Het is ja of nee tegen ons. Klaar I REPORTAGE i Het zwerversbestaan als keerzijde van de zigeuner- romantiek WK 'Actie tegen beleid van Israël kwalijk' VRIJDAG 8 JUNI 1990 GEESTELIJK LEVEN VAALS - Rudko Kawczynski schuwt de beeldspraak niet. Achter het douanekantoor bij de grens overgang Vaals, op Westduits grondgebied, vergelijkt hij de ver houding tussen de Duitse autoritei ten en de groep van circa vierhon derd Roma met die van een al jaren voortslepend huwelijk waarin de ene partner liever vandaag dan mor gen de benen neemt, maar steeds niet tot een beslissing komt. "Dan kan die wel weer eens aardig doen maar op zeker moment is het wan trouwen zo diep, dat het eigenlijk zinloos is. De Bondsrepubliek is ons liever kwijt. Met het aanbod van tijdelijk onderdak in Aken, in af wachting van een oplossing, nemen wij geen genoegen meer. Het is ja of neen tegen ons. Klaar". Ferme taal uit de mond van de lei der, die als een van de weinige Ro ma - het woord 'zigeuner' wenst hij niet te gebruiken - perfect Duits praat. Zelfbewust, charismatisch, getooid met hoed en goed gekleed geeft hij geroutineerd de ene in stant-persconferentie na de andere. Hij is als een godfather; anders dan de meeste leden van 'zijn' groep. Op de door Kawczynski bijna fluiste rend uitgesproken vraag Wat Willen Wij? schreeuwen tientallen Roma rondom hem uit volle borst 'Bleibe- recht!' (recht om te blijven). Kaw czynski heeft bepaald gevoel voor timing. De televisiecamera's en bandrecorders voor radio-opnamen registreren. Kinderen Van de bijna vierhonderd Roma die sinds Pinkstermaandag bij de grens in Vaals bivakkeren, bestaat ruim een derde uit kinderen, variërend in leeftijd tussen een maand en vijf tien, zestien jaar. Mokkakleurige schoffies met grote bruine ogen en parmantige dametjes krioelen door elkaar, spelen met ballen, kaarten en skateboards, zeulen met baby's. Hier en daar raken blonde dorpse meisjes in lacherig gesprek met donkere Romajongens. Verliefd worden lijkt niet moeilijk, maar las tig zou het wel zijn. De zuigelingensterfte ligt volgens Kamps, medewerker van Rudko Kawczynski van de Westduitse Unie van Zigeuners, bijzonder hoog en de gemiddelde levensverwach ting ligt door de lage levensstan daard rond de 55 jaar. "Een ver blijfsvergunning zou voor hen het begin van een normaal, moderfi le ven betekenen". Kamps rekent bij deze gelegen heid meteen af met 'geluiden' aan, weerskanten van de grenspost. "Je" hoort wel dat mensen vinden dat zij hun strijd voeren over de ruggen van hun kinderen. Nou, als die kin deren hier niet in de groep waren opgenomen, was er al ik weet niet wat van ze terechtgekomen". Maar er zijn ook Westduitse en Nederlandse burgers die zich het lot van de kinderen aantrekken. Zoals de Duitse mevrouw die dinsdag avond lichtelijk vertwijfeld rond loopt met een plastic zak en vraagt: Als een echte routinier voorzag zigeuner-aanvoerder Rudko Kawczynski de pers in Vaals in de loop van de week van het ene citaat na het andere, voor ze gistermiddag weer hun kamp opbraken. Hij is de spil van ongeveer 400 Roma die bij de voor hen gesloten grens overgang Vaals een week lang wachtten op wat zou gaan komen. Waarheen, blijft voor veel Roma een open vraag. Verslag uit niemandsland. Kinderen en tenten waar vind ik nou dat kind dat ik een poppetje heb beloofd? Ze heeft er al tientallen uitgedeeld maar is er een tje tekort gekomen. En dat zit haar niet lekker. Aan stukken Een andere vrouw, die eerst een sta peltje Limburgse vlaaien had uitge deeld, komt terug met een grote zak vol chocolade en plastic speelgoed. Ze begaat één fout: ze geeft de zak in zijn geheel aan een snel groeien de groep van tien, vijftien kinderen die 'm zowat aan stukken scheurt. Als pa even later ingrijpt, moet ie der kind zijn buit terug in de zak doen. Een enkeling aarzelt tussen teruggeven of niet. Anderen heb ben in het gedrang per ongeluk hun hardplastic autootjes stuk gekne pen. Het groepje zwermt achter de felbegeerde zak van pa aan en op straat liggen de autowieltjes en een enkel plastic motorkapje. De Roma hebben hun eigen taal, het Roma, die overeenkomsten ver toont met het Sanskriet, de oude In- do-Iraanse taal van de geleerden. Velen van de naar schatting vier honderd Roma aan de Duits-Neder landse grens hebben er jaren af wachten in de Bondsrepubliek op zitten. Wachten op een beslissing over hun verblijfsvergunning, die hen uiteindelijk geweigerd werd. Anderen hebben sinds half april deel uit gemaakt van de bonte stoet die grotendeels te voet vanuit Bremen door Duitsland richting grens is getrokken. En voor die tijd? "Weisz nicht. Überall. Italië. Joego slavië. Turkije. Duitsland. Overal". En dan volgen weidse gebaren en verbaasde blikken over zo'n vraag. Achter een rij tentjes waarvan de haringen tussen de straatstenen zijn gedrukt, hangen spandoeken aan een reling. 'Roma zijn bedreigde volkeren'. 'Stop de uitwijzingen'. 'Afgelopen met de verdrijving'. Ze willen een vaste plek om te blijven, een land dat hen opneemt en accep teert. Hier lijkt een geschiedenis van duizenden jaren trekken, van seizoenarbeid en los-vaste werk zaamheden, van gecultiveerde on aangepastheid bezig langzaam dood te bloeden. Verdreven Het zwerversbestaan! Breek Kamps de bek niet open. Kamps, gesettled Westduitser die de goedbetalende computerbranche liet voor wat ze was en na overleg met zijn gezin koos voor een avontuurlijker (en be- ..HKT15 m 10 I6TS Ui W MUUH, HHR.AlS W T&RU& Mm.m IS PAPA W6ÊR Bgrfp HQ0R, duidend minder goed betaalde) baan bij de Unie, heeft zich goed in geleefd in de problemen van de Ro- "Thuisloze Roma zijn altijd en overal verdreven. De meesten van deze groep hebben in de Bondsre publiek geprobeerd asiel te krijgen. U weet zelf hoe dat gaat: noodon- derkomens in kampen, sociale en fi nanciële hulp, leermogelijkheden voor de kinderen en drie, vier, vijf jaar wachten. Totdat de autoriteiten een beslissing hebben genomen: u moet weg. In het volgende land ge beurt hetzelfde. Voor weinig geld kunnen ze een Joegoslavisch pas poort kopen, maar in Joegoslavië worden ze ook als ongewenst opge pakt. Zo gaat het sinds jaar en dag overal. In Bremen zijn vorige maand zo'n vierendertig Roma door Nacht- und Nebelactiviteiten van de autoriteiten weggejaagd. En dan heet het dat zigeuners altijd maar zwerven", zegt hij cynisch over die keerzijde van het 'romantische' rei zende bestaan. Ook hij refereert, net als Kaw czynski bij een eerdere gelegenheid deed, aan de Tweede Wereldoorlog. "De nazi's hebben zoveel zigeuners vergast. Het is daarom de taak van de Duitse autoriteiten hen nu óp te nemen. Als een soort Wiedergutma- chung. Maar hoe rijker een land, hoe minder asielzoekers ze opne- Kamps rept in zijn kritiek niet van de circa 3500 Roma-zigeuners die enkele maanden geleden in de deelstaten Noordrijn-Westfalen, Hamburg en Saarland wel een ver blijfsvergunning hebben gekregen. Camping De sfeer op het terrein met smalle grasstrook lijkt op die van een over volle camping op een warme zomer avond. Her en der een verdwaalde Limburgse vlaai tussen het bedde- goed, flessen water, broodjes, blik jes met onduidelijke etenswaar, veel kinderen, tentlijnen, harde mu ziek. Langs het douanekantoortje liggen tientallen vrouwen en kinde ren op geïmproviseerde matrassen met paardedekens en pakken hand bagage. Nogal wat baby's lijken per manent de borst te krijgen; een en kele zogende moeder rookt onder tussen een sigaretje. Pogingen in contact te komen met de vrouwen voor of in de tenten blijven, met of zonder tolk, al snel steken in ontwijkende antwoorden. 'Geen idee', 'niet op school geweest, dus ik kan niet goed denken', 'al heel lang onderweg', 'ik weet niet precies waar ik vandaan kom'. Waarheen zij gaan is vooralsnog ook onduidelijk. Maar West-Duitsland heeft hun voorkeur. zijn toeschietelijker. om niet te zeggen: hanig. Nemen al snel iets wat begint te lijken op een gesprek met een Romavrouw over. Maar ook daar komt weinig meer uit dan wat ontwijkende, tegenstrijdi ge antwoorden. De afgelopen week dook bijvoorbeeld steevast het be richt op dat een groot deel van de Roma uit Roemenië zou komen. Kawczynski verwijst die berichten naar het rijk der fabelen, maar enke le leden van zijn groep zeggen zeker te zijn van ten minste vijf mensen hier die uit dat Oostblokland ko men en zich onderweg in Duitsland bij de groep hebben aangesloten. Wie dat dan zijn, weten ze zo gauw niet. Twee jongens van een jaar of 'twintig zeggen oorspronkelijk uit Turkije te komen. Een van hen: "We willen het liefst terug naar Moers, bij Duisburg. We hebben daar in een opvangkamp gewoond totdat we weg moesten. Daar willen we werk zoeken, wat dan ook. Alles. En ik zoek ook nog een vrouw". Niets te verliezen In de tussentijd is aanvoerder Kaw czynski met Kamps per auto ver trokken naar de regeringshoofdstad Bonn voor een gesprek met een ver tegenwoordiger van Binnenlandse Zaken. Inzet: een verblijfsvergun ning voor de vierhonderd 'grens- Roma'. Teleurgesteld komen zij 's avonds rond half negen terug. "Het heeft niets opgeleverd", zegt Kaw czynski. "We moet hier onmiddellijk weg. Het is allemaal heisze Luft. Men wil geen regeling treffen en onze pro blematiek wordt weer op de lange baan geschoven. Dat Qnze mensen hier nu zitten, is een van de conse quenties van wat ze daar (in Bonn) doen. Welnu, we zijn niet van plan weg te gaan. Wij hebben niets te ver liezen". Hij kan niet goed inschatten of de Westduitse politie in de loop van de avond of nacht orders krijgt om de boel te ontruimen, maar heeft erop aangedrongen daarmee te wachten, tenminste tot het weer licht is. "Dan maken we kans te worden gearres teerd", zegt hij schouderophalend. "Elke dag dat we hier zitten, is een stukje verblijfsvergunning". De lei der is zichtbaar moe en begeeft zich in zijn oude BMW met autotelefoon. Elders op het terrein wordt dr.uk gebruik gemaakt van de diensten van enkele particuliere Westduit sers, gekleed in het zwart, met san dalen en Palestijnen-sjaals. Melk, tomaten, koffie voor een habbe- krats of een symbolische munt van onbestemde herkomst. Want had Kawczynski niet met regelmaat ver kondigd dat zij 'geen aalmoezen van overheidsinstanties meer aanne- Liederen 's Avonds gaan de vuren aan en worden liederen gezongen. Autora men worden met handdoeken be hangen en binnenin zoeken vrou wen en kinderen tussen de bagage een plekje om te slapen. Anderen slapen in tenten of tussen de auto's op straat. Slechts langzaam wordt de grensoversteek voor een paar uur rustiger. De laatste Vaalsenaren hebben het schouwspel achter de dranghekken dan allang voor ge zien gehouden. De volgende ochtend rond negen uur is het gros van de grensbezet ters weer op de been, zij het gapend en wel. De fax van SPD-Europarle- mentslid Dieter Schinzel uit Aken aan de besturen van de deelstaten Nedersaksen, Sleeswijk Holstein, Baden Württemberg en Bremen is de deur uit. Weer begint het hange rige wachten en het speculeren. Een Bild-fotograaf hunkert naar sensatie: hij vertrouwt het niks dat verderop een Duitse commandowa gen van de politie paraat staat, die 'binnen een uur een hele politie macht uit de omgeving kan optrom melen'. In de loop van de dag zal blijken dat Nedersaksen in navol ging van Nordrhein-Westfalen be reid is een regeling voor de Roma te treffen. De andere drie besturen be raadden zich op dat moment nog. De politie zal op afstand blijven. Moeizaam Schinzel is voorstander van een uit zonderingsregeling voor de Roma. "Ze zijn niet in een hokje te stop pen. Ze komen niet gewoon 'ergens' vandaan. Dét moeten we de ambte naren eerst aan het verstand probe ren te brengen. En dat gaat uiterst moeizaam in ons land, waar alles en iedereen in kaart moet worden ge bracht, liefst op standaardformulie- Op m'n brommer rij ik door Rome. Morgen begint het WK. De gebruikelijke verkeersopstopping. Het gebruikelijke getoeter. Het regent. Dus het verkeer ligt lam, de telefoon werkt niet, en de elektriciteit is ook al uitgevallen. Verder niets bijzonders. Van 'WK- gekte'niets te merken. Vlakbij het stadion, onder een druipende parasol verkoopt een handelaar zijn spullen. Poppen, ballen, sleutelhangers en vlaggen. Allemaal bedrukt met de mascotte van het WK. Een paar bleke toeristen kopen een pakje stickers: 5000 lire per stuk, drie rijksdaalders. "Ik waag hier mijn nek voor", roept hij de toeristen toe. "Ik zweer u. Goedkoper als deze kunt u ze in heel Rome niet vinden Als er één kunst is die de Italianen verstaan, dan is het die van het 'ritselen'. 'Arrangiarsi' is het woord. Het hele WK in Italië hangt van geritsel aan elkaar. Zo kostte de in het stadion van Rome drie keer zoveel als was beraamd. Iedereen mocht ervan meeprofiteren. De vrienden van de vrienden, en ook de neefjes van de vrienden. Tot het laatste moment was het onzeker of het stadion wel op tijd af zou komen. Met kunst en vliegwerk is er gelijmd, geplakt en geknutseld. Maar het stadion IS klaargekomen. Zelfs de grasmat zit erin. Jammer alleen dat de nieuwe overkapping bij de eerste regenbui al bleek te lekken. Precies op de plek waar de dure apparatuur en de computers voor de perstribune staan. Een laatste obstakel moest nog worden omzeild, toen de Italiaanse brandweerinspectie afgelopen maandag het gerenoveerde stadion van Rome 'gevaarlijk' verklaarde. De toegangspoorten bleken zo laag te zijn dat er geen brandweerauto's doorheen kunnen. De brandweer wilde het stadion sluiten. Maar toen greep de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken in met een wetsdecreet, waarmee hij het stadion twee dagen later gewoon weer 'veilig' verklaarde. 'Arrangiarsi': Gesjoemel, verspilling en inefficiëntie. Een buitenlandse collega vertrouwde mij toe dat hij nu al een zenuwinzinking nabij is, vanwege de 'monsterlijke' organisatie. Toch lezen we sinds een aantal maanden op alle financiële pagina's koppen als: 'WK Italië de beste business aller tijden'. 'WK Italië levert meer winst op dan welke sportmanifestatie ooit gehouden'. Hoe vreemd het ook moge klinken. Maar het geritsel, de kunst van het 'arrangirsi'is ook het klatergoud van de Italianen. De grootste multinationals ter wereld hebben miljarden betaald om het toernooi te 'mogen' sponsoren. Honderden en nog eens honderden fabrikanten in kousen, rolstoelen, en okselfris hebben de bedrijfskassen geleegd om hun produkten met een opdruk van de officiële mascotte van het WK Italië te mogen verkopen. Grote plastic Parmezaanse kazen, en opblaasflessen Toscaanse wijn zullen boven de stadions Italiaanse fantasie kent geen grenzen. Voordat de grasmat van Romeinse stadion er goed en wel inlag, was elke centimeter alweer verkocht: Na het WK zal het hele grasveld in meer dan 300.000 mootjes worden gehakt, en elke graspol zal worden verkocht, gehuld in een plexiglas jasje, 'a utenticiteits-bewijs'. Pollen uit het penalty-gebied, kosten uiteraard drie keer zoveel als de pollen die bij de hoékvlag vandaan komen. 200.000 lire voor de goedkoopste pol. In Italië wordt de mandoline niet gespeeld om de serenade, maar om de hoed met geld die daarna rondgaat. Geen kind in dit land die DAT niet weet Rabbijnen over joodse demonstratie: AMSTERDAM (ANP) - De orthodoxe rabbijnen vinden het 'een kwalijke zaak' dat en kele joodse organisaties zon dag en maandag tegen het be leid van Israël demonstreren. Om hun solidariteit met de joodse staat te betuigen, zul len zij een bezoek aan de am bassadeur van Israël brengen. Onder het motto 'Joodse organi saties willen vrede met de PLO' hebben het kritisch joods plat form Blanes, de stichting Joods Palestijnse Dialoog en het comité Vrouwen in het Zwart opgeroe pen tot een 'picket-line' van 24 uur voor de Israëlische ambassa de in Den Haag. De rabbijnen wil len vooral de indruk wegnemen dat de drie organisaties namens joods Nederland spreken. Vrede met de PLO achten zij "verraad aan de werkelijke vre- desidealen van onze broeders en zusters in Israël". "Een ieder dient zich te bedenken dat op het moment dat deze picket-line plaatsvindt in Israël duizenden jonge mensen op wacht staan. Dat zijn de Israëlische soldaten die de joodse staat en haar volk beschermen tegen de moordende aanslagen en oorlogsdreigingen van die organisatie waarmee Bla nes enz. vrede denken te kunnen sluiten". De drie organisaties hebben naar aanleiding van recente ont wikkelingen de 'grondslag' voor hun manifestatie op het laatst ge wijzigd. Aanvankelijk toonden zij zich alleen geschokt over de schietpartij op 20 mei die aan ze ven Palestijnen het leven kostte. In de tweede versie van de verkla ring wordt tevens de PLO ge vraagd zich onomwonden te dis tantiëren van de recente aanval van de PLF aan de Israëlische kust. In de verklaring schrijven de organisaties dat 23 jaar Israëli sche bezetting 'een sfeer van ge weld en ontmenselijking' heeft geschapen. "Terwijl er van Pales tijnse kant bereidheid is getoond om door onderhandelingen tot vrede te komen, doet de Israëli sche regering alles om een vre desproces onmogelijk te maken". Geld Christelijke Ambassade voor reis Sovjet-joden JERUZALEM (RNS) - De Inter nationale Christelijke Ambassa de in Jeruzalem financiert vluch ten met Sovjet-joden naar Israël. Per vlucht wordt 80.000 dollar (ruim 150.000 gulden) aan de Je wish Agency overgemaakt. Chris tenen in de Bondsrepubliek, Zweden en Finland hebben der gelijke vluchten gesponsord. "Op deze wijze willen we chris tenen in de hele wereld uitdagen daadwerkelijk de Sovjet-joden te helpen", aldus ds. Johann Lück- hoff, directeur van de Christelijke Ambassade. Ds. Willem J. Glas- houwer, voorzitter van de Neder landse stichting Christenen voor Israël die het initiatief steunt, voegt er aan toe: "Wij vormen een uitzondering in Europa. De mees te kerken, inclusief het Vaticaan, staan niet achter Israël". Israëlische autoriteiten ver wachten dat zo'n 20.000 Sovjet-jo den per maand in Israël zullen ar riveren. Al meer dan een miljoen Joden in de Sovjetunie hebben een uitreisvisum aangevraagd. De Christelijke Ambassade werd in 1980 vanuit Nederland opgericht als reactie op de oproep van de Veiligheidsraad aan de re geringen hun ambassade terug te trekken uit Jeruzalem, dat buiten Israël niet als de hoofdstad van de joodse staat wordt erkend. Bookmaker stopt weddenschappen over kerkleider LONDEN (EPD) - Een van de grootste Britse bookmakerfir ma's, William Hill, accepteert geen weddenschappen meer over de opvolging van de anglicaanse aartsbisschop Robert Runcie. Hill nam zijn beslissing nadat opeens enorme bedragen werden gezet op bisschop John Taylor, die tot voor kort als volstrekte outsider werd beschouwd. De plotselinge opkomst van de bisschop van St. Albans als hoofd van de Anglicaanse Kerk heeft volgens een woordvoerder van de bookmakersfirma waarschijnlijk te maken met een enquête waarin Taylor voor 42 procent van de on dervraagden favoriet is. De firma sluit echter ook niet uit dat er ge heime informatie is uitgelekt en vond het daarom beter de wed denschappen te beëindigen. De bisschop in kwestie reageerde op gelucht: "Ik beschouw mezelf niet als een paard". Andere Britse bookmakers hou den hun bureaus nog wel open voor de kerkelijke weddenschap pen. Favorieten zijn aartsbis schop John Habgood van York, aartsbisschop Robin Eames van Armagh en bisschop John Waine van Chelmsford. Aleksi patriarch Orthodoxe Kerk van Sovjet-Unie MOSKOU (AP) Metropoliet Aleksi van Leningrad en Novgorod is gisteren gekozen tot de nieuwe patriarch van de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk. Aleksi (61), die zitting heeft in het Con gres van Volksafgevaardigden van de Sovjetunie, wordt be schouwd als een aanhanger van het beleid van Gorbatsjov. Aleksi is ook voorzitter van de Conferen tie van Europese Kerken, een overlegorgaan van verschillende Europese geloofsgemeenschap pen. Aanvankelijk bestonden nogal wat bezwaren tegen Aleksi, om dat hij als etnische Est niet ge schikt zou zijn voor het leider schap van de Russische kerk. In zijn programma nam Aleksi in kerkzaken een traditioneel stand punt in. Ook sprak hij zijn steun uit aan het hervormingsbeleid van president Gorbatsjov, dat volgens hem de gelovigen in ma terieel en geestelijk opzicht naar een beter leven zal leiden. Verder beloofde hij zich te zullen inzet ten voor ecologische kwesties. De Russisch orthodoxe kerk heeft enkele tientallen miljoenen leden. Materiaal Touvier. Kardinaal Decourtray van Lyon, voorzitter van de Franse bisschoppenconfe rentie, heeft belastend materiaal verduisterd aangaande de van oorlogsmisdaden beschuldigde Paul Touvier. Volgens het week blad 'Le Canard Enchainé' heeft de kardinaal het archief van zijn bisdom, voor openstelling voor een onderzoekscommissie, 'ge zuiverd' en het materiaal naar het Vaticaan verzonden. Touvier is sinds de oorlog door de kerk ver borgen gehouden. Rk Kerk groeit. Het aantal rooms-katholieken is tussen 1978 en 1988 met 19 procent gegroeid tot bijna 890 miljoen. Dit blijkt uit het statistische jaarboek van de Rooms-Katholieke Kerk dat gis teren in het Vaticaan is gepresen teerd. In Afrika groeide de RK Kerk in deze jaren met ongeveer 50 procent en telt nu naar schat ting 81 miljoen leden. Het aantal bisschoppen steeg met 13 procent tot 4.126. Wereldwijd telt de kerk inmiddels 401.930 priesters, zo meldt het jaarboek. Afscheid ds. Aalders. Ds. M. J. Aalders neemt zondag afscheid van de gereformeerde kerk in Woubrugge. De dienst begint om drie uur'. Aalders gaat naar Am stelveen. Aangepaste dienst. Een aange paste gezinsdienst vindt zondag in Katwijk plaats in de Bestevaer mavo (Rijnsoever) in Katwijk. Voorganger is ds. G. J. Zwarts. Aanvang drie uur. Op water en brood. De 'Maal tijd op Water en Brood' van het Knooppunt voor Jongerenpasto raat in Leiden (Oude Rijn 44b) heeft maandag 11 juni als thema 'anders'. De maaltijd duurt van zes tot ongeveer half acht. Aan melding is niet nodig. Inlichtin gen: tel. 071-120070. Beroepingswerk nge A. A. de Fluiter kand. Amsterdam, te Hengelo (O) dr. A. van der Lingen Rijs wijk, te Langerak H. Russcher kand. Urk; bedankt voor Heerlen J. F. Oos- terom Amsterdam. Gereformeerde Kerken: beroepen te Velsen drs. M. Kievit Hardeganjp, aan genomen naar Groningen-N. (herv.- geref.): mw. drs. M. P. Baas kand. Lemmer, die dit beroep heeft aangeno- Gcrcf. Kerken vrijgemaakt: beroe pen te Hoogkerk J. W. van der Jagt Emmeloord, te Hasselt J. Borgdorff Rotterdam-N. Christelijke Gcrcf. Kerken: bedankt voor Culemborg M. Vlietstra Zeist. Gereformeerde Gemeenten: beroe pen te St. Annaland M. Mondria Waar denburg, te Middelhamis G. Mouw Genemuiden. Vrije Evangelische Gemeenten: aan genomen naar Franeker J. van der Geer kand. Utrecht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 2