Eén overtreding,
zes keer op de bon
5 Algengroei tijdbom voor Waddenzee
Wederopstanding
van Neil Kinnock
I REPORTAGE i
'Lmtcontrole' moet snelheidsmaniakken mores leren
ZATERDAG 28 APRIL 1
BREDA Ondanks de uitge
breide publiciteit rond de
nieuwe manier van snelheids
controle langs de weg, was er
na anderhalt uur al een spre
kend voorbeeld van een auto
mobilist die alle signalen
wenst te negeren. Een Hage
naar werd ter hoogte van
Dordrecht voor de derde keer
binnen een half uur op de bon
geslingerd wegens te hard rij
den. Vermoed werd dat hij on
derweg ook nog door de 'ver
klikker' (een onbemande toto
camera op een paal) was ge
kiekt. "Hij was kwaad", meld
de een agent.
door
Ron de Groot
Tot afgelopen week trapten hard
rijders, na het voorzichtig passeren
van een (meestal toch ontdekte)
controlepost, hun gaspedaal nor
maal gesproken weer diep in. Met
een tevreden gevoel en een olijke
blik in de achteruitkijkspiegel je
was 'ze' tenslotte te snel af geweest
werd al ras de gewenste te harde
koerssnelheid bereikt. Radiootje
aan, zonnebrilletje op. Wat een vrij
heid.
Ook die lol wordt de automobilist
ontnomen. De Algemene Verkeers
dienst (AVD) van de Rijkspolitie
denkt een afdoende middel te heb
ben gevonden tegen te hard rijden.
Het nieuwe wapen heet 'lintcontro
le' en werd donderdag op de A16
tussen de Belgische grens en Rot
terdam ten doop gehouden.
Het geheim zit in de herhaling. In
plaats van een eenzame snelheids
meter ergens langs de weg, wordt
van nu af aan een rij meters neerge
zet. De snelheidsmaniak die bij de
eerste post denkt slim te zijn ge
weest, stoot zijn neus slechts enkele
kilometers verderop. "Iemand die
hardleers is, kan met zes bekeurin
gen op zak in Rotterdam aanko
men", sprak een strijdvaardige
commandant J. ten Cate van de af
deling Algemene Surveillance Bre
da van de rijkspolitie, even voordat
rond drie uur de meters op scherp
gingen.
Ernst
Het is de rijkspolitie ernst, gezien
het materieel en de manschappen
die de komende tijd worden inge
zet: 30 mensen, zes controleposten,
20 opvallende surveillancewagens,
een helikopter, spandoeken en bor
den langs de weg. Alleen langs de
A16. Je moet als automobilist flink
zijn ingedut achter het stuur als je
niet in de gaten hebt dat er wordt
gecontroleerd.
Het controleren en drukken van
de snelheid is nog steeds hard no
dig, hoewel cijfers van Rijkswater
staat anders doen vermoeden. Zo is
gebleken dat op stukken waar je 100
mag, de gemiddelde snelheid op 103
kilometer per uur ligt. Een verschil
van niks, zou je zeggen. Voor de
stukken snelweg waar 120 is toege
staan, ligt de gemiddelde snelheid
zelfs op 111 kilometer per uur. Niets
aan de hand toch?
De uitleg van de Algemene Ver
keersdienst is anders. "Besef goed
dat dit gemiddelden zijn. Tegen
over twee mensen die tachtig rij-
dep, staat iemand die honderdtach
tig rijdt", aldus Ten Cate.
Het moet worden gezegd: de
rijkspolitie strijdt met open vizier.
Even over de grens werden automo
bilisten die ons land binnenscheur-
den middels een mooi berm-bord
met de tekst 'snelheidscontroles' op
de hoogte gehouden. Onderweg
werd voor de volledigheid via een
spandoek boven de weg nog eens
gemeld dat 'uw snelheid is gecon
troleerd'.
Van verdekte opstellingen was
geen sprake. Zeker niet toen voor
'het plaatje' op verzoek van een pe
loton journalisten, fotografen en ca-
meralieden de helikopter van de
rijkspolitie op enkele tientallen me
ters boven het voortrazende ver
keer ging hangen.
171 per uur
Of het allemaal helpt? Na anderhalf
uur meldde post twee op de 2294
passanten 124 gefotografeerde auto
mobilisten, waarvan veertig pro
cent vrachtwagens. De eerst be
keurde bleek op dat moment nog
'de beste' met 171 kilometer per uur
(120 toegestaan). Post vier (overi
gens van de gemeentepolitie
Dordrecht) had zo'n tien minuten
later een score van 293 op een totaal
van 3400 passanten.
Haast? Oogkleppen? Geld te
veel? Wreefkramp in de rechter
voet? Wie zal het zeggen. Voor op
perwachtmeester M.C. de Jong was
het de normaalste zaak van de we
reld. "Het is dweilen met de kraan
open. Dat is voor ons soms het frus
trerende. Kijk, in het bedrijfsleven
zie je resultaat. Daar wordt iets ge
maakt, dat wordt verkocht en daar
strijk je winst mee op. Bij ons zie je
nauwelijks resultaat. Maar ja: hoe
zou het zijn als we helemaal niet
zouden controleren? Dan zou het
een regelrecht rotzooitje worden".
In het eerste jaar van
snelheidslimieten schreven de
agenten in ons land 200.000 bekeu
ringen uit. Dit jaar, zo wordt gefluis
terd, zou dit wel eens 300.000 kun
nen worden. Rechtbank-presiden
ten trekken zo langzamerhand
bleek weg bij het zien van deze aan
tallen, want de bekeuringen moeten
allemaal administratief worden ver
werkt. Er is binnen de diverse poli-
tekorpsen al sprake van een maxi
mum aantal bekeuringen dat mag
worden uitgeschreven.
Opperwachtmeester De Jong is
een van de rijkspolitiemensen die
de laatste jaren 'projectmatig' de
snelheidsduivels achtervolgen. Sa
men met zo'n 49 collega's is hij ac
tief in de omgeving van Breda, een
district dat zich uitstrekt tot Vlissin-
gen, de grens met België en Ridder
kerk.
Porsche-tijd
"Voor ons zijn dit monotone kar
weitjes", zegt hij, terwijl hij zijn op
vallende politie-Mercedes tussen
het verkeer op de A16 wurmt. "Je
reageert op een snelheidsmelding.
Je houdt iemand aan, schrijft even
tueel een bekeuring uit en je rijdt
weer terug naar de post. Natuurlijk
is er nog steeds het contact met het
publiek dat het levendig houdt,
maar ook dat verliest na verloop van
tijd z'n spanning. Je hoort steeds
dezelfde verhalen".
De Jong denkt nog vaak terug aan
de 'Porsche-tijd', de jaren waarin
rijkspolitiemannen per definitie in
de Westduitse sportwagen rondkar-
den en dagelijks op zogeheten 'vrije
surveillance' gingen. 'Dat betekent
dat je op alles let, en niet alleen op
snelheid", aldus De Jong. "Dan hou
je ook iemand aan omdat er iets los
ligt op de hoedenplank. Dat is heel
anders".
Voor het mooie had de rijkspoli
tie volgens de Jong het kijkje in de
controlekeuken beter in de avondu
ren kunnen gunnen. "Na zevenen,
als de spits voorbij is en de wegen
rustiger, moet je dan eens kijken.
Man, de een na de ander komt voor
bijvliegen. Overdag is het gewoon
te druk om hard te rijden, alhoewel
je natuurlijk altijd uitzonderingen
houdt".
Goede hoop
Ondanks de demotiverende cijfers,
heeft de opperwachtmeester er toch
goede hoop op dat de zo gewenste
'mentaliteitsverandering' binnen
afzienbare tijd intreedt. "Kijk naar
alcohol in het verkeer. Ik heb de in
druk dat het daar ook gelukt is om
het publiek te beinvloeden".
"Dat betekent dat tegenover
LONDEN - Is Neil Kinnock,
leider van de Britse Labour
Partij, uit het juiste hout
gesneden om staatsman te zijn?
De schrijfster Germaine Greer
omschreef Kinnock als een
'onhandige, vervelende,
ongedisciplineerde aap die er
maar niet in slaagt die dwaze
grijns van zijn gezicht te krijgen'.
Andere deskundigen wezen erop
dat Kinnock een probleem heeft
met bijvoeglijke naamwoorden
zoals sommige politici een
probleem hebben met whisky: hij
kan er niet vanaf blijven.
door Cees van Zweeden
Kinnock is zo breedsprakig,
erkennen ook partijleden, dat een
vergadering onder zijn leiding
driemaal zo lang duurt als onder
voorzitterschap van
plaatsvervanger Roy Hattersley.
Bijzonder impopulair is Kinnock
onder journalisten. Hij is
opvliegend, schreef een krant
deze week, en wel zodanig dat
zijn vinger maar beter niet te
dicht bij de atoomknop kan
liggen. In 1986 verkocht hij twee
jongelieden een muilpeer nadat
dezen hem met een krant op het
hoofd hadden geslagen.
In 1988 veroorzaakte hij een
diplomatieke rel in een Afrikaans
land door "wilde en obscene
gebaren" te maken naar soldaten
die hem bij vergissing hadden
opgepakt. En nog diezelfde dag
verbrouwereerde hij de mede
passagiers van zijn vliegtuig door
luidkeels enkele liederen aan te
heffen.
Zelfs de kranten die Labour
welgezind zijn, lopen niet weg
met Kinnock. De man draagt
'foute'jasjes van Marks and
Spencer en op zaterdagavonden
kijkt hij met zijn kinderen
video. Hugo Yoiing van de
Guardian, een gedoodverfd
criticus van Thatcher, schreef dat
niet veel verwacht kon worden
van "iemand die aan het
University College in Cardiff is
afgestudeerd in industriële
betrekkingen". En in de London
Review of Books stelde een
andere linkse journalist dat
Kinnock geen premier kan
worden "omdat hij in Oxford
noch Cambridge heeft
gestudeerd".
Kinnock: impopulaire, ongemanierde aap.
de
Uiteraard heeft Kinnock ook
bewonderaars.
Als er nu verkiezingen géhouden
zouden worden, zou de Labour-
leider zijn bescheiden woning in
Ealing mogen inwisselen tegen
de ambtswoning van de premier
in Downingstreet.'Hij zou in het
regeringspluche kunnen
wegzakken met een parlement
achter zich dat voor twee-derde
uit partijgenoten bestaat. Nooit
eerder hebben de opiniepeilers
op de Britse eilanden een zo grote
voorsprong voor een
oppositieleider gemeten. Labour
zou zelfs de zetel van Thatcher in
het Noordlondense kiesdistrict
Finchley bedreigen, een
kiesdistrict dat de premier
gegeven is omdat de
Conservatieve Partij er altijd
wint.
Steeds meer economen in de City,
het grootste financiële centrum
van Europa en niet bepaald een
bolwerk van sociale
vooruitstrevendheid, vallen voor
Kinnock. Door het weekblad The
Economist naar hun mening
gevraagd, bleken de
gekrijtstreepte pakken in hun air
conditioned torenflats van
mening te zijn dat een Labour-
regering geen kwaad kan voor de
Britse economie. Van de
ondervraagde financiële experts
vond 51 procent dat het beleid
van Kinnock heilzaam zou zijn
voor het land, terwijl 12 procent
van mening was dat een Labour-
regering in elk geval niet slechter
Kinnock ontleent zijn
populariteit voor een niet
onbelangrijk deel aan de
impopulariteit van Margaret
Thatcher. Miljoenen Britten
hebben de waarde van hun
huizen de afgelopen anderhalf
jaar zien kelderen, terwijl hun
woonlasten bijna verdubbelden.
De hypotheekrente is boven de 15
procent gestegen en uit de as lijkt
vooralsnog geen feniks op te
rijzen. Deskundigen voorspellen
dat inflatie deze zomer de
magische grens van 10 procent zal
passeren, onder meer door de
invoering van een dure en gehate
belasting: de poll tax.
In de City is John Major,
Thatchers minister van financiën,
de gebeten hond. De financiële
experts hadden Major
geadviseerd de belastingen te
verhogen ten einde de inflatie te
smoren, maar die raadgeving
sloeg de minister in de wind.
Slechts een kwart van de City-
economen gaf Major in de
opiniepeiling dan ook een
voldoende. Kinnocks
'schaduwminister van financiën'
daarentegen, John Smith, werd
goedgekeurd door 45 procent.
John Smith was onlangs in
Washington om te peilen of het
Witte Huis al bereid is om de rode
loper uit te leggen voor Kinnock.
Smith zelf werd op
ministersniveau ontvangen en
tegenover de Times verklaarde
president Bush deze week dat
ook Kinnock welkom was.
In het Verenigd Koninkrijk was
deze tijding uit de Ovale Kamer
groot nieuws. Niet dat de Neil
Kinnock een grootser onthaal
bereid zou worden dan Hans-
Jochen Vogel van de Westduitse
SPD, Jacques Chirac van de
Franse RPR of enige andere I
oppositieleider van het oude
continent, maar voor Reagan was
Kinnock toch altijd een onmens
gebleven.
Bush voelt zich ideologisch
minder verbonden met Thatcher
dan zijn voorganger. "Als er
zoiets bestaat als een speciale
band met Engeland", zei Bush, j
"dan ben ik er zeker van dat die
(onder een Labour-regering) zal
blijven bestaan
Maar Bush had ook nog een
vaderlijke waarschuwing voor
Kinnock. Hij wenste zijn beleid
niet "op opiniepeilingen te stoelen, i
en hij wenste er zelfs geen
voorspellingen op de baseren. "Ik
weet niet wat Ortega's
opiniepeiler nu voor baan heeft",
verklaarde Bush, "en ik weet ook
niet'wat die knaap nu doet die in
de zomer van 1988 zei dat ik de
verkiezingen niet kon wim
omdat ik een achterstand v
punten had in de
opiniepeilingen".
Zeventien punten is ook
Thatchers achterstand.
TEXEL Massale sterfte
van vissen en schelpdieren
als gevolg van een explosie
ve groei van giftige algen
kan zich, net als in 1988 voor
de kust van Noorwegen,
Zweden en Denemarken,
ook in de Nederlandse kust
wateren voordoen. "Dat is
zelfs zeer aannemelijk", al
dus onderzoeker dr. Roel
Riegman van het Neder
lands Instituut voor Onder
zoek der Zee (NIOZ) op
Texel. "In feite is er sprake
van een tijdbom".
door
Hans Papenburg
Riegman meent een theorie te heb
ben ontwikkeld, op grond waarvan
explosieve groei van giftige algen
niet alleen kan worden verklaard,
maar ook voorspeld. Wegens geld
gebrek krijgt hij echter geen kans
die theorie te toesten in de praktijk,
een binnenkort op het NIOZ begin
nend uitgebreid algen-onderzoek
ten spijt.
Onderzoekers van het NIOZ zul
len de komende vijf jaar de relatie
onderzoeken tussen algen bloei en
de vervuiling van de Wadden- en
Noordzee met fosfaten en stikstof
verbindingen. Tegelijkertijd wordt
in samenwerking met TNO in Den
Helder en het Delta-instituut in Yer-
sëke onderzocht, welke gevolgen al-
genbloei heeft voor hogere dier
soorten in zee.
Het totale onderzoek, dat op 17
mei na bijna twee jaar voorberei
ding officieel van start gaat, vergt in
totaal een slordige f 400.000 per iaar.
Onderzoek naar grenzen 'vermesting' kustwateren
Om daarnaast ook gericht onder
zoek te doen naar giftige algen in de
Noordzee, zou nog eens f250.000
per jaar nodig zijn.
Het onderzoek op Texel moet,
simpel gesteld, de grenzen aange
ven die de natuur de mensheid op
legt bij het toevoegen van fosfaten
en nitraten aan het water van de
Wadden- en Noordzee. "Niet elke
toevoeging van afvalstoffen aan het
zeewater is rampzalig", zegt Peter
de Wilde, hoofd van de NlOZ-afde-
ling Bodemsystemen. "Toegeno
men algengroei als gevolg van ver
mesting met fosfaten en stikstofver
bindingen van landbouw en indus
trie heeft zelfs een gunstig effect ge
had op bij voorbeeld de mosselen
cultuur in de Waddenzee. Maar er is
een moment dat algenbloei tot zuur
stofloosheid begint te leiden en dan
uitsluitend nog ten goede komt aan
bacteriën. De hogere diersoorten
gaan dan dood. vaak met enorme
hoeveelheden tegelijk".
IJsselmeer
In het Nederlandse kustwater heeft
zich een dergelijke ramp, anders
dan in bij voorbeeld de Duitse
Bocht, tot op heden nog niet voor
gedaan. "Op lokaal niveau", aldus
De Wilde "voltrekken zich dergelij
ke processen inmiddels ook bij ons
al wel degelijk. Wij zien daarin een
aanwijzing dat de grens van de
maximaal toelaatbare vermesting
dicht is genaderd. Ons onderzoek
moet duidelijk maken waar de
grens precies ligt."
Lindeboom van de afdeling Be
leidsgericht Wetenschappelijk On
derzoek, "fungeerde het IJsselmeer
min of meer als een bezinkbgk voor
de fosfaten en stikstofverbindingen
die vooral via de Rijn worden aan
gevoerd. Het lijkt er nu echter op
dat de bodem van het meer verza
digd is. Er kunnen dus geen nieuwe
stoffen meer worden opgenomen,
met als gevolg dat die nu regelrecht
in de Waddenzee terechtkomen".
Het onderzoek op het NIOZ zal
zich voorlopig in de eerste plaats
richten op de phaeocystis Pouchet-
ti, in de volksmond ook wel bekend
als de 'slijm-alg'. Deze niet giftige al-
gensoort - die desondanks vanwege
zijn massaliteit tot een voor hogere
diersoorten dodelijk zuurstoftekort
kan leiden - bloeit op dit moment
explosief voor de Nederlandse kust.
Grote Hoeveelheden slijmerig
schuim op het strand zijn daarvan
het gevolg.
Stinkende massa
Voor onderzoek naar giftige algen-
soorten is voorlopig nog geen geld.
"Jammer", meent Riegman. "Als
zich in ons land morgen een ramp
zou voltrekken als de afgelopen
twee jaar in de Adriatische zee, had
den wij waarschijnlijk overmorgen
al geld voor verder onderzoek. Daar
staat het in een groene, stinkende
massa veranderde water als gevolg
van te grote vermesting zo stijf van
de algen, dat jaarlijks miljarden aan
inkomsten uit het toerisme worden
Een bijkomend probleem is vol- vermesting van de Waddenzee de de maatregelen eerder toe dan af zal gederfd. Persoonlijk zou ik het hier
gens de NlOZ-onderzoekers, dat de komende jaren ondanks beperken- nemen. "Tot nog toe", aldus Han liever niet zover laten komen
De Nederlandse kustwateren zijn nog verschoond gebleven van rampzalige algengroei zoals al voorkwam in d
Duitse Bocht, de Noorse kust en de Adriatische Zee. Maar de grens van de maximaal toelaatbare vermesting i
dicht genaderd. ('oto gpe
In Scandinavië kwam het onde:
zoek naar giftige algensoorten i
twee jaar geleden massaal op ganj
Volgens Riegman ligt aan dat on
derzoek tegenwoordig weliswaa
meer visie ten grondslag dan tijden i
de eerste paniekreactie, maar rich
het zich nog altijd te sterk op die én
soort die de ramp veroorzaakt^ j
Riegman meent inmiddels te kuri I
nen verklaren, hoe en onder welk
omstandigheden zich zo goed als ze
ker een verschuiving zal voordoe! j
van niet giftige naar giftige algen e:
staat te popelen om deze voo
sprong op zijn Scandinavische col
lega's uit te buiten.
"Vermesting van het zeewate
leidt niet alleen tot algenbloei", a
dus Riegman "maar indirect ook to
een toename van dierlijk plankton
omdat dat dat zich nu eenmaal me
algen voedt. Juist in periodes me
veel dierlijk plankton vinden di
verschuivingen naar giftige algen
soorten plaats. Omdat het planktol
uitsluitend niet-giftige soorten ee:
zien juist de giftige kans zich onbe
lemmerd te vermeerderen".
300 soorten
Onder welke omstandigheden hé
door Riegman geschetste procë
zich precies voltrekt, dient volgen
hem zo snel mogelijk te worden or
derzocht. "Een klein team van ex
perts zou in een jaar of vijf waai
schijnlijk een heel eind komen. Wë
dat betreft, sta ik te springen om hé
accent van dit nieuwe onderzoek It
verleggen, zonder overigens het on
derzoek naar de niet-giftige algeil
soorten los te laten". In de Wadden
en Noordzee komen naar schattint
300 algensoorten voor. "Juist d!
steeds wisselende soortensamen
stelling heeft enorme consequei}
ties voor het hele ecologische sys
teem", aldus Riegman. "Je bepe»
ken tot de giftige soorten is daaroit
niet verstandig. Ze buiten je ondei
zoek houden, is dat echter even
