'Geen treinstaking tegen cao' Oost-Europa-bank: handjeklap of veto's 'Grote klapper' in winkels FSV zoekt middel voor 'creatieve oppositie' Cao-overleg vast: actie in meubelfabrieken dreigt Compromis geen echte verbetering voor boeren Dagje nagelbijten voor Onno Ruding VRIJDAG 27 APRIL 1990 ECONOMIE PAGINA 5 UTRECHT (ANP/GPD) De spoorwegvakbond FSV ziet af van verdere stakingen bij de spoorwegen om zijn bezwaren tegen de nieuwe NS-cao kracht bij te zetten. De bond on dertekent de cao niet en gaat op andere manieren aktie voeren om de uitvoering van de af spraken te blokkeren, zo heeft bestuurder H. in het Panhuis gisteren meegedeeld. EINDHOVEN (ANP) - De in War- schau woonachtige jurist Zbigniew Dominikowski werkte tussen 1941 en 1945 in een glasfabriek van Phi lips. Hij was werkzaam in Weiss- wasser, een plaatje dat nu in de DDR ligt, niet als een gewone werk nemer maar als een dwangarbeider. Een 'Arbeitskarte' uit die tijd, die ophield met de Duitse overgave, herinnert daar nog aan. Dominikowski, die nu 65 jaar oud is, heeft nu bij Philips in Eindhoven een schadeclaim ingediend. Hij wil de ruim 5200 Reichsmark terug die hij in de oorlogsjaren zou hebben verdiend en de rente over dat be drag. In die periode verdiende hij ruim 7500 Reichsmark. Na aftrek van een bedrag dat werd ingehouden voor kost en inwoning en het zakgeld dat hij kreeg bleef ongeveer 5.200 mark over. Dat bedrag werd zonder dat hij daarvoor toestemming had gege ven gestort in de spaarkas van het Dwangarbeider wil geld terug van Philips bedrijf, een regel die volgens Domi nikowski gold voor alle Poolse dwangarbeiders. Een woordvoerder van Philips heeft gisteren bevestigd de claim te heben ontvangen, lips-vestigingen hebben gewerkt is niet bekend, aldus de zegsman van Philips in Eindhoven. Volgens hem is nog niet eerder een soortgelijke eis ingediend. In de glasfabriek in Weisswasser werkten in 1937 1200 Ook bij het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatieis niet be kend hoeveel dwangarbeiders er bij buitenlandse vestigingen van Ne derlandse bedrijven hebben ge werkt. Wel staat vast dat in de oor logsjaren ongeveer 274.000 Neder landers hebben gewerkt in fabrie- niets zeggen. "We zoeken de zaak uit. De meeste fabrieken van Phi lips waren in de oorlogsjaren over genomen door de Duitsers. Philips had er geen zeggenschap meer over", aldus de woordvoerder. Bo vendien is veel admi tijd verloren gegaan Hoeveel dwangarbeiders er in de oorlogsjaren in buitenlandse Phi wil verder ken in Duitsland. Dat echter niet allemaal dwangarbeiders. Een aantal van hen werkte er vrijwillig. Overigens zal het volgens een deskundige uit de bankwereld ui termate moeilijk, zo niet onmoge lijk zijn om de ook opgeëiste samen- stratie uit die gestelde rente vast te stellen. Daar bij moet namelijk rekening worden gehouden met diverse rentevor- De FSV organiseerde op 9 april een staking, waardoor een groot deel van de treindienst kwam stil te lig gen. Daarmee gaf de bond lucht aan zijn bezwaren tegen de te geringe loonsverhoging van drie procent het te grote aandeel uitkeringen. De achterban van de FSV ziet geen heil meer in het voeren van ou- blieksonvriendelijke acties, vier procent. Het hogere personeel heeft extra loonsverhogingen ge kregen, terwijl de verhogingen voor de 'gewone' medewerkers in de ogen van de bond onvoldoende is. Bovendien vindt de bond het onac- eenmalige ceptabel dat een deel van het hoge personeel buiten de cao valt. Daar door houden de bonden geen greep op de totale salarisopbouW. Bij de volgende cao-onderhande de bond zal wel 'creatief oppositie' lingen komt de FSV met dezelfde blijven voeren tegen de uitvoering van de nu gesloten cao. In het Pan huis: "Dat kan in de gebruikelijke overlegorganen, maar ook bijv 'Wantje kunt niet van het uit voerende personeel blijven ver wachten dat het zich matigt in de looneisen, terwijl de hogere mede beeld door het bezetten van hoofd- werkers forse salarisverhogingen kantoren. Daarvan hebben de i gers geen last, maar de NS wel. Ook dachten we aan het gratis laten mee rijden van de reizigers, maar dat bleek juridisch niet mogelijk". De FSV vindt het bereikte ak koord een 'witte boorden-cao' en wil nog steeds loonsverhoging van krijgen", aldus de woordvoerder van de FSV. De achterban van de vervoersbonden van FNV en CNV en de Vereniging van Hoger Spoor wegpersoneel hebben het akkoord inmiddels aanvaard. De nu afgeslo ten cao voor de 26.000 NS'ers loopt tot en met 31 maart van het komend jaar. verslaggever Het grote gebrek aan personeel, sommige bedrijven moeten uitbrei dingsplannen om die reden laten schieten, heeft de werkgevers voor alsnog in de cao-besprekingen nog o-besprekingen tussen niet tot een soepeler houding ge- Houtbonden van FNV bracht. Ze hebben de prijscompen satie, verlaging van de vut-leeftijd, verhogjng van het minimumloon en arbeidstijdverkorting afgewezen. In de gehele meubel- en houtsector werken ruim 45.000 mensen. Er is al wel een timmercao afgesloten, waarin afspraken over de invoering van een 36-jarige werkweek zijn ge maakt. LEIDERDORP De meubel emballagefabrieken zijn naar wachting half mei het mikpunt1 acties. De de Bouw en CNV en de werkgevers zijn volle dig vastgelopen. Als de werkgevers het eisenpakket van de bonden af wijzen, volgt een ultimatum dat half mei afloopt. Het punt van de arbeidstijdver korting vormt het grote struikel blok in de onderhandelingen. De bonden willen voor de meubelcao, net als in de bouw, een 36-urige werkweek of iets wat daar in de buurt komt. Een loonsverhoging van 6 procent, die voor twee jaar geldt, wordt afgewezen. Door de in flatie zou van de loonstijging vrij wel niets overblijven. De werkgevers in dë meubelsec tor worden geconfronteerd met een groot personeelstekort en willen daarom in de cao het recht voorbe houden om de arbeidstijdverkor ting af te kopen. De bonden voelen daar niets voor, omdat dan de cao's van de bouw- en de houtsector te veel uit elkaar gaan lopen. De Bouw- en Houtbond FNV hield gisteravond in Leiderdorp een bijeenkomst, die slecht werd be zocht. Gezien het feit dat meer dan de helft van de bedrijven in de meu bel- en emballagesector ondanks de wettelijke verplichting geen onder nemingsraden hebben, zal het voor de bonden waarschijnlijk een hele toer worden de werknemers tot ac ties aan te zetten. De meubelmake rij kent veel kleinere bedrijven, waar de vakbonden weinig invloed hebben. Vakbonds-shirt De Industriebond FNV zegt dat Philips eerder deze week werkne mers van de machinefabriek in Eindhoven niet op het bedrijf heeft toegelaten omdat ze een t-shirt droegen van de Industriebond FNV en omdat ze nog meer van die truit jes en een aantal pamfletten bij zich hadden. Volgens een zegsman van Philips is dit baarlijke nonsens. Surséance Enhabo De rechtbank van Haarlem heeft de Zaanse busmaatschappij Enhabo surséance van betaling verleend. Enhabo had dit aangevraagd om in aanmerking te komen voor een boe delkrediet, zodat de.salarissen voor lopig kunnen worden doorbetaald. Enkele jaren geleden sloten Enha bo en vervoersmaatschappij NZH een principe-overeenkomst om sa men te gaan. Koreaanse tv's De Europese gemeenschap heeft besloten de antidumping-heffingen op kleine kleurentelevisies uit Zuid-Korea te verhogen. Op de meeste Zuidkoreaanse toestellen zal voortaan een heffing van bijna twintig procent worden gelegd, op de merken Daewu, Goldstar en Samsung van ruim tien procent. Handelsakkoord Amerika en de Sovjetunie zijn het in grote lijnen eens geworden over een handelsakkoord. Het akkoord zou een eind maken aan de hoge ta riefmuren die nu nog voor de mees te Russische produktèn gelden. Over sommige produktèn uit de Sovjetunie moet tien keer zoveel in voerrechten worden betaald als over vergelijkbare produktèn uit andere landen. Prijzen Spanje Er komt een onderzoek naar de prij zen in de populaire Spaanse toeris tenoorden. Als blijkt dat die inder daad de pan zijn uitgerezen, dan zal het toeristisch bedrijfsleven onge twijfeld de prijzen aanpassen. ADVERTENTIE De stoel van de maand Geen misbruik voorkennis Ahold ZAANDAM (ANP) - D leiding van het k"ruideniersconcern Ahold heeft geen misbruik ge maakt van voorkennis, zo heeft het bedrijf gisteren bekendge maakt. Het onderzoek van de Economische Controledienst (ECD) wordt beëindigd. De CD begon in januari een onderzoek naar de uitoefening van ruim 40.000 personeelsop ties vorig jaar op aandringen van enige wantrouwige aandeel houders. Kort nadat die met op ties aandelen waren gekocht, gaf Ahold preferente aandelen uit om zich de Westduitse bela ger Asko van het li jf te houden. Tijdens de twee daaropvolgen de beursdagen daalde daardoor de koers van de aandelen Ahold. volg 11) BRUSSEL/DAN HAAG - De prijs verhoging is geen echte verbetering voor de boeren: het gaat om de be reidheid van de Europese Commis sie om de boeren sneller te betalen voor het graan dat door de EG wordt opgekocht. Daardoor hoeven de akkerbouwers minder te lenen en dus minder rente te betalen. Een korting van 0.9 procent op de graanprijs in verband met aanpas sing van de 'groene koers' van de gulden en de Duitse mark, waarin de landbouwprijzen voor ons land worden omgerekend is tevens ge schrapt. Bovendien zullen de graanboeren dit jaar toch de speciale heffing van drie procent (de 'medeverantwoor delijkheidsheffing'), die is bedoeld om de afzet op de wereldmarkt van te veel geproduceerd graan te be vorderen, moeten betalen. Minister Braks zei toch tevreden te zijn over het eindresultaat, dat deels tegemoet komt aan de wensen van de Commissie van Goede Dien- 'Celebes', een charmante armstoel waarin u zich niet alleen binnen maar ook builen thuis voelt. Gemaakt van uiterst duurzaam naturel rotan. Een ideale stoel voor op het terras. Deze maand als speciale aanbieding bij de grootste rotan-interieurspecialist. stoel nu v.a. 179,- Hartenslraat 21-25 Amsterdam Telefoon 020-231180 Akzo laat forse veer en gaat naar Oost-Europa ARNHEM (ANP) - De winst van het chemieconcern Akzo daalde het eerste kwartaal van dit jaar van 227,4 miljoen gulden tot 201,7 mil joen. Daarmee wordt het voor Akzo moeilijk om dit jaar hetzelfde resul taat te ahlen als vorig jaar. Dat heeft topman Loudon gisteren meege deeld in de jaarvergadering. De belangrijkste oorzaak van de winstdaling is de vermindering van de bijdrage van de chemische pro duktèn in vergelijking met het uit zonderlijk goede eerste kwartaal van 1989. De cijfers werden tevens negatief beïnvloed door de ontwik kelingen in Brazilië, waar de econo mie nu verlamd is door het drasti sche anti-inflatieplan van president Collor de Mello. Akzo wil actief inspelen op de nieuwe marktverhoudingen in Oost-Europa. Het chemieconcern zet daar, de Sovjetunie meegere kend. jaarlijks bijna 500 miljoen gulden om. Akzo hoopt daar zijn technologische kennis te gelde te kunnen maken. Projecten moeten gericht zijn op het bedienen van de "hopelijke snel groeiende" lokale markten. PARIJS Francois Michelin is de grote man voorzitter van de raad van bestuur van de Franse ban denfabriek Michelin. Het uit ban den opgebouwde 'Michelin-manne- tje' werd een zeer bekend symbool van 's werelds grootste bandenfa brikant. Michelin heeft zojuist de Amerikaanse bandenfabriek Goodrich overgenomen. De Miche- lin-mannetjes zijn dus gegroeid. (foto EPA) Boze beleggers slaan interieur beurs in puin SEOUL (AP) Geldbeleggers heb ben gisteren in effectenbeurzen in een aantal Zuidkoreaanse steden computerbeeldschermen en interi eur kapotgeslagen uit woede over de alsmaar dalende aandelenprij- zen. De aandelenprijzen bereikten donderdag het laagste niveau sinds 18 maanden en zijn in die tijd 28 pro cent gedaald. In vijf steden werd volgens het Zuidkoreaanse persbureau Yonhap deze week actie gevoerd door beleg gers. In Seoul werd bij sommige ef fectenbeurzen de oproerpolitie in gezet. De beleggers eisen maatrege len van de regering om de ingedom melde economie op te peppen. Woensdag hoogtepunt acties tegen late sluiting UTRECHT/LEIDEN (GPD/ANP) - De Dienstenbond FNV wil komende woensdag een 'grote klapper' ma ken in de acties tegen de verruiming van de winkel sluitingswet. "Het is de bedoeling dat we dan flink uit pakken", aldus gisteren een woordvoerder van de FNV-bond. Over de omvang en de plaatsen van handeling wilde de zegsman geen uitspraak doen. Vandaag vergaderen de districtsbestuurders van de bond om de plannen vorm en inhoud te geven. Volgende week woensdag worden ook in het hele land bijeenkomsten voor ka derleden georganiseerd. Voor vandaag heeft de Dienstenbond FNV stakin gen in slechts acht winkels op het programma. Het gaat daarbij uitsluitend om Hema-vestigingen in Am sterdam. De bondswoordvoerder ontkende dat het ge ringe aantal winkels te maken heeft met actiemoeheid onder het winkelpersoneel. "Wij willen de zaak nu al leen over het weekend, Koninginnedag en 1 mei heen- tillen om woensdag een dag van de detailhandel te kunnen houden, maar dan wel in de stijl van de Dien stenbond", aldus de woordvoerder. In totaal hebben zich gisteren ongeveer 400 mensen in 25 winkels als staker ingeschreven bij de Diensten bond FNV. Van 13 winkels bleven de deuren de hele dag gesloten en 3 winkels waren tijdelijk dicht. Albert Heijn zegt dat de actiebereidheid onder zijn personeel afneemt nu de mensen weten dat alleen vrijwilligers tot half zeven hoeven werken. De Dienstenbond spreekt dat tegen: gisteren werd bij zeven Albert Heijns gestaakt en moesten drie daardoor de winkel sluiten. De dienstenbond kon later melden dat in Leiden vier AH-filialen door de staking dicht zijn gebleven. Twee daarvan stonden niet in het draaiboek. In totaal hebben gisteren 300 werknemers van negen winkels gestaakt. De directies van de Edah-supermarkten (271 vesti gingen, 12.500 werknemers) en van de Torro-super- markten (23 vestigingen, 3300 werknemers) willen, in navolging van Albert Heijn, werknemers op vrijwilli ge basis langer laten werken. Edah en Torro behoren tot de Vendex Food Group. Volgens Edah-directiese- cretaris A. Grimberg staat nog niet vast dat alle filialen van de verruiming gebruik zullen maken, maar heeft het concern ongerustheid bij de werknemers willen wegnemen. Overigens heeft de Vereniging van de Groothandel in Levensmiddelen (VGL) voorstellen over verrui ming van de winkelsluitingswet in petto die de impas se zouden kunnen doorbreken. "Het eind van de sta kingen lijkt in zicht. Wij zien licht aan het eind van de tunnel", zo zegt de woordvoerder van de VGL tenmin ste. In eerste instantie zou er nog voor het weekeinde overleg plaatsvinden tussen werkgevers en vakbon den. Gisteravond overlegde het VGL over nieuwe voorstellen. Over de inhoud daarvan laat men zich nog niet uit. Het bleek niet mogelijk om daar vandaag nog met de bonden over te spreken. sten (Wiegel. De Koning, Meijer). Ook heeft Nederland van de Eu ropese Commissie groen licht ge kregen voor aanvullende nationale maatregelen om de graanboeren te helpen. Een verbetering van de re geling voor het braakleggen van grond is er overigens nog niet. Actieleider van de akkerbouwers Klaas Dijkstra in Swifterbant zegt het jammer te vinden dat de land bouwministers van de EG vannacht tot een akkoord zijn gekomen. Hij had liever gehad dat de ministers het niet eens zouden zijn geworden. "Dan had de top (van regeringslei ders) zich ermee moeten bezig hou den en waren de zaken wellicht fun damenteler aangepakt". T extielconcem Gamma wil naar Europees formaat HELMOND/AMSTERDAM (ANP) Gamma Holding is bezig te groei en naar een Europees formaat. Het textielconcern kondigde in een half jaar vier overnemingen aan. waar door dit jaar de omzet zal stijgen van 773 miljoen gulden naar bijna 1,4 miljard. Verwacht mag worden dat de omzet over enkele jaren de 2 miljard bereikt. Daarmee schuift Gamma op de Europese ranglijst op tien in haar sector. Dit zei bestuurs voorzitter P. Roef tijdens een bij eenkomst in Amsterdam. Na de overneming van Sanders Behang nam Gamma in korte tijd drie bedrijven over voor in totaal 300 miljoen gulden: de Belgische De Witte Lietaer, de Britse Sanders on en Ammeraal in Heerhugo- waard. Omdat Gamma van oudsher al veel export kent, verandert het aandeel van het buitenland in de omzet maar weinig. Van de 3200 personeelsleden bevond zich daar entegen eind 1989 13 procent buiten Nederland. Dat gaat stijgen tot 46 procent van de straks 5600 mensen. Gamma verwacht op grond van de ontwikkelingen in de eerste maanden van dit jaar dat de netto winst in het eerste halfjaar rond de 10 procent hoger zal uitkomen dan in dezelfde periode van 1989. Na de overnemingen komt dit jaar van de omzet 29 procent uit de bedrukte stoffen, 42 procent uit in- terieurprodukten en 29 procent uit overige (technische) produktèn. BRUSSEL/DUBLIN (GPD) - Dr. Onno Ruding gaat een spannend weekend tegemoet. De regeringslei ders van de EG zullen zaterdag in Dublin bespreken of de Nederland se oud-minister van financiën de eerste directeur zal worden van de nieuwe Europese Bank voor Weder opbouw en Ontwikkeling van Oost- Europa. Tevens zal duidelijk kunnen wor den of Amsterdam nog kans maakt om de vestiging van die nieuwe bank, goed voor een paar honderd banen, in de wacht te slepen. In EG- kringen worden echter Rudings kansen, noch die van Amsterdam erg hoog aangeslagen, ondanks het optimisme in Den Haag. De Ierse premier Haughey wilde dit onderwerp het liefst van de aan de Duitse hereniging en de Europe se toekomst gewijde top weren. Maar vooral de Franse regering wil erover praten. De Ieren vrezen dat de bank-problemen veel van de be perkte vergadertijd op zaterdag morgen in beslag zullen nemen. Hoe capabel Ruding en hoe ideaal Amsterdam in de ogen van de Haag se regeerders ook zijn, het kleine Nederland moet in de strijd om deze vette posten opboksen tegen grote machten. "Het zou onverteerbaar zijn als we niets kregen", zegt Den Haag. Maar men houdt er serieus re kening mee. In feite gaat het om een Frans-Ne derlandse strijd. Nederland heeft Ruding en Amsterdam, Frankrijk had Parijs en heeft Jacques Attali. Hij is de economisch adviseur van president Mitterrand en wordt als de grootste bedreiging voor de kan sen van Ruding gezien. En Attali voelt zich zeker. Aanvankelijk waren er drie kan didaten voor de vestigingsplaats. Behalve Amsterdam, waren dat Pa rijs en Londen. In een slimme zet heeft de Franse regering eind vorige week besloten Parijs 'op te geven' en de kandidatuur van Londen te steunen. Van Amsterdam willen de Fransen niets weten. Zij verwachten nu wel dat Attali dan bank-president wordt. Want ook voor Parijs zou het onverteer baar zijn niets te krijgen. Want was het niet de Franse president Mitter rand die eind vorig jaar met het (overigens van de Duitsers gesto len) idee kwam een Europese ont wikkelingsbank voor Oost-Europa op te richten. Krakkemikkig Frankrijk vraagt dus niets, Frank rijk eist. En daar kan Nederland, dat sinds eind vorig jaar heeft uitge blonken door nogal krakkemikkig lobby-werk voor Ruifing en Am sterdam, weinig tegen doen. De kansen van Engeland, dat geen en kele Europese instelling herbergt, lijken voorts wel erg groot. "Als er een geheime stemming gehouden zou worden, zou Ruding het zeker halen", zeggen ingewij den. Een mee; derheid van de 24 lan den die in de bank deelnemen (be halve de 12 EG-landen zijn dat on der meer de Westeuropese niet-EG- landen, de VS en Japan) zou voor oud-minister Ruding zijn. Diverse regeringsleiders (waar onder Thatcher) hebben aan pre mier Lubbers laten weten Rudings kandidatuur te steunen. Partijpoli tieke voorkeuren spelen daarbij ook een rol. Bondskanselier Kohl is voor de christendemocraat Ruding. maar diens minister Genscher is voor de socialist Attali. In Italië is premier Andreotti (een christendemocraat) voor Ruding en minister De Michelis (een socialist) voor Attali. De Amerikanen en Ja panners zijn voor Ruding, die een grote staat van dienst heeft bij het Internationale Monetaire Fonds, terwijl Attali geen ervaring als ban kier heeft. Ook de Denen steunen Ruding. Maar Attali. die als een econo misch genie wordt beschouwd, was sche beloning voor de verrichte ar beid. De niet-EG-landen hebben de be slissing over de bank aan de twaalf overgelaten, omdat de EG de meer derheid van het kapitaal levert. Uit eindelijk zullen wel alle 24 landen de benoeming van de directeur (voor vijfjaar) en de aanwijzing van de zetel moeten goedkeuren. Handjeklap Jarenlang had dr. Ruding aan dit werk zijn handen vol. Het is de vraag of de ex-minister nu de nieuwe directeur van de Oost-Europa-bank wordt. De concurrentie is hevig. (foto gpi» het afgelopen half jaar voorzitter kapitaal van 23 miljard gulden) van de werkgroep die de oprichting voorbereid heelt. Hij beschouwt van de Europese Bank (met werk- een benoeming dan ook als een logi- De besluitvorming over de zetel en de directeur van de bank wordt een kwestie van handjeklap, waarvan de uitkomst niet te voorspellen is. Het gaat immers niet alleen om deze twee problemen. Er zijn de komen de tijd in Europa meer zetels voor internationale organisaties te verde len. De EG moet een besluit nemen over de zetel van het EG-merkenbu- reau en van het Europees Milieu agentschap. Daarvoor zijn ook al ve le steden kandidaat. Nederland heeft Den Haag voor het merkenbu reau en Utrecht voor het milieua gentschap voorgedragen. De Luxemburgers eisen echter het merkenbureau op omdat het Europees octrooibureau daar ook al zit en er beloften zijn gedaan. Om dat bij zetelkwesties eenstemmig heid nodig is, kan een land uit ei genbelang onwelgevallige beslui ten met een veto blokkeren. Dat kan morgen ook gebeuren. De Fransen hebben daar al eerder mee gedreigd. Zolang de EG zich niet ondubbelzinnig zou uitspreken voor Straatsburg als officiële zetel voor het Europees Parlement, zou Parijs elke beslissing over welk bu reau of instelling dan ook vetoën. Die dreiging is nog niet verdwenen. Toch heeft het Europees Parle ment onlangs besloten in Straats burg te blijven vergaderen, hoewel ook geregeld vergaderingen in Brussel zullen plaatsvinden. Maar door dat besluit is de mogelijkheid om de Fransen ertoe te bewegen na Parijs ook Attali te laten vallen, meteen een stuk kleiner geworden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5