Hervorming Roemenië kan alleen geleidelijk Onderwijsvrijheid duur betaald Commissie: fusie Kampen en VU ÜHNIE ILIESCU Suggestie voor de VVD Christian Ffellowship' bestudeert Europa '92 VRIJDAG 18 MEI 19» GEESTELIJK LEVEN Door Ion Iliescu In vergelijking met wat er gebeur de in de rest van Oost-Europa, valt Roemenië op als voorbeeld van een land waar het falen van het socialis me werd versterkt door incompe tentie en despotisme. Dat explosie ve mengsel verklaart de snelle val van het regime Ceausescu. Het was dit systeem dat een door en door an ti-democratische maatschappij cre- eerde, die ten dienste stond van een machtselite die de dictatuur over eind hield. Op economisch gebied werkte het socialisme ontmoedi gend voor de arbeiders, bij gebrek aan materiele prikkels. Mogelijk faalde het systeem vooral op sociaal niveau, waar het in theorie zijn grootste winst had moeten boeken. In plaats van een geest van samen werking te stimuleren, zaaide het achterdocht en afgunst, die de in strumenten werden voor de onder drukking van het volk. Tegelijker tijd sleepte het Roemeense socialis tische systeem het land naar de rand van de afgrond, en stortte het in een diepe politieke, economi sche. sociale en morele crisis. Voortgang langs die weg zou Roe menië tot de vergetelheid hebben veroordeeld. Daarom was de revo lutie onvermijdelijk. De nationale consensus kwam eind 1989 spontaan tot ontploffing, en veegde niet alleen 24 jaar dicta tuur van Nicolae Ceausescu weg, maar ook het systeem dat sinds kort na de Tweede Wereldoorlog had ge functioneerd. De slopers verwoestten het hele politieke stelsel en lieten een waar machtsvacuüm achter. Tegen die achtergrond legde het Front voor Nationale Redding (FNR), dat tot stand kwam tijdens de geboorte weeën van de revolutie, zich de taak op Roemenië te redden uit de greep van de dood en het om te bouwen tot een moderne, democratische staat; een waardig lid van de Eu ropese familie. Wij hebben al noodzakelijke her vormingen doorgevoerd om de vrij heid van meningsuiting, de vrijheid van politieke vereniging, de pers vrijheid, de rechten van de mens en de individuele bewegingsvrijheid te Een klein meisje toont haar voorkeur voor interim-president Ion Iliescu temidden i schatting 20.000 mensen in de plaats Ploiesti. garanderen. Maar het is niet alleen een kwestie van bevrediging van de directe behoeften die door de revo lutie in de aandacht zijn gebracht. Het is ook een kwestie van het leg gen van de basis voor de toekomsti ge integratie van Roemenië met an dere democratische landen, waar voor het noodzakelijk is dat er eco nomische hervormingen worden doorgevoerd en het land wordt aan gepast aan de behoeften van het in formatietijdperk. Het FNR gelooft dat het politieke systeem van het toekomstige Roe menië gebaseerd moet zijn op de waarden van democratie en plura lisme, op het principe van scheiding van wetgevende, uitvoerende en rechtelijke macht. Het economisch programma van de partij pleit voor een markteconomie waarin plaats is voor particulier initiatief, en dat pleit voor versterking van het nu al begonnen proces van privatisering, vooral in de dienstensector. Industrie Onder de moeilijke omstandigheid dat er geen binnenlands kapitaal voor handen is, stelt het FNR voor dat de grote staatsbedrijven worden veranderd in ondernemingen die onafhankelijk op de markt kunnen opereren. Tegelijkertijd is het nood zakelijk de activiteiten van verschil lende ministeries te evalueren, en onnodige organisatorische dwars verbindingen te verbreken. Een dergelijke radicale transfor matie van de Roemeense industrie kan niet worden uitgevoerd zonder buitenlandse investeringen, die door onlangs doorgevoerde wets wijzigingen mogelijk zijn gewor den. De herintegratie van de Roe meense industrie in de internatio nale arbeidsverdeling is een absolu te noodzaak in een wereld die in toe nemende mate wordt gekarakteri seerd door onderlinge afhankelijk heid. De ervaring van de afgelopen jaren heeft geleerd dat zelfvoorzie ning onverenigbaar is met de be hoeften van heden en toekomst. Op het gebied van de landbouw gelooft het FNR in het steunen van activi teiten van individuele boeren, de coöperaties en de grote staatsboer derijen. Die moeten moderne tech nieken doorvoeren en modellen worden voor de organisatie van landbouwproduktie. Om die programma's uit te voe ren moeten sociale maatregelen worden getroffen die als schokbre- kers kunnen dienen voor de onver mijdelijke negatieve gevolgen van de overgang van een gecentraliseer de naar een markteconomie. Maar het overgangsproces in ons land, dat zoveel heeft geleden, moet geleidelijk verlopen. Roemenië moet de gedachte van een snelle hervorming van zich afzetten. Die realiteit ligt achter de algemene filo sofie van het FNR, een centrum linkse beweging die de waarden en doelstellingen aanhangt van de Eu ropese sociaal-democratie. Op internationaal niveau steunt het front een actief beleid van vrede en dialoog, waardoor Roemenië zal worden opgenomen in het politieke leven van Europa en de mondiale gemeenschap. Wat onze buurlan den betreft streeft het FNR naar harmonie en naar vreedzame oplos singen voor alle problemen die de kop op kunnen steken. Vrede en veiligheid in Europa, en voortzet ting van het proces van ontwape ning zijn de hoofdthema's van ons buitenlands beleid. Dit is het programma dat het FNR presenteert in de eerste vrije verkie zingen die in Roemenië worden ge houden in de tweede helft van de 20ste eeuw. Op 20 mei zullen de Roemeense burgers moeten bepa len wie het best aansluit bij hun wensen en bij de enorme taken waarvoor het vrije Roemenië zich gesteld ziet. Ion Ilicscu is waarnemend president van Roemenie en presidentskandidaat namens het Front voor Nationale Red ding. Onder het regime van Nicolae Ceausescu diende hij van 1979 tot 1984 als directeur voor waterzaken, met mi nisteriële bevoegdheid. Hij viel in on genade en werd gedegradeerd tot di- cen technische uitgeverij. door Margreet Vermeulen DEN HAAG (GPD) - Het verzuilde onderwijsbestel in Nederland is duur en inefficiënt. Dat vinden de vier onderwijsspecialisten van de Organisatie voor Economische Sa menwerking en Ontwikkeling (OE SO) in Parijs. De vier buitenlandse experts wreven hun ogen uit toen ze onlangs ontdekten dat in veel dor pen een protestants-christelijke, een katholieke en een openbare school naast elkaar voortbestaan, terwijl ze alle drie halfleeg staan. De conclusie dat de verzuiling van het onderwijs ons land handen vol geld kost, moet minister Ritzen (onderwijs) op zijn minst bekend in de oren hebben geklonken. Jo Rit zen was immers de eerste Nederlan der die een berekening maakte van de kosten die de verzuiling met zich meebrengt. In 1981 zei de Nijmeeg se onderwijs-econoom Jo Ritzen in een interview dat hij de kosten van de verzuiling op minimaal een half en maximaal één miljard gulden per jaar schatte. Ironisch genoeg is dat precies het bedrag waar Ritzen nu - zeven jaar later - naarstig naar op zoek is om zijn begroting kloppend te krijgen. Maar de PvdA-bewindsman haastte zich zijn coalitie-partner het CDA gerust te stellen: aan de verzuiling wordt niet getornd. Wat Ritzen in 1981 nog typeerde als een "verstard systeem" is nu "van grote waarde". Vrijheid Bij de Besturenraad van het protes tants-christelijk onderwijs worden precies dezelfde bewoordingen ge bruikt; de verzuiling heet hier, net als bij Ritzen, 'de vrijheid van on derwijs'. "De vrijheid van onder wijs wordt duur betaald", erkent Verhey van de Besturenraad. "Niks vrijheid", pareert voorzitter Uilke- ma van de Vereniging voor Open baar Onderwijs (VOO). "Het bijzon der onderwijs is een vorm van ge subsidieerde discriminatie, zelfs van apartheid", beweert Uilkema in een poging de schoolstrijd nieuw le ven in te blazen. "Het is een verspil lend bestel. Die weelde kunnen wij ons helemaal niet veroorloven", al dus Uilkema. De meest bekende en gehate on kostenpost voor het bijzonder on derwijs is de zogenoemde 'gebro ken-ruitjesregeling'. Alle extra ex ploitatiekosten die een gemeente bestuur maakt voor het openbaar onderwijs moeten automatisch óók worden overgemaakt aan het bij zonder onderwijs. Dus als er bij de openbare school meer ruiten sneu velen dan werd verwacht, dan wor den de extra reparatiekosten niet al leen vergoed aan de openbare, maar ook aan de protestantse en/of katho lieke school - ook als die scholen he lemaal geen glasschade hebben. Hoeveel geld die regeling de ge meentebesturen in ons land jaar lijks kost, is onbekend. Verhey van de Besturenraad schat het bedrag op 40 miljoen per jaar. "Dat zijn echt peanuts", vindt hij. Ook voorzitter Uilkema van de Vereniging Open baar Onderwijs (VOO) houdt het op enkele tientallen miljoenen, alleen voor het basisonderwijs. Maar klei ne bedragen hebben soms grote ge volgen, vindt Uilkema. "De bijzon dere scholen krijgen dus geld dat ze feitelijk niet nodig hebben. Daar mee kunnen ze leuke dingen voor de kinderen doen en dat lokt weer nieuwe leerlingen". Oneerlijke con currentie, vindt hij, waardoor vaak de openbare scholen de klappen krijgen door de dalende leerlingen aantallen. Slepen "De bijzondere scholen hebben zich als commerciële instellingen op de leerlingenmarkt gestort en binnengesleept wat er binnen te sle pen viel", meent Uilkema. Volgens hem is van de oorspronkelijke rk- of pc-signatuur op veel scholen weinig meer te merken, "om zo min moge lijk ouders af te schrikken. Kortom, het onderscheid tussen gewone- en bijzondere scholen vervaagt, waar door het bestaansrecht van het bij zonder onderwijs wordt onder mijnd", vindt de voorvechter voor openbaar onderwijs. De rust die men bij de Besturen raad PCO uitstraalt, doet echter an ders vermoeden. Verheij: "Sinds de jaren '60 is het aandeel van de pc- scholen alleen maar gestegen, hoe wel de ontkerkelijk in een ras tem po voortschrijdt". Het bureau van Uilkema bevat daarentegen onder zoeken waaruit blijkt dat het aan deel van de pc-scholen in het basis onderwijs juist daalt. Volgens Verheij geven ouders nogal eens de voorkeur aan een pc- school, omdat die veelal bekend staan als degelijk. Ook een strikte naleving van normen en waarden valt tegenwoordig bij ouders weer in de smaak, meent hij. Maar met geld heeft de blijvende en zelfs groeiende belangstelling voor het protestants-christelijk onderwijs volgens Verheij niks te maken. Volgens Verheij leidt de 'gebro ken-ruitjesregeling' tot spaarzaam heid. Een gemeente bedenkt zich wel drie keer om extra geld uit te ge ven aan het openbaar onderwijs, immers elke gulden moet óók aan het bijzonder onderwijs worden overgemaakt. Problemen De gewraakte 'gebroken-ruitjesre geling' gaat straks ook gelden voor het beroepsonderwijs. Veel ge meentebesturen voorzien enorme problemen als ze de meeruitgaven voor een openbare mavo straks niet alleen automatisch aan de bijzonde re mavo moet doorberekenen, maar ook aan het bijzonder technisch- en ander beroepsonderwijs. "Mogelijk dat deze ijzeren consequentie 'zum .teufel' voert", erkent ook Verheij. "Maar het is de enige garantie dat het bijzonder- en het openbaar on derwijs altijd gelijkelijk worden be handeld, in financieel opzicht". Het meest kostbare aspect van de verzuiling is dat het leidt tot veel kleine scholen. En kleine schooltjes zijn duurder dan grote. Een klein schooltje met 23 a 30 leerlingen is wat betreft de personeelskosten al leen al twee maal zo duur uit als een gewone basisschool. Het enige on derzoek dat ooit is uitgevoerd naar de kosten van de verzuiling, heeft zich dan ook op schaalvergroting geconcentreerd. In 1987 conclu deerde J. Koelman in zijn proef schrift 'kosten van verzuiling' dat jaarlijks 500 miljoen kon worden bespaard op de personeelskosten in het lager onderwijs. Voorwaarde was dat de gemiddelde schoolgroot te werd opgerekt naar 200 leerlin gen per school, met een maximum van 500 leerlingen. Iedereen gebruikt Koelmans con clusies zoals het hem schikt. Zo be nadrukt Uilkema dat volgens Koel man de verzuiling - doorgerekend naar het hele onderwijsterrein - ten minste 1,5 miljard kost. Verhey acht deze doorrekening "volstrekt onwe tenschappelijk". Koelman schrijft letterlijk: "Het zou mij niets verba zen als de extra uitgaven als gevolg van de verzuiling 1,5 a 2 miljard be dragen voor het hele onderwijsstel sel". Loopafstand Daarnaast vindt Verheij dat Koel man niet zozeer de kosten van de verzuiling heeft berekend, maar de voordelen van schaalvergroting heeft becijferd. De dure kleine schooltjes in Nederland zijn niet al leen een gevolg van de verzuiling, benadrukt Verheij. Ook de OESO- experts schrijven het voorkomen van vele kleine schooltjes deels toe aan de "ongeschreven regel in Ne derland dat er een school op loopaf stand moet zijn". Verheij benadrukt dat de vrijheid van onderwijs niet alleen vrijheid van onderwijs bete kent voor rooms-katholieken en protestanten. "De vrijheid van on derwijs geldt ook voor aanhangers van Montessori en voorstanders van Vrije Scholen of Jenaplan scholen. En islamitische scholen, niet te vergeten. Al die vrijheden bij elkaar leiden tot een veelheid van (veelal kleine) schooltjes", aldus Verheij. Hij erkent dat te veel kleine schooltjes een enorme "financiële druk leggen op het bestel. De slin ger is erg ver doorgeslagen. Scholen met 23 leerlingen zijn echt te klein. En dat is pikante taal in dit huis". Schaalvergroting in het lager on derwijs mét instandhouding van de zuilen zou volgens het proefschrift van Koelman een besparing opleve ren van 460 miljoen. Schaalvergro ting mét opheffing van de zuilen le vert (slechts) 40 miljoen meer op, namelijk 500 miljoen. Letterlijk schrijft Koelman: "De verschillen zijn niet groot, maximaal 42 mil joen". Verheij concludeert daaruit: "De kosten van de verzuiling in het lager onderwijs zijn dus 40 mil joen". Cijfers Snel omgerekend levert dat het vol gende beeld op: de verzuiling in het lager onderwijs kost 0,17 procent van de onderwijsbegroting. "Voor het hele onderwijsstelsel dus nog geen half procent...", becijfert Ver heij. Uilkema gelooft er niets van, maar het ontbreekt hem aan cijfers om zijn gelijk te krijgen. "Denk eens aan alle extra kosten voor de onderwijsverzorging: ook de schoolbegeleidingsdiensten en de pedagogische onderzoekscentra zijn verzuild", aldus Uilkema die vasthoudt aan het bedrag van 1,5 a 2 miljard. Aan het gegoochel met onder- zoekscijfers door voor- en tegen standers van de verzuiling zal ook minister Ritzen geen einde maken. Wellicht dat de bewindsman, des tijds promotor van Koelman, het proefschrift van zijn promovendus binnenkort nog eens uit de kast haalt om ideeën op te doen over de ideale schoolgrootte (in financieel opzicht). Maar niet om de grondsla gen van het bestel eens op zijn kos tenfactor door te lichten. Dat is iets waar Ritzen als onder wijs-econoom tijdens de bezuini gingsronden in de jaren '80 herhaal delijk op heeft aangedrongen. "Om dat je je wel degelijk moet afvragen of je je idealen niet kunt verwezen lijken zonder allerlei onnodige ex tra kosten", aldus Ritzen in 1981. Het is niet de eerste keer dat de we tenschapper Ritzen in de clinch ligt met minister Ritzen. Sneuvelt er een ruit bij een openbare school, dan moet het te vergoeden be drag ook aan de christelijke school worden uitbetaald. (foto archief) Door rar. A. Steinz Binnen de WD zijn personen thans het voornaamste doelwit. Helaas niet voor de eerste keer. Eerder toe gejuichte leiders vormen zich dan om tot personen die slechts een ap peltje met een ander te schillen heb ben. Zonder enige oplossing aan te dragen of te stimuleren. De WD zou er meer aan hebben om de energie te verleggen naar een inhoudelijke discussie over voorna melijk de praktische politieke koers. Een van de terechte punten van kritiek op de WD luidt immers dat zij haar gedachtengoed onvol doende aan deze tijd aanpast en zij als partij die koers niet vaststelt. Daarin zou zelfs een van de oorza ken liggen van de grote krachten die zich daarbij tegen personen richten. Andere partijen doen het wat dit betreft beter. Bijvoorbeeld enige ja ren geleden de PvdA via 'Schuiven de Panelen'. Dat luidde het afkick- proces in dat thans tot haar rege ringsdeelname heeft geleid. Op de onduidelijkheid waaraan de PvdA toen enige tijd leed, reageerde de WD slechts laatdunkend. Zonder te beseffen dat het op een reculer pour mieux sauter zou kunnen gaan, in een proces dat zij zelf nau welijks aanging. Enkele WD'ers hebben die kri tiek tot de hunne gemaakt. Vonhoff bepleitte een discussie op een par tijraadsvergadering en kwam daar mee in het nieuws. Zoutendijk en Jacobse deden dat in artikelen. Zij richtten hun pijlen daarmee op de gesloten WD-cultuur. Over het bovenstaande zal op de Algemene WD-vergadering van morgen en overmorgen gesproken worden. Om daaraan een bijdrage te leveren volgt hier een suggestie: Allereerst zouden enkele perso nen die door de vergadering wor den benoemd, een stuk (met stellin gen) kunnen opstellen dat binnen alle geledingen zal worden bespro ken. Hoe moet bijvoorbeeld het Eu ropese perspectief in de nationale politiek geïntegreerd worden? Het bedrijfsleven heeft snel op Europa 1992 gereageerd. De politiek voor namelijk aarzelend. Nu Europa in toenemende mate op ons afkomt heeft de politiek geen andere keus dat daarop nu in te spelen. Er zou geen wet meer aan de Kamer gepre senteerd mogen worden zonder een vergelijking met hetzelfde onder werp in enkele EEG-landen. Wel licht een punt voor de WD om aan te gaan werken en op basis daarvan tot nieuwe afwegingen te komen. Voor Oost-Europa geldt hetzelf de, zij het op andere wijze. En verder: Is de WD niet te ratio neel en te weinig immaterieel? Zij heeft van oudsher een verantwoord financieel-economisch programma waarmee zij de gewetensfunctie van het parlement vervult. Dat moet zo blijven, maar er moet ook wat bij. Wat is bijvoorbeeld het ei gen VVD-antwoord op de sociale vernieuwing? Hoe stelt de WD zich het tegengaan van de nadelen van onze (liberale) prestatie maat schappij voor? Belangen Tenslotte kan de vraag aan de orde komen of de WD er naar moet stre ven om slechts een (belangen)partij te worden, gebonden aan èn rechts van het CDA. of een onafhankelijke partij met een eigen concept voor de gehele samenleving en met ook een opening naar links. Onder uiteraard handhaving van de vrijheid van handelen voor de fractie, zal de partij aldus over een aantal maanden een nieuwe koers en een nieuw actieplan kun nen hebben. En misschien weer wat meer duidelijkheid en élan. De dui zenden die haar inmiddels de rug hebben toegekeerd zouden dan misschien op hun besluit terugko- Het plan van de partijtop op dit punt bevat een discussie die over ruim twee jaar zal moeten plaats hebben. Dat is echter te laat. De pro blemen in de partij zijn daarvoor te groot. Door uitstel loopt de WD slechts het risico dat zich wederom duizenden van haar afwenden. En/of dat de krachten te groot wor den voor een constructieve oplos sing. Tenslotte klinkt in slechte tijden binnen de WD vaak de roep om een charismatisch leider. Met zo ie mand zouden problemen zich van zelf oplossen. In het kader van dit stukje zou het niet goed zijn als hij (m/v) morgen zou opstaan. Dat zou slechts een schijnoplossing zijn met het risico dat een noodzakelijke dis cussie niet wordt gehouden. Het woord is aan de partij. (A. Steinz is advocaat in Amster dam) In rapport aan gereformeerde synode Wim Schrijver LEUSDEN Willen de Gereformeerde Kerken ook in de toe komst een goede theologische opleiding houden, dan moeten zij besluiten tot een fusie tussen de opleiding aan de Vrije Uni versiteit en de eigen universiteit in Kampen. Dit standpunt neemt de speciale commissie in, die de extra verga dering van de gereformeerde sy node van volgende week woens dag over deze kwestie moest voorbereiden. Als het aan de com missie ligt wordt Amsterdam de hoofdvestiging van de nieuwe in stelling en Kampen houdt, als tweede lokatie, het volledige on derwijspakket. Hoewel de kerken de verant woordelijkheid voor de opleiding houden, mag wat de commissie betreft een deel van deze verant woordelijkheid worden toever trouwd aan de faculteit der god geleerdheid van de VU. Deze ge deelde bestuurlijke verantwoor delijkheid moet worden vastge legd in een nieuwe overeen komst. Met haar standpunt probeert de commissie een uitweg te vinden in de patstelling die er tussen de twee gereformeerde ambtsoplei dingen bestaat. Al sinds de vraag naar bezinning op de toekomst aan de orde kwam dank zij het rapport van de verkenningscom missie godgeleerdheid bestaat er grote verdeeldheid tussen de Amsterdamse opleiding en Kam pen. In het rapport van de verken ningscommissie werd voorge steld de dertien theologische in stellingen naar acht terug te bren gen om de kwaliteit op een aan vaardbaar peil te houden. De mi nister van onderwijs, opdrachtge ver van de commissie, wil over enige tijd daadwerkelijk gaan snijden maar heeft de opleidin gen zelf de gelegenheid geboden om fusiemogelijkhedeh te onder zoeken. De Theologische Universiteit in Kampen is voorstander van het handhaven van een eigen gerefor meerde opleiding, waarbij de ver antwoordelijkheid ligt bij de ker ken. De VU wil daar niets van we ten; al sinds de oprichting is men baas in eigen huis en men ziet zo'n constructie als een wezenlij ke aantasting van de wetenschap pelijke onafhankelijkheid. In feite komt de commissie de VU nu een heel eind tegemoet, maar men wil toch de touwtjes tussen de kerken en Amsterdam iets strakker aanhalen. Duidelijk minder tevreden is Kampen. De commissie blijkt er namelijk niet echt van overtuigd te zijn dat het ook op den duur financieel moge lijk blijft om een tweede lokatie te handhaven. Kampen heeft daarom reeds per bezorgde brieven laten weten tegen het voorstel te zijn. Niet al leen zit er volgens hem meer toe komst in de Kamper school, ook heeft de kerk volgens hen een ge heel eigen opleiding nodig. Ook vier emeriti hoogleraren van Kampen zijn tegen 'de overname van Kampen'. In het commissievoorstel wordt het de afgelopen maanden veel besproken plan van de her- vormd-gereformeerde IWOOT- commissie niet gevolgd. IWOOT bepleitte de komst van een her vormde en een gereformeerde bij zondere universiteit. Beide uni versiteiten zouden elkaar dan moeten erkennen. Volgens de sy nodecommissie kan dat laatste ook bij een fusie tussen Kampen en de VU. Vertaling. De synode van de Gereformeerde Kerken (vrijge maakt) steunt het plan van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) voor een nieuwe bijbelver taling. Het is de eerste kerk die groen licht geeft voor dit omvang rijke project. De huidige NBG- vertalingn dateert van 1951. NOORDWIJKERHOUT - Van oorsprong was het een organisa tie waarvan uitsluitend leidingge vende figuren uit de maatschap pij lid konden worden, maar van dat principe is men afgestapt. Binnen de International Chris tian Fellowship Nederland kun nen de leden op persoonlijke titel van gedachten wisselen. De ICF Nederland, die morgen een conferentie heeft belegd in Noordwijkerhout, streeft er vol gens de grondslag naar een oecu menische beweging te zijn van christenen die, "door samengaan in vriendschap, wederzijds be grip en respect, hun christen-zijn en de daaruit voortvloeiende ver antwoordelijkheid in de wereld, gestalte willen geven". Volgens ir. J. L. A. Hünteler uit Noord wijkerhout, voorzitter van de organisatiecommissie van de conferentie v.an morgen, heeft de beweging in Nederland enige honderden leden, verdeeld over zo'n twintig regionale afdelingen. De ICF Nederland is een onder deel van een wereldwijde organi- saite, die zijn wortels heeft in de Verenigde Staten. Enige jaren ge leden vond er in Zeeland een in ternationale conferentie plaats, waaraan ook diverse regerings vertegenwoordigers deelnamen. Hoewel volgens Hünteler het genootschap voor een ieder toe gankelijk is, voewgt hij daaraan toe dat een goed functioneren binnen een regionale gespreks- kring toch enig niveau en een re delijke positie op de maatschap pelijke ladder veronderstelt. Zo meldt het rooster van dit seizoen als onderwerp van de Leidse kring: 'Leiding geven aan een groot college voor beroepsonder wijs'. Het thema van de landelijke conferentie van morgen luidt: '1992: Consequenties voor de (christelijke) culturele waarden voor Nederland'. Doel, aldus Hünteler, is de deelnemers in te leiden in het proces van verande ringen, die met de Europese een wording op hen afkomen. Van de ICF Nederland hoeven geen duidelijke publieke uitspra ken over dergelijke zaken te wor den verwacht. "Op dit moment is de constructie duidelijk anders. We hebben wel diverse leden, die op plekken zitten waar ze enige invloed kunnen uitoefenen zo is kardinaal Willebrands buiten gewoon lid maar zelf zijn we meer een club waarvan mensen lid worden op grond van hun ei gen betrokkenheid". Vrede. Om zeven uur begint zondag in de Hooglandse kerk in Leiden.weer een evensong. Ds. H. B. van 't Hof spreekt over 'Een plaats van vrede'. Meditatie. In de Vredeskerk (Voorstraat 35) in Katwijk aan Zee begint zondag om vijf uur een meditatie-zangdienst. Voorgan ger is dominee P. van der Horst. Salem. Het interkerkelijk koor Salem uit Ridderkerk treedt zon dag vanaf half acht op in de Tri omfatorkapel (Vijverstr./Haven- str.) in Alphen aan den Rijn. DELFT - De fraaie Oude Kerk in Delft viert het 750-ja- rig jubileum en ter gelegenheid van dat feit zijn in de kerk giste ren twee ten toonstellingen geopend. In de ene expositie wordt de ge schiedenis van de kerk belicht, in de andere de kerkelijke zorg Morgen is er een open dag en zor gen diverse Delftse koren, orkesten en an dere musici voor een continu in loopconcert. De exposities zijn tot 1 november dagelijks ge opend van tien tot vijf uur. (foto

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 2