VS maken weg vrij voor hulp Sovjets méé Naderen Opec-vergadering jaagt benzineprijs op Slaagpremie nieuw aas in vijver schoolverlaters Omvang graanakkers loopt vrij snel terug Nederland moet van EG 60 miljoen aan economische steun schrappen Gronings gasbedrijf laat auto's op aardgas rijden VRIJDAG 20 JULI 1990 PAGINA 5 WASHINGTON (Rtr/DPA/AFP) De Verenigde Staten bereiden in stilte financiële steun aan de kreupele Sovjet-economie voor, zeggen Amerikaanse functionarissen. Het gaat waarschijnlijk om kredieten, investeringsgaranties en leningen voor speciale projecten die aan het eind van dit jaar of begin volgend jaar zullen worden verstrekt. "We streven naar goede zakelijke banden waarvan beide zijden zullen profiteren", zei een van de functio narissen die anoniem wenste te blij ven. Ofschoon de Amerikaanse steun in het niet valt bij de door de Westduiters voorgestelde EG-hulp van 31 miljard gulden, gaat Was hington nu veel verder dan de tech nische assistentie die Moskou is toegezegd. President George Bush heeft on der de huidige omstandigheden di recte leningen en hulp van de Ame rikaanse regering aan de Sovjetunie uitgesloten, maar heeft de deur opengelaten voor exportkredieten en andere manieren van steun. Voorwaarde voor de Amerikaan se financiële hulp is echter het aan nemen van een wet op vrije emigra tie door het Sovjet-parlement. In in de VS geen obligaties uitgeven en geen leningen sluiten bij Ameri kaanse banken tenzij deze nodig zijn voor de aankoop van Ameri- nadrukt dat er voor directe hulp aan de Sovjetunie nog te veel obstakels zijn. Hij zei dat Moskou eerst de eco nomie moet hervormen, de militai re uitgaven moet beperken en de hulp aan Cuba moet verminderen of zelfs stopzetten. Perestrojka Economische hulp van de landen in het Westen aan de Sovjetunie komt de hele mensheid ten goede. Dat heeft Sovjet-president Michail Gor- batsjov donderdag in Moskou ge zegd tegen de op bezoek zijnde voorzitter van de Europese Com- len door Frankrijk, een Westers hulppakket voorgesteld ter waarde van ongeveer 31 miljard gulden. Overneming van Esveha Alphen door Van Dorp DEN HAAG (ANP) Een slaagpre mie om leerlingen in een bepaalde bedrijfstak te lokken zoals de me taalwerkgevers proberen met 2000 gulden, is nieuw in Nederland. In de bouw, met een groot tekort aan ge schoold personeel, is bij de cao-on derhandelingen in 1989 een slaag- premie voor leerlingbouwvakkers wel een punt van discussie geweest, aldus het Algemeen Verbond Bouwbedrijf (AVBB). In plaats daarvan is toen echter gekozen voor een extra verhoging van de lonen voor jongeren in oplei ding. De minimum-jeugdlonen voor mensen in opleiding in de bouw liggen inmiddels 40 tot 45 pro cent boven de wettelijke minimum jeugdlonen. Dat is ook mogelijk omdat jonge ren in de bouw direct al vrij produk- tief zijn., Andere lokkertjes voor jongeren om een opleiding in de bouw te volgen zijn garanties op een opleiding van twee jaar, ook als het eigen bedrijf zijn activiteiten staakt, en het recht op een vervolgoplei ding van eveneens twee jaar. Het probleem van de uitval van leerlingen in de primaire opleiding is nijpend geweest, maar inmiddels teruggedrongen tot vijftien procent. Dat is bereikt door leerlingen wat strenger te selecteren op doorzet tingsvermogen en ze strak te bege leiden. FME-woordvoerder P. Wouters signaleert namens de grootmetaal op de nieuwe zet met de slaagpre mie van de kleinere metaalbedrij ven dat "één ding duidelijk is, de slag om de leerlingen is begonnen". In de groot-metaal krijgt een ge slaagde leerling duizend gulden premie mits hij of zij een jaar na de diploma-uitreiking in de groot-me taal blijft werken. Wie voor die tijd vertrekt moet de premie terugbeta len. slagers aan te trekken. Heel Neder land krijgt te maken met een krim pend aantal schoolverlaters dat een beroepskeuze maakt. "Er is maar één koek en die is kleiner gewor den", aldus de heer Beijen van de Utrechtse Slagersvakschool. Vanuit de bedrijfstak gezien is het aantal leerling-slagers dat de één- of tweejarige opleiding tot gezel volgt te klein. Officieel is er niets geregeld over een slaagpremie voor de leerling maar praktijk is dat de slager, die zelf wel een premie van vijfhonderd gulden krijgt, die doorsluist naar zijn kersverse gezel. Ook krijgen de leerlingen het boekengeld vergoed. Het minimum-jeugdloon in de sla gersbranche is bovendien enkele tientjes per week hoger vastgesteld dan het wettelijke minimum-jeugd loon om de opleiding aantrekkelijk te maken. In de nieuwe ziekenhuis-cao die op 1 september ingaat is een fiks voorschot genomen op de ontbran dende strijd om de gunst van de schoolverlaters. Terwijl er een alge mene salarisverhoging van vier pro cent voor verpleegkundigen komt krijgen leerlingen er tien procent bij. Bovendien wordt het zakgeld verhoogd met honderd gulden. Desondanks is deskundige Veld- brugge van de Nationale Zieken huisraad niet optimistisch over de ontwikkeling op iets langere ter mijn. Door de demografische op bouw van Nederland, met steeds minder jongeren en steeds meer ou deren, zit heel Nederland om die jongeren met zichzelf te concurre ren met inventieve maatregelen, concludeert Veldbrugge. "Iedereen zit in dezelfde vijver te vissen en die vijver is te klein. Ver der Het is onvermijdelijk dat er hier en daar slachtoffers vallen die het niet kunnen betalen", aldus Veld brugge. Van c verslagggever dat geval is de regering-Bush bereid missie, Jacques Delors. Volgens het om maatregelen te nemen die het de - Sovjets mogelijk maken om kre dietgaranties en leningen ALPHEN/NIEUWEGEIN - Over de overneming van Esveha in Al phen door van Dorp in Nieuwegein is overeenstemming bereikt. Bührmann-Tetterode doet de groothandel in kantoor- een schrijfbenodigdheden voor de con sument van de hand in verband de 0 r ,r, beperking van zijn activiteiten tot grafische en kantoorsystemen, gra- o fisch papier, 'officie supplies', pa- ciale projecten te verkrijgen. De nieuwe emigratiewet heeft al een maal op tafel gelegen bij het Sovjet- parlement en komt in september waarschijnlijk opnieuw aan de orde waarna een definitieve beslissing volgt. Gorbatsjov op dat de perestrojka de Sovjetunie een kritiek stadium heeft bereikt. De EG-delegatie, onder vice-voorzitter Frans Andriessen, kreeg te horen dat de internationale ontspanning gevaar loopt als er geen adequate economische bij stand vanuit het Westen voor de Sovjetunie komt. "Het is nodig dat duktie het Westen laat zien dat de perestro- rege- jka niet alleen een zaak is van de Sovjetunie, maar de hele wereld aangaat", zo citeert Tass Gor- Washington maakt ook voort met de onderhandelingen over ec ling voor de oude schulden Sovjetunie. Er staat nog een reke ning open van ongeveer 3 miljard gulden, oude Amerikaanse lenin gen aan de tsaar en de tijdelijke re gering-Kerenski die na de Revolu tie van 1917 nooit zijn terugbetaald. Zolang dit schuldenprobleem niet is afgehandeld, kan de Sovjetunie publiek Duitsland heeft, bijgeval- pier, karton en verpakkingen. Esveha heeft een aantal bekende fÜT merken Multo, Crosa, (luxe pen nen) Caran d'Ache (kleurpotloden) en Tipp-Ex en levert vooral aan de kantoorvakhandel. Van Dorp in Nieuwegein ziet in Eveha een goede aanvulling op de distributie en pro- kantoor- en schoolbeno- digdheden, alsmede hiervan leide produkten voor vrijetijdsbe steding, reclamespullen en relatie geschenken. T-." j i Esveha heeft een omzet van 60 De EG-delegatie onder leiding miljoen gulden per jaar en 120 men- van Delors brengt een driedaags be- sen in dienst Van D met een zoek Moskou om na te gaan bij omzet van onegveer 180 mi]joen welke EG-hulp de Sovjet-economie gulden een winst van 3 7 miljoen en ™l™ten®,!L®e^aaL5f K°"lS,r„T ongeveer 500 werknemers, finan- r.11 .o in c- on oo „rrniro ciert (jg overneming uit eigen mid delen. De groep verwacht van de aankoop voor dit jaar geen noe menswaardige invloed op de winst per aandeel. 'AMSTERDAM - Even graan lossen en dan staken de Spaanse zeelieden rustig verder. Zeelieden lossen even graan en staken verder AMSTERDAM (ANP) - De 5000 ton graan aan boord van het Spaan se schip de Laura Pando in Amster dam wordt vandaag toch gelost. De bemannig van het schip heeft beslo ten om de staking, die zondag be gon, te onderbreken om de dreiging van een geding af te wenden. G. Harmsen van de Internationa le Bond voor Zeevarenden ITF heeft dat gisteren meegedeeld. De bemanning staakt omdat de eige naar van het schip, de rederij Mariti- ma Antares Santander, hen al 2 maanden geen salaris betaalde. De Amsterdamse eigenaar van de lading graan vreest echter voor schade aan zijn eigendom, onder anderen als gevolg van broei en spande een kort geding aan tegen kapitein Baltasar de Diego. Volgens Harmsen zou de bemanning een ge ding zeer waarschijnlijk verliezen, omdat de eigenaar van de lading niet verantwoordelijk is voor de problemen. "Een dwangsom voor iedere dag dat er niet wordt gelost brengt de zeelieden alleen maar ver der van huis", aldus Harmsen. DEN HAAG (ANP) Op aanzien- Het areaal suikerbieten is nauwe- lijk minder Nederlandse akkers lijks gewijzigd met 123.400 hectare, wordt graan verbouwd. Het opper- Het aantal hectaren voederbieten vlakte granen is gedaald van 204.444 steeg met bijna 20 procent tot 3000. hectare vorig seizoen naar 187.900 In de aardappelsector zijn de area- hectare dit seizoen, een sector waar- len poot- en fabrieksaardappelen in de boeren met grote problemen met twee procent gestegen tot ach- kampen. De teruglopende inko- tereenvolgens 34.700 en 62.200 hec- i de graanteelt leidden eer- tare. De oppervlakte consumptie aardappelen is met 6 procent toege- tot 75.500 hectare. Het areaal peulvruchten is met ongeveer 25 hecta- der dit jaar tot langdurige acties de boeren. Daartegenover staat een verdrie- voudiging van het areaal dat is inge- procent afgenomen tot 25, zaaid met groenbemesters (bijvoor beeld klaver) tot 7300 hectare. Dit betreft landbouwgrond warop, als gevolg van een EG-regeling tijdelijk geen voedingsgewassen wordt ver bouwd. Uit cijfers die het Centraal Bureau vQor de Statistiek gisteren heeft bekendgemaakt, blijkt dat het totale akkerbouwareaal licht is te ruggelopen. Het totale areaal be draagt volgens de Landbouwtelling 1990 783.240 hectare tegen 795.853 hectare vorig seizoen. Aan de toename van de maïsver- bouw is dit seizoen een einde geko men. Het bebouwde oppervlak is nu 198.300 hectare tegen 202.708 hectare vorig seizoen. Het areaal ui en is na een daling vorig seizoen met 6 procent toegenomen tot 12.800 hectare. De oppervlakte gras zaad is met 25.600 hectare vrijwel ongewijzigd. De totale oppervlakte van het are aal handelsgewassen is met 13.360 eveneens vrijwel ongewijzigd, maar binnen deze groep hebben zich en kele flinke verschuivingen voorge daan. De arealen karwijzaad en blauwmaanzaad zijn meer dan ge halveerd tot achtereenvolgens 300 en 260 hectare. Bij het koolzaad is er sprake van een stijging met 18 pro cent tot 7400 hectare. De oppervlak te vlas nam met 2 procent toe tot 5400 hectare. McDonalds in sociale vernieuwing DEN HAAG (GPD) - De ham burgergigant McDonald's wil meewerken aan de uitvoering van het Sociale Vernieuwingsbeleid van het kabinet door 4000 banen open te stellen voor kansarme werklozen. Volgens personeelsmanager De Vries van McDonalds zijn er momenteel 4600 mensen in de 59 Nederlandse vestigingen van Mc Donald's werkzaam. De hambur gergigant verwacht rond 1995 honderd restaurants in Neder land te hebben. Mede als gevolg van de uitbreidingsplannen zul- de komende vijf jaar arbeidsplaatsen bij komen. De Vries zegt behalve voor mensen uit etnische minder heidsgroeperingen en voor lang durig werkloze jongeren, ook mo gelijkheden te hebben voor herin tredende vrouwen en oudere werklozen. Schaefer is zeer te spreken over de plannen van McDonald's en adviseert de 37 startgemeenten bij de Sociale Vernieuwing posi tief te reageren. BRUSSEL (ANP) heeft van de EG- sel de raad gekregen joen gulden die het per jaar reser- Nederland fect van (Europese) regionale hulp "ie in Brus- aan een andere lidstaat teniet doen. de 60 mil- zou ingaan tegen het regionaal ontwikkelingsbeleid t veert voor het programma 'Verster- deijg zijn voor de economische king economische structuur' uit de menwerking die een van de belang- begroting te schrappen. Groot-Brit- tannië, België en Italië, hebben voor dergelijke economische program ma's dezelfde raad gekregen. De. EG-commissie heeft hiermee begin gemaakt met het herzien schaal algemene investeringshulp rijkste doelstellingen van de Ge meenschap is. Zo'n negatief effect wordt nog versterkt door het feit dat alleen de rijke EG-lidstaten het geld kunnen brengen om op grote van bestaande investeringshulp de lidstaten van de Gemeenschap met het oog op de voltooiing van de interne markt in 1992. Volgens de "Rrvo+oc Qrvi XJUCtCÖ toe te kennen, aldus de EG-i de Commissie neemt de tie op de interne markt flink toe. De De EG- EG vreest dan ook dat de overheid een zes subsidie gaat gebruiken om bedrij- flinke boetes opgelegd omdat i de eigen markt te bescher- verboden kartel hebben ge vormd. In totaal moeten de onder nemingen 425.000 ecu (ruim 980.000 gulden) op tafel leggen. De bedrijven hebben tussen mei 1986 en oktober 1988 vrijwel de ge hele Westeuropese markt voor ge walste produkten in roestvrij staal onder elkaar verdeeld. Ze spraken ook af voor welke prijs ze hun pro dukten zouden verkopen. In 1988 maakte de EG-commissie een eind aan het kartel. Het Duitse Krupp Stahl AG, het Franse Usine Aciers de Chatillon et Gueugnon en het Italiaanse bedrijf Terni Accial Speciali moeten elk 100.000 ecu boete betalen. Het Duit se Thyssen Edelstahlwerke en het Britse bedrijf British Steel moeten elk 50.000 ecu op tafel leggen. Het Belgische bedrijf ALZ in Genk kreeg een boete van 25.000 ecu op gelegd. Ook andere bedrijven maakten deel uit van het kartel. Maar die hebben geen boete gekregen. Dat waren het Spaanse bedrijf Ace- rinox, Avesta in Zweden en Outa- kumpu in Finland. Banken moeten betalen bij falen beurseomputer Thuiswerkers Minister De Vries (sociale zaken en werkgelegenheid) wil thuiswerkers onder de Arbeidsomstandigheden wet brengen. De omstandigheden waarin thuiswerk wordt verricht zijn weinig rooskleurig, zo schrijft de bewindsman. Dat komt vooral omdat er wordt gewerkt in schuur tjes, bijkeukens en garages. Het zijn vooral vrouwen (98 procent) die van de slechte omstandigheden de dupe worden. Textiel De EG-commissie in Brussel is 'ui terst bezorgd' over een besluit dat de Amerikaanse Senaat gisteren heeft genomen. Die keurde een wetsontwerp goed waarin de Ame rikaanse textielimport wordt bevro ren op het huidige niveau. Een woordvoerder van de Commissie le verde donderdag ernstige kritiek op "de goedkeuring van een zo open lijk protectionistische wetgeving door een van de twee kamers van het Amerikaanse congres". Bond stapt op De Australische zakenman Alan Bond heeft gisteren aangeboden op te stappen als topman van het Bond-imperium. In ruil daarvoor moeten de schuldeisers zich rustig houden. Bond Corp zucht onder een schuldenlast van omgerekend 9 miljard gulden. WARREN/MICHIGAN Na een tocht vanl 1 dagen in de Snnrayce passeert de een auto met zonnepanelen van de Universiteit van Michigan als eerste de finish. Meer dan 30 op zonne-energie aangedreven auto's betreden el- (foto EPA) kaar in een 2300 kilometer lange wedstrijd. WINSCHOTEN (ANP) Het gasbedrijf Oost Groningen gaat het rijden op aardgas door particulieren stimuleren. Het gasbedrijf wil vanaf begin vol gend jaar een of meer vulstationnetjes verhuren aan particulieren. Die kunnen deze dan gebruiken om zelf thuis aardgas te tanken. Volgens W. Kadijk, directeur van het gasbedrijf, rijden er op dit ogenblik nT-,M H A n /rvtrk, in Nederland nog geen particulieren in auto's op aardgas. Wel rijden er be- r u u j oanxen moe- drijfswagens van onder meer het energiebedrijf in Groningen op aardgas beleggers de schade vergoeden terwijl ook in onder meer Utrecht en Groningen bussen op aardgas rijden. Z1J <?oor falen v®n ^e beurs- Het grote voordeel van het rijden op aardgas is dat deze brandstof minder comPuter geen orders hebben kun- schadelijk is voor het milieu dan benzine. netn uitvoeren Als gevolg van deze Het gasbedrijf Oost Groningen heeft zelf nog geen ervaring met het aard- ï?iSf£fiï h 8 ,^fc^enc°miPls* gas als brandstof voor haar bedrijfsauto's. Het bedrijf heeft echter besloten J,n om twee bedrijfsauto's op aardgas te laten rijden.. Wanneer men gewend is aan het aardgas en de praktische problemen heeft overwonnen zullen de vulstations voor de particulieren worden aan geschaft. Volgens Kadijk kunnen de eerste particulieren in Oost Gronin gen op z'n vroegst in het eerste kwartaal van het volgend jaar op aardgas rijden. ROTTERDAM Benzine wordt opnieuw duurder. Na de prijsverho ging van woensdag met drie cent, gaat benzine met ingang van mor gen nog eens twee cent per liter meer kosten. Aan de zelftank-pomp ligt de prijs dan in het algemeen op 1 gulden 66 voor de Euro-loodvrij, op 1,70 gulen voor de loodvrije su- perbenzine, en op 174 cent voor de loodhoudende super. Diesel gaat door de gulden heen en komt op 101,8 cent. Ontwikkelingen op de internatio nale produktenmarkt hebben tot de verhoging van de prijzen aan de pomp geleid. In vrij korte tijd aanleiding gezien in de kwaliteit uit de bodem onder de centen zijn. Met de veranderingen eeu binnenkort te houden vergadering Noordzee (die buiten het olie-kartel daar zal .het ook steeds gemakkelij- olie ïlan- valt), sinds begin juli in prijs geste gen van 15,90 dollar per vat tot 18,32 dollar. kantoor en kopen al veel ruwe en residuen, restanten van ker worden om olie daar vandaan grondstoffen waar de aanzienlijk In de Opec is indertijd ken dat door middel van beperking van de olieproduktie en daardoor het schaars houden van het aanbod, naar een minimumprijs voor ruwe olie van 18 dollar per vat (van 159 li ter) moest worden toegewerkt. De dere keer politiek van krapte in het aanbod gadering zou daarna moeten worden doorge zet tot een prijs van 20 dollar zou worden bereikt. het Westen te halen. Het zou de simpeler raffinaderijen Russen en de andere Oosteuropese oostblok niets olieproducenten tegelijkertijd harde, westerse valuta's helpen Volgens deskundigen op de olie- markt lijkt met deze prijzen onge veer het hoogtepunt bereikt. Met enige tijd lijkt enige verlaging zelfs Oosten zou kunnen leiden tot prijs- niet uitgesloten. "Je ziet het ie- dalingen op de wereldmarkt. Dat kunnen doen, maar waar de ingewikkelde installaties in het Westen nog veel Serieus Het akkoord de Opec aan komt. Dergelijke vergaderingen leveren energiedragers die als gevolg doorgaans een aantal afspraken dezelfde veranderingen in Oost-Eu- over produktiebeperkingen op die ropa ontstaat, vervolgens slechts met mate praktijk worden gebracht. Hoe Een extra grote stroom olie uit het stoffen uit kunnen produceren. Tsjechoslowakije wordt echter tegengewerkt door de Tsjechoslowakije zal meer olie moe- grote behoefte aan olie en andere ten kopen op de wereldmarkt, de wereldmarkt de prijs van benzi- perking is tot dusver niet zodanig nes met z'o'n 30 dollar per ton opge lopen. Dat komt overeen met een bereikt. Berichten uit het Midden cent of vijf per liter. Een ton benzine Oosten dat Saoedi-Arabië industriële ontwikke ling vraagt extra inzet van olie, maar der je van de vergadering af komt, straks zal ook een geweldige uit- de produktiebe- hoe minder de landen zich er wat breiding van het aantal benzine- Dlouhy (economische zaken) giste- gelegen laten liggen, met als ge- pompen nodig zijn. Alleen al in het ren verklaard. dat de Sovjetunie minder gaat leve ren. De vermindering komt dit jaar op 15 tot 16 procent van de afge sproken leveringen. Volgend jaar wordt de oliestroom uit de Sovjetu- nog kleiner. Dat heeft minister opgevolgd dat die 'prijzen werden volg dat de produktie omhoog gaat gebied van de huidige DDR wordt de prijzen weer zakken. Dat lijkt dat een omvangrijke operatie, ook aan de orde". De westelijke oliemaatschappij- De Tsjechische regering heeft een miljard kroon (ruim 100 miljoen gulden) gereserveerd om olie op de neprijs is grotendeels toe te schrij- willen uitvoeren, zijn voor de han- ven aan de stijging van de olieprij- del aanleiding geweest voor de hopen daarvan en ook in andere wereldmarkt te kopen. De benzine- Oosteuropese gebieden behoorlijk prijzen zijn met ingang i Oost-Europa De prijsveranderingen staan geheel los van de ontwikkelingen in Oost- t Europa, waar landen als de Sovjetu- jaren zaken met bijvoorbeeld de nog lange files voor de benzinepom nie en Roemenië grote olieprodu- Sovjetunie. De meeste hebben er pen. ww woens- te profiteren. De westerse dagnacht met 50 procent verhoogd, maatschappijen doen trouwens al Gisteren stonden rondom Praag Woordvoerder L. Burlage van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) sluit riiet uit dat het uiteinde lijk om enkele miljoenen guldens gaat. De uitspraSk van de klachten commissie is gedaan naar aanlei ding van een klacht van een beleg ger over een aandelenaankoop tij dens de minikrach van maandag 16 oktober 1989. Wegens overbelasting van de beurseomputer konden hon derden orders niet worden ver werkt. De klachtencommissie Effecten bedrijf oordeelt dat beursleden, zoals banken en commissionairs, daar verantwoordelijk voor zijn. De computer, het zogenoemde Han dels Ondersteunend Systeem (HOS), is inmiddels aangepast. De belegger die de klachtencom missie inschakelde gaf om 12.00 uur een koopopdracht van tweeduizend aandelen Texlite, tegen een limiet van f 5,30. Door de enorme drukte werd de order echter te laat in het systeem ingebracht (rond 15.00 uur), waardoor de order niet tegen de opgegeven limiet uitgevoerd kon worden. De cliënt was hier niet van op de hoogte. Hij gaf twee dagen later op dracht de aandelen Textlite te ver kopen tegen een limiet van f 6,30, in de veronderstelling tweeduizend gulden verdiend te hebben. Hij kreeg toen echter te horen dat zijn kooporder nooit was uitgevoerd. De cliënt achtte zichzelf niet aanspra kelijk; zijn bank beriep zich op overmacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5