Tekort bedrijfsgrond
dreigt in regio Leiden
Ik vrees dat het verkeer volledig moet vastlopen voordat
er voldoende geld voor openbaar vervoer op tafel komf
'Van een behoorlijk stuk overleg komt bij
Schakenbosch in de praktijk niets terecht'
Bouwbedrijven verwachten
forse stijging van de omzet
DINSDAG 24 JULI 1990
PAGINA 11
Onvrede onder personeel van psychiatrisch ziekenhuis
Van onze redacteur
Monica Wesseling
LEIDSCHENDAM - De directie
van de Robert Fleury-stichting, die
de psychiatrische ziekenhuizen
Schakenbosch in Leidschendam en
Ursula in Wassenaar exploiteert,
licht al jarenlang de hand met me
dezeggenschap van het personeel
en de wet op de ondernemingsra
den. Dat zegt Marco Borsboom,
vice-voorzitter van de onderne
mingsraad van Schakenbosch.
Dat de OR van de Ursula in Was
senaar onlangs het overleg met de
directie opschortte, kwam voor het
Leidschendam.se personeel dan ook
niet als een verrassing. Daar wordt
namelijk al jaren met de directie ge
knokt over inspraak.
Het rommelt binnen de Robert
Fleury-stichting. De oprichting van
de stichting (anderhalfjaar geleden)
bracht veel onrust teweeg bij het
personeel van beide instellingen.
Algemeen erkend is dat er in Ursula
en Schakenbosch een verschillende
'werkcultuur' heerst. Ursula met
200 personeelsleden is veel kleiner
en heeft het karakter van een 'fami
liebedrijf. Schakenbosch (450 per
soneelsleden) werkt veeleer vol
gens de formele regels.
De oprichting van de stichting
doorkruiste de oude culturen en dat
werd de directie door een belang
rijk deel van het personeel niet in
dank afgenomen. Het personeel van
Schakenbosch, vertegenwoordigd
in de OR, kwam herhaalde malen in
forse aanvaring met de directie. De
reden was vrijwel altijd dezelfde: de
directie hield en houdt geen reke
ning met wat de OR heeft te zeggen.
In Ursula is het lange tijd rustig
gebleven maar nu is daar de bom
ook gebarsten. Vorige week lichtte
de directie het personeel van Ursula
officieel in over de sluiting van de
Wassenaarse kliniek over vijf jaar.
De ondernemingsraad was volgens
een woordvoerder van de OR tot die
dag nooit geïnformeerd laat staan
geconsulteerd. Het overleg met de
directie werd met onmiddellijke in
gang opgezegd. Gistermiddag be
sloot de OR na overleg met het per
soneel dat wordt bekeken of het
mogelijk is een juridische procedu
re tegen de directie te beginnen.
W oordenwisseling
Binnen Schakenbosch wordt al ge
ruime tijd onderkent dat er proble
men zijn met de medezeggenschap.
Borsboom: "Wij vechten al heel
lang'met de directie over inspraak
en meepraten. De ondernemings
raad van Ursula zei tot nu toe altijd
dat zij geen probleem had. Dan ga je
langzamerhand toch denken dat het
aan jezelf ligt. Nu de Wassenaarse
ondernemingsraad ook officieel het
conflict met de directie is aange
gaan, weten we dat we niet langer
alleen staan", zegt Borsboom.'
De 'saamhorigheid' die uit Bors-
booms woorden kan worden opge
maakt, is er in werkelijkheid niet.
Sedert de fusie in 1989 bevechten de
ROTTERDAM/LEIDEN - De bouwbedrijven in deze regio ver
wachten de komende jaren de grootste omzetstijging van alle
bouwondernemingen in Zuid-Holland te kunnen boeken. Ondanks
die rooskleurige vooruitzichten denken de bedrijven dat het aantal
personeelsleden dit jaar flink zal dalen.
Vooral de relatief grotere bouwondernemingen, met omzetten
tussen de 2,5 en 5 miljoen en boven de 10 miljoen per jaar, verwach
ten straks minder werknemers in dienst te hebben. Dit blijkt uit de
jaarlijkse enquête van het Nederlands Verbond van Ondernemers
in de Bouwnijverheid (NVOB) in Zuid-Holland.
De bouwbedrijven in de Leidse regio hebben vorig jaar een om
zetstijging behaald van 8,6 procent. Daarmee bleven ze iets achter
bij het provinciale gemiddelde, dat in 1989 12,2 procent bedroeg.
Met de verwachte stijging voor dit jaar - 7,4 procent tegen een pro
vinciaal gemiddelde van 3,1 procent, wordt deze achterstand weer
enigszins ingelopen.
Het aantal personeelsleden gaat dit jaar vermoedelijk met 2,5
procent omhoog. Waarom in de Leidse regio het aantal werknemers
zal dalen, kon een woordvoerder van het NVOB vanochtend niet
vertellen. De enquête van het verbond is gehouden onder 355 be
drijven, waarvan 53 uit de Leidse regio.
Ruimtebehoefte
van glastuinbouw
belicht op seminar
NAALDWIJK - Hoe moet de
schaarse ruimte in het glasdistrict
in Zuid-Holland worden verdeeld
en ingericht? Die vraag staat cen
traal op een seminar over ruimte-
problematiek dat op 4 september
wordt georganiseerd door de stuur
groep 2012. Het antwoord op de
vraag wordt gegeven door een land-
bouwconsulent, de directeur van
het NCW, een stedebouwkundig
manager, de voorzitter van de raad
van bestuur van de Heidemij en de
directeur-generaal van Landelijke
Gebieden en Kwaliteitszorg. Het se
minar 'Geef het glastuinbouwcom-
plex de ruimte' wordt gehouden in
De Naald in Naaldwijk. Nadere in
formatie is verkrijgbaar op tele
foonnummer 01740-27101.
Onderzoeksbureau: economische groei kan stagneren
gens Borsboom is de Wassenaarse
OR geneigd met geven en nemen tot
een compromis te komen, terwijl de
ondernemingsraad van Schaken
bosch een stevige woordenwisse
ling niet uit de weg gaat bij het over
leg met de directie.
Hét opzeggen van het vertrouwen
in de directie betekent dat nu ook
'Wassenaar' bereid is de confronta
tie aan te gaan. Borsboom spreekt
zich niet uit over de gevolgen die
dat heeft voor de samenwerking
van beide ondernemingsraden,
maar merkt wel op dat op Schaken
bosch de deur voor de OR van Ur
sula nog steeds wijd open staat.
Overigens wordt er in november
toch één OR gevormd.
Op de rand
Voor Borsboom staat in elk geval
als een paal boven water dat het zo
niet langer kan. De directie lapt
naar zijn zeggen alle regels inzake
inspraak aan haar laars. De OR staat
echter met lege handen omdat juri
disch gezien de directie niet uit de
pas loopt. Borsboom: "De wet op de
ondernemingsraden kent marges.
De directie zit op de rand van het
toelaatbare. Ze gaat net niet over de
schreef. Daarmee wint zij dus altijd
want een juridisch proces heeft
voor ons geen schijn van kans".
Er zijn volgens Borsboom voor
beelden te over van het frustreren
van het overleg met de vertegen
woordiging van het personeel. Als
voorbeeld noemt hij het behandel-
beleidsplan, een plan
beleid wordt uitgestippeld" voor de
behandeling van de verschillende
patiéntgroepen. "Dat heeft giganti
sche gevolgen voor het hele perso
neel. Een behoorlijk stuk overleg
lijkt dan ook niet meer dan logisch.
In de praktijk komt daar evenwel
niets van terecht. Op grond van het
plan worden binnenkort de eerste
personeelsleden overgeplaatst
maar overleg hierover met de wette
lijke vertegenwoordiging van dat
zelfde personeel is er nog nooit ge
weest. Zoiets kan dus niet".
Tragisch
Hoewel hij voor het personeel Van
Ursula de sluiting van 'hun' kliniek
uitzonderlijk tragisch en ontmoedi
gend zegt te vinden, is Borsboom
aan de andere kant toch niet hele
maal ongelukkig met de gang van
zaken rondom die sluiting.
"Nu wordt duidelijk dat niet al
leen wij, maar het hele personeel
van de Robert Fleurystichting echt
enorme problemen heeft met de di
rectie. ifUom wordt onderkend dat
de directeuren het recht op in
spraak absoluut verontachtzamen.
De druk op de directie wordt steeds
groter. Het lijkt me toch dat ze zich
hiervan iets moeten aantrekken. Ze
kunnen toch niet overal aan voorbij
blijven gaan".
Economisch directeur H. Willem-
sen van de Robert Fleurystichting
weerlegt de kritiek op de handelwij
ze van de directie. Het verhaal van
vice-voorzitter Borsboom over het
ontbreken van overleg op beide lo
caties hangt zijns
lucht' omdat het conflict met Ur
sula volgens hem opgelost is. Dat
conflict zou alleen op een communi
catiestoornis berusten.
Willemsen is ervan overtuigd dat
de ondernemingsraad van Ursula
niks tekort is gedaan: overeenkom
stig de wet zal de OR nog formeel
advies worden gevraagd over de
sluiting. De kritiek van Borsboom
dat het behandelbeleidsplan is
doorgedrukt zonder afdoende over
leg met het personeel, spreekt Wil
lemsen ook tegen: "De onderne
mingsraden zijn hierover uitvoerig
geïnformeerd. Er ligt zelfs een soci
aal plan".
LEIDEN/NIJMEGEN - In
de Leidse regio dreigt de ko
mende jaren een tekort aan
bedrijfsterreinen te ontstaan
van 10 tot 35 hectare. Slagen
de gemeenten er in een groot
aantal bedrijven van buiten
de regio naar dit gebied te
halen, dan kan het tekort
zelfs oplopen naar 15 tot 42
hectare. Dit concludeert het
onderzoeksbureau Buck
Consultants uit Nijmegen.
Het bureau heeft de econo
mische mogelijkheden on
derzocht van de verschillen
de vestigingsplaatsen in de
ze regio.
Handleiding vakantie zonder stress
LEIDEN Vakantie lijkt zo
leuk. Als het een beetje meezit
zonder files naar een warm land
mét lekker eten en drinken.
Geen werk en geen zorgen. He
laas blijkt voor lang niet ieder
een de vakantie zo idyllisch te
verlopen als men zich tevoren
had voorgesteld.
Irritaties en lichamelijke
kwalen steken de kop terwijl de
oorzaak vaak in voor de hand
liggende praktisch dingen
wordt gezocht. Veel van de
klachten zijn echter terug te
voeren op aanpassingsproble
men die leiden tot stress, meent
ook de Leidse Stichting Bio-
wetenschappen en maatschap
pij.
Daar is echter wel wat tegen
te doen, vindt de stichting. Men
sen kunnen zichzelf trainen be
ter met stress om te gaan. In
veel gevallen lucht herkenning
van de verschijnselen al op. De
stichting heeft een speciaal ca
hier over stress uitgegeven
waarin wordt uiteengezet wat
stress is, wat stress veroorzaakt
en hoe stress te bestrijden is.
Het cahier kost tien gulden en is
te bestellen bij de stichting Bio-
wetenschappen en maatschap
pij in Leiden. Het bedrag moet
worden overgemaakt op giro-
154373.
Volgens Buck is er op korte termijn
behoefte aan minstens één nieuw
bedrijfsterrein van minimaal 15
hectare langs de snelweg. Voorts
moeten er de komende jaren enkele
kleinere bedrijfsterreinen komen,
die minder optimaal gelegen hoe
ven te zijn. De gemeenten moeten
verder kijken naar nieuwe bedrijfs
ruimten door bestaande terreinen
opnieuw in te delen, aldus het bu
reau.
In de Leidse regio is de komende
tijd ongeveer 36,5 hectare aan be
drijfsterrein beschikbaar. Aange
zien nu gemiddeld ruim-8 hectare
per jaar wordt uitgegeven, is het
niet zo moeilijk te voorspellen dat
de grond over enkele jaren op is.
Daarbij moet nog worden bedacht
dat het overgrote deel van de be
drijfsterreinen zich in Leiden be
vinden en voor de Leeuwenhoek -
waar nog het grootste terrein voor
handen is - een zeer streng selectie
beleid geldt.
De komende jaren kan alleen nog
het Veenderveld in Alkemade - on
geveer 17 hectare groot - uitkomst
bieden. Of dit terrein ooit wordt
aangelegd, is echter onzeker. De ter
reinen Dwarsweteringkade in Lei
derdorp en de Lasso-Zuid in Alke
made, die nu wel beschikbaar zijn,
dragen nauwelijks iets bij aan de
oplossing van de ruimteproblemen,
meent Buck.
Buck roept de gemeenten in de
Leidse regio op om gezamenlijk de
aanleg van bedrijfsterreinen ter
hand te nemen. De tijd dat ieder dit
voor zich kon doen, is volgens het
bureau nu wel voorbij. De aanleg
van nieuwe bedrijfsgrond is belang
rijk, meent Buck, omdat anders de
economische groei van deze regio
Gedeputeerde Stolker verwijt Maij onvoldoende daadkracht
Van onze redacteur Meindert van der Kaaij
DEN HAAG - Om in de volgebouwde Bandstad nog plaat
sen aan te wijzen voor woningbouw en bedrijven valt niet
mee. Volgens gedeputeerde L. Stolker (ruimtelijke orde
ning) wordt dat echter voor Leiden en omstreken wel érg
moeilijk. Na de zomer moeten gedeputeerde staten, het da
gelijks bestuur van de provincie, de plaatsen aanwijzen
waar na het jaar 2000 kan worden gebouwd. "Dat wordt een
aantal discutabele oplossingen, dat weten we nu al. Maar in
2015 moeten er toch 11.000 woningen rond Leiden extra ge
bouwd zijn", aldus Stolker.
Behalve over de toekomstige bouw-
lokaties gaat Stolker bok over het
openbaar vervoer in Zuid-Holland.
Ook een politiek geladen onder
werp dat in het brandpunt van de
belangstelling staat. Wordt immers
niet elke dag van menig forens ver
pest door de ellenlange files? Maar
ook maakt menigeen zich ernstig
zorgen over het milieu en over wat
met een mooi woord de leefbaar
heid van onze omgeving genoemd
wordt.
Hoe kan de Randstad een metro
pool worden en tegelijkertijd leef
baar blijven? Londen, Parijs en het
Roer-gebied zijn geen schoolvoor
beelden van schone, ruime en pret
tige woonomgevingen. Dat neemt
niet weg dat de Randstad volgens
Stolker kan concurreren met de
economische centra in Europa en
tegelijkertijd een goede woonplaats
voor mensen biedt.
"Je moet dat in elk geval planma
tig aanpaken". stelt de PvdA-gede
puteerde. "We hebben nu het con
cept van vier kernen - Den Haag,
Rotterdam, Amsterdam en Utrecht
- met daarbinnen een groen hart, dat
ik altijd zie als een binnentuin. Het
volbouwen van dat groengebied
kan onder meer worden voorkomen
door het maken van streekplan
nen", aldus Stolker.
Toevlucht
Het in de hand houden van de groei
lijkt vooral een bestuurlijk pro
bleem. De provincie worstelt bij
voorbeeld met de lokale belangen
van gemeentebesturen. Dat kan
volgens Stolker worden opgelost
door het vormen van gemeenschap
pelijke regelingen (samenwerkings
verbanden tussen verschillende ge
meenten). En als dat niet lukt door
het oprichten van ontwikkelings
maatschappijen die grote regionale
plannen maken en bevoegdheden
krijgen om die uit te voeren.
De komende jaren breekt het mo
ment aan dat gemeenten hun eigen
gebied hebben volgebouwd en hun
toevlucht tot buiten de grenzen ge
legen terreinen moeten nemen. Dan
komt het moment dat de provincie
moet voorkomen dat groene gebie
den tussen de steden verloren gaan.
Stolker begrijpt dat steden als
Leiden en Den Haag voor grote pro
blemen staan. De cijfers spreken
wat dat betreft boekdelen; in de
zuidvleugel van de Randstad (het
stedelijk gebied tussen Leiden en
Dordrecht) moeten in 2015 maar
liefst 150.000 woningen extra wor
den gebouwd. Leiden passeerde on
langs de magische grens van 10.000
ingeschreven woningzoekenden,
maar is in '94 of '95 wel helemaal
volgebouwd. De stad heeft in de pe
riode 2000 tot 2015 zo'n 11.000 extra
woningen nodig. Voor de duin- en
bollenstreek ligt dat cijfer op 8.000.
De gedeputeerde, eigenlijk een
wethouder op provinciaal niveau,
geeft toe dat groene gebieden toch
opgeofferd moeten worden. "We
ontkomen dan niet aan discutabele
oplossingen. De Boterhuispolder
(ten Noordoosten van de Meren-
wijk, red.) is een prima lokatie voor
woningbouw, maar het is nu wel
een mooi groengebied. Hetzelfde
geldt voor gebieden in de vierhoek
Noordwijk, Sassenheim, Voorhout
en Katwijk, waar overigens op klei
ne schaal gebouwd kan worden.
Dat worden moeilijke besluiten".
Goede wil
Behalve op gebied van ruimtelijke
ordening wil de provincie ook een
belangrijkere rol spelen op gebied
van verkeer en vervoer. De grote
steden zijn over de weg in de
spitsuren slechts met grote vertra
gingen te bereiken. Hierdoor lijden
bedrijven economische schade en
wordt het milieu ernstig aangetast.
Alle reden om mensen uit de auto te
"krijgen en gebruik te laten maken
van het openbaar vervoer.
Stolker is blij dat in de plannen
van minister Maij-Weggen (verkeer
en waterstaat) het openbaar vervoer
tot 2010 op 19 miljard gulden kan re
kenen in plaats van 12 miljard die
haar voorgangster daar voor wilde
uitgeven. Toch is dat nog te weinig,
vindt Stolker.
"Voor een hoogwaardig net tus
sen de steden", zo stelt Stolker, "dat
Gedeputeerde
Stolker: "Het
openbaar ver
voerbeleid spe
culeert te veel op
de goede wil tot
samenwer
king". (foto PR)
een goed alternatief biedt voor de
auto is minstens 13 miljard nodig.
Maar dat net moet wel er eerst ko
men. We denken aan metro-achtige
lijnen die de knelpunten tussen de
stadsagglomeraties opheffen. De
TGV-lijn is ook zeer welkom, maar
daarvoor bestaat nog niet eens een
deugdelijke financiering".
Zo goed als het vervoer binnen
gemeenten is geregeld, zo slecht is
het gesteld met het vervoersnet tus
sen de steden in de Randstad. Ge
meenten besteden veel zorg aan de
verbindingen in stadscentra, maar
bitter weinig aan die met andere ste
den. "Dat is niet zo vreemd. Ge
meenten denken aan hun lokale be
langen en hoeven ook niet verder te
denken. Vandaar dat ik het jammer
vind dat Maij-Weggen geen hardere
eisen stelt aan de vorming van de
vervoersregio's. Het is nu voor ge
meenten te vrijblijvend, het specu
leert nog te veel op de goede wil tot
onderlinge samenwerking".
Belang
De provincie Zuid-Holland wil ze
ker het voortouw nemen als het op
een vervoerregio aankomt. Stolker
vindt het belangrijk dat de proble
men op samenhangende wijze wor
den aangepakt. Dat geldt voor het
openbaar vervoernet, maar ook
voor het flankerend beleid. Daarbij
hoort bij voorbeeld het beleid om
het aantal parkeerplaatsen, die ver
keer aantrekken, bij grootschalige
nieuwbouwprojecten te beperken.
Daarnaast kan worden gedacht aan
aanleg van fietspaden.
De provincie wil een rol spelen
maar dat moet in samenwerking
met andere overheden. Het ver
baast Stolker dat niet veel meer
groepen mee denken om de files te
bestrijden. Ze noemt daarbij het be
drijfsleven, maar ook een belangen
organisatie als de ANWB. "Zij heb
ben er toch belang bij dat steden be
reikbaar blijven en het autorijden
betaalbaar blijft. Het bedrijfsleven
heeft toch een economisch belang
bij een vlot transport, maar mee
denken ho maar".
De inspanningen van Maij-Weg
gen vindt Stolker 'goedbedoeld',
maar niet voldoende. "Niet dat dat
aan de minister ligt, maar er is nog
onvoldoende nagedacht over de op
lossingen van de vervoersproble
men en er is te weinig maatschappe
lijk draagvlak voor het radicale be
leid dat nu noodzakelijk is. Ik vrees
dat het eerst volledig moet vastlo
pen om het benodigde geld op tafel
te krijgen. Er zijn ambtenaren die er
nu van uit gaan dat alleen de wal het
schip kan keren en dat de files de
mensen vanzelf de auto uitjagen.
Toch is het aan de politiek om die si
tuatie voor te blijven".
belemmerd wordt. Iets wat overi
gens ook al in eerdere onderzoeken
is geconstateerd. Waar de terreinen
kunnen komen, geeft Buck niet
Sciencepark
Het Nijmeegse adviesbureau heeft
in zijn rapport onder meer de kwali
teiten van de belangrijkste bestaan
de en geplande terreinen in de regio
op een rijtje gezet. Het Leidse scien
cepark in de Leeuwenhoek komt op
vrijwel alle fronten als beste uit de
bus. Het terrein is uitstekend be
reikbaar met de auto en het open
baar vervoer, het is representatief
en een prima plek voor bedrijven
met een belang dat boven dat van
de regio uitstijgt. De gemeente Lei
den springt echter zeer zorgvuldig
om met de Leeuwenhoek. Slechts
hoogwaardige, technologisch gea
vanceerde ondernemingen kunnen
er een plek krijgen.
Ook het terrein Roomburg in Lei
den 'scoort' goed. Deze plek is voor
al bedoeld voor bedrijven die flink
wat ruimte vergen. Aangezien in
Roomburg echter nog geen 14 hec
taren beschikbaar zijn, zal het lang
niet in alle behoefte kunnen voor
zien. De Dwarsweteringkade in Lei
derdorp en de Lasso-Zuid en Veen
derveld in Alkemade komen min
der gunstig uit de bus dan Room
burg en vooral de Leeuwenhoek.
Op Veenderveld na, kunnen deze
terreinen ook nauwelijks de ruimte
nood oplossen. Vandaar ook dat
Buck om de aanleg van een nieuw,
groot en goed gelegen bedrijfster
rein vraagt.
Overigens kunnen de regio-ge
meenten daarbij op problemen stui
ten. Minister Alders van vrom wil
verbieden dat er nog langer kan
toorgebouwen worden neergezet op
plaatsen langs rijkswegen, zeker
niet als die niet goed zijn te berei
ken met het openbaar vervoer.
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
Omtrent het bezoek van de Ko
ningin en het Prinsesje aan Am
sterdam wordt het volgende ge
meld: Door een dichte, juichende
menigte reden de hooge gasten
van het station in open rijtuig in
vluggen draf naar het Frederik-
splein, naar het Volkspaleis, de
Veiligheidstentoonstelling. In de
sierlijke vestibule werd H.M.
ontvangen door dr. Ruysch. Een
keurige catalogus werd hier den
vorstelijke bezoeksters aangebo
den en welwillend door dezen
aanvaard. Ook eenige schoone
bouquetten werden H.M. en de
Prinses geoffreerd. Met hooge be
langstelling bezichtigde H.M. de
tentoonstelling en niet minder
belang stelde de Prinses in de
phonografische pop enz. Deze
pop zingt het Volkslied, gelijk
het orkest het meermalen speel
de. Bij verschillende etalages
stond H.M. met belangstelling
stil. Daarna ging men langs de
Stadhouderskade naar het
Rijks-MiLseum. Onder het ge
juich des Volks stapten H.M. en
de Prinses binnen. Het bezoek
gold voornamelijk de Rem-
brandtzaal, waar de Nacht
wacht in het bijzonder hooge
aandacht trok. Ook werd nog
een bezoek gebracht aan het
Aquarium van Artis. Na deze
instelling met groote ingeno
menheid te hebben bezichtigd,
werd de rijtoer, ook door de Jo
denbuurten, hervat, nu naar het
station, van waar het hooge ge
zelschap te kwart over vieren
naar het Loo terugkeerde.
Vijfentwintig jaar geleden:
Tijdens slechte weersomstan
digheden met windkracht 7 tot 8
op de Noordzee is omstreeks ne
gen uur vanmorgen de kotter
KW 219. Jacomina, omgeslagen
op 6 mijl ten noordwesten van
IJmuiden. De gehele bemanning
van de kotter is gered door de
Katwijkse kotter KW 110, de
Rianne. De Jacomina is een
nieuw schip, dat eigendom is
van de rederij A.v.d. Plas in
Katwijk aan Zee.
