Onenigheid over
neutraal Duitsland
ivfa
t
Minderheden in China roeren zich steeds krachtiger
Gorbatsjov als enige tegen Navo-lidmaatschap
Weinig kans op vergoeding
voor nabestaanden veerboot
AMERIKANEN TEGEN ABORTUS
JK.
Islamieten in Bayrut laten
morgen weer gijzelaar vrij
Middellandse Zee in 2025 weer schoon
Lafontaine uit
het ziekenhuis
MAANDAG 30 APRIL 1990
BUITENLAND
PAGINA 5
MOSKOU (AFP/Rtr/UPI/DPA/AP) Zes dagen voor het overleg over de Duitse hereni
ging zijn de Oostduitse premier De Maizière en Sovjetpresident Gorbatsjov het gisteren in
Moskou niet eens geworden over de toekomstige status van een herenigd Duitsland.
Zaterdag beginnen in de Westduit-
se hoofdstad Bonn de Bondsrepu
bliek, de DDR en de vier geallieerde
mogendheden uit de Tweede We
reldoorlog hun overleg over de her
eniging van de beide Duitslanden.
De Oostduitse premier De Maizière
bracht dit weekeinde een bezoek
aan Moskou. Hij deelde daar Gor
batsjov mee het idee van een neu
traal Duitsland "verouderd" te vin
den.
De Mazière verklaarde dat een
herenigd Duitsland deel uit zou
kunnen maken van de Navo "mits
het bondgenootschap zijn strategie
en structuur verandert". Gor
batsjov noemde een dergelijk lid
maatschap "onaanvaardbaar". Een
kleine week voor het twee-plus-
vier-overleg blijken de DDR en de
Sovjetunie grondig van mening te
verschillen.
De Maizière werd op zijn eerste
staatsbezoek na zijn verkiezing tot
premier vergezeld door de minis
ters van buitenlandse zaken, defen
sie en economische zaken. Hij bena
drukte dat de gedachte van een neu-
steeds
van de Pools-Duitse grenzen door
het nieuwe Duitsland. Polen heeft
daartoe een ontwerp-verdrag aan de
twee Duitslanden aangeboden,
waarin wordt gesteld dat de huidige
Pools-Duitse grens een "wettig bin
dend karakter" heeft.
De Maizière verklaarde tijdens de
persconferentie dat de eventuele
hereniging van de DDR met de
Bondsrepubliek volgens artikel 23
van de Westduitse grondwet "geen
belangrijke rol" heeft gespeeld in
de gesprekken met Sovjetpresident
Gorbatsjov. "Gorbatsjov gaat ak
koord met onze opvatting dat de
kwestie van aansluiting via artikel
geïsoleerd te 23 een binnenlandse aangelegen-
ui! heid is", aldus de premier.
Op economisch gebied kwamen
de De Maizière en Gorbatsjov over
een de betrekkingen tussen beide
landen nader te onderzoeken. De
te zullen ijveren
dat de economische contacten tus
sen de landen worden behouden en
eventueel uitgebreid. Hij verzeker-
traal Duitsland ouderwets is en niet
r past in de huidige tijd waarin
meer afstand wordt geno
men van het blokdenken.
"Europa gaat verder op het pad
van ontwapening. Het moet zich
nieuwe strategieën en structuren
aanmeten. Wij zijn van mening dat
de Navo steeds minder een militaire
rol gaat spelen. Zij zal zich steeds
meer bezighouden met economi
sche en politieke zaken. Een her
enigd Duitsland kan tot een derge
lijk bondgenootschap toetreden",
zo stelde De Maizière.
Sovjetpresident Gorbatsjo
dreigt zo steeds meer geïsole
komen staan. De Sovjetunie
enige land dat tegen een eventueel
Navo-lidmaatschap van een vere
nigd Duitsland is. De Bondsrepu
bliek, Verenigde Staten, Frankrijk, Mo-itarJ
nrm iviaiziere
(van onze correspondent
John Versleijen)
KOPENHAGEN - De nabestaan
den van de 159 mensen die omkwa
men bij de brand aan boord van de
veerboot 'Scandinavian Star' op 7
april hoeven voorlopig niet te reke
nen op schadevergoeding. Ondui
delijkheid is nog steeds wie de eige
naar van het rampschip is. Boven
dien hoeven verzekeringsmaat
schappijen niet uit te keren omdat
aan boord een loopje werd geno
men met veiligheidsvoorschriften
Dit is vast komen te staan uit het af
gelopen weekeinde afgesloten
derzoek door de Deens-Zweeds
Noorse maritieme rechtbank ir
penhagen.
Het juridische vooronderzoek
heeft grote gebreken aan veilig
heidsvoorzieningen aan boord aan
getoond. Zo was een deel van de
reddingssloepen aan de wal geble
ven voor reparaties en had de Deen
se rederij slechts 20 bemanningsle
den aangewezen voor eventuele
brandbestrijding. De voormalige
Caribische eigenaar achtte daar
voor 110 man absoluut noodzake-
In tegenstelling tot eerdere ver
klaringen erkende de rederij dat
slechts de helft van de inderhaast
geronselde Portugese bemanning
Engels kende. Voorts werd duide
lijk dat het schip flink onderbe-
mand was en de bemanning vanaf 1
april de klok rond had gewerkt om
het schip enigszins vaarklaar te ma
ken. Verzoeken om meer gekwalifi
ceerd personeel werden afgewim
peld door de rederij.
Brandoefeningen, internationaal
verplicht bij de komst van een to
taal nieuwe bemanning, waren niet
gehouden; scenario's voor noodge
vallen bleken nauwelijks te zijn be
studeerd en controle op de brand
wacht bleef uit. Niemand van de be
manning wist wat te doen bij brand.
Volgens de rederij was er genoeg
tijd voor brandoefeningen bij het
onderhoud in de havens. Dat dit
niet gebeurde, lag aan de kapitein,
vond men daaF.
Zaterdag onthulde de president
van de maritieme rechtbank, Frank
Poulsen, echter dat dezelfde Deen
se rederij vier jaar geleden een kapi
tein ontsloeg omdat hij had ge
klaagd geen brandoefeningen te
kunnen uitvoeren door personeels
gebrek. De Deense scheepvaartin
spectie ontdekte dat en de rederij
kreeg een boete van 150.000 gulden.
Dit incident toont aan dat de direc
teur loog toen hij voor de rechtbank
verklaarde dat de rederij zich altijd
heeft gehouden aan de brandveilig
heid aan boord van haar schepen.
Gelijktijdig wijst de rechtbank er
op dat reder Henrik Johansen de
kapitein van de Scandinavian Star
dwong zonder brandoefeningen uit
te varen. Eerder had de kapitein al
gezegd dat hij door de rederij onder
Groot-Brittanniè en de DDR
een verenigd Duitsland juist graag
toetreden tot de Navo. Polen, dat
bezwaren zou kunnen maken,
voornamelijk gespitst op erkenning j^én
ge handelsoverëenkomsten zal i
BAYRUT (AP) De Amerikaanse
gijzelaar Frank Herbert Reed (57)
wordt binnen 48 uur vrijgelaten.
Dat blijkt uit een brief van de orga
nisatie Islamitische Dagenraad die
gisteren bij de Libanese krant Al-
Nahar werd afgegeven.
Nadat Reed, die een privé-school
in Bayrut leidde, 9 september 1986
ontvoerd was, maakte de onbeken
de groep Revolutionaire Cellen
Frank Reed. Hij is waarschijnlijk
de tweede Amerikaanse gijzelaar in
Libanon die wordt vrijgelaten.
Buitenland kort
Oostduitse skinheads
Enkele honderden -rechtsradicale
skinheads hebben in de nacht van
zaterdag op zondag vernielingen
aangericht in verschillende Oost- en
Westduitse grenssteden. Daarbij
kwam het tot botsingen met politie
en burgers waarbij negen gewon
den vielen. Nadat een rockconcert
voor rechts-radicale jongeren in
Nordhausen was afgelast, plunder
den skinheads vervolgens winkels.
Scheepsongeluk Italië
Bij een ongeluk met een Italiaanse
veerboot zijn gisteren 6 mensen om
het leven gekomen en worden 7 per
sonen vermist. De boot, die met 34
passagiers en 18 bemanningsleden
van Livorno onderweg was naar de
Siciliaanse havenstad Trapani, ging
vlak voor de havenstad ten onder.
Rellen in Zuid-Korea
Op de Hyundai-scheepswerf in de
Zuidkoreaanse stad Ulsan zijn gis
teren duidenden arbeiders slaags
geraakt met de politie. De arbeiders
gooiden met stenen en brandbom
men naar de oproerpolitie uit pro
test tegen het harde politieoptreden
zaterdag op de scheepswerf. De op
roerpolitie had opdracht gekregen
de staking op de werf te breken die
al drie dagen duurde.
Betogingen Roemenië
In verschillende Roemeense steden
is gisteren door tienduizenden bur
gers gedemonstreerd tegen het re
gerende Front voor Nationale Red
ding. De menigten beschuldigden
het Front van banden met de com
munisten en riepen om het vertrek
van interim-president Ion Iliescu.
Overstroming Somalië
Tienduizenden mensen zijn geëva
cueerd na enorme overstromingen
in het doorgaans droge zuiden van
Somalia, waar een grote aantal dor
pen onder water staat en geïsoleerd
is. De twee grootste rivieren, de Ju-
ba en de Shebelle, zijn op meer dan
30 plaatsen buiten hun oevers getre
den na hevige regenval in de hoog
landen van het buurland Etiopié.
Omar Mukhtar Brigade bekend
hem gevangen genomen te hebben.
In de verklaring van gisteren staat
dat de beweging Reed "in de naam
van de god de barmhartige" zal vrij
laten. De verklaring werd om half
zeven 's avonds (lokale tijd) afgege
ven; dinsdag om dezelfde tijd zou
Reed vrijkomen. -
In de Engelstalige Iraanse krant
Tehran Times van vandaag, die het
"standpunt van de gematigde Iraan
se president Rafsanjani weergeeft,
wordt een niet nader genoemde ho
ge Iraanse functionaris aangehaald
die zegt dat de Iraanse overheid de
Libanese islamitische ontvoerders
heeft kunnen overtuigen een twee
de gijzelaar vrij te laten.
Volgens de zegsman begonnen de
onderhandelingen met de ontvoer
ders nadat vorige week de Ameri
kaanse gijzelaar Robert Polhill was
vrijgelaten. De islamitische groe
pen in Libanon hebben door de vrij
lating hun goede wil getoond. "Nu
moet de andere partij de bal kaat
sen", aldus de zegsman.
De Amerikaanse president Bush
weigerde op het eerste bericht in te
gaan. "Ik heb geleerd niet over het
lot van de gijzelaars te speculeren",
aldus Bush. Hij voegde er aan toe
dat het "fantastisch" zou zijn als het
bericht waar was.
Reed woonde acht jaar in Bayrut
en was overgegaan op het islami
tische geloof om zijn tweede vrauw,
Fahima Dalati, met wie hij een vijf
jarig zoontjè heeft, te kunnen trou
wen. Net voordat hij ontvoerd werd,
had Reed besloten om Libanon te
verlaten en met zijn vrouw naar de
VS te gaan.
Oostduitse boeren hebben zater
dag met traktoren en vrachtwagens
een aantal grensovergangen tussen
de DDR en de Westduitse deelstaat
Beieren geblokkeerd. Zij protes
teerden tegen de import van land-
bouwprodukten uit West-Duits-
land. De voorzitter van het Oost
duitse Landbouwschap Guenter
Natusch zei dat Oostduitse boeren
hun produkten nog steeds niet in
het westen mogen verkopen, terwijl
Westduitse boeren steeds meer pro
dukten in de DDR afzetten.
Vernieling woud
Brazilië valt mee
LONDON (AP) - Uit een atlas
uitgegeven door het Braziliaans
instituut voor ruimteonderzoek
blijkt dat de vernietiging van
het regenwoud in het Amazone
gebied minder groot is dat aan
vankelijk werd gedacht. Dit
heeft het Britse blad The Econo
mist bekendgemaakt.
Het blad meldt dat het vernie
tigde gebied in 1988, toen de
ruimtesatelliet Landsat foto's
nam, 251.500 vierkante kilome
ter groot was en niet 599.000
vierkante kilometer zoals lang
door veel natuurbeschermers en
experts was gezegd.
The Economist stelt wel dat
de cijfers voorzichtig geinter-
preteerd moeten worden omdat
lang niet iedereen het eens is.
Volgens het blad bestaat er wel
overeenstemming over het feit
dat grote schade in de Amazone
is aangericht. Maar om te weten
welk deel van de Amazone pre
cies is aangetast zou men moe
ten weten waar de grens van het
oerwoud ligt, en dat blijft een
mysterie.
WASHINGTON (GPD) Naar schatting 200.000 mensen hebben zaterdag in Washington meegedaan aan een
demonstratie tegen abortus. Het was een van de grootste anti-abortus betogingen in de Amerikaanse geschiede-
De demonstranten werden via de telefoon toegesproken door president Bush. Hij noemde abortus een tragedie"
die "fundamenteel tegengesteld is aan de waarden die wij als land hooghouden". Vice-president Quayle was in
persoon bij de manifestatie aanwezig. Hij noemde vrije abortus "een vreselijke wond die nu bijna twee decennia
lang aan ons hart knaagt".
Quayle doelde op een uitspraak van het Hooggerechtshof in 1973 die vrije abortus in het hele land mogelijk
maakt. Vorig jaar knabbelde datzelfde Hoogggerechtshof, dat een aanzienlijk conservatiever samenstelling heeft
gekregen, voor het eerst wat van die vrijheid af. Sindsdien is een felle strijd tussen voor- en tegenstanders van
abortus ontstaan.
De voorstanders van vrije abortus wisten vorig jaar bij een demonstratie in Washington meer dan 300.000 men
sen op de been te krijgen. De tegendemonstratie van zaterdag had de bedoeling dat getal te evenaren, maar dat
lukte bij lange na niet.
NICOSIA (AP) - Vijftien landen
die grenzen aan de Middellandse
Zee hebben zaterdag in Nicosia op
Cyprus een actieplan aangenomen
waarmee Izij voor het jaar 2025 de
zee en de kust willen schoonmaken.
Volgens Laurens-Jan Brinkhorst,
hoofd van de milieu-afdeling van de
Europese Commissie, zijn daarmee
voor het eerst doelstellingen gefor
muleerd voor de langere termijn.
De EG, die de conferentie op Cy
prus heeft georganiseerd, zal er al
les aan doen om het Nicosia Charter
uitgevoerd te krijgen. Zo wordt in
samenwerking met de Wereldbank
en de Europese Investeringsbank
1,2 miljard ecu (2,75 miljard gulden)
beschikbaar gesteld om de landen
te helpen. Een deel van het geld
wordt gebruikt voor aanleg van rio
lering in de 25 grootste kustplaat
sen. De landen zelf nemen de riole
ring van 75 kleinere plaatsen voor
hun rekening.
Voor 1993 moeten er volgens het
handvest zeker 25 gecontroleerde
stortplaatsen komen voor gevaar
lijk afval en moeten 20 havens wor
den aangewezen, waar water waar
mee schepen worden schoonge
maakt kan worden gezuiverd. In de
twee jaar daarna zal nog een aan
zienlijk aantal extra havens met
dergelijke faciliteiten moeten wor
den uitgerust.
De grote aandacht die wordt ge
geven aan de zuivering van het zee
water is mede ingegeven door een
alarmerend rapport van de Wereld
bank en de Europese Investerings
bank. Daarin stond dat de vervui
ling van de Middellandse Zee zeer
ernstig is, met de dag erger wordt en
in sommige gevallen mogelijk niet
meer terug te draaien is.
Naast de genoemde verbeterin
gen pleit het handvest ook voor
meer coördinatie tussen de betrok
ken landen bij onderzoek en wetge
ving op het gebied van milieu.
Toch gaat reder Johansen waar
schijnlijk vrijuit. Uit zijn verhoor
kreeg de rechtbank de indruk dat
de Deense reder zelf niet weet of hij
het schip bezit. Johansen kocht dit
voorjaar de veerboot, maar de ver
koper op de Bahama's, rederij Sea
Escape, hield de formele over
dracht tegen. Motief daarvoor was
de gebrekkige financiële garantie
van de Deense reder.
Johansen kocht het schip via zijn
postbusfirma op de Bahama's, K/F
Scandinavia. Voor de financiering
schakelde hij echter een aantal klei
nere bv'tjes in, waarachter de drie
dochters van de Deense reder
schuil gingen. Verzekeringen wa
ren intussen afgesloten door een fir
ma die niet eens een postadres had.
De rederij stond via het Deense
moederbedrijf VR Holding op
naam van de vrouw van Johansen.
Dit ondoorzichtige netwerk maakt
het volgens Noorse advocaten voor
lopig onmogelijk iemand aanspra
kelijk te stellen.
Albanese politie
dringt Griekse
ambassade in
(Van onze correspondent
Frans van Hasselt)
ATHENE Een jongeman die gis
teren de Griekse ambassade in de
Albanese hoofdstad Tirana was bin
nen gevlucht, is daar door 3 Albane
se politie-agenten weer uit ge
sleurd. Griekenland heeft daarover
woedend geprotesteerd bij de rege
ring van Albanië.
De jongeman wilde in de Griekse
ambassade politiek asiel aanvragen.
De Albanezen, die waren bewa
pend, drongen echter de ambassade
binnen en pakte de luidkeels om
hulp schreeuwende jongen op.
Kort tevoren hadden de Albanese
autoriteiten alle medewerking ver
leend bij een vrijgeleide van drie an
dere Albanezen, die op de Griekse
ambassade asiel hadden gevraagd.
Er zit ook nog een katholieke gees
telijke, die daar twee weken gele
den toevlucht heeft gezocht.
In de Italiaanse ambassade in Ti
rana zitten al geruime tijd vier leden
van een Albanese familie. Die zagen
kans hardop Italiaans sprekend de
ambassade binnen te komen. Eer
der waren ze als 'politieke agitato
ren' door de autoriteiten verbannen
naar een uithoek van het land.
Het incident van gisteren zal on
getwijfeld leiden tot sterke ver
slechtering van de Grieks-Albanese
betrekkingen, die waren herzien tij
dens het socialistische bewind "van
Andreas Papandreou.. Na de ophef
fing van de oorlogstoestand in 1987
•bezocht de toenmalige minister van
buitenlandse zaken Karolos Papou-
lias Tirana. Vlak na de Roemeense
opstand heeft Samaras als kersvers
minister het ongenoegen van Tira
na opgewekt met het uitspreken
van de wens dat ook de christenen
in Albanië, waarmee de Griekse
minderheid werd bedoeld, volgend
jaar weer Kerstmis kunnen vieren.
KEULEN (AFP/DPA) - De West
duitse SPD-politicus Oskar Lafon
taine heeft zaterdag de afdeling in-
tensive-care van de universiteitskli
niek in Keulen verlaten. Daar was
hij woensdag opgenomen nadat de
42-jarige Adelheid Streidel hem
met een mes in de hals had gesto-
(van onze correspondent
Kees van Dam)
UTRECHT - Voor de Chinese re
gering breken spannende tijden
aan. Premier Li Peng mag dan een
redelijk geslaagd bezoek aan aarts
vijand Moskou hebben gebracht, of
de leiders in Peking de komende
maanden rustig zullen slapen,is
nog zeer de vraag. In diverse uithoe
ken van het immense rijk roeren
minderheden zich steeds krachti
ger. En dat terwijl de herdenking
nadert van het bloedig neerslaan
van de democratiseringsbeweging
op het Plein van de Hemelse Vrede
in juni 1989. De aloude angst van de
Chinese leiders dat etnische onrust
zich mengt met het verlangen van
de studenten naar meer democratie,
lijkt meer dan ooit gerechtvaardigd.
Het bezoek van premier Li Peng
de afgelopen week aan Moskou was
in meerdere opzichten opmerkelijk.
Hij was de eerste hoge Chinese poli
ticus die in 26 jaar het Kremlin aan
deed. Bovendien werd Li Peng bij
zijn aankomst in Moskou door en
kele honderden studenten hart
grondig uitgejouwd vanwege zijn
rol tijdens de bloedige gebeurtenis
sen in Peking van vorig jaar en dat
zonder dat de Sovjet-autoriteiten
ingrepen.
Li Peng tekende enkele verdra
gen op het gebied van wetenschap
pelijke samenwerking en verder na
men de twee grootmachten zich
voor het aantal troepen langs de ge
meenschappelijke grens te reduce
ren. Maar belangrijker dan de in
houd van de overeenkomsten was
dat China en de Sovjetunie voor het
eerst sinds de breuk in de jaren zes
tig weer echt met elkaar gesproken
hebben.
Fundamentalisme
Dat is van groot belang, gelet op de
angst van China voor het binnen
dringen van islamitisch fundamen
talisme vanuit de zuidelijke delen
van de Sovjetunie in de aangrenzen
de islamitische provincie Xinjiang.
Opvallend was dat in de delegatie
van Li Peng zich ook Tomur Dewa-
mat bevond, de president van de re
cent nog zo onrustige provincie
Xinjiang.
De Turkse Uyghuren in Xinjiang
zijn maar een van de 56 etnische
groepen in China, waar de Han-Chi-
nezen met 93 procent de meerder
heid vormen. Dat laatste lijkt een in
drukwekkend getal, maar daar
moet wel bij worden bedacht dat de
minderheden maar liefst zestig pro
cent van de Chinese oppervlakte
bewonen. Bovendien leven de
meeste vn hen in strategisch be
langrijke grensstreken en zijn ze
verwant aan volkeren aan de andere
kant van de grens. Hun religieuze
en culturele tradities verschillen
sterk van die van de Han-Chinezen.
In Xinjiang, de meest westelijke
Chinese provincie, is het de laatste
maanden erg onrustig nadat islami
tische separatisten hun acties heb
ben opgevoerd, hiertoe aangezet
door de golf van nationalisme in
Azerbajdzjan. In Xianjiang wonen
14 miljoen mensen. Van hen be
hoort zestig procent tot de Turks
sprekende moslims, die zich door
de Han-Chinezen voelen achterge
steld. De moslims streven naar gro
tere vrijheid en sommigen van hen
zelfs naar afscheiding.
Begin deze maand bereikten de
spanningen tussen de beide bevol
kingsgroepen een voorlopig hoog
tepunt toen in het plaatsje Baren
moslims en Chinese veiligheids
troepen op elkaar botsten. Volgens
een Chinees televisiebericht, opge
vangen door de Britse omroep
BBC, kwamen daarbij 22 mensen
om het leven.
Volgens het Chinese bericht had
den de botsingen niets te maken
met etnische of religieuze spannin
gen, maar zouden 'voortvluchtige
gevangenen, voormalige dwangar
beiders en dieven een slecht geïn
formeerde gemenigte hebben ver
leid tot een gewapende contra-revo
lutionaire rebellie'. Maar volgens
reizigers uit Xinjiang en diploma
ten in Peking was een geschil over
een door de moslims gewenste
bouw van een moskee de bron van
de onrust.
Tibet
Een tweede belangrijke minder
heidsgroep vormen de Tibetanen.
China trok in 1950 Tibet binnen,
maar de Himalayastaat hoort vol
gens Peking al sinds de dertiende
eeuw bij China. De Tibetanen, on
der leiding van hun in India in bal
lingschap verblijvende geestelijk
en wereldlijk leider Dalai Lama,
houden echter vol dat hun land een
eigen geschiedenis en cultuur heeft.
Na de Chinese inval werd Tibet naar
communistisch model ingericht en
later, tijdens de Culturele Revolutie
(1966-1976), werden honderden
kloosters en religieuze voorwerpen
vernietigd.
In het begin van de jaren tachtig
stond Peking weer wat meer reli
gieuze vrijheid toe, maar deze libe
rale houding duurde niet lang. In
maart van het afgelopen jaar open
den Chinese troepen het vuur op
een religieuze optocht in Lhasa,
toen Tibetanen leuzen voor grotere
vrijheid aanhieven. Enkele tiental
len Tibetanen kwamen om het le
ven en Lhasa is sindsdien een groot
militair garnizoen, waar omvangrij
ke aantallen veiligheidstroepen al
meer dan een jaar toezien op de
staat van beleg.
Al het wapengekletter heeft ech
ter niet kunnen voorkomen dat het
broeit in Tibet. Enkele weken gele
den plakten boeddhistische monni
ken uit protest tegen de Chinese be
moeienis met het kloosterleven een
pamflet op de poort van het Sera-
klooster in Lhasa. Daarin lieten zij
zich onomwonden uit over een on
afhankelijk Tibet. De geestelijken
werden door de overheid onmiddel
lijk uit Lhasa verbannen. Uit pro
test tegen deze maatregel verlieten
vervolgens naar schatting tweehon
derd andere monniken hun kloos
ter en trokken naar het platteland.
Een nieuw bewijs dat Tibet zich nog
niet heeft neergelegd bij de Chinese
onderdrukking.
Een belangrijke rol in de Tibet
aanse onafhankelijkheidsstrijd is
weggelegd voor de Dalai Lama. Hij
kreeg vorig jaar de Nobelprijs voor
de Vrede. Vorige week hield hij in
het Europese Parlement een toe
spraak waarin hij andermaal aan
dacht vroeg voor het "Chinese kolo
niale juk dat al veertig jaar op Tibet
rust". De Dalai Lama zei dat de ver
anderingen van de laatste tijd in
Oost-Europa, Afrika en Centraal-
Azië zijn volk nieuwe hoop en moed
hebben gegeven. "Wij zullen onze
vrijheid herwinnen".
De Nobelprijswinnaar refereerde
onder meer aan de ingrijpende her
vormingen in Mongolië. Het op de
Sovjetunie na oudste communisti
sche land ter wereld is hard op weg
een meerpartijenstaat te worden.
Wat Peking het meest beangstigt,
dat is dat de ro'ep om democratise
ring in Mongolië zich heeft ver
mengd met een aan de oppervlakte
komend Mongolisch nationalisme.
Dat is een belangrijke ontwikke
ling, omdat in de Chinese provincie
Binnen-Mongolië naar schatting
acht miljoen Mongoliërs onder Chi
nese druk zuchten. Deze bevol
kingsgroep had het vooral tijdens
de Culturele Revolutie, toen de
toenmalige partijleider Mao Ze-
dong het Chinese communisme wil
de zuiveren, zwaar te verduren.
Kloosters werden vernietigd, dui
zenden mensen gedood. De haat te
gen Peking is bijna nergens zo sterk
als hier.
Daar komt nog bij dat velen in de
ze provincie familieleden aan de
overzijde van de grens hebben. Pe
king is derhalve bang dat de om
wenteling in Mongolië snel zal over
slaan naar Binnen-Mongolië. Som
mige waarnemers trekken al de pa
rallel met Roemenië, waar etnische
Hongaren, met de hervormingen in
hun moederland in het achter
hoofd, de aanzet tot een revolutie
gaven.
Van belang is verder dat de Mon
goliërs en de Tibetanen eenzelfde
boeddhistische traditie hebben. De
Mongoliërs hebben hun sympathie
voor het Tibetaanse streven naar
hernieuwde onafhankelijkheid dan
ook nooit onder stoelen of banken
gestoken.
Voor de Chinese leiders zijn de
ontwikkelingen in Mongolië het
meest bedreigend want vorig 'jaar
juni gingen, geïnspireerd door de
democratiseringsbetogingen in Pe
king, ook in Binnen-Mongolië dui
zenden mensen de straat op om te
protesteren tegen de almacht van
de Chinese partijleiding. Samen
werking tussen Chinese studenten
en nationalisten is dus heel goed
mogelijk en vormt een bron van
angst voor de partijtop in Peking.
