Milieureclames dreigen uit de hand te lopen
Politie sluit
zwart woonoord
af na bloedbad
Roemenen hebben geen reden tot juichen
Fiets veroorzaakt veel brokken
Snoer vaak
't eerst kapot
aan strijkbout
DINSDAG 22 MEI 1990
w:wihTii=i:i
Jaarlijks 10.000 kinderen naar het ziekenhuis
Jaarlijks moeten 10.000 kinderen
naar het ziekenhuis wegens onge
vallen met de fiets. Daarbij zijn dan
nog niet eens de gewonden meege
teld die als gevolg van verkeerson
gelukken vallen, zo meldt de stich
ting Consument en Veiligheid in
haar blad Safe Druk.
Hoewel het standaardmodel fiets
veel concurrentie heeft gekregen
van de racefiets en de crossfiets (all
terrain bike: atb) gebeuren de mees
te ongevallen op de gewone fiets.
De gewone fiets gebeuren zeven
van de tien ongelukken. De atb ver
oorzaakt 25 procent van de ongeval
len. Vooral valpartijen zorgen voor
veel letsel. Stoepranden, hekken en
andere obstakels zijn een belangrij
ke bron van valpartijen.
Ouders kunnen veel onvrijwillige
valpartijen voorkomen. Heel be
langrijk is bijvoorbeeld dat ouders
de juiste soort fiets kopen voor hun
kinderen. Zo zijn niet alle geschikt
voor heel jonge kinderen. Peuters
en aankomende kleuters bijvoor
beeld kunnen het best in en om het
huis op driewielers rondkarren. De
ze fietsjes horen op straat natuurlijk
niet thuis. Beter geschikt daarvoor
zijn de peuter- of kleuterfiets, al dan
niet met zijwieltjes.
De atb is erg in trek,
geschikt
populaire fietssoort
handigheid vereist en liefst driejaar pen mag echter niet te
fietservaring voordat de fietser er frame steken
/eilig mee kan omgaan. Een aantal
varing i
van belang om geen fiets op de groei
.nieterg te kopen. Beter kan men de ge-
kinderen. Voor deze bruiksduur verlengen met het ver
zetten van zadel en stuur. De zadel-
uit het
Belangrijk is het ook om te letten
mountain bikes is niet erg geschikt op afscherming van bewegende de-
om mee naar school te gaan omdat len van de fiets. Een veilige fiets
zij niet aan alle wettelijke vereisten heeft een jasbeschermer en een af-
voldoen die aan fietsen worden ge- gesloten kettingkast. Zo raken kin-
steld (spatbord, bel, licht). Voor het deren niet met hun kleding ver-
naar school gaan kan men het best strikt tussen de ketting en de tand
de gewone kinder- of jeugdfiets wielen of het achterwiel. Als kinde-
vallen met hun fiets dan verge
makkelijkt een lage instap het op
staan. Een veilige kinderfiets heeft
i jon
gensfiets niet. Allerlei scherpe ran
den en uitsteeksels vergroten de ri
sico's: daarom liever geen
handremmen, versnellingshendel
en achteruitkijkspiegel.
Voor consumenten met aanko-
aanschaffen.
Lage instap
Ouders moeten goed letten op de daarom geen stang, ook
maat van de fiets. Bij aanschaf
daarom het handigst het kind mee
te nemen naar de winkel om de juis
te maat te nemen. Voor het vaststel
len van de goede maat bestaan twee
methoden: zet het kind op het zadel
en kijk of het bij de onderste trap- mende en gevorderde fietsertjes
per kan zonder de voet te strekken, heeft Consument en Veiligheid een
Bij de tweede controle moet het folder over kinderfietsen klaarWg-
kind aan beide kanten tegelijk met gen. Bestellen van deze folder kan
de tenen bij de grond kunnen. Het is telefonisch
Deze mountainbike was vorig jaar fiets van het jaar. Van de met fietsen verongelukkende kinderen zit een kwart
of een mountainbike of crossfiets. Bovendien voldoen er nogal wat niet aan de wettelijke eisen, zodat ze voor jonge
re kinderen niet geschikt zijn om op naar school te gaan.
(foto ANP)
Huisvrouw
heeft weinig op
met pincode
Iets meer dan de helft van de
huisvrouwen staat afwijzend te
genover nieuwe elektronische
betaalsystemen. Uit een onder
zoek onder duizend leden van
de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen (NVvH) blijkt dat
53 procent weinig met bankpas
en pincode opheeft. Veel vrou
wen blijken niet te weten dat het
systeem vrijwillig is. De voor
lichting erover is te summier ge
weest. Klachten zijn er ook over
het gebruik. Lege geldautoma
ten, lange rijen wachtenden,
technische storingen en het ont
breken van voldoende privacy.
Over het algemeen geven de
meeste huisvrouwen de voor
keur aan het bemande kantoor
op de hoek van de straat. Per
soonlijk contact en sociale vei
ligheid spreken mee. De vereni
ging ziet tevens graag meer
geldautomaten in grote steden
en kleine dorpen. Ook zou er een
verwijzing naar andere automa
ten moeten komen.
De Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen telt bijna
50.000 leden. Ze komt op voor de
belangen van de huisvrouw als
consument.
(van
GPD-correspondent) de Vereniging Milieudefensie. Hij oordeeld wegens de slogan Voorde
lig v
Milieu wordt een steeds belangrij- beaamt dat in deze groener-dan-
ker overweging bij aankopen door groen-rage op den duur juist het dat veranderen ze dan
de consument. De consument lijkt milieu de enige verliezer kan zijn. ger. Terwijl ze met die
bewust te worden "Omdat ineens overal het milieu te- vulpakken net
»n van zijn eigen gen de waarheid in als verkoopar- met. folie a
gument wordt gebruikt, is het grote verandert
gevaar dat het publiek gaat afha
ken. De mensen zien door de bomen
lezen over mis
leidende acties, ze weten na een tijd
je niet meer wat goed of slecht
Natuur
zich steeds
van het milieu
kleine bijdrage daaraan. Het be
drijfsleven probeert daarop
spelen: milieusparende
milieubeschermende wasmidde- het bos niet
len, milieu-luiers: als het
koop maar beter voor het milieu
Ademhalen
Er werd onder
niets. Die pakken ko- maakt tegen
ook op de afvalberg".
Het voorbeeld
luchtje kreeg onlangs weten-
Lood, die stelt dat dank zij deze
benzine 'duizenden mensen mee-
het etiket met helpen aan het behoud van het
milieu'. Opel wordt gekapitteld
"Via die nieuwe regels moet men
zich niet langer in absolute termen
over het milieu kunnen uitlaten. In
feite is niet één produkt echt goed
voor het milieu. Hooguit beter dan
i ander".
In een enquête naar ervaringen met
zowel 'droog-' als stoomstrijkijzers
heeft de stichting Vergelijkend Wa
ren Onderzoek (VWO) blijkt dat het
snoer de belangrijkste reden is om
de bout af te danken. Een ander veel
voorkomend mankement is het niet
meer stomen van de stoomstrijk
ijzer, het gevolg van kalkaanslag.
Droogstrijkijzers blijken minder
vaak mankementen te vertonen en
zij gaan bovendien langer mee. Het
zijn namelijk eenvoudiger appara
ten waardoor er minder aan kapot
kan. Als er een defect optrad was
dat in 70 procent van de gevallen
het snoer.
De geënqueteerden werd ge
vraagd wat voor soort strijkijzer zij
in de toekomst zullen aanschaffen.
Ongeveer 60 procent bleek aanhan
ger van de stoomstrijkijzer en 40
procent van de droogstrijker. De
droge bout blijft in Nederland der
halve een gewild apparaat, zo con
cludeert VWO.
De blijvende aanhang voor het
droogstrijkijzer is wel logisch, want
nog nooit is aangetoond dat de
stoomstrijkijzer aanzienlijk sneller
of beter dan degewone droge bout-
met-plantesproeier. Duurder is de
stoomstrijker in ieder geval wel:
'goed' en niet al te prijzig is de Tefal
Milieu. 1648 (120 gulden), de Reactor
80005035 (50 gulden) deed het rede
lijk.
Samenstelling
Raymond Peil
"Er worden i
schappelijke ondersteuning van de dat 'we met elke
s de gekste claims Dankrijgjedatdeechtmilieuvrien- Wageningse hoogleraar prof. dr.
Opetgerus-
op het milieu gelegd. Milieuvrien- delijke produkten het niet halen". W.J. Wolff. "Ontmoedigend is dat
ter adem kunnen ademhalen'. Ter
wijl Albert Heijn zijn handige
groenlogo te pas en te onpas ge-
Ombudsman voor
schadeverzekering
Natuur en Milieu. "Alle ondeme- wordt gecompenseerd door het gro-
mers claimen de milieuvriendelijk- tere verbruik",
heid van hun produkten. Er is zelfs Het plaatje is, naar vertrouwd re
al een spuitbus met schuim in de clamegebruik, dus mooier dan de
handel die 'pro-ozon' is". Net als werkelijkheid. Apeldoorner T. Haff-
Milieudefensie en de consumenten
verzekeringsmaatschappijen organisaties maakt Natuur
hebben-afgesproken in 1991
ombudsman
Milieu zich grote zorgen
stapte naar de Reclame Code baar'
Commissie wegens de
ruimschoots bruikt, verbaast DAF met
'milieuvriendelijke vrachtwagen-
motor'. Het lekkere trendwoordje
voor allemansgebruik staat ook in
een reclame voor een wegwerpser-
'milieuvriendelijk, ja zelfs eet-
schadeverzeke- overmatige gebruik van het begrip en de
"Het is de allerhoogste tijd dat de
regels worden aangescherpt. Het
ringen aan te stellen. Hij bemidde- milieu in de verkoopstrategieën. De merspure misleiding dat in zo'n fol- publiek wil best op de milieuvrien-
len bij meningsverschilllen tussen 'schone auto' bestaat namelijk hele
maal niet. Peugeot mag deze term
op last van de Reclame Code Com
missie niet meer gebruiken.
Voordelig
verzekerden en verzekeraars
viezen geven en voorstellen doen
voor het beter functioneren van de
schadeverzekeringen.
Tot dusver werd de bemiddelen
de rol gespeeld door de secretaris
der wordt beweerd dat het autoge
bruik geen bedreiging voor hi
nilieu hoeft te vormen", zegt hij.
de raad van toezicht voor het De op papier steeds milieuvriende-
delijke toer. Maar men moet natuur
lijk niet belazerd worden", aldus
Barg. De hoop van de milieu- en
De ergernis en misverstanden consumentenorganisaties is dat de
wekkende wildgroei in de milieu- talrijke uitwassen via overleg tus-
mode bezorgt de Reclame Code sen het ministerie van milieu en de
Commissie handen vol werk. Het Stuurgroep Reclame nog deze zo-
schadeverzekeringsbedrijf. Er
een ombudsman voor levensverze
keringen.
lijker wasmiddelen roepen ook veel
ntwaardiging op. "Omo is door tenorganisaties, zegt een woord
de Reclame Code Commissie al
voerder. Eind vorige maand kwa- ker regels r
r tot staan worden gebracht.
Het door de reclameboys
bruikte milieu is wat onvriendelij-
Hoe milieuvriendelijk of'groen' hij ook wordt afgeschilderd in reclames,
de auto is altijd een belasting voor het milieu, en niet eens alleen vanwege
dan waard, beaamt de uitlaatgassen.
IINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
Spanning stijgt in Zuidafrikaanse provincie
AMSTERDAM (ANP) - "Aids
wordt een markt evenals fondsen
werving door kruimelaars of oplich
ters. Brutalen hebben de halve we
reld". Dit zei gisteren raadsman J.
van den Wall Bake namens de
Stichting Aids Fonds in een kort ge
ding dat tegen dit fonds is aange
spannen door de Stichting Natio
naal Fonds ter Bestrijding, Opvang
en Preventie van Aids (Nfbopa).
Het Aids Fonds, althans be
stuurslid (advocaat-generaal) J.
Hulsenbek, heeft aangifte gedaan
bij de politie van vermoedelijke op
lichting door de Nfbopa. De Nfbopa
eist van het Aids Fonds rectificatie
van een door hét Aids Fonds ver
spreid persbericht over het politie
onderzoek dat is ingesteld.
Volgens het Fonds zijn er redelij
ke gronden aanwezig om de Nfbopa
Aidsfondsen
ruzieën over
laster en bedrog
van oplichting, of een poging daar
toe, te verdenken. Deze stichting
benadert bedrijven met het verzoek
om financiële middelen te leveren
voor de bouw van opvanghuizen
ten behoeve van Aids-patienten.
Het Aids Fonds stelt dat er door
de Nfbopa enkele 'misleidende me
dedelingen* gedaan. Zo zou de
NFBOPA aan een bedrijf in Drunen
onder meer hebben toegezegd dat'
het ministerie van WVC al 3 miljoen
gulden zou hebben geschonken aan
Randstad-wegenplan veel duurder
DEN HAAG (GPD) Het eind 1988 door het toenmalige kabinet gepre
senteerde Bereikbaarheidsplan Randstad valt zeker 1250 miljoen gulden
duurder uit. De kosten kunnen zelfs nog verder oplopen. Oorspronkelijk
werden de kosten van het plan geraamd op 6,6 miljard gulden.
het project en een renteloze lening
zou hebben verstrekt van 3 miljoen
gulden.
De NFBOPA ontkent dit. Vol
gens de stichting is het de bedoeling
het project op te zetten zonder steun
van overheidswege. Volgens de
raadsman van het Aids Fonds is het
verder 'wonderlijk' te noemen dat
een fondsenwervende instelling
zich ook inhoudelijk bezig houdt
met het project waarvoor geld ge-
i wordt.
Volgens de advocaat van de
Nfbopa, J. Dassen, is er van oplich
ting geen sprake. "Er is aangifte ge
daan om de NFBOPA is diskrediet
te brengen. Dit uit concurrentie-
overwegingen en de angst over het
eventueel mislopen van subsidies.
De politie heeft laten weten dat er
geen misdrijf in het spel is".
Dit blijkt uit een rapport van de departementale accountantsdienst op
Verkeer en Waterstaat. Het stuk is gisteren op verzoek van het PvdA-Ka-
merlid Castricum door minister May-Weggen naar de Kamer gezonden.
De accountants merken op dat de vrij lange voorbereidingstijd van pro
jecten (4 tot 6 jaar) mede debet is aan de stijgende kosten. Het kostenbeeld
ontstaat meestal pas als de besluiten over de uitvoering van een project de
finitief zijn genomen.
In het Bereikbaarheidsplan Randstad staan 44 projecten. Het laatste
project zou in 2003 afmoeten zyn. De grootste kostenstijging (440 procent)
trad tot nu toe op bij het wegvak Zoetermeer-oost-Gouda (rijksweg 12).
Fors duurder werd ook Vianen-Lunetten (rijksweg 27): 140 procent. Een
aantal projecten werd goedkoper. Uitschieter hierbij was de verbouwing
van het knooppunt Oudenrijn met een kostendaling op van 57 procent.
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse politie heeft het
zwarte woonoord Thabong bij de mijnstad Welkom, in de
provincie Oranje vrij staat., afgesloten van de buitenwereld.
De spanning in het zwarte woonoord was gistermiddag om
te snijden, aldus een van de bewoners. Mensen dromden sa
men bij smeulende barricades en bespraken de gebeurte
nissen van zondag waarbij behalve de vier doden, ook ruim
40 gewonden zijn gevallen.
In Thabong zijn zondag zeven beto
gers door de politie doodgeschoten,
even nadat de zwarte gemeenschap
besloten had de twee weken oude
consumentenboycot tegen de blan
ke middenstand in Welkom op te
heffen. Met deze boycot protesteer
de zij tegen de intimidatie en mis
handeling van zwarten door ex
treem-rechtse blanken.
Ook gisteren was nog niet duide
lijk wie het incident had veroor
zaakt. Volgens de politie had zij pas
het vuur geopend, nadat zy was be
kogeld met stenen en brandbom
men. Ooggetuigen noemden echter
de politie de hoofdschuldige omdat
zij zonder waarschuwing vooraf op
betogers heeft geschoten, die pas
daarna met stenen begonnen te
gooien. Vervolgens was er op grote
schaal geplunderd.
Het incident heeft in een klap een
einde gemaakt aan de broze wapen-
Philips koopt
wel en toch niet
Italiaans Olivetti
EINDHOVEN (GPD) - Philips on
derhandelt met het Italiaanse kan
toormachine-concern Olivetti over
samenwerking in de computersec
tor. Een overname is daarbij vol
gens een woordvoerder van het Ita
liaanse bedrijf niet aan de orde. De
Volkskrant schreef vanochtend dat
Philips een meerderheidsaandeel in
Olivetti wil hebben.
stilstand die vrijdag door bemidde
ling van politieminister Adriaan
Vlok tussen blank en zwart was ge
sloten. Vlok was in allerijl naar Wel
kom gegaan om een bloedbad tus
sen blank en zwart te voorkomen. -
Vice-voorzitter Nelson Mandela
van het Afrikaans Nationale Con
gres heeft gisteren tegen het Keny-
aanse persbureau KNA gezegd dat
hij een coalitieregering van blanken
en zwarten mogelijk acht. Mandela,
die in Nairobi een tussenlanding
maakte op weg van Libië en Egypte
naar de Zimbabwaanse hoofdstad
Harare, zei verder dat "er hoop be
staat op zo'n mogelijkheid als de
blanken zich achter president De
Klerk scharen in diens pogingen
politieke hervormingen tot stand te
brengen".
De Zuidafrikaanse regering en
het ANC zijn begonnen met het be
studeren van een rapport dat proce
dures opsomt om de politieke ge
vangenen vrij te laten. Het rapport
is opgesteld dooreen werkgroep die
gevormd was na voorbereidende
besprekingen begin deze maand
tussen de blanke regering en de op
positiegroep.
Rotterdam
Ondanks een positief advies van ha
venwethouder drs. R.M. Smit wei
gert het Rotterdamse college van B
en W op 7 juni vier Zuidafrikaanse
fruithandelaren op het stadhuis te
ontvangen. De vier zijn uitgenodigd
door het bedrijf Seaport Terminals
om een receptie ter gelegenheid van
de opening van de derde fruittermi-
nal in de Rotterdamse haven bij te
wonen. Het college van B en W
heeft tot nu toe zoveel mogelijk ge
probeerd contacten met Zuid-Afri
kanen te mijden.
BUKAREST - De Roemeense
verkiezingen zijn achter de rug,
maar zelfs de winnaar kan niet
juichen. President Iliescu heeft
zich de afgelopen dagen opval
lend rustig gehouden en dat is be
grijpelijk. Volgens de peilingen
van een Westduits opiniebureau
heeft hij weliswaar een grote
overwinning behaald, maar die
wordt overschaduwd door de kri
tiek op de gang van zaken tijdens
de verkiezingen en twijfels over
de eerlijkheid van de uitkomst.
De verliezers hebben uiteraard
ook weinig te vieren. Dat ze zwak
ker zijn dan het Front van Natio
nale Redding, wisten ze van tevo
ren. Maar al hun opmerkingen
over intimidatie en geweld in de
campagne en fraude op de verkie
zingsdag zelf, kunnen niet verhul
len dat ze zwakker uit de bus zijn
gekomen dan ze ooit hadden ge
dacht.
Zelfs al is her en der met stem
men geknoeid en zijn kiezers op
het platteland tot in het stemhok
je begeleid door mensen van het
Front, dan nog blijft staan dat he
le dorpen blijmoedig hun stem
aan Iliescu hebben gegeven. De
uitslag van 83 procent voor Ilies
cu en 66 procent voor zy n partij in
de Senaat en het parlement mag
ongeloofwaardig lyken, ze geeft
wel degelijk de verhoudingen
weer zoals die op dit moment in
Roemenië heersen.
Stabiliteit
Ook het Roemeense volk heeft
nauwelijks iets om in een juich
stemming van te raken. Nog niet
eens zozeer omdat het Front een
nieuw communistisch systeem
wil introduceren, zoals tegenstan
ders beweren. Maar voor de ont
Roemenen krijgen uifeg over hoe
wikkeling van de democratie is
het een uiterst slechte zaak als
één partij zoveel macht heeft. Met
66 procent van de zetels is het
Front bijvoorbeeld in staat zelf
standig grondwetswijzigingen
door te voeren. Oppositie voeren
wordt vrijwel onmogelijk en ze
ker in de Roemeense verhoudin
gen, tvaar de oppositie niet alleen
getalsmatig, maar ook wat kennis
en politieke ervaring betreft zeer
zwak in haar schoenen staat.
Voor de verkiezingen was er
sprake van de vorming van een
brede coalitieregering. Die had
het land de stabiliteit en rust kun
nen geven die nodig zijn om de
komende twee jaar echte vrije
verkiezingen voor te bereiden.
Zo'n brede coalitie lijkt echter ge
heel van de baan. De voorzitter
van de tweede partij in het parle
ment, de liberaal Radu Campea-
nu, heeft al laten weten dat hij op
deze basis niets voelt voor samen
werking. Hij realiseert zich maar
al te goed dat de machtsverhou
dingen in zo'n coalitie zo scheef
zijn, dat alle partijen buiten het
Front als pure versiering dienen.
Roddels
De Boerenpartij, de tweede grote
oppositiepartij in Roemenië,
heeft zelfs al gedreigd het parle
ment helemaal te zullen boycot
ten. Die daad is niet geheel duide
(foto AP)
lijk, behalve als protest, maar het
geeft wel aan dat deze verkiezin
gen in plaats van rust alleen maar
meer roddels, geruchten en ver
dachtmakingen in het land heb
ben gebracht. De demonstranten
op het universiteitsterrein kry-
gen nieuw voer voor hun actie te
gen de regering: weg met deze on
eerlijke verkiezingen. De opposi
tiepartijen kunnen in plaats van
eindelijk eens te gaan werken aan
een constructieve eigen politieke
lijn, verder broeden op hun boos
heid tegen Iliescu. En het Front,
dat kan in tevredenheid achter
over leunen.
De ontwikkeling van de demo
cratie zal dan ook sterk afhangen
van Iliescu, die moet aantonen ol
hij bereid en in staat is zijn eigen
ijzersterke positie te verzwakken.
De Amerikaanse senator Lieber-
man, voorzitter van de belangrijk
ste groep internationale waarne
mers, deed de president wat dat
betreft gisteren een aantal sug
gesties aan de hand.
Volgens Lieberman zijn voor
de ontwikkeling van de democra
tie een vrije pers en onafhankelij
ke radio en televisie nodig. Er
moet een echte dialoog komen
met de oppositiegroepen, inclu
sief de studenten op het universi
teitsplein en het Front moet tole
ranter worden tegenover zijn te
genstanders. In heel Roemenië
zou een programma moeten wor
den opgezet dat de mensen leert
om te gaan met hun burger- en de
mocratische rechten. En verder
moet er, voor alles, een democra
tische grondwet komen.
De grote vraag wordt natuur
lijk, of Iliescu bereid is dergelijke
suggesties te volgen. Als hy wer
kelijk meent wat hij zegt, moet hij
wel. Als eerste reactie op zijn ver
kiezingsoverwinning stelde hij
dat Roemenië zo snel mogelijk lid
van de Europese Gemeenschap
moet worden. In dat geval zal er
nog heel wat moeten veranderen.
Een democratisch bestel is tot nu
toe altijd een belangrijke voor
waarde geweest om lid te worden
van de EG. Bovendien worden er
economische eisen gesteld, waar
Roemenië nog in de verste verte
niet aan voldoet. Vooral econo
misch gaat Roemenië, met of zon
der toetreden tot de EG een harde
tijd tegemoet. De industrie is vol
komen verouderd, de arbeidsmo
raal op een zeer laag peil. Zelfs
Roemenen geven als één van de
eerste problemen die in het land
moeten worden opgelost 'luiheid'
als antwoord.
