Er valt daar grof geld te
'Er zijn mensen die méér lijden'
'Grote waardering
voor catechismus'
Petra Rothkranz en de kapitalistische jacht op het Oostduitse goud
I REPORTAGEi
WOENSDAG 4 JULI
GEESTELIJK LEVEN
MAASTRICHT - Ze is, er
gens vorige week, naar de
DDR vertrokken. Niet in een
dikke Mercedes, en niet in
kleding van opvallend dure
snit. Nee, ze zal zich wat in
getogener bewegen dan ge
woonlijk, want je dient je
vooralsnog rekenschap te
geven van de werkelijkheid
van de Oostduitsers dat ze
het bepaald niet breed heb
ben, dat er na de eenwording
werkloosheid ontstaat, dat
ze daar nog een tijdje ja,
het klinkt onaangenaam
tweederangs Duitsers zullen
blijven.
Petra Rothkranz, een 32-jarige
Westduitse makelaar en verzeke
ringsexpert, woonachtig in het
Zuidlimburgse Kerkrade waar ze
louter als hobby een rock-jazz-
etablissement drijft, maakt deel uit
van het legertje Westduitse zaken
lieden dat momenteel uitzwermt
over het grondgebied van de DDR
met maar een oogmerk: op grote
schaal contracten afsluiten, geld,
liefst veel geld, verdienen.
Dat gebeurt allerminst op de bon
nefooi, maar met Duitse gründlich-
keit. Voor vertrek hebben de mees
te zakenmensen zich uitgebreid la
ten voorlichten door marktverken-
ners en taxateurs, op de hoogte ge
steld van allerhande nieuwe rege
lingen niemand wil door eigen
stommiteit de boot missen. "Er valt
grof geld te verdienen", meldt ze
koeltjes. "Daarom heerst er een
goudkoorts-stemming. Het wordt
nog aangewakkerd door een soort
argeloosheid bij de Oostduitsers. Ze
hebben nog te weinig besef van ei
gen mogelijkheden, bodemschat
ten, de grote agrarische gebieden,
onroerend goed".
Een aansprekend voorbeeld is
voorhanden. Een haar bekende ma
kelaar uit München heeft nagenoeg
moeiteloos optie verkregen op een
Oostduits slot met bijbehorende
landgoederen. Straks, na de een
wording, zal het fungeren als vakan
tie-paradijs voor georganiseerd toe
risme. Petra Rothkranz: "De ver
koopprijs is vastgesteld op ander
half miljoen West-marken, terwijl
de werkelijke waarde zeker vier- tot
vijfmaal zo hoog is. Nee, ik vind dat
geen uitbuiting of kolonialisme. Als
ze daar de prijs aanvaarden, is dat
hun zaak".
Kapers op de kust
Een zonnige middag op het Maast
richtse Onze Lieve Vrouweplein,
volle terrasjes. Ze drinkt, rode wijn
met Spa, praat zelfbewust over haar
metier, de makelaardij en het afslui
ten van grote bedrijfs- en transport
verzekeringen. Maar ook over de
psychische problemen van 16 mil
joen Oostduitsers die een andere,
veeleisender maatschappij naderbij
zien komen en vanzelf over de
run van de zakenwereld op de DDR.
Er is haast geboden, oordeelt ze.
Zeker met belangrijke kapers op de
kust als Allianz, de verzekeringsgi
gant, die bij de Oostduitse overheid
een monopolie-positie tracht los te
krijgen. Daarom is een ambitieus
reisschema opgesteld: in twee we
ken tijd doet ze 130 'contactadres
sen', meest grote en kleinere fabrie
ken die aan een nieuwe polis den
ken nu de staatsverzekering ver
dwijnt. En passant, verzekert ze, zal
ze de blik laten glijden over een uit
gekiende selectie onroerend goed.
"Eigenlijk", filosofeert ze later in
het gesprek, "is Oost-Duitsland een
boompje in de wind. Van veel kan
ten wordt nu jacht gemaakt op alles
wat er los en vast zit. Maar welbe
schouwd kan een concern de hele
DDR overnemen. Wat zal het kos
ten: twintig, vijfentwintig, mis
schien dertig miljard? Je ziet al be
paalde verschijnselen in Oost-Ber-
lijn. De Duitse Bank heeft daar een
hele wijk opgekocht1'. Petra Roth
kranz weet het op dat moment nog
niet, maar zoals ze al vreesde levert
ook Allianz het bewijs voor haar
stelling door voor 270 miljoen mark
de Oostduitse staatsverzekerings
maatschappij in te lijven.
Wingewest
De gedachte dat de DDR zich blijk
baar ontwikkelt tot een middel
eeuws wingewest, wijst ze met ver
ontwaardiging van de hand. Im
mers, de Westduitse belastingbeta
ler is de dupe van alles. Die moet
bloeden voor de Duitse eenheid:
voor de gigantische sommen aan D-
mark die over een periode van drie
jaar in de DDR worden gepompt.
Dat wekt wrevel, zelfs gevoelens
van haat, heeft ze al gemerkt.
Neemt ze daar geen aanstoot aan?
Nee, verklaart ze, want de Oostduit
sers gaan zeker niet vrijuit. Dege
nen die naar het westen zijn ge
vlucht, presteren hier gewoon on
der de maat. Ze tonen zich weinig
flexibel, zijn nauwelijks stressbe
stendig. "Veel Oostduitsers die in
de industrie gingen werken, zijn al
weer de laan uitgevlogen. Ze kun
nen het tempo niet aan. In de DDR
kregen ze een week voor dingen die
wij in drie dagen kunnen doen. Al
les ging daar planmatig en rustig
aan. Nu hebben ze moeite om zich
aan te passen, blijken niet in staat
acht uur achter elkaar te werken".
Ze kijkt de verslaggever een
ogenblik vreugdeloos aan en
spreekt over de bokkesprongen van
haar eigen Oostduitse familieleden.
Die waren na de val van de Berlijnse
Muur in een tijdsbestek van drie
weken driemaal bij haar zuster in
Hamburg op bezoek geweest. Om te
slapen en te eten. "De vierde keer
was mijn zuster niet thuis. Toen
hebben ze bij haar de koffiezetter en
het toast-apparaat meegenomen. Er
lag nog een briefje op de keukenta
fel dat ze morgen toch
kon kopen. Ontstellend. Ze denken
dat hier in het westen alles kan, dat
het luilekkerland is, dat wij er niet
voor hoeven werken".
vijf Duitsers verwanten in de DDR.
De voedselpakketten die we stuur
den, waren duidelijk niet genoeg".
Het heeft er, zo te horen, alle
schijn van dat zich donkere wolken
samen pakken boven de nieuwbak
ken Duitse staat. Die conclusie is
volgens haar echter wat te vroeg ge
trokken. "Ik heb vertrouwen in het
bedrijfsleven. Er staan enorme in
vesteringen op stapel. Het bedrijfs
leven zal de DDR zeker uit de put
trekken. In drie, hoogstens vier
jaar". Waarop baseert ze haar opti
misme? "Op het eerste Duitse Wirt-
schaftswunder, begin jaren vijftig.
En, let wel, toendertijd waren er nog
nauwelijks financiële middelen be
schikbaar".
En de Oostduitsers. Op zich vor
men die slechts een korte termijn
probleem. Ze bedoelt dit. "Nu men
in de DDR ook 3000 D-mark per
maand gaat verdienen, gaan veel ge
vluchte Oostduitsers weer terug
naar hun geboortestreek, hun ver
trouwde omgeving, hun familie. Ze
ker zo'n 60 tot 70 procent. Weet je
waarom de remigratie van Turken
en Marokkanen nooit gelukt is
omdat Turkije en Marokko er eco
nomisch veel slechter aan toe zijn".
Is ze niet al te makkelijk in haar
oordeel over de Oostduitse Neubür-
ger? Lachende ogen. "Dat is nou ty
pisch Nederlands. Jullie zijn veel
socialer ingesteld, veel coulanter. Ik
weet nog toen ik drie jaar geleden
voor het eerst hier was. In de super
markt knoopte de caissière met elke
klant een praatje aan terwijl er zeker
een rij van 20 mensen voor haar
neus stond. Doodnerveus werd ik
ervan. Ik ben uiteindelijk weggelo
pen, karretje laten staan. Ik stond
helemaal te trillen".
Wiedergutmachung Tactvol
Het kan niet anders of de Oostduit
sers speculeren daarbij op het
slechte geweten van West-Duits-
land, vervolgt ze. "Ze geven ons het
gevoel dat wij wat goed te maken
hebben, dat we een ereschuld heb
ben. Ze lijken het ons persoonlijk
aan te rekenen dat zij 25 jaar lang
geen Apfelsinen konden kopen. En
dat werkt. Er is inderdaad een soort
Wiedergutmachungs-complex ont
staan. Uiteindelijk heeft een op de
Het klinkt misschien tegenstrijdig,
jawel, maar ze verheugt zich buiten
gewoon op haar Oostduitse trip. Het
ziet er allemaal veelbelovend uit.
"Je betreedt onontgonnen terrein.
Het is een nieuw soort uitdaging.
Maar ik zal zo tactvol mogelijk wer
ken. Ga niet lopen pronken mét
Rolex'en en een dikke portefeuille
zoals veel anderen nu doen. Want
het blijft een arm land, met arme
In Oostblok groeiende belangstelling voor mensenrechten
LEIDEN - "De meeste Oostduitsers
zijn op dit moment vooral met geld
bezig". Naar mensenrechten, wil de
Oostduitse Sylvia Koppe maar zeg
gen, staat het hoofd van haar land
genoten niet echt. De zelf tot voor
kort vrijwel rechteloze DDR-bur-
gers hebben het te druk met zichzelf
om zich te bekommeren om pak
weg de Palestij nen in de bezette ge
bieden of de door linkse en rechtse
terreur geteisterde bevolking van
Colombia.
Toch kijkt een groeiend aantal
Oostduitsers ook in dat opzicht over
de grens, getuige de oprichting op
31 maart van de vereniging 'Amnes
ty International in der DDR'. In het
hele land zijn inmiddels 42 groepen
actief die zich willen inzetten voor
het mensenrechtenwerk. De DDR
loopt daarmee voorop in het Oost
blok, hoewel in Polen vijfjaar gele
den al een (mislukte) poging werd
ondernomen een afdeling op te
richten. De Oostbloklanden, nog
niet zo lang geleden zelf geregeld
onderwerp van vernietigende Am-
nesty-rapporten, en Amnesty, door
de Oostblokregimes stelselmatig
verguisd, beginnen elkaar lang
zaam te vinden.
Op uitnodiging van de Neder
landse afdeling van Amnesty was
Sylvia Koppe met twee landgeno
ten en twee Polen een week in ons
land om te zien hoe de organisatie
hier werkt, en bracht onder meer
een bezoek aan de Leidse Amnesty-
burelen. Het is de bedoeling dat in
Polen en de DDR eveneens vol
waardige afdelingen van de grond
komen. "We kunnen", verklaart
Koppe de trip naar Nederland, "wel
weer aan West-Duitsland vragen
hoe het moet, maar de Oostduitsers
moeten ook eens hun eigen ideeën
ontwikkelen, zelf fouten maken en
niet bang zijn om te mislukken".
En de Polen? Die hebben net als
de Oostduitsers genoeg aan hun
Stephan Roth, Matgonate Tavasievic, Andnej Dominiczak, Anna Gale-
wicz en Sylvia Koppe: "Ons eerste doel is nu om het grote publiek voor het
werk van Amnesty te interesseren". (foto Holvast)
kop, met hun zwaar gehavende eco
nomie en het voortdurend politiek
gekrakeel. Toch vindt Andnej Do
miniczak het maar tot op zekere
hoogte gerechtvaardigd als je om
die reden bij zijn landgenoten niet
met het lot van mensen in een of an
dere ver-weg-staat hoeft aan te ko-
"Persoonlijk zit het me een beetje
tot hier om Pool te zijn", distanti
eert hij zich krachtig van dergelijk
egoïsme. "Het gaat in veel opzich
ten erg slecht in Polen, maar niet al
le. Er zijn landen die grotere proble
men hebben, en mensen die meer
lijden dan wij. Denk maar aan een
continent als Afrika waar de politie
ke en economische problemen echt
gigantisch zijn. Voor mij persoon
lijk is dit werk een nieuwe uitda
ging".
Discriminatie
Als regel geldt dat een Amnesty-af-
deling niet de mensenrechten in ei
gen land in de gaten houdt teneinde
zo objectief mogelijk te werk te
gaan. De Polen en Oostduitsers
kunnen derhalve binnen Amnesty
niet voor 'eigen publiek' in actie ko
men. En dat is volgens hen ook min
der nodig. Gevraagd naar de huidi
ge situatie van de mensenrechten in
de DDR die tot de omwenteling uit
niet veel meer bestonden dan recht
op werk, huis en eten, noemt Berlij-
ner Stephan Roth als belangrijk wa
penfeit onmiddellijk de amnestie
voor politieke gevangenen. "Al zijn
er nog problemen met de 'pseudo-
criminelen', mensen die zogenaamd
voor echte criminialiteit maar ei
genlijk vanwege hun politieke over
tuiging zijn vastgezet". De
doodstraf was al voor de omwente
ling in de DDR afgeschaft, door
Honecker nog wel, "een van de wei
nig goede dingen die de man heeft
verricht", aldus Koppe.
De discriminatie van onder ande
ren Turken en Roemenen in de
DDR baart Roth echter grote zor
gen, zoals de Poolse Matgonatre Ta
vasievic haar ongerustheid uit
spreekt over de vijandigheid waar
op Poolse immigranten in veel lan
den in Europa stuiten. "De houding
tegenover Polen, ook in Nederland,
is verhard. Ze worden gediscrimi
neerd en geïntimideerd", zegt ze,
daarbij ook consulaten en ambassa
des niet buiten beschouwing la
tend. "Als Europa één moet wor
den, is dat toch niet echt de weg".
"Perfect", noemt Tavasievic de
mensenrechtensituatie in Polen.
Maar landgenoot Dominiczak wijst
erop dat de doodstraf nog steeds
niet is afgeschaft. Die is voor vijf
jaar opgeschort. "Veel Polen vin
den dat de doodstraf gehandhaafd
moet blijven. Met het opschorten
wil de regering aantonen dat het
land zonder kan, dat er niet onmid
dellijk anarchie uitbreekt. Maar er
schuilt een gevaar in om de beslis
sing over al dan niet afschaffen uit
te stellen. Onder de huidige econo
mische omstandigheden neemt de
criminaliteit toe, en dat geeft voor
standers van de doodstraf toch een
argument in handen".
Van het weekje Nederland heb
ben de vijf naar eigen zeggen ge
leerd dat het Amnesty-werk een se
rieuze aangelegenheid is en een af
deling niet zomaar is opgezet. Do
miniczak: "Het is geen heldenwerk
met spectaculaire acties. Je moet
klein beginnen, geduld hebben.
Een boekenmarkt houden om aan
geld te komen. Kortom: heel leer
zaam. Ons eerste doel is nu om het
grote publiek voor het werk van
Amnesty te interesseren".
EEN AVONDJE STAPPEN!
Het is gek hoe koel een mens kan
handelen in paniek. Alsof de natuur
ogenblikkelijk tegenwicht geeft. Ik
schreeuwde niet, ik sprong niet
overeind, ik raakte de vrouw niet
aan, ik keek alleen en ik was binnen
de seconde broodnuchter. Althans
voor dat moment.
Rond het mes welde dik, bruin
rood bloed waarin het zachtroze
licht vonkte. Het leek wel plastic, zo
onecht kwam het me voor. Het bed-
degoed onder haar was er mee door
drenkt.
Ik registreerde het roerloos, als
een camera, alsof ik bevroren was,
maar m'n maag zat plotseling in
m'n keel toen er ergens in die kamer
een telefoon sclwl overging. Als een
zombie kwam ik overeind, wachtte
tot het apparaat zweeg. Pas toen
leek het alsof een veer in me los
sprong. Ik greep m'n schoenen en
rende de gang door naar de voor
deur. Opende die op een kier, keek.
Staarde tot m'n verbijstering in de
betegelde hal van de flat-etage waar
Scholten en ik 's avonds uit de lift
O ja, daar was ik ze
ker van, want ondanks de brei in
m'n hoofd herkende ik de bloeiende
oleander naast de lift en herinnerde
ik me hoe verbaasd ik wat dat de
plant bloeide tot ik gezien had dat
hij van plastic was. Ik deed de deur
wat verder open en het eerste dat ik
zag was het naamplaatje. „Karin
de Leeuw". Het zei me niets. Was de
dode vrouw die Karin?
Wat kon het me verdomme sche
len?! Ik moest hier weg, nu! Meteen!
Zo te zien was het nacht, ergens zeer
vroeg in de ochtend en er zou geen
kip zijn die me naar buiten zou
zien... M'n horloge! Ik duwde de
voordeur die ik bijna achter me had
dichtgetrokken weer open, deed hem
zachtjes toe en liep bloednerveus te
rug naar de slaapkamer.
M'n horloge lag op de brede plank
achter de hoofdkussens, naast de te
lefoon. Toen ik het weggriste schoof
de telefoon op zij en viel in bed. Ik
wilde hem pakken maar realiseerde
me toen dat een mens vingerafdruk
ken achterlaat en dat die van mij
overal konden staan! Tegelijkertijd
grinnikte ik zenuwachtig. Nou en?
Wie had mijn vingerafdrukken?
God, was er toch nog rendement van
een deugdzaam, fatsoenlijk leven!
Toen zag ik het boekje. Een klein,
rood, dun boekje. Het had met cel
lotape onder de telefoon bevestigd
gezeten en lag daar nu op het kus
sen. Vraag me niet waarom, noem
het voor mijn part mannelijke intui-
tie of stomme impulsiviteit, maar ik
pakte het en propte het zonder het ei
genlijk goed te beseffen in m'n bin
nenzak. Vervolgens liep ik op m'n te
nen de kamer door om te kijken of er
godmochtweten wat nog van me zou
kunnen liggen. Ik vermeed een blik
te werpen op het dode lichaam ter
wijl ik aan die kant onder het bed
keek. Ik liep weer naar de woonka
mer, vervolgens naar een pastel
groene luxe badkamer, naar een hy
permoderne keuken en pas toen ik
met zekerheid wist dat er niets in die
flat lag dat aan mij refereerde trok
ik trillend de voordeur dicht. Een
ogenblik stond ik daar in die hal.
Zou ik naar die flat van Moniek
gaan? Kijken of Bert Scholten daar
was? De zenuwen sloegen ogenblik
kelijk weer toe. Scholten en die Mo
niek wisten ongetwijfeld dat ik bij
die vrouw was geweest! Hoe was ik
daar anders binnengekomen?
Zou ik naar de politie gaan? Ik
glimlachte. Dat was oerstom, want
dan zou Lizzy het te weten komen en
dat was het laatste wat ik wilde.
Ik liep door de hal naar de deur
van die Moniek en belde na enkele
seconden aan. Wachtte, maar nie
mand deed open en ik durfde geen
tweede keer te bellen. Omzichtig
daalde ik de trappen af naar bene
den, steeds in een bocht verdacht op
mogelijke vroege thuiskomers, maar
ik haalde ongezien de uitgang van
het gebouw, herademde toen ik m'n
Peugeot op de parkeerplaats zag
staan. Realiseerde me dat Scholten
dus waarschijnlijk nog bij die Mo
niek zou zijn. Of zou hij een taxi ge
nomen hebben?
Ik startte en keek om me heen. Het
was donker en doodstil op straat,
maar desondanks besloot ik om m'n
lichten nog niet te ontsteken en reed
voorzichtig van de parkeerplaats
af, Qaf toen wat gas bij en draaide
naar rechts waar de straatweg be
gon. Op hetzelfde ogenblik werd ik
verblind door het felle licht van kop
lampen en direkt erna krijste het
rempedaal onder m'n voet.
AMSTERDAM
'Eigentijdse
grafiek' heet de
tentoonstelling
van door de bij
bel geïnspireerd
grafisch werk
van Nederland
se kunstenaars,
die tot 14 okto
ber is te bezichti
gen in het Bij
bels Museum
Amsterdam. De
openingstijden
zijn van dins
dag tot zaterdag
van 10 tot 5 uur,
op zon- en chris
telijke feestda
gen van 1 tot 5.
Illustratie: een
houtsnede van
Rudi Seidel met
als titel 'Voe
ding voor ieder-
Kardinaal Ratzinger over ontwerp:
DEN HAAG (ANP) - Het Va
ticaanse ontwerp voor een
nieuwe wereldcatechismus
kan volgens kardinaal Joseph
Ratzinger rekenen op "bui
tengewoon grote instem
ming". Het hoofd van de con
gregatie voor de geloofsleer
schrijft dit in een Duits rk
maandblad.
Er zijn tot nu toe ongeveer hon
derd reacties binnengekomen op
de wereldcatechismus, die moet
dienen als voorbeeld voor natio
nale catechismussen. De bis
schoppenconferenties geven het
document een 7+, aldus Ratzin
ger, "en dat is een heel ander re
sultaat dan we op basis van be
richten in de pers zouden moeten
geloven".
De Amerikaanse bisschoppen
hebben het 450 pagina's tellende
ontwerp, dat het Vaticaan nog
niet aan de openbaarheid heeft
prijsgegeven, volledig gekraakt.
De catechismus haalt bijbeltek
sten uit hun verband, degradeert
leken, zit vol seksistisch taalge
bruik, accentueert de verschillen
met andere kerken en heeft geen
oog voor de dialoog met andere
godsdiensten, aldus de Ameri
kaanse bisschoppen.
Hun Nederlandse collega's rea
geerden vorige maand ingetoge
ner, al zien enkele bisschoppen
ook graag meer aandacht voor de
bijbel, voor de oecumene en voor
de joodse wortels van het christe
lijk geloof. Bovendien moeten zo
wel mannen als vrouwen zich in
het document kunnen herken
nen, aldus de Nederlandse bis
schoppen, die geen eensluidende
reactie naar Rome hebben ge
stuurd.
Ratzinger onderstreept dat de
ontwerp-catechismus geenszins
een Vaticaans document is, zoals
critici willen doen geloven ("om
zo de hele onderneming makke
lijk in diskrediet te brengen").
Het document is samengesteld
door een commissie van zeven
bisschoppen uit Zuid-Amerika,
Europa en het Midden-Oosten. Er
is geen enkel hoofdstuk in het Va
ticaan geschreven, aldus Ratzin
ger, die zelf leiding geeft aan de
Reform joden
erkennen ook
homo-rabbijn
SEATTLE (AFP/UPI) - Het re
form jodendom, de meest liberale
van de drie stromingen in het jo
dendom, erkent officieel homo
seksuele rabbijnen. De 500 deel
nemers aan de jaarlijkse rabbij
nenconferentie in Seattle (VS)
hebben gebroken met een traditie
van 4.000 jaar.
Volgens de deelnemers zijn er
al lange tijd homoseksuele rabbij
nen en is hun besluit slechts de
feitelijke erkenning daarvan. Het
besluit heeft betrekking op de 1,3
miljoen reform joden in de we
reld, van wie verreweg de mees
ten in Noord-Amerika wonen.
Schiedamse kerk
door Vaticaan tot
basiliek verheven
ROTTERDAM (ANP) - Het Vati
caan heeft de St. Liduinakerk in
Schiedam verheven tot basiliek.
Kardinaal Eduardo Martinez, pre
fect van de congregatie voor de
sacramenten, heeft dit meege
deeld aan bisschop R.Ph. Bar van
Rotterdam.
Mgr. Bar heeft herhaaldelijk
verzocht de St. Liduina deze ere
titel voor een voorname kerk te
geven, nadat in de parochie de af
gelopen zes jaar het nodige voor
werk is verricht om te kunnen
voldoen aan de liturgische voor
waarden voor een basiliek. De
neogotische kerk aan de singel is
tussen 1878 en 1881 gebouwd
naar een ontwerp van E.J. Mar-
gry.
Pastoor P.M. Vismaris vindt het
besluit van het Vaticaan een
prachtig geschenk aan zijn paro
chie, die juist dit jaar herdenkt
dat een eeuw geleden de verering
van St. Liduina officieel werd
goedgekeurd. Hij hoopt met een
groep parochianen in september
de paus persoonlijk te kunnen be
danken en hem te verzekeren dat
de kerk haar nieuwe verplichtin
gen zal nakomen.
De St. Liduinakerk is de eerste
basiliek in het bisdom Rotterdam
en de elfde in heel Nederland. De
laatste kerk die tot basiliek werd
verheven, was de St. Servaas in
Maastricht. Dat gebeurde in mei
1985 tijdens het bezoek van paus
Johannes Paulus II aan Neder
land.
Charismatische
voormannen uit
Europa bijeen
WIJK BIJ DUURSTEDE (ANP)
Niet zozeer het sluiten van ac-
coorden of het uitbrengen van
een slotverklaring is het doel van
het eerste Europese charismati
sche leiderscongres alswel het
"blanco in gebed gaan en geïnspi
reerd worden door sprekers".
Zo verwoordt K. Slijkerman
vna de Katholieke Charismati
sche Vernieuwing de opzet van
het congres, dat van 24 tot 28 juli
in Bern wordt gehouden. Het the
ma is 'Jezus, hoop voor Europa'.
Tot de sprekers behoren pater
Tom Forrest (USA), directeur van
het rk wereldwijde programma
Evangelisatie 2000, en Floyd Mc-
Clung, internationaal directeur
van de evangelische beweging
Jeugd met een Opdracht.
Met de "verwachting naar bo
ven willen we relaties opbouwen,
vooral tussen de gevestigde ker
kelijke stromingen en mensen uit
bijvoorbeeld de Pinksterbewe
ging", aldus Spijkerman. Zowel
in de RK Kerk, de protestantse en
de zogenaamde vrije kerken
vindt charismatische vernieu
wing plaats wat tot de zogenaam
de vrije kerken vindt charismati
sche vernieuwing plaats wat tot
"herkenning over grote kerkelij
ke barrieères heen leidt".
Het Vaticaan zendt officiële ad
viseurs, onder wie bisschop Paul
Cordes, vice-voorzitter van de
pauselijke.raad voor de kerken,
en Charles Whitehead, president
van het internationale bureau van
de rk charismatische vernieu
wing in Rome.
Er hebben zich ruim driedui
zend mensen ingeschreven, van
wie zo'n vijftig uit Nederland. Tot
hen behoort de hervormde predi
kant W. W. Verhoef uit Vlaardin-
gen, voorzitter van de Charismati
sche Werkgemeenschap Neder
land. De deelnemers komen uit
bijna alle Europese landen, inclu
sief Tsjechoslowakije en de Sov
jetunie.
Kleinkoor. Het Oekumenisch
Kleinkoor Sassenheim, dat als
doelstelling verlevendiging van
de liturgie en het uitdragen van
de oecumene heeft, zoekt nieuwe
leden. Informatie bij Koos Burge-
mijer, tel. 02522-31015.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te
Foudgum-Raard (herv.-geref.) i.c.m.
Rinsumageest G. Muilwijk Parrega en
Hieslum, te Oud-Vossemeer H. de
Jong kand. Middelburg; aangenomen
naar Baarn als diakonaal predikant
mw. A.M. Parmentier-Blankert kand.
Hilversum, naar Emmen (toez.) mw.
E.E. Nordt kand. Amsterdam, naar
Nieuw Stadskanaal A.D. Poortman
Wijnjewoude; bedankt voor Bodegra
ven (toez.) L. Wüllschleger Den Haag.
Geref. Kerken vrijgemaakt: bedankt
voor Spakenburg-Zuid M.J.C. Blok
Apeldoorn.
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te Sprang-Capelle i.c.m. Doven-
zorg G.J. van Aalst Benthuizen.
Kinderen kijken dromerig de etalage binnen van een Oostberlijnse winkel vol met aanlokkelijke westerse i
De economische eenwording van beide Duitslanden heeft geleid tot een ware 'goudkoorts' onder zakenlieden
westen, terwijl de oostduitsers argeloos toekijken.