Het shirt is weer effen oranje
I reldtitel 9evoetbMEMdehjkkaw er 'n 1950 weerom de we-
(Het moment van 1950
A
t
De kousen
van Gullit
Emilio Butragueno
I doen mee! Arrogantie - en derhalve Zn T 2? een WK De felsen
I ders van het spel de eerste dne Imfnt^hnJfnma 06,6116 de Ullm'
I len is de lol er gelijk af, want wie anders dan eZphu "U Z']n 26 er blJ /oor
I def De ploeg is ook dan nog practisch onverShLr f wereldkamP'°en wor-
I zal tot 53 duren voordat de HomSnSnSï'n e,gen huisHe
I Brazil'ë willen sterren als Stanley Matthews Mnul °Pu komen stellen ln
I sey en Billy Wright echteiMann,on' MBa™-
I In Beta Honzonte speelt Enqeland teaen Hp VoraH tfo? dr'e WKs krom was-
I senteren een kermis elftal. met als meest ervaren ?2b?ateW' D? Amerikanen Pre-
I ny.de in Engeland geboren aanvoe^ dTh^n^L ™??6* Edd,e Mcllven
I derde divisie-club Wrexham Eiaenlnk man Mrii, 1 wedstnjden schopte bij
I VS, evenmin als de Belg Gaetjens en deHtihaanMarl GenS u'tkomen "oor de
I het organisatie-comite met uil kniesoren BovfnH^Ic A maar ook dan al bestaat
I Trainer Jeffrey:We hebben geen kans maaTÏÏiZ T meer dan kansloos.
I re te voorkomen. - DattM^SS^S^S^006" 666 cricketSd»
I beuren. Engeland valt anderhalf uur furimc of toeschouwers een wonder ge-
I Gaetjens bij een zeldzame uitval wel Deoebbs^fT f u'niet m hel doel
I voor tijd op de tribunes naarzijn k,jktPal
Oranje is weer (effen) oranje.
Tijdens het EK van '88 verbaas
de en/of verbijsterde de firma
Adidas vriend en vijand met
een onbeschrijflijk, oranje-wit
trapezium-shirt, waar tot op
het hoogste niveau schande van
werd gesproken. Terwijl het
toch altijd al tobben was met
het Oranje-shirt, dat vaak wit,
zelfs een enkele keer blauw
was. Eén keer speelde de natio
nale ploeg zelfs gewoon in over
hemd.
De makers van het boek Het
Nederlands Elftal (ondertitel:
De historie van Oranje, 1905-
1989) hebben op de cover het
Oranje-shirt van Henk Schijve-
naar afgebeeld. Mede-samen
steller Matty Verkamman, voet
baljournalist bij het dagblad
Trouw, had niet tevergeefs ge
zocht naar een oud, gaaf Oran
je-shirt met een rood-geel
touwtje door het hals-stukje en
de goudbestikte leeuw op een
blauw-fluwelen logo. „Normaal
mochten internationals alleen
het shirt houden van hun de
buut. Maar Schijvenaar brak in
'51 tegen Belgie zijn been en
werd in voetbalkleren meteen
naar het ziekenhuis gebracht.
Als pleister op de wonde kreeg -
hij dat shirt cadeau", aldus
Verkamman.
Van de kleur oranje was op 30
april 1905, bij de eerste officiële
interland van het Nederlands
elftal, overigens geen sprake. In
Antwerpen verscheen de ploeg
van aanvoerder Stom in een wit
shirt met rood-wit-blauw lint,
dat van onder de linker oksel
naar de rechter heup liep. De
eerste keer dat Nederland in
'oranje jerseys met witte omsla
gen, witte broeken, zwarte kou
sen met oranje-witte omslagen'
verscheen was in Darlington,
waar de Engelse amateurs de
ploeg met 12-2 de oren wasten.
zien. Later was het met de
broers Van de Kerkhof hetzelf
de liedje, maar echt een rom
meltje werd pas met de leeuw
op de Oranje-borst. Die zat er
dan weer eens links en dan weer
eens rechts op gestikt. Een ben
de was het op 24 februari 1979
bij Italie-Nederland. Vijf spe
lers hadden de leeuw keurig op
de linkerborst, vier anderen
droegen het symbool rechts on
der het schouderblad. De inter
land ging uiteraard kansloos (3-
0) verloren.
De shirt-p™blema-
tiek is echter van alle
dagen. In 1962 speel
de het Nederlands
elftal tegen Ierland in
een gelig overhemd,
met knoopjes van bo
ven tot onder. Tegen
België werd in '83 in
het blauw gespeeld.
Echt opzien baarde
daarna het shirt van
het EK van '88, met
het design dat ook de
Sovjetunie gebruikte.
„De macht van Adi
das is verontrus
tend", zei shirtjes-fe
tisjist Jan Mulder en
kele jaren geleden in
een interview met
Voetbal Internatio
nal, toen Feyenoord
in het geel speelde en
Voetbal is oorlog en poezie. De
diepe doelen van Barcelona, het
gras van Ajax, de shirts van
Celtic. Jan Mulder wist wel
waarom Ruud Gullit persoon
lijk geen fameus EK '88 speel
de. „Het waren die oranje kou
sen. Gullit speelt veel beter met
die witte kousen van AC Milan
of PSV".
Mulder had Vrij Nederland ge
lezen. Gullit gaf in mei '88 de
Belgische journalist Wouter
Vandenhaute van VN een pri
meurtje. De vraag luidde: 'Je
keuze voor AC Milan, was dat
een puur rationele beslissing?'
Het antwoord van Gullit: „Nee,
helemaal niet. Het zijn de kou
sen die de doorslag hebben ge
geven. Die witte kousen van AC
Milan vind ik gewoon prachtig,
en ze zitten ook ontzettend lek
ker. Volgens mij hebben ze bij
AC Milan de beste kousen ter
wereld. Als je dat vergelijkt met
wat ze bij KV Mechelen om hun
onderbenen hebben, afschuwe
lijk vind ik dat. Hun uitrusting
is trouwens helemaal niks. Ik
begrijp niet hoe je met zo'n
tenue zo ver kunt komen in de
Europabeker. Hemeltergend is
het. Bij PSV heb ik dat ook
meegemaakt: zwarte broek en
witte kousen met rode banden.
Nou, hoe je 't bij elkaar kunt
krijgen, weet ik niet. Daar heb
ik meteen op gehamerd: dit kan
niet! En ze hebben het veran
derd, we zijn met witte sokken
gaan spelen en met witte broe
ken. En sindsdien gaat het goed
met PSV".
gers te zijn getikt vanwege het
EK-shirt. „Er is afgesproken nu
en in de toekomst niet meer af
te wijken van het effen oranje".
Renze de Vries, seciebestuurder
in '88: „De shirtjes waren klaar
toen wij ze voor het eerst zagen.
Dat was geen oranje wat we za
gen, ik vond het niet mooi. Nee,
twee weken later nog niet. Ik
geloof dat de spelers toen nog
bij ons geprotesteerd hebben,
die wilden niet in die shirts spe
len. Maar het kon niet meer
worden teruggedraaid".
In Italië speelt Oranje derhalve
weer in effen oranje. Lagarde:
„Gemaakt van iets lichter ma
teriaal vanwege de tempera
tuur, een V-hals met een kraag
je en korte mouwen tot in de el
leboog. En ietsje oversized".
Vroeger, in de
tijd van onder an
deren Frans de
Munck, waren de
shirts van het Ne
derlands elftal
echt oranje. Gullit
en zijn companen
werden Europees
kampioen in het
lelijkste shirt
sinds de uitvin
ding van speciale
voetbalkleding. In
Italië echter zijn
de oranje-shirts
weer echt oranje.
Belang
Oranje bleef nadien oranje, zij
het in vele variëteiten. Met don
ker kraagje, met wit kraagje,
met zwarte broek, met witte
broek, met witte kousen, met
oranje kousen. Het reserve
tenue was over het algemeen
wit. Maar pas veel later, in de
jaren zeventig, maakte men
zich druk over het tenue. Johan
Cruijff in datzelfde historische
werk: „In mijn ogen speelt het
Nederlands elftal de laatste ja
ren in de verkeerde shirts. De
shirts moeten agressief zijn, de
kleur is nu te flets. Het Neder
lands elftal moet in een keihar
de kleur oranje spelen, het pu
bliek moet met de ogen knippe
ren als het team het veld op
komt. Als er 's avonds wordt
gespeeld, moet het Nederlands
elftal witte broeken dragen, dat
oogt sneller. Normaal gespro
ken zie ik liever zwarte broe
ken. Een tenue is heel belang
rijk. Je moet iemand zien lopen,
het moet uitstra
ling hebben. Het
shirt van het Ne
derlands elftal is
een begrip over de
hele wereld. Daar
om begrijp ik echt
niet waarom er in
zo'n slap kleurtje
wordt gespeeld".
Cruijff was in de
jaren zeventig de
bepalende man
rond de ploeg, óók
als het ging om dit
soort 'bijzaken'.
Op 10 October
1971 in Rotterdam
tégen Oost-Duits-
land was hij ken
nelijk zo ontevre
den over het shirt,
dat hij weigerde
het ding aan te
trekken. Cruijff verscheen als
enige in een shirt met ronde
hals en lange mouwen.
Rommeltje
Later in '74 ontstonden er pro
blemen rond de Adidas-strepen.
Cruijff, onder contract bij Pu-
ma speelde als aanvoerder met
slechts twee strepen. Van de
drie strepen op de omslag van
de kousen waren er bij Cruijff
ook nooit meer dan twee te
Hij leerde het vak in het park. waar pa
hem de bal toewierp, waarop kleine Emi
lio het ding diende af te schermen voor
de Duitse herder van de familie. Februari
'84 werd de Madrileen opgeroepen door
Di Stefano, een half jaar later debuteerde
hij al in de nationale ploeg, waarvoor hij
inmiddels bijna 44 wedstrijden speelde,
met achttien goals als resultaat. In Italië
al kan Butragueno over diezelfde Di
Stefano (23 goals) naar de eerste plaats
springen in het klassement van eeuwige
topscorers in het nationale elftal. Noch-
thans is Butragueno geen erkend schut
ter. De Mexicaan Hugo Sanchez, met wie
El Buitre (de gier) bij Real een onverge
lijkbaarkoppel vormt, is dat wel. In de na
tionale ploeg sukkelt de 27-jange Butra
gueno van de ene partner naar de ander.
Veendam in het blauw.
Protest
Piet Lagarde van Adidas be
kent door de KNVB op de vin-
