Na de zege begint de mythe
Wereldtitel zorgt altijd voor onbeschrijflijke taferelen
Glenn Hysen
Respect
Toni Polster
Omkoperij
Enorm spektakel
Het moment van 1982
KssasssssjsS"™""™-"*"
spK
De Amsterdamse grachten zul
len stellig te smal zijn als Oran
je op 9 juli zou worden gehul
digd als de nieuwe wereldkam
pioen. De rondvaart na het EK-
succes, nu bijna twee jaar gele
den, overtrof reeds alle ver
wachtingen. Een wereldtitel
van het Nederlands Elftal moet
welhaast gepaard gaan met een
huldiging, die zelfs de Canade
zen en de Amerikanen na de
Tweede Wereldoorlog in de
hoofdstad niet ten deel is geval
len.
Het behalen van de wereldtitel
heeft in de afgelopen decennia
vaak voor onbeschrijfelijke ta
ferelen gezorgd. In 1930 kregen
de inwoners van Uruguay een
vrije dag toen dat land ten kos
te van de grote rivaal Argenti
nië de eerste WK-fi-
nale had.ge wonnen
(4-2). De regering
vond dat de spelers
goed moesten worden
gehuldigd. De helden
werden op de schou
ders van de fans door
de straten van Mon
tevideo gezeuld. In
het middelpunt van
de feestvreugde
stond de schutter van
de beslissende (vier
de) treffer: Hector
Castro. Tijdens een
bezoek aan een hout
zagerij enkele
maanden voor het
begin van het toer
nooi kwam hij on
gelukkig met zijn
rechterarm in de
vlijmscherpe machi
ne. De eenarmige
spits is nu een van de
vele legendarische fi
guren in de geschie
denis van het WK.
waarmee iedereen vrede kon
hebben.
Het gebeurde in die zestig jaar
nogal eens dat het gastland de
wereldtitel opstreek, terwijl er
zeer aan getwijfeld kon worden
of dat elftal ook buiten de
landsgrenzen de sterkste zou
zijn geweest. De eerste wereld
titel van Italië in 1934 was daar
een goed voorbeeld van. Door
Mussolini met alle zorg en faci
liteiten omringd, zagen de Itali
anen zich toch genoodzaakt om
alles wat mooi en vooral lelijk
was uit de trucendoos te halen
om in de eindstrijd in Rome
Tsjecho-Slowakije onder de
duim te kunnen houden. Er
moest zelfs een verlenging aan
te pas komen (2-1). Na die fina
le schreef het Duitse sportblad
„Der Kicker": „Wat zich op het
In '83 was hij al grijs als een duif en Jan
Reker sprak van 'een kanjer'. PSV had
Glenn Hysen gekocht, de centrale verde
diger die met IFK op indrukwekkende wij
ze de Uefa-Cup had gepakt. In Eindho
ven hield het duo Stevens-Brandts de
sympathieke vedette echter simpel uit de
ploeg, al probeerde Reker het met Hysen
nog als rechtsback, middenvelder en
part-time spits. Hysen droop teleurge
steld af naar Zweden, won bij IFK weer
een Uefa-Cup en werd vervolgens aan
getrokken door Fiorentina. In Italië maak
te hij wel school met zijn intelligente, kop-
sterke spel, dat hem na twee jaar een
contract bij Liverpool opleverde. Met zijn
29 jaar kan Hysen nu eindelijk op het
hoogste niveau bewijzen dat Reker het
indertijd nog niet zo slecht heeft gezien.
Iedere speler die ooit
wereldkampioen
werd, mag in zijn
land, maar vaak ook
ver daarbuiten, reke
nen op veel respect.
Paolo Rossi is een
sprekend voorbeeld.
In 1982 schoot hij en
niemand anders, Ita
lië naar de wereldti
tel. „Van de ene op de
andere dag verander
de er veel in mijn le
ven. Ik was niet meer
een bekende voetbal
ler, ik was plotseling
dé wereldkampioen.
Waar ik ook kwam, overal werd
ik herkend. Dat heeft meestal
grote voordelen, maar niet al
tijd. Vorig jaar was ik in Brazi
lië, en toen ik op de luchthaven
aankwam, was er bijna geen
taxichauffeur die mij naar mijn
hotel wilde brengen. Ze verwe
ten me daar nog dat ik in 1982
hun nationale ploeg met drie
treffers had uitgeschakeld".
Als de titel eenmaal is behaald,
begint langzaam maar zeker de
mythevorming rondom de nieu
we wereldkampioen. In het
maanlicht van de herinnering
zijn de zaken nu eenmaal aan
merkelijk mooier dan ze ooit in
het zonlicht van de werkelijk
heid waren. Naarmate de jaren
verstrijken blijkt de wereld
kampioen in het geheugen van
velen zelden iets fouts te heb
ben gedaan. De realiteit was
vaak dat de wereldkampioen op
zijn tocht naar de titel zijn
zwakke momenten had en niet
zelden met ferme kritiek te ma
ken kreeg. Van de in totaal der
tien wereldkampioenen sinds
1930 zijn er maar een paar
In Oostenrijk noemen ze hem ijdel en ei-
genzinning, in Sevilla dragen zijn fans de
'messcherpe spits' op handen. Na zijn
drie doelpunten in de beslissende WK-in-
teriand tegen de DDR liep hij in het Pra
ter-stadion niet mee in de ereronde, om
dat het publiek hem in eerdere interlands
had uitgefloten. Bij terugkeer in Spanje
werd hij als een held ingehaald. De voor
malige topschutter van Austria Wien, die
in z'n laatste seizoen bij de Weense club
39 keer scoorde, is de enige Oostenrijker
die een dikbelegde boterham in het bui
tenland verdient. De witte raaf in het Oos
tenrijkse voetbal verhuisde in 1987 voor
3,5 miljoen gulden naar Torino. In Turijn
kwam Polster echter niet uit de verf,
waarna hij werd getransfereerd naar Se
villa. Nu scoort hij weer aan de lopende
band en is hij na Hugo Sanchez de beste
schutter in Spanje.
veld afspeelde, had weinig meer
met voetbal te maken. Sommige
Italianen horen niet eens thuis
op een voetbalveld".
In Italië rees het enthousiasme
tot kookhoogte, de spelers wer
den bijkans tot heiligen ver
klaard; buiten Italië was men
sceptisch gestemd.
Er zijn meer wereldkampioenen
van dat kaliber. Argentinië was
er zo één in 1978, ook op eigen
bodem. De ploeg kwam slechts
stampend en steunend verder.
Om de eindstrijd (tegen Neder
land) te halen moest Argentinië
in de laatste wedstrijd van de
halve finale poule met grote cij
fers winnen van Peru. Dat luk
te: 6-0, maar het gebeurde op
een dusdanig gemakkelijke ma
nier dat het woord omkoperij
terstond de ronde deed. Jaren
later werd dat ook door bepaal
de Peruaanse bronnen beves
tigd, al werd het van andere zij
de weer tegengesproken. In Ar
gentinië maalde uiteraard nie
mand er om.
De wijze waarop Engeland in
1966 in de eigen hoofdstad de
wereldtitel veroverde, maakte
ook weinig indruk. Speltech-
nisch matig begaafd, kon de
ploeg van coach Ramsey het
WK winnen, omdat de Engelse
spelers over een veel betere
conditie beschikten dan de an
deren. Het toernooi bewees dat
met een groep matige voetbal
lers veel valt te bereiken. Met
een beetje geluk zelfs het aller
hoogste, zoals een Nederlandse
krant schreef. Toch leven ook
de „matige" spelers van dit
team als helden voort in de
Britse voetbalhistorie. Een
kwart eeuw na hun succes werd
er nog een boek
aan hen gewijd:
"The Boys from
'66".
Westduitsland
werd twee keer
kampioen, maar
beide keren was
iederen meer on
der de indruk van
de tegenstander in
de finale. In 1974
ging alle lof naar
het Hollandse
(harde) totaalvoet
bal; twintig jaar
ervoor maakte het
Hongaarse Wun-
derteam de meeste
indruk. Eerder in
dat toernooi had
die ploeg de
Mannschaft al met
8-3 de oren gewas
sen. In de finale
konden de ver
moeide Magyaren
(die in tegenstel
ling tot Duitsland
een zeer zwaar
programma had
den moeten afwer
ken) een 2-0 voor
sprong niet hand
haven tegen de fris
van de lever spe
lende Duitsers (2-
3). Tot op de dag
van vandaag be
weert de Hongaar
se vedette Ferenc
Puskas dat de
Duitsers tijdens de
finale waren ge
drogeerd. De Hon
gaar meent als be
wijs daarvoor te
kunnen aanvoeren
dat acht-elfde van
het Duitse kam-
pioensteam enige
tijd na de
eindstrijd door geelzucht werd
geveld. Voor de Duitse fans was
hun ploeg echter de ware kam
pioen. Bijna een half miljoen
mensen huldigde Fritz Walter
en zijn mannen op de dag na de
finale in München.
Een markante wereldkampioen
was Uruguay in 1950. In de fi
nale-poule had de ploeg moei
zaam gewonnen van Zweden (3-
2) en nog moeizamer gelijk ge
speeld tegen Spanje (2-2), ter
wijl Brazilië die tegenstanders
met resp. 7-1 en 6-1 had verpul
verd. In de slotwedstrijd tegen
Uruguay had Brazilië (in Rio de
Janeiro nog wel) aan een gelijk
spel voldoende. Het werd, met
maar even 160.000 Brazilianen
op de tribunes, een enorm spek
takel, waarin.... Uruguay met 2
1 aan het langste eind trok.
(Terwijl in Uruguay na de zege
een soort
V-
Mim
Pele. Het wordt bijna zomer in het hart als die naam valt.
carnaval losbarstte, hulde Bra
zilië zich in diepe rouw. De
Braziliaanse coach vluchtte de
bergen in en moest zich daar
dagenlang schuilhouden). De
held van de wedstrijd was de
spil en aanvoerder van Urugu
ay, Varela, die die dag kennelijk
radar tot zijn beschikking had.
Uruguay was in 1950 niet de
beste ploeg ter wereld, maar de
moed en de koelbloedigheid die
in het hol van de leeuw aan de
dag werden gelegd, waren op
merkelijk. Waren er dan hele
maal geen echte, door iedereen
van harte aanvaarde wereld
kampioenen? Zeker wel. Italië
in 1938 en ook wel in 1982 (al is
men langzamerhand vergeten
dat de Azzuri toen huivering
wekkend slecht van start gin
gen). Maar bovenal geldt het
voor de Braziliaanse ploegen
van 1958 en 1970. Pele, Garrin-
cha, Zito, Vava, Didi. Het wordt
bijna zomer in het hart als die
namen vallen. De Brazilianen
van 1958 brachten een ware re
volutie in de spelsystematiek
teweeg door voor het eerst met
het 4-2-4 systeem op de prop
pen te komen. De ploeg van
1970 won alle (zes) wedstrijden
in het eindtoernooi met speels
gemak en scoorde daarin 19
keer. Dit elftal bouwde in drie
weken zo'n faam op, dat het
nog altijd wordt beschouwd als
het beste voetbalelftal aller tij
den.
unnïnl JFf J,8 V3f Algenle- De Afrikanen winnen met 2-1, maar Derwall komt zun
naZ h gf?an6 belof1e niet na om in het geval van een nederlaaa loDend
■fnAI?eln,iVerz^mt tegen Chili een ^sprong van 3-0 vast te houden hebben
DMmnTnTn" P**7*? maareen kans om ™men d* «2 hJen
ia het gastland Spanje haalt West-Duitsland de halve finale waarin het Frankriik tmft
r JUZT 06 Tthelft ^deen doelman Schumacher op een vnsZemZ
