LEIDSCH
DAGBLAD
Intifadah laait op na terreurdaad
NODIG!
Hiescu wint in Roemenië
Criminaliteit kost
bedrijven 5 miljard
Aandeelhouders in Verenigde Staten
willen Philips voor de rechter slepen
'Geestelijk labiele' Israeli opent vuur op groep Palestijnen
'RIJNSBURG-UIT ALTIJD LASTIG'
Acties gezondheidszorg
verharden zich verder
Veel doden bij
treinongelukken
SPERZIEBONEN EN
STROGANOFFGEHAKT
Politie vangt
hasj voor kust
van Noordwijk
MAANDAG 21 MEI 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39246 Prijs fl. 1,35
EINDHOVEN (GPD) - Philips
wordt in de Verenigde Staten voor
de rechter gesleept. Een groep aan
deelhouders heeft het concern ge
dagvaard. De Amerikanen voelen
zich benadeeld door de volgens hen
onjuiste informatie die Philips ge
durende de eerste vier maanden
van dit jaar over de gang van zaken
bij het concern heeft verstrekt.
Tijdens de aandeelhoudersverga
dering in maart gaf president-direc
teur Cor van der Klugt nog een flo
rissante voorstelling van zaken over
het reilen en zeilen van het bedrijf.
Amper twee weken later, bij de pre
sentatie van de resultaten in het eer
ste kwartaal, bleek er sprake van
een zware tegenvaller. Tegenover
een winst in de eerste drie maanden
van 1989 van bijna een kwart mil
jard stond een bedrag van slechts 6
miljoen in het eerste kwartaal van
dit jaar.
Philips zei verrast te zijn door de
scherpe inzinking en schreef de ont
wikkeling toe aan "valutaire tegen
wind", maar het vertrouwen bij de
aandeelhouders was toen al ver
dwenen. Direct na de bekendma
king van de dramatisch uitgevallen
kwartaalcijfers stortte de aandelen
koers van Philips op de effecten
beurzen in elkaar.
Van der Klugt is inmiddels de
wacht aangezegd. Een jaar eerder
dan in de planning lag vertrekt hij
nu al op 1 juli als topman van het
concern. Tegelijk met hem gaat de
man weg die in de raad van bestuur
verantwoordelijk is voor de zwaar
verlies lijdende computerdivisie.
Philips heeft inmiddels het Ne-
wyorkse advocatenkantoor Sulli
van and Cromwell opdracht gege
ven de zaak te bestuderen en daar
over te adviseren. Het concern heeft
laten weten dat het over de zaak het
stilzwijgen zal bewaren zolang het
proces dreigt. Op de Amsterdamse
Effectenbeurs viel de koers van het
Philips-aandeel vanmorgen kort na
het bekend worden van het proces
terug van f33 naar f31.80.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De Ne
derlandse bedrijven zijn in 1988
ruim 7,4 miljoen keer getroffen door
winkeldiefstal. In totaal was het be
drijfsleven 9 miljoen keer slachtof
fer van tal van soorten veel voorko
mende criminaliteit. Inclusief de
kosten voor beveiliging en verzeke
ring kost dit de bedrijven vijf pro
cent van de bedrijfswinst, ofwel 5,1
miljard gulden.
Dit staat in een rapport van het
Bureau Criminaliteitspreventie dat
vanmiddag aan staatssecretaris
Kosto (justitie) en voorzitter Van
der Lede van het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen (VNO) is
aangeboden. Het gaat om een eerste
onderzoek naar de gevolgen van cri
minaliteit voor bedrijven in Neder
land. Het blijkt dat vooral grote be
drijven slachtoffer zijn. Branches
als autoreparatie, detailhandel, ho
reca en zakelijke dienstverlening
hebben daar het meest mee te ma
ken. Bouw, industrie en transport
komen er beter af.
De directe schade voor het be
drijfsleven wordt vooral veroor
zaakt door inbraak, vernieling, dief
stal en bedreiging van personeel.
Becijferd wordt een schade van 1,5
miljard gulden. Daarbij komen de
kosten voor brandstichting (96 mil
joen), winkeldiefstal (700 miljoen)
en verzekeringsfraude (400 mil
joen). Samen met de kosten voor be
veiliging en verzekering komen de
onderzoekers aan de 5,1 miljard. Te
gen bedrijven gerichte criminaliteit
wordt opvallend weinig gemeld bij
de politie.
Hoewel de meeste bedrijven zijn
verzekerd tegen inbraak, blijkt dat
slechts 37 procent van de inbraak-
schade door de verzekering wordt
vergoed. Ongeveer 17 procent van
de bedrijven heeft de opstallen bo
vendien niet of nauwelijks tegen in
braak beveiligd. Bij vestigingen die
geregeld goederen van grote waar
de transporteren, doet 41 procent
iets aan beveiliging. Het gaat dan
vooral om rijden op onregelmatige
tijden. Het gebruik van technische
hulpmiddelen komt daar nauwe
lijks voor en er wordt dan ook vaak
uit bedrijfswagens gestolen.
Bedrijven zijn niet of nauwelijks
op de hoogte van criminaliteit ge
pleegd door de eigen werknemers,
zoals het stelen van bedrijfsgoede
ren. Dat zit nog in de 'taboesfeer',
vinden de onderzoekers. Ongeveer
de helft van de bedrijven denkt in
staat te zijn interne criminaliteit zelf
op het spoor te komen. Slechts 20
procent van de bedrijven die inder
daad eigen werknemers betrapten,
deed aangifte bij de politie. De
werknemers kunnen rekenen op
berisping of ontslag.
De onderzoekers raden de bran
che-organisaties aan zich toe te leg
gen op het verwerven en uitdragen
van deskundigheid om misdaad te
voorkomen. Zij waarschuwen er
voor niet overhaast aan het beveili
gen te slaan. Uit oogpunt van kos
ten en baten is het beter op lokaal
niveau te komen tot een samenhan
gende aanpak, waarbij bedrijven,
politie en gemeente samen bekij
ken hoe de criminaliteit kan wor
den aangepakt.
Ook vandaag kwam het in tal van
plaatsen tot botsingen tussen de Is
raëlische politie en woedende Pa
lestijnen. In het grootste deel van de
bezette gebieden geldt een uit
gaansverbod. De pers heeft er geen
toegang.
Aanleiding voor de onlusten was
de terreurdaad van een 21-jarige Is
raëlische man, die gisterochtend
vroeg het vuur opende op een groep
Palestijnse arbeiders in Rishon Le-
zion, een zuidelijke voorstad van
Tel Aviv. Daarbij vielen zeven do
den en vijftien gewonden.
Gestoken in een legerbroek en
met een automatisch geweer aan
zijn schouder had de Israeli de iden
titeitsbewijzen van de Palestijnen
ter inzage gevraagd. Toen zich een
groep mannen om hem heen had
verzameld opende hij het vuur. De
dader, een inwoner van Rishon Le-
TEL AVIV (GPD/AFP/Rtr.) - Dertien Palestijnen zijn gisteren gedood en ruim achthon
derd raakten gewond bij de hevigste geweldsuitbarsting in Israel en de bezette gebieden
sinds het uitbreken van de Palestijnse opstand, de Intifadah, 29 maanden geleden.
zion die volgens de politie een on
stabiele indruk maakt, kon een uur
na de aanslag worden aangehouden
in het huis van zijn vriendin.
Het nieuws over dit bloedbad
leidde tot een orgie van geweld in
de bezette gebieden. Israëlische mi
litairen schoten daarbij zeker zeven
Palestijnen dood en verwondden er
honderden. Volgens Palestijnse
bronnen raakten zeker 650 Palestij
nen gewond door Israëlische ko
gels.
De ongereldheden begonnen in
de Gazastrook, waar de zeven bij de
terreuractie gedode Palestijnen
vandaan kwamen. De slachtoffers
behoorden tot de duizenden werk
zoekenden uit de bezette gebieden
die zich dagelijks in de vroege mor
genuren bij de toegangswegen naar
Tel Aviv verzamelèn in de hoop te
worden opgepikt door Israëlische
koppelbazen of aannemers, een fe
nomeen dat bekend staat als de 'sla
venmarkt'.
Israëlische politici vrezen dat de
actie van een geestelijk instabiele
man de ineengezakte Palestijnse
opstand nieuw leven heeft ingebla
zen. "Deze aanval was precies waar
de PLO op hoopte", verklaarde on
derminister van buitenlandse zaken
Netanyahu. Premier Shamir sprak
van een "krankzinnige daad", die
nooit meer mag voorkomen.
Vooraanstaande Palestijnen heb
ben de gebeurtenissen aangegrepen
voor een oproep tot de vorming van
een VN-troepenmacht ter bescher
ming van de Palestijnen. Meer dan
vijftig van hen zijn aan een honger
staking begonnen. PLO-voorzitter
Jasser Arafat heeft gisteravond ge
vraagd om een spoedzitting van de
Veiligheidsraad.
Eerste foto's
Hubble-telescoop
spectaculair
GREENBELT (AP) - De eerste fo
to's die de Hubble-telescoop gis
teren heeft gemaakt van een ver
gelegen sterrencluster zijn vol
gens wetenschappers spectacu
lair.
De beelden bieden weliswaar
geen nieuwe wetenschappelijke
gegevens, maar de NASA, het
Amerikaanse nationale bureau
voor de ruimtevaart, zegt dat er
nu een einde is gekomen aan de
testperiode die met veel moeilijk
heden gepaard ging. De tele
scoop, die op 613 kilometer hoog
te om de aarde cirkelt, straalde
gisteren beelden door van de ster
rencluster Theta Carina, dat 1260
lichtjaren van de aarde verwij
derd is. Na bewerking met com
puters leverde de foto een duide
lijk beeld, waarbij een dubbele
ster zichtbaar werd die er vanaf
de aarde als een enkele ster uit
ziet.
De Hubble-telescoop, die vori-
De eerste foto van de Hubble-
telescoop (rechts) leverde gisteren
een duidelijk beeld op van een
dubbele ster. <foto ap>
ge maand door het Amerikaanse
ruimteveer Discovery in een baan
om de aarde werd gebracht, kan
mogelijk objecten
die 14 miljard lichtjaren
aarde verwijderd zijn.
Het Nederlands elftal, dat zich voorbereidt op het
wereldkampioenschap voetbal in Italië, doet ook
de regio Leiden aan. Zaterdag was Oranje in
Rijnsburg om te oefenen tegen de plaatselijke
Boys, vanavond is de formatie van interim-coach
Leo Beenhakker te gast bij het Alphense ARC. De
belangstelling voor de nationale ploeg is onver
minderd groot. Ondanks het feit dat het Milan-
trio Gullit, Van Basten en Rijkaard nog niet van
de partij is, zijn de accommodaties van de ama
teurclubs te klein om de massa's te kunnen ver
werken. In Rijnsburg was het veld omzoomd met
bijna 6000 mensen. Vanavond in Alphen worden
nog meer toeschouwers verwacht.
Hoewel Oranje tegen de kampioen van de eer
ste klasse B niet verder kwam dan een toch wat
teleurstellend gelijkspel (1-1) - hetgeen Been
hakker de opmerking ontlokte: "Rijnsburg uit is
altijd lastig" - vermaakten de internationals zich
prima in het bloemendorp. Ronald Koeman bij
voorbeeld nam alle tijd om zijn fans van handte
keningen te voorzien. Op de foto (Loek Zuyder-
duin) signeert de laatste man van Barcelona
T-shirts. Op de achtergrond doet reserve-doel
man Joop Hiele datzelfde.
ROTTERDAM (ANP/GPD) - De
acties in de gezondheidszorg ver
harden zich. Morgen zullen door
stakingen van verpleegkundigen de
operatiekamers gesloten zijn in
twee Rotterdamse ziekenhuizen en
een ziekenhuis in Tilburg. Een
noodteam blijft in alle gevallen pa
raat. Het Academisch Medisch Cen
trum in Amsterdam heeft een kort
geding aangespannen tegen de
ambtenarenvakbond AbvaKabo
om af te zien van acties aanstaande
woensdag.
De stakingen volgen op een reeks
van acties die de AbvaKabo de afge
lopen drie weken heeft gehouden.
Ook vandaag houden verpleegkun
digen werkonderbrekingen en zon
dagsdiensten, met name in Fries
land. Ze eisen dat de overheid zes
procent meer geld in de gezond
heidszorg stopt voor verbetering
van hun arbeidsvoorwaarden en
vermindering van de werkdruk.
Het Academisch Medisch Cen
trum in Amsterdam is fel tegen ver
dere verharding van de acties en
heeft de AbvaKabo vanmiddag in
kort geding gevraagd af te zien van
steun aan verpleegkundigen van de
intensive care-afdeling die woens
dag stiptheidacties willen houden.
Zonnige perioden
Perioden met zon en een kleine kans op
een regen- of onweersbui. Minimum
temperatuur rond 9 graden, middag-
temperatuur ongeveer 21 graden, in het
noordelijk kustgebied iets koeler. Ma
tige noordoosten wind.
De vooruitzichten voor woensdag tot
en met zaterdag: Perioden met zon en
mogelijk een regen- of onweersbui.
Middagtcmpcratuur ongcyccr 19 gra
den, in het noordelijk kustgebied iets
lager.
24 PAGINA'S
De verpleegkundigen hebben
voor woensdag gekozen omdat
staatssecretaris Simons (volksge
zondheid) dan zijn nota over werk
druk in de gezondheidszorg open
baar maken. De verwachting is dat
de nota niet veel geld oplevert voor
verlichting van de werkdruk in het
ziekenhuiswezen.
Ongeveer twintig werknemers
van het Rotterdamse bejaardenhuis
Den Hoogenban hebben vanmor
gen spontaan het werk neergelegd.
Ook zij eisen zes procent. De sta
king geldt voorlopig voor acht uur,
aldus AbvaKabo-districtsbestuur-
der Kramer. Direct na het uitbreken
van de staking hebben sympathi
santen uit andere bejaardenoorden
in Rotterdam zich gemeld om te hel
pen met de eerste opvang van de be
woners.
JAKARTA (AP) Ten minste ze
ven mensen zijn omgekomen toen
vrijdag een bus op een trein bus
botste in Purwakarta op Java. De
bus werd meer dan 200 meter mee
gesleurd. Het dagblad Suara Karya
meldt dat op het moment van het
ongeluk de spoorbomen niet waren
gesloten en dat geen signalen klon
ken dat een trein op komst was.
Bij een treinongeluk in de buurt
van de Georgische stad Sochi zijn
zaterdag negen doden gevallen -en
23 mensen gewond geraakt. Een uit
Tbilisi afkomstige personentrein
met bestemming Moskou reed in op
een goederentrein. Een regerings
commissie stelt een onderzoek in.
Bij Itaquaquecetuba in Brazilië zijn
21 mensen om het leven gekomen
en meer dan 40 gewond geraakt
toen zaterdagavond een bus van een
20 meter hoog viaduct viel.
Naakt verboden
bij trouwpartij
ALPHEN AAN DEN RIJN - Vol
gens Marianne Meester getuigt het
van een 'ontzettende truttigheid'
dat haar naaktschilderij 'Unbe-
schreiblich weiblich' tijdens een ex
positie in de Alphense muziek
school door ambtenaren van de bur
gerlijke stand steeds wordt wegge
haald. De ambtenaren zijn bang dat
bruidsparen zich aan het 'aanstoot
gevende' kunstwerk ergeren. In het
tot muziekschool omgebouwde ou
de raadhuis aan het Burgemeester
Visserpark worden nog altijd huwe
lijken gesloten.
Het schilderij maakt deel uit van
de tentoonstelling 'Muziek ver
beeld' van de Stichting Alphense
Ateliers. Meester heeft zich bij het
maken van het omstreden werk la
ten inspireren door een lied van Ni-
na Hagen. Op het schilderij staan
een ingetogen kijkende blote vrouw
met, aldus Meester, uitdagende
borsten en een hondje.
"Zelf vind ik er niets aanstootge
vends aan. Ik heb de tegenstelling
uitgebeeld tussen geestelijke maag
delijkheid en dat lichamelijk uitda
gende. Het is een soort spelletje met
de toeschouwer. Helemaal Nina Ha
gen dus. Het is zeker geen porno. Ik
kan me dan ook niet voorstellen dat
trouwlustigen er zich aan kunnen
storen. Toen ik hoorde wat er was
gebeurd, lachte ik me kapot. Ik vind
het ontzettend leuk dat ik deze reac
tie heb uitgelokt. Gebeurt er ten
minste nog eens wat in Alphen. An
no 1990 zoveel schijterigheid. Ik
dacht dat je in deze tijd niemand
meer kon choqueren".
ROEMENIE De Westduitse rege
ring rekent erop dat dit jaar nog on
geveer 70 procent van de 220.000 et
nische Duitsers in Roemenië naar
de Bondsrepubliek komen. Dat
blijkt uit begin dit jaar in Roemenie
gehouden onderzoek.
De eerste vijf maanden van dit
jaar zijn reeds 160.000 etnische
Duitsers uit Oost-Europa in de
Bondrepubliek aangekomen.
Waarnemers zien onregelmatigheden bij verkiezingen
OOSTERBEEK (ANP) - De politie heeft vanmorgen automobilisten, fiet
sers, bromfietsers en voetgangers in Oosterbeek, Wolfheze en Ede aangehou
den en ondervraagd in verband met de overval op een filiaal van Albert
Heijn in Oosterbeek vorige week maandag waarbij twee personeelsleden
werden doodgeschoten.
Het Recherche Bijstandsteam Gelderland vroeg tussen kwart over zes en
kwart voor acht op verschillende plaatsen aan voorbijgangers of zij op de
ochtend van de overval op de zelfde tijd en de zelfde plaats aanwezig wa
ren en of zij iets bijzonders hadden gezien. Ook waren vanochtend in stads
en streekbussen die Oosterbeek, Wolfheze en Ede aandeden, posters opge
hangen waarin passagiers werd gevraagd om inlichtingen die bij het on
derzoek van pas zouden kunnen komen. Volgens de politie komen er bij het
Recherche Bijstandsteam en politiekorpsen in het land nog steeds tips bin
nen over de zaak.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
Sperziebonen, 1 /IQ
500 gram lfK7
Stroganoff-
gehakt, Q QQ
kilo Jr2r99
albert heijn
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
BUKAREST (GPD/Rtr/AP) - De
Roemeense interim-president Ion
Iliescu is gisteren de grote winnaar
van de verkiezingen geworden. Uit
een peiling van een Duits enquête
bureau onder 16.000 stemmers
blijkt dat hij op zo'n 83 procent van
3lle stemmen kan rekenen. Zijn par
tij, het Front voor Nationale Red
ding, kan rekenen op een tweeder
de meerderheid in zowel de senaat
als het parlement, voldoende om
grondwetswijzigingen door te voe-
Iliescu's tegenstanders, de libe
raal Radu Campeanu en de conser
vatieve leider van de Boerenpartij,
Ion Ratiu, kwamen niet verder dan
respectievelijk elf en zes procent.
Ook hun partijen deden het slecht.
De Boerenpartij haalde zowel in de
senaat als in het parlement rond de
vier procent. De liberalen eindig
den weliswaar als tweede partij,
NOORDWIJK (ANP) - De Rijks
politie te Water heeft vannacht op
de Noordzee ter hoogte van Noord-
wijk een 24-jarige man uit Spaarn-
dam aangehouden.
Aan boord van diens zeiljacht trof
de politie ongeveer 2.000 kilo
hasjiesj aan. De straatwaarde daar
van bedraagt enkele miljoenen gul
dens. In dezelfde zaak werden in
Scheveningen nog drie mannen
aangehouden.
Het jacht, de hasjiesj en een zee
sleper zijn in beslag genomen. De
zeesleper is volgens de politie in de
buurt van het jacht geweest en een
deel van de in Scheveningen aange
houden mannen was opvarende
van de zeesleper.
maar kregen niet meer dan tien tot
elf procent van de stemmen.
Waarnemers van de Socialisti
sche Internationale willen dat de
Roemeense regering een commissie
instelt om te onderzoeken of de ver
kiezingen geldig zijn. Volgens de
Spaanse senator Perez vanochtend
hebben een aantal autoriteiten ge
tracht het stemgedrag te beïnvloe
den. Een 60 man tellende Ameri
kaanse en Britse delegatie van
waarnemers sprak ook van onzui
verheden, maar heeft geen systema
tische verkiezingsfraude kunnen
constateren.
De waarschijnlijk tot president
verkozen Iliescu zei ervan over
tuigd te zijn dat de buitenlandse
waarnemers getuige zijn geweest
van 'waarlijk vrije verkiezingen',
De boerenpartij en de liberale
partij hebben na de bekendmaking
van de cijfers om ongeldigverkla-
ring van de verkiezingen gevraagd.
Radu Campeanu noemde de opinie
peiling 'overdreven op monsterach
tige wijze'. Vooral in de dorpen
bleek bij de eerste telling een zeer
groot aantal stemmen ongeldig te
zijn omdat veel mensen niet precies
wisten waar ze het kiesstempel
moesten zetten.
(zie pagina 5: Geen verkiezingsfrau
de, maar onderontwikkeling)
óók om mee te
kunnen praten
over wat er in
de buurt is
gebeurd
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat willen we niet missen!
Wi| nemen een proefabonnement voor
7 weken en betalen slechts 127.50
U Wij nemen een kwartaalabonnement f 74.15"
Wi| nemen een jaarabonnement f 28550
Voor het abonnement ingaat ontvangen wij de krant twee weken g
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
PostcodeTel
Woonplaats.
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
