Op basis van tips
gerichte controles
bij bollenkwekers
'Vroege hulp helpt geweldslachtoffers
Goede afvalbedrijven
voortaan herkenbaar
'Jammer dat Polen niet mogen helpen'
Prof. Van der Ploeg bijzonder hoogleraar
DEN HAAG/BOLLEN
STREEK - Als bollenkwe
kers niet genoeg seizoenwer
kers kunnen vinden, dan
moeten zij zich maar tot de
uitzendbureaus wenden.
Voor illegale Polen moeten
de telers de deur gesloten
houden. De dienst Inspectie
Arbeidsverhoudingen van
het ministerie van sociale za
ken controleert dit jaar extra
scherp. De dienst bezoekt
met de politie bedrijven
waarvan zij het vermoeden
heeft dat er buitenlanders in
dienst zijn die geen werkver
gunning hebben.
Zeven illegalen
aangehouden bij
bollenbedrijven
HILLEGOM Bij een controle
bij een aantal bollenbedrijven in
Hillegom zijn gisteren zeven
mensen zonder de vereiste papie
ren aangehouden. Vier van hen
waren afkomstig uit Haarlem en
zijn overgedragen aan de politie
in die stad. De overige drie is aan
gezegd dat zij het land moeten
verlaten. Tegen de werkgevers
wordt proces-verbaal opgemaakt.
De illegale werknemers komen
volgens de politie van 'buiten Eu
ropa'. Het betreft geen Polen.
Bij de actie, uitgevoerd door de
dienst Inspectie Arbeidsverhou
dingen en de rijkspolitie in de bol
lenstreek, werden in totaal 24 per
sonen aangehouden. Vijftien van
hen bleken legaal in ons land te
verblijven, maar waren niet in het
bezit van een identiteitsbewijs.
Ook zij kregen een bekeuring.
Bij een ander bedrijf in Hille
gom werden tijdens de controle
twee legaal in ons land verblij
vend werknemers aangetroffen,
die ook nog een uitkering krijgen.
Zij werden eveneens verbali-
seerd.
Hoofd van de dienst Inspectie Ar
beidsverhoudingen (DIA), K.H. van
Dijk, zegt dat er bij die controles
meer mensen worden ingezet dan
het aantal dat zich bij de dienst nor
maal met agrarische zaken bezig
houdt. De ambtenaren van DIA
richten zich op de werkgevers, de
politie op de buitenlanders.
Zo maar bij een bollenteler naar
binnen stappen is er niet bij, aldus
Van Dijk. Vaak beschikt zijn dienst
over voorinformatie. Pas dan stapt
de DIA er op af. "Tref je inderdaad
illegale werknemers aan, ja, dan
moet er nogal wat gebeuren. Op
zo'n dag kun je maar enkele contro
les uitvoeren. Een werkgever die
met illegalen in zee is gegaan, loopt
in het uiterste geval de kans een
boete van tienduizend gulden per
geval te krijgen of een gevangenis
straf van een halfjaar, ki de confec
tie, waar dit probleem eveneens
speelt, is al hechtenis opgelegd. Bo
vendien". waarschuwt Van Dijk,
"spelen wij via de officier van justi
tie alle informatie die we vergaren
door aan de fiscus en de bedrijfsver
eniging. In het Westland heeft dat
tot forse naheffingen geleid".
Oogst
Hoe dan ook, de regionale kranten
staan er bol van: bollenpellers ge
vraagd. De bollenkwekers kunnen
niet voldoende mensen vinden.
Maar Van Dijk kent geen pardon: de
minister hééft verklaard dat de
werkgever ervoor moet zorgen dat
hij zijn zaakjes tijdig heeft geregeld.
"De overheid helpt via de arbeids
bureaus. In de piek wordt nog eens
extra de helpende hand gereikt:
werklozen uit Amsterdam worden
met busjes naar de bollenstreek ver
voerd en krijgen daarvoor een pre
mie. Ik weet dat de klacht met name
is gericht op kortdurend werk. Dan
herhaal ik het maar weer: het is de
verantwoording van de werkgevers
personeel te werven, eventueel bij
de uitzendbureaus. Het is en blijft
hun verantwoording".
Duidelijk is dat het ministerie van
sociale zaken een grote stroom Po
len verwacht. Van Dijk relateert dat
aan een verhoogde aanvraag van vi
sa. Hij zegt: "Er komen veel Polen,
ondanks het feit dat ze bij het afha
len van hun visum zijn gewaar
schuwd. Ze weten dat ze niet in de
bollen mogen werken. Op de am
bassade hebben ze in hun eigen taal
een folder meegekregen waarin
staat dat ze niet in Nederland aan de
slag mogen. De harde valuta zijn erg
gewild. Ik verwacht dat er heel wat
Polen een poging zullen doen een
centje bij te verdienen".
De eerste controles zijn inmid
dels uitgevoerd. In Lisse, Haarlem
mermeer en Aalsmeer zijn enige
tientallen illegale Polen aangehou
den. Er werden in 1989 in de agrari
sche sector drie keer zoveel proces
sen-verbaal uitgeschreven dan in
het jaar ervoor. Het aantal bedrijven
dat werd gecontroleerd was hetzelf
de.
Geen heksenjacht
De controles worden aangescherpt.
Niet alleen de bollenkwekers wor
den in de tang genomen, ook andere
sectoren die met pieken te maken
hebben en daarvoor illegale wer
kers inzetten, lopen kans de DIA op
bezoek te krijgen. "Nee, van een
heksenjacht mag niet worden ge
sproken. Op basis van voorinforma-
tie gaan wij aan de slag. Controle
kan nooit meer zijn dan het uitdelen
van een speldeprik. Controle is het
sluitstuk van het beleid, maar overi
gens geen sluitpost. Als wij drie
honderd van de, zeg maar, tiendui
zend bedrijven kunnen bezoeken,
dan houdt het op. Kijk, de werkge
ver moet ervoor zorgen dat hij z'n
zaakjes op orde heeft, de DIA is een
stok achter de deur in de zelfregule
ring van de agrarische sector".
Dus is de pakkans niet zo groot?
Van Dijk: "We praten over een pak
kans die groter is dan bij motorrij
tuigenbelasting. De DIA heeft voor
kennis. Voorinformatie die afkom
stig is van werkgevers en werkne
mers. Juist uit de hoek van de
vreemdelingen die hier wèl mogen
werken, krijgen we nogal eens tips.
Hij dreigt op straat te komen staan,
omdat zijn baas gebruik wil maken
van goedkopere zwartwerkers".
Bollenkwekers schreeuwende behoefte aan tijdelijke krachten
DUIN- EN BOLLENSTREEK -
De late schoolvakanties bezorgen
de bollenkwekers dit jaar nog
meer problemen dan anders. De
pellerijen kunnen pas in juli reke
nen op vakantie werkers, maar
dan is de grootste drukte in deze
sector al achter de rug. Veel bol-
lenpellerijen werken op dit mo
ment dan ook op halve kracht, of
zien zich genoodzaakt 's avonds
door te gaan. Dat leert een korte
rondgang langs enkele bollenbe
drijven.
De Vroomen Holland uit Lisse
heeft op dit moment zo'n 20 bol
lenpellers aan het werk. "Dat zijn
er tien te weinig", verklaart
woordvoerder Theo Godyla van
het bedrijf. "We kunnen er echter
weinig aan doen. De animo voor
het bollenpellen loopt sowieso al
jaren terug. Studenten en scholie
ren hebben door de studiebeurs
die ze tegenwoordig krijgen
steeds minder zin om er wat bij te
verdienen. Een baantje op zater
dag of twee weken vakantiewerk
vinden ze wel voldoende". Grote
problemen ondervindt De
Vroomen niet. "Met dit verschil
dat het werk nu waarschijnlijk
drie weken in plaats van twee we
ken duurt".
Mevrouw C. van Eeden uit
Noordwijkerhout heeft nu 16 bol
lenpellers in dienst. "Terwijl we
er eigenlijk ongeveer 50 nodig
hebben". Ook zij geeft vooral de
late schoolvakanties de schuld
van het tekort aan personeel.
"Het betekent dat we 's avonds
tot een uur of tien moeten door
werken. Vroeger hoefde dat
nooit". Mevrouw Van Eeden
vindt het 'erg jammer' dat ze geen
Polen meer in dienst mag
"Dat zijn heel betrouwbare wer
kers". Ook dit jaar hebben ver
scheidene Polen zich weer aange
boden als tijdelijke arbeidskrach
ten. "Gemiddeld komen er twee
tot vier per week langs. En dat
zullen er straks waarschijnlijk
wel meer worden. Maar ik neem
niemand aan. Ik kan me de boetes
niet veroorloven".
Mevrouw C. Alkemade uit
Noordwijk zegt redelijk tevreden
te zijn over de belangstelling.
''Maar wij zitten dan ook midden
in het dorp. In het Langeveld en
rond Lisse is het een stuk minder,
dat weet ik". Polen zijn bij haar
niet langs geweest. "Die zoeken
vooral naar werk bij bedrijven in
de buurt van de campings. En
meestal slagen ze er ook wel in
om werk te vinden".
Van onze redacteur
Jan Westerlaken
LEIDEN Oorlogslachtoffers en
slachtoffers van geweld zijn ge
baat bij snelle hulp. Vroege hulp
draagt ertoe bij dat klachten en
problemen op lange termijn ver
minderen, verminderd worden
en zelfs worden voorkomen.
Dat zei prof.dr. H.M. van der
Ploeg vanmiddag bij het aanvaar
den van de bijzondere leerstoel
psychotraumatalogie aan de fa
culteit geneeskunde van de Leid-
se universiteit. Om snel hulp te
kunnen bieden komt er in Neder
land een centrum waarop slacht
offers een beroep kunnen doen.
In sommige gevallen moet de the
rapeut het initiatief nemen en zelf
het slachtoffer opzoeken, meent
Van der Ploeg.
In Nederland leven meer dan
een miljoen mensen die slachtof
fer zijn van de een of andere vorm
van geweld. De groep bestaat uit
vervolgden, verzetsdeelnemers,
burger- en militaire oorlogsge
troffenen, vluchtelingen, gemar-
telden, alsielzoekers en slachtof
fers van gijzelingen. Tenminste
twee procent van hen ontving in
1985 hulp. "Een miljoen mensen
kun je nooit en te nimmer alle
maal opzoeken", zegt Van der
Ploeg. Daarom, vindt hij, moeten
hulpverleners en hulpzoekers
een duidelijke identiteit verto
nen. De hulpzoeker zal zich er
kend en geborgen moeten voelen.
Van der Ploeg voorziet dat er nog
geruime tijd plaats nodig zal zijn
voor een 'eigen huis' voor de di
verse groepen slachtoffers.
De hoogleraar: "We werken aan
de totstandkoming van een cen
traal punt waar de slachtoffers te
rade kunnen gaan als er sprake is
van problemen. Voor de naoor
logse generatie komt dat trefpunt
met telefoonnummer op korte
termijn beschikbaar. Er wordt sa
mengewerkt met een organisatie
die hulp biedt aan oorlogsslacht
offers. Maar het is redelijk om te
veronderstellen dat er ook in Lei
den en Oegstgeest een bundeling
van activiteiten (Centrum '45,
AZL, Riagg, universiteit) plaats
heeft. En dan is er natuurlijk de
leerstoel die speciaal voor dit doel
is ingesteld".
Jaren
Prof. Van der Ploeg zei het al: in
Nederland leven nog ^en miljoen
die op de een of andere
met oorlogsgeweld in aan
raking zijn geweest. Niet iedereen
heeft daar klachten aan
houden. De gedachte is
rond de 15.000 mensen e
roep op psychische hulp 1
gedaan. Een getal dat vo(
hoogstwaarschijnlijk niet af
neemt.
"Overigens zegt dat getal niets
over het lijden", benadrukt Van
der Ploeg. "Onder hen bevinden
Prof. Van der
Ploeg: "Als ik
ooit eens zou
worden gegij
zeld, dan deed
ik niets anders
dan erover pra
ten. Set zolang
tot ze tegen me
zeiden dat ze
het nu wel wis
ten. Maar dan
was ik m 'n ver
haal kwijt".
(foto Lork
Zuydrrduin)
zich mensen die vreselijk lijden.
De groep waar we over praten
vergrijst. Die mensen waren in de
oorlog 20 jaar en zijn nu 65. Ze
worden gepensioneerd, hebben
weinig meer om handen en juist
dan kunnen die problemen van
toen enorm opkomen. Deze
slachtoffers hebben een verhaal
dat soms heel moeilijk te vertel
len is. Voor de mensen in hun om
geving is dat verhaal moeilijk te
beluisteren. Er kunnen zulke he
vige emoties ontstaan die bij bei
de partijen zoveel angst en on
macht veroorzaken dat er over
het doorstane geweld wordt ge
zwegen".
Een zwijgen, zegt Van der
Ploeg, dat moet worden doorbro
ken om een sociaal isolement te
voorkomen. Hij vindt dan ook dat
gespreksgroepen, herdenkingen,
reünies, gezelligheidsbijeenkom
sten en vieringen een uiterst nut
tige functie hebben om dat zwij
gen te doorbreken. En dat zou
juist in dit herdenkingsjaar van
de Tweede Wereldoorlog nog
eens kunnen worden benadrukt.
Kinderen
Van der Ploeg vraagt zich in een
adem af wat voor invloed dat op
de ontwikkeling van de kinderen
van deze mensen heeft. Dingen
waarover thuis niet kon worden
gepraat. "We weten dat er mensen
zijn die daar behoorlijk last van
kunnen hebben. Er lopen er nog
steeds rond die heel rechtlijnig
denken: het is 'goed' of het is
'fout'. Hun kinderen hebben dat
in hun ontwikkeling meegeno
men. En daar komt de verdienste
van prof. Bastiaans (emiritaat-
hoogleraar psychiatrie) om de
hoek kijken. Met name hij heeft
er meermalen op gewezen dat ge
weld ook later gevolgen heeft. We
zien nu dat dat 'later' in de volgen
de generaties doorwerkt. Basti
aans heeft aandacht voor dit pro
bleem gevraagd. Als een soort
pionier heeft hij die dingen neer
gezet".
Als je als kind in zo'n gezin bent
opgegroeid hoe doe je het dan
met je eigen kinderen? Komt er
ook nog een derde generatie oor
logsslachtoffers?
Prof. Van der Ploeg: "In een
klein aantal gevallen hebben we
het gevoel dat de kinderen van
die kinderen in de problemen
kunnen komen. We zitten nu 45
jaar na de Tweede Wereldoorlog.
Als je weet dat vroege hulp helpt,
ga er dan mee naar die mensen
die het nodig hebben. In de oplei
ding zal ik daar al heel vroeg wat
over vertellen. De studenten moe
ten het idee hebben dat geweld
gevolgen kan produceren".
DEN HAAG Belanghebbenden,
zoals gemeenten en'bedrijven, kun
nen een witte lijst raadplegen met
daarop de namen van 280 firma's
die voldoen aan de eisen van kwali
teit en zorgvuldigheid voor trans
port en verwerking van afvalstof
fen. Bedrijven met een kwaliteitsla
bel dus. dat het ene afvalverwer-
kings- of afvaltransportbednjf moet
onderscheiden van het andere.
Minister Alders van VROM nam
gisteren het eerste exemplaar van
de lijst in ontvangst van de Zuidhol
landse milieugedeputeerde Van der
Vlist. Van der Vlist is voorzitter van
de Raad van Toezicht van de stich
ting Milieuhygiënische Overbren
ging en Beheersing van Afvalstof
fen (Miloba).
Miloba heeft de eisen opgesteld
waaraan de bedrijven op het gebied
van milieu en zorgvuldigheid moe
ten voldoen om op de witte lijst te
worden geplaatst. De lijst wordt ge
regeld aangepast.
De witte lijst moet de kwaliteit
waarborgen van zo veel mogelijk
bedrijven die zich met transport en
verwerking van afvalstoffen bezig
houden. De eisen zijn gebaseerd op
een nationale en internationale ge
dragscode. De bedrijfstak heeft zelf
een kwaliteitsmeetsysteem opge
zet. De 280 bedrijven op de lijst heb
ben de toets aan de eisen doorstaan.
Dat betekent dat ze beschikken
over de wettelijke vergunningen en
over voldoende kennis over de sa
menstelling en bestemming van het
afval. Daarnaast heeft een witte-
lijstbedrijf voldoende vast perso
neel in dienst dat de continuïteit
van de dienstverlening kan waar
borgen.
Toetsen
De toetsing geschiedt onder verant
woordelijkheid van de Stichting
Miloba, een initiatief van het be
drijfsleven, het ministerie van
VROM en de milieugedeputeerde
van Zuid-Holland. Een onafhanke
lijke controle-instantie verricht de
feitelijke toetsing. Zij mag sancties
toepassen als na toetsing of op basis
van klachten blijkt dat het bedrijf
niet aan de eisen voldoet. Het afval-
verwerkings- of afvaltransportbe
dnjf kan dan van de lijst worden ge
schrapt.
Met de witte lijst in het achter
hoofd weten ontdoeners van afval
nu exact naar welk bedrijf z<
best toe kunnen gaan. Ook de
heid kan hiermee rekening houden
aldus de stichting. Het is te
wachten dat de Witte Lijst nog
der wordt uitgebreid. Een aantal be
drijven wordt op dit moment nog
getoetst. In deze regio hebben achi
be drijven inmiddels een plek
kregen op de lijst: Astra Containers
en I. Schaddé van Dooren uit Kat
wijk, het Noordwijkse Gebr. v.d
Putten, J.K. van den Dool uit Was
senaar, Gebr. Westdijk en Jannes
Vos uit Alphen, Meeuwenoord Ver
voer uit Noordwijkerhout er
Leiderdorpse bedrijf Vliko.
Ook geld voor opvang
kinderen tot 12 jaar
ROTTERDAM - Gemeenten krijgen
met ingang van dit jaar ook geld
voor kinderopvang voor kinderen
in de leeftijd tot 12 jaar. Dat maakte
S.G. Rijpma, directeur jeugdbeleid
van het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur (wvc),
gisteren bekend.
Behalve dat de kinderopvang
wordt uitgebreid tot de leeftijd van
12 jaar, geeft het kabinet gemeenten
nu ook toestemming geld voor kin
deropvang te besteden aan vormen
van buitenschoolse opvang. Het
gaat hier om opvang voor kinderen
die de basisschool bezoeken. Zij
hebben voor, tussen en na de
schoollessen, op vrije (mid)dagen
en in vakanties ook verzorging en
opvang nodig als één van de ouders
er niet is of beide ouders om wat
voor reden dan ook niet thuis zijn.
Voor dit jaar heeft het kabinet 150
miljoen gulden aan kinderopvang
beschikbaar gesteld. In 1991 gaat
het om 218 miljoen en in 1993 wordt
er in totaal 290 miljoen gulden - via
de gemeenten - aan kinderopvang
uitgegeven.
Rhijnhofweg afgesloten
OEGSTGEEST De Rhijnhofweg
in Oegstgeest is volgende week in
verband met de bouw van een via
duct over de Rijn van maandag tot
en met vrijdag voor alle doorgaande
verkeer afgesloten. Fietsers wordt
geadviseerd de route Oude Rijns-
burgerweg-Universiteitsterrein te
kiezen.
Prof. Leertouwer
voorgedragen als
rector-magnificus
Leidse universiteit
LEIDEN - Prof.dr. L. Leertouwer is
door het college van dekanen voor
gedragen als rector-magnificus van
de Leidse universiteit. De theoloog
Leertouwer neemt de plaats in van
prof.dr. J.f Beenakker die in maart
volgend jaar met pensioen gaat.
De benoeming van Leertouwer
wordt vermoedelijk in juli officieel
wanneer de universiteitsraad over
zijn voordracht is gehoord. Een de
legatie van de raad heeft reeds inge
stemd met de kandidatuur van
Leertouwer. De benoeming ge
schiedt door de Kroon.
Leertouwer (58) studeerde theolo
gie in zijn geboortestad Groningen
waar hij cum laude slaagde voor zijn
doctoraal. In 1977 promoveerde hij
op een proefschrift met de titel 'Het
beeld van de ziel bij drie Suma-
traanse volken'. In 1979 werd hij aan
de Leidse universiteit benoemd tot
lector in de geschiedenis van de
godsdiensten en de vergelijkende
godsdienstwetenschap. Van '84 tot
'86 was hij dekaan van de faculteit
godgeleerdheid.
Buiten de universiteit vervulde
de theoloog diverse bestuursfunc
ties. Hij was onder meer lid van het
bestuur van de IKON, voorzitter
van de Vereniging van Academici
bij het Wetenschappelijk Onderwijs
(VAWO) en bestuurslid van de
Stichting voor Theologisch en
Godsdienstwetenschappelijk On
derzoek verbonden aan het NWO.
Leertouwer staat bekend om zijn
zakelijke kwaliteiten en bereidheid
tot vernieuwing. Zo was hij de mo
tor achter de ingrijpende herstruc
turering van de faculteit der godge
leerdheid en was daarom fel tegen
stander van de komst van een eigen
hervormde theologische universi
teit. Ook geldt hij als een getalen
teerd redenaar. Zelf beschouwt hij
zich als 'een straatvechter'.
Forse celstraf voor valse
aangifte omzetbelasting
DEN HAAG - De rechtbank in Den
Haag heeft een 42-jarige inwoner
van Lisse voor het valselijk invullen
van aangiftebiljetten omzetbelas
ting veroordeeld tot 2,5 jaar gevan
genisstraf. De verdachte, eigenaar
van een klein administratiekantoor,
wordt verweten dat hij samen met
een man uit Katwijk, die voorgaf
een exportbedrijf in bloemen te
hebben, de Staat voor miljoenen
heeft benadeeld.
Beide mannen hebben tussen fe
bruari 1987 en september 1988 de
Staat ruim 17 miljoen gulden afhan
dig gemaakt. Daarbij bediende hij
zich van valse facturen van een niet
bestaande leverancier.
Van het geld heeft justitie nauwe
lijks iets teruggevonden. De Katwij-
ker heeft het grootste deel van het
geld in Zwitserland op een bankre
kening gestort, waardoor het geld
ongrijpbaar is voor de Staat. De
rechtbank veroordeelde hem vorig
jaar al tot 4,5 jaar gevangenisstraf.
Prof. L. Leertouwer.
0UÖ Jïimtoi
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
Waneer men buiten de Witte
Poort over het Rijnspoor rechts
het laantje afloopt, dat toegang
geeft tot de overhaal naar de
zweminrichting „Rhijnzigt",
dan zal men aan het einde daar
van, over de schutting ziende,
een houten gebouwtje opmerken,
niet grooter dan een paar meter
oppervlakte. Daar woont een
zonderlinge figuur, genaamd
oude "Thijs", die. sinds twintig
jaren al degenen die naar
„Rhijnzigt" willen in zijne
roeischuit overzet.
En waarom vestigen wij he
den de aandacht op hem? Om
dat Thijs heden 80 - zegge tach
tig - jaren oud geworden is. Al
len, die Thijs kennen zullen hem
van harte gelukwenschen met
het bereiken van deze hoogen
leeftijd! Welaan dan Thijs, be
weeg u nog lange jaren op het
water met uwe ijzersterke ge
zondheid en mogen we nog lan
gen tijd getuigen zijn van uw ge
lukkig en tevreden leventje!
Vijftig jaar geleden:
Het Leidsche gemeentebe
stuur streeft er naar om het
werkloozencijfer, dat in onze
stad in de laatste weizen met on
geveer 1500 tot boven de 4000 is
gestegen, zoo snel mogelijk te
doen afnemen, door allen bin
nen het plaatselijk verband aan
productieven arbeid te helpen.
Moge dat streven met succes
worden bekroond, opdat velen
den zegen van den arbeid deel
achtig worden en de gemeen
schap worde ontslagen van den
drukkenden last, welken de soci
ale voorzieningen haar op de
schouders hebben gelegd.
Te Apeldoorn wordt in de
kringen van het onderwijs ge
klaagd over de ongewone slape
righeid, die veel leerlingen den
laatsten tijd op school ver-
toonen. Deze wordt toegeschre-,
ven aan de nieuwe tijdregeling,
waardoor het 's avonds zooveel
langer licht is, zoodat de kinde
ren onwillekeurig later naar
bed gaan dan anders. De mede
werking van de ouders is ver
zocht om hun kinderen vroeger
naar bed te sturen.
