Albanezen mogen toch vertrekken Servië bevestigt macht in Kosovo Gorbatsjov roept op tot eenheid Groot aantal Poolse ministers vervangen PLO eist sancties tegen landen die helpen bij emigratie Sovjet-joden KOSTBARE BOOM VRIJDAG 6 JULI 1990 BUITENLAND PAGINA 7 Nieuwe run op ambassades OBUDAPEST (GPD/AFP/DPA/Rtr) - De vluchtelingen in de ambassades in de Albanese hoofdstad Tirana krijgen paspoorten als ze dat willen, zo heeft het ministerie van buitenlandse zaken in Tirana gisteren bekendge maakt. Die mededeling kwam nadat opnieuw honderden mensen hun toe vlucht tot een aantal ambassades hebben gezocht. Tot nog toe wilde de Al banese regering geen garanties geven dat de vluchtelingen ongemoeid konden vertrekken. Inmiddels zitten tussen 800 en 1300 mensen in de buitenlandse missies van de Albanese hoofdstad. In de Westduitse ambassade hebben zo'n 200 mensen in hun toevlucht ge zocht, in de Franse 100. De ambassades beginnen proble men te krijgen met de verzorging van de vluchtelingen. Vooral water is schaars. De Westduitse regering heeft gisteren voor de tweede keer geprobeerd een vliegtuig met hulp goederen naar Tirana te sturen, maar kreeg daarvoor opnieuw geen toestemming van de Albanese auto riteiten. Volgens de Albanese regering heeft een aantal vluchtelingen de ambassades inmiddels al weer ver laten en zijn de eerste mensen ook al het land uit. Sinds dinsdag de wet in werking trad die Albanezen recht geeft op een paspoort, zijn al 1400 uitreisdocumenten uitgereikt. De nieuwe wet die het Albanezen voor het eerst sinds veertig jaar mo gelijk maakt naar het buitenland te reizen, is waarschijnlijk de aanlei- Oppositieleiders Kenya opgepakt NAIROBI (IPS) - Twee vooraan staande oppositieleiders, Kenneth Matiba en Charles Rubia, zijn in Ke nya gearresteerd. Dat is in de Kenv- aanse hoofdstad Nairobi bekendge- worden. Beide politici waren van plan morgen op een protestbijeen komst te pleiten voor een meerpar- tijenstelsel. Matiba, een oud-minister, werd woensdagnacht uit zijn kantoor ge sleept door twintig zwaar bewapen de politieagenten. Rubia, eveneens een oud-minister, werd gearres teerd in zijn golfclub door een onge bruikelijk zwaar bewapende groep agenten. Afgelopen vrijdag sprak de Keny- aanse president Daniel arap Moi, een sterk voorstander van het huidi ge één-partijstelsel, zich uit tegen de door Rubia en Matiba georgani seerde bijeenkomst. Volgens hem is sprake van een samenzwering om geweld aan te wakkeren en de rege ring daarvan de schuld te geven. Rubia en Matiba hebben krachtig ontkend dat ze uit zijn op het aan wakkeren van geweld. "We veroor delen geweld van welke kant dan ook. We hemen afstand van ieder een die zich schuldig maakt aan ge weld met de bedoeling ons daarvan de schuld te geven", aldus een ver klaring van de twee politici. Buitenland kort Bomaanslag Bij een bomexplosie in het centrum van Johannesburg zijn vanmorgen minstens zestien gewonden geval len. De bom was verstopt in een vuilnisbak, in de buurt van een bus halte en een taxistandplaats, waar vooral zwarten druk gebruik van maken. De explosie deed zich voor tijdens de ochtendspits. Onderzoek De Salvadoraanse president Alfre do Cristiani heeft gisteren bekend gemaakt dat hij bereid is een inter nationale commissie een onderzoek te laten instellen naar vier 'symboli sche' misdaden. De opheldering van deze misdrijven is een van de voorwaarden van het Salvadoraans verzet, waarmee de regering in Mexico onderhandelingen voert. Het gaat onder meer om de moord op bisschop Oscar Arnulfo Romero en de moord op zes Jezuïeten in San Salvador. Het verzet beschuldigt het leger van betrokkenheid bij de ze vier misdaden. ding tot de problemen in Tirana ge weest. Veiligheidstroepen zijn gaan schieten, toen mensen naar de am- bassadewijk kwamen om visa te ha len. Waarom gisteren opnieuw men sen de ambassades zijn binnen ge vlucht, is overigens onduidelijk. Volgens de Hongaarse ambassade is de wijk niet meer afgegrendeld. Er is wel meer politie op straat, maar mensen die visa komen halen, worden door de veiligheidstroepen wel tot de ambassadegebouwen toegelaten. De nieuwe vluchtelin genstroom ontstond nadat mensen urenlang in de rij hadden staan wachten op hun visum. De twaalf EG-landen hebben er gisteren bij Albanië op aangedron gen geen vergeldingsmaatregelen te nemen tegen familie van de vluchtelingen, aldus een verklaring die in Brussel werd verspreid. Alba nië zou daarnaast de regels inzake de onschendbaarheid van diploma tieke missies moeten eerbiedigen. Diverse vluchtelingen zijn door de politie beschoten toen zij aanklop ten bij de diverse ambassades. Verder pleit de Gemeenschap voor spoedige democratische her vormingen opdat de mensenrech ten worden geëerbiedigd. De huidi ge gebeurtenissen in Tirane stroken volgens de EG absoluut niet met de interesse die Albanië recent heeft getoond voor de CVSE-conferentie voor Vrede en Veiligheid, die ook op het vlak van de mensenrechten bepaalde regels kent. Het ministerie van buitenlandse zaken in Parijs maakte gisteren be kend dat de Franse ambassadeur in Tirana op 30 mei door leden van de Albanese veiligheidspolitie is gesla gen, toen hij probeerde een Alba nees te redden die zijn toevlucht wilde zoeken in zijn woning. Vol gens een woordvoerder van het mi nisterie hebben zich sinds het begin van dit jaar al meer van dit soort in cidenten voorgedaan, zowel bij de Franse als bij andere ambassades in Tirana. Noord-Korea opent deel grens met Zuid-Korea TOKYO (Rtr) - Noord-Korea heeft gisteren aangekondigd dat het op 15 augustus een deel van de grens met Zuid-Korea openstelt, en hoopt dat de zuiderbuur hetzelfde doet. Dit blijkt uit een verklaring van de Noordkoreaanse Commissie voor de vreedzame hereniging van het vaderland. De openstelling van de tot nu toe zwaar bewaakte grens tussen het communistische noorden en het ka pitalistische zuiden is een van de. eerste stappen op weg naar de her eniging van de beide Korea's. In de verklaring van de commissie wordt de hoop uitgesproken dat Noord- en Zuidkoreanen elkaar nu vaker zul len ontmoeten om met elkaar van gedachten te wisselen over de toe komstige hereniging. Volgens het Noordkoreaanse staatspersbureau KCNA vindt de commissie dat er uitwisselingen kunnen zijn tussen alle mensen en organisaties, ongeacht hun politie ke en ideologische opvattingen. De Zuidkoreaanse regering daar entegen staat erop dat zij het enige kanaal is voor contacten met Noord-Korea, het land waarmee zij technisch gesproken nog in staat van oorlog verkeert. Volgens de na tionale veiligheidswet staan er strenge straffen op contacten die niet door de autoriteiten goedge keurd zijn. Om onrust hoofd te bieden BUDAPEST/WARSCHAU - De Poolse premier Mazowiecki maakt vandaag in het parlement een groot aantal wisselingen in zijn regering bekend. Naar verwachting moeten 9 a 10 van de in totaal 24 Poolse mi nisters naar een andere baan gaan uitkijken. De ontslagen worden ge zien als een poging van de premier de groeiende onrust in het land het hoofd te bieden. Tegelijkertijd komt Mazowiecki voor een deel te gemoet aan de wens van vakbonds leider Walesa, die er al een tijd voor pleit de communisten uit de rege ring te verwijderen. Over de vraag welke ministers worden ontslagen, is de afgelopen dagen in Polen veel gespeculeerd. Het dagblad Gazeta Wyborcza bracht gisteren een lijstje 'uit be trouwbare bron', en daaruit blijkt dat de slachtoffers in alle partijen vallen: onder de voormalige com- RUSSE - Inwoners van het Bulgaarse Russa blokkeerden gisteren voor de derde dag de grensovergang met zuid- Roemenië. Ze protesteren hiermee tegen de vervuiling van hun stad die wordt veroorzaakt door een chemische fa briek in de nabijgelegen Roemeense stad Giurgiu. De betogers eisen dat de fabriek wordt gesloten en dat er een internationaal onderzoek komt naar de ernst van de vervuiling in het gebied. (foto ap> Mijnwerkers kondigen politieke staking aan munisten, onder de Boerenpartij, maar ook onder de leden van Soli dariteit. Volgens de Gazeta verdwijnen in elk geval zes ministers. De Boeren partij-minister Kosiniak-Kamysz (gezondheidszorg) moet het veld ruimen omdat hij er nog steeds niet in is geslaagd iets te doen aan de problemen in die sector. De Poolse gezondsheidszorg heeft een schrij nend tekort aan de meest simpele basisvoorzieningen en de zieken huizen hebben nauwelijks perso neel omdat de lonen in de verple ging buitengewoon laag zijn. Marek Kuchrski van de Democra tische Partij moet als minister van communicatie het veld ruimen om dat de telefoon in Polen het nog steeds niet doet en omdat hij ook verder niet erg hoog wordt aange slagen. Dat geldt ook voor minister Mackiewic van de Democratische Partij, die moet verdwijnen wegens 'algehele incompetentie'. Een opvallende minister op de lijst is de Solidariteitsman Paszyn- sci van volkshuisvesting. Hij wordt Beschieting Israëlische straaljagers hebben van morgen twee aanvallen uitgevoerd tegen bases van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina-Alge- meen Commando in Libanon. Daar bij zouden drie gewonden zijn ge vallen. Kaping Een 19-jarige kaper van een Toepo- lev-154 van Aeroflot heeft zich giste ren na landing op het vliegveld van de Zweedse hoofdstad Stockholm overgegeven. Het tpestel was door de Sovjetrus gekaapt tijdens een binnenlandse vlucht van Leningrad naar Lvov. De 178 inzittenden van het toestel bleven allen ongedeerd. De kaper wilde ontkomen aan de dienstplicht in zijn land. Van onze correspondent Runa Hellinga BUDAPEST De volledige an nexatie van Kosovo is een feit, nu het Servische parlement de rege ring en het parlement van de auto nome provincie gisteren heeft ont bonden en radio en televisie door de Serviërs zijn overgenomen. De ge beurtenissen zijn overigens niet meer dan de officiële bevestiging van een feit dat toch al onomstote lijk vaststond. Kosovo heeft altijd een wat vreemde status gehad: het was een provincie van Servië, maar tegelij kertijd een autonoom gebied en het had een eigen parlement en rege ring. Servië ziet de provincie, die voor negentig procent door Albane zen wordt bewoond, echter als rechtmatig Servisch grondgebied, TEL AVIV/WASHINGTON (GPD/UPI/AFP) - De PLO eist van de Arabische wereld politieke <en economische sancties tegen alle landen die fungeren als doorgangs stations bij de emigratie van Russi sche joden naar Israël. In dat kader zouden de luchtvaartmaatschappij en van landen als Hongarije, Roe menië, Polen en Finland van Arabi sche luchthavens moeten worden geweerd. De PLO heeft verder in een me morandum aan de Russische rege ring een 'bevriezing' van de joodse emigratie voorgesteld, totdat een internationale commissie van toe zicht is gevormd en Israël schrifte lijk garanties heeft gegeven dat het geen immigranten in bezet gebied vestigt. Binnenkort brengt een ho ge Palestijnse delegatie een bezoek Van onze correspondent Hans Geleijnse MOSKOU - Partijleider Gor batsjov heeft gisteren de ruziënde conservatieve en hervormingsge zinde gedelegeerden op het 28ste partijcongres opgeroepen de een heid in de partij te bewaren. Dat ge beurde op het moment dat hij hevi ge kritiek te verwerken kreeg tij dens een bijeenkomst van de con greswerkgroep over het landbouw beleid, een van de zeven secties waarin de 4700 gedelegeerden zich hadden opgesplitst. Hoewel er onder de partijkaders aan de basis veel kritiek op Gor batsjov wordt geuit, werd gisteren nog eens bevestigd dat er wel een wonder moet gebeuren wil Gor batsjov niet worden herkozen als partijleider. De Estlandse partijlei der Alfred Rubiks zei gisteren dat er maar over één kandidaat voor de Omstreden reünie Estland uitgesteld na actie Sovjet-leger MOSKOU (AP) - Een reünie van Estse veteranen die in de Tweede Wereldoorlog hebben gevochten voor de onafhankelijkheid van hun republiek is voor onbepaalde tijd uitgesteld, nadat het Sovjet-leger gisteren met veel gepantserd mate rieel en machtsvertoon door de stra ten van het dorp Tori reed. Het Sov jet-persbureau Tass noemde de reü nie een "schandaal". De reünie van oud-strijders was georganiseerd door de Erfgoed Stichting, die de Estse geschiedenis wil propageren. Zaterdag en zondag wilden in Tori aan de bijeenkomst ook veteranen deelnemen die in de oorlog met de nazi's tegen de Sov jet-overheersing vochten. De reünie heeft het debat weer aangewakkerd over de vermeende steun van een deel van de bevolking van de Baltische republieken aan de nazi's, een punt dat zeer gevoelig ligt. De Sovjetunie bezette de Balti sche republieken in 1940, zoals Hit- Ier en Stalin dat waren overeenge komen. omdat daar ooit eens, eeuwen gele den, de Servische natie is geboren. Al een aantal jaren probeert de Ser vische partijleider Milosevic de macht in de provincie in handen te krijgen. Volgens Milosevic wordt de Ser vische minderheid in Kosovo on derdrukt. Dat is voor hem altijd het argument geweest om in de provin cie in te grijpen, wat een aantal ma len tot bloedige onlusten heeft gp- leid. Vorig jaar werden in totaal meer dan vijftig Albanezen bij pro testen tegen het Servische optreden gedood. In de praktijk stelde de autono mie de laatste jaren al niet zo heel veel meer voor, omdat het leger en de politie al geheel in Servische handen waren. De regering in Koso vo kreeg door Belgrado de wet voor geschreven. aan Moskou om de zaak te bespre ken. Volgens de PLO wordt een groot deel van de Russen nu al gehuisvest in het bezette oostelijke deel van Je ruzalem, dat Israël beschouwt als eigen grondgebied, en in grote ne derzettingen als Ariel. In het memo randum wordt gewezen op de finan- hoogste partijpost wordt gespro ken, 'en dat is Micheael Sergpjevits Gorbatsjov. Er zijn misschien wel andere kandidaten, maar niemand heeft zelfs maar geprobeerd een ge loofwaardig alternatief aan te dra gen', aldus Rubiks. Een van zijn partijsecretarissen, Stroganov, vertelde dat de Sovjet leider ondanks het feit dat kritiek op hem bestaat, eveneens steun had gekregen van de 'korporaals' in de partij, de chefs van districten en partijcellen in bedrijven. Dat ge beurde woensdagavond tijdens een langdurige vergadering met onge veer driehonderd van deze lagere Bulgaren eisen vertrek Mladenov SOFIA (Rtr/AFP) - In de Bulgaarse hoofdstad Sofia hebben enkele honderden mensen gisteren het af treden geëist van president Petr Mladenov, nadat deze gisteren toe gaf opdracht te hebben gegeven tanks in te zetten tegen anti-rege ringsdemonstraties vorig jaar de cember. "President, leugenaar, ga weg", stond te lezen op een spandoek van studenten van de universiteit van Sofia, die gisternacht met een zit- staking eisten dat Mladenov toegaf dat hij om tanks had gevraagd. Die opmerking was vastgelegd op een videoband, die gisteren na onder zoek authentiek is verklaard. Mladenov had eerder gezegd dat met de band was geknoeid. Giste ren gaf hij echter toe dat hij in de cember tijdens demonstraties heeft gezegd: "Laat de tanks komen", na dat hij tevergeefs had geprobeerd om een luidruchtige massa te bewe gen een demonstratie tegen de com munistische regering op te breken. Duizenden betogers hadden het parlementsgebouw omsingeld en eisten dat de communistische partij haar machtsmonopolie zou opge ven. Mladenov hield vol dat de op merking niet serieus was bedoeld en dat hij de woorden had gemom peld in een moment van spanning. Zo besloot het Servische parle ment twee weken geleden bij voor beeld tot het ontslag van de directie van het elektriciteitsbedrijf Electro- kosovo, omdat deze stroomprodu- cent weigerde te fuseren met het Servische elektriciteitsbedrijf. Servië heeft al een tijd geleden aangekondigd dat het een einde wil de maken aan de laatste resten zelf standigheid. Vorige week al werd de 53-jarige Servische jurist Milos Sekulovic benoemd tot 'directeur' van de provincie. Hij moest 'de di rectie van de economische en socia le vooruitgang' van Kosovo op zich nemen. Tegelijkertijd nam het Servische parlement een wet aan die de be voegdheden van de regering in Kos ovo verregaand beperkte. De wet was bedoeld om 'een einde te ma- ciële voordelen die Israëliërs in de bezette gebieden genieten. De PLO vindt dat de enige manier om de gangen van de immigranten te volgen, de instelling is van een neutrale internationale commissie, die toezicht moet houden op de uit voering van VN-resoluties tegen ne derzettingen in bezet gebied. Ko kaders. Intussen wordt buiten de muren van het Kremlin de druk op het Congres opgevoerd. Zowel in de Oekraine als Siberië hebben sta kingscomités gisteren besloten op 11 juli, waarschijnlijk de dag dat het congres een nieuwe partijleiding kiest, het werk een etmaal lang neer te leggen. De staking heeft een dui delijk politiek karakter. ken aan de chaotische, economi sche en politieke verhoudingen' in de provincie. De nieuwe wet, die volgens de Al banezen in tegenspraak is met de Joegoslavische grondwet en de grondwetten van Kosovo en Servië zelf, gaf de regering in Belgrado de macht in te grijpen bij georganiseer de activiteiten die de 'territoriale ac tiviteit' van Servie bedreigen. In reactie op deze wet riepen de Albanese afgevaardigden in het parlement in Kosovo hun provincie maandag uit tot zelfstandige repu bliek binnen Joegoslavië. Dat was een symbolische daad, waarvan toen al duidelijk was dat die in prak tijk weinig zou inhouden, omdat de Albanezen feitelijk geen enkele mo gelijkheid hebben hun onafhanke lijkheid waar te maken. pieën van het memorandum zijn verstuurd naar het voorzitterschap van de Europese Gemeenschap en naar de Arabische hoofdsteden. De actie van de PLO komt enkele dagen na de bekendmaking van de Finse regering dat joodse emigran ten voortaan eenmaal per week via Finland naar Israël mogen reizen. In Moskou is de vrees groot dat de actie van de mijnwerkers zal over slaan naar andere industriële secto ren. De mijnwerkers eisen het aftre den van de regering-Ryzjkov, direc te verkiezingen voor een president, ontbinding van het parlement, na tionalisering van de eigendommen van de partij en de staatsvakbond en opheffing van partijcellen in de bedrijven. Aids-explosie in Zimbabwe HARARE (AFP) - Bijna negentig procent van de beroepsbevolking in Zimbabwe dreigt vóór de eeuwwis seling te overlijden aan de gevolgen van Aids, zo voorspelt de Zimbab waanse organisatie van werkgevers in de industrie (CZI). Volgens het document is tussen de tien en twintig procent van de tien miljoen Zimbabwanen besmet met het Aids-virus. De schrijvers van het alarmerende rapport schat ten dat in de komende jaren elke tien maanden het aantal seroposi- tieven verdubbelt. De werkgeversorganisatie heeft er bij de regering op aangedrongen de ware cijfers over de omvang van de ziekte in Zimbabwe te publice ren. "Aids verwoest de economi sche basis van Zimbabwe. Gekwali ficeerde werknemers en kaderper soneel staan bloot aan hoge risi co's", zo staat in het document. Volgens de Amerikaanse krant Washington Post probeert de Ame rikaanse regering met hulp van Egypte de dialoog met de PLO te hervatten. Kern van het voorstel is dat de leider van de Palestijnse frac tie die onlangs een terroristische aanval uitvoerde in Israël, uit het uitvoerend comité wordt gezet. De krant baseert zich op diplomatieke bronnen. De regering-Bush heeft PLO-lei- der Yasir Arafat laten weten dat de besprekingen kunnen worden her vat als de PLO ingaat op een Ameri kaans/Egyptisch bemiddelings voorstel. De Egyptische president Mubarak en minister van buiten landse zaken Meguid proberen vol gens het bericht Arafat te overreden de Amerikaans/Egyptische voor waarden te aanvaarden. algemeen gezien als vakbekwaam, maar is tegelijkertijd ook de meest impopulaire minister in het kabi net. Daar kan Paszynsci zelf weinig aan doen: uit opinieonderzoeken blijkt dat de woningnood als een van de ernstige problemen wordt ervaren en het is onmogelijk het gi gantische tekort aan woningen in Polen in een paar maanden aan te vullen. Verder moeten in elk geval nog opstappen minister Syryjczyk (Soli dariteit) vanwege een gebrek aan vi sie op de privatisering en de voor malige communist Wieladek van tranport. Hij wordt verantwoorde lijk gesteld voor de grote spoorweg staking van een aantal weken gele den. Naast deze namen die volgens de Gazeta eigenlijk vaststaan, deden de afgelopen dagen in Polen nog twee namen de ronde. De ene was die van de vice-premier en minister van landbouw Czeslaw Janicki, die zwaar onder druk stond vanwege de boerendemonstraties die de laatste tijd in Polen hebben plaatsgehad. De minister, die begin van de week al zei dat hij ongetwijfeld tot de slachtoffers behoorde, heeft de eer aan zichzelf gehouden en is gisteren tijdens een bijeenkomst van de landbouwcommissie van het parle ment afgetreden. Tweede naam die de ronde doet, is die van de minister van binnen landse zaken generaal Czeslaw Kisczak (Boerenpartij), een gewe zen communist en verantwoorde lijk voor de politie. Kisczak, ooit lid van het Politbureau, zat al op het ministerie toen in Polen nog de staat van beleg gold. Volgens de vertegenwoordigers van Solidari teit traineert hij de democratisering van de Poolse politie. En deze week werd de geheime dienst, die onder het ministerie van binnenlandse za ken valt, ervan beschuldigd nog steeds bij Solidariteit te spioneren. Vijf doden bij protestactie in Zuid-Afrika JOHANNESBURG (AP) - Een uit de hand gelopen protestactie tegen de verhoging van de prijs van het openbaar vervoer heeft gisteren in het Zuidafrikaanse thuisland Kwandebele, ten noordoosten van de hoofdstad Pretoria, aan vijf men sen het leven gekost. Uit onvrede over het duurder worden van de buskaartjes dwon gen demonstranten honderden pas sagiers uit te stappen op een bussta tion. Twee bussen werden in brand gestoken, verschillende andere met stenen bekogeld. De passagiers hielden zich intussen op straat op. Een blanke automobilist die zich een weg door de menigte probeerde te wurmen, reed daarbij vier zwar ten dood. De bestuurder werd daar op door een groepje zwarten aange vallen en gedood. Zijn auto werd in brand gestoken. RAF-lid uitgewezen BONN (AFP) - Een van de leden van Rote Armee Faktion, Susanne Albrecht, die vastzat in een gevan genis in de DDR, is gisteren naar de Bondsrepubliek Duitslanduitge wezen om te worden berecht. Dit heeft het openbaar ministerie in Oost-Berlijn meegedeeld. Tot de uitzetting werd overge gaan nadat Albrecht ermee had in gestemd niet in beroep te gaan te gen haar arrestatie. "De uitlevering is gelast en uitgevoerd", zei een woordvoerder van het Oostduitse openbaar ministerie. KAJANG - Deze unieke 'Buddhi'-boom groeit door het dak van een ge bouw op het land van Lim Khean Beng in het Malaysische Kajang. Lim heeft gezegd dat de vijftien meter hoge boom voor een bedrag van 185.000 Amerikaanse dollars wordt verzekerd. (foto api

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7