Israel draait
vredesplan
jaar terug
Hulp Iran komt op gang
Conservatieven geen partij voor Gorbatsjov
Dooi bij de poolcirkel: geen
koude oorlog maar voetbal
Crisissfeer
rond eenheid
in Canada
'Dictatoriale'
Walesa bij
intellectuelen
uit de gratie
Dialoog met Palestijnen geblokkeerd
Van onze correspondent Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De nieuwe Israëlische regering zal de Verenig-
de Staten officieel laten weten dat ze terug wil naar het door
premier Shamir in mei 1989 voorgestelde vredesplan, zon
der de aanvullingen waarover in het afgelopen jaar overeen
stemming is bereikt.
De koerswijziging zal worden toe- antwoord de nadruk leggen op het
gelicht in het Israëlische antwoord deel van het Israëlische vredesplan
KIRKENES (Rtr) - De dooi in de
Oost-Westbetrekkingen is tot bo
ven de poolcirkel doorgedron
gen, nu Noorwegen en de Sov
jetunie de eerste bescheiden bres
sen slaan in hun gemeenschappe
lijke grens. De enige confrontatie
die de Noorse soldaten te wach
ten staat is een partijtje voetbal
met de Sovjet-grenswachten in
augustus.
De match in het Noorse Kirke-
ïes, acht kilometer van de grens,
wordt het eerste sociale contact
tussen de manschappen. Voorals
nog houden de grenswachten
zich nog altijd aan de formele om
gangsregels: aan weerszijden van
het 50 meter brede niemandsland
salueert men elkaar, zonder ooit
:en woord te wisselen.
Het is rustig aan het noordelij
ke front. NAVO-oefeningen zijn
verboden in de Noordnoorse pro
vincie Finnmark, en veel grens
verkeer is er sinds de Tweede We
reldoorlog niet geweest - hooguit
enkele rendierhoeders die het
IJzeren Gordijn overstaken.
Tegenslagen
De burgerbevolking heeft goede
herinneringen aan het Rode Le
ger, dat het gebied in 1945 van de
nazi's bevrijdde - en zich weer te
rugtrok. De Finnmarkers hopen
nu dat de opening naar het oosten
hun geplaagde provincie uit het
economische slop zal redden. Het
gebied, waar het maanden achter
een nacht is en de blizzard de tem
peratuur onder de min 50 graden
jaagt, heeft de laatste tijd te kam
pen met tegenslagen in de indus
trie en afnemende visvoorraden.
reizen kregen dachten we dat er
een vergissing in het spel was",
aldus Jan Petterson van FFR.
Toeristen op zijn boten mogen in
Murmansk ongehinderd militaire
objecten fotograferen, een voor
recht dat Noorwegen zijn eigen
burgers in het hoge noorden nog
steeds onthoudt.
Moermansk is een drukke,
maar vervallen havenstad, "waar
schijnlijk zoals het Wilde Westen
er vroeger uitzag", aldus een Sov
jetfunctionaris. Om dit te bewon
deren moeten toeristen zich wel
de enorme afstand naar het noor
den laten welgevallen, evenals
plaatselijke specialiteiten als zee
hondevlees, zeemeeuweneieren
en gedroogd rendierenhart.
De centrum-rechtse regering in
Oslo heeft een economisch nood
plan gelanceerd met belasting- en
andere voordelen. Maar men
vreest een exodus naar het zuiden
als de investeringen in de militai
re sector, waaronder wegen, ge
zondheidssector en vliegvelden,
zouden afnemen. "Het toerisme is
een van de weinige bedrijfstak
ken in Finnmark met een groei
potentieel", meent staatssecreta
ris voor industrie Odd Richard
Olsen.
Behalve zalm vissen en skiën is
er nu een extra attractie bijgeko
men: een bezoek aan Moermansk,
de grootste stad boven de poolcir
kel en thuisbasis van de Noorde
lijke vloot van de Sovjetunie. De
Scandinavische luchtvaartmaat
schappij vliegt sinds juni elke
week op Moermansk, terwijl het
reisbureau FFR dagelijks een ver
binding per catamaran met Moer
mansk onderhoudt.
"Toen we toestemming voor de
brief van de Amerikaanse
president George Bush, waarin de
ze onder meer premier Shamir ge
lukwenste met zijn nieuwe kabinet.
Volgens regeringsfunctionaris
sen in Jeruzalem zal Shamir in zijn
Sharon stuurt
Sovjet-joden niet
naar bezet gebied
wordt opgeroepen tot
desregelingen met Arabische buur
landen. Amerika zou daarbij de hel
pende hand moeten bieden.
In geen geval zal de huidige Israë
lische regering instemmen met ge
deporteerde Palestijnen en inwo
ners van Oost-Jeruzalem als lid van
een Palestijnse delegatie naar on
derhandelingen. In zijn antwoord
brief zal Shamir verder zijn instem
ming betuigen met het besluit van
de Amerikaanse regering de dia
loog met de PLO op te schorten en
de hoop uitspreken dat de stopzet
ting van de contacten permanent
TEL AVIV - Volgens Israëls minis- zal zijn.
ter van volkshuisvesting, Ariel
Sharon, zal de regering joodse im
migranten uit de Sovjetunie niet
aanmoedigen zich te vestigen op de bemiddelingspogingen
Westelijke Jordaanoever en in de Amerikaanse minister van buiten-
Gazastrook. Hij deed zijn uitspraak landse zaken James Baker op niets
gisteravond, na een gezamenlijke zijn uitgelopen. De bescheiden
bijeenkomst van de Israëlische mi- vooruitgang die het afgelopen jaar
nisterraad en het bestuur van het is bereikt is nu, wat Israël betreft,
Joods Agentschap, de organisator officieel ongedaan is gemaakt,
van de immigratie. Baker baseerde zijn bemidde-
Sharon is een fervent voorstander lingspogingen indertijd 'op conces-
de vestiging van Israëlische r
derzettingen in bezet gebied, maar
de Israëlische regering heeft beslo
ten het nederzettingenbeleid voor
lopig naar de achtergrond te drin
gen. Zo wil zij de immigratie
PLO-voorzitter Jasser
Arafat in december 1988. Deze er
kende toen Israël en zwoer terreur
af. Dat was een door premier Sha
mir gelanceerd vredesplan dat on-
voorzag in verkiezingen
honderdduizenden joden uit de de bezette gebieden en beperkt Pa-
Sovjetunie niet in gevaar brengen. lestijns zelfbestuur, en de bereid-
Moskou heeft de afgelopen paar heid van Egypte om een stimuleren-
maanden herhaaldelijk gedreigd de de rol te spelen,
emigrantenstroom te zullen beper
ken als Israël niet belooft de Russi- Baker achtte het noodzakelijk dat
sche joden uitsluitend binnen de de verkiezingen in de bezette gebie-
grenzen van voor 1967 te vestigen, den vooraf zouden worden gegaan
Ook de regering in Washington
heeft daarop aangedrongen.
Buitenland kort
door besprekingen tussen de Ame
rikaanse, de Egyptische en de Israë
lische ministers van buitenlandse
zaken in Washington, gevolgd dooi
een Israëlisch-Palestijnse dialoog in
Cairo. Zowel Israël als de PLO gin-
gen daarmee uiteindelijk akkoord
maar een struikelblok bleef de
j vraag wie er deel zouden mogen uit-
I Ot Zinken gebracht maken van de Palestijnse delegatie
De Israëlische marine heeft in gis- naar de Egyptische hoofdstad,
ternacht voor de Zuidlibanese kust
een speedboot tot zinken gebracht. Israël eiste een veto over de sa-
Volgens een Israëlische leger- menstelling van de Palestijnse ver-
woordvoerder was de boot op weg tegenwoordiging, omdat het niet
naar het noorden van Israël, in een wil praten met afgevaardigden van
poging het land ongezien binnen te de PLO. Het wilde ook Palestijnen
komen. De twee opvarenden zijn uitsluiten die in Oost-Jeruzalem of
vermoedelijk om het leven geko- buiten de bezette gebieden wonen,
men. maar uiteindelijk leek het bereid in
te stemmen met de aanwezigheid
nicciflprit wpo- van maximaal twee gedeporteerde
JJlSSiaem weg Palestijnen. De Israëlische brief aan
De dissident Fang Lizhi heeft China president Bush betekent dat de
verlaten na meer dan een jaar on- nieuwe regering alle concessies van
dergedoken te zijn geweest m de het afgeiopen jaar ongedaan heeft
gemaakt.
Amerikaanse ambassade in Beijing.
Het echtpaar verbleef sinds juni vo
rig jaar, toen het Chinese leger op
gewelddadige wijze een einde
maakte aan de democratiseringsbe
weging, in de Amerikaanse ambas
sade. Het persbureau heeft niet be
kendgemaakt naar welk lapd zij zijn
vertrokken.
Pinguïns dood
Duizenden pinguïns zijn door soort
genoten onder de voet gelopen op
een afgelegen eiland in het zuiden
van Australië. Milieudeskundigen
zeiden gisteren dat paniek aan de
tragedie ten grondslag ligt. Op het
eiland Macquarie, een natuureser-
vaat, zijn ongeveer 1000 volwassen
en 6000 jonge koningspinguïns ver
trapt aangetroffen.
Rellen Oost-Berlijn
Bij botsingen tussen politie en 'au
tonomen' hebben zaterdag in Oost-
Berlijn verscheidene mensen ver
wondingen opgelopen. De agenten
gebruikten traangas en knuppels
om gemaskerde demonstranten uit-1
een te jagen die het hoofdkwartier
van het extreem-rechtse 'Nationaal
Alternatief bekogelden met stenen
en benzinebommen.
Wapenschandaal Iran
In Italië zijn 40 personen in staat
van beschuldiging gesteld in ver
band met de illegale verkoop van
wapens aan Iran. Onder hen bevin
den zich regeringsfunctionarissen,
een bankier, de directeur van de
Franse wapenfabriek Luchair SA
en negen Iraniers. Dat heeft het
persbureau ANSA gemeld. De Na
tionale Bank van Lavoro, de groot
ste bank van Italië, zou de verkoop
van wapens aan Iran ter waarde van
bijna 250 miljoen gulden hebben ge
financierd.
Extremisten samen
Twee groepen van rechts-extremis-
tische blanken in Zuid-Afrika, de
Boeren Weerstandsbeweging
(BWB) en de Boeren Staatspartij
(BSP), hebben gisteren aangekon
digd dat zij nauw met elkaar zullen
gaan samenwerken in hun strijd te
gen de regering-De Klerk. Terreur
en geweld lijken daarbij niet uitge
sloten.
ADVERTENTIE
STAMMIS VERHUUR v.o.f.
verhuurt o.a.
COMPRESSOREN EN
GEREEDSCHAPPEN
(vervolg van pagina 1)
TEHERAN (GPD/ANP/AP)
Teams van reddingswerkers stro
men uit alle delen van de wereld toe
in het zwaar getroffen Iran. Het eer
ste dat arriveerde kwam uit uit
Frankrijk en bestond uit 205 red
dingswerkers. Daarna arriveerde
een ploeg van 200 mensen uit de
Sovjetunie.
M'Hamed Essaafi van de VN zei
dat er ten minste 32 vluchten met
reddingsploegen uit negen landen
zullen arriveren in Teheran. Daar
toe behoren elf vliegtuigen uit West-
Duitsland, die 145.000 kilo hulpgoe
deren en een veldhospitaal met
twee medische teams vervoeren, en
negen vluchten uit Turkije.
Ook Nederlandse hulpteams heb
ben inmiddels het rampgebied be
reikt. De samenwerkende organisa
ties ondervinden van de Iraanse au
toriteiten geen hinder bij het ver
krijgen van visa. Aanvankelijk
werd bericht dat buitenlandse hulp
verleners slechts visa voor 24 uur
zouden krijgen. De Iraanse autori
teiten hebben wel laten weten voor
al behoefte te hebben aan medische
apparatuur.
Het Rode Kruis, Artsen zondei
Grenzen en UNICEF zijn te spreken
over de wijze waarop de hulpverle
ning op gang komt. Woordvoerders
lieten dat gisteravond weten.
Het Nederlandse Rode Kruis
heeft tot nu toe drie vliegtuigen
naar Teheran gestuurd. De goede
ren hebben een totale waarde van
900.000 gulden. De organisatie zond
bloedzakken, medicamenten, de
kens, tenten, hospitaaltenten en
kooksets. Met het eerste toestel reis
de ook een logistiek medewerker
mee. In het rampgebied bevonden
zich vijf Rode-Kruismedewerkers,
onder wie een Nederlander.
Woordvoerder Ben Burgers van
het Rode Kruis verwacht dat de ko
mende dagen nog veel zendingen
met chirurgisch materiaal zullen
volgen. "Vooral aan verband, stalen
spalken en bouten, voor het herstel
len van botbreuken, bestaat grote
behoefte", aldus Burgers. Het Rode
Kruis formeert op dit moment een
team met othopedisch personeel,
dat zonodig kan worden uitgezon
den.
De Iraanse zusterorganisatie, de
Halve Maan, coördineert de interna
tionale hulp aan het door een aard
beving getroffen gebied. Daarvoor
beschikt zij over reddingsteams, rij
dend materieel, twee helikopters en
een aantal zogeheten 'rampenmaga
zijnen'. Dat zijn standaard-sets met
tenten, dekens en ander materieel.
Artsen zonder Grenzen heeft in to
taal 45 ton hulpgoederen naar Iran
gestuurd, onder meer tenten, me
disch materiaal en watertanks.
Teams van Artsen zonder Grenzen,
bestaande uit in totaal twintig per
sonen, zijn vanaf vrijdag in het
rampgebied. Woorvoerster Janine
Osmers van verwacht niet dat Iran
meer medisch personeel nodig zal
hebben.
In het zwaarst getroffen gebied,
de driehoek Zanjan, Rasht en Man-
jil, worden geïmproviseerde kli-
niekjes ingericht in tenten, waar
medewerkers van Artsen zonder
Grenzen gewonden verzorgen. Een
chirurgisch team assisteert in de
stad Zanjan, logistiek medewerkers
bevoorraden ziekenhuizen in drie
steden met materieel en brengen de
situatie van daklozen in kaart. Ook
is een begin gemaakt met water- en
sanitatiewerkzaamheden.
In diepe rouw werpt een jonge Ira
niër zich in het stof op de plaats
waar zijn vader ligt, bedolven door
brokstukken. In het weekeinde zijn
hier en daar nog overlevenden uit
de puinhopen bevrijd, maar er is
"behoudens een wonder" nauwe
lijks nog hoop voor nieuwe reddin
gen. Buitenlandse hulpverleners
met speurhonden stuiten alleen nog
op lijken.
De aardbeving heeft vier miljoen
mensen getroffen in de bergachtige
provincies Gilan en Zanjan, waar
veel landbouw bedreven wordt.
Honderden dorpen zijn nagenoeg
met de grond gelijk gemaakt. "De
ramp was zo overweldigend dat in
sommige dorpen niet één persoon
meer in leven was om de doden te be
graven", zei een overlevende tegen
het persbureau IRNA. Het hele ge
bied stinkt als gevolg van de ontbin
dende lijken, wat de reddingsopera
ties extra bemoeilijkt". De doden
werden direct in massagraven be
graven om het uitbreken van epide
mieën tegen te gaan. (toto epai
Van c
WASHINGTON - De Canadese re
gering is ernstig bezorgd, dat van
daag de koersen van de aandelen en
de Canadese dollar in elkaar zullen
storten, nu een akkoord dat de Ca
nadese eenheid had moeten garan
deren buiten werking is gesteld.
De tien Canadese provincies had
den tot vrijdagnacht 12 uur de tijd
om het zogenaamde Meech Lake
akkoord te tekenen. Dat akkoord
zou de overwegend Franstalige pro
vincie Quebec een aparte status
hebben gegeven, maar betekende
tegelijk dat Quebec zich verplichtte
volledig deel van Canada te blijven
uitmaken.
Twee provincies, Newfoundland
en Manitoba, haalden echter die
tijdslimiet niet. In Newfoundland,
waar weinig sympathie voor een
aparte status voor Quebec bestaat,
werd de stemming over het ak
koord tot na vrijdag uitgesteld. En
in Manitoba, dat wèl had willen te
kenen, zorgde een enkele parlemen
tariër, een Cree indiaan, door mid
del van allerlei vergader-trucs er
voor dat het parlement het akkoord
niet op tijd kon ratificeren. De in
diaan deed dat, omdat hij ook een
aparte status voor Canada's oor
spronkelijke bewoners eiste.
Het Meech Lake akkoord was be
doeld als een annex bij de Canadese
Grondwet. Die wet is door alle pro
vincies behalve Quebec getekend.
Quebec heeft altijd gezegd alleen de
Grondwet te willen onderschrijven
als ook het Meech Lake akkoord
door alle provincies geratificeerd
zou zijn. Nu dat niet is gebeurd, acht
Quebec zich niet gebonden aan de
Canadese Grondwet.
De premier van Quebec, Robert
Bourassa, ging zaterdag niet zo ver
de onafhankelijkheid voor Quebec
op te eisen. Maar hij gaf een niet mis
te verstaan schot voor de boeg toen
hij waarschuwde dat Quebec over
de economische kracht beschikt
met succes op eigen benen te kun
nen staan. "De keus is nu aan Que
bec, en die keus zal in alle rust en
met gevoel voor realisme worden
gemaakt", zo zei Bourassa.
Maar vele tienduizenden inwo
ners van Quebec maakten gisteren,
tijdens grote optochten ter gelegen
heid van Quebec's nationale feest
dag, duidelijk de keus voor onaf
hankelijkheid al te hebben ge
maakt. Opiniepeilingen hebben uit
gewezen dat circa 60 procent van de
inwoners van Quebec de totale on
afhankelijkheid of in ieder geval
een aanzienlijk souvereiner status
binnen Canada wil.
WARSCHAU (AFP/UPI/DPA/Rtr.)
- Een groot aantal leden van het
Burgercomité rond Solidariteit-
voorzitter Lech Walesa heeft zich
zondag uit dit comité teruggetrok
ken. Zij verwijten de Nobelprijs
winnaar dat hij zich als een dictator
gedraagt en de door Solidariteit ge
domineerde regering van Tadeusz
Mazowiecki te kritisch bejegent.
Drieënzestig intellectuelen eisten
ontbinding van het in 1988 opge
richte comité wegens ondemocra
tisch gedrag van Walesa. Tot de on
dertekenaars van de verklaring be
horen vertegenwoordigers van poli
tiek. cultuur en regering als fractie
leider Bronislaw Geremek, hoofd
redacteur Adam Michnik van 'Ga-
zeta Wyborcza', de krant van Solida
riteit, de ministers Jacek Kuron,
Aleksander Paszynski en Henryk
Samsonowicz en regisseur Andrzej
Wajda.
Het Burgercomité rond Walesa
telt 250 leden. Hij stichtte het onder
de communistische regering als een
'schaduwregering'. Toen Walesa het
burgercomité stichtte, telde het on
geveer 100 leden. De groep van 63
drong er in een chaotische vergade
ring bij Walesa op aan, het burger-
comité op te heffen omdat "het geen
bestaansreden meer heeft". Ze ver
weet Walesa autoritair gedrag.
Fractieleider Geremek uitte kri
tiek op Walesa omdat die president
van Polen wil worden en de rege
ring er van beschuldigt dat die een
nieuw politiek monopolie schept.
"Solidariteit dreigt helemaal niet
met een monopolie. Het echte ge
vaar is de opkomst van extremisme
in het Poolse politieke leven", aldus
Geremek.
Keer op keer stond Walesa op om
zijn streven naar het president
schap te motiveren en zich te verde
digen tegen beschuldigingen dat hij
naar macht hongert en autoritair is.
"Vandaag staan we op een kruising
van wegen. We kunnen de zaak echt
vooruit brengen, maar op hetzelfde
moment kunnen we onze overwin
ning om zeep helpen. Ik ben bang
dat onze mooie revolutie nergens
toe leidt, dat anderen opduiken en
alles kapot maken. Daarom heb ik
slag geleverd zelfs met mijn vrien
den".
Leger Sri Lanka
herovert kuststad
op Tamil Tijgers
COLOMBO (AP) - Het Srilankaan-
se regeringsleger is vanochtend de
oostelijke kuststad Batticaloa bin
nengetrokken, waar twee weken ge
leden gevechten uitbraken die een
einde maakten aan een 13 maanden
oude wapenstilstand tussen de re
gering en de Tamil Tijgers (guerril
labeweging LTTE, Bevrijdingstij
gers van Tamil Eelam).
De Tamil Tijgers trokken zich be
gin vorige week al uit de stad terug
in de omliggende rimboe. Inwoners
van Batticaloa deelden telefonisch
mee dat er geen nieuwe gevechten
zijn geweest sinds de Tamil Tijgers
zich in de rimboe terugtrokken.
Scholen, winkels en kantoren ble
ven gesloten, terwijl vanochtend
veel volk op straat was op zoek naar
eten. De elektriciteit en het vervoer
in Batticalao zijn uitgevallen sinds
de vijandelijkheden op 11 juni be
gonnen.
De 200.000 leden tellende bevol
king van de stad is voor 85 procent
Tamil en voor de rest moslim. Veel
inwoners zijn beducht voor vergel
dingsacties van het leger, dat over
wegend uit Singalezen bestaat.
In het noordelijke district Jaffna
lijken de rebellen te heersen. De op
standelingen belegeren al twee we
ken het vliegveld en het fort van
Jaffna. Het regeringsleger is .van
plan het garnizoen in het fort ontzet
ten en heeft met behulp van vlieg
tuigen en helikopters strooibiljet
ten verspreid, waarin omwonenden
van het fort worden gewaarschuwd
te
Polozkov leidt
partij Rusland
MOSKOU - De conservatief
Ivan Polozkov gaat de nieuwe
communistische partij in Rus
land leiden. Hij versloeg bij de
stemming Oleg Lobov, een aan
hanger van Gorbatsjov, zij het
met slechts 1396 tegen 1066
stemmen. Na zijn verkiezing
riep Polozkov zich meteen uit
tot supporter van Gorbatsjov en
voorstander van diens aanblij
ven als partijleider. Gedurende
het congres had hij nog meege
zongen in het conservatieve
koor dat Gorbatsjov bekritiseer
de.
Gorbatsjov verweerde zich fel
tegen de kritiek die over hem
was uitgestort. "Wij spendeer
den achttien procent van ons na
tionaal inkomen aan defensie.
Dat gebeurde nergens ter we
reld, geen land, ook de Verenig
de Staten niet, kan zich dat blij
vend veroorloven", zo hield hij
de militairen voor. De overstap-
naar een markteconomie verde
digde hij met een verwijzing
naar de bijbel. "Zonder een
markteconomie hebben we een
wonder uit de bijbel nodig om
de levensomstandigheden te
verbeteren. Wie van u is Jezus
Christus? Slechts hij was in
staat twintigduizend joden te
voeden met vijf broden".
MOSKOU - Het was al meteen
raak: het oprichtingscongres van de
Russische communistische partij
verkeerde vorige week dinsdag nog
in de openingsfase van het procedu
rele gehakketak toen congresvoor
zitter Michaïl Gorbatsjov de eerste
druppels van een conservatieve on
weersbui kreeg te verwerken.
"De microfoons een, twee en drie
worden bevoordeeld", riep een bo
ze conservatieve gedelegeerde die
lange tijd had staan wachten by mi
crofoon nummer vyf. "Zou de voor
zitter af en toe ook naar deze kant
van de zaal kunnen kijken". Ap
plaus.
Zaterdag waren de bordjes ver
hangen. Gorbatsjov nam alle tijd
om de congresgangers en de televi
siekijkers duidelijk te maken, dat
alleen hij, Michaïl Sergejevitsj Gor
batsjov, in staat is om de partij èn
het land uit de crisis te leiden. En er
was geen conservatief om deze stel
ling tegen te spreken.
In eigen doel
Dit congres onderstreepte nog eens,
dat er voor het leiderschap van de
partij geen dogmaticus van formaat
voorhanden is. Nooit tevoren in de
partijhistorie was de kritiek op de
top zo heftig en hard. Jegor Li-
gatsjov, de conservatieve spreek
buis in het politbureau, suggereer
de zelfs dat Gorbatsjov als partijlei
der moest aftreden. Hij vond dat
Gorbatsjov als president niet de tijd
vrijmaken die het leiden van een zo
belangrijke voorhoedepartij ver
eist.
Ligatsjov moest vervolgens toe
zien hoe deze voorzet door zijn poli
tieke geestverwanten onhoudbaar
in de rechterbovenhoek van het ei
gen doel werd geschoten. Ivan Po
lozkov, de conservatieve aanvoer
der van de nieuwe Russische partij,
was nog maar net in functie of hij
riep al dat Gorbatsjov onmisbaar
was als president èn partijleider.
Boris Gidaspov, de Leningradse
partijchef die evenmin te boek staat
als een baanbrekend hervormer,
vond dat Ligatsjov het congres van
de 'landelijke partij, dat volgende
week maandag in Moskou begint,
iqaar moet uitleggen hoe hij de
landbouwportefeuille beheert. Een
medewerker van Gidaspov raadde
Ligatsjov aan, zijn emoties beter in
de hand te houden en die vervol
gens in eigen boezem te steken.
Kortom, in de conservatieve gele
deren beseft men maar al te goed,
dat het zonder Gorbatsjov niet gaat.
De ommezwaai van Polozkov, die
tijdens het congres geen goed
Polozkov: onmogelijke opgave
woord over had voor de partijlei-
ven, onder hen Ligatsjov, medever
antwoordelijkheid gedragen voor
perestrojka. Er is een niet te stuiten
veranderingsproces in gang gezet
dat de Sovjetunie in zijn voegen
doet kraken. Nu het, op de geleide
lijke weg die Gorbatsjov steeds
heeft voorgestaan, eindelyk zover is
dat de overstap naar een markteco
nomie wordt gemaakt en het meer-
partijensysteem zich aankondigt,
proberen de conservatieven het tij
te keren.
Het is echter te laat, de weg terug
is afgesloten. Nieuwe politieke par
tyen zijn opgericht, het nationaal
bewustzijn in alle republieken ont
waakt, de partij wordt door hon
derdduizenden leden in de steek ge
laten. De aanhangers van het zuive
re marxisme-leninisme hebben
slechts leuzen bij de hand ter be
strijding van de crisis. Hun 'alterna
tief is dat van het behoud van ver
worven privileges. Het oprichtings
congres van de Russische partij
werd gedomineerd door appa
ratsjiks en nog kreeg een Gor-
batsjov-aanhanger, Oleg Bolov,
voor het partyleiderschap 1066 ge
ding, is daarvan het veelzeggende delegeerden achter zich, slechts 330
bewys. minder dan Polozkov.
Te laat
Vijf jaar lang hebben conservatie-
koe. Gorbatsjov mag nog niet weg
als secretaris-generaal "omdat de
macht van de president nog niet tot
volle wasdom is gekomen en die
van de partij nog niet is verdwe
nen", aldus Polozkov, die zeker niet
de overtuigde aanhanger van pe
restrojka is die hy nu tegenover de
pers pretendeert te zijn.
Stoken
Met de verkiezing van de populaire
Boris Jeltsin tot president van Rus
land, de belangrijkste republiek
van de Unie, dreigde voor de con
servatieven een onweerstaanbaar
presidentieel machtsduo in respec
tievelijk Rusland en Sovjetunie:
Jeltsin-Gorbatsjov. Het conserva
tieve apparaat heeft nu een verte
genwoordiger in de top die kan sto
ken in dq prille toenadering tussen
Jeltsin en Gorbatsjov.
Maar Polozkov moet tegelijker
tijd bewyzen dat hij in staat is de
Russische partij uit het slop te ha
len. Dat is een vrijwel onmogelijke
opgave. Gorbatsjov, die ondanks al
le problemen de steun blijft houden
van de gematigde meerderheid in
de partij, zal niet echt lang wakker
liggen van de PyiThus-overwinning
die de conservatieven met de ver
kiezing van Polozkov hebben ge
boekt.
