Moskou dreigt met
harder optreden
Jonge Mongolische hervormer daagt partijvoorzitter uit
Meer arrestaties ANC-leden verwacht
BfMiHM
'Als paramilitaire groepen wapens niet inleveren'
Geïmporteerde nijlbaars
vreet Victoriameer leeg
SPD blijft in
regering DDR
42 Nigerianen
geëxecuteerd
Massaal protest
tegen regering
van Bulgarije
Mogelijk direct contact
VS met bewind Cambodja
ZATERDAG 28 JULI 1990
PAGINA 7
Van onze correspondent Hans Geleijnse
MOSKOU - Sovjet-minister van binnenlandse zaken Bakatin heeft gewaarschuwd dat ge
weld wordt gebruikt tegen paramilitaire groepen die hun wapens niet inleveren. Bakatins
waarschuwing kwam gisteren enkele uren nadat een van de commandanten van het zoge
naamde Armeense Nationale Leger had verklaard dat zijn groep er niet aan dacht om de
wapens neer te leggen.
Van IPS-correspondent
Lyng Hou Ramirez
WASHINGTON - De geïmpor
teerde vraatzuchtige nijlbaars
dreigt het Victoriameer in Afrika
leeg te vreten. Internationale
groepen wetenschappers, onder
er uit Nederland en de Vere
nigde Staten, spannen zich in om
te voorkomen dat het vermaarde
neer een waterwoestijn wordt.
De nijlbaars, die wel 200 kilo
kan wegen, werd in de jaren zes-
g in het meer uitgezet door Brit-
2 kolonisten voor hun liefhebbe-
j, sportvissen. Het Victoria-
ïeer, dat wordt begrensd door
Tanzania, Kenya en Uganda, was
voor enkele jaren de thuisha
ven van meer dan 300 unieke
soorten cichlid-vis (een tropische
zoetwatervis), waarvan 99 pro-
cent alleen in het meer voor
kwam. Tien jaar geleden begon
de nijlbaarspopulatie enorm te
groeien waarvan de inheemse vis
sen het slachtoffer dreigen te wor
den.
"We zijn getuige van een massa
le uitroeiing van vissoorten, di
rect veroorzaakt door menselijk
handelen", zegt Paul Sackley in
Boston. Sackley leidt het Ameri
kaanse reddingsprogramma in
het Victoriameer. Hij is erin ge
slaagd twaalf vissoorten die al bij
na waren uitgestorven, over te
plaatsen in aquaria waar zij zich
kunnen voortplanten.
Ook andere wetenschappers,
onder meer uit Nederland, probe
ren de bedreigde zoetwatervissen
te vangen zodat ze kunnen wor
den uitgezet in speciale aquaria
en in dierentuinen.
Het Victoriameer is een belang
rijke voedselbron voor de inwo
ners van de dorpen die aan het
meer liggen. Volgens schattingen
voorziet de vis ongeveer acht mil
joen mensen van voedsel. Alleen
de cichlid is echter favoriet bij de
Afrikanen. Ondanks de vangstbe
perkingen wordt nog steeds veel
op deze zoetwatervis gevist, die
daarna in de zon wordt gedroogd.
De nijlbaars is weliswaar rijk
aan olie, maar kan niet worden
gedroogd. De vis moet óf worden
gerookt, óf in de koelkast worden
bewaard. Dat is een van de rede
nen voor de geringe belangstel
ling om de vis voor consumptie te
vangen.
Het 'natuurlijke' evenwicht zou
kunnen worden hersteld als de
nijlbaars op grote schaal wordt
verkocht en geëxporteerd. Maar
de bevolking rond het meer heeft
te weinig geld om de hiervoor be
nodigde kostbare apparatuur aan
te schaffen, aldus de wetenschap
pers.
Eerder deze week heeft Sovjet-lei
der Gorbatsjov alle paramilitaire
groepen in de Sovjetunie vijftien
dagen de tijd gegeven om zich te
ontbinden. Het decreet, zo verze
kerde Bakatin, geldt voor alle illega
le groepen, niet alleen de Armeense
guerrilla's, maar ook de zelf gepro
clameerde 'strijdkrachten' in de
Baltische republieken, Georgië,
Azerbeidjan en Moldavië.
Het is echter aannemelijk dat
eerst wordt opgetreden tegen de ge
wapende Armeense nationalisten,
die de afgelopen maanden tiental
len Sovjet-soldaten hebben gedood
OOST-BERLIJN (AP) - De sociaal
democratische SPD blijft lid van de
Oostduitse regeringscoalitie. Dat
heeft partijvoorzitter Wolfgang
Thierse gisteren gezegd na fractie-
beraad in Oost-Berlijn.
Voor de nog openstaande kwestie
van de kiesdrempel bij de eerste ge
zamenlijke Duitse verkiezingen
moet volgens Thierse evenwel nog
een "eendrachtige oplossing" wor
den gevonden. Daarbij moeten zo
wel "criteria van gelijkheid" gel
den, als het scheppen van ruimte
voor nieuwe partijen en bewegin
gen.
In een gezamenlijke verklaring
van de parlementsfractie en het be
stuur van de SPD, die met slechts
één tegenstem werd aangenomen,
pleiten de sociaal-democraten voor
de handhaving van een kiesdrem
pel van vijf procent. Wel moeten
lijstverbindingen worden toege
staan, zodat ook kleine groepen
"grote kansen hebben om in de
Bondsdag te komen", aldus Thier
se. Een aparte kiesdrempel voor el
ke deelstaat wees de partijvoorzit
ter af.
Thierse liet doorschemeren dat
de SPD ook over een lagere kies
drempel wil onderhandelen. Een
mogelijk compromis zou kunnen
liggen bij een drempel van vier pro
cent.
In de verklaring omschreven de
Oostduitse sociaal-democraten de
donderdag in Bonn bereikte afspra
ken als een succes dat mede aan
hun politiek te danken zou zijn. De
SPD wil op grond daarvan verte
genwoordigd zijn bij de onderhan
delingen o
partij ziet
staatssecretaris van justitie, de ge
schikte onderhandelaar.
bij overvallen op leger- en grenspos
ten. Bovendien heeft de legerlei
ding de Armeense regering herhaal
delijk verweten samen te werken
met de nationalisten.
Het Armeense Nationale Leger is
door nationalisten opgezet om de
Armeense minderheid in de encla
ve Nagorno-Karabach te bescher
men tegen de Azerbeidjaanse be
volking. Ook de gewapende over
vallen van Azerbeidjaanse nationa
listen in Armenië zouden zo kunnen
worden voorkomen. ANL-com-
mandant Vasiljan zei gisteren dat
Moskou op een bloedbad kan reke
nen wanneer het de ordetroepen
van binnenlandse zaken inzet om
de wapens te confisceren.
"Het is beter te sterven dan je ei
gen volk te verraden", aldus Vasil
jan, die volgens schattingen in de
Sovjet-pers een dertig- tot honderd
duizend
werkingsverdragen met de Balti
sche republieken afsluit.
Gisteren heeft ook het parlement
van de republiek Wit-Rusland de
onafhankelijkheid uitgeroepen. De
volksvertegenwoordiging in Minsk
ging echter minder ver dan die in de
naburige Baltische republieken. Er
is geen sprake van de wens tot af
scheiding van de Sovjetunie. Soort
gelijke soevereiniteitsverklaringen
zijn al eerder afgelegd door de parle
menten van Moldavië, de Oekraine,
Rusland, Oezbekistan en Georgië.
LAGOS (AP) - In Nigeria zijn giste-
sterk vrijwilligersle- ren 42 mannen terechtgesteld die
ger commandeert. Vasiljan ontken- schuldig waren bevonden aan deel
de dat zijn leger, zoals het partijdag
een poging tot staats
blad Pravda beweerde, over raket- greep tegen het bewind van presi-
ten, helikopters en grote aantallen dent Ibrahim Babangida, zo heeft
mortieren beschikt. "We hebben de Nigeriaanse radio bekendge
maakt. De 42 mannen werden on
middellijk nadat de opperste krijgs
raad hun gratieverzoek had afgewe
zen voor het vuurpeleton gezet en
Onafhankelijkheid
Intussen bereiden de presidenten geëxecuteerd,
van de drie Baltische republieken De terechtgestelden waren ver-
zich in Riga voor op onderhandelin- oordeeld wegens poging tot moord
gen met het Kremlin over onafhan- op Babangida en een poging tot
kelijkheid. Gorbatsjov heeft aange- staatsgreep op 22 april,
kondigd zelf de delegatie te leiden
die waarschijnlijk volgdende week
al gesprekken begint met de Est-
landse autoriteiten.
Ook in Riga is de president van de
Russische republiek, Jeltsin, die de
Baltische republieken ondersteunt
in hun streven naar volledige onaf- JOHANNESBURG (AP) - In
hankelijkheid. Gorbatsjov gaat uit
van een beperkte soevereiniteit bin
nen het verband van de Sovjetunie,
waarbij Moskou
houdt over buitenlandse- en defen-
CHIASSO - Greenpeace heeft gisteren in het Zwitserse Chiasso een demonstratie gehouden tegen de sterk toege
nomen luchtvervuiling in deze gemeente. Dinsdag is in Chiasso door de autoriteiten van het kanton waartoe het
behoort, de vervuilvag gemeten en daarbij bleek dat de toegestane normen in ernstige mate zijn overschreden. De
bevolking is echter niet gewaarschuwd. Dat gebeurde gisteren alsnog door Greenpeace. (foto ap>
Regeringscrisis in
Italië voorkomen
ROME (DPA/AFP) - De Italiaanse
premier Giulio Andreotti heeft gis
teren - nadat eerder op de dag vijf
ministers en elf staatssecretarissen
waren opgestapt - vijf nieuwe mi
nisters benoemd. De premier heeft
hiermee de val van de 49ste na-oor-
logse regering van Italië voorko
men. De vijf nieuwe ministers beho
ren allen tot de Christendemocrati
sche Partij.
De vijf afgetreden ministers, allen
van de linkervleugel van de Chris
tendemocratische Partij, keerden
zich tegen premier Andreotti die op
aandringen van de socialistische
leider Bettino Craxi de vertrou
wensvraag heeft gekoppeld aan een
nieuwe wet op de televisiereclame.
Na maandenlange discussies was
binnen de regering een compromis
bereikt over verruiming van recla
me op de televisiekanalen. Dit is
vooral in het voordeel van tv-mag-
naat Silvio Berlusconi. De linker
vleugel van de christen-democraten
is voorstander van beknotting van
tv-reclame, maar was desondanks
uit oogpunt van partijdiscipline be
reid vóór het wetsvoorstel te stern-
Het verbinden van de vertrou
wensvraag aan het wetsvoorstel
ging een aantal christendemocrati
sche bewindslieden, onder wie mi
nister van defensie Mino Martin-
azzoli en minister van onderwijs
Sergio Mattarella, echter te ver. Zij
kondigden daarop, evenals elf
staatssecretarissen, hun vertrek
band met het vermeende complot
voor een gewelddadige machts
greep worden de komende dagen
zeggenschap waarschijnlijk nog meer radicale
se- en defen- ANC-leden en activisten van de
siepolitiek, binnenlandse veiligheid communistische partij (SACP) ge
en het bankwezen. Jeltsin
gens een Estlandse regerings
woordvoerder aanwezig zijn bij
aantal vergaderingen
Baltische presidenten. Hij heeft
aangekondigd dat Rusland binnen heeft het bestaan
drie tot vijf weken aparte samen- ontkend
Volgens Van der Merwe is uit de gaat zitten om over het vermeende
verhoren van de tot dusver aange- complot te praten. De top van het
houden ANC- en SACP-militanten ANC vergadert een dag eerder,
echter gebleken dat het gemelde Mandela zei dat hij en De Klerk el-
complot voor een nieuwe campag
ne van geweld tegen de blanke rege
ring in geval de dialoog met het
plaats na de arrestatie woensdag
van ANC- en SACP-leider Mac Ma-
haraj.
kaar donderdag niet hadden kun
nen overtuigen.
De krant Business Day meldde sen het leven heeft gekost. Zij zou-
arresteerd. De Zuidafrikaanse poli- ANC op niets uitloopt, niet uit de dat president De Klerk geen enkele den bij afzonderlijke incidenten
tiechef, generaal Van der Merwe, lucht is gegrepen,
heeft dit gisteren in een interview
de drie met de Zuidafrikaanse staatstelevi-
verklaard. ANC-leider Mandela
complot
Mandela
bezoek aan een verpleegstersschool
in Soweto dat hij op 1 augustus op
Terroristen vrij
SOFIA (DPA) - Naar schatting
80.000 mensen hebben gisteren
het kiesverdrag. De voor het parlementsgebouw in de
Rolf Schwanitz, de Bulgaarse hoofdstad Sofia gede
monstreerd tegen de regering. De
menigte eiste de directe televisie
uitzending van een aangekondigde
rede van oud-partijleider en presi
dent Todor Zhivkov. Dat hebben
waarnemers gemeld.
Het presidium van het parlement
waarin de Bulgaarse Socialistische
Partij - de voormalige communisten
- een meerderheid heeft wil geen di
recte televisie-uitzending vanwege
het "gevaar dat staatsgeheimen
Buitenland kort
De uit Libanon afkomstige terrorist openbaar raken".
Anis Naccache is gisteren samen „Wij willen de waarheid. Weg met
met vier metgezellen met wie hij in de mafia", zo riep de menigte die
Frankrijk gevangen zat vanwege het parlementsgebouw had omsin-
een in 1980 gepleegde aanslag, op geld. De orthodoxe communist Zhi-
vrije voeten gesteld en onmiddellijk vkov moest in november onder
naar Iran afgereisd, zo heeft het mi- druk van hervormers binnen partij
nisterie van justitie gezegd. zijn functies neerleggen.
behoefte meer heeft aan een dialoog zijn omgekomen,
met de communistische partij, om-
gisteren tijdens een dat die de belangrijkste initiatiefne
mer van het complot zou zijn. De
Klerk zou Mandela hebben meege-
met De Klerk rond de tafel deeld dat hij niet wil dat SACP-lei
der Slovo deel uitmaakt van de
zwarte delegatie die volgende week
met hem praat.
Uit de notulen van een SACP-bij-
eenkomst zou zijn gebleken dat Slo
vo zijn partij niet gebonden acht aan
een mogelijk akkoord tussen het
ANC en de regering. Volgens de
krant kwam Slovo met dit stand
punt terug van de twee weken eer
der gesloten principe-overeen
komst met de regering en het ANC
om een einde te maken aan het ge
weld in Zuid-Afrika.
De Klerk voerde donderdag
spoedberaad met Mandela over de
arrestatiegolf van de afgelopen da
gen, waarbij zo'n veertig ANC-le
den en communisten zijn opgepakt.
Het ANC onderhoudt nauwe ban
den met de communistische partij
Noodhulp van EG
BRUSSEL (AFP) - De Europese
Commissie stelt ongeveer 600.000
De Zuidafrikaanse politie deelde gulden beschikbaar voor noodhulp
ten bate van Liberiaanse vluchtelin
gen die naar Ivoorkust trekken. On
geveer 30.000 vluchtelingen uit Li
beria zijn onderweg naar de Ivori-
aanse provincies Guigio en Tabou.
JAKARTA (AP) - De VS zijn be
reid hun inspanningen bij het zoe
ken naar een oplossing van de bur
geroorlog in Cambodja op te voeren
en overwegen rechtstreeks in con-
Baker, die in Jakarta begon aan
een rondreis door Azie, hield de mi
nisters van buitenlandse zaken van
de ASEAN en hun collega's uit on
der meer Australië, Japan en de EG,
tact te treden met de Cambodjaanse die het ASEAN-beraad als
regering. De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken James Ba
ker heeft dit gisteren aan het begin
van de driedaagse bijeenkomst van
de ASEAN in Jakarta verklaard.
bijwonen, voor dat zijn opzet
niet strijdig hoeft te zijn met die van
hen. Volgens Baker zijn hun drie
belangrijkste doelstellingen gelijk:
verifieerbare terugtrekking 1
De ASEAN, een samenwerkings- Vietnamese troepen uit Cambodja
WESTBANK - Twee gemaskerde Palestijnse jongeren, die worden ge
zocht door de Israëlische autoriteiten, stoken een vuur in een grot op de
Westbank waar zij zich al twee jaar verborgen houden. (foto afp)
verband van zes niet-communisti-
sche landen in zuidoost-Azie, heeft
kritiek op het besluit van Baker van
verleden week om de afgevaardigde bodjaanse volk
van het Cambodjaanse verzet bij de gen.
vrijwej de heje SACP-top, onder Verenigde Naties niet te erkennen.
De reden van dat besluit is dat de
VS willen voorkomen dat de Rode
Khmer, de beweging van het vroe
gere communistische schrikbe
wind in Cambodja die ook deel uit
maakt van de verzetscoalitie, ooit
weer aan de macht komt. Ook de lei
der van de coalitie, prins Norodom
Sihanouk, is het met het Ameri
kaanse standpunt oneens. Hij heeft
verklaard dat er in zijn land geen
vrede kan komen, als de Rode Kh
mer bij het vredesoverleg buiten de
deur wordt gehouden.
ook Slovo. De Klerk en andere
regeringsleiders hebben Mandela al
meermalen gevraagd de banden
van het ANC met de SACP te ver
breken, maar de ANC-voorman
weigert deze oude bondgenoot in de
strijd tegen de apartheid zo maar te
laten vallen.
"Het lijkt erop dat het ANC de
ernst van de bij het politieonder
zoek aan het licht gebrachte feiten
niet inziet", liet het bureau van De
Klerk na afloop van het gesprek met
Mandela weten. Dat gesprek had
verhindering dat de Rode Khmer
de macht komt en werke
lijke zelfbeschikking van het Cam-
vrije verkiezin-
Het Amerikaanse wantrouwen te
gen de Rode Khmer wordt gedeeld
door de ASEAN-landen en de twee
andere groepen in de Cambodjaan
se verzetscoalitie. Zij vinden het
echter onverstandig om de Rode
Khmer, die veruit de grootste en
sterkste verzetsgroep is, buitenspel
te zetten. Volgens Baker betekent
de erkenning van de verzetscoalitie
bij de VN echter "alleen maar een
diplomatieke dekmantel voor de
militaire manoeuvres van de Rode
Khmer".
In het centrum van Ulaanbaatar wordt door de Mongolische Revolutionaire Partij propagandamateriaal uit
gedeeld voor de verkiezingen die morgen worden gehouden. (foto afp)
El Salvador
Bij gevechten in El Salvador tussen
het regeringsleger en het Farabundi
Marti Bevrijdingsfront (FMLN) zijn
gisteren zeker 48 doden en gewon
den gevallen. Dat hebben woord
voerders van zowel de regering als
het FMLN bekendgemaakt.
Korea
Noord- en Zuid-Korea zijn het giste
ren voor de tweede dag niet eens ge
worden over de voorwaarden waar
onder een officiële delegatie uit Py
ongyang Zuidkoreaanse dissiden
ten in Seoul kunnen ontmoeten. De
onderhandelingen over de geplan
de ontmoeting zijn opgeschort.
Gratie
Koning Boudewijn van België
wordt dit jaar zestig jaar. Bovendien
is het veertig jaar geleden dat hij de
troon besteeg. Ter gelegenheid
daarvan wordt er een collectieve
gratie afgekondigd. Die maatregel
houdt in dat gevangenisstraffen die
door de politierechter zijn uitge
sproken, worden kwijtgescholden.
Ook militaire tuchtstraffen worden
niet uitgevoerd.
Kaper uitgeleverd
Finland heeft gisteren een jonge
vliegtuigkaper uit dè Sovjetunie
aan dat land uitgeleverd. De 20-jari-
ge Oleg Koslov kaapte op 19 juni
een toestel van de Sovjet-lucht
vaartmaatschappij Aeroflot tijdens
een binnenlandse vlucht van Riga
naar Moermansk.
Van AP-correspondent
Kathy Wilhelm
ULAANBAATAR - Een jonge ad
vocaat zonder politieke ervaring
durft het bij de verkiezingen in
Mongolië op te nemen tegen de
voorzitter van de communistische
partij. Het besluit van de 29-jarige
Ganbold, die zoals veel Mongoliërs
slechts één naam gebruikt, illu
streert het conflict tussen de jonge
hervormers en de oude garde die
probeert om hen een stap voor te
blijven.
Ganbold, lid van de jonge Partij
voor Nationale Vooruitgang, wil
snelle privatisering van onderne
mingen in Mongolië en drastische
politieke veranderingen. Hij zegt
dat hij zich vrijwillig kandidaat
heeft gesteld om het op te nemen te
gen een van de machtigste mannen
van het land, partijvoorzitter Gom-
bojavyn Ochirbat. De strijd speelt
zich morgen af in District 12 in de
hoofdstad Ulaanbaatar. Geen' van
beide mannen komt daar vandaan,
maar dat is volgens de Mongolische
wet niet vereist.
Voor het eerst doen in Mongolië
niet-communistische partijen mee
in de race om zetels in het parle
ment, de Hural. Alleen al het feit dat
de oppositie mag meedingen naar
de 430 zetels is volgens de commu
nistische machthebbers een teken
van de hervormingen die de partij
de laatste zeven maanden in het
land heeft doorgevoerd. Ganbold
en andere oppositiekandidaten wil
len echter méér hervormingen zien.
"De communistische partij is in
Mongolië al op haar retour. Dat
geldt niet alleen voor de organisatie,
maar ook voor de ideologie. Ik ben
tot de conclusie gekomen dat het
niet gepast zou zijn als het hoofd
van de communistische partij op dit
moment in het parlement gekozen
wordt", aldus de advocaat.
Ouderen
Ganbold deed zijn uitspraken in het
hoofdkwartier van zijn partij, een
traditionele nomadentent. Hij was
juist teruggekeerd van een volle dag
campagne voeren en zag er moe
maar voldaan uit. De oppositiekan
didaat zei dat hij goede contacten
had gehad met de oudere bevol
king. Dat luchtte hem op, omdat hij
dacht dat de oudere Mongoliërs te
gen hem zouden zijn.
De communistische partij, diet
Mongolië zeven decennia zonder in-
breuk op de macht heeft geregeerd,
dacht dat district 12 een veilige kies
kring zou zijn voor Ochirbat. Dis
trict 12 is een sloppenwijk aan de
rand van de hoofdstad. Het meren
deel van de 5.300 geregistreerde kie
zers is recent van het platteland ge
komen, waar de communisten het
sterkst zijn en waar berichten over
hervormingen in anderen landen
die worden gesteund door de Sov
jetunie maar mondjesmaat door
dringen.
Ochirbat heeft er op gegokt dat de
inwoners van District 12 de verlei
ding niet zullen kunnen weerstaan
om de voorzitter van de communis
tische partij als hun kandidaat af te
vaardigen naar het parlement. De
61-jarige voorzitter kwam in maart
aan de macht nadat zijn voorganger
het veld had moeten ruimen na pro
testen van de bevolking. Ochirbat
was eerder de belangrijkste partij
ideoloog en voorzitter van de vak
bond van de partij.
Ganbold is nog maar een nieuw
komer op het ministerie van justi
tie. De advocaat is zoals zoveel Mon
golische intellectuelen opgeleid in
de Sovjetunie en het is daar dat
Ganbold, naar eigen zeggen, ge
leerd heeft dat het communisme
niet werkt. In District 12 vindt hij
voor die stelling genoeg bewijzen.
"Het district heeft geen kinderop
vang en geen scholen. Om te winke
len moeten mensen twee bushalten
ver gaan. Zelfs de elektriciteit valt
geregeld uit en telefoon is er niet",
aldus Ganbold. De advocaat zegt
dat hij niet het recht heeft om
meteen beterschap te beloven,
maar dat hij de tekortkomingen wél
aan de kaak kan stellen.
V oorverkiezingen
De resultaten van de voorverkiezin
gen van afgelopen zondag tonen
aan dat Ochirbat lang niet onver
slaanbaar is. Hoewel Ochirbat de
meeste stemmen kreeg, ging bijna
de helft naar oppositiekandidaten,
onder wie Ganbold. De andere op
positiepartijen hebben zich nu ach
ter de jonge advocaat geschaard.
Ganbold geeft toe dat zijn campag
ne een trage start heeft gehad, want
hij begon woensdag pas met huis-
aan-huis bezoeken. Ochirbat zou
daarentegen nog steeds niet in ei
gen persoon langs de deuren zijn ge
gaan, maar hoge partijfunctionaris
sen hebben gestuurd. Een duidelijk
programma heeft de partijvoorzit
ter evenmin opgesteld, het enige
dat hij zegt is dat de communisten
nu vastberaden de weg van de her
vorming hebben gekozen.
