VERBIJSTEREND Diescu biedt coalitie aan na overwinning isss wa Waarnemers oneens over verldezingsfraude Sipri: wapenuitgaven nemen weinig af na eind Koude Oorlog Derde Wereld vreest westerse milieupolitiek Afscheiding Quebec nadert na vertrék milieuminister Sfeer van angst bij verkiezingen Colombia Politiek poker om staatsverdrag ,Legert°p Salvador moordt' SPD verwerpt staatsverdrag BRD-DDR DINSDAG 22 MEI 1990 BUITENLAND PAGINA 7 STOCKHOLM (AP/AFP/DPA) - Ondanks wapenakkoorden en het einde van de Koude Oorlog zijn de militaire uitgaven vorig jaar nauwe lijks gedaald, al is een lichte kente ring merkbaar. Voor het eerst sinds de 'duizelingwekkende' records van de jaren tachtig daalden de uit gaven voor bewapening in 1989 met 2 procent tot een bedrag van 950 miljard dollar (ongeveer 1760 mil jard gulden), aldus het Internatio nale Instituut voor Vredesonder zoek in Stockholm Sipri in zijn gis teren gepubliceerde jaarrapport. De daling werd veroorzaakt door het einde van de Golfoorlog en de strijd in Namibia en vond plaats on danks grote aankopen door Afgha- nistan in de Sovjetunie na de terug- BUKAREST (AFP/Rtr/AP) De nieuwe Roemeense president Ion Iliescu heeft de oppo- trekking van de Sovjettroepen in fe- sitie een coalitie-regering aangeboden. "Roemenië heeft bekwame bestuurders nodig", zei bruari- De werkelijkheid heeft vol- Iliescu gisteren tijdens een persconferentie. Hij kondigde aan direct na de officiële uitslag gens het rapport nog met beant- van de zondag gehouden verkiezingen "competente politici" van de verschillende politie ke groeperingen te zullen benaderen. Iliescu zei te willen bouwen aan een sociale demo cratie naar Zweeds model. De leider van de Liberale Partij, Ra- hebben tijdens de verkiezingscam- as Khol, sprak weliswaar van "een pagne de stemming onder de bevol- grote stap in de goede richting woord aan de hoge verwachtingen die door de wapenbeheersingsak- koorden waren gewekt. Volgens Sipri-directeur Walter Stützle heb ben de akkoorden over wapenbe heersing tussen de VS en de Sov jetunie nog nauwelijks effect gehad op de militaire slagkracht van beide mogendheden, zodat hij nog vol doende ruimte ziet voor 'drastische reducties'. De politieke stabiliteit op onze planeet zal volgens Sipri in de jaren negentig afhangen van de wijze waarop de industrielanden een dubbele taak uitvoeren: de econo mie in de Oosteuropese landen op bouwen en de derde wereld behoe den voor een economisch bankroet. Sipri meldt dat inmiddels 26 ont wikkelingslanden beschikken over raketten waarmee nucleaire, chemi sche of biologische wapens kunnen worden ingezet. Het instituut deelt daarom de groeiende bezorgdheid over een wapenwedloop onder mid delgrote, regionale mogendheden. Anderzijds kon Sipri melden dat een aantal arme landen zich door geldgebrek gedwongen zag minder wapens aan te schaffen. De armste landen bereikten door een daling van 16 miljard gulden het laagste uitgavenniveau sinds 1976. du Campeanu, liet gisteravond - - - ten dat zijn partij niet zal deelnemen fmg nietê°ed aan een coalitie. Campeanu hekelde opnjeuw de zijns inziens frauduleus verlopen verkiezingen. Hij uitslag te zullen aanvechten ook als dit niets verandert, ben ik ngevoeld", aldus Iliescu, die er aan toevoegde geen vrÜ bezwaar te hebben tegen een onder- Pe^' 141J zoek naar de mogelijke onregelma- /echten. "Maar tighed De eerste uitslagen voor het twee kamers tellende parlement wezen buitenlandse waarnemers "it dat het Front ongeveer 65 pro- ais uil intiib veictuucii, ucti in. plan mijn zetel in het parlement die de tome verkiezingen cent de Liberalen 7 p.rocent vaarden en vanuit het parle ment voor democratie te strijden", zei hij. Het Roemeense staatspersbureau Rompres maakte gisteren de eerste al voorgedrukt met de officiële resultaten bekend nadat an hebben leden - 5,3 miljoen van de stemmen waren dere mensen tot geteld. Daaruit bleek dat 87 procent begeleid. Bovendien zouden niet- Boerenpartij 3 procent van de stern en hadden behaald. De Hongaar- Democratische Unie, die beweert sommige stembiljetten de grootste aanhang te hebben on- hebben gevolgd zijn het er niet eens geworden of deze eerlijk zijn verlopen. Volgens enkele Iliescu der de 2 miljoen Hongaren het Front ou- land» beeft volgens deze eerste uit- de stemhokjes slagen 7 tot 8 procent van de stem- —.1 de kiezers de voorkeur had ge- geregistreerde kiezers hun stem geven aan Iliescu. Campeanu kreeg hebben uitgebracht en zouden som met 3 de stemmen en Ion migen een paar keer hebben ge- de Nationale Boerenpar- stemd. Gouverneur Garrey Carruthers m New Mexcico, de officiële waar- jmer van de Amerikaanse rege ring, noemde de verkiezingen ech- "enorme stap in democratie". Het Australische parlementslid Andre- 10 procent Ratiu v; tij moest genoegen procent. Diescu schreef de grote verkie zingsnederlaag van Campeanu en Ratiu toe aan hun jarenlange ver- ter "goed" blijf in het buitenland. "Ze zijn te de richting lang in het buitenland geweest. Ze behaald. (Pagina 11: niemand heeft reden tot juichen in Roemenië) GENEVE (IPS) - De ontwikke lingslanden maken zich steeds meer zorgen over de maatregelen van de rijke landen om het milieu te redden. Ze zijn bang dat onder het mom van milieubehoud de hulp aan de Derde Wereld wordt afgeknepen en de handel bemoeilijkt, zo staat in een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Tijdens de opbouw van hun wel- dat de Franstalige provincie binnen de federatie moest houden. ^dcrwttoSgdegeSteS Bouchard, die werd gezien als de leider van de nationalisten binnen de r»f nnJvoot OTTAWA (AP) De Canadese minister van milieu Lucien Bouchard heeft ontslag genomen. Bouchard was de belangrijkste stèunpilaar van de Cana dese premier Brian Mulroney in de omstreden provincie Quebec en zijn vertrek betekent wellicht de doodsteek voor het akkoord van Meech Lake, Quebec, nam het besluit r met Mulroney. Zijn .positie werd onhoudbaar 4„1u:; naiUUf i te bieden aan het milieu. De noodzaak daar- -ff toe werd ook niet gevoeld omdat de staat bleek een flink deel uiling te absorberen, al- i telegram dat hij v conservatieve fractie na een gesprek omdat hij weigerde zijn rige week had gestuurd aan de Parti Quebecois. Hij prees daarin degenen de critiriuifde ontwikkeTines die bij het referendum van 1980 hebben gestreden voor een onafhankelijk f Nu de ere^en van de Quebec. In Quebec werd het telegram op een staande ovatie onthaald door ij" ae ^enzen van ae leden van de Parti Quebecois, maar in het federale parlement in Ottawa rijke jan(jgn Buitenland kort iling zijn bereikt, beschikken de iden over het geld en de ken- schonere technologie te in troduceren. Daar is niets op tegen, in om de Derde neer vervuilen de technologie te ontzeggen. Nu de discussie over het milieu zich meer en meer toespitst op het ontlokte het woedende reacties, Het akkoord van Meech Lake, dat dateert uit 1987, zou de provincies van Canada zelfstandiger maken en Quebec erkennen als een 'afzonderlijke sa- t t menleving' binnen het land. De tien Canadese provincies hebben nog tot Wopon 23 juni de tijd om het akkoord te ratificeren. In Quebec is het zeer omstre- werem nu ae ouae' i twee veroordeeld tot gevan genisstraffen wegens wegens hun saan aandeel in de poging tot staatsgreep J er£ echter veeleer moeten eerlijke verdeling van China-Taiwan De Chinese leider Deng Xiaoping heeft de regering van Taiwan een hereniging met behoud van het ei gen leger voorgesteld. Dengs op merkingen komen een week nadat het Chinese ministerie van buiten landse zaken bekendmaaktemiet te voelen voor een dialoog met Tai wan, zoals de Taiwanese president Lee Teng-hui had voorgesteld met het doel tot wederzijdse erkenning te komen. Taiwan is in de ogen van Peking niet meer dan een provincie van China. Strafkorting De directeur van de grootste Joego slavische krant Politika Zivorad Mi- novic heeft het salaris van 40 jour nalisten drastisch verlaagd omdat hun mening hem niet aanstaat. De salarissen dalen van 12.000 dinar naar het minimumloon van 4000 di nar (ongeveer 615 gulden). Minovic is een naaste geestverwant van de Servische communistische leider Slobodan Milosevic. Jeltsin Het parlement van de Russische Fe deratie zal waarschijnlijk niet eer der dan donderdag toekomen ^an de verkiezing van een president. Het congres, dat sinds afgelopen woensdag bijeen is, is verstrikt ge raakt in eindeloze debatten. De po pulistische radicale leider Boris Jeltsin is naast de huidge president en Gorbatsjov-aanhanger Vlasov de belangrijkste kandidaat voor het presidentschap. Bulgarije De oppositie in Bulgarije heeft gis teren geweigerd een verkiezingsaf spraak met de communisten te on dertekenen waarover eerder over eenstemming was bereikt. Bij de ondertekening, waarvoor tal van buitenlandse diplomaten waren uit genodigd, verklaarde oppositielei der Zhelyu Zhelev dat zijn groep het in beginsel wel eens is met het document, maar dat zijn Unie van Demokratische Krachten zich stoort aan het huidige "geweld, ver valsing van kieslijsten en het on wettig optreden door burgemees ters en partijsecretarissen". Abortus Jaarlijks komen minstens 125.000 vrouwen om het leven bij of na een clandestiene abortus, zo heeft de Wereldgezondheidsorganisatie gis teren gezegd. De meeste geheime abortussen komen voor in de Sov jetunie, waar het overigens wel is toegestaan. Volgens de WHO kiezen veel vrouwen voor een clandestiene abortus omdat de familie er niets van mag weten. Naast de Sovjetu nie en India komen illegale abortus sen met name voor in Indonesië, Pakistan, Bangladesh en de Filipij- pvging ioi staatsgreep energie en grondstoffen, [engistu SÏÏS lan/en verreweg f Overdekt met een laken ligt het lichaam van Velez op de achterbank van zijn auto BOGOTA (Rtr/AFP/IPS) - In de Colombiaanse stad Medellin zijn gisteren de liberale parlementari ër Federico Estrada Velez en twee van zijn lijfwachten door onbe* kende schutters, waarschijnlijk van de cocaïnemaffia, vermoord. Twee mannen openden vanaf een motorfiets het vuur toen Velez bij zijn huis arriveerde. De 64-jarige Estrada was een naaste medewer ker van de liberale presidents kandidaat Cesar Gaviria, die zon dag vrijwel zeker wordt gekozen als opvolger van Virgilio Barco. In de hoofdstad Bogota ontsnap ten twee kleindochters van presi dent Barco aan de dood toen de politie in de nabijheid van hun school tijdig een 70 kilo zware bom onschadelijk wist te maken. Samen met de voortgaande, tot nu toe weinig succesvolle jacht op drugsbaron Pablo Escobar, leider van het Medellin-drugskar- tel, verhoogt de nieuwe aanslag de spanning in Colombia in de aanloop naar de presidentsver kiezingen. Sinds augustus vorig jaar zijn drie presidentskandida ten vermoord. Zondag liep de verkiezings campagne af en de volhouders le ven onder zware bewaking leven toé naar de verkiezingsdag. De kandidaat van de regerende Libe rale Partij, Cesar Gaviria, wordt dag en nacht omringd door een cordon van dertig lijfwachten en een onbekend aantal soldaten en politie-agenten. Naar verkie zingstoespraken buiten Bogota ging Gaviria alleen per vliegtuig, en steevast nam hij zijn geblin deerde pantservoertuig met zich mee. Zijn voorganger, Carlos Luis Galan, werd vorig jaar au gustus doodgeschoten terwijl hij een menigte aanhangers in Bogo ta toesprak. Gaviria heeft zich daarom, evenals zijn tegenstan ders, maar zelden in het openbaar durven vertonen. Centraal in de campagne staat de cocaïnehandel. Gaviria is als enige voorstander van voortzet ting van de harde aanpak van de huidige president, Virgilio Barco. Ondanks alle politieke ver schillen zijn alle kandidaten het erover eens, dat de komende week in Colombia letterlijk nog alles mogelijk is: van een nieuwe aanslag op een van de kandidaten tot een verrassende overwinning van een van de gedoodverfde ver liezers. bij Enkele andere feiten die Sipri op tekende: Het aantal oorlogen en regionale conflicten daalde in 1989 van 35 naar 32. De Sovjetunie was de grootste wapenexporteur, al liep de uitvoer terug van 12,5 naar 11.6 miljard dol lar. De VS exporteerden ter waarde van 10,7 miljard dollar. India was 's werelds grootste wapenimporteur (ter waarde van 3,8 miljard dollar), gevolgd door Ja pan (3,1 miljard dollar). Het Mid den-Oosten verloor zijn koppositie na 20 jaar. Het vernietigen van chemische wapens zal veel geld kosten. De VS zullen er zeker drie miljard dollar aan kwijt zijn, terwijl de Sovjetunie nog niet eens over de benodigde technologie beschikt. Bloedbad Kashmir ij rouwtocht na moord op moslim SRINAGAR (Rtr/AP) - Indiase troe pen hebben gisteren het vuur ge opend op een menigte rouwenden in Srinagar in Kashmir waarbij 47 doden zijn gevallen. Zij waren op weg naar het ziekenhuis waar de is lamitische leider Moulvi Moham med Farooq lag, die eerder op de dag door onbekenden was doodge schoten. De troepen begonnen te schieten toen mensen door hun kordon poogden te breken. Daarbij zijn ze ker 300 mensen gewond geraakt. Na de moord op Farooq was onmiddel lijk een uitgaansverbod ingesteld, maar duizenden mensen negeerden dit en dromden samen voor het zie kenhuis. Kashmir is de enige Indiase deel staat waarin moslims in de meer derheid zijn. Farooq was een groot voorstander van een volksraadple ging over de toekomst van Kashmir en heeft ook steeds gepleit voor te rugtrekking van de Indiase troepen uit het gebied, dat door Pakistan en India wordt bestuurd. Militanten hebben de wapens opgenomen om een einde te maken aan het Indiase bewind. De spanning is hoog opge lopen nu India troepen heeft sa mengetrokken aan de grens met Pakistan. India beschuldigt Pakis tan ervan de militanten te steunen, wat door dit land wordt tegenge sproken. Deze steun is het belangrijkste onderwerp in de verkiezingen in het Pakistaanse gedeelte van Kashmir. Al voordat de eerste uitslagen be kend waren, had de Bevrijdings Li ga zichzelf uitgeroepen tot winnaar van de verkiezingen en aangekon digd de islamitische afscheidelin- gen te trainen en van wapens te W WASHINGTON (IPS) - De veertien hoogste officieren van het Sa BONN De socaal-democrati- sche kanselierskandidaat en minis ter-president van Saarland Oskar Lafontaine heeft de machtsstrijd met SPD-voorzitter Hans-Jochen Vogel gewonnen. Lafontaine had zijn lijsttrekkerschap afhankelijk gemaakt van de steun van de partij voor zijn afwijzing van het staats verdrag dat vrijdag tussen de DDR en de Bondsrepubliek was afgeslo ten. De Saarlander eist aanvullende maatregelen ter bescherming van de zwakke Oostduitse bedrijven en meer sociale zekerheid voor de mil joenen Oostduitsers, die voor hun baan vrezen als op 2 jüli de D-mark wordt ingevoerd. Wijst kanselier Kohl die verande ringen van de hand, dan moet de nieuwe SPD-meerderheid in de Bondsraad op 22 juni het verdrag blokkeren, aldus Lafontaine. Vogel en een flink deel van de Bondsdag fractie, voelden daar niets voor, maar gingen gisteren uiteindelijk door de knieën. Een partijbestuur der verklaaarde eenvoudig: "Wij zouden onze lijsttrekker niet graag willen verliezen". En dus stemde het partijbestuur unaniem voor La fontaine. De jubelstemming, die na de ver kiezingsoverwinningen in Noor- drijn-Westfalen en Nedersaksen in de partijecntrale heerste, was daar mee echter wel verdwenen. Precies een week geleden kon Hans-Jochen Vogel nog triomfantelijk verkondi gen dat de SPD de meerderheid in de Bondsraad, een soort Eerste Ka mer, had verworven en dat de ne derlaag van Kohl de zege van Lafon taine was. De kiezers hadden het tempo en de onzekere financiële koers van Kohls Vriedervereinigung afgestraft. Nu kon niemand meer om de SPD heen, aldus de SPD-top. Maar die euforische stemming is verdwenen. Door de veranderde meerderheidsverhouding in de Bondsraad zitten de sociaal-demo craten nu ook in de herenigings boot. 'Ze zullen op 22 juni bij de stemming in de Bondsraad over het staatsverdrag met de DDR met de billen bloot moeten. Zeggen ze 'nee' tegen het akkoord, dan betekent dit dat de invoering van de D-mark op 2 juli van de baan is. En daar zullen de Oostduitsers de Westduitse socaal- democraten, om het zacht uit te drukken, alles behalve dankbaar voor zijn. Kohls verkiezingsstrate gen zullen Lafontaine daarna onge twijfeld afschilderen als saboteur van de eenheid. Hans-Jochen Vogel zag dat gevaar en probeerde in ein- Lafontaine: deze koers wordt ramp. lijn te brengen. Maar ne dreigde het bijltje erbij neer te gooien als de partij hem niet volgde. De 'kleine Napoleon van de Saar' vindt dat Kohl de kansen om de her eniging op een behoorlijk wijze tot stand te brengen met dit staatsver drag heeft verspeeld en hij wil niet als eventuele kanselier voor de ge volgen opdraaien. "Deze koers BONN (AP) De Westduitse soci aal-democratische SPD heeft gis teren het verdrag verworpen dat voorziet in Duitse economische en monetaire eenwording met in gang van 2 juli en dat vrijdag door de regeringen van beide landen werd ondertekend. De SPD eist betere voorwaar den voor de DDR. SPD-voorzitter Hans-Jochen Vogel zei dat het verdrag tekortschiet in het cre ëren van "moderne en goede ba nen" voor Oostduitsers en wil meer waarborgen tegen de ge vreesde ineenstorting van Oost duitse bedrijven. Ook in de Oostduitse volksver tegenwoordiging hebben de oppo sitiepartijen scherpe kritiek geuit op het verdrag. Zij noemden het een genadeklap voor de Oostduit se soevereiniteit en voor het stel sel van sociale zekerheid in de DDR. wordt een ramp. Ik laat mij daar niet mee identificeren", zei hij tegen zijn partijvoorzitter Hans-Jochen Vogel. Het nu bereikte compromis is een overwinning voor Lafontaine. Zijn trouwe volgeling en toekomstig premier van Nedersaksen Gerhard Schroder riep dan ook tegen ieder een die het horen wilde: "Wij zijn voor de hereniging, maar daarom nog lang niet voor dit akkoord". De SPD wil bijvoorbeeld dat het kapi taal van de gehate staatsveiligheids dienst en de vroegere SED van Honecker het volk ten goede komt. Verder moet de milieubescherming in de nieuwe grondwet worden ver ankerd. Lafontaine speelt hoog spel. Houdt de SPD de invoering op 2 juli tegen, dan zullen tienduizenden Oostduitsers die nu nog op gepakte koffers zitten, de weg naar het Wes ten inslaan en voor een ramp zor gen. Wordt het staatsverdrag niet gewijzigd, dan dreigt een catastro fale werkloosheid in de DDR met nauwelijks controleerbare sociale gevolgen. Wirtschaftswunder Helmut Kohl ziet de gevaren even goed als Oskar Lafontaine. De kan selier geeft plankgas om via algeme ne Duitse verkiezingen alle Duit sers voor een voldongen feit te zet ten. Daarna gaat Kohl ervan uit dat ze gemeenschappelijk in een pa triottische stemming een tweede Wirtschaftswunder zullen bewerk stelligen. Uiteraard onder zijn be zielende leiding. Kohl weet dat de Oostduitse CDU-stemmers, mits er snel geko zen wordt, een christen-democra tisch verlies in het Westen meer dan goed kunnen maken. Blijft de een heid langer uit, dan loopt hij het risi co dat ook meer Oostduitse kiezers zich van hem af zullen wenden, om dat ze de harde gevolgen van de vrije-markteconomie dan aan den lijve voelen. Lafontaine redeneert precies zo en speelt daarom op tijd. In combi natie met zijn milieuvoorstellen en het zinspelen op de haat tegen Stasi en SED verpakt hij zijn kritiek op het staatsverdrag behoorlijk zacht, maar de trein naar de eenwording rijdt steeds sneller en iedereen die probeert te remmen is op voorhand al verdacht. Uit alle CDU-hoeken ging dan ook al de beschuldigende vinger naar de SPD en ook de soci aal-democratische partijvrienden in de DDR hebben weinig begrip voor Lafontaines pokerspel, waarvan de Oostduitsers zeker op korte termijn de dupe van lijken te worden. WASHINGTON (IPS) - De veertien hoogste officieren van het Sal vadoraanse leger zijn verantwoordelijk voor grootschalige schendingen van de mensenrechten, aldus een gisteren uitgekomen rapport van een aantal Amerikaanse Congresleden vlak voor de stemming vandaag over de Amerikaanse militaire steun aan El Salvador. Het rapport onderzoekt de handel en wandel van vijftien officieren uit de legertop. Veertien van hen hebben volgens het rapport het bevel ge voerd over soldaten die zich op grote schaal schuldig hebben gemaakt aan moord, verkrachting en martelingen. Geen van de verantwoordelijke offi cieren is ooit voor de rechter gebracht. Onder de veertien officieren bevin den zich stafchef Rene Emilio Ponce, de minister van defensie en twee on derministers, de hoofden van de drie legeronderdelen, en vijf van de zes brigade-commandanten. De Salvadoraanse regering en het verzet hebben gisteren overeenstem ming bereikt over een agenda voor verder overleg, dat in september resul taten moet gaan opleveren. Beide partijen overleggen op dit moment in de Venezolaanse hoofdstad Caracas onder toezicht van de Verenigde Naties. Le Pen niet meer welkom in geboortestad TRINITE-SUR-MER (AP) - De gemeenteraad van de Bretonse stad Trinite-sur-Mer, de geboor teplaats van Jean-Marie le Pen, heeft de leider van extreem rechts Frankrijk toestemming geweigerd voor een bijeen komst met geestverwanten uit heel Europa. De gemeente wilde daarmee uiting geven aan de afkeer die de inwoners hebben van Le Pens ideeën. Met name zijn anti semitische opvattingen waren gezien, de recente schendingen van joodse graven reden om Le Pen de toegang tot de vergader zalen van de stad te weigeren. Le Pen had onder meer de leider van de Westduitse Republikei nen, Franz Schönhuber, in zijn geboortestad willen ontvangen. Eerder hadden al de steden Vichy, Aurillac, Angouleme, Lo-' rient en Poitiers de leider van het Front National tot onge wenst bezoeker verklaard. ROMANTISCH Groot rond model klamboe «oor 1- of 2-persoons bed Kleor wit Om insekten buiten te sluiten en de sfeer van de tropen In huis te halen Normaal 8930 Nu voor de verbijsterende pnp van de Bijenkorf 0

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7