Op zoek naar
de geheimen
van de Lutine
'Oplossing voor Etiopië gaat generaties duren'
Staatsbureau voor
kerk in DDR dicht
GEESTELIJK LEVEN
iREPORTAGEi
Coördinator voedselhulp Nederland toch optimistisch
DEN BOSCH - November 1984.
Uitgeputte mensen verzamelen zich
rond een lijkenhuisje op een heuvel
in het vluchtelingenkamp Bati. Ze
leven nog. maar hun geest is al
dood. Ze 'melden' zich alvast aan.
Een paar jaar later. Jongeren
klampen in Wukro westerse journa
listen aan om precies die afschuwe
lijke verhalen te vertellen, waarop
de pers zit te wachten. De Etiopiërs
raken bedreven in het lospeuteren
van hulp.
November 1989. De internationa
le hulporganisaties slaan opnieuw
alarm. Als er niet snel iets gebeurt
in het door burgeroorlog en misoog
sten geteisterde land, zullen miljoe
nen mensen omkomen van de hon
ger. Er komt een actie, maar die
slaat niet echt aan. Blijkbaar zijn de
Nederlanders het zat om elke paar
jaar weer in de buidel te moeten
tasten voor Etiopië.
Toch is de hulp nodig, al is van
een echte hongersnood op dit mo
ment geen sprake. En John Wiaters
verwacht ook niet dat die komt. Hij
coördineert al vier jaar de voedsel
hulp voor een vijftal christelijke
hulporganisaties (JRP), waaronder
de Nederlandse stichting Mensen in
Nood.
Wiaters blijft optimistisch. Nadat
het lange tijd levensgevaarlijk was
om met voedselkonvooien op weg
te gaan, kregen hulpverleners in
maart van zowel leger als de Tigray-
se verzetsorganisatie TPLF garan
ties voor een vrije doorgang in Ti-
gray. Vanaf de aanvoerhaven Assab
kon het voedsel naar de stad Dese in
Wollo. Op 20 maart vertrok het eer
ste konvooi vanuit de stad Dese in
Wollo naar het hongerlijdende
noorden van deze provincie. Een
maand later bereikte een stoet van
74 vrachtwagens ongeschonden de
stad Mekele in Tigray.
Voedselhulp
blijft voorlopig
nodig. Volgens
schattingen zit
Etiopië met een
structureel
voedseltekort
van 400.000 ton
en dat zal
voorlopig niet
veranderen.
Door de
ontbossing
verdwijnt ook
nu nog elk jaar
een miljard ton
vruchtbare
grond, (foto gfd>
Sindsdien is een smalle corridor
van veertig kilometer breed tussen
Assab, Dese en Mekele een enclave
van vrede, waar op negentien plaat
sen voedsel wordt uitgedeeld. Per
maand wordt nu vijftienduizend
ton aangevoerd, genoeg voor onge
veer 1,1 van de 2,2 miljoen inwoners
in het gebied.
Vrede, geen voedsel
Bovendien, zegt Wiaters, heeft de
enclave een bredere uitstraling:
blijkbaar is vrede in Etiopië moge
lijk. "Een regeringsfunctionaris zei
me onlangs: we zijn jullie heel dank
baar voor de hulp. Maar wat we het
meeste nodig hebben is geen voed
sel. maar vrede".
Medio 1990 lijken er veranderin
gen op til. De vredesonderhandelin
gen tussen het bewind van presi
dent Mengistu Haile Mariam en de
verzetsorganisaties EPLF (Eritrea)
en TPLF schieten niet op, maar de
militaire en politieke situatie is
sterk veranderd. President
Mengistu heeft politieke en econo
mische hervormingen aangekon
digd in zijn marxistisch-leninisti-
sche eenpartijstelsel, hoewel dat
waarschijnlijk als vlucht naar voren
was bedoeld. Want drie maanden la
ter nog altijd niet duidelijk wat hem
precies voor ogen staat.
Het noordelijk gelegen Eritrea,
dat al bijna dertig jaar strijdt voor
onafhankelijkheid staat feitelijk on
der controle van het EPLF. Alleen
om de stad Asmara wordt fel ge
vochten. In Tigray heerst het TPLF,
terwijl het verzet steeds verder op
rukt.
Weggespoeld
Maar Mengistu is niet het enige pro
bleem. Belangrijker is de desolate
toestand van het milieu. Begin deze
eeuw was veertig procent van de
Etiopische hooglanden bebost, an
no 1990 is dat geen twee procent
meer. De bewoners hadden het
hout nodig om te koken, zich te war
men en om een schamele cent bij te
verdienen. De bevolkingsexplosie,
in Etiopië niet minder dan elders in
Afrika, deed de rest.
De weinige vruchtbare grond
kwam braak te liggen, en werd weg
geblazen door de wind en wegge
spoeld door de regen. Ook nu nog
verdwijnt elk jaar een miljard ton
vruchtbare grond. Campagnes van
het bewind-Mengistu, milieuactie
van het TPLF en het EPLF en her-
bebossings- en energiebesparings
projecten van het JRP hebben daar
toe nu toe weinig aan kunnen veran
deren.
"Volgens schattingen zit Etiopië
met een structureel voedseltekort
van 400.000 ton. Een groot deel van
het landbouwpotentieel is nog on
gebruikt, maar laten we niemand
voor de gek houden: het is onzin om
te zeggen dat Etiopië met vijf jaar
vrede wel uit de problemen is. Dat
is een zaak waar generaties over
heen gaan", aldus Wiaters.
Een VN-deskundige zei nog kort
geleden dat in Etiopië eigenlijk ge
woon te veel mensen zijn in verhou
ding tot wat het land kan opbren
gen. Wiaters: "Wat moeten we dan?
We moeten ze toch in leven houden.
Als je mensen laat verhongeren,
vernietig je de basis voor een betere
toekomst Misschien kun je op ra
tionele of economische basis zeg
gen dat er teveel mensen zijn, maar
als kerken nemen we de beslissing
om te helpen op een morele basis,
niet op een economische".
Glimlachen
Wordt hij desondanks nooit moede
loos? "Waarom? Natuurlijk, je kunt
weinig doen. Maar elk gered leven is
er een. Er had na 1984/1985 opnieuw
een grote hongersnood kunnen uit
breken, maar dat is mede dankzij de
hulporganisaties niet gebeurd. En
als je een kind ziet glimlachen, hon
gerig maar niet zo erg dat het niet
eens meer kan glimlachen, zoals in
1984, dan is dat een reden om opti
mistisch te zyn. Zolang de Etiopiërs
zelf de hoop niet hebben verloren,
waarom zouden wij dat dan doen?
Uiteindelijk moeten zij de last dra
gen, niet wij".
NEW YORK -
De oecumeni
sche patriarch
Dimitrios, gees
telijk leider van
wereldwijd zo'n
250 miljoen or
thodoxe christe
nen, maakt van
af een boot een
zegend gebaar
richting Ellis Is
land (New
York), de plek
waar in de vori
ge eeuw miljoe
nen orthodoxe
immigranten de
Verenigde Sta
ten binnenkwa
men. Dimitrios
(75) is de eerste
leider van de
Orthodox Chris
telijke Kerk, die
Amerika be
zoekt. (foto AP)
Symbolisch einde aan spanningen
BERLIJN (KNA) - De re-,
gering van de DDR heeft'
het staatsbureau voor
kerkzaken opgeheven. In
plaats van het bureau
komt er met ingang van I
oktober een afdeling voor
godsdienstige aangelegen
heden bij het bureau van
de minister-president.
De nieuwe afdeling krijgt aan
zienlijk minder bevoegdheden
dan het vroegere staatsbureau.
Zij zal niet verantwoordelijk zijn
voor de contacten met de Rooms-
Katholieke Kerk en de Evangeli
sche Kerk, maar uitsluitend ge
sprekspartner zijn voor de kleine
re kerken en godsdienstige ge
meenschappen. Voor het contact
met de twee grote kerken zal de
DDR-regering gedelegeerden be-
Met de opheffing van het staats
bureau, waarvan de activiteit
sinds de val van de muur al niet
veel meer voorstelde, komt er
symbolisch een einde aan een
tijdperk dat werd gekenmerkt
door spanningen tussen de athe
ïstische staat en de kerken.
Het bureau voor kerkzaken
werd op 1 april 1957 door de
DDR-regering opgericht. De sta
linist Werner Eggerath ging het
leiden. Zijn benoeming is vaak als
oorlogsverklaring aan de kerken
gezien. Niet ten onrechte, want
onder zijn leiding namen de con
flicten tussen kerk en staat sterk
toe.
Onder zijn opvolger Hans Sei-
gewasser, die het bureau negen
tien jaar zou leiden, had er een
koerswijziging plaats. Seigewas-
ser streefde naar een vreedzaam
naast elkaar bestaan van staat en
kerk. Op deze manier hoopte hij
te bereiken, dat christenen mee
zouden gaan werken aan de op
bouw van het socialisme. Zijn
'caoutchouk-beleid' bestond in
een mengeling van toegeeflijk
heid en dreigementen.
In 1979 volgde Klaus Gysi Sei-
Geen vrouwen
op preekstoel
bij adventisten
INDIANAPOLIS (EPD) - Er ko
men geen vrouwelijke predikan
ten bij de Zevendedagadventis
ten. Met 1173 tegen 377 stemmen
wezen de deelnemers aan de vijf
jaarlijkse wereldconferentie van
de Zevendedagadventisten in In
dianapolis een voorstel af om ook
vrouwen tot het ambt van predi
kant toe te laten.
De rond de tweeduizend deel
nemers kozen de Amerikaanse
predikant Robert S. Folkenberg
tot president van de General Con
ference, de wereldorganisatie van
Zevendedagadventisten.
De Zevendedagadventisten
ontstonden in het midden van de
vorige eeuw in de Verenigde Sta
ten. Zij vieren de sabbat op zater
dag, kennen geen kinderdoop en
onthouden zich van alcohol, ta
bak en narcotica. Zij verwachten
een spoedige wederkomst van
Christus op aarde.
De adventisten behoren tot de
snelst groeiende protestantse
kerken. Sinds 1985 is volgens al
gemeen secretaris G. Ralph
Thompson van de General Confe
rence het aantal leden van 4,4 mil
joen tot 6,2 miljoen gestegen.
Vooral in de ontwikkelingslan
den valt een toenemende belang
stelling voor het kerkgenoot
schap te signaleren. In Nederland
zijn er ongeveer 4.000 leden.
Zagen de gevestigde protes
tantse kerken de Zevendedagad
ventisten vroeger als sekte, tegen
woordig zijn steeds meer kerken
bereid hen als kerk te erkennen.
In Indianapolis waren waarne
mers van meer dan 20 kerken en
christelijke organisaties aanwe
zig, waaronder de Wereldraad van
Kerken, de Lutherse Wereldfede
ratie en de Rooms-Katholieke
Kerk.
De volgende wereldconferentie
wordt in 1995 in Utrecht gehou
den.
gewasser op. Gysi, die ambassa
deur in Italië en bij het Vaticaan
was geweest, verraste zijn partij
genoten en de kerkleiders met
zijn onconventionele uitlatingen,
zoals: "De belangrijkste waarden
van socialisten zijn niet van die
van christenen te scheiden".
Gysi werd om zijn hardnekkig
ijveren voor betere betrekkingen
tussen christenen en marxisten
door de kerken soms gewaarderd
en in ieder geval gerespecteerd.
Toen hij in 1988 aftrad, officieel
om gezondheidsredenen, maar
waarschijnlijk ook omdat hij het
niet eens was met de censuur van
kerkbladen en andere maatrege
len van de regering tegen de ker
ken, had zich in de kerken allang
de oppositie verzameld die twee
jaar later een beslissende rol zou
spelen in de omverwerping van
het communistische regime.
De benoeming van Kurt Löf-
fler, die met harde hand wilde in
grijpen, kwam te laat om de ker
kelijke oppositie te bedwingen.
Toen de huidige minister-presi
dent van de DDR, Lothar de Mai-
zière, in november 1989 aan het
hoofd van het staatsbureau kwam
te staan, moet hij Löffler het kan
toor uit gejaagd hebben.
Ook al hadden de leiders van
het staatsbureau een hoge positie
binnen de communistische partij,
zij waren daar toch altijd van af
hankelijk. De belangrijkste be
slissingen op het gebied van de
kerk werden door de commissie
voor kerkzaken van het centraal
comité of de secretaris-generaal
van de partij genomen.
In het dagelijks leven werd de
relatie tussen het bureau en de
kerken bepaald door 'zakelijke
kwesties'. De kerken konden zon
der toestemming van het bureau
vrijwel niets ondernemen. Reizen
naar het buitenland van kerkelij
ke vertegenwoordigers of de
komst van buitenlandse gasten,
altijd moest het bureau toestem
ming geven.
Het bureau hield zich evenzeer
bezig met kerkelijke bouwplan
nen als met de invoer van boeken
en brochures of de uitvoer van
hulpgoederen. Maar de kerken
konden ook hun bezorgdheid
over het lot van individuen die op
grond van hun godsdienstige
overtuiging op school of in hun
werk werden gediscrimineerd,
bij het bureau aanhangig maken.
Het zal wel altijd het geheim van
de onderhandelaars blijven, hoe
veel mensen op die manier zijn
geholpen.
Lezing christelijk Egypte. De
Koptisch orthodoxe monnik
Abuna Samuel uit het klooster
van de Syriër in de Egyptische
woestijn, houdt morgen een le
zing in Leiden, met als thema:
'Beelden van christelijk Egypte'.
De avond begint om acht uur en
vindt plaats in het faciliteitenge
bouw van de Rijksuniversiteit
(Cleveringaplaats 1).
Kathedraal. Protestanten in
Nicaragua verzetten zich tegen
het voornemen van de regering
om de bouw van een kathedraal
in Managua te subsidiëren. Zij
verwijten president Chamorro
'bevoordeling' van de RK Kerk en
vermoeden dat de president op
deze manier de RK Kerk wil belo
nen voor de steun aan haar kandi
datuur bij de presidentsverkie
zingen van begin dit jaar. Zij vin
den het onbegrijpelijk, dat Cha
morro juist in een tijd van econo
mische crisis en sociale onrust de
bouw van een kathedraal finan
cieel wil steunen.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen het
beroep van de synode voor het pasto
raat onder de buitenlandse studenten
in Oost-Nederland drs. H. T. Wagenaar
kand. Wageningen; aangenomen naar
Hasselt A. van Herk Sint-Annaland;
bedankt voor Streekgemeente Fivel-
land (Loppersum c.a.) A. Kobus Roor-
dahuizum en Idaard (part-time).
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Rijswijk (ZH) drs. J. C. Don-
ner predikant aldaar voor het vor-
mings- en toerustingswerk.
Geref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Hoek (Z) drs. J. Schoemaker
kand. Kampen.
Nederlands Geref. Kerken: beroep
baarstelling drs. C. P. Kleingeld, Loen-
horst 49,2402LV Alphen aan den Rijn,
tel: 01720-33562.
12
Ik vond dat ik het er goed van af
had gebracht. Tamelijk tevreden
haalde ik een diepvriesmaaltijd uit
het vriesvak van de koelkast om die
eens smakelijk te gaan ontdooien en
ik opende een fles rode wijn. Ik
schonk mijzelf een glas in en hief het
schuin omhoog naar het zuidoosten,
in de richting van het Zwitsers ber
glandschap waar Lizzy nu waar
schijnlijk aan de maaltijd zat met
haar vriendin Ingrid. Het was wel
eens goed, dacht ik, om een tijdje
van elkaar gescheiden te zijn, als de
basis van het huwelijk maar stevig
is. En die was wel in orde. Een paar
jaar geleden hadden we nog een cri-
sisje gehad, maar dat was vanzelf
overgewaaid. Het kwam vooral
door Lizzy. Ze verveelde zich, ze wil
de veranderingen, verhuizen, rei
zen, geld. Vooral geld, meer geld en
dat moesT ik verdienen, natuurlijk.
Ik had haar uitgelegd dat ik nooit
echt rijk zou worden, maar dat we
in ieder geval financiële zekerheid
hadden en een goed pensioen. Ik
zorgde dat ze over wat meer zakgeld
kon beschikken. Ze ging wat vaker
uit en ik hoorde haar er nooit meer
over.
EEN AVONDJE STAPPEN
Ons leven was prettig en overzich
telijk.
Tot de afgelopen nacht.
Het was gek, maar plotseling
drong alles wat er gebeurd was als
een natuurramp tot me door en be
gon ik te trillen over mijn hele li
chaam. Ik pakte een sigaret. Ik
moest mijn kop erbij houden. -
Door de komst van de inspecteur
was ik er niet toe gekomen verder na
te denken over Alders, de importeur.
De eerste man uit het boekje van Ka
rin de Leeuw. De man met f.10.000
p/m achter zijn naam. Ik had me af
gevraagd wat je niet allemaal uit-
gevroten zou moeten hebben om voor
dat bedrag gechanteerd te worden.
Ik kon niets verzinnen, maar bij im
port van vrouwen kon ik me wel wat
voorstellen. Ik wilde er met Bert over
praten. Honger had ik niet meer. Ik
flikkerde de diepvriesmaaltijd in de
vuilnisbak en liep de deur uit. Ik
stapte over het belachelijke erfschei-
dinkje en belde aan bij Bert. Schol
ten Import, stond er op de deur. Ik
had het al honderden keren gezien,
maar nu associeerde ik het ineens
met dat andere bord. Het bord waar
ik die middag met mijn neus voor
had gestaan.
Ik belde nog maar eens een keer.
Ik kon me niet voorstellen dat Bert
niet thuis was. Een halfuur geleden
had ik hem nog gewaarschuwd voor
de komst van die politieman en bo
vendien stond zijn auto voor.
Eindelijk ging de deur open. Het
zag er naar uit dat Bert zich snel
had aangekleed.
"Kom binnen, kerel. Sorry, dat je
moest wachten. Ik was even gaan
liggen, na een lange werkdag, je
weet wel".
Ik weet van niks, want ik ga nooit
even liggen na een lange werkdag,
maar ik knikte en ik zei lacherig.
"Als ik jou was zou ik maar op je
naambord zetten wat je impor
teert".
"Hoezo?" Bert keek me verbaasd
"Ik ben vanmiddag op die Alders
afgegaan. Alders Import, staat er
op zijn deur".
"Vertel op. Wat had hij te vertel
len".
"Hij was gevlogen", zei ik wijs.
Dat hoorde ik van de barman in de
kroeg waar hij boven woont".
"Dat is curieus", zei Bert. "Wan
neer?"
"Eergisteren. Weet je wat hij im
porteerde?"
"Toch geen schoenen, zoals ik?"
Bert liep me voor naar zijn zitka
mer. Hij pakte de inmiddels zo ver
trouwde jeneverfles, die al aardig
leeg begon te raken, vulde twee gla
zen en reikte mij er een aan.
"Nou?"vroeg hij.
"Nee, hij importeerde geen schoe
nen, maar vrouwen".
"Vrouwen? Meen je dat? Maar
man! Dan heb je beet!" riep Bert op
gewonden.
"Die heeft vast een boel te verber
gen. Als hij geen motief heeft! Bo
vendien is hij ondergedoken. Wat
wil je nog meer?"
"Daarom denk ik er over om dit
verhaal aan de inspecteur te vertel
len", zei ik. "Dan kan hij daar zijn
energie aan wijden en dan vergeet
hij ons misschien".
Bert schudde zijn hoofd. "De in
specteur zal zich afvragen hoe je
aan die wijsheid komt. je kent Ka
rin immers niet? Laat staan dat je
weet dat ze chantage pleegde. Als je
dan ook nog met een van haar
slachtoffers op de proppen komt,
dan geef ik geen cent meer voor
jouw onschuld. In de ogen van de
politie, bedoel ik natuurlijk", voeg
de Bert er aan toe, waarschijnlijk
omdat hij zag dat ik bij ieder woord
van hem verder in de puree zakte.
"Ach man", zei hij ten overvloede.
"Wat zit jij in de nesten".
"En jij dan?" vroeg ik kwaad.
"Ik ben niet wakker geworden
naast het lijk van een blondine", zei
Bert
correspondent Arnoud Cornelissen
DEN HAAG - Haast geen enkel ander schip in de historie
kan op zo'n belangstelling bogen als het Engelse marine
schip Lutine. Het oorspronkelijk Franse fregat dat in de
vroege ochtend van 10 oktober 1799 voor de rede van Ter
schelling met een kostbare lading goud en zilver verging,
doet bijna 200 jaar later nog van zich spreken.
Volgens de overlevering moet nog
het meerendeel van het fortuin in de
zandbodem voor Terschelling ver
borgen liggen. Tien jaar na de
laatste mislukte bergingspoging
doorwoelen opnieuw duikers de
zanderige bodem. In de ogen van
deze Nederlandse amateurarcheo
logen koortst echter niet de hunker
naar goud. De duikers die onder lei
ding van de Harlingse tandarts A.J.
Duijf in het afgelopen weekeinde
bij Terschelling in alle stilte naar de
bodem doken, hadden andere mo
tieven. Zij willen antwoord op een
brandende vraag: wat gebeurde er
precies met de Lutine toen dit schip
in die late negende oktober 1799
voor Terschelling in moeilijkheden
kwam.
De oorspronkelijk op Terschel
ling geboren Duijf ontwijkt de pu
bliciteit. "We willen eerst in alle rust
gaan duiken. Daarna zien we wel
weer verder", aldus Duijf, die wel
kwijt wil dat de Britse BBC uiterst
belangstellend is naar het onder
zoek.
Goudkoorts
Die vraag naar de ondergang van
het fregat hebben zich al die ande
ren die ooit aan een operatie Lutine
zijn begonnen, ongetwijfeld nooit
gesteld. De dag na de scheepsramp
werden bergers al besmet met de
goudkoorts. Britse marinefregatten
probeerden hun nationale bezit aan
de Hollandse golven te onttrekken.
De Bataafse Republiek eiste de la
ding namelijk op als oorlogsbuit.
Niet dat het iets uitmaakte. Want
pas in 1801 kwam goud, zilver en
munten uit de wrakstukken naar
boven. En toen was Lloyd's of
London al officieel eigenaar van
schip en lading, nadat aan de reders
een aanzienlijk bedrag was uitbe
taald.
Volgens officiële meldingen kwa
men ook in 1859 en in 1938 kleine
delen van de lading naar boven. En
natuurlijk die beroemde klok die
thans eenmaal stemmig luidt als
weer een schip op zee gebleven is.
Juist door die weinige officiële
bergingen blijft het vermoeden le
vend dat het grootste deel van de la
ding die thans tussen de 60 en 250
miljoen gulden waard zou zijn, nog
op een eerlijke vinder ligt te wach
ten. En tot 1980 aan toe deden
steeds opnieuw duikers pogingen
de schat te vinden. Hoewel ze op
Terschelling beter weten.
Vissers
Een paar Eilanders zijn er heilig van
overtuigd dat Nederlandse vissers
zich al kort na de ramp over de schat
hebben ontfermd. In de zich immer
rusteloos bewegende Noordzeebo
dem zou niet meer liggen dan nog
wat scheepsbeslag, wapentuig en
enkele munten. Voor de duikende
amateurarcheologen van het team
Caranan uit Harlingen zouden dat
echter vondsten zijn van onschatba
re waarde.
Thijs Maarleveld, hoofd afdeling
archeologie onder water van het mi
nisterie van WVC vertelt: "weten
schappelijk gezien heeft dit onder
zoek vrij weinig waarde. Het is een
detailstudie. Maar natuurlijk voegt
het iers toe aan de kennis die wij op-
De Lutine. Volgens Terschellingers
doen bij onderzoeken naar scheeps
wrakken. En dit duikteam bestaat
uit hele serieuze amateur-archeolo
gen".
De amateur-archeologen mogen
uitsluitend onderzoek doen onder
leiding van het ministerie. Inde
praktijk komt het er echter wel op
ner, dat het team vrijwel zelfstandig
de zaken aanpakt. Belangrijk is dat
er vooral zeer nauwkeurig opmetin
gen worden gedaan, zodat alle
vondsten goeed herleid kunnen
worden. Want al willen de duikers
zeker niet gaan schatgraven, voor
het welslagen van hun operatie is
het van groot belang dat er iets van
de Lutine wordt opgedoken.
Als zy op bepaalde plekken voor
werpen zouden ontdekken, bete
kent dat een bevestiging van hun
theorie. Want het team heeft op pa
pier de martelende ondergang van
het fregat al gereconstrueerd. Zou
die zekerheid uit de duikgangen
naar boven komen, dan kan in ieder
geval een conclusie gesteld worden:
Kapitein Skinner was een goed zee
man. Hij wist zijn Lutine urenlang
in het geweld van de golven op de
wind te houden waar andere sche
pen soms in luttele minuten naar de
kelder gingen.
iebben vissers zich over de schat ontft
De Lutine was op weg naar Ham
burg toen het rond middernacht op
die negende oktober voor de vijan
delijke Nederlandse kust .in moei
lijkheden kwam. Er stond een ster
ke noord-noordwestelijke storm.
De buitengronden van Terschelling
waren toen al berucht. Het lukte
echter Kapitein Skinner niet het
schip in volle zee te houden. Hij
raakte aan lager wal en strandde op
een van die verradelijke zandpla
ten. Skinner wilde tegen elke prijs
voorkomen dat het schip op het
strand van Terschelling zou worden
geslagen. Hij liet ankers uitgooien
en hield de Lutine met de kop in de
wind. De situatie leek nog enigszins
gunstig. Het getij was aan het keren
en de vloed zou het schip misschien
nog uit zijn penibele situatie kun
nen redden.
De nood moet aan boord groot ge
weest zijn. Er waren vuurpijlen af
geschoten. Maar de Eilanders kon
den of wilden op dat moment niet te
hulp komen. Om kwart over drie
braken de masten en viel het tuiga
ge overboord. Daardoor verloor de
storm de vat op het zwaarbescha-
digde schip. Helaas hielden de an
kers het niet goed. De Lutine kwam
over de gronden in net diepe water
van het IJzergat terecht. Daar werd
het fregat door de sterke vloed-
stroom gepakt en dwars op de gol
ven gekeerd. Daarmee was het
doodvonnis na een strijd van uren
getekend.
Fataal
Was Skinner niet zo'n goede zee
man geweest, dan was de Lutine al
binnen een half uur vergaan. Het
heeft niet mogen baten. De vloed-
stroom werd ook hem fataal.
Slechts een man troffen de Eilan
ders die morgen om zes uur levend
aan, zich geheel verkleumd vast
klampend aan de resten van het
eens zo trotse scheepstuig. En op
die plaats speurt het duikteam Ca
ranan. Als daar overblijfselen van
de Lutine worden gevonden, heeft
de ramp zich inderdaad afgespeeld
zoals de amateurarcheologen den
ken.
Voorlopig blijft het nog afwach
ten. Over anderhalf jaar hoopt het
team het onderzoek te hebben afge
sloten. Dan zal ook bij Lloyd's of
London het dossier Litine definitief
gesloten kunnen worden. Want een
goudschat, nee, daar gelooft eigen
lijk niemand meer in.
