Gebruik slecht materiaal ontkend
Onderzoek rijkspolitie naar
waardering voor haar werk
Studie ziekenhuizen
naar pijnbestrijding
en betere operaties
Handen wassen vóór je naar de wc gaat
'Geen enkele vraag waarvoor ik had geleerd
VRIJDAG 18 MEI 1990
PAGINA 15
Bloedtransfusie
werkt gunstig
op
transplantaties
LEIDEN Bloedtransfusies kun
nen een gunstig effect hebben op de
resultaten van orgaantransplanta
ties. Om afstoting te voorkomen
kan de'-patiënt bloed wórden toege
diend.
Dat stelt Emma Lagaaij in haar
proefschrift Immune suppression
by oj]$da transfusions waarop zij
onlangs aan de Leidse universiteit
promoveerde. Mevrouw Lagaaij
zegt dat na een transplantatie van
een hart of een nier problemen kun
nen ontstaan doordat het afweer
systeem van de patiënt het getrans
planteerde orgaan herkent als: J b
chaamsvreemd. Het toedienen van
bloed kan dat voorkomen.
Welk m,echanisme hiermee te ma-
keii heeft is niet bekend. Toch
wordt het geven van bloedtransfu
sies i|idë praktijk toegepast als één
van de manieren om de resultaten
van orgaantransplantatie te verbe
teren. Dit is echter niet zonder risi
co. De natuurlijke afweer tregen vi
rusinfecties en kwaadaardige ziek
ten kan op die manier worden on
derdrukt.
Ujt het onderzoek van mevrouw
Lagaaij blijkt dat dat bloedtransfu
sies twee éffecten kunnen hebbèn.
Het afweersysteem van de ontvan
ger kan onderdrukt óf geactiveerd
worden. Door juiste selectie tussen-
bloeddonor en ontvanger is het mo
gelijk het afweersysteem te sturen.
Storm hinderde
brandmelding
NOORDWIJK - De zware storm
die tijdens de brand in Huis ter
Duin woedde, heeft een snelle
melding van de brand verhin
derd. Door'hét grote aantal scha»
demeldingen was de telefooncen
trale van de regionale brandweer
overbelast. Daardoor kon het per
soneel' van Huis ter Duin de
brand niet direct dooprgeven.
Toen het automatische
brandalarm later afging, dacht de
Noord'wij kse brandweer eerst
nog dat ook dit het gevolg was
van de storm. Het vuur kort daar-
op echter ontdekt door een
brandweerwagen, die toevallig
op weg was naar een andere
stormschade.
LEIDERDORP - Dé rijkspolitie in dit gebied begint een onderzoek
naar de waardering van burgers voor het optreden van de politie.
Daarbij richt ze zich vooral op mensen die in het verleden aangifte
hebben gedaan van een misdrijf. De politie is benieuwd hoe deze
burgers aankijken tegen de hulpverlening, de deskundigheid van
de betrokken agenten en de afhandeling van de aangiften.
Volgens politievoorlichter P. Nieuwenburg worden voor het on
derzoek 'enkele honderden' mensen benaderd. Hij verwacht dat het
over vier maanden is afgerond. De rijkspolitie hoopt met het onder
zoek haar zwakke en sterke kanten - althans zoals het publiek dat
ziet - boven water te krijgen. "Hoe we werken, weten we zelf al
aardig. Het is voor ons echter minder duidelijk hoe de burgers dat
ervaren". Het onderzoek wordt uitgevoerd door een Leidse studen
te bestuurskunde. De studente, die gespecialiseerd is in politie- en
justitiezaken, gebruikt het als afstudeerproject.
Gemeente: veiligheid brandweiing wel degelijk gecontroleerd
(vervolg van pagina 1)
NOORDWIJK - Directeur G.
Noorlander van Duin Hol
dings - de eigenaar van hotel
Huis ter Duin en verant
woordelijk voor de bouw
van het restaurantgedeelte -
ontkent dat in het pand on
deugdelijke materialen zijn
gebruikt. "Ik weet niet waar
dat verhaal vandaan komt,
maar wij zijn juist heel erg
gespitst op een goede brand
preventie. Het is beslist on
mogelijk dat er ondeugdelij
ke materialen zijn gebruikt",
verklaart hij.
Een onderzoekscommissie, die in
opdracht van de minister van bin
nenlandse zaken door de hoofdin
specteur voor het Brandweerwezen
is ingesteld, meent dat de brandwe-
ring boven de'verlaagde plafonds
op een aantal plaatsen niet aan de
eisen voldeed. Dat is mogelijk één
van de oorzaken van de snelle uit
breiding van de brand.
Volgens Noorlander was de
LEIDEN/BOLLENSTREEK
Stelregel van een bollenteler:
was je handen vóór je naar het
toilet gaat. Beter ervoor, dan er
na want dat is écht gezonder.
Die opmerking maakte FNV-
woordvoerder W. Wijnands, die
zelf zijn boterham in de export
van bloembollen verdient, gis
teren Op het symposium 'Ge
zondheid in nevelen'. Een ander
voorbeeld: De keurmeester die
niet met z'n handen in de kist
durfde te komen waarin de bol
len waren verpakt.
Wijnands was éép van de
sprekers op het symposium dat
de Wetenschapswinkel van de
Leidse universiteit Organiseer
de. Het gebruik van bestrij
dingsmiddelen moet worden te
ruggedrongen. Maar de sterk
doorgevoerde specialisatie
speelt de bollensector parten.
Nagenoeg altijd leidt het tot
roofbouw. "In onze bedrijfstak
is dit goed waarneembaar", zei
Van Haaster. Daaraan is het vol
gens hem te wijten dat er spra
ke is van een sterke stijging van
het gebruik van landbouwgif.
Door middel van vruchtwis-
seling kan dit worden tegenge
gaan. Bijvoorbeeld één keer in
de vier of vijf jaar op de grond
tulpen kweken. In de jaren er
tussen andere gewassen. In de
Bollenstreek zijn inmiddels
drie ondernemers bezig met het
ontwikkelen van een vrucht-
wisselingsplan. Van Haaster zei
het jammer te vinden dat de
Pachtwet nauwe samenwerking
bemoeilijkt, omdat gebruiks
rechten van de grond vaak lang
durig zijn. Veranderingen ko
men traag tot stand dus is er
moeilijk mee te werken.
Samen, zei de bloembollen-
kweker, kan er een acceptabel
vruchtwisselingsplan tot stand
worden gebracht en kan specia
lisatie worden behouden. Van
Haaster deed een beroep op
overheid en wetenschap zich in
te zetten deze mogelijkheid te
onderzoeken en te stimuleren.
Regels moeten er zijn, maar in
Nederland schieten ze hun doel
ver voorbij. Als voorbeeld
noemde Van Haaster de Engelse
kweker, die nauwelijks te ma
ken heeft met regels terwijl zijn
bloembollen ook aan strenge
kwaliteitseisen moeten vol
doen, "Er is sprake van concur
rentievervalsing, die bovendien
ten koste gaat van het milieu".
De bollenkweker toonde met
een eenvoudig rekensommetje
aan wat hij moet doen als, bij
voorbeeld, het nareissenaaltje
in de grond zit en wat volgens de
wetenschappers nodig is óm dit
te verdrijven. Vier keer de
grond ontsmetten schrijft de
wet voor; volgens de weten
schappers is één keer genoeg.
De verouderde Bloembollen
ziektewet opheffen en de Land-
bouwkwaliteitswet opschorten,
was een suggestie van Van
Haaster. Dan kan het gebruik
van het grondontsmettingsmid-
del dichloorpropeen direct wor
den beëindigd en hoeven er
geen middelen meer te worden
aangewend om luis te bestrij
den. "We kunnen dan minimaal
dertig procent minder middelen
gebruiken".
brandwering juist te goed. "De pla-
fonds waren onbrandbaar. Als dat
niet het geval was geweest, had de
brandweer misschien eerder in de
gaten gehad dat het verkeerd ging".
De directeur wil overigens niet ver
der op het rapport ingaan. Hij heeft
het nog niet in zijn bezit.
J. Korver, hoofd Bouw- en Wo
ningtoezicht van de gemeente
Noordwijk, bestrijdt dat er destijds
geen eindcontrole heeft plaats ge
had. "De zaak is aan de hand van de
bouwtekeningen en de adviezen
van de regionale brandweer nagelo
pen. En het was volgens ons-in or
de". Ook Korver wil nog niet op de
conclusies ingaan. De gemeente
heeft het onderzoek nog niet bin-
De commandant van de Noord-
wijkse brandweer, J. Peschier, was
vanochtend niet bereikbaar voor
commentaar.
Geen aanvalsplan
Naar aanleiding van.de brand in
Huis ter Duin pleit de speciale com
missie er voor om standaardproce
dures te ontwikkelen voor de be
strijding van branden in dit soort
complexe gebouwen. In die proce
dures moet duidelijk aandacht wor
den besteed aan de risico's van ver
laagde plafonds. De opeenhoping
van brandbare gassen boven zo'n
plafond heeft een rol gespeeld bij de
snelle uitbreiding van de brand.
Met dergelijke standaardprocedu
res kan het aantal en de gedetail
leerdheid van zogeheten aanvals
plannen worden gereduceerd. De
procedures kunnen bovendien ge
makkelijker in opleidings- en
oefenprogramma's voor brand-
i worden verwerkt.
Uit het onderzoek van de cqftk
missie blijkt overigens dat voor
Huis ter Duin geen aanvalsplan be
stond. Dat was nog in voorberei
ding. De afwezigheid van zo'n aan
valsplan heeft echter geen rol ge
speeld in de tragische affaire. De be
velvoerders van de Noordwijkse
brandweer waren zo bekend met
het gebouw dat ze hun weg toch wel
wisten' te vinden.
In het rapport wordt ook voorge
steld om portofoons uit te rusten
met een duidelijk hoorbaar 'terug-
tochtsignaal'. Tijdens de brand in
Huis ter Duin bleken normale ge
sprekken via de portofoons her
haaldelijk onmogelijk. De brand
weer kon mensen binnen daardoor
niet waarschuwen. Het is overigens
de vraag of zo'n waarschuwing nog
zin had gehad toen de gevolgen van
de snelle uitbreiding van het vuur
buiten merkbaar werden.
De Noordwijkse brandweer heeft
nog enkele reddingspogingen ge
daan. Die mislukten omdat het ge-
bouw door de felle brand niet meer
toegankelijk was. Enige andere
brandweerlieden konden bij' een
tweede felle uitbreiding van de
brand het pand trouwens maar ter
nauwernood op tijd verlaten.
Onduidelijkheid
Op de inzet van de brandweer voor
het fatale ongeval heeft de commis
sie geen kritiek. Na dit ongeval zijn
er wel een paar dingen misgegaan.
Zo ontstond er onduidelijkheid
over de leiding van het werk toen de
commandant van de regionale
brandweer arriveerde en de waar
nemend commandant van het
Noordwijkse korps zijn bevoegdhe
den moest overdragen. Verschillen
de brandweermannen klaagden
achteraf over een gebrekkige coör
dinatie en inzet.
Ook werden ploegen later te laat
afgelost. Nadat de Noordwijkse
brandweer, aangeslagen door het
ongeval, was ingerukt, werden de
andere korpsen zwaarder belast. En
dat terwijl het werk door de zware
stórm toch al zeer uitputtend was.
Sommige eenheden waren na ver
loop van uren dan ook aan het einde
van hun krachten, schrijft de com-
LEIDEN/NOORDWIJK - De vier
grootste ziekenhuizen in Zuid-Hol
land, de academische ziekenhuizen
van Leiden en Rotterdam en de
Haagse ziekenhuizen Leyenburg en
Westeinde, gaan nauw samenwer
ken op het gebied van gynaecolo
gisch onderzoek. De samenwerking
krijgt gestalte in de stichting Cobra
Research, die gisteren tijdens een
tweedaags symposium in Noord-
wijk over 'de zin en onzin van routi
nehandelingen in de gynaecologi
sche chirurgie' officieel werd opge
richt.
De gynaecologische afdelingen
van de vier ziekenhuizen krijgen
jaarlijks 5500 opnames en ruim 6000
operatieve ingrepen te verwerken.
De samenwerking is vooral beddel'd
om gemakkelijker en goedkoper
onderzoek te kunnen verrichten.
Onder meer zullen de ziekenhui
zen onderzoek doen naar operatie
technieken en pijnbestrijding bij
kanker. Tevens zal worden onder
zocht wat de beste behandeling is
van vrouwen met overgangsklach
ten.
Research zoals Cobra dat voor
staat kan niet in individuele zieken
huizen gebeuren omdat per zieken
huis het aantal patiënten te klein is.
Bovendien hoopt Cobra zo eerder in
staat te zijn gegevens te verzamelen.
Een voorname taak van de groep
zal zijn om kritisch te kijken naar de
noodzaak van bepaalde gynaecolo
gische ingrepen, zo werd gisteren
tijdens de eerste dag van het sympo
sium duidelijk. "Zo kan de gynae
coloog zich de vraag stellen of bij
baarmoederkanker de hele baar
moeder, inclusief de hals moet wor
den weggenomen. Vroeger werd
dat routinematig gedaan, nu vragen
we ons af of het wel zo noodzakelijk
is", aldus prof.dr. A.C. Drogendijk,
voorzitter van Cobra.
Hormonen
Het gaat er volgens hem om de kwa
liteit van leven na zo'n operatie zo
goed mogelijk te waarborgen. "Een
zelfde probleem hebben we bij het
verwijderen van de eierstokken.
Snelbus succes
LEIDEN - De sneldienst van de
NZH naar de Keukenhof is een
groot succes. De NZH heeft in
middels 35.000 reizigers geno
teerd. Ook de verkoop van de
combi-kaart - buskaart en toe
gangskaart - voldoet aan de ver
wachtingen. Van deze kaart heeft
de busmaatschappij er tot dusver
6500 verkocht. De speciale bus
dienst blijft rijden tot en met 24
Toxicologen met
rug tegen muur
LEIDEN Toxicologen kunnen
aan de giftigheid van bestrijdings
middelen in details nog wat sleute
len. Meer niet. Daarom moet de
blootstelling aan die stoffen worden
teruggedrongen.
De bollenkweker moet zichzelf in
bescherming nemen. Als een rode
draad liep kwam het steeds weer te
rug in het verhaal van de Wagening-
se hoogleraar J.H. Koeman. Koem
an, voorzitter van de Programma-'
commissie Toxicologisch Onder
zoek, was gisteren één van de spre
kers op het symposium 'Gezond
heid in nevelen' dat de Weten
schapswinkel van de Leidse univer
siteit, organiseerde. Langdurig wer
ken met pesticiden en de invloed
daarvan op de gezondheid stonden
centraal op hét symposium.
Prof. Koeman wierp de vraag op
of de mensen die ermee werken zich
eigenlijk wel kunnen beschermen
tegen de schadelijke invloeden .van
bestrijdingsmiddelen. De toxicolo
gen (deskundigen die kunnen bepa
len hoe giftig een stof is) kunnen
geen veilig gebruik garanderen. Al
tijd blijft er een marge van onzeker
heid. Er kunnen wat aanvullende
dingen worden gedaan, maar de vei
ligheid is niet honderd procent, zei
Koeman. Meer garantie kunnen de
toxicologen niet bieden, ze staan, al
dus de Wageningse hoogleraar, met
de rug tegen de muur. Koeman stel-
de onomwonden dat bollenkwekers
aan veel te hoge concentraties gif
bloot staan. En dat, zei Jnoet
worden teruggedrongen.
Zoeken naar alternatieven was
zijn boodschap. In Nëderland wor
den jaarlijks twintig miljqen kilo
bestrijdingsmiddelen gebruikt.
Meer dan de helft daarvan bestaat
uit grondontsmetters. Een ongë-
wënste situatie, aldus Koeman,
waar we vanaf moeten.
Veel demografie en economie in examens aardrijkskunde
LEIDEN - Een enkele onnozele
vraag en een weggevertje, maar
de meeste vragen waren toch wel
moeilijk. Irene Viets en Sijtje de
Wolf van het Dr. Visser 't Hooft-
i lyceum in Lèiden twijfelen of. ze
het gisteren gemaakte havo-exa
men aardrijkskunde hebben ge
haald.
"Ik had het net zo goed niet
hoeven leren", zegt Irene. "Er was
geen enkele vraag waarbij ik
dacht: daarvoor heb ik geleerd".
Ze vertelt dat toen ze eenmaal lo
gisch ging nadenken, ze wel meer
op papier kon neerzetten, Sijtje
had het probleem dat ze achter
sommige vragen meèr •zocht dan
nodig was. Volgens lerares aard
rijkskunde E. Koning lag dat aan
de vraagstelling. "Het examen be
vatte veel tekst met moeilijke zin
nen maar daar werden slechts
kleine vragen over gesteld".
Toen de leerlingen het examen
onder hun ogen kregen, schrok
ken ze van de hoeveelheid tekst.
Na goed lezen bleek dat hun
angst ongegrond was. Op de vra
gen was een kort antwoord
meestal voldoende. De meesten
hadden dan ook aan tweeëneen
half uur genoeg.
Jeroen Boom verliet na twee'
uuir al de examenruimte. "Ik ging
maar weg, want anders ga je toch
twijfelen". Hij vond het examen
makkelijk. "Ik heb een dag voor
niets zitten leren". Timo den
Haan had zich vlak voor het exa
men nog 'helemaal de blubber'
geleerd. De vragen waren voor
hem ook te doen. "Meestal wist ik
het antwoord meteen of helemaal
niet". Zijn kritiek is dat het vaak
onduidelijk was of een kort of een
lang antwoord werd verwacht.
Lerares Koning vond het exa
men evenals vorig jaar niet moei
lijk. De vragen bij de ver'schilen-
de onderwerpen waren voor haar
wel eenzijdig. Sommige vragen
leken op elkaar en er zaten enkele
waardeloze vraagstellingen tus
sen. "Een weggevertje bijvoor
beeld die iedereen goed zou moe
ten hebben. Maar er zal wel veel
geleuter tussen zitten bij het na
kijken", voorspelt Koning.
Ook is ze van mening dat het
examert af en toe meèr leek op
tekstverklaring dan dat naar de
achtergronden van een bepaald
onderwerp werd gevraagd. "Uit
de vraag kon je al opmaken wat
het antwoord moest zijn". Alleen
voor de vragen over West-Duits-
land was volgens haar pure ken
nis nodig. Irene ziet dat toch an
ders: "Ik had het examen niet
hoeven leren en dat is het 'm nou
juist. Van sommige vragen be
greep ik echt niets".
(GPD) In het voortgezet onder
wijs bogen de examenkandidaten
zich gisteren over het vak aard
rijkskunde. Bij de mavo/lbo-exa-
rnens moesten de deelnemers aan
het examen op c-niveau Gouda,
Delft en Leiden op een blinde
kaart aanwijzen en aangeven
waar een drietal foto's was ge
maakt. Het ging om een olie-raffi
naderij, een vliegtuig en een grote
brug. Verder werd gevraagd naar
de betekenis van 'cityvorming' ert-
'agglomeratie'. En er moest wor
den verklaard waarom de huizen
in Amsterdam de laatste jaren ge
middeld steeds minder bewoners
tellen.
Het thema West-Duitsland lijkt
door de razendsnelle ontwikke
lingen van de laatste maanden
wat achterhaald. Onder meer
werd gevraagd welke maatrege
len de Westduitse regering trof
om werknemers over te halen in
West-Berlijn te werken. Investe
ringspremie, salaristoeslag, extra
kinderbijslag of belastingvoor
deel?
Het d-examen ging dieper in op
de stof, rtiet aan de hand van gra
fiekjes, vragen over de steenkool-
produktie in het Ruhrgebied. Van
Indonesië toetsten de examinato
ren topografische kennis en ken
nis van economische ontwikke
lingen. 'Hieronder staan twee mo
gelijke kenmerken met betrek
king tot het dualistische karakter
van de Indonesische economie.
Wat is het juiste antwoord?'
De havo-kandidaten werden
uitgebreid ondervraagd over de
demografie in Nederland. 'Fries
land kende heel lang een sterke
migratie richting Amsterdam. De
communicatie heeft hierin een
grote rol gespeeld. Leg dat uit'.
Deze vraag is illustratief voor de
nieuwe wijze van vragen, waarbij
het accent meer ligt op de sociale
dan de puur cijfermatige ontwik
kelingen.
Voor het beantwoorden van de
vragen over energie was weinig
schoolboekenkennis nodig. Wie
regelmatig de krant leest, kon ér
aardig uitkomen. Verder waren er
vragen over de bodemsamenstel
ling: 'Welke van de bovenstaande
boorprofielen wordt aangetroffen
wanneer een boring bij punt X op
kaart 4 wordt verricht?'.
Daarnaast moesten de havisten
hun licht laten schijnen over de
economische ontwikkelingen in
West-Duitslarid. 'Noem twee ma
nieren waarop de agrarisch niet
rendabele bedrijven economisch
toch kunnen voortbestaan'.
De vwo-kandidaten werd een
oordeel gevraagd over het welsla
gen van de doelstellingen van de
Verstedelijkingsnota 1976. Wie
vraag 2 over de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening niet wist,
kon in vraag 7 een deel van het
antwoord vinden.
Verder werd gevraagd naar de
verbouw van tarwe in de zuid
helft van .Wisconsin (VS) sinds
1850. De ontwikkelingen die op
een zestal kaartjes schematisch
waren, moesten worden ver
klaard aan de hand van begrippen
als natuurlijke omgeving, trans-
gortmogeijkheden en concurren
tie van andere produkten. Tot slot
kwam de ontbossing in Indonesië
aan de orde en het effect daarvan
op het milieu - de waterhuishou
ding - er
Juiste antwoorden
examens woensdag
VWO Engels
1 C; 2 A; 3 C; 4 A; 5 D; 6 D; 7 D; 8 D; 9 D; 10
B; 11 B; 12 C; 13 B; 14 A; 15 A; 16 B; 17 C;
18 C; 19 B; 20 D; 21 B; 22 C; 23 B; 24 B; 25
A; 26 C: 27 B; 28 C; 29 B; 30 C; 31 C; 32 B;
33 C; 34 C; 35 C; 36 B; 37 A; 38 C; 39 D; 40
C; 41 B; 42 A; 43 C; 44 B; 45 C; 46 A; 47 A;
48 A; 49 C; 50 C.
HAVO VHBO Frans
1 D; 2 D; 3 A; 4 C; 5 D; 6 D; 7 A; 8 B; 9 C; 10
D; 11 C; 12 B; 13 C; 14 C; 15 D; 16 A; 17 A;
18 D; 19 D; 20 D; 21 C;22D;23A;24B;25
B; 26 C; 27 A; 28 A; 29 A; 30 B; 31 B; 32 C;
33 D; 34 B; 35 A; 36 C; 37 D; 38 A; 39 A; 40
D; 41 D; 42 B; 43 C; 44 C; 45 A; 46 A; 47 C;
48 A; 49 A; 50 D.
LBO-C MAVO-C Engels
1 C;2B;3C;4B;5A;6D;7C;8D;9C;10
C; 11 A; 12 B; 13 C; 14 A; 15 A; 16 A; 17 B;
18 A; 19 C; 20 A; 21 D; 22 C; 23 C; 24 C; 25
A; 26 A; 27 D; 28 C; 29 D; 30 C; 31 B; 32 C;
33 B; 34 D; 35 D; 36 B; 37 A; 38 C; 39 A; 40
A; 41 B; 42 C; 43 D; 44 C; 45 B; 46 B; 47 C;
48 C; 49 B; 50 A.
LBO-D MAVO-D Engels
1 A; 2C; 3 C; 4 A; 5 B; 6 A; 7C; 8 B;9C; 10
C; 11 D; 12 C; 13 C; 14 C; 15 A; 16 A; 17D;
18 C; 19 D; 20 C; 21 C; 22 D; 23 B; 24 C; 25
A; 26 A; 27 C; 28 A; 29 A; 30 C; 31 D; 32 D;
33 D; 34 B; 35 A; 36 A; 37 B; 38 B; 39 B; 40
A; 41 B; 42 C; 43 C; 44 D; 45 C; 46 B; 47 A;
48 B; 49 D; 50 B.
LBO-C MAVO-C Wiskunde
1 C; 2 C; 3 B; 4 D; 5 A; 6 E; 7 F; 8 C; 9 A; 10
B; 11 C; 12 F; 13 D; 14 E; 15 B; 16C; 17C;
18 F; 19 B; 20 C; 21 D; 22 F; 23 24 -; 25
26 27 28 29 30 -; 31 -; 32
LBO-D MAVO-D Wiskunde
1 C; 2 C; 3 E; 4 C; 5 B; 6 D; 7 D; 8 D; 9 B; 10
E;11 E; 12 C; 13 B; 14 C; 15 D; 16 C; 17 E;
18 B; 19 B; 20 F; 21 D; 22 E; 23 24 25
26-; 27-; 28-; 29,; 30-; 31 -; 32-.
Gebleken is dat die ook na de over
gang nog zo'n vijfjaar doorgaan met
het produceren van hormonen die
het bot- en vaatstelsel van de vrouw
in conditie houden. Zo wordt de
kans op een hartinfarct of botont-
kalking verminderd. Haal je ze weg,
dan moet die vrouw hormonen slik
ken om de boel op peil te houden.
Het is dus de vraag of je routinema
tig ook die eierstokken moet verwij
deren", aldus Drogendijk.
Dat een arts in dit soort gevallen
voor moeilijke dilemma's staat, legt
de Leidse gynaecoloog dr. A. Peters
uit: "Kanker aan de eierstokken is
moeilijk op te sporen en te genezen.
Tot nu toe werden, wanneer de
baarmoeder werd verwijderd om
dat er kanker was geconstateerd,
automatisch ook de eierstokken
weggehaald. Ook al waren die niet
aangetast. Dat gebeurde uit voor
zorg. Maar omdat die eierstokken
een belangrijke functie hebben, zul
len we door onderzoek erachtèr
moeten zien te komen in welke ge
vallen wèl en in welke gevallen niet
tot verwijdering moet worden over
gegaan".
Een ander vraagstuk dat tijdens
het symposium aan de orde komt is
de operatieve behandeling vón de
borsten. Nu gebeurt dat door de al
gemeen chirurg, maar de gynaeco
logen zijn er voorstander van dat
zélf te gaan doen. "Ten eerste omdat
een gynaecoloog van huis uit toch
vrouwvriendelijker is", aldus Dro
gendijk met enige trots. "Het zijn de
gynaecologen geweest die bij ope
ratieve ingrepen zo laag en zo klein
mogelijke insnijdingen gingen ma
ken. En dankzij de gynaecologie
heeft de laproscopie, waarbij via
een buisje door de navel ingrepen
kunnen worden verricht, zo'n grote
vlucht genomen". Dr. J.B. Trimbos
van het AZL vult aan dat borston
derzoek meestal door de gynaeco
loog wordt gedaan. "Moet er een
operatie aan te pas komen dan komt
de patiënte ineens op een heel ande
re afdeling bij een onbekende spe
cialist terecht. Dat is raar".
In andere Europesë landen is dat
anders: daar behandelen gynaeco
logen borstafwijkingen. De 300 gy
naecologen op het symposium in
Noordwijk ruimen, met het oog op
1992, een aparte sessie over dit on
derwerp in. Daarbij zullen ook alge
meen chirurgen aan het woord ko-
®uö iteutos
- Welke eigenschappen moet een
goed boek bezitten?
- Het is-de taak der lectuur, het
kind op aangename wijze bezig
te houden; het moet den knaap
voedsel geven voor hoofd en hart
en eene zedelijke strekking heb
ben, zonder overdrijving. Waar
heid. heersche bovenal in de lec
tuur. Men behoeft zich niet te be
palen tot de werkelijkheid,
maar we spreken hier van die
innerlijke waarheid, welke ook
op het ideale, poëtisch inge-
kleede leven den stempel der
werkelijkheid drukt. De inhoud
moet binnen zijne bevatting lig
gen; toch moet het boek meer
doen dan het kind achterna
kruipen. Genoeg, we geven
maar enkele wenken in 't belang
der jeugd en in 't belang der ou
ders en zouden bijna in verzoe
king komen hier eene lijst te la
ten volgen van die kinderboe
ken, welke voor de jeugd aanbe
velenswaardig zijn. N.v.N.)
Vijftig jaar geleden:
Er heerscht thans als gevolg
van de verschrikkingen van den
oorlog te Valkenburg onder de
bevolking groote nood. Er is in
het bijzonder een nijpend gebrek
aan levensmiddelen, doch ook
aan kleeding en dekens. Het is
daarom dat de burgemeesters
van Valkenburg en Katwijk al
len oproepen, om hierin te voor
zien. Ook financieele steun zal
dankbaar aanvaard worden.
Reeds deponeerde een ingezete
ne van Katwijk gisteren in het
Reeder ij lokaal te Katwijk een
bedrag van honderd gulden.
Vandaag wordt te Katwijk aan
Zee door jongedames een inza
meling gehouden langs de hui
zen in de gemeente. Laat een ie
der zijn goede burgerzin toonen
door voor de zoo zwaar getroffen
bevolking van Valkenburg ga
ven te zenden, met dankbaar
heid in het hart voor het feit, dat
hun eigen stad of dorp aan het
noodlot ontkomen is!
