Suriname is nieuwe
eisen Nederland zat
Wie legt er zout op de staart van de kwelgeest
Overleg met Pronk over on lw i k keii ïgshul]
Zeeuwse kust
afgeladen
Duitse kinder en van boot gehaald
Doden bij botsing met trein,
in dichte mist en op de stoep
Gedetineerden in Zutphen
ontsnapt en weer gevangen
Brand verwoest bedrijven in Arnhem
Nederlander
ven hin kt bij
Deense kust
MAANDAG 23 JULI 1990
Bgr-TMSiig
PAGINA 3
PARAMARIBO (ANP) De Surinaamse regering is het zat dat Nederland steeds nieuwe
eisen stelt voordat de ontwikkelingshulp wordt hervat. De Surinamers zijn vooral veron
gelijkt over de 'harde eis' dat eerst een goed uitgewerkt saneringsprogramma voor de eco
nomie op tafel moet liggen voordat de geldkraan weer wijd open wordt gezet.
De Surinaamse vice-president
Henck Arron gaat met deze inzet de
gesprekken in met minister Pronk
(ontwikkelingssamenwerking) over
onder meer hervatting van de ont
wikkelingshulp aan Suriname.
Pronk is zaterdagavond voor een
vijfdaags, oriënterend gesprek in
Suriname aangekomen. Op vlieg
veld Zanderij verklaarde Pronk tij
dens een persconferentie in goed
vertrouwen met de democratisch
gekozen regering van Suriname om
de tafel te gaan zitten.
Pronk voorziet ook geen proble
men met de Surinaamse premier
Arron. Deze verweet Nederland vo
rige week nog dat het beleid van
Den Haag ertoe leidt dat Suriname
de woestijn wordt ingestuurd. "Ik
wil Arrons opvattingen graag uit
zijn eigen mond optekenen", aldus
minister Pronk, die zei op een con
structief overleg te rekenen.
Bij de onafhankelijkheid in 1975
zegde Nederland, bij monde van
premier Den Uyl en Pronk (die toen
ook minister van ontwikkelingssa
menwerking was), 3,5 miljard gul
den toe. Hiervan heeft Suriname,
als gevolg van het opschorten van
de hulp na de december-moorden
in 1982, nog 1,6 miljard tegoed.
Na de vrije verkiezingen in 1987
besloot Den Haag onder voorwaar
den de hulp te hervatten. Dit voor
jaar heeft de Tweede Kamer, in ge
sprekken met Pronk, nog eens de
puntjes op de i gezet. Vrede in het
binnenland, een niet door het leger
beïnvloede burgerregering en een
sanering van de economie werden
als basisvoorwaarden genoemd. Als
hieraan is voldaan kan hulp binnen
een meerjaren-ontwikkelingsplan
effect sorteren, aldus de Kamer des
tijds.
Op papier is jaarlijks 200 miljoen
gulden te besteden voor Suriname.
Maar in de praktijk is daar de afge
lopenjaren weinig van terechtgeko
men. Ruim 100 miljoen gulden is
uitgegeven aan 'overbruggings
hulp' in de vorm van grondstoffen
en machineonderdelen voor het be
drijfsleven. In de meeste gevallen
betrof het de levering van halffa
brikaten, die in Suriname alleen
nog op maat gebracht en verpakt
moesten worden.
Maar tot prijsdaling voor de con
sument heeft de overbruggingshulp
nauwelijks geleid. Ondanks de aan
voer van 'goedkope', door Neder
land geleverde grondstoffen, brach
ten de handelaren de gebruikelijke
zwarte prijzen in rekening. Alleen
de door de regering gedistribueerde
levensmiddelenpakketten bleven
betaalbaar.
BROUWERSDAM De Zeeuwse kust
RENESSE (ANP) - De Zeeuwse
kust was dit weekeinde overvol. Er
is in de nacht van vrijdag op zater
dag weer op grote schaal illegaal ge
kampeerd. Veel mensen blijken
zonder reservering vooraf aan een
vakantie of weekeinde in Zeeland
begonnen te zijn.
Volgens een woordvoerder van
de rijkspolitie in Middelburg heb
ben veel mensen de nacht met cam
pers en caravans op parkeerterrei
nen en dergelijke doorgebracht. "Er
is verwezen naar campings meer
landinwaarts, maar daar voelen de
mensen meestal niets voor. Vaak
hebben ze ook al een lange reis ach
ter de rug. Soms hebben ze alcohol
genuttigd en dan is doorsturen ook
niet zinvol", meldt hij.
Het illegaal kamperen komt vol
gens de woordvoerder vooral aan de
Schouwse kust en op bepaalde lo-
katies op Walcheren voor.
AMELAND (ANP) - Een red
dingsboot van de Koninklijke
Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddingmaatschappij heeft za
terdag 24 Westduitse kinderen en
hun begeleiders van boord ge
haald van de klipper Wilhelmina.
Ook een vrouw en hond, evenals
de anderen uit Keulen afkomstig,
werden gered.
Het zeilschip was gestrand tus
sen Ameland en Holwerd en liep
door het zakkende water een knik
en een scheur op. Bij vallend tij
ontstond een sterke stroming, zo
dat er zand onder het schip van
daan werd gezogen. Hierdoor ont
stond de scheur in de bodem. De
schipper sloeg tegen het
avonduur, toen het water weer
opkwam, alarm.
De reddingsboot bracht de kin
deren en begeleiders naar ee
kampeerboerderij op Amelanc
Een bemanningslid van de ree
dingsboot, de schipper en
hulp probeerden intussen met be
hulp van een sleepboot de klipper
weer vlot te krijgen en de scheur
te dichten.
Gisterert slaagden zij er in het
schip los te trekken en de scheur
provisorisch te dichten. Terwijl
de boot met pompen droog werd
gehouden, brachten de bergers
de klipper onder begeleiding van
de reddingsboot naar de Ballu-
mer Bocht gebracht, aan de Wad
kant van Ameland.
ZUTPHEN (ANP) Twee gevan- hulp van collega's uit omliggende
gen uit het huis van bewaring in plaatsen en een toevallig in de buurt
Zutphen zijn gisteren een aantal verblijvend politievliegtuigje.
uren op vrije voeten geweest. In de De politie kwam beide
ochtend slaagden zij erin om onder op het spoor
bedreiging van een bewaker te ont- eei
snappen, 's Middags had de politie de
hen al weer te pakken.
telefoontje van
Zutphen. Deze bei-
kwart voor vijf de politie toen
hij glasgerinkel en gestommel hoor-
UTRECHT (ANP) - Twee inzitten
den van een auto zijn zaterdagmid
dag in Roermond om het leven ge
komen nadat de auto onder de stop
trein Maastricht-Roermond was ge
komen. De spoorwegovergang was
met knipperlichten beveiligd, maai
de auto was door rood licht gereden, kenhuis worden overgebracht,
aldus de politie te Roermond.
op een camping in Valkenburg,
werd op een stoep aangereden door
een auto waarvan de bestuurder de
macht over het stuur had verloren
en uit de bocht was gevlogen. De
autobestuurder moest met vrij ern
stige verwondingen
Na de botsing, die het treinver
keer ruim een uur stremde, werd de
wagen door midden gebroken. De
slachtoffers waren op slag dood.
Op de A 28 (Amersfoort-Zwolle)
zijn zaterdagmorgen bij twee onge
lukken in dichte mist 3
het leven gekomen. Drie
werden zwaar gewond, aldus de
rijkspolitie.
Man raakt deel
vinger kwijt op
mysterieuze wijze
ROTTERDAM (GPD) - De Rotter
damse politie is bezig met een on
derzoek naar het verhaal van een
man, die gisteren met een afgehakt
deel van een van zijn vingers in een
doekje het bureau Marconiplein
Twee doden vielen bij een ket
tingbotsing op de Nieuwe IJssel-
brug bij Hattumerbroek. bij de bot- kwam binnenlopen? Hofweide po
sing waren tien personenauto s en ^tie de man snel naar het zieken-
vier vrachtwagens betrokken, aldus huis bracht, lukte het daar niet het
de rijkspolitie. afgehakte vingerdeel weer aan te
Een jongen uit Smilde is dit naaien
weekeinde door een verkeersonge- De man zegt te zijn ontvoerd in
luk in Valkenburg om het leven ge- België, waarna hij enkele dagen is
komen. Het slachtoffer, dat verbleef vastgehouden in Rotterdam-west.
Uit het feit dat hij nog voldoende
van een zelf gemaakt mes te dwin
gen de deuren te openen. Ze namen
de bewaker in gijzeling mee naar de de twee
portiersloge. De andere bewakers houthok.
zagen zich genoodzaakt de
deur te openen
beschermen.
Eenmaal buiten de deur lieten de zonder enig verzet
ontsnapte mannen de bewaker
weer ongedeerd vrij en vluchtten de
binnenstad van Zutphen in. Daar
zette de politie van Zutphen een uit
gebreide zoekactie op touw met be-
totaal verkleumd en
hun collega te doorweekt, omdat ze via de grach-
ontsnapt. Ze gaven zich
Man doodt vrouw
en dan zichzelf
i te doen was. De politie vond dat
zijn verhaal verward klonk.
Behalve het afgehakte vingerdeel
had de man ook een touw meegeno-
e hij in de woning vast-
uit Schiedam heeft in de nacht gebonden zou hebben gezeten. Het
van zaterdag op zondag zijn 27-jari- huis waaruit hij zou zijn ontsnapt, is
ge partner om het leven gebracht, bij de politie bekend. De man heeft
waarna hij zichzelf heeft gedood. De geen vaste woon- of verblijfplaats,
achtergrond van dit drama wordt
ARNHEM (GPD) - Een zeer felle
uitslaande brand heeft vrijdag
avond tenminste 2 bedrijven op een
geld bij zich had, leidt de politie af industrieterrein in Arnhem in de as
dat het de 'ontvoerders' daar niet gelegd. De totale schade wordt ge-
SCHIEDAM (ANP) - Een 32-jarige
schat op 20 miljoen gulden. De poli
tie heeft dezelfde avond een man
aangehouden, die ervan wordt ver
dacht het vuur te hebben aangesto
ken.
De brand brak rond 23.00 uur uit
in twee drukkerijen aan de Conrad-
weg op het industrieterrein in Arn
hem en sloeg later over naar een
men. Bewoners
wijken, maar ook
Westervoort en
opgeroepen rame
ten te houden.
De politie kon laat de verdachte
op het industrieterrein aanhouden
op aanwijzing van een getuige. Uit
de eerste verhoren van de politie is
vast komen te staan dat de brand-
in verkeert in geestelijke
werd duidelijk bij het ver-
Huissen, werden hoor door de politie. De laatste we-
n en deuren geslo- ken zat de man zo'n 10 keer vast. De
politie heeft, nadat de verdachte de
afgelopen tijd al enkele keer
hoofdbureau gebracht
Rijk subsidieert
minder vuile bus
en vrachtauto
HILVERSUM (ANP) - Onderne
mers die schonere en geluidarme
vrachtwagens of bussen willen aan
schaffen, kunnen daarvoor vanaf
volgende maand een subsidie krij
gen. Deze overheidsbijdrage vari
eert van 1400 tot 6500 gulden. Dit
heeft minister Alders (vrom) giste
ren bekendgemaakt voor de NCRV-
radio.
Alders loopt hiermee vooruit op
een Europese subsidieregeling die
over een aantal jaren wordt inge
voerd. Wanneer deze regeling van
kracht is geworden, vervalt de Ne
derlandse subsidie weer.
Voor dit jaar heeft minister Al
ders 40 miljoen gulden voor de sub
sidieregeling. De jaren daarna is er
per jaar 90 miljoen gulden voor uit
getrokken. Het geld voor deze rege
ling komt uit de extra verhoging
van de dieselaccijns, die dit jaar is
ingegaan.
Volgens de minister bestaat er
r de regeling veel belangstelling
contact gezocht met de hulpverle
ningsinstantie RIAGG, "maar dat P°rt,
heeft niet geresulteerd in opname", sproken.
nog bij de fabrikanten van bussen
vrachtwagens en bij het wegtrans-
deze regeling is be-
KOPENHAGEN - Voor de
kust van Jutland is zaterdag een
Nederlandse zeiler verdronken,
nadat zijn boot in een storm was
gekapseisd. Dat heeft de Deense
kustwacht gisteren meege
deeld. Twee andere opvarenden
konden worden gered.
De boot nam met nog zo'n 130
schepen deel aan een wedstrijd
op de Noordzee en was onder
weg naar de Noorse haven Lar-
vik. Het ongeluk gebeurde toen
de trimaran Silene op 20 zeemijl
van de Deense plaats Hanst-
holm door een hevige storm in
moeilijkheden raakte.
Een Nederlandse vissersboot
die in de buurt was ontdekte het
omgeslagen schip en redde twee
opvarenden. Zij vertelden dat
een derde man enkele minuten
voor hun redding in de golven
was verdwenen.
Zaterdagochtend zonk elders
voor de Deense kust een ander
Nederlands jacht. De vier opva
renden konden echter worden
gered. Veel schepen die aan de
wedstrijd deelnemen werden
zaterdag door het slechte weer
overvallen en zochten hun toe
vlucht in Deense havens, aldus
de Deens kustwacht.
De politie werd kort na midder
nacht gebeld door familieleden van
de man die een telefoontje van hem
hadden gekregen waarin hij zei zijn
partner te hebben vermoord. De po
litie trof inderdaad korte tijd later
het lijk van de vrouw aan in de wo
ning. Ze was door verstikking om
het leven gebracht. De man was niet
meer in de woning. Enige tijd later
werd zijn lichaam gevonden op een
nabijgelegen spoorbaan. Hij bleek
zich voor een trein te hebben gewor-
Tol
De NV Provinciale Zeeuwse Brug-
maatschappij (PZBM) moet de le
ning van bijna 17 miljoen gulden
aan de provincie terugbetalen. Dat
betekent dat de brug op zijn vroegst
in 1999 tolvrij kan worden. Om de
veelvuldige gebruikers van de ver
binding tussen Noord-Beveland en
Schouwen-Duiveland enigszins te
gemoet te komen, wil het provincie
bestuur een aanzienlijke korting
verstrekken, in de vorm van een 40-
rittenkaart.
Lichaam
In een rietkraag langs het Prinses
Margrietkanaal in Sneek is zondag
het stoffelijk overschot gevonden
van een 55-jarige Westduitser. De
man werd sinds zaterdagmiddag
vermist, en is waarschijnlijk over
boord geslagen en verdronken, al
dus de rijkspolitie te water.
Tanker vast
Het motortankschip Morits, gela
tion met 1080 ton benzine, is giste-
r in de Oosterschelde in 't Zijpe
11 een zandplaat gelopen. Volgens
de rijkspolitie te water is de oorzaak
vcrmpedelijk een defect aan de
vuurinrichting. Het schip is in de
loop van gisteren vlotgetrokken en
neergelegd bij de Krammersluizen.
De lading, die was overgeladen in
<V toevallig passerende motortan-
i r Speyer, is daar weer teruggeno-
Jacht op goudschip Lutine weer eens geopend
TERSCHELLING (GPD) - Het
duikteam Caranan onder leiding
van de Harlinger tandarts Ane Jan
Dtiijf hoopt binnen enkele maan
den het bewijs te kunnen leveren
dat zij de plek heeft gevonden waar
in de nacht van 9 op 10 oktober 1799
de The Lutine (Kwelgeest) op de
Terschellinger Gronden aan de
grond liep en naar de kelder ging.
Duijf en het uit tien man bestaande
duikteam zijn er rotsvast van over
tuigd dat zij hun theorie na langdu- Duijf zochten zij op de plaats van de
rig archiefonderzoek, veldwerk, re- eerste strandingsfase. Daar zou al-
kenwerk en nautische reconstructie leen het voorschip liggen.
Duijf benadrukt dat het duikteam
uit amateur-archeologen bestaat en
geen bergingsbedrijf is. Hun werk-
schip Caranan is dan ook niet inge
richt op het boven water tillen van
grote vondsten. Wel heeft men in
tussen enkele voorwerpen opgedo
ken, voornamelijk stukken eiken
hout. Met de koolstofsdelingmetho-
kunnen staven. De Lutine
de destijds een grote hoeveelheid
goud en zilver naar Hamburg.
De op Terschelling geboren team
leider Duijf en zijn mannen hangen,
evenals de Australisch/Nieuw-Zee-
landse expeditie die in 1980 met de
Yak naar het wrak dook, de stran
dingstheorie aan. Maar volgens
de wordt nu de oudheid onder
zocht, terwijl de stukken ook wor
den vergeleken met eerder van de
Lutine naar boven gebracht hout.
ven moet liggen. Dat is op ruim
tweehonderd meter ten noorden
van de plaats waar het reusachtige
tinbaggerschip de Karimata
Het duikteam heeft nu gerecon- Billiton maatschappij rond 1938 e
strueerd wat er met schip, beman
ning en lading in die dramatisch
verlopen uren moet zijn gebeurd.
Het heeft berekend, en met de pro-
to-magnetometer zo goed als zeker
vastgesteld, waar het achterschip
van de Lutine onder het zand begra-
ADVERTENTIE
groot gebied diepgaand omwoelde
en enkele honderden meters ooste
lijk van de plek waar de expeditie in
1980 zocht.
Kans
Het betreffende gebied, 50 bij 50
meter, is inmddels afgepaald. Het
wordt in de komende tijd nauwkeu
rig onderzocht aan de hand van son
deringen en grondmonsters. De
magnetometer heeft binnen de af
gepaalde plek een groot magnetisch
veld gesignaleerd. Caranan is er in
de afgelopen tijd ook in geslaagd de
plaats van een van de hulpankers te
bepalen. Het naar boven halen daar-
nacht tijdens een zware noordwes
ter storm kapot is gebeukt op een
zandrug. Daardoor zou het schip in
tweeën zijn gebroken. Het voor
schip zou weer teruggedreven zijn
naar het (inmiddels verdwenen)
IJzergat en daar gezonken, het ach
terschip zou op de zandrug zijn ach
tergebleven. Duijf concludeert dat
na archiefonderzoek.
Theorie
Het gaat hem en zijn duikteam Ca
ranan niet eens zozeer om het goud
dat er volgens de verhalen moet li-
gen. Nee, het gaat Duijf er in de eer
ste plaats om de theorie over het
vergaan van de Lutine bevestigd te
krijgen. Bovendien wil hij eerher
stel voor de destijds 31-jarige kapi
tein van de Lutine, Lancelot Skyn-
ner. Duijf: "In de bronnen komt hij
er niet zo best af, maar ik denk dat
hij er alles aan heeft gedaan om de
overlevingskansen van de beman
ning zo groot mogelijk te maken".
Men wil tevens afrekenen met de
mysteries en de grote geheimzin
nigheid die er, met name over de
goudschat, rond de Lutine hangt.
"Wie legt er zout op de staart
heeft voor de duikgroep echter kwelgeest", zo vraagt Duijf zich af.
minder prioriteit. De twee
wegende hoopankers zijn begin de
ze eeuw al door een Engelse expedi
tie geborgen.
Op verzoek van het ministerie
van WVC wordt het gebied extra in
de gaten gehouden door douane en
rijkspolitie te water. Lutine-eige-
naar Lloyd's of Londen heeft, na
aanvankelijk sceptisch tegenover
de operatie te staan, toestemming
gegeven te onderzoeken of Duijf en
de zijnen het inderdaad bij het rech
te eind hebben.
Dat Caranan, een duikgroep die al
negen jaar bestaat, juist nu naar de
Lutine gaat duiken is geen toeval.
Duijf: "Tijdens het archiefonder- hoorlijke buit opgeleverd. Maar
Een van de verhalen wil dat de
goudschat van de Lutine vlak na de
ramp door vissers zou zijn gebor
gen.
Kwelgeest
Wellicht verwijst de naam Lutine
van een gebouw in Volendam naar
het schip. Maar er zijn ook verhalen
van Volendammers die zich herin
neren dat een ver familielid na een
reis plots naar Amsterdam ging en
vervolgens een groot huis liet bou
wen. Waarvan? Mogelijk had hij een
goudstaaf gevonden.
Twee eerdere expedities naar de
Lutione hebben tot i
zoek is mij opgevallen dat de
om de zeventig jaar de Lutine enke
le jaren prijs geeft. Dat is in perio-
noch de Karimata, noch de expedi-
1980 leverden het zo fel be
geerde goud op. En hoewel Caranan
redelijke hoeveelheid daar in de eerste plaats niet op uit ii
water in het gebied staat. In de a
lopen jaren heb ik daar enkele ke- wel degelijk
speelt het goud op de achtergrond
gelood en gemerkt dat
jaar weer meer water stond in het
Noordwestgat. Zo'n kans krijg je
dus maar eens in je leven".
De strandingstheorie gaat ervan
uit dat de Lutine in de bewuste
Als de theorie van Duif juist is, zal
ook daadwerkelijk worden gepro
beerd om wat er nog ligt, te bergen.
Duif; "Dan zijn wij een fase verder.
We moeten nu eerst aantonen dat
onze theorie juist is".
