The Wall: imposant maar
inhoudelijk zwak spektakel
Sara Heyblom: een
dienstbaar actrice
Argentijnse auteur Manuel Puig (57) dood
Jazz-pianist
Joe Turner
(82)overleden
Filmregisseur
Paradzjanov
(66) overleden
Foto's Alexandra Radius te Idjl
Verhuizing Brabants Orkest in het geding
MAANDAG 23 JULI 1990
IJkuMUM
BERLIJN Nog maar twee
jaar geleden voerde de Oost-
duitse politie charges uit te
gen enkele duizenden jonge
ren die vanachter de Berlijn-
se Muur probeerden mee te
genieten van openluchtcon
certen die Peter Gabriel. Ti-
na Turner en Bruce Spring
steen aan de andere kant ga
ven. Onafzienbare mensen
massa's maakten zaterdag
avond op de Postdammer
Platz in hartje Berlijn mee
hoe het rocktheaterspekta-
kel The Wall dat verenigde
wat zo lang verdeeld is ge
weest.
Zo'n 11.000 Nederlanders waren in
elk geval present tussen de 180.000
(officieel) of 250.000 mensen (poli
tiecijfers) die zich verdrongen op
dit, met mystieke sfeer omgeven,
stukje Berlijnse grond. Ze vormden
het grootste buitenlandse contin
gent - even afgezien van de meer
dan een miljard tv-kijkers die het
evenement op afstand hebben ge
volgd.
Behalve de indrukwekkende sta
tistische gegevens en de historische
betekenis van de gekozen lokatie
blijft na afloop de vraag wat de 47-
jarige Britse componist en regis
seur Roger Waters nu werkelijk be
oogt met zijn creatie. Natuurlijk,
The Wall is een conceptalbum dat
Waters' vorige band, Pink Floyd, in
1979 het licht deed zien. Je zou het
verhaal dat drie jaar later nog eens
dunnetjes werd over gedaan in een
filmproduktie onder regie van Alan
Parker, dan ook tegen het licht van
die tijd kunnen zien. Precies zoals
de tijd waarin George Orwell Ani
mal Farm of 1984 schreef, ook iets
zei over zijn wereldbeeld of toe
komstverwachting. i
ur (168 bij een marspeloton dat het Comman- gemak
reuzenpo- do van de Verenigde Sovjettroepen nisch staaltje
Duitsland vertegenwoordigt,
schuim opgebouwde
25 meter) op dit Berlij
dium omstoot, dan voel je onder je
Duitse buren het trauma wegvallen, schitterend vuurwerk - het
Dit beeld sluit aan bij hun eigen be- niks.
leving: op 9 november van het vorig
jaar kwam er een einde aan een his- Reclamespot
torisch scheefgegroeide situatie
toen hun muur niet langer mensen Zuiver muzikaal gezien torende de-
van elkaar scheidde of muziek pro- ze produktie van The Wall boven
beerde te filteren. Het lijkt dus alsof die v?n Pink Floyd (uit het seizoen
Waters' compositie achteraf alsnog 1981/82) uit
betekenis heeft gekregen. Vrijwel sie in de scr.
elke Duitser zal die beelden zater- breng van topmuzikanten heeft Wa-
hij zelf een tech-
i vernuft opvoert,
waarschuwt hij in de toegift The Ti
niet de is turning tegen de gevaren die
technologie oplevert zolang ze in
handen is van 'machthebbers'.
In wezen verschilt Waters in niets
van een cineaste als Leni Riefen-
stahl die op zoek gaat naar het Der
de Rijk, wordt versleten voor een
documentairefilmer maar onder
tussen pure propaganda brengt. Er
zijn velen die in zijn goede bedoelin-
hebben geïnterpre- ^ers aangetoond dat niet al zijn werk gen geloven of in hem
moet worden verguisd. Joni Mit-
het kan geen kwaad hen
Wiee
r dan twee uur duren-
chell zorgde met die geladen stem te wantrouwen die de geschiedenis
hun eigen hand willen zetten
haar voor een emotioneel hoog- o_
de show, compleet met live tv-pro- tepunt in Goodbye Blue Sky. Bryan door hun Muurtje precies daar
duktie, in goede banen kan leiden, Adams was voortreffelijk in Young te gooien waar een andere Muur
die kan wat. Zestig meter hoge op- Lust, Sinead O'Connor en The door heel andere oorzaken aan het
blaaspoppen, een symfonieorkest, Band gaven Mother een opknap- wankelen werd gebracht
alpinisten die langs de Muur afda- beurt en Van Morrisori toonde de
len, legertrucks die voor het podi- zelf vals intonerende Roger Waters
um langszoeven, twee dozijn we- nog eens aan wat zingen inhoudt,
reldsterren variërend van fluitist Optisch gezien ging er weinig
James Galway tot zangeressen als mis: door technische storing kwam
Sinead O'Connor en Joni Mitchell, het duet The Thin Ice tussen Ute
een helikopter van de Britse strijd- Lemper en Roger Waters in het ge-
krachten die ook zijn rolletje in het heel niet uit de verf, maar inhoude-
geheel speelt, 600 man produktie, lijk zat er meer scheef. Wat deed die
reclamespot van een Britse lucht
vaartmaatschappij midden in deze
als opera gemonteerde produktie?
Wat bewoog Waters om juist Russi
sche militairen op te laten draven
voor Bring the Boys back home?
Waarom scheert hij alle oorlogen
over een kam?
i het rock-concert i
Vliesdun
Het scenario achter The Wall is
vliesdun: vervreemding in een be
dreigende buitenwereld doet de
hoofdpersoon Pink besluiten zich
terug te trekken achter een muur.
Een dergelijke isolatie biedt echter
geen effectieve bescherming tegen
een persoonlijk beleefde bewust
zijnsvernauwing.
Als Pink dan oók zijn uit piep-
PARIJS (AFP/Rtr) - Eén van de
grote Amerikaanse jazz-pianisten,
Joe Turner, is zaterdag in een zie
kenhuis in Montreuil bij Parijs
overleden. Turner, die 82 jaar is ge
worden, speelde met grootheden
als Louis Armstrong en Benny Car
ter.
Sinds 1962 trad hij op in nacht
club 'La Calavados' in Parijs aan de
Champs-Elysées, terwijl in zijn
mondhoek vaak een dikke sigaar
bungelde.
Turner werd in 1907 geboren in
Baltimore en vertrok op zijn acht
tiende naar New York om daar als
pianist zijn mogelijkheden te be
proeven. In 1928 werd hij gecon
tracteerd door het orkest van saxo
fonist Benny Carter. Twee jaar later
kwam hij onder de hoede van Louis
Armstrong. Tijdens de Tweede We
reldoorlog speelde hij in de band
van het Amerikaanse leger.
MOSKOU (Rtr) De internationaal
vermaarde Armeense filmregisseur
Sergei Paradzjanov is na een lang
durige ziekte op 66-jarige leeftijd
overleden. Zijn overlijden werd za
terdag door het Sovjetrussische
persbureau Tass „een zwaar verlies
voor de filmwereld in de Sovjetunie
genoemd".
Tass noemde geen oorzaak van
het overlijden van de cineast wiens
filmloopbaan een periode van veer
tig jaar besloeg. Hij bracht vier jaar
in een werkkamp in de Sovjetunie
door. Volgens Armeense bronnen
leed Paradzjanov aan longkanker.
Zijn bekendste films zijn .Scha
duwen van vergeten voorvaderen',
.Rhapsodie van de Oekraine' en ,De
legende van de Suramvesting'.
In 1974 werd hij tot vijf jaar werk
kamp veroordeeld wegens „het ver
spreiden van geslachtsziekten, han
del in kunstvoorwerpen, homo
seksualiteit en anti-Sovjet agitatie".
Internationale protesten leidden er
toe dat zijn straf met een jaar werd
bekort.
The Wall ook
dag erna nog
trekpleister
WEST-BERLIJN (GPD) - De
Potsdamer Platz in West-Berlijn
leek gisteren, de dag na de op
voering van The Wall, een woes
tijnvlakte vol afval. Het stoffige
terrein waar de podium-installa
tie nog stond, was een dag na het
concert een bezienswaardigheid
in Berlijn voor duizenden men
sen die het concert de vorige
avond alleen op de televisie of
op de radio hadden gevolgd.
Naar schatting hebben tussen
de 200.000 en 300.000 bezoekers
de pop-opera van Roger Waters
zaterdagavond bijgewoond.
Voor 60.000 bezoekers was over
nachten een kwestie van impro
viseren. Tot ver in de omtrek
van het muzi'ekterrein werd er
gekampeerd in parken en op
grasvlaktes, onder meer voor de
Rijksdag. Het terrein voor dit
gebouw was veranderd in een
wilde camping.
Ondanks de grote toevloed,
vooral van jonge mensen, zijn er
in Berlijn geen orde-problemen
geweest. De problemen die er
waren, lagen vooral op het ge
bied van het verkeer. Zaterdag
waren de toegangswegen naar
Berlijn verstopt. Gisteren waren
er in de stad op de uitvalswegen
grote opstoppingen.
Twijfelachtig
Het grote succes dat Pink Floyd en
Roger Waters door de jaren heen
hebben genoten, is van een twijfel
achtig kaliber. Met een uiterst
zwakke argumentatie appelleert hij
in The Wall aan allerlei gevoelens
van verzet, oorlogen, ouders, op- R0ger Watersregisseur en componist van het spektakel, wuift naar de on-
voeders, rechters - ze zijn allemaal afzienbare mensenmassa op de Potzdammer Platz. Naast hem Cyndi Lau-
verwerpelijk. Met hetzelfde per (foto AP)
'Geen muren meer' staat er op
an het spektakel afgelopen zaterdag omhoog hielden
Rushdie wil dat
film over zijn
leven te zien is
LONDEN (GPD) - De Brits-Indi
sche auteur Salman Rushdie heeft
gisteren het verbod veroordeeld
van een Pakistaanse film over zijn
leven. In de film, waarvan de ver
spreiding in Engeland werd verbo
den, wordt Rushdie afgeschilderd
als een van god verlaten barbaar die
moslims martelt en doodt.
De film, getiteld 'International
Guerillas', werd in de ban gedaan
door de Britse filmkeuring. Dat be
tekent dat het Tooting Video Centre
i Zuid-Londen, dat alle rechten op
Op 98-jarige leeftijd ingeslapen
AMSTERDAM (GPD) - De
actrice Sara Heyblom is vrij
dagavond op 98-jarige leef
tijd overleden in het verzor
gingstehuis Beth Shalom in
Amsterdam.
Sara Heyblom heeft onder bijna alle
grote Nederlandse toneelleiders ge
speeld: Willem Royaards, Eduard
Verkade en Albert van Dalsum (met
wie zij goed bevriend was). Zij is op
geleid door Jacqueline Royaards-
Sandberg. die haar privélessen
heeft gegeven. Als volontair begon
ze bij Het Toneel van Willem Roy
aards.
Aanvankelijk speelde Sara Hey
blom veel'klassieke rollen zoals Ba-
deloch in Vondels 'Ghysbreght',
maar later ook vlotte komische rol
len. Ze debuteerde als Amande in
Molières 'Geleerde Vrouwen'. In
1962 was Heijblom te zien in de mo
derne 'klassieker' 'Het verjaardags
feest' van Harold Pinter. Haar
laatste toneelrol speelde zij in 1970
bij toneelgroep Centrum in een
'Dag uit uit de dood van verdomde
Lowietje', maar op televisie was ze
daarna nog een aantal malen te zien,
onder meer in 'De Kleine Zielen',
'Swiebertje', 'De Oude Damês' en
'Zachtjes met de deuren'.
bi Amsterdams Theaterinstituut
Haar grootste toneel-succes was
'Arsenicum en oude kant', een stuk
de spandoeken die toeschouwers dé film bez*it7het produkt niet op de dat ze meer dan 100 keer heeft ge-
Britse eilanden mag distribueren.
Kams Ferman, directeur van de
filmkeuring, zei ter toelichting op
het besluit dat de film Rushdies
goede naam aantast en de schrijver
tot mikpunt van publieke haat zou
maken. In een brief aan het Tooting ficieel gevierde) afscheid
ik een rol geweigerd zou hebben. Ik
was altijd blij als er iets op me af
kwam, als ik kon werken".
Drie actrices
voorgedragen
voor Theo d'Or
speeld. „Daar praat iedereen nóg
over", zei ze in een interview uit
1972, „Het was niet zo'n kunstzinnig
stuk, maar dat deed 't enorm".
Met een causerie over haar toneel-
ervaringen trad zij na haar (nooit of- tri^r'chris"' JUtelfoTe
AMSTERDAM (ANP) - De Vereni
ging van Schouwburg- en Concert
gebouwdirecties (VSCD) heeft op
voordracht van de toneeljury de a
AMSTERDAM (GPD) - Het
Theatermuseum in Amsterdam
-onderdeel van het Nederlands
Theater Instituut- vertoont tot
en met 26 augustus een kleine
foto- en videotentoonstelling
over de ballerina Alexandra Ra
dius. Radius, wellicht de meest
beroemde Nederlandse balleri
na, stopte in juni van dit jaar
met dansen na een carrière van
33 jaar.
De expositie in het monumentale
pand van het Theatermuseum is
één van de vele kleine en actuele
tentoonstellingen die doorlopend
worden gehouden. De expositie be
staat uit een aantal foto's dat een
aardig beeld geeft van de carrière
van de ballerina. Zo is 'Lex' te zien
als een jonge Coppélia op een af
beelding uit 1969, dansend met
Rudolf Noerejev in Le Cofsaire in
1975, met echtgenoot Han Ebbelaar
in Romeo en Julia en in George Ba-
lanchine's ballet Donizetti Varia
ties.
Tevens wordt de documentaire
'Alexandra Radius. Prima Balleri
na' die Jellie Dekker en Jessica
Voeten voor de NOS maakten, ver
toond. De documentaire, eerder dit
jaar op televisie, toont de levens
loop van Radius, die op achtjarige
leeftijd begon met balletlessen. Op
haar vijftiende werd ze ontdekt
door Sonja Gaskell, die haar liet
meetrainen met Het Nederlands
ballet in Den Haag. Ze sloot zich,
toen ze zeventien was, aan bij het in
dat jaar opgerichte Nederlands
Dans Theater, en werkte heel inten
sief samen, met choreograaf Hans
van Manen. Na twee jaar met dans
en levenspartner Han Ebbelaar bij
het American Ballet Theatre in New
York gedanst te hebben, traden bei
den toe tot het Nationale Ballet.
Daarnaast dansten Ebbelaar en Ra
dius veel in vrije produkties.
Theatermuseum Amsterdam.
Expositie Alexandra Radius, tot
27 augustus, 's Maandags gesloten.
het to-
Video Centre schreef Ferman "datneel nog lange tijd in besloten kring ge"ómineerd
hij zijn besluit wellicht zou herzien °P- Later heeft ze deze anecdotes - - -
als de naam van Rushdie uit de film toneelflitsen, zei ze zelf - op verzoek
uitgever verwerkt tot haar
worden vervangen en alle op
roepen tot zijn dood zouden worden
geschrapt. Sara Heyblom was een levenslus-
Rushdie liet echter weten dat de bfi mens en een dienstbaar actrice.
pret-
hebben gehad als
film dezelfde kansen zou moeten ..Ik vond niet iedere rol
krijgen als zijn boek 'Duivelsver- bg", blikte ze terug
zen', dat wijlen ayatollah Khomeiny nooit vrede
ertoe bracht de doodstraf over hem
uit te spreken. De auteur sprak via
een tussenpersoon, omdat hij zich
sinds het 'vonnis' nog altijd moet
schuilhouden voor eventuele
moordaanslagen.
Het besluit van de filmkeuring LOS ANGELES (AP) - De Amen
koren op de molen van de Brit-
Scenarioschrijver
Shapiro overleden
kaanse filmscenarioschrijver Stan-
moslimgemeenschap. Molslim- jey Shapiro is afgelopen zaterdag op
de 65-jarige leeftijd overleden,
ies Shapiro was de schepper van een
als lange reeks romantische filmkome
dies, waaronder „Pillow talk" uit
1959. Deze film, die Doris Day en
Rock Hudson voor het eerst op het
leiders laakten het verbod
film, terwijl tegelijkertijd Rushdies
boek vrijelijk verkrijgbaar
„meten met twee maten".
'International Guerillas' is in
Pakistan een kassucces geworden.
Bioscopen hebben de toegangs- witte doek samenbracht, bezorgde
kaartjes voor de film 500 procent Shapiro een Oscar.
hij het
Dirty rotten
de hoofdrollen
danks zijn de bioscopen nog altijd scoundrels" met i
Michael Caine en Steven Martin.
Daamen en Annet Nieuwenhuijzen
r de Theo d' Or
dit jaar. Dit is zaterdag bekend
gemaakt door de VSCD. De Theo d'
Or is de onderscheiding voor de
beste vrouwelijke hoofdrol van het
afgelopen seizoen.
Voor de Louis d' Or, de prijs voor
de beste mannelijke hoofdrol, zijn
voorgedragen Pierre Bokma, Peter
Oosthoek, Rudolf Lucieer en John
Kraaykamp. Tussen de actrices
Gilda de Bal, Yvonne van den Hurk,
Pauline van Rhenen en Celia Nu
faar zal worden gekozen voor de
toekenning van de Colombina, de
onderscheiding voor de beste vrou
welijke bijrol. Voor de Arlecchino-
prijs voor beste mannelijke bijrol
komen in aanmerking Vic de Wach
ter, Eric van der Donk. Victor Löw
en Allard van der Scheer.
De jaarlijkse prijsuitreiking aan
podiumkunstenaars heeft dit jaar
op 17 september plaats in Theater
Zuidplein in Rotterdam. Dan wor
den ook de Prosceniumprijs, de Mi-
meprijs, de Hans Snoek Prijs, de
Theaterdansprijs en de Nederland
se Choreografieprijs uitgereikt. De
presentatie is in handen van Pierre
Jansen, aldus de VSCD.
Minister wil slechts half miljoen bijdragen
DEN HAAG, DEN BOSCH (GPD) gewerkt aan een volwaardig con-
- Minister D'Ancona (WVC) is niet certgebouw dat als thuishaven
van plan om meer dan vijf ton bij te moet gaan dienen voor het Brabant-
dragen aan de verhuizing van Het se muziekgezelschap. Het huidige
Brabants Orkest van Den Bosch onderkomen is te klein en sterk ver-
naar Eindhoven. Zij vindt dat ook ouderd.
de provincie en de gemeente Eind- Minister D'Ancona heeft in juni
hoven over de brug moeten komen, het gezelschap laten weten bereid te
Dat staat in een brief die zij heeft ge- zijn een half miljoen .gulden uit te
stuurd aan Gedeputeerde Staten trekken voor de verhuizing. Zij
van Noord-Brabant en het college heeft daar echter de voorwaarde
van Eindhoven. aan verbonden dat de provincie
Noord-Brabant en de gemeente
Het Brabants Orkest (HBO) wil in Eindhoven elk eenzelfde bedrag
september 1992 verhuizen van Den' bijdragen. Gedeputeerde Staten ga-
Bosch naar het nieuwe muziekcen- ven vorige week te kennen dat HBO
trum in Eindhoven. Na veel politiek geheel onder rijksverantwoorde-
gekrakeel werd enige tijd geleden lijkheid valt. Zij wezen de voor
de knoop doorgehakt en wordt nu waarde van D'Ancona af. Ook de ge-
CUERNAVACA (AP) - De Argen
tijnse schrijver Manuel Puig is gis
teren op 57-jarige leeftijd overleden.
Puig, die geldt als één van de be
langrijkste auteurs- van Latijns-
Amerika, kreeg grote internationale
bekendheid door zijn in 1985 ver
filmde roman .Kiss of the spider wo
man". Hij schreef daarnaast nog en
kele andere boeken die de grond
slag vormden voor succesvolle
films. Als fervent filmliefhebber be- Een van die toneelstukken werk- pas drie jaar later kon verschijnen zette Puig op het spoor om meer ro-
gon hij zijn auteursloopbaan met te hij uit tot de in 1965 voltooide en daarna door de Argentijnse re- mans te schrijven,
het schrijven van scenario's en to- autobiografische roman .Betrayed censenten werd doodgezwegen. In
neelstukken voor tv en het witte by Rita Hayworth', die wegens pro- Frankrijk en de VS kreeg de roman Nadat Juan Peron in 1973 weer
blemen met de Argentijnse censuur echter een goede ontvangst en dit aan de macht was gekomen, keerde
doek.
Puig Argentinië voorgoed de rug
toe. Hij woonde daarna onder meer
in de VS, Brazilië en Mexico, waar
hij gisteren in een ziekenhuis over
leed. Kort voor zijn dood legde hij
de laatste hand aan de revisie van de
Engelse vertaling van zijn laatste
boek 'A tropical nightfall'. Bij een
uitgeverij in Spanje zal binnenkort
een verzameling van zijn toneel
stukken verschijnen.
meente Eindhoven heeft de minis
ter geschreven dat ze - voorshands -
niet bereid is die vijf ton op tafel te
leggen.
De minister heeft gisteren Noord-
Brabant en Eindhoven laten weten
bij haar standpunt te blijven. „In
dien de met de verhuizing samen
hangende kosten voor het orkest
niet mede met behulp van gemeen
te en provincie worden bestreden,
vrees ik dat de verhuizing van Het
Brabants Orkest naar Eindhoven
daadwerkelijk in het geding is", al
dus de minister in haar brief.
Zij wil vóór 1 november het pro
bleem bespreken met de twee ande
re overheden. „Tot dat tijdstip
handhaaf ik mijn aanbod", zo
schrijft D'Ancona.
De adjunct-directeur van HBO,
Jan Willems, heeft eerder de hele
gang van zaken als 'triest' omschre
ven. „Dit is niet bepaald motive
rend. We moeten gewoon die twee
miljoen gulden hebben. Komen die
er niet, dan komt er geen verhui
zing. Zo ligt dat nu eenmaal". HBO
is zelf ook van plan 500.000 gulden
op tafel te leggen. „Dat is al moeilijk
genoeg", aldus Willems.
