Gevecht bank om
Oost-Europa blijft
Roer gaat om bij Zwammerdams kabelbedrijf
'Wanhoopsoffensief Nederland voor vestiging
'Spaarders zien liever een
gezicht dan een girootje'
VERGANE GLORIE IN GRIENDCULTUUR
DDR gaat in juli over
op Westduitse mark
DONDERDAG 17 MEI 1990
ECONOMIE
PAGINA 5
Van onze correspondenten Hans de Bruijn en Carel Goseling
BRUSSEL/DEN HAAG) Het kabinet van premier Lubbers heeft een 'wanhoopsoffen
sief gestart om de Herstelbank voor Oost-Europa alsnog naar Amsterdam te halen. Neder
land krijgt steun van de Benelux-landen, Spanje, Portugal, Griekenland en Denemarken,
die hebben geweigerd hebben de Europese Commissie toestemming te geven voor een ei
gen bijdrage aan de bank.
(vervolg van pagina 1)
De vakbeweging heeft de samen
werking van de Rabo en Robeco
met instemming begroet. Bestuur
der De Leeuw den Bouter van de
Dienstenbond CNV zei dat het ef
fectenbedrijf tot nu toe een zwakke
schakel was in de Rabo-organisatie.
Dankzij deze transactie kan de Ra
bo haar activiteiten aan het effec
tenfront versterken, meende hij.
De Rabobank is pas erg laat in de
markt van de beleggingsfondsen
gestapt. Andere banken (en verze
keringsmaatschappijen) zijn veel
eerder met hun zogeheten 'huis
fondsen' naar de beurs gegaan. Het
heeft de Rabo-organisatie een ach
terstand bezorgd die nu in een klap
wordt weggewerkt.
De laatste jaren blijkt steeds meer
'gewoon' spaargeld te worden om
gezet in beleggingen. Rabo-presi-:
dent drs. H. Wijffels: "Spaarders
worden ambitieuze spaarders en
beleggers, zowel risico-nemende als
risico-mijdende. Men wordt steeds
Robeco-topman over samenwerking met Rabo
rendements-gevoeliger". Door de
samenwerking met Robeco wil de
Rabobank daar haar eigen cliënten
gemakkelijker toegang toe ver
schaffen.
Eerder deze week werd meege
deeld dat de reeds aangekondigde
introductie van het nieuwe Spec
trum-beleggingsfonds van de Rabo
bank niet doorging. Het nieuwe
fonds van de Rabobank zal er niet
meer komen. De plannen ervoor
sluiten nauw aan bij de ook nog niet
zo lang bestaande 'Strategische Be
leggingsportefeuille Blauw' van Ro
beco.
De aandelen van de verschillende
werkmaatschappijen van de Robe
co Groep zijn aan 19 effectenbeur
zen genoteerd. De cliënten van Ro
beco kunnen in deze aandelen be
leggen via het eigen Rogiro-sys-
teeem van de organisatie. In de aan
delen kan echter via de normale
beurscommissionairs worden ge
handeld, zij het dat de daaraan ver
bonden kosten hoger liggen dan die
van het Rogiro-systeem.
Door de aanstaande samenwer
king kunnen straks aan de balies
van de Rabobank aandelen in de
Robeco-fondsen worden ge- en ver
kocht tegen dezelfde tarieven (een
half procent) als de Rogiro in reke
ning brengt. De Robeco Groep ver
wacht er een belangrijke uitbrei
ding van het aantal beleggers in
haar fondsen van. "Veel mensen
hebben liever een gezicht tegenover
zich wanneer zij hun geld willen be
leggen, dan slechts een giro- of een
bankoverschrijvingsformulier".
meent Robeco-president dr. W
Korteweg.
Robeco had her en der al haar
voelsprieten uitgestoken. Onder
meer wegens het grote aantal van
meer dan 2000 kaptoren in Neder
land was de Rabobank voor Robeco
de aantrekkelijkste. Korteweg wil
de niet uitsluiten dat Robeco soort
gelijke afspraken als met de Rabo
bank in het buitenland zal maken.
Voordat overeenkomsten worden
afgesloten zal eerst overleg plaats
vinden met de Rabobank. "Het
vriendennet van de Rabo speelt
daarin een belangrijke rol", aldus
Korteweg.
Het is daardoor uiterst onzeker of
de Herstelbank voor Oost-Europa
op 31 mei kan worden opgericht. De
zogenoemde 'kleine' landen binnen
de EG weigerden gisteren hun toe
stemming omdat de statuten van de
op te richten bank, waarin ook de
vestigingsplaats staat vermeld, nog
nooit binnen de EG zijn besproken.
Bovendien zijn de kleine landen
boos over de koehandel rond de
bank die onlangs binnen de G-7 in
Washington plaatsvond. Toen werd
afgesproken dat de bank in London
komt en de Fransman Attali direc
teur wordt. In de G-7 zitten de Vere
nigde Staten, Canada, Japan, West-
Duitsland, Frankrijk, Groot Brit-
tannië en Italië.
In politiek-Den Haag wordt er re
kening mee gehouden dat de Fran
sen en de Britten nog vóór het be
raad in Parijs zullen trachten de ou
de afspraak dat de vestigingsplaats
van de bank een zaak was van de
EG-lidstaten onderling, van tafel te
halen. De Fransen en Britten zou
den ook kunnen proberen om de
meerderheid van zeven 'kleine' EG-
landen te breken. Als twee landen
uit die groep omgaan kan alsnog
een EG-meerderheid ontstaan voor
Londen als vestigingsplaats. De ou
de afspraak kan dan gehandhaafd
worden:
In Den Haag doet echter ook een
ander scenario de ronde. Dat gaat
ervan uit dat de Fransen en de Brit
ten het op een stemming over de
vestigingsplaats onder de 42 deel
nemers aan zullen laten komen, in
de verwachting dat die stemming
zal worden gewonnen. Gezien de ir
ritatie bij de niet-G7-landen over
het financieel-economische monop
olie dat de zeven voor zichzelf opei
sen, ziet het Nederlandse kabinet
zo'n stemming echter met vertrou
wen tegemoet. Er wordt van uitge
gaan dat naast de zes 'kleine' EG-
landen ook de Scandinavische lan
den en de staten in Oost-Europa de
kandidatuur van Amsterdam zullen
steunen.
"We hebben met onze opstelling
een nieuwe kans voor Amsterdam
geschapen. Er moet nu in Parijs een
open discussie komen met voorstel
len en tegenvoorstellen. Dat is veel
gezonder dan het opleggen van een
besluit door de G-7. De meningen
kunnen nu open op tafel komen.
Onze opstelling dient daarvoor als
katalysator", aldus een direct bij het
uitdenken van de taktiek betrokke
ne in Den Haag.
Het is daarbij overigens niet hele
maal uitgesloten dat de ruzie ertoe
zal leiden dat de bank in een andere
stad dan Londen of Amsterdam te
recht komt. Luxemburg staat daar
bij vooraan op het kandidatenlijst-
je.
Elba bijna failliet
SCHIEDAM (ANP) - De directie
van de Schiedamse drukkerij Elba
(in 1925 opgericht) heeft gisteren
faillissement aangevraagd. De di
rectie is tot haar besluit gekomen op
grond van de balanspositie en de or
derportefeuille. Het faillissement is
een gevolg van de ontwikkelingen
rond de totstandkoming van een
fraudebestendig paspoort. Het be
drijf telt 42 werknemers. Elba zou
de drukkerij worden die het bij het
nieuwe paspoort behorende boekje
moest gaan drukken.
'Gekke koeienziekte' verontrust Britten
LONDEN (AFP) De Britse minister van landbouw,
John Gummer, heeft zijn deskundigen gevraagd de
maatregelen nog eens te bestuderen ter bestrijding
van de 'gekke koeienziekte' (bovine spongiform en-
cephalopathie, bse). Gummer is ervan overtuigd dat er
geen enkel gevaar bestaat voor de volksgezondheid,
maar gezien de toenemende onrust onder de bevol
king, zet hij de deskundigen toch aan het werk.
Maandag besloot Humberside in het noordwesten
van het land Brits rundvlees te schrappen van het me
nu van schoolkinderen. Dinsdag volgde Staffordshi
re in Midden-Engeland dit voorbeeld.
Bse is een her
senziekte, met als één van de kenmerken dat de be
smette dieren gek gaan lopen en in de hersenen spons
achtige vormen krijgen.
'Bedrijf moet
bewaker hebben
van werksfeer'
AMSTERDAM (GPD) - Bedrij-
ven zouden een medewerker
speciaal moeten belasten met
het bevorderen en bewaken het
werkklimaat. Het personeel kan
bij deze figuur zijn beklag doen
over een niet-intieme werksfeer,
zoals het genegeerd worden, on
voldoende waardering krijgen
en het idee hebben geen gevoel
te mogen tonen. De functionaris
is ook de vertrouwenspersoon
waar mensen over ongewenste
intimiteiten kunnen praten.
De sociologe Iteke Weeda van
de landbouwuniversiteit in Wa-
geningen concludeert dit op ba
sis van een door haar uitgevoerd
landelijk onderzoek naar ge
wenste intimiteit op het werk.
Weeda ondervroeg 635 Neder
landers en sprak daarnaast met
een kleine duizend personeels
functionarissen, verpleegkundi
gen, politiemensen en feministi
sche
r LEXMOND Houthande
laar Gerrit Tienhoven uit
Lexmond schilt met zijn zoon
i Ameide teenhout voor de
mandenmakerijen. Het hout
moet eerst een aantal weken
weken. De schil laat dan
door de inwerking van het
water makkelijker los. De ar
beid in de griendcultuur ka
rakteriseert Van Tienhoven
als 'vergane glorie en geen
loon naar werken'.
Een Britse slager probeert zijn klanten er van te overtuigen dat zijn vlees echt niet gevaarlijk i
nsico op besmetting met de 'gekke koeienziekte' oplevert.
Or Macintosh
eens met buy-out
HEERLEN (GPD) - De centrale
ondernemingsraad van Macintosh
heeft vooralsnog positief gerea
geerd op de plannen van de directie
om het bedrijf over te nemen. Daar
mee lijkt de weg vrij voor Reiss
Co en voor de vier directieleden van
Macintosh: Bijer, Nijhuis, Smits en
Cardozo om de aandelen over te ne
men van meerderheidsaandeelhou
der DSM. Nadat de kleine aandeel
houders enkele weken geleden al
bakzeil moesten halen, kon alleen
de ondernemingsraad de opmerke
lijke verkoop nog tegenwerken.
DSM vraagt slechts 45 gulden per
aandeel.
BONN (GPD) De Westduitse mi
nister van financiën Waigel en zijn
Oostduitse collega Romberg teke
nen morgen in Bonn het staatsver
drag, waarin de invoering van de
Westduitse mark begin juli in de
DDR wordt geregeld.
Gisteren bereikten Kohl en de mi
nisters-presidenten van de West
duitse deelstaten een akkoord over
de financiering van de monetaire,
sociale en economische unie met de
DDR. Er komt een speciaal fonds
voor 'Duitse eenheid' met een volu
me van 115 miljard mark. 20 miljard
zal de centrale regering door bespa
ringen bijdragen, de rest wordt door
Bonn en de deelstaten geleend op
de kapitaalmarkt. Beide zijden uit
ten zich tevreden over het bereikte
compromis.
Minister van economische zaken
Haussmann wil los van dit fonds 7
miljard beschikbaar stellen voor de
directe sanering van Oostduitse be
drijven die nog levensvatbaar zijn.
Verder kunnen bedrijven met in
gang van 1 juli subsidies op investe
ringen krijgen.
De Oostduitse minister van finan
ciën Romberg wees intussen kritiek
uit Bonn van de hand dat hij nog
steeds niet met betrouwbare cijfers
over de financiële toestand van het
land is gekomen. Romberg zei dat
de buitenlandse schuld van de DDR
27 miljard mark bedraagt, maar dat
de binnenlandse financiële situatie
onoverzichtelijk is, onder meer
door 'de teruggelopen belastingmo-
raal'. Hij heeft beloofd met be
trouwbare cijfers te komen. In
Bonn wordt geschat dat de DDR-
begroting dit jaar een tekort van 20
miljard zal tonen en in 1991 moge
lijk zelfs 40 miljard.
Van de genoemde 115 miljard
mark ontvangt de DDR al in de
tweede helft van dit jaar 22 miljard.
In het jaar erop krijgt 'Oost-Berlijn'
nog eens 35 miljard mark. Voor
1992,1993 en 1994 zijn bedragen van
28 miljard mark, 20 miljard mark en
10 miljard mark voorzien. De DDR-
regering moet eenderde van het
jaarlijkse tekort door eigen lenin
gen dekken.
Economie kort
Staking veer
Het veer tussen Maassluis en Ro
zenburg blijft uit de vaart. Na lang
durig overleg met de directie van
Nedlloyd Rijn- en Binnenvaart en
de proyincie Zuid-Holland over ho
ger loon heeft het personeel van het
veer besloten de staking van giste
ren met één etmaal te verlengen.
Volgens de FNV is er sprake van
een patstelling, nu geen van de par
tijen met nieuwe voorstellen op ta
fel wenst te komen.
Steun Philips
Minister Andriessen (economische
zaken) wil Philips 740 tot 810 mil
joen gulden steun geven. Het geld is
bedoeld voor de ontwikkeling van
een superchip, een project dat be
kend staat onder de naam Jessi.
Philips werkt daarbij samen met
Siemens en SGS-Thomson. An
driessen wil de steun aan Philips
over zeven jaar uitsmeren.
Kleine vaart
De kleine handelsvaart, met sche
pen onder de 9.000 ton, staat te
springen om zee-officieren, zo luid
de de boodschap gisteren van voor
zitter drs L.E. Straus van dé Vereni
ging van Nederlandse Reders in de
kleine handelsvaart (VNRK) op de
jaarvergadering, in Rotterdam. Er
blijven de komende jaren jaarlijks
500 arbeidsplaatsen leeg.
Sovjetunie bij GATT
De Sovjetunie krijgt de status van
waarnemer bij de wereldhandelsor
ganisatie GATT (Algemene Over
eenkomst inzake Tarieven en Han
del). Daadwerkelijke deelneming
van de Sovjetunie aan het wereld-
handelsoverleg is voorlopig nog
niet aan de orde. Tot nu toe hebben
de Verenigde Staten en Japan zich
tegenstander van de Russische
deelneming getoond, omdat de
Sovjetunie niet over het benodigde
economische systeem beschikt.
Alphense HBM-directeur Hakstege koopt zich in bij Van den Berg
Van onze redacteur
Raymond Peil
ZWAMMERDAM - De Alphenaar
ir. C. Hakstege (50), directeur van de
Hollandsche Beton Maatschappij
(HBM), heeft zich ingekocht bij het
kabelbedrijf Van den Berg in
Zwammerdam en wordt per sep
tember algemeen directeur van dit
bedrijf. Hij heeft een niet nader aan
geduid minderheidsaandeel in het
kapitaal genomen en plannen aan
gekondigd voor een snelle uitbrei
ding van het familiebedrijf, toe
komstige samenwerking met een
partner in high-tech en mogelijk
ook uitgifte van aandelen op de Am
sterdamse Effectenbeurs.
Het familiebedrijf Van den Berg,
dat sinds de oprichting in 1951 aP
leen maar is gegroeid, is op een punt
gekomen dat verdere groei in de
huidige vorm niet goed mogelijk is:
de huidige directeuren en grondleg
gers van Van den Berg zijn beiden
inmiddels de leeftijd van 60 jaar ge
passeerd. Van den Berg (500 werk
nemers in Nederland) heeft een
jaaromzet van ongeveer 100 miljoen
gulden. Er zijn, behalve het hoofd
kantoor in Zwammerdam, vestigin
gen in Amsterdam, Arnhem, Breda,
Drachten, Goes, Heemstede en De
Meern.
Ir. C. Hakstege is ruim tien jaar di
recteur van de Hollandsche Beton
Wagenweg 208, 2012 NM. Telefoon 023-319381.
Postbus 3054, 2001 DB Haarlem.
Maatschappij (HBM), een dochter
van de Hollandsche Beton Groëp,
waar ook de Hollandse Constructie
Groep deel van uitmaakt. Hij zegt
met nadruk niet uit onvrede bij
HBM te vertrekken. "Ik kon verder
bij HBG, maar vond het toch een
leuk om voor mezelf beginnen, in
een eigen toko. Bovendien kent ik
het bedrijf en één van de gebroeders
Van den Berg persoonlijk al twintig
jaar".
Moderner
De huidige adjunct-directeur M.A.
van den Berg jr. zegt desgevraagd
dat het kabelbedrijf rijp is voor een
modernere opzet en modern mana
gement. De afgelopen jaren is de on
derneming met zo'n 5 procent per
jaar in omzet en personeelsbestand
gegroeid. De winst Van den Berg
noemt geen cijfers van de bv
heeft met deze groei vrijwel gelijke
tred gehouden.
De gang van zaken bij Van den
Berg zal de komende jaren ingrij
pend veranderen met het aantreden
van Hakstege. "Van den Berg is al
tijd een low-key bedrijf geweest,er
kwam haast niets naar buiten. We
willen nu meer openheid over de
positie van van den Berg". Hakste
ge denkt dat het nodig is dat Van
den Berg zijn kracht bewijst aan de
buitenwereld, performance in het
managers-jargon. Als sterke troe
ven bij de kabellegger noemt Hak
stege het feit dat Van den Berg veel
doet aan opleidingen en de veelvul
dige ontwikkeling van bouwkundi
ge projecten ontwikkelen. De ster
ke positie op de kabelmarkt Van
den Berg behoort met Van Eijk
(Gouda), Baas (Waddinxveen) en
Vitel (Leiden) tot de grootste gespe
cialiseerde aannemingsbedrijven in
de Nederlandse kabelbranche en
de grote technische kennis beoor
deelt hij voorts positief.
Hakstege denkt dat Van den Berg
goede mogelijkheden heeft, heel
agressief in de goede zin van het
woord is en een heel ondernemend
bedrijf. Er zit bijvoorbeeld volop
werk in de vervanging van 'gewone'
bekabeling door glasvezel. Wat hem
betreft worden de activiteiten ook
uitgebreid tot over de landsgren
zen. Van den Berg is slechts op be
perkte schaal in België actief.
Hypotheek
Volgens een bericht aan de pers zal
gaat Hakstege gestalte geven aan de
uitbouw van bestaande en nieuwe
activiteiten. "Van den Berg heeft de
laatste jaren een grote know-how
verworven op het gebied van tele-
en datacommunicatie, verkeersbe
heerssystemen en kabeltelevisie.
Met name deze activiteiten zullen
verder worden ontwikkeld".
Het is de bedoeling dat de uitbrei
ding de komende jaren zal leiden tot
een schaalvergroting. In dit ver
band wordt gedacht aan samenwer
king met een gelijkgerichte onder
neming om de positie op de markt
uit te bouwen. Hakstege: "Eén van
de broers Van den Berg heeft een
soortgelijk bedrijf in België. Maar
daar had ik niet genoeg geld voor.
Zelfs op mijn stropdas zit nu een hy
potheek.
De financiering van de expansie
is voor de eerstekomende jaren ge
garandeerd. Hoewel niemand wat
over de omvang wil zeggen heeft
Van den Berg de afgelopen jaren
forse reserves dus opgebouwd. De
groei op langere termijn wordt mo
gelijk gefinancierd door middel van
de uitgifte van aandelen op de Am
sterdamse Effectenbeurs. Echter
niet binnen de komende drie jaar,
schat Hakstege.
Hakstege wordt algemeen direc
teur, leider van een team dat voorts
bestaat uit de huidige adjunct-di
recteuren C.L. Burger en J. Gaart-
man, beide ook deelnemend in het
aandelenkapitaal. De huidige aan
deelhouders M.A. van den Berg (sr.)
en G.J. van den Berg treden terug
als directeuren. Zij gaan deel uitma
ken van de raad van commissaris
sen, waarin ook de Alphense advo
caat en procureur mr. W.H.E. Lagro
zitting heeft.
Gezond teken
Van den Berg is opgericht in 1951
als aannemersbedrijf, gespeciali
seerd in het leggen en lassen van te
lefoonkabels en het maken van aan
sluitingen voor de PTT. De huidige
portefeuille omvat het ontwerp, de
aanleg en het onderhoud van tele
communicatie en kabeltv-netwer-
ken, verkeersbeheerssystemen
voor rijk en provincies en datacom
municatiesystemen voor de indus
trie.
Secretaris J.J. van Velzen van de
ondernemingsraad (or) van Van den
Berg laat niets dan lof horen over
het aantreden van Hakstege en
diens plannen. "Ik denk dat we een
goede slag hebben geslagen. Het is
een gezond teken dat meneer Hak
stege de vleugels van Van den Berg
wil uitslaan", aldus van Velzen. Hij
zegt tevens dat de or positief staat
tegenover de plannen van Hakstege
voor meer openbaarheid, mogelijke
samenwerking en een beursgang.
In de produktie van kabels is de
laatste tijd een hausse aan fusies en
overnemingen aan de: zo nam het
Finse Nokia de Nederlandse Kabel
Fabrieken in Waddinxveen over.
Hakstege zegt niet van zins te zijn
een belang in van den Berg te kopen
om het met winst van de hand te
doen. "Een prijs blijft natuurlijk
een prijs, maar het is niet de bedoe
ling om straks mijn belang snel met
winst door te verkopen".
Britse ex-minister
voor de rechter
LONDEN (Rtr) - Het Britse conglo
meraat Lonrho heeft gisteren de
voormalige minister van handel en
industrie, Norman Tebbit, voor de
rechter gedaagd. De onderneming
eist een schadevergoeding, omdat
Tebbit Lonrho's overneming van
het warenhuis Harrods tegenhield.
Lonrho probeerde al in 1981 Hou
se of Fraser over te nemen, de moe
dermaatschappij van Harrods. Teb
bit verbood Lonrho een nieuw bod
uit te brengen zonder toestemming
van de overheid. Pas in 1985 trók
Tebbit het verbod in, maar toen was
House of Fraser al in handen van de
Egyptische broers Fayed. De Britse
regering heeft vorig jaar een onder
zoek afgerond naar de overneming
van House of Fraser. De broers
Fayed worden daarin beschuldigd
van malversaties. Zij hadden 615
miljoen pond (1,9 miljard gulden)
betaald voor House of Fraser.
Smit trekt zich
terug uit berging
met milieurisico
ROTTERDAM (ANP) - Het ber
gingsbedrijf Smit Internationale zal
voortaan minder schepen voor de
bestrijding van rampen beschik
baar hebben. Het is te duur om
steeds sleepboten van formaat be
schikbaar te houden voor de inzet
bij scheepsrampen met milieurisi-
Deze waarschuwing gaf Smit-top
man M.A. Busker gisteren tijdens
een toelichting op het jaarverslag
over 1989. Stap voor stap zal Smit
Internationale het materieel dat be
schikbaar moet zijn voor de bestrij
ding van scheepsrampen onder
brengen in winstgevende vaste con
tracten. Het is een terugtrekken uit
een markt waar steeds minder be
taald wordt, terwijl de risico's
steeds groter worden, aldus Busker.
De beloning voor de inzet bij
scheepsrampen wordt vastegsteld
in een zogenaamd 'arbitrage-or
gaan' in Londen. Bedroeg die belo
ning drie tot vier jaar geleden nog 12
procent van de geborgen waarde, in
1989 was dat slechts 4 procent en
dat betekent verlies. In 1989 be
droeg dat verlies 7 miljoen gulden.
Omdat Smit Internationale zich
realiseert dat het totaal weghalen
van de vijf grote zeeslepers enorme
milieurisico's met zich meebrengt
heeft het contact gezocht met de
overheid, de EG en organisaties van
vervoerders van oliën en chemica
liën. Allen zeiden volledig begrip
voor de situatie van Smit te hebben,
maar geen van allen waren bereid er
geld in te stoppen.
Smit maakt deel uit van een com
binatie van vier Nederlandse bedrij
ven die in gesprek zijn met de Sov
jetunie over de berging van de kern
onderzeeër Komsomolets. De vorig
jaar ten noordwesten van Noorwe
gen gezonken atoomonderzeeër ligt
op 2000 meter diepte.
In de zomer wordt bekend of de
vier bedrijven daadwerkelijk de op
dracht krijgen voor een verdere stu
die naar de haalbaarheid, zo ver
wacht het Netherlands Deepsea
Operations Consortium (NDOC).
Daarin werken de vier, Akzo, IHC-
Gusto, Smit Internationale en Ver-
to, samen.
Tót nu toe waren bergingen op
meer dan 500 meter diepte niet uit
te voeren omdat de daarvoor beno
digde staalkabels te zwaar zijn. Met
de door Akzo ontwikkelde aramide-
vezel Twaron (de supervezel) kun
nen door Verto echter kabels wor
den gemaakt die vele malen lichter
en sterker zijn.
