Uitstel oordeel EG over koffie-fusie 'Opec-landen blijven het hooguit week eens' Europese Commissie heeft tijdgebrek Boeren willen 50 miljoen 'Sociale ploegendienst' geboren bij WK-voetbal Reorganisatie kost Digital 1 miljard dollar Vredestein kan dochter niet kwijt T DONDERDAG 26 JULI 1990 ROTTERDAM/BRUSSEL (GPD) De Europese Commissie heeft gisteren opnieuw geen besluit genomen over de overname van het Van Nelle-concern in Rotterdam door Douwe Egberts. Tijdgebrek was er de oorzaak van dat de beslissing werd uitgesteld tot na de va kantie. Douwe Egberts en Van Nelle wachten dan al twintig maanden op duidelijkheid. De Commissie meent dat de combi natie op de koffiemarkt in Neder land een veel te groot marktaandeel krijgen. Alleen de Nederlandse commissaris F. Andriessen vindt dat niet gekeken moet worden naar de positie van DE/Van Nelle op de Nederlandse markt, maar naar die op de Europese. En daar zou de nieuwe combinatie maar een klein marktaandeel hebben. De rest van de Commissie is tegen de De reeds beklonken komt niet in gevaar als de Europese Commissie de transactie veroor deelt. De bezwaren die vanuit Brus sel doorklinken, betreffen allen een gebundelde verkoop en marketing van de twee bekende koffiemerken. Het marktaandeel va zou daardoor in Nederland kunnen oplopen tot ongeveer 70 pr- cent. Over de belangrijkste activiteit, de produktie, verkoop en marke ting van tabak, heeft het bedrijf geen aanmerkingen gekregen. Sara Lee/DE, zoals Douwe Egberts sinds vorig jaar heet, houdt al sinds mei rekening met de kritiek vanuit Brussel. Verkoop en marketing van het koffiemerk Van Nelle zijn on dergebracht in een aparte afdeling, de Commissie daarmee genoegen neemt of vindt dat de produkten ook niet in één eigendom mogen blijven, is nog de vraag. Wij wach ten op een uitspraak. In de publici teit is het beeld ontstaan dat er be zwaar zou zijn tegen het totale fusie plan, maar dat klopt niet. De ver koop en produktie van tabak, en de produktie van koffie en thee staan buiten dit verhaal", aldus Beumer. Op de consequenties van een ne gatieve uitspraak in Brussel tussenoplossing in afwachting het concern als geheel wil de woord- van een definitieve uitspraak Europese Commissie. Woordvoerder Beumer van de Amerikaanse eigenaar van Douwe Egberts, Sara Lee: "oor de detail handel in de Benelux behandelen DEN HAAG (GPD) De aardappeltelers in Drenthe en Groningen willen dat er een rampenfonds wordt ingesteld voor de schade die zij hebben ge leden door de late nachtvorst in het voorjaar. De schade die toen aan de aardappelplanten werd toegebracht, wordt berekend op 50 miljoen gul den. Vooral de fabrieksaardappels zijn ernstig getroffen. De helft van de fabrieksaardappelen, of wel 25.000 hectare, is door de la te vorst tot in de grond afgevroren. De schade werd aanvankelijk op tien ton per hectare getaxeerd. "Maar nu blijkt dat de groei van de planten ver achterblijft bij de niet getroffen aardappelen. De schade van 50 miljoen kunnen wij niet dragen", aldus een woordvoerder van de christelijke boe- ren- en tuindersbond. De akkerbouwers willen daarom dat er een rampen fonds komt dat hen schadeloos stelt. Volgens de boeren- en tuindersbond behoort deze vorstschade niet tot het normale ondernemersrisico. "Zo'n zware vorstschade en zo laat in het voorjaar hebben wij nog nooit meegemaakt", aldus de woordvoerder. Het trieste van deze zaak is dat weliswaar de helft van de oppervlakte van het aardappelareaal door de vorst is getroffen, maar de boeren die ermee te maken kregen, vaak voor de volle honderd procent. voerder niet vooruitlopen. Als de Commissie daarmee genoegen neemt, zou de huidige tussenoplos sing, een aparte marketing en ver koop voor Van Nelle koffie, perma nent kunnen worden. Een andere de twee koffiemerken apart. Of mogelijkheid is het afstoten van de koffie-activiteiten. Voor die laatste variant kiest voorzitter C. Boonstra van de raad van bestuur van Sara Lee/DE. De sterk veranderende Europese markt was twee jaar geleden de di recte aanleiding voor Van Nelle en Douwe Egberts om de krachten te bundelen. Onder druk van de inter nationale fusiegolf in de voedings- en genotmiddelensector zocht Van Nelle eerst naar middelen om de ei gen positie te versterken. Het plan om via een beursgang meer eigen vermogen voor uitbreiding vrij te maken, strandde op de beurskrach van oktober 1987. De overname door Douwe Egberts bleek een gun stig alternatief. Het concern betaal de uiteindelijk een bedrag van 390 miljoen gulden voor zijn Rotter damse concurrent in koffie, thee en tabak. Zo ontstond een onderne ming met een omzet van zeven mil jard gulden en 17.000 werknemers. DOETINCHEM (GPD) - De tele foon stond gisteren roodgloeiend bij het Doetinchemse metaalbedrijf Nedcon. Vele tientallen onderne mingen wilden van directeur H. Stegweg haarfijn weten hoe hij erin is geslaagd de opmerkelijke ar beidstijdverkorting te realiseren en tevens de produktie fors te verho gen. Grote 'jongens' als Philips im mers moesten pogingen om de werktijd tot 32,5 uur terug te bren gen, staken. De 44 (en straks 66) werknemers van de produktie-afde- ling van Nedcon gaan met ingang van 1 september in een twee ploe- gen-systeem 6,5 uur per dag aan de slag, zonder dat ze daarvoor loon moeten inleveren. Volgens Stegweg is het echter niet zo verwonderlijk dat juist hij het ei van Columbus heeft gelegd waaruit deze 'sociale ploegendienst' werd geboren. "Het is maatwerk voor dit bedrijf en beslist geen con fectiepak dat elke andere onderne ming past. Maar er zullen best be drijven zijn die een soortgelijke werktijdverkorting kunnen invoe- Dienstenbond FNV houdt vast aan korter werken UTRECHT (ANP) - Driekwart van de leden van de Dienstenbond FNV vindt dat werkgelegenheid en ver dere arbeidstijdverkorting (atv) bij de vakbeweging bovenaan de wen senlijst moeten blijven staan. De rest vindt loonsverhogingen veel belangrijker. Dat blijkt uit een enquête die de Dienstenbond FNV onder 800 leden heeft gehouden over de cao-onder handelingen voor volgend jaar. Van de achterban wil 38 procent naar een 32-urige werkweek, 36 procent wil een werkweek van 35 uur, 18 procent vindt dat in het cao-beleid veel minder de nadruk moet wor den gelegd op atv. ren. Belangstelling is er in ieder ge val voldoende". Het idee werd geboren aan de vooravond van de WK voetbal. Juist in de periode dat de bal in Italië ging rollen zou er incidenteel ploegen diensten gedraaid moeten worden om de forse orderstroom te kunnen verwerken. "Nedcon is een gezond bedrijf, dat echter door de te gerin ge produktiecapaciteit in zijn groei wordt belemmerd. Daarom wordt er de laatste jaren zo nu en dan over gewerkt. Ook in mei en juni was dat nodig. Maar er waren makkers die bij wijze van spreken hun hele huis oranje hadden geschilderd, we konden ze het echt niet aandoen om juist in die periode ploegendienst te draaien. We moesten dus zoeken naar een methode om de capaciteit te verho gen zonder de werknemers zwaar der te belasten. Dan komt er dus een stukje creativiteit om de hoek kijken". Door het personeel afwisselend van 6 tot 13 en 13 tot 19 uur te laten werken, kan de totale produktietijd van 38 uur worden opgeschroefd tot 65 uur. „Dat is meer dan vijftig pro cent extra. Omdat de arbeidstijd verkorting alleen wordt ingevoerd voor de produktie-afdeling, waar eenderde deel van de in totaal 150 personeelsleden werkt, blijft de stij ging van de loonkosten beperkt tot zo'n vijf procent. Voor Nedcon is het dus een prima oplossing. Maar voor bedrijven waar het gros van de werknemers in de produktie zit, heeft dit systeem waarschijnlijk HONGAARSE HOGE HIJSKRAAN ADVERTENTIE Rfte 'i oph $innenm Waar ren je in recordtijd van 't Vrijthof naar 't Binnenhof, ligt de grootste havenstad ter wereld aan je voeten en kom je alles te weten over de boeiende historie van de Amsterdamse Westertoren? In Madurodam natuurlijk! De leuke, leerzame miniatuurstad waar zich 's avonds bovendien het sprankelen de klank- en lichtspel Moonlight Miracle afspeelt! MA.DURODAMa Leuk en leerzaam. Madurodam, Haringkade 175, Den Haag. Telefoon 070 -3553900 Zowel bij mannen als vrouwen scoort atv in de vorm van een vier daagse werkweek het hoogst. Die uitkomst sluit aardig aan bij de plannen van de FNV-top om bij de volgende cao-ronde aan die vorm van korter werken meer prioriteit te geven. Roostervije dagen komen bij de achterban van de dienstenbond op de tweede plaats. Voor atv per dag loopt men niet warm. MAYNARD (DPA/KRF) - Het Amerikaanse computerconcern Di gital heeft zijn winst in het op 30 ju ni afgesloten boekjaar vrijwel in het niet zien verdwijnen. Na aftrek van de kosten voor een omvangrijke herstructurering resteert een be drag van slecht 74,39 miljoen dollar. Vorig jaar behaalde Digital een winst van 1,07 miljard dollar. Het afgelopen boekjaar werd voor Digital gekenmerkt door mas sa-ontslagen en andere maatregelen die de kosten moeten drukken. De maatregelen zullen volgens Smith in het komende boekjaar effect heb ben. In het laatste kwartaal van het af gelopen boekjaar daalde de winst van 313 miljoen tot 85,27 miljoen dollar. Worden hier de herstructure ringskosten van afgetrokken dan resteert een kwartaalverlies van 256,72 miljoen dollar. De jaaromzet bleef hangen op 8,1 miljard dollar. jif' L J i *t fmW JÊSk dBl m geen zin". Om het werk aan te kun nen, wordt het aantal personeelsle den binnenkort met 22 man uitge breid tot ongeveer 66. Niet alleen het bedrijf, ook het personeel heeft baat bij de „ploe gendienst nieuwe stijl". „Je werkt of 's ochtends of 's middags 6.5 uur. Eigenlijk heb je dus telkens een hal ve dag vrij, terwijl je het volledige salaris behoudt". Uit het feit dat de twee afdelingen die al op deze ma nier draaien niet meer naar de oude situatie terug willen, concludeert Stegweg dat het nieuwe systeem in de smaak valt. De ondernemings raad en de vakbonden zijn eveneens enthousiast. De Nedcon-directeur benadrukt echter dat het voorlopig om een proef van een jaar gaat. „We zijn na tuurlijk bezig met een grote onbe kende. Met het personeel is daarom afgesproken dat ze de rechten van de 38-urige arbeidsovereehkomst blijven behouden. Als het nodig mocht blijken, kunnen we dus nog terug. Maar ik verwacht niet dat het nodig is". Boer die milieu eerbiedigt krijgt premie van EG AMSTERDAM Drie weken duurde het, voordat de kraan uit Hongarije naar Nederland was vervoerd. In Hongarije werd het gevaarte van 40 bij 20 meter gebouwd in opdracht van een Amsterdams havenbedrijf. In sep tember gaat de hijskraan die tot 42 meter kan hijsen in bedrijf. (foto ANP) BRUSSEL (AFP/DPA/ANP) - De EG wil boeren aansporen het milieu te eerbiedigen door hen premies te bieden. Zij kunnen tot 180 ecu (on geveer 450 gulden) per hectare ont vangen als zij het gebruik van mest en verdelgingsmiddelen terugdrin gen, zo staat in het wetsvoorstel dat EG-landbouwcommissaris Rav MacSharry gisteren in Brussel voorstelde. MacSharry stelt de landbouwmi- nisteries van de twaalf lidstaten nog twee andere premies voor milieube wuste boeren voor. Ze zouden tot 120 ecu (280 gulden) per hectare moeten ontvangen voor het onder houden van niet gebruikte stukken grond die branden of erosie kunnen veroorzaken. Tenslotte wil de EG-c> de premie voor het braak laten lig gen van grond met 100 ecu per hec tare verhogen. Tot dusver ontvan gen boeren hiervoor 100 tot 600 ecu, gelang de lidstaat. Daarbij zou de termijn van verstrekking van de ze uitkering van vijf tot 20 jaar wor den verlengd. De voorstellen moe ten nog door de EG-ministerraad worden goedgekeurd. Veehouders hebben zich in 1989 via de stichting Landelijke Mest bank ontdaan van 13,5 miljoen dier lijke mest. Dat is ongeveer een half miljoen ton meer dan in 1988. Dat heeft de stichting donderdag be kendgemaakt. De cijfers over 1989 zijn nog voorlopig. Vanuit de belangrijkste concen tratiegebieden (streken met veel in tensieve veehouderij) is in 1989 mi nimaal 2,3 miljoen mest afgezet in de gebieden waar een tekort aan mest is. Dat is ongeveer 400.000 ton meer dan in 1988. Verkoop noodlijdende bandendivisie aan Kléber mislukt VELP (ANP) - De verkoop van Vre destein Banden (personenwagen- en landbouwbanden) aan de Franse Kléber, een onderdeel van Miche- lin, gaat niet door. Uit nadere stu dies is gebleken dat de activiteiten van Kléber en het Nederlandse be drijf tegen eerdere verwachtingen in elkaar onvoldoende aanvullen, aldus Vredestein. Voor Vredestein, dat gisteren de hele dag uit de beursnotering was, staat nu de weg weer open om met andere geintereseerde partijen in onderhandeling te treden, aldus het concern. Vredestein is al enige tijd op zoek naar samenwerkingsmoge lijkheden of het afstoten van onder delen in verband met de slechte gang van zaken de laatste tijd. Vorig jaar leed het concern een verlies van 26,5 miljoen gulden na een winst in Appeloogst De appeloogst zal dit jaar delijk uitkomen op ongeveer 333 miljoen kilo, 12 procent minder dan het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. De perenoogst wordt dit jaar op 79 miljoen kilo geschat. Dat is 28 procent minder dan het gemid delde van de afgelopen vijfjaar. Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Salaris Ondanks de vermeende positieve gevolgen van de operatie Oort is het netto-inkomen van de Nederlandse directeuren in vergelijking met 8 andere Westerse landen sinds vorig jaar niet verbeterd. Gemiddeld kun nen de Duitse, Amerikaanse en Zwitserse directeurem tussen de 60 en 100 procent meer besteden dan hun collega's in Nederland. Dit blijkt uit een onderzoek van het Ne derlands Centrum van Directeuren en Commissarissen (NCD) samen met Hay Management Consultants. GATT De deelnemers aan het internatio nale handelsoverleg in Genève zijn het eens geworden over een strak tijdschema voor de komende vier tot vijf maanden. Het tijdschema moet de leidraad zijn waarmee de op vrijmaking van de internationale handel gerichte Uruguay-ronde van de GATT (Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel) in de cember tot een goed einde kan wor den gebracht. Tot nu toe heeft deze al meer dan 3,5 jaar durende han delsronde nog weinig opgeleverd. Iran De Iraanse nationale bank heeft gis teren meegedeeld dat Teheran 33 miljard gulden in het buitenland wil lenen voor een niet nader genoemd project. In het verleden hebben Iraanse leiders het lenen in het bui tenland als ongrondwettelijk van de hand gewezen. De regering van pre sident Hashemi Rafsanjani lijkt daar echter geleidelijk op terug te komen, om de industriële produk tie in het land na de Golfoorlog snel ler op peil te krijgen. Hoogleraar ziet olie-prijs nauwelijks boven 19 dollar per vat komen Van onze correspondent Yvonne Zonderop ROTTERDAM Helemaal zeker weetje het natuurlijk nooit, maar de kans dat de wereld afstevent op eën nieuwe oliecrisis mag uitermate ge ring heten. Het wapengekletter van Irak zorgt weliswaar voor een grim mige sfeer in Genève, waar de Opec dezer dagen vergadert. Maar des kundigen betwijfelen dat de olie prijs veel verder zal oplopen dan de 19 dollar die nu per vat wordt be taald. Tot die deskundigen behoort dr. K.E. Rosing, universitair hoofddo cent aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit. Het dreigende conflict tussen Irak enerzijds en Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) anderzijds is volgens Rosing puur politiek van aard. "Irak heeft voor drie tot vier miljard dollar schuld opgebouwd bij Koeweit, de Emiraten en Saoudi-Arabië. Deze landen steunden Irak in de oorlog met Iran. Die oorlog heeft zoveel geld gekost dat Irak nu kwijtschel ding wil. Bovendien wil Irak de vol ledige eigendom van een olieveld dat op de grens ligt met Koeweit en waarvan de buurlanden de op brengst tot nu toe deelden". Hoessein verwijt de Emiraten en Koeweit toch vooral dat zij teveel olie produceren, waardoor de prijs te veel is gedaald. Doet dat eigenlijk niet terzake? Rosing: "Het is wel waar dat Koeweit en de Emiraten meer olie verkopen dan volgens de Opec mag, maar dat doen ze al ge ruime tijd. Koeweit en de Emiraten zitten in dezelfde positie als Saoudi- Arabië. Het zijn dunbevolkte lan den met gigantische olievoorraden en geld zat. Het maakt hen niet zo veel uit als ze iets minder dollars krijgen voor een vat olie". Duiven QUOTA VOOR DE 13 OPEC-LANDEN OLIEPRIJZEN aantai vaten' voor de eerste helft van 1990 West Texas Intermediate VENEZUELA ALGERUE GABON 1945(0,8%) 827(3,7%) 197(0.9%) VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN 1095(5,0%) INDONESIË 1374 (6,2%) IRAN 3140(142%) ECUADOR 273(1,2%) IRAK 3140(14,2%) SAUDI- ARABIE 5380 (24,4%) QATAR^ 371 (1,7%) NIGERIA LiBiE 1611(7,3%) ,233(5.6%) l0^eplMe t 1 val bevat 159 liter olie 22.086.000 vaten KUWAYT 1500 (6,8%) blijft voor de westerse economie. Dat kan alleen als de prijs niet al te hoog wordt. In dat geval namelijk worden alternatieve energiebron nen zoals steenkool, windmolens of zelfs kernenergie lucratief. Koe weit, de Emiraten en Saoudi-Arabif bezitten samen bijna de helft van al le olievoorraden in de wereld. Zij kunnen nog zeker 100 jaar voort op de huidige weg. Dus wat hun betreft moet de olieprijs vooral niet te hoog worden". "Irak behoort tot de andere groep in de Opec, samen met onder meer Iran, Nigeria en Indonesië. Dat zijn dichtbevolkte landen die kampen met grote financiële problemen. Hun olievoorraden zijn veel minder groot. Wat hen betreft kan de olie prijs niet hoog genoeg zijn, zodat ze er op korte termijn veel geld aan verdienen. De vorige oliecrisis heeft geleerd dat het westen er tien tot vijftien jaar over doet om voldoende betaalbare alternatieve energie te produceren. In die periode willen landen als Irak hun slag slaan". U acht de kans dat Irak zijn zin krijgt niet groot? Rosing: "De zoge heten duiven in de Opec, Koeweit, Saoudi-Arabir en de Emiraten, heb- Een overzicht van de huidige quo ta en schommelingen van de olie prijzen. (infografiek ANPfoto) ben domweg de meerderheid van de olie in handen. Als zij kwaad wil len, kunnen zij de Opec met gemak ontwrichten. Vier jaar geleden leek dat even te gebeuren. Toen daalde de olieprijs tijdelijk tot vijf dollar per vat. Dat was de schuld van Saoudi-Arabië, dat opzettelijk extra olie dumpte omdat het land zich er gerde aan de gebrekkige discipline van de overige Opec-landen. Dat was natuurlijk een slag voor de lan den die juist een hogere prijs wilden bedingen. In Texas, waar de meeste Amerikaanse olie wordt geprodu ceerd, heeft het zelfs tot een stort vloed van faillissementen geleid. Die Texaanse oliebaronnen konden niet opconcurreren tegen zo'n lage prijs". Politiek Als de duiven hun zin krijgen, en Irak trekt aan het kortste eind, zal de olieprijs nauwelijks stijgen. Rosing: "Dat verwacht ik inder daad, al weet je het nooit zeker. De belangrijkste component van de olieprijs is en blijft de politiek. Twee jaar geleden sprak de Opec af dat een vat olie 18 dollar zou moeten kosten. Alle produktieplafonds werden op die prijs ingesteld. Ver volgens gingen talloze landen toch meer produceren dan was afgespro ken, waardoor de prijs daalde". "De overproduktie van Koeweit en de Emiraten is daar ook uit te verklaren; ze gingen dagelijks 2 mil joen vaten olie meer produceren, om de overtreders in de Opec op hun nummer te zetten. Het gevolg was een overschot aan olie, zodat de olieprijs vorige week nog 15 dollar bedroeg. Maar dinsdag deed een vat al weer 19 dollar, ondanks de enor me voorraden, louter vanwege de uitspraken van Saddam Hoessein". "Ik verwacht dat de Opec geen prijsverhoging zal overeenkomen, maar dat men zal toestaan dat Irak en Iran meer produceren omdat de oorlog hen zoveel geld heeft gekost. We moeten ook niet vergeten dat de Opec nu minder machtig is dan toen ze 17 jaar geleden de oliecrisis ver oorzaakte. De Opec-landen produ ceren samen nog maar een-derde van de totale wereldproduktie. Des tijds was dat de helft. En zelfs als ze tot een prijsverhoging komen, zal die niet lang duren. Doorgaans lukt het de Opec-landen niet om het lan ger dan een week eens te blijven en hun afspraken na te komen". 1988 van bijna 8 miljoen. Voor 1990 wordt wel een verbetering van de resultaten verwacht. De vakbonden zijn niet gerust op de perspectieven van de bandenfa briek. Een woordvoerder van de In dustriebond FNV vindt het slecht nieuws dat de verkoop aan Kléber, onderdeel van de Franse banden- reus Michelin is afgeketst. Als een groot concern als Kléber er geen brood in ziet, wie dan wel, zo vragen de vakbonden zich af. De vakbonden kregen gisteren van de directie van Vredestein te horen dat er nog meer geïnteres seerden zijn voor de bandenfabriek waar circa 1.450 van de 3.100 werk nemers werken. Inmiddels zouden er al met een serieuze gegadigde on derhandelingen zijn aangeknoopt, maar de directie weigerde volgens de vakbondswbordvoerder namen of verdere details te ge- Vredestein zocht een koper voor de bandenfabriek, die volgens het bestuur te klein is om alleen verder te gaan. Het marktaandeel van het bedrijf steeg wel, maar de prijzen voor autobanden dalen gestaag. Er heeft intussen al een grote concen tratie plaatsgevonden op de ban- denmarkt. De bandenfabriek is goed voor ongeveer de helft van de omzet van Vredestein. Het concern heeft in to taal een omzet van 600 miljoen gul den en 3100 mensen in dienst. Vre destein maakt behalve grote ban den nog fietsbanden, andere consu- mentenprodukten en industriële produkten. Dit deel is goed voor een omzet van 330 miljoen gulden. Op korte termijn hebben de vak bonden geen zorgen maar dat wordt volgens de vakbondswoordvoerder radicaal anders als de besprekingen met andere overnamekandidaten over enkele maanden nog geen po sitief resultaat hebben opgeleverd. "Als de overneming dan nog niet rond is moeten we ons echt zeer gro te zorgen gaan maken over de conti- nuiteit van de werkgelegenheid van de bijna 1.500 werknemers van de bandenfabriek", aldus de vak bondswoordvoerder. Rust van 11 uur BRUSSEL (AFP) De Europese Commissie wil een minimumrust tijd per dag van elf en per week van 36 uur alsmede een maximum van acht uur voorschrijven voor nacht diensten. Maar Groot-Brittanië, dat in december al het Sociaal Hand vest verwierp is tegen en vindt een bondgenoot in UNICE, de Europe se werkgeversfederatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5