Dales: ruim baan voor stadsregio's Saaie vlakken met sierlijst opfleuren Hengelaar jaagt op recordvis mraaswaï 'Eurokozijn' van naaldhout Nederlands initiatief Kant en klare 'beschildering' Koelkastje in de auto 'Kleurenwegwijzer' Schandalen beheersen Tsjechische verkiezingen Rechter haalt economische sanering Brazilië onderuit 'Bos verdwijnt in hoog tempo' VRIJDAG 8 JUNI 1990 PAGINA 11 Het visserslegioen in ons land kan grofweg gescheiden worden in twee kampen. In de ene groep bevinden zich de liefhebbers van de grote aantallen. Het formaat is meestal van ondergeschikt be lang. Waar het om gaat is zoveel mogelijk gewicht op de schaal te brengen. Doorgaans vind je in dit kamp de wedstrijdvissers, de concourshengelaars voor wie het zaak is de concurrent af te troe ven. Hier speelt het competitie element een belangrijke rol. DOOR BRAM VAN LEEUWEN In de andere groep zijn de ja gers naar recordexemplaren te vinden. Het interesseert ze meestal niet of ze een paar visda gen helemaal niets vangen. Als er maar die ene dag aanbreekt waar op een zeer grote vis de vergissing van zijn leven begaat en het met veel raffinement gepresenteerde aas pakt. Een supervangst die een enorme bevrediging schenkt en bij gelijkgerichte broeders be wondering afdwingt. Er is één gemeenschappelijke factor die voor beide categorieën opgaat. En dat is dat ze steeds nieuwe wegen proberen te be wandelen om met de vangst bo ven de concurrent uit te stijgen. Dat leidt vaak tot overdreven ge heimzinnigdoenerij over de sa menstelling van lokvoertjes of mysterieuze visstekken. Dat voor een recordvangst naast de nodige viskennis toch het geluk een be langrijke rol speelt willen maar weinige recordjagers erkennen. Dat er zo nu en dan in ons natio nale viswater zeer verrassende vangsten worden gedaan meldt deze maand Het Visblad van de overkoepelende Nederlandse Vereniging van Sportvissersfede raties. De Zwollenaar Dick Al berts ving in het gezelschap van zijn vismaat Mike Warnau op 4 april jl een zilverkarper met een gewicht van 24 kilogram en een lengte van 110 centimeter. Het duurde 35 minuten voordat de hengelaar deze in ons land zeldzame vis aan de koelwater- kolk bij de IJsselcentrale in Zwol le had ontrukt. De auteur Peter Dohmen omschrijft de vangst als een kanjer van 'wereldformaat' 2 geschiedenis is geschre- Het ANP kwam vorige week ook met een melding over een zeer bijzondere vangst in de Sov jetunie. Twee vissers, Joeri Pol- jakov en Alexander Choersin vin gen in de rivier de Koebah, vlak bij de Zee van Azov, in het zuiden van de Russische Federatie een meerval met, schrikt u niet, een lengte van 243 centimeter en een gewicht van 130 kilogram. Het tweetal heeft drie uur lang gevochten met de vis alvorens het enorme exemplaar capituleerde. Hoe de vis precies gevangen is meldde het bericht, afkomstig uit Krasnodar, niet. Dat ook dicht bij huis bijzonde re vangsten mogelijk zijn bericht de Hengelaarsbond voor Leiden en Omstreken in het mei-juni- -nummer van het CNHV-blad 'Piscator'. De Leidenaar I. Masu- rel ving in de Ringvaart om de Haarlemmermeer een bot van 36 centimeter. Een bot zult u zeggen, dat is toch een zeevis? Dat is waar maar deze vissoort kan zowel in zoet, brak als zout water leven. Hengelaars in deze omgeving worden wel vaker verrast door de vangst van deze platvis, maar meestal is de afmeting geringer. Zo tussen de 10 en 20 centimeter. Een andere vissoort die nogal eens tot verwondering van de hengelaar aan de haak verschijnt is de zonnebaars. Een vis die aan de flank lichtblauw van kleur is met geelbruine en rode vlekjes. Dat het bij een record niet altijd om grote en zware vissen gaat leert een blik op de meest recente recordlijst voor de vangst van zee vis op het Nederlandse continen taal plat. Daarop prijkt bijvoor beeld als nieuw record een zwarte grondel van 14,3 centimeter die vorig jaar op 9 september werd gevangen door C. Valk uit Bergen op Zoom. In schril contrast daar mee staat een 120 centimeter lan ge en 15 pond zware gevlekte gladde haai die op 5 november 1989 werd gevangen door A. Spa pen uit Tholen. Bestaan er van de zeevissen vrij betrouwbare lijsten van record- vangsten, bij de zoetwatervissen ontbreken dergelijke overzichten volledig. Jaren geleden begon de KRO met zijn beroemd geworden Kanjer Koning-competitie waar bij uit de aanmeldingen wel het een en ander viel te destilleren, al werden lang niet alle recordvang sten ook gemeld. De rapportage over zeer bijzon dere vangsten werd al weer heel wat jaartjes geleden overgeno men door de NOS die wekelijks in de woensdaguitzending van Langs de Lijn de Vis- en Zee visparade presenteerde. Nu de NOS daarmee is gestopt blijft in feite alleen de 'Beste tien' van het maandblad Sportvissersmagazi ne over als graadmeter voor de vangst van recordexemplaren. Het blad heeft minimummaten vastgesteld waarboven vangsten kunnen worden gemeld. Voor de karper ligt die grens bijvoorbeeld op 85 centimeter en voor de snoek zelfs op 1 meter. Toch zijn er jaar lijks ettelijke hengelaars die deze limieten overschrijden. Kozijnen en andere geveltimmerwerken in 'hardhout' uitgevoerd, hebben in de afgelopen tijd een reputatie van kwaliteit en grote duur zaamheid verworven. Een huis dat met uit tro pische landen afkomstig hout was betimmerd, kreeg een bepaalde status. In advertenties werd daar (en wordt nog steeds) met nadruk op gewezen. We zijn intussen met de neus op de nadelige gevolgen gedrukt: ter wille van de vraag naar het mooie en onderhouds-arme hardhout sneuvelen jaarlijks duizenden hectaren tro pisch regenwoud, waar geen of nauwelijks her bebossing tegenover staat. In Nederland is een nieuw en uniek initiatief gegroeid. Negen vooraanstaande timmerfabri- kanten hebben het project 'Eurokozijn' (van naaldhout) opgezet. Het wordt ondersteund door de Nederlandse bond van Timmerfabri- kanten, het Centrum Hout, de Zweeds Finse Houtinformatie en het Ministerie van Econo mische Zaken. Naaldhout (vuren) kan kwalitatief wedijve ren met de uit 'roofbouw' gerooide hardhout- soorten, mits het goed wordt gekweekt en ver duurzaamd. Hoe groot het verbruik ook is, het pleegt geen aanslag op de bossen (de 'longen van de aarde') omdat strenge wetgeving in Zweden en Finland, de grootste wereldleve ranciers van naaldhout, er al sinds zo'n zestig jaar voor zorgt dat voor elke gekapte boom twee nieuwe worden aangeplant. Het totale bomenbestand in die landen staat er, ondanks alles, uiterst florissant bij. Voor de komende tientallen jaren kan aanvoer van uit stekend naaldhout gegarandeerd worden, zon der dat bossen verdwijnen. halfrond sierlatje past, en dat is t twaalf verschillende kleuren. De combinatiemogelijkheden zijn dus talrijk, aan te passen aan de kleur van de ondergrond en aan ei gen ideeën. Zit er nou net een kleur tje niet in datje zo graag had willen hebben, dan neem je witte lijsten en die schilder je naar eigen wens over. Het aanbrengen is heel eenvou dig. De basislijsten kunnen gelijmd, geniet of gespijkerd worden. De daarin passende halfronde lijstjes Het systeem bestaat uit basislatten, hebben maar een paar 'likjes' lijm Mac Lean heeft op de jongste Karweibeurs onder de naam 'Style Decor' een typisch dhz- materiaal geïntroduceerd: een sierlijstensysteem. Het is bedoeld om grote vlakken zoals vlakke binnendeuren, fronten van keukeninrichting, e.d. een wat levendiger accent te geven. Er is keus uit een hele reeks van onderling te combineren kleuren. 54 te koop in twee breedtes, 36 mm, wit, houtnerf en granito. Daar in is een gleuf gefreesd waarin een nodig. De vrijwel enige gereed schappen die erbij nodig zijn: een verstekbakje en een fijngetande (troffel)zaag. Behalve voor deuren en keuken- fronten is 'Style Decor' ook toe te passen voor wandvlakken en meu bels. De lijsten worden, in dhz-win- kels en bouwmarkten op standaard lengten van 220 cm verkocht. Wie een decoratie wil maken waarbij al leen de halfronde lijsten benodigd zijn, hoeft de basislijsten niet te ko pen...hoewel de combinatie tussen beide toch wel de meeste mogelijk heden voor een decoratief geheel biedt. De basislijsten kosten voor de ge noemde lengten ƒ15,90 of ƒ22,90 (afhankelijk van de breedte) en de halfronde latjes ong. 7,90. Voor meer informatie: Mac Lean, Dordrecht, 078-139500. De rage is enige jaren geleden in Duitsland begonnen: het beschilderen van de deur van een in- of uitpandige garage. Mensen die over voldoende crea tiviteit beschikken en goed met de verfkwast kunnen omgaan, maken hun eigen, vaak strikt persoonlijke ontwerp. Een Duitse fabrikant van de intussen ook al heel populair geworden 'auto-strippings' zag een gat in de markt: kant en klare decoraties van hoogwaardige kunststoffolie die vrij eenvoudig op de garagedeur geplakt kunnen worden. De afbeelding wordt geleverd in aansluitende vellen die overlappend aangebracht worden (van onderaf beginnend) en zo een to taalbeeld vormen. De delen van de decoratie kunnen zowel droog als met een zeepsopje ge plakt worden; laatstgenoemde methode maakt enigszvis verschuiven mo gelijk. De 'ribbels' tussen schrootsgewijs of in panelen afgewerkte opper vlakken kunnen, door voorzichtig te werk te gaan, 'meegenomen' worden omdat de folie zich daarnaar makkelijk laat voegen. De prijs bedraagt 275 gulden, exclusief verzendkosten. Voor meer informatie: Apex, Vianen, 03473-70432. Buitendeuren met glas zijn heel aantrekkelijk voor inbrekers. Een 'decoratieve' manier om dit inbraa krisico te beperken is smeedijzeren siertralies aanbrengen. Op zich niet nieuw. Wel nieuw is de serie Arx- Steelex, bestaande uit een reeks in hoogtematen oplopende tralies, van 50 tot 150 cm. Dit maakt in verreweg de meeste gevallen het tijdrovende op maat laten maken overbodig. Meer informatie: Boersma Plas tics, Leeuwarden, 058-126845. Een koelkast in de auto-? Dat kan. Electrolux ontwikkelde de 'autoCool', een 190 x 215 x 355 ram groot reservoir, met een inhoud van 4,5 liter. Daarin kunnen drankjes, boter of chocolade koel gehouden worden, ook als de reisroute door snikhete streken voert. De autoCool werkt op de 12 Volt autoaccu zonder deze tot overbelasting te dwingen. Op merkelijke technische details: een ingebouwde ventilator en automatische uitschakeling wan neer de temperatuur in het koelkastje tot onder de 5 graden zou zakken. De adviesprijs is 699. Onder de indringende titel 'Blauw met geel is geen groen' is een doorwrocht bock verschenen, waarin alles over het mengen van kleuren tot in de finesses wordt behandeld, rijkelijk geïllu streerd met de uiteraard onmisbare afbeeldin gen die de tekst ondersteunen. Het boek is bedoeld als 'kleurenwegwijzer' voor hobby-kunstschilders en beoefenaren van volksschilderkunst. 'Blauw met geel is geen groen' wordt uitgegeven door Cantecleer en kost 47,50. NIJMEGEN (ANP) Minister Dales van binnenlandse za ken staat open voor vergaande maatregelen om het bestuur in stad en omgeving te versterken. Concurrentie binnen de regio verzwakt de positie van de regio in zijn geheel alleen BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE maar. "Als we met elkaar vinden dat er in Nederland stedelijke gebieden zijn die de nationale economie meer te bieden hebben dan andere, moeten we er ook voor zorgen dat die gebie den daartoe in staat zijn. Ze moeten hun handen vrij krijgen om die bij- Vredesactivisten wapenfabriek Eindhoven binnen EINDHOVEN (ANP) - Enkele tientallen vredesactivisten zijn van ochtend rond kwart voor zes het ter rein van het bedrijf Thomson CSF binnengedrongen. Het bedrijf maakt onderdeel uit van het gelijk namige Franse wapenconcern. De vredesactivisten willen met hun ac tie protesteren tegen de levering van technische kennis voor defen siedoeleinden in Turkije. De actievoerders hebben inmid dels de toegangspoorten tot het ter rein afgesloten. De werknemers van het bedrijf kunnen hierdoor niet aan de slag. Verder zijn er spandoe ken en leuzen aangebracht. Rond half acht heeft de politie dertien actievoerders van het dak van het bedrijf gehaald en hen aan gehouden. Een aantal actievoerders had het bedrijfsterrein al verlaten voordat de politie arriveerde. Uit het bedrijf zijn dozen met for mulieren ontvreemd. De actievoer ders willen daarmee aantonen dat er banden bestaan tussen de Eindh- ovense onderneming en de Turkse overheid. Volgens een woordvoer der van het bedrijf hebben de vre desactivisten een schade aangericht van enkele tienduizenden guldens. zondere taak uit te voeren", aldus de minister gisteren in Nijmegen tij dens een studiedag over 'grensver leggend besturen'. Dales wil de betreffende gebie den zelf in staat stellen naar een daadkrachtig bestuur te streven, maar waarschuwde dat bij in gebre ke blijven andere middelen worden ingezet, zoals aanpassing van de be stuurlijke organisatie. "De tijd dringt. En ik constateer dat direct betrokkenen nog maar moeizaam er in slagen met elkaar het goede be stuurlijke klimaat en draagvlak te Van onze correspondente Runa Hellinga Dales schuwde concrete voor beelden niet om haar bereidheid, vergaande beslissingen te nemen te onderstrepen. "Als in Noord-Hol land de zogeheten ROA-gemeenten (Amsterdam en wijde omgeving) mogelijkheden als stadsprovincie of provincie-arme regionale autori teiten aandragen, dan zullen de staatssecretaris en ik een dergelijke ingrijpende oplossing positief be- Als bijvoorbeeld Utrecht of Eind hoven kiezen voor een andere dan de traditionele constructies voor in tergemeentelijke samenwerking dan vinden zij het zelfde welwillen de oor dat de regio Amsterdam zal worden verleend. "Opteren Ensche de/Hengelo en de stad Rotterdam met haar buurgemeenten voor de korte termijn voor een verplichting ten opzichte van elkaar binnen spe cifieke beleidsvelden, dan blokke ren wij dat niet". Binnenlandse Zaken zal voorstel len toetsen op doelmatigheid, doel treffendheid en garanties voor de mocratische werking. Het uitzicht op stadsregio's moet van de minis ter al dit jaar zichtbaar zijn. Ze denkt zelf in september kabinet op eén lijn te hebben voor de aanpak van verstedelijkte gebieden AMSTERDAM - Dit is een deel van de snelweg, de ringweg A 10. Dit ge deelte ter hoogte van het nieuwe knooppunt Duivendrecht heeft een overbrugging gekregen voor de ringspoorbaan rond Amsterdam, die overigens ook nog in aanbouw is. De treinen worden via dit via duct over de ringweg geleid. De ringweg wordt eind september opengesteld voor verkeer, terwijl de spoorlijn in 1993 klaar moet zijn. (foto ANP) Katalysators uit Amerika voor Russische auto DETROIT (Rtr) - De Ameri kaanse autogigant General Mo tors heeft een contract ter waar de van 1 miljard dollar afgeslo ten met de grootste Russische automobielproducent Volga Auto voor de levering van kata lysators en brandstofpompen. Volga wil de technologie van GM gebruiken om haar auto'6 aan te passen aan de huidige en toekomstige eisen over de sa menstelling van uitlaatgassen. De levering aan Volga begint be gin 1992 en loopt door tot 1997. Afgelopen maand kondigde GM al aan in Oost-Duitsland au tomobielen te gaan assemble ren, terwijl plannen bestaan om dat ook in Hongarije te gaan doen en onderdelen te produce- SAO PAULO (Rtr) Een uitspraak van het Braziliaanse hooggerechts hof heeft gisteren het anti-inflatie programma van president Collor de Mello onderuit gehaald. De negen leden van het hooggerechtshof be sloten unaniem dat de regering een maatregel die door het congres is verworpen, niet opnieuw kan wor den uitgevaardigd. De regering wilde met die maatre gel loonsverhogingen in de hand houden door de autoriteit van regio nale arbeidsgerechten op dit gebied aan banden te leggen. Het hoogge rechtshof heeft de maatregel voor minstens 30 dagen opgeschort waardoor de regionale arbeidsge rechten overeengekomen loonsver hogingen nu kunnen bekrachtigen. Het anti-inflatie programma van de overheid was er onder meer op gericht loonsverhogingen te beper ken. Maar een arbeidsgerecht in Rio de Janeiro stond een loonsverho ging van 166 procent toe en de vrees bestond dat arbeidsgerechten over het gehele land dergelijke loonsver hogingen gaan bekrachtigen waar door het programma van de over heid ontkracht wordt. De president zal nu moeten trach ten in intensieve gesprekken politi ci, werkgevers en werknemers er van te overtuigen een rem te leggen op loonsverhogingen. Als dat niet lukt staan alleen nog maar uiterst strakke valutamaatregelen te wach ten die echter snel tot een recessie kunnen leiden. Het officiële inflatiepercentage in maart bedroeg 84 procent. Sinds dien is dat percentage zodanig ge zakt dat in mei sprake was van een inflatie in consumentenpreijzen van 7,87 procent. Maar volgens ex perts moet tegen december weer re kening worden gehouden met een maandelijkse inflatie van 25 tot 30 procent. PRAAG De laatste twee dagen voor de Tsjechische verkiezings campagne worden overheerst door schandalen. Zo heeft er een forse botsing plaatsgevonden tussen de twee belangrijkste partijen, het Burgerforum en de Christen-Demo cratische Unie (CDU). De laatste partij beschuldigd de onderminis ter van binnenlandse zaken en Fo rum-aanhanger Jan Ruml ervan vuil spel te spelen door de christen democratische lijsttrekker in ops praak te brengen. Tegelijkertijd speelde de aanhou ding van één en het verhoor van vier voormalige communistische lei ders. Hun arrestatie was op zich geen verrassing, want ze zijn de af gelopen maanden al een aantal ma len verhoord. Maar het tijdstip van hun aanhouding twee dagen voor de verkiezingen wel. Het nieuws kost de communistische partij vrij wel zeker stemmen. De in opspraak gebrachte chris ten-democraat is Josef Bartoncik, voorzitter van de Tsjechoslowaakse Volkspartij (een deel van de CDU). Hij is er door Ruml van beschuldigd voor de staatsveiligheidsdienst te hebben gewerkt. Echt nieuw is die beschuldiging niet. Een Oostenrijk se krant heeft het al eens eerder ge schreven, maar zonder echte bewij zen. Woensdagavond liet Ruml ech ter met veel bombarie het tv-jour- naal onderbreken om Bartoncik pu bliekelijk aan te klagen. Onderminister Ruml zegt nu dat hij pas na die tijd bewijzen van het tegendeel in handen heeft gekre gen. Dinsdagochtend zou Barton cik in een gesprek met president Havel hebben toegezegd zich terug te trekken. Maar inplaats daarvan bleek hij enige uren laten met hart klachten in het ziekenhuis te liggen. voor 82 procent van de schade aan de regenwouden: Brazilië, Indone sië, Burma, India, Colombia, Ivoor kust, Thailand, Laos, de Filipijnen, Nigeria en Vietnam. Satellietgegevens laten zien dat in 1987 in India 1,4 miljoen hectare bos is verdwenen, tien maal zoveel als de lopende schatting. Grote ge bieden die officieel nog te boek staan als bosland zijn volgens de sa tellietfoto's reeds 'vrijwel boom loos'. WASHINGTON (AP) - De tropi sche regenwouden verdwijnen veel sneller dan voorheen werd aange nomen, concludeert een particulie re milieu-organisatie. Volgens een rapport van het in Washington gevestigde World Resources Institute ligt het tempo van de ontbossing 50 procent hoger dan de tot nu toe gepubliceerde schattingen. Op basis van gegevens uit 1987 wordt in het rapport aange nomen dat per jaar 16 tot 20 miljoen hectare regenwoud verdwijnt in plaats van de op basis van 1980 be cijferde 11 miljoen hectare die door de Verenigde Naties en veel rege ringen wordt gehanteerd. Volgens het onderzoek waren 11 landen in 1978 verantwoordelijk Burma, dat tien jaar geleden nog geen deel uitmaakte van de top-tien van landen waar regenwoud werd verwoest, behoort nu met een jaar lijks verlies van 600.000 hectare bos - een toename van 500 procent ver geleken met 1980 bij de top Weer een paar uur later bleek hij echter in goede gezondheid te ver keren, maar nog steeds trok hij zich niet terug. Dat was voor Ruml reden hem woensdag in het openbaar aan te klagen. Of de minister het zo bedoeld heeft of niet, voor de CDU is het al lemaal zeer ongelukkig. Want vanaf woensdag was iedere vorm van campagnevoeren verboden, en de partij kreeg daarom van de televisie niet de kans op de beschuldigingen te reageren. Bovendien mogen kan didaten zich binnen 48 uur voor het opengaan van de stembus niet meer terugtrekken, zodat de christen-de mocraten nu met een zwaar bescha digde lijsttrekker de verkiezingen ingaan. Bartoncik is overigens niet de enige die door zijn verleden is be last. Van de pakweg 3600 kandida ten hebben zich de afgelopen we ken zo'n 60 teruggetrokken nadat er belastende feiten over hun verleden boven tafel waren gekomen. Daar onder zaten vertegenwoordigers van alle partijen, ook het Burgerfo rum. Maar in tegenstelling tot de kwestie Bartoncik zijn hun namen nooit bekend gemaakt. Sociale advocaat krijgt kwart meer DEN HAAG (ANP) De vergoe ding van de overheid voor sociale advocaten gaat met een kwart om hoog. Bovendien is er voor deze ad vocaten, die mensen met te weinig inkomen bijstaan in een rechtszaak, een eenmalige bijdrage van 5.5 mil joen gulden. Dat heeft het ministerie van justi tie gisteren beloofd aan de Orde van Advocaten en de landelijke organi satie van bureaus voor rechtshulp. De toezegging kost Justitie onge veer 40 miljoen gulden, die niet uit de begroting komen, maar uit de geldstromen voor de gefinancierde rechtshulp. In de nieuwe wet op de rechtsbij stand kunnen mensen met een bru to jaarinkomen tot 42.000 gulden aanspraak maken op gefinancierde rechtshulp met een beperkte eigen bijdrage. Mensen met een inkomen tot 60.000 gulden betalen het maxi mum van 950 gulden. Justitie wil verder een duidelijk onderscheid gaan aanbrengen in de taken van de bureaus voor rechts hulp enerzijds en de advocatuur an derzijds. De bureaus moeten zoveel mogelijk de adviserende rechtsbij stand voor hun rekening gaan ne men en kunnen voor deze taak con tracten met advocaten afsluiten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 11