Conservatieven aan
de winnende hand
PLO niet vanwege terreur nachtmerrie van Israël
Brunswijk wil visum
voor 'enkele dagen'
Zitid-Afrika: in '91 praten over politiek bestel
VRIJDAG 22 JUNI 1990
BUITENLAND
PAGINA 7
Gorbatsjov negeert oproep tot vertrek
Van onze correspondent Hans Geleijnse
MOSKOU De 2700 afgevaardigden naar de oprichtingsvergadering van de nieuwe Rus
sische communistische partij kiezen vandaag vermoedelijk een conservatief tot partijlei
der. Ivan Polozkov, chef van de afdeling Krasnodar, lijkt de meeste kansrijke kandidaat.
De hervormingsgezinde president van de republiek Rusland Boris Jeltsin heeft president
Gorbatsjov geadviseerd af te treden als leider van de Communistische Partij. Gorbatsjov
heeft de roep om zijn vertrek tot nu toe genegeerd.
DEN HAAG (ANP) - De Japanse re
gering heeft zich deze week bereid
verklaard de uitstoot van kooldi-
oxyde (C02). de belangrijkste ver
oorzaker van het broeikaseffect, in
het jaar 2000 te stabiliseren. Dat zei
minister Alders van milieubeheer
gisteren. De bewindsman brengt
begin juli een kort bezoek aan Ja
pan.
Tijdens de wereld-klimaatconfe
rentie, vorig jaar november in
Noord wijk, weigerden Japan, de
Verenigde Staten en Groot-Brittan-
nie akkoord te gaan met stabilisatie
van het C02-gehalte in 2000. Inmid
dels heeft de Britse premier That
cher zich uitgesproken voor stabili
satie in 2005. De VS hebben zich
nog niet op een jaartal vastgelegd.
Volledige duidelijkheid over het
nieuwe Japanse standpunt bestaat
overigens nog niet. De regering in
Tokyo heeft namelijk nog niet vast
gesteld op het niveau van welk jaar
de stabilisatie in 2000 moet gelden.
Ook Japan wil
uitstoot dioxyde
fors aanpakken
Daarbij is van belang dat het C02-
gehalte in de atmosfeer nog steeds
stijgt.
Een ander punt dat de Japanse
opstelling enigszins relativeert, is
het feit dat een aantal "vervuilende"
Japanse industrieën in het buiten
land staan. De stabilisatie die Tokyo
aan het einde van de eeuw wil berei
ken, betreft de uitstoot van kooldi-
oxyde in eigen land.
In oktober wordt in 'Genève op
nieuw een wereld-klimaatconferen
tie gehouden. Daar wordt gespro
ken over rapporten van het IPCC,
een orgaan van de Verenigde Naties
dat een aantal studies over de te ver
wachten klimaatverandering heeft
opgesteld.
De IPCC-afdeling die de politieke
en beleidsmatige kanten van het
broeikaseffect bestudeert, heeft in
middels een scenario opgesteld dat
in Genève zal worden voorgelegd.
Dat is vernomen uit zeer welinge
lichte bron binnen het Nederlandse
ministerie van milieubeheer, dat
zeer nauw bij het werk ton het IP
CC betrokken is.
In dit scenario wordt een toelaat
bare temperatuursstijging van 0,1
graad per jaar voorgesteld, dit zou
mogelijk "toelaatbaar" zijn voor het
milieu, en haalbaar voor de maat
schappelijke sectoren waar de uit
stoot van broeikas-gassen terugge
drongen moet worden.
De geïndustrialiseerde landen
zouden de komende driekwart
eeuw de uitstoot van C02 in totaal
75 procent moeten verminderen.
Voor de landen in de Derde Wereld
is tot 2050 een verdubbeling voor
zien in hun emissies van kooldioxy-
Jeltsin zei gisteren tegen verslagge
vers dat hij Gorbatsjov dinsdag had
geadviseerd het presidentschap
niet langer te combineren met de
functie van secretaris-generaal van
de partij. Volgens Jeltsin was Gor-
batsjovs serieus toen hij woensdag
tegen het aprichtingscongres van
de Russische Communistische Par
tij zei dat er binnen tien, twaalf da
gen een andere partijleider kan zijn.
"Ik geloof dat hij naar mijn advies
luistert en het meende", aldus Jelt-
Gorbatsjov is tijdens de bijeen
komst van de Russische communis
ten hevig bekritiseerd. Perestrojka
leidt tot kapitalisme, was de voor
naamste beschuldiging. Woensdag
ook zei de conservatieve voorman
in het Politbureau, Jegor Ligatsjov,
dat Gorbatsjov niet genoeg tijd kon
besteden aan het leiden van de par
tij en die functie maar op moest ge-
Gorbatsjov reageerde gisteren
geïrriteerd op de onder meer door
Ligatsjov geuite kritiek dat de partij
buiten belangrijke politieke beslis
singen wordt gehouden; een impli
ciete verwijzing naar de belangrijke
rol die Gorbatsjovs Presidentiële
Raad heeft gekregen. "Het is ge
woonweg laster om te stellen dat pe
restrojka uit de lucht is komen val
len. De economische hervormingen
zijn gesteund door het Centraal Co
mité, na uitgebreide consultaties
met partij- en publieke organisa
ties".
Hij reageerde niet op adviezen om
zijn dubbelfunctie op te geven. De
conservatieve Leningradse partij
leider Boris Gidaspov meende gis
teren echter dat een eventueel ver
trek van Gorbatsjov een ramp voor
de partij zou zijn. "Het zou het tem
po van de perestrojka bovendien
vertragen", aldus Gidaspov. Twee
van zijn secundanten in de Le
ningradse delegatie meenden dat
het gevaar voor de partij van "rechts
en uiterst rechts komt" en laakten
het optreden van Ligatsjov. "Hij
was te emotioneel en had er beter
aan gedaan objectief naar eigen fou
ten te kijken", was hun mening.
Gidaspov zelf vergoeiilijkte dat
iets met de opmerking dat Ligatsjov
de goede gewoonte heeft openlijk
voor zijn mening uit te komen. Maar
hij voegde er meteen aan toe, dat
het komende congres van de Sov
jet-partij veranderingen aan zal
brengen in de samenstelling van het
Politbureau.
"Het zou een goed idee zijn als Li
gatsjov daar verantwoording aflegt
over zijn portefeuille, het land
bouwbeleid", aldus Gidaspov. Hij
noemde in dat verband ook de con
servatieve ideologiesecretaris Va-
dim Medvedev.
Waarnemers leiden uit de stand
puntbepaling van Gidaspov af, dat
een deel van het conservatieve
kamp de bordjes aan het verhangen
is. "Het lawaai dat de conservatie
ven nu maken, heeft meer weg van
een noodkreet. Sommigen van hen
zien dat en kiezen voor een gematig
de opstelling", aldus een goed geïn
formeerde bron. De conservatieven
hebben geen alternatief voor Gor
batsjov voorhanden. Er is geen lei
der die buiten de eigen partijkring
kan rekenen op sympathie van de
bevolking.
Vrouwelijke soldaten van het Nationaal Bevrijdingsleger NLA paraderen door hun basiskamp aan de grens
met Irak. Ze herdachten daarmee de oprichting van het legerafgelopen woensdag drie jaar geleden. Het leger,
onder leiding van Massoud Rajavi, streeft ernaar de regerende mullahs in Teheran te verdrijven. Foto ap)
PARIJS (AP/ANP/GPD) - De Suri
naamse rebellenleider Ronnie
Brunswijk is gisteren in het gezel
schap van twee volgelingen vanuit
Frans Guyana in Parijs gearriveerd,
waar hij onder huisarrest is gesteld
op een onbekende plaats. De Franse
autoriteiten zoeken een land dat
hem wil opnemen. Zelf wil hij naar
Nederland.
Brunswijk werd maandagavond
op de luchthaven van Cayenne in
Frans Guyana gearresteerd terwijl
hij valse indentiteitspapieren bij
zich had. Hij werd woensdag vrijge
laten en nam het vliegtuig naar Pa
rijs. In een interview met het Franse
persbureau AFP zei Brunswijk een
"visum voor enkele dagen" te wil
len om Nederland uitleg te geven
over de situatie waarin de bosne
gers in het oosten van Suriname zijn
komen te verkeren. "Over een jaar
zullen zo'n 50.000 bosnegers door
het Surinaamse leger gedood zijn of
in ballingschap in Franse Guyana
zijn gedwongen", aldus Brunswijk.
Na dit gesprek zou Brunswijk te
rug willen keren naar Suriname en
het bevel over het Junglecomman
do weer willen overnemen van on
dercommandant Castro om "de
strijd voort te zetten". Eerder zei hij
alle politieke en militaire activitei
ten in Suriname te willen opgeven
en zich in Nederland te willen vesti
gen. Minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) liet gisteren echter
weten dat Brunswijk "niet ge
wenst" is. In de Tweede Kamer
heeft de VVD samen met PvdA en
D66 vragen gesteld over de opstel
ling van Van den Broek. Een asie
laanvraag van Brunswijk zou door
Staking
Inmiddels hebben de vakbonden in
Suriname besloten met ingang van
maandag alle werkzaamheden in de
scheepshaven van Paramaribo en
de luchthaven van Zanderij voor
onbepaalde tijd stil te liggen. Dit be
tekent dat Suriname afgesloten is
voor alle verkeer. De staking maakt
deel uit van aeties die de raad voor
de vakcentrales Ravaksur heeft
aangekondigd. Ravaksur - een orga
nisatie van vijf vakcentrales - verte
genwoordigt het leeuwendeel van
de werkende klasse, inclusief het
ambtenarenapparaat.
Op 5 juni diende Ravaksur een ei
senpakket in bij de regering waar
aan een ultimatum van een week
was gekoppeld. De regering heeft
hierop nooit gereageerd. Ravaksur
eist onder andere een duidelijk be
leid naar het leger toe, een opdracht
aan alle illegale groeperingen om
onmiddellijk de wapens neer te leg
gen, maatregelen tegen drugshan
del, corruptie en zwarte markt, be
taalbare levensmiddelen en de in
voering van een duurtetoeslag.
Van onze correspondent
Peter van Nuijsenburg
JOHANNESBURG - De Zuidafri-
kaanse regering verwacht dat de on
derhandelingen met de zwarte op
positiebeweging ANC over een
nieuw politiek bestel begin volgend
jaar beginnen en dat binnen twee
jaar resultaten zullen zijn geboekt.
Minister Viljoen (staatkundige ont
wikkeling), de beoogde onderhan
delaar van de regering, zei gisteren
op een persconferentie in Kaapstad
dat "de regering haast heeft en dat
elke vertraging te wijten is aan het
ANC".
Viljoen zei dat zijn partij de ko
mende zes maanden zou besteden
om haar onderhandelingsvoorstel-
len verder uit te werken en hij hoop
te dat andere partijen het zelfde zou
den doen. Hij haalde een paar maal
fel uit naar het ANC, dat bleef "ha
meren op de onvoorwaardelijke
vrijlating van alle politieke gevan
genen, terwijl een gemeenschappe
lijke werkgroep van regering en
ANC een akkoord heeft bereikt dat
de regering onmiddellijk wil uitvoe
ren, maar stuit op het dralen van het
ANC". Het ANC zal op 10 juli zijn
standpunt over het akkoord bekend
maken.
Ook het feit dat het ANC blijft
vasthouden aan de 'gewapende
strijd' en de pleidooien van ANC-
leider Nelson Mandela om de sanc
ties tegen Zuid-Afrika te handha
ven tot de apartheid volledig ver
dwenen is, werden door Viljoen op
de korrel genomen. "Het is absurd
deze regering nog een apartheidsre
gering te noemen. Dat is achter
haald door de stappen die zij de
laatste maanden heeft onderno
men". Viljoen wees op de "moed die
president De Klerk met zijn hervor
mingen aan de dag heeft gelegd" en
verwachtte "hetzelfde van andere
leiders".
Viljoen zei ook dat de voornaam
ste obstakels voor onderhandelin
gen over een nieuwe Grondwet nu
zijn verwijderd. De regering heeft
twee weken geleden de noodtoe
stand, met uitzondering van de pro
vincie Natal, opgeheven. De nood
toestand werd met de kwestie van
de politieke gevangenen door het
ANC als het belangrijkste struikel
blok genoemd.
Broer Ceausescu krijgt 15 jaar
Buitenland kort
Litouwen
Het parlement van de Sovjet-repu
bliek Georgië heeft besloten om het
handelsembargo dat president Gor
batsjov tegen Litouwen heeft inge
steld te omzeilen en weer zaken te
gaan doen met Vilnius. De Georgi
sche parlementariërs spraken te
vens de bereidheid uit directe poli
tieke en economische relaties aan te
gaan met de drie Baltische staten.
Staatsgreep
De Cambodjaanse regering heeft
gisteren gemeld "een reactionaire
staatsgreep" te hebben verijdeld,
die "tussen juni en augustus" zou
moeten hebben plaatsvinden. In
een regeringsverklaring wordt ge
sproken over "een verraderlijke
kracht in onze eigen gelederen". Be
gin deze maand zijn de minister van
verkeer, twee hooggeplaatste amb
tenaren van het ministerie van bui
tenlandse zaken en twee kolonels
gearresteerd.
Kroatië
Het collectieve presidentschap van
de Joegoslavische republiek Kroa
tië heeft een voorstel goedgekeurd
om communistische aanduidingen
te verwijderen uit de naam en em
blemen van de republiek. Als het
voorstel door het parlement wordt
overgenomen zal men voortaan
spreken van "Republiek Kroatië".
Overstroming
Zware regenbuien hebben in Tur
kije overstromingen en aardvei-
schuivingen teweeg gebracht, waar
bij zeker dertig mensen om Het le
ven zijn gekomen. Het noodweer
trof de provincies Trabzon en Gires-
un aan de Zwarte-zeekust en in min
dere mate de provincie Gumusha-
Honecker mogelijk voor rechter
KARLSRUHE (AFP) - Het openbaar ministerie in de Bondsrepubliek
Duitsland is gisteren een gerechtelijk onderzoek begonnen naar de voor
malige Oostduitse president Erich Honecker. Hij wordt ervan verdacht
met medewerkers van zijn staatsveiligheidsdienst (Stasi) de vervolging te
hebben verhinderd van leden van de terroristische beweging Rote Armee
Fraktion (RAF), die door de Westduitse politie werden gezocht.
De afgelopen week zijn acht vermeende RAF-terroristen opgepakt in de
DDR.
BUKAREST (AP) - Het hoogge
rechtshof van Roemenië heeft Nico-
lae Andruta Ceausescu, de 66-jarige
broer van de terechtgestelde com
munistische dictator, gisteren ver
oordeeld tot 15 jaar gevangenis
straf. Hij werd schuldig bevonden
aan een reeks misdrijven, waaron
der aanzetten tot massamoord en
poging tot doodslag.
Ooggetuigen hebben tijdens het
proces verklaard dat zij het voorma
lige hoofd van de opleidingsschool
van de Securitate op 21 december
hadden zien schieten op betogers.
Nicola Andruta ontkende de be
schuldiging.
In Roemenië werd gisteren de re
volutie van precies een half jaar ge
leden tegen het regime van dictator
Ceausescu herdacht. President Ion
Iliescu dreigde opnieuw geweld te
füllen gebruiken tegen opposanten
bij ordeverstoringen of protesten
tegen zijn regering. Iliescu werd
woensdag officieel als president ge
ïnstalleerd. De Amerikaanse am
bassadeur was niet bij de plechtig
heid aanwezig uit protest tegen het
geweld dat Iliescu afgelopen week
inzette tegen opposanten, die rie
pen om zijn vertrek vanwege de
banden die Iliescu met het bewind-
Ceausescu zou hebben onderhou
den.
Mitterrand wenst
democratie in
Franstalig Afrika
PARIJS (GPD/IPS) - Frankrijk zal
zijn economische steun aan de 33
Franstalige Afrikaanse partnerlan-
den meer laten afhangen van de de
mocratisering en de aanpak van het
schuldenprobleem. Die boodschap
heeft president Mitterrand gisteren
uitgesproken tijdens de 16de Frans-
Afrikaanse topconferentie in de
luxebadplaats La Baule.
De Afrikaanse landen reageerden
wisselend op de bekendmaking van
Mitterrand. President Diouf van Se
negal was het met Mitterrand eens.
maar Hissene Habre (Tsjaad) uitte
zijn twijfels aan de bedoelingen van
de Franse president. "Democratise
ring is soms een manier om pas op
de plaats te maken op een continent
als Afrika. Afrika zit economisch in
een wurggreep, en nu kan het alleen
ideologisch nog gewurgd worden".
Sommige deelnemers hebben het
standpunt van Mitterrand als 'neo-
kolonialistisch' bestempeld. Met
name in kringen rond koning Has
san van Marokko is verzet ontstaan.
De Marokkaanse vorst zei zelf dat
democratisering voor sommige lan
den een omslag van 180 graden be
tekent, "dus dat zal geleidelijk moe
ten gebeuren".
Mitterrand stelde overigens dat
de "democratische voorwaardelijk
heid" die Parijs zal gaan hanteren,
niet zal worden opgelegd. "De Afri
kaanse landen zijn soevereine sta
ten en zij bepalen zelf het tempo van
hun evolutie naar een pluralistisch
politiek systeem".
Alle aanwezigen tijdens de top
verwelkomden een serie Franse ini
tiatieven om de schuldenproblema
tiek in Afrika aan te passen. Mitter
rand maakte bekend dat hij in het
vervolg geen leningen meer zal ver
strekken aan de armste landen van
Afrika, maar uitsluitend nog schen
kingen.
Socialisten in
Spanje verliezen
hun meerderheid
MADRID (Rtr) - De Spaanse socia
listen zijn hun absolute meerder
heid in het Congres van Afgevaar
digden kwijt. Het grondwettelijke
hof besloot gisteren dat de afgevaar
digden van Herri Batasuna, de poli
tieke vleugel van de Baskische af
scheidingsbeweging ETA, zitting
mag nemen in de tweede kamer.
Het hof oordeelde dat de eed, die
de drie afgevaardigden op 4 decem
ber aflegden bij de beëdiging van de
regering-Gonzales, geldig was. Aan
het gebruikelijke "Ja, ik zweer het"
hadden de drie Basken toen toege
voegd: "Onder wettelijke druk".
Daarop stuurde de voorzitter van
het Congres hen de zaal uit, omdat
in Spanje afgevaardigden de eed
moeten afleggen om zitting in het
parlement te kunnen nemen. Hier
door kreeg Gonzales' Spaanse Soci
alistische Arbeiderspartij (PSOE),
die 175 van de 350 zetels bezet, plots
een absolute meerderheid.
Nu de drie Basken terug in het
parlement zijn komt de PSOE een
zetel te kort voor de absolute meer
derheid. Waarnemers menen dat dit
alleen een psychologisch effect zal
hebben, daar zij door hun overwicht
in de kamer zonder al te veel proble
men hun beleid kunnen doorvoe
ren. Het is de eerste keer dat Herri
Batasuna, de politieke tak van de
Baskische terreurorganisatie ETA,
in het parlement vertegenwoordigd
is. Tot dusver had de partij steeds
de parlementaire instellingen ge
boycot.
Brunswijk stond gisteren, kort na
de landing op vliegveld Orly, de
pers te woord. De rebellenleider zegt
na Nederland alleen uitleg te willen
geven over de bedreigingen voor de
bosnegers in Suriname.
'Rabin gaf bevel
voor breken van
botten Palestijnen'
TEL AVIV (Rtr) - Een Israëli
sche kolonel, die ervan wordt
beschuldigd zijn troepen te heb
ben bevolen om Palestijnse ge
vangenen de armen en benen te
breken, heeft gisteren verklaard
dat hij handelde op instigatie
van Yitzhak Rabin, de vroegere
minister van defensie.
"Sla ze. Breek hun botten.
Doe je werk en ik neem de pers
en de wet voor mijn rekening",
zou Rabin gezegd hebben. Kolo
nel Yehuda Meir zei dat Rabin
de opdracht in december 1987
had verstrekt. Meir staat terecht
voor het slaan van Arabieren in
de dorpen Beita en Huwara, in
januari 1988.
Van onze correspondent
Ad Bloemendaal
TEL AVIV Het Amerikaanse be
sluit de dialoog met de PLO voorlo
pig stop te zetten heeft, niet verras
send, voldoening gewekt in Israël.
Eindelijk beseffen nu ook de Ame
rikanen wat de Israëliërs al lang
wisten, namelijk dat er met terroris
ten niet valt te praten - daar komen
de reacties zo ongeveer op neer.
Deze week werd ook bekend dat
premier Jitschak Shamir president
Hosni Moebarak van Egypte heeft
gevraagd te bemiddelen bij Israëli
sche pogingen om onderhandelin
gen te beginnen met Syrië. Niet dat
er enige kans is op zo'n gesprek,
maar het aandringen op besprekin
gen met de Arabische buurlanden
in plaats van op een dialoog met Pa
lestijnen is nu eenmaal de nieuwste
politieke mode in Jeruzalem.
Shamir, die niet bereid is te pra
ten met de 'PLO-terroristen', wil
graag overleg met Hafez al-Assad,
dictator van een land dat zijn diplo
matieke relaties met Groot-Brittan-
nië verloor door zijn betrokkenheid
bij internationale terreur. De Loc
kerbie-affaire begon in Syrië en
Achmed Jibril geniet daar nog im
mer gastvrijheid.
Vergeleken met de Syrische pre
sident is zelfs Jasser Arafat een
soort Moeder Teresa. Assad gaf in
1982 persoonlijk opdracht een groot
deel van de bevolking van de stad
Hama uit te roeien met de bedoeling
een islamitische opstand de kop in
te drukken. En het Syrische leger
doodde in de loop van vier oorlogen
aanzienlijk meer Israëliërs dan alle
Palestijnse organisaties bij elkaar.
Shamir wil onderhandelingen
met Assad om de eenvoudige reden
dat de Syrische president hem iets
kan geven dat hij graag wil hebben.
Een vredesverdrag bijvoorbeeld.
Het is immers de opzet van de Li-
koed de Palestijnse factor in het
Arabisch-joodse conflict uit te scha
kelen door het sluiten van een reeks
vredesverdragen met de Arabische
buurlanden. Als alle Arabische lan
den in vrede leven met Israël, heb
ben de Palestijnen in de bezette ge
bieden geen andere keuze meer dan
zich neer te leggen bij de Israëlische
bezetting.
De onwil van de Israëlische rege
ring (en een groot deel van de oppo
sitie) om te onderhandelen met de
PLO, heeft dan ook niets te maken
met terreur. In het kader van het
vredesproces is de 'strijd tegen het
terrorisme' niet meer dan een pro
paganda-instrument, waarmee de
Israëliërs sympathie trachten te
winnen in het Westen en proberen
de PLO buiten het proces te hou
den. De rol van slachtoffer van ter
reur is nu eenmaal gemakkelijker
dan die van bezettende mogend
heid.
Kaarten op tafel
De reden waarom Israël weigert di
rect of indirect met de PLO te pra
ten, is dat het meent dat er bij die or
ganisatie niets te halen valt. Onder
handelen met Arafat betekent im
mers onderhandelen over het opge
ven van bezet grondgebied en over
een onafhankelijke Palestijnse
staat, en daar moet de regering in
Jeruzalem niets van hebben. Niets
wekt bij Israël groter irritatie dan
verklaringen van Westerse leiders
dat er geen regeling van het Israë-
lisch-Palestijnse conflict mogelijk
is zonder een rol voor de PLO.
In de Israëlische fantasie zal het
Palestijnse vraagstuk als sneeuw
voor de zon verdwijnen zodra de
Verenigde Staten, de Europese Ge
meenschap en de rest van de wereld
de begrippen 'PLO' en 'Palestijnse
staat' uit hun politieke woorden
boeken schrappen, want "er bestaat
geen Israëlisch-Palestijns conflict,
alleen een Israëlisch-Arabisch con
flict".
Die visie vormde de achtergrond
van de schrik in Israël toen Was
hington eind 1988 besloot een dia
loog met de PLO niet langer uit de
weg te gaan. Na een desastreus be
leid van twintig jaar had Arafat zich
bereid verklaard terreur af te zwe
ren, Israël te erkennen en voortaan
te streven naar een regeling van het
Palestijnse vraagstuk in de vorm
van twee staten. Het is mogelijk dat
Arafats 'bekering' meer te maken
had met diens vurig verlangen naar
een gesprek met de Amerikanen
dan met een werkelijke koerswijzi
ging. Maar dat zal pas blijken als de
PLO bij onderhandelingen haar
kaarten op tafel legt.
Israël ondertussen heeft er het af
gelopenjaar voor gezorgd dat er nog
altijd geen serieuze besprekingen
aan de gang zijn. Toen de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken James Baker na eindeloos ge
zwoeg een formule had gevonden
om in Cairo in ieder geval een soort
Israëlisch-Palestijnse dialoog te
houden, achtte de Likoed de tijd ge
komen om af te haken. De nieuwe
rechtse regering in Israël wil de
klok terug draaien naar mei 1989,
toen Shamir zijn vredesinitiatief
lanceerde.
Niet eerlijk
Als Baker na alles wat er het afgelo
pen jaar is gebeurd nog de moed
heeft te bemiddelen, dan moet hij
wat Israël betreft weer bij af begin
nen. Waarbij de regering in Jeruza
lem nog aantekent dat ze niet van
plan is akkoord te gaan met iets an
ders dan het Israëlische vredesplan
"in al zijn facetten".
De Palestijnen in de bezette ge
bieden zijn er meer dan ooit van
overtuigd dat Amerika geen eerlij
ke bemiddelaar is. Ze begrijpen niet
waarom de Amerikaanse regering
het Congres er iedere paar maanden
van moest overtuigen dat de PLO
zich houdt aan de belofte geen ter
reur te bedrijven, terwijl Israël het
vredesproces stagneert en in de be
zette gebieden mag doen en laten
waar het zin in heeft. De miljarden
dollars aan Amerikaanse economi
sche en militaire hulp blijven onver
minderd toestromen.
Uit een toelichting van president
Bush en verklaringen van minister
Baker mag worden afgeleid dat de
Amerikaanse regering de dialoog
met de PLO liever had voortgezet,
maar geen mogelijkheden zag dat te
doen zonder de steun van het Con
gres.
Bush en Baker waren-bovendien
argumenten uit handen geslagen
door de halfslachtigheid waarmee
Jasser Arafat de aanval van 30 mei
door het Palestijnse Bevrijdings
front (PLF) op de Israëlische kust
heeft afgekeurd en door diens wei
gering PLF-leider Mohammed
Abul Abbas te straffen. De regering
in Washington heeft de deur op een
kier gelaten door met nadruk te ver
klaren dat Arafat terug mag komen
zodra hij maatregelen tegen het
PLF heeft genomen.
Voor de Palestijnen is de verlei
ding groot om Amerika als bemid
delaar of gesprekspartner te laten
vallen en hun toevlucht te nemen
tot het Palestijnse vredesplan, dat
onder meer voorziet in de bijeenroe
ping van een internationale vredes
conferentie. Maar ze zouden daar
mee de Israëlische regering in de
kaart spelen, zonder zelf iets te win-
Shamir ziet niets liever dan dat de
Palestijnen verklaren dat ze niet
langer in Cairo met een Israëlische
delegatie willen onderhandelen. In
dat geval zou Israël de schuld voor
het vastlopen van het vredesproces
in Palestijnse schoenen kunnen
schuiven en een aanvaring met
Amerika kunnen omzeilen.
De Europese Gemeenschap, die
meer dan Amerika het vertrouwen
geniet van de Palestijnen in de be
zette gebieden, kan Washington
aanmoedigen de dialoog met de
PLO te hervatten en Israël duidelijk
maken dat het niet ongestraft het
vredesproces kan terugdraaien.
Een vredesproces is niet alleen in
het belang van het Midden-Oosten,
maar dient ook Europa's eigen vei
ligheid. In Israël en de Arabische
wereld ligt een zo grote hoeveelheid
nucleair en chemisch oorlogstuig
opgeslagen, dat een nieuwe oorlog
ook voor gebieden buiten de regio
afschuwlijke gevolgen kan hebben.
