgeno
men. Orlow Seunke, vooral
bekend van de Pim-filmpjes
die hij voor de Vpro maakte
en de speelfilms De Smaak
van Water en Pervola,
schreef, regisseert en acteert
een slapstick over twee riva
liserende tankstationeigena
ren in een desolaat land
schap.
Tegelijk vertelt de film ook een ver
haal van achter de camera's: gekis
sebis, jaloezie, schaamteloze ijdel-
heid maar ook een opluikende lief
desaffaire in de gelederen van de
crew. De andere hoofdrol is voor
Kees van Kooten, alias de tanksta
tion-eigenaar Bozz, alias de oudere
steracteur Gert Schouwen.
Van Kooten is zelden of nooit tot
interviews te bewegen, maar zijn
nieuwste type Gert Schouwen
blijkt daarentegen wel bereid om in
de lunchpauze van een drukke op
namedag de verslaggever te woord
te staan. Vooraf was er een welge
meende waarschuwing van de as
sistente van de producenten Lau
rens Geels en Dick Maas uitgegaan:
'Schouwen is een moeilijk heer
schap, u weet wel, zo'n echte ar
tiest'.
Ervaren als schrijver dezes in
middels is met het interviewen van
de Gefrustreerde Oudere Acteur
(G.O.A.), besloot hij tot een beproef
de taktiek: gevlei. En inderdaad, dat
werkte: Schouwen gaf zich zó bloot,
dat op het laatst zelfs even Kees van
Kooten zichtbaar werd.
Gert Schouwen: „Ik ben zeer ver
eerd dat u mij nog kent, en dat u mij
een acteur van formaat noemt. Dat
is te weinig gebeurd. Misschien is
dat de reden, waarom ik Nederland
een jaar of twintig geleden verlaten
heb. Wel heb ik per briefen per tele
foon nog wat contacten onderhou
den, zoals met Otto Waaier de regis
seur van de film Oh Boy.
Ik heb een tijd in Engeland geac
teerd, ik heb bij wat ambulante to
neelgezelschappen gezeten. Veel
Shakespeare gedaan, en incidenteel
wat televisiedingetjes. Ik kan niet
ontkennen dat ik het gevoel heb dat
mijn kwaliteiten altijd onderschat
zijn. Ik run nu - merkwaardig ge
noeg - een keten van pompstations
in Cornwall, en het was daarom dat
Waaier op het idee kwam: laten we
Gert Schouwen voor de grote ro?
van pompstationeigenaar vragen. U
moet weten dat ik me altijd zeer
aangetrokken heb gevoeld tot de ro
mantiek van het pompstation. Kent
u dat prachtige schilderij van Hop
per? Welnu, het was die sfeer die ik
ook in het script voor Oh Boy terug
vond".
- Maar met uw welnemen: auto's
van benzine voorzien, is wel iets heel
anders dan acteren. Vindt u het
geen enorme miskenning van uw ta
lenten dat u op een dergelijke ma
nier uw geld moest verdienen?
„Ik sta zoals gezegd niet zelf ach
ter de pomp, hoewel ik dat wel heb
gedaan. Er zijn natuurlijk wel meer
voorbeelden te geven van Neder
landse acteurs die ook op een ande
re broodwinning zijn aangewezen.
Neèm Will van Seist, toch waarlijk
ook een groot acteur. Als ik het
goed heb drijft hij een restaurant in
Zandvoort. Paul Cammermans is
eigenaar van een bonbonzaak in
Antwerpen.
Het is maar hoe integer je tegen
over jezelf wilt zijn bij het aar
den van rollen. Ben je bereid
een platte Tiroler pornofilm te spe
len, of een slap Nederlands politie-
filmpje, ja, dan lukt het om met dit
vak behoorlijk je brood te verdie
nen. Maar blijf je trouw aan je eigen
norm, en durf je te zeggen: sorry,
deze rol strookt niet met mijn oplei
ding, en niet met mijn smaak, dan
word je inderdaad een middenstan
der. Ik ken ook acteurs - ik zal geen
namen noemen - die een sigaren
winkeltje hebben. Die komen dan
net rond, met die totoformulieren
erbij en de paardentotalisator.
Jonge acteurs hebben het veel
makkelijker. Neemt u voor de grap
de bezetting van een serie als Me
disch Centrum West eens onder de
loep. De enige acteur van mijn gene
ratie - ik ben 63 zoals u weet - is Eric
van Ingen. Verder is het louter prille
verpleegstertjes en jonge doktortjes
dat de klok slaat. Het is een yuppie
achtige tijd, en daardoor vallen wij
wel eens uit de boot".
"En daarom is het zo goed, dat er
regisseurs als Otto Waaier bestaan?
Deze mensen kennen en apprecië
ren nog de kwaliteit van de oudere
acteur, die weten hoe gepokt en
gemazeld je bent als je de lange leer
school van kermis tot en met de Ko
ninklijke Schouwburg hebt doorlo
pen".
Nu moet ik wel zeggen: myn jon
ge tegenspeler, de 17-jarige Orlow
Seunke, doet het heel aardig in de
ouderwetse comedy-traditie. Hij
moet natuurlijk nog veel leren,
maar toch: heel aardig. Een beetje
Buster Keaton-achtig, zou ik zeg
gen. Ook dat andere jonge ding doet
het leuk. Een echt fris gezichtje
heeft die Monique Smets".
Karakter
- Als Orlow Seunke een Buster Kea-
ton-achtige creatie probeert neer te
zetten, welk type karakter neemt u
dan voor uw rekening?
„Zoals u ongetwijfeld bekend is,
werkt de ouderwetse comedy altijd
met een 'heavy'. Tegenover Chaplin
stond de man met zware wenkbrau
wen. Ik wil deze traditie geen ge
weld doen, en heb dus besloten om
mijn rol wat dreigend te spelen. Er
is duidelijk een competitie aan de
gang. En daarbij is het mijn taak om
duidelijk wat meer gewicht in de
strijd te werpen".
- Ik heb een stukje opnamen mo
gen meemaken, en wat mij daarbij
opviel was dat uw creatie enigszins
deed denken aan Cor van der Laak,
een typetje van die hier in sommige
kringen populaire Vpro-satiricus
Kees van Kooten.
„Ik heb wel eens een band van die
Koot en Bie naar Engeland opge
stuurd gekregen, en ik moet zeg
gen: het is wel aardig wat die jon
gens doen. De satirische elementen
kan ik uiteraard niet op de juiste
waarde schatten, omdat ik daarvoor
te weinig op de hoogte ben van het
Nederlandse moeras der middelma
tigheid".
"Wat in dit verband misschien
wel aardig is voor u om te vermel
den dat ik voor deze film per se met
dezelfde grimeur wilde werken als
Koot en Bie. Dat is de 85-jarige Ar
jan van der Grijn, een man met een
ongelooflijke ervaring. Volgens my
hebben Koot en Bie alles aan hem te
danken, want hun acteren houdt op
de keper beschouwd natuurlijk niet
over. Het zijn die koppen. Maar op
uw vraag terug te komen: het is mo
gelijk dat mijn vertolking op die van
De Laak of zo lijkt, maar dat ge
beurt dan onbewust".
- Wat is voor u het verschil tussen
een satire en een comedy?
„Een comedy is veel minder tijd
gebonden dan een satire. Als u mij
nou bijvoorbeeld zou vragen: wat
vind u een superieure comedy, dan
zou ik antwoorden: Fawlty Towers
van John Cleese. De twaalf afleve
ringen van deze serie zijn even tijd
loos als de films van Laurel en Har
dy. Over honderd jaar zal er nog
steeds om worden gelachen. Dat
komt omdat er geen tijdgebonden
grappen in voorkomen, maar dat
komt natuurlijk ook door de enor
me aandacht die aan de realisatie is
gegeven".
Strijd
- Over tijdgebonden gesproken: het
verhaal van Oh Boy handelt over
een strijd tussen twee benzinesta
tions in een woestijn-achtige omge
ving. De oorlogsdreiging in het Mid
den-Oosten kan dit pretentieloos be
doelde gegeven in een heel merk
waardig licht gaan zetten.
„De film moet gelukkig pas vol
gend jaar Pasen uitkomen. Ja, hoe
zal de wereld er dan uitzien? De
hoeveelste oliecrisis is dit niet?
Maar het is waar: Irak kan aan de
film een hele pikante dimensie gaan
geven. Aanpassen aan de actualiteit
gaan we het script denk ik niet. Dan
zou je er toch weer een satire van
gaan maken, terwijl een comedy
juist tijdloos moet zijn"
- Waarom heeft Kees van Kooten
nooit eerder een speelfilm gemaakt?
„We hebben Ik bedoel: Wat ik
gehoord heb, is dat Kooten en Bie
altijd al een speelfilm hebben willen
maken, maar daar nooit tyd voor
hebben gehad omdat die twee het
maken van televisie toch wel het
leukste vinden dat ze kunnen doen.
En tegelijk het meest arbeidsinten
sieve, en daar komt bij - als ik het
goed heb - dat zij 18 jaar lang elk jaar
een bescheurkalender hebben ge
maakt. Van september tot mei de
den ze televisie, en van mei tot sep
tember de bescheurkalender. Nu ze
gestopt zijn met de bescheurkalen
der hebben ze allebei tyd voor af en
toe iets anders".
- Waarom koos Kees van Kooten
voor de comedy, en niet voor het gen
re waarin hij al ruimschoots bewe
zen heeft dat hij daar een absolute
meester in is: de satire. Begeeft hij
zich niet op oneigenlijk terrein?
„Ja, maar het is toch hartstikke
leuk om af en toe een oneigenlijke
bezigheid te bedrijven. Vanaf okto
ber gaan we weer elke week Keek
op de Week maken. In onze eigen
geschiedenis is het vrij uniek dat we
voor het derde achtereenvolgende
jaar dezelfde televisievorm aanhou
den. We hebben altijd per seizoen
gewisseld. Dan weer een half uur
per 14 dagen, dan weer eens een uur
per maand, dan weer twee h^le
avonden per seizoen. Nu hebben we
een vorm, die ons blijft bevallen".
Vrijheid
„De vrijheid binnen deze opzet is
maximaal: alle types, observaties,
monologen, en poëtische overpein
zingen kunnen we er in kwijt. De
kleine ploeg die het programma
maakt werkt al twintig jaar lekker
samen. Maar misschien houdt ver
anderen een mens een beetje jong.
Daarom dus nu deze speelfilm. Het
acteren voor Oh Boy valt absoluut
niet te vergelijken met het spelen
voor een videocamera".
"Orlow werkt met een heel strak
storyboard. Elke zin, en elk shot zit
precies in zyn hoofd. Bij Keek op de
Week laten we de humor van het
toeval afhangen. Je begint gewoon
te spelen en te improviseren, ter
plekke verzin je de choreografie en
de camera volgt gewoon. Bij de
montage zie je dan wel wat leuk en
wat niet leuk is. Zo werkt dat bij de
ze film dus niet".
- Er komt ook een Engelstalige ver
sie van Oh Boy uit. Is dat een specia
le uitdaging voor u: werken aan een
internationale doorbraak?
„Stel je voor dat ik nu op mijn
leeftijd nog zou denken: misschien
kan ik Rutger Hauer of Jeroen
Krabbé nog achterna? Nee hoor, ik
hou het na deze film lekker weer bij
Nederland".
- Daarmee doorbreekt u eeti zekere
traditie bij de grote Nederlandse ca
baretiers: Toon Hermans, Herman
van Veen, en Freek de Jonge... ze
hebben allemaal van Amerikaanse
erkenning gedroomd.
„Er is ook een traditie bij Neder
landse cabaretiers - hoewel ik me
daar eigenlijk niet toe reken - dat ze
in films floppen. Misschien vul ik
die traditie wel in. We zullen wel
Lokkende oogjes en geurende schilderijen
Expositie: schilderijen, sculptuur en foto
werk van W. J. M. Kok. Tot en met 26 augus
tus te bezichtigen op woensdag, donderdag
en vrijdag van 12.00 tot 17.00 uur en op za
terdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur.
LEIDEN Vijftien paar opge
wekte oogjes kijken de bezoeker
van de nieuwe expositie in De
Waag ondeugend aan. Zwarte
kraaloogjes waar muziek uit
klinkt. 'Hou van me' zingen ze.
Voor my zyn die oogjes het
leukste onderdeel van de exposi-
in De Waag geopend wordt: schil
derijen, sculptuur en fotowerken
van W. J. M. Kok.
De Amsterdamse kunstenaar
ontving in 1989 een basisprijs in
de Prix de Rome voor schilderen
en heeft nu zijn eerste solo-expo
sitie in De Waag. Tot en met 26 au
gustus zijn hier werken te zien,
die in eerste instantie doen den
ken aan 'Minimal Art'. Maar er is
meer aan de hand met het werk
van Kok; in elk geval méér dan
het oog kan vatten.
Kok impregneerde vier onbe
schilderde doeken met parfum-
geuren. Je moet je neus zo'n
beetje tegen het doek zetten om
hiervan iets te ervaren. Myn neus
vond dit een prettige gewaarwor
ding, maar visueel was het weinig
opwindend.
Verder zijn er vier zwarte schil
derijen te zien, waarin met een
vinger vrouwelijke stripfiguren
zijn getekend. De vinger heeft
diepe groeven in de glimmende
substantie achtergelaten. Dat le
vert een reliëf op, waar het
schaarse licht mee speelt. Dat is
niet alleen aangenaam voor de
ogen, dat prikkelt ook de tastzin.
Er zijn ook foto's van bootjes te
zien. De bootjes zijn gevouwen
van advertentie-pagina's uit
kunsttijdschriften. Daarbij ver
schijnen de namen van beroemde
kunstenaars op de romp van het
schip, als waren het de namen
van de bootjes.
Tot zover heeft de expositie my
matig kunnen boeien. Maar een
saai uitstapje is het allerminst ge
weest. Al bij binnenkomst werd
ik naar de schilderijen met de
oogjes gezogen. De oogjes zijn in
werkelijkheid de doppen van
koptelefoontjes, die verbonden
zijn met walkmans. Fasegewijs
weerklinkt het 'Love me do' van
de Beatles.
De oogjes kijken je écht aan en
omdat ze zo naar liefde smachten
krijgen ze iets menselijks. Ze
communiceren met je. maar als je
er te lang naar blijft kijken en luis
teren veranderen ze in holle, me
chanische leeghoofden.
De ontwikkeling die je als toe
schouwer doormaakt bij de walk
manschilderijtjes verklaart mis
schien de uiteenlopende reacties
in het gastenboek. Men vindt de
ze expositie boeiend of saai, grap
pig of belachelijk. Ik vind hem
leuk.
LISETTE OOMEN
