'Kennis beeldende kunst beperkt Brandweerman Arie Metaal stelt orde op zaken in museum Schuldig geboren sobere voorstelling van Tabori J Santana op dreef in Rijnhal Sobere 'Vrek' meer dan blijspel alléén KIJKUIT Exposities Theaters Concerten VRIJDAG 8 JUNI 1990 Van onze corresDondent Rob van 't Stek SCHIEDAM(GPD) Natüurlijk. Arie Metaal (46) kent het verschil tussen een Rembrandt en een Van Gogh. Maar het onderscheid tussen Monet en Manet? Nee. Rob Scholte? Nooit van gehoord. Museumervaring? Überhaupt niet. Zit hij daar eigenlijk mee? Geen moment. Hoeft ook niet. De nieuwbakken di recteur ad interim van het Stedelijk Museum in Schiedam lacht eens breed. Opgewekt en druk gesticule rend zegt hij: „Het is duidelijk dat men met vanwege mijn kennis van de beeldende kunsten bij mij heeft aangeklopt. Ik kom hier ook niet om exposities in te richten of aanko pen te doen. Het is een pure mana- gements-klus. Over een half jaar moet een in arren moede maar een :chte ram penbestrijder aangesteld. Om de vuurhaarden op te sporen en bin nen zes maanden het sein brand meester te geven. Na één dag werken in het muse um heeft Metaal geen enkele moeite om met die vergelijking mee te gaan. „Er moet zoveel gebeuren in zo korte tijd, dat mijn eerste gedach- artistiek directeur te was: het lijkt wel brand. Ik moet er alleen nog achter komen wat voor brand het precies is. Een museum is een vreemd bedrijf, maar toch zijn de overeenkomsten met mijn nor male werk treffend. Optreden bij grote branden of andere rampen is natuurlijk ook crisis-management ten top. Er komt in korte tijd enorm veel informatie op je af, vaak ver ward. Het is nu aan mij om te gaan schiften, lijnen uit te zetten en een plan op te stellen". Het Schiedamse college van bur gemeester en wethouders verraste deze week vriend en vijand met de benoeming van brandweercom mandant Arie Metaal tot tijdelijk chef van het Stedelijk Museum. Na het vertrek van Hans Paalman als directeur werd aanvankelijk Pierre Jansen aangezocht om een halfjaar lang als crisis-manager te fungeren. Deze zag daar echter van af toen bleek dat er binnen het museum weerstanden bestonden tegen zijn komst. Om niet nog meer tijd te ver liezen besloot het Schiedamse stadsbestuur af te zien van de tijdro vende procedure om een 'puinrui mer' van buiten aan te trekken. De plaatselijke brandweercom mandant die ook nog eens het mu seum gaat leiden. Dat mag een onor thodoxe oplossing heten, geeft Me taal volmondig toe. De woordspe ling was natuurlijk al gauw ge maakt: om aan de periode van per manent smeulende en met de regel maat van de klok hoog oplaaiende conflicten rond het museum een eind te maken heeft het college nu Wespennest Angst om in een wespennest te recht te komen heeft hij niet. „Wes pennest? Als er wespen zijn moeten die verwijderd worden, want met wespen valt niet te werken. Dat is geen dreigement, want ik ga voor alsnog uit van de goede wil van het personeel. Het slagen van mijn mis sie hangt volledig af van de open heid en de eerlijkheid van de mede werkers. Ik heb de stellige indruk dat mijn komst positief ontvangen is. Ik ben nog niemand tegengeko men die onderhand geen behoefte heeft aan rust en de terugkeer van de arbeidsvreugde. Dus dat belang hebben \ve allemaal gemeen". Het museum werd onlangs- her opend na een acht maanden duren de verbouwing. Wéér de deur dicht gooien kan dus onder geen beding, vindt Metaal. „Tijdens de organisa torische verbouwing gaat de ver koop gewoon door". Zijn vrees is dat 'alle goede dingen van het Muse um' langzamerhand overschaduwd PARIJS (AFP) - Een zeer zeldzame worden door de aanhoudende nega- Hoge prijs voor Lof der zotheid' i de 'Lof der Zotheid' tieve publiciteit. Met als gevolg dat de Rotterdamse humanist Desideri- het publiek de cultuurtempel wel Erasmus is gisteren op ling in Parijs verkocht voor 500.000 gulden. Het betreft van een editie die de beroemde Ve- netiaanse drukker Aide Manus aan het eind van de 15e eeuw vervaar digde van het beroemde werk. kunnen gaan mijden. „Dat zou heel treurig zijn, want de collectie is werkelijk schitterend", maakt hij met overtuiging reclame, fraai exemplaar De brandweerman mag dan geen doorgewinterde kunstkenner zijn. een 'cultuurgevoelig mens' noemt hij zichzelf wel. Hij treedt dikwijls op als organist, al dan niet terzijde tijdens een tocht dicht op diverse schreef. de Nederlandse humanist gestaan door zijn dochter. Ook orga- 'Stiv' Bators overleden PARIJS (AP) - In zijn tegenwoordi ge woonplaats Parijs is deze week de zanger van de voormalige punk- groep The Dead Boys, Steve 'Stiv' Bators overleden aan "de gevolgen van een verkeersongeluk. Hij is jaar geworden. The Dead Boys werden in 1976 Cleveland in de Amerikaanse staat langstelling Ohio door Bators opgericht en werd 1S.^ Z, er"J door sommigen beschouwd als het wikkelen. Amerikaanse antwoord op The Sex verschil tussen Manet Pistols. Monet niseert hij orgelconcerten. Voor zijn benoeming was Metaal al een gere geld bezoeker van het Museum. „Wat ik mooi vind? Niet zozeer be paalde stromingen of periodes, ik bekijk elk werk apart. De Nacht wacht vind ik prachtig, Picasso's Guernica, en het beeld van Zadki- ne. De Verwoeste Stad". Op de middelbare school werd lite ratuur, beeldende kunst en muziek. „Ik heb me tot nu toe voornamelijk muzikaal ontwikkeld, maar de be- andere richtingen zeker. Die kan ik nu mooi ont- ikkelen. Weet ik straks misschien *Arie Metaal: een échte rampen bestrijder. Voorstelling Schuldig geboren van Peter Sichrovsky door Der Kreis. Regie: George tabori; Spel Hildegard Schmahl e.d. Ge zien Theater Bellevue. Amsterdam op don derdag 7 juni. Daar nog De term 'tweede generatie' wordt in Nederland gebruikt om <^e kin deren aan te duiden van buiten landers die zich hier gevestigd hebben. Het zijn kinderen die een groot risico lopen beklemd te ra ken tussen twee elkaar vreemde werelden. In Duitsland is het een toepas selijke term voor de zonen en dochters van nationaal-socialis- ten. Dat ook zij tussen twee tegen gestelde werelden gemangeld worden, heeft de (joodse) Oosten rijker Peter Sichrovsky mooi aan geduid met de titel van een boek dat hij schreef over de nazi-kinde ren: 'Schuldig Geboren'. Uit de vraaggesprekken die Sichrovsky met hen heeft gehouden, blijkt paradoxaal genoeg dat niet de ou ders maar hun kinderen zich schuldig voelen over wat er tus sen '33 en '45 is gebeurd. Het boek is anderhalfjaar gele den in Nederland door Peter de Baan en Tom Blokdijk voor het toneel bewerkt. Afgelopen zater dag nog was een tv-registrati.» van die voorstelling te zien. Een jaar eerder al had George Tabori een toneelversie gemaakt; die is nu. als tweede van de drie Tabori- voorstellingen. door het Holland Festival naar Nederland ge bracht. Net als in het eerder vertoonde 'Masada' brengt Tabori ook met 'Schuldig Geboren' een theater dat zich bij Nederlandse tonelis ten maar in weinig populariteit mag verheugen. Zijn voorstelling js niet flitsend, niet ironisch en niet zonder boodschap. Ondanks een paar nadrukkelij ke effecten (een acteur met een hakenkruis op de borst die de sprekers zingschreeuwend aan kondigt met "Der Feind rumuckt ins Land...") blijft 'Schuldig Ge boren' in zijn totaliteit een sobere voorstelling. De acteurs demon streren hun bêtoog vooral met de zwarte laarzen die hun vaders 'toen' droegen en met de bamboe stokken waarmee ze later hun kinderen nog iets van het oude ideaal probeerden in te prenten. Af en toe zakken de verhalen te veel af naar het larmoyante. Daar staan enkele cynische Witze te genover: „Ook al heb je in een kibboets gewerkt, je blijft een zoon van je vader". HANS STUPERS Concert door Santana: Carlos Santana (gi taar. zang), Chester Thompson (toetsen, zang). Armando Peraza (percussie). Walt- redo Reyes (drums). Alex Ligedwood de elementen bil uitstek (zangm. gdaar) en Benny Rielveld (basgi- Santana ann0 1990 bijna Jazz, jazzrock en blues, het zijn taar). Gehoord 7/6 in de Rijnhal, Arnhem Voor de eerste schok zorgde de 42-jarige Carlos Santana, amper een halve minuut op het podium, zelf: „The angels are here with us tonight, they are all around us, and the spirits are dancing", klonk het van de kansel. Dat was even schrikken voor de door gewinterde fans, die nog niet op de hoogte waren van Santana's flirt met het spirituele en de ob sessie voor het hiernamaals. Die onbekendheid met het nog dan de latin-invloeden. live grossiert. Lange solo's, stekelige riffs en ogenschijnlijk nerveus maar toch zeer hecht ensemble- werk bepaalden het geluid twee en een half uur lang. Het laatste half uur maakte Santana een diepe duik in het ver leden ('Oye como va'. 'She's not there", 'Black magic woman en kon het feest daadwerkelijk los barsten. Niet in de laatste plaats overigens dank zij een geniale man achter de knoppen, die in de- i akoestisch opzicht erbarme- materiaal hield de Rijnhal S rhf aanvankelijk in bedwang, hoe- luid realiseerde. Het kan haast Carlos Santana g.taristisch and.fS °f ?e'fS Ar,nhem Hroof on nl. hebben de engelen en geesten er hartelust op los gedanst. ook op dreef reerde band vanaf de eerste mi nuut liet horen een memorabele TOM RUIJFROK Toneelgroep de Jonkies speelt 'De Vrek' (l'Avare) van Molière. Gezien op donderdag 7 juni op Chr. S.G. 'De Vlietschans'. Mei Henk Lardee, Edwin Weers. Marjolein Vrij- enhoek, Jurriaan Weslra, Eva van Thiel, Robbert van Nes, Nienke Dijkstra en Mar leen van der Geest. Regie: Bert Jonk. Kle ding: Karin Smit. Muziek: Gert-Jan Masurel. Bert Jonk werkte tien maanden met leerlingen van 'De Vliét- schans' aan de opvoering van 'De Vrek' van Molière. Dat er geen standaarduitvoering te verwach ten was, is duidelijk voor allen die Jonk de laatste jaren gevolgd hebben. Want ook gisteravond bleek de oprichter en leider van Toneelgroep de Jonkies met zijn regie en vormgeving het publiek een geheel nieuwe kijk op een driehonderd jaar oud blijspel te kunnen geven. Muziek, decor en interpretatie waren hiervoor de ingrediënten. Slechts een aspect deed direct aan de zeventiende eeuw denken: de schitterende kleding. Voor het overige ont hechtte het stuk zich aan zijn his torie en werd het geen kostuum spektakel. In carré-vorm met aan drie zij den toeschouwers bevond zich het speeltoneel met daarop een stapel dichtgebonden kranten. Op het oude schouwtoneel daar achter lag een vuilnisbelt van kranten. Spelers die niet voor het voetlicht traden, zaten op de eer ste rijen links en rechts voor het publiek. De vijf bedrijven werden om lijst door speciaal gecomponeer de synthesizermuziek die soms angstaanjagend, maar vooral functioneel klonk. Met name in de scène's, die de uitvoering van 'De Vrek' gisteren boven het mo raliserende blijspel deden uitstij gen. Dat was onder meer wanneer de vrek de krantenhoop beklimt om zijn daar verborgen geld te zoeken met alle gevolgen van dien. Woorden zijn dan overbodig en de muziek mag luid zijn. Na de openingsscènes, wan neer de boekentaal van Molière nog al te zeer lijkt op te vallen in een wat nadrukkelijke declama tie, wordt de eerste knipoog zicht baar als een personage op onver staanbare snelheid een gewron gen constructie uitspreekt. En zo wordt het doorzichtige van Moliè res truc aan het slot om alles tot een goed einde te brengen, door de spelers in hun interpretatie van die scène sterk benadrukt als een vondst uit de hoge hoed. Het leek wel of iedereen de hele avond zichzelf was. We zagen, en dat is een grote verdienste, giste ren geen types maar natuurlijke karakters, mensen, op de vrek na. Die interessante persoonlijkhe den droegen het stuk. Snelle wis seling der gemoedsstemmingen en voor de hand liggende humor kwamen duidelijk op de achter grond te liggen. Hierdoor wordt ook. met nog twee voorstellingen voor de boeg, het navertellen van de inhoud minder relevant. Want Jonk liet door zijn ernstige benadering van Molièr e duidelijk zien dat er meer zit achter het verhaal van een vrek, die zijn kinderen al dan niet wil uithuwelijken. Wat, dat valt nog twee keer te zien. EMIEL FANGMANN Leiden Koninklijk Penningkabinet - Rapenburg 28, dubbelexpositie: Holtzhey Zoon, een 18e eeuwse penningfabriek. t/m 10/6 en 'Geld van hel Koninkrijk', Nederlands geld van 1814-1990. t/m jan '91; di. za. 10-17 uur, zon- en feestd. 12-17 uur. Rijksmuseum van Oudheden - Rapenburg 28, 'Mozaïek de Antieken; oog in oog met Grieken, Etrusken en Romeinen', t/m 2/9; di Rijksmuseum van Volkenkunde - Steen straat 1, tentoonstelling 'Schilderkunst uit Bali, 16/6 t/m 19/8. Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie - Hooglandse Kerkgracht 27, Milieu-ten toonstelling EEG, tot eind sept; ma t/m vr Stedelijk Museum De Lakenhal - Oude Sin gel 28-32, 'Planten in beeld. Tekenaars en geleerden in de Hortus Botanicus 1700- 1800' en 'Floris Verster en zijn kunstenaars- Pijpenkabinet - Oude Vest 159a, 'Tabak: Amerika-Nederland', de introduktie van de tabaksplant in Nederland, t/m 1/7; zo 13-17 Hortus Botanicus - Nonnensteeg 3. tentoon stelling: sieraden en aquarellen, gebaseerd op bloemen en insekten, t/m 17/6. 't Huys Benee - Nieuwe Rijn 3, permanente tentoonstelling van werk Leny Noyen, vr 14- 16 uur en za. en zo van 12-16 uur Het Achterhuis - Nieuwe Rijn 38, permanen te expositie; Vijf eeuwen mode in miniatuur, dit/mza. 10-16 uur. Signaal, Studio voor Vormgeving Groenesteeg 10. ontwerpers en vormge vers tonen diverse ontwerpen, tevens pre sentatiemappen. do. 12-21 uur, vr. 12-18 12-17 u Stichting Beeld Sociëteit Quintus - Korte Mare 34, tentoon stelling van leden van Quintus in de vorm van schilderij, druk, foto. tekening of beeld. Atelier Jeanmarie Mersman - Oude Rijn 89, Frank Borst, Robin Akkerman en Jean Ma ne Mersmans, verschillende technieken, el ke eerste zondag van de maand open. Onderzoekcentrum Sturing en Samenle ving - Maresingel 3, Dimitros Xanthopoulos- tekeningen, schilderijen en keramisch werk. t/m 12/7; geopend tijdens kantooruren. schilderingen op zijde v Galerie Bleijenberg - Breestraat 113, Berme Autsema met olieverven, 9/6 t/m 7/7, di t/m za 9-18 uur, do 9-21 uur, eerste zondag van de maand 12-17 uur. Galerie De Kleine Klup - N zwart/wit fotoportretten van maakt tijdens Jazz-festivals v Galerie Propitia de Deense 15/6, do 13-17 Antiquariaat L. Van Paddenburgh - Dief- steeg 14, Italiaanse tekeningen van Henriet- te Heidstra. t/m 15/7, di. t/m vr. 13-18 uur, do 19-21 uur, za 12-17 uur Hooglandse Kerk, tekeningen 6 van Ann Goderie. keramische beelde Riny Blaak-Goderie, 9/6 t/m 30/6, rr 15.30 uur. di t/m vr. 11.00 tot 15.30 u 1 23/6; daq. 10-17 uur Koffiehuis Galerie Piggelmee - Jan Vossen- steeg 59, ma di wo za 9.30-18 uur. do en vr 9.30-20 uur. Galerie Coup d'Art - Nieuwe Rijn 27, Jac queline de Roy, Fanny Mazure, Gerard van de Berg, Ria Koot em Mels Sluyser: thema: 'Zomer', t/m 23/6; vr 10-18 uur, za 10-17 uur, do 10-21 uur van Blommers, Bottema. Bnedé, Cox, Freu- del, Groeneveld. Israels. Jaarsma, Jans sen, Kiers, Kunstenaar. Last. Van Leeuwen, Lourens, Munthe, Ortelius, Sluiter, Soer, Leiderdorp Katwijk Katwijks Museum Verpleeghuis 'Leythenrode' - Hoogmadese- weg 55, Leny de Bruyn- verschillende te ken/schildertechnieken, t/m 27/6; dag 10-20 Gemeentehuis - Statendaalder, Viktor Vilu- sic: grafiek en Coor Muller: aquarellen, t/m 21/6; ma t/m vr van 8-17 uur. Lisse Museum voor de Bollenstreek - Heereweg 219, permanente tentoonstelling, elke eer ste zondag van de maand rondleiding om 14 en om 15.30 uur. Noordwijkerhout Leeuwenhorst Congrescenter - Langelaan 3, werk van groot aantal kunstenaars, o.a. Edward Moughtin - dieren en Chabab - bij zondere etstechniek, t/m juni. Rijnsburg Genootschap Oud Rijnsburg - Oude Vliet- weg 6, permanente tentoonstelling 'De an dere Middeleeuwen'; thema tentoonstelling. 'Wintersalon van Oost Europese kunste naars. een brug tussen Oost en West', vr. 19-21 uur, za. 10-16 uur. Voorschoten Ambachts- en Baljuwhuis Voorstraat 12. 'Keramiek Nu', van Hans van Benthem, An ne Hulleman. Moki Last en Tejo Philips, t/m 1/7; dag. 14-17 uur Galerie Mercedes - Voorstraat 35b, Mare Jonc- Landschappen en naakt in olieverf, van 2/6 t/m 7/7wo en do 13-17 uur, vr en za 11-17 uur. 2e Pinksterdag 13-17 uur. Warmond Galerie De Pomp - Dorpsstraat, aquarellen van Lidy van der Kuip en Ans Schutte-Veer- mans; di 19-21 uur. wo 10-12 en 14-16 uur. do. za en zo 14-16 uur. Galerie Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat 36, Renee Vinkesteijn-Gentenaar met patchwork, Greetje de Vries met beeld- Wassenaar Cultureel Centrum De Warenar - Kerkstraat 75, stillevens van Elène de Boevère-de Haan. t/m 17/6; ma t/m vr van 9.00 tot 16.00 Galerie Bianca - Gravestraat 1, werk van Bunny Soeters, Jan Wagner en Rime Olie, t/m 1/7, do. vr en zo 14-17 uur. za 12-17 uur. Leiden Leidse Schouwburg vr 8 en za 9. 20.15 uur; Herman Finkers me ar. morgen moet zi r op' Micro Theater Imperium zo 10. 15.00 uur; kindervoorstelling 'Konin gin van Kinderland', door Kindertoneelclub Pats Den Haag AT&T Danstheater vr 8. za 9. 20.15 uur; Koninklijk Ballet van Vlaanderen met 'La Sylphide'. Dr. Anton Philipszaal vr 8, za 9, 20.15 uur; Het Residentie Orkest olv Jean Paul Penin mmv Bruno Canino pia no, werken van Mozart, Rachmaninov, De bussy en Skrjabin. di 12, 20.15 uur; Holland Festival: Radio Fil harmonisch Orkest mmv Groot Omroep- r, Jongenskoor Kathedraal St. Bavo olv Edo de Waart met w Strauss. Circus Theater zo 10, ma 11, 20.15 uur; Chinese Acroba- tists from Tapei. Diligentia vr 8, 20.15 uur; Leerlingenuitvoering Franse School. za 9, 19.30 uur; Jaarconcert Stedelijke Mu ziekschool, optredens door diverse ensem bles en solis Nines-gala met o.a Koninklijke Schouwburg vr 8. za 9. di 12, woe 13, do 14 20.15 uur, 'Eline', Nederlandse Opera met Marco Bak; ker, Hantzen Houweri en Tom Sol. Amsterdam Carre za 9. 19.00 en 22.30 uur; Muziekpakhuis e.a. Tonight is the night' Concertgebouw za 9. 14.00 uur; Holland Festival: Radio Fil harmonisch Orkest. Groot Omroepkoor. Jongenskoor van de Kathedrale Koorschool Sint Bavo olv Edo de Waart, werk van Strauss. za 9.21.00 uur. Holland festival: Concertge bouw Orkest olv Riccardo Chailly mmv Kon- stanty Kulka viool. Kim Kashkasian Altviool. Ronald Brautigam piano, werk van Hmde- mith. CC Amstelveen zo 10. 12.00 uur; Docenten van de Muziek school Amstelveen. 'Poulenc-Barbar Het Muziektheater vr 8, ma 11do 14, 20.00 uur; Holland Festi val De Nederlandse Opera met "L Ange de Feu', van Sergei Prokofiew, mmv Koninklijk Concertgebouworkest olv Riccardo Chailly Nieuwe de La Mar Theater vr 8 t/m do 14. beh zo/ma, 20 15 uur; Hol land Festival Programma met dramatische muziek, 'Le Vert.ge', met diverse artiesten. Stadsschouwburg zo 10, 19.30 uur; Die Zauberflote van Wolfgang Amadeus Mozart, muzikale lei ding Hans van den Hombergh do 14, 20.15 uur, Choreografisch Theater Bremen 'Familiën-dialoog'. van Kresmk/Ma- Rotterdam Rotterdamse Schouwburg vr 8. 20.15 uur; oper 'L'Elisir d'Amore' van Gaetano Donizetti, door opera Forum zo 10, ma 11, 20.15 uur; English National ballet. Klassiek Het Leiden English Choir geelt vanavond onder leiding van Wim van Meeuwen een lenteconcert in de Evangelisch Lutherse Kerk in Leiden. Er zal uitsluitend a cappella worden gezongen. Het programma omvat zowel wereldlijke als religieuze muziek Er zullen composities van o.a. Duruflé en Bach worden uitgebracht. (Hetzelfde programma zal op zaterdagavond in de Haagse Wilhel- minakerk worden uitgevoerd). Aanvang 20.15 uur. In de serie 'Muziek in de Pancras' op zater dagmiddag in de Hooglandse Kerk in Lei den. treedt ditmaal het koor Cappella pro Cantibus op Het koor staat onder leiding van Theo Tobé. Aanvang 13.30 uur ardt ge- He» Nederlands Gitaarduo. d vormd door Juun Voorhoeve geeft zondagavond een concert in de Leid se Lokhorstkerk. Er zullen werken worden uitgevoerd van o.a. Schubert. Mozan, Rodrigo en Granados. Aanvang 20.15 uur Pop Engelse folk vanavond in het LVC. Daar treedt de zesmansformatie The Whisky Priests' op. Melancholieke ballads, gezon gen in een noordoost-Engels dialect. In hel voorprogramma: Pigmeat. Aanvang 23.00 v.d. Lubbe (zangj, Nico Arzbach (gi- Pim Kops (piano). Hans v.d Lubbe en Antonie Broek (drums) Dit vijftal de sinds 1981 in muziekland opere- popgroep 'De Dijk' Zaterdagavond is optreden in het LVC Aanstekelijke hartstochtelijke teksten, dat 'De Dijk' doorgaans brengt. Aanvang

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 25