§TAD LEIDEN
Veel wensen nieuw
college niet haalbaar
Harde confrontatie met gevolgen geslachtsziekten
LEIDSCH $6 DAGBLAD
Wat moet er
in Leiden
gebeuren?
Relatie omroep en gemeente verbeteren
Leidenaars wacht flinke lastenverhoging
WONINGEN AAN LANGEBRUG GEREED
WOENSDAG 25 APRIL 1990
Auto uitgebrand
LEIDEN Op het Boerenpad (Cro-
nestein) is gisteravond een auto vol
ledig uitgebrand. De politie ver
moedt dat de brand is aangestoken
omdat de benzinedop naast de auto
lag.
Bijzondere expositie Slipgevaar in Leids Anatomisch Museum
LEIDEN - De bezoeker van
de tentoonstelling Slipgevaar
moet eerst een kleine slipcur
sus afleggen. Hij wordt getest
op zijn kennis en de gevolgen
van een slippertje maken of
van het uit de slip gaan. Er
wordt hem bij voorbeeld de
vraag gesteld: kun je een ge
slachtsziekte hebben zonder
dat je iets merkt? Indien de
bezoeker het antwoord hierop
schuldig blijft, is er geen man
overboord. De tentoonstel
ling in het Anatomisch Muse
um geeft immers het ant
woord.
door
Meindert van der Kaaij
Twee keer per jaar ontstaat er een
run op het museum dat onderdeel
is van het Academisch Zieken
huis Leiden. Daar waar anders al
leen medische en paramedische
studenten toegang hebben, kun
nen ook burgers zich vergapen in
het oudste en meest uitgebreide
museum op anatomisch gebied
van Nederland. Vorig jaar trok
het museum tijdens het Nationaal
Museumeekeinde maar liefst
8000 mensen.
Bij die gelegenheid organiseert
conservator W.J. Mulder al een
aantal jaren een tentoonstelling.
Dit keer stelde hij met verloskun
dige prof. M.J.N.C. Keirse een ex
positie samen over de risico's
rond seksualiteit, die titel Slipge
vaar meekreeg.
Uit de tentoonstelling blijkt dat
de studie van het menselijk ge-
slachts- en liefdeleven een nog
'uitrokingen'; het was tenslotte
een vergelding voor de zonde.
Vaak was het middel erger dan
de kwaal. Nog voordat de pokken
verdwenen waren, stierven de
'zondaars' aan kwikvergiftiging.
Hoe meer de ziekte zich verbreid
de, hoe groter de neiging om aller
lei onmogelijke geneeswijzen uit
te proberen. Om de ziekte te voor
komen, smeerden onverbeterlij
ke waaghalzen bij voorbeeld de
genitaliën in met kwikzalf of met
spek. Uiteraard met weinig suc
ces. Het condoom, dat in de 18de
eeuw in koffie- en bierhuizen on
der de naam 'Capote Anglaise' te
koop was, vond men een 'harnas
tegen het plezier' en werd afge
keurd.
Aan het begin van deze eeuw
kwam Paul Ehrlich met een mid
del bestaande uit arsenicum, dat
voor de patiënt weliswaar geen
pretje was, maar hem wel van de
ziekte afhielp. Het is aan Fleming
te danken, die de penicilline ont
dekte, dat de bestrijding van veel
geslachtsziekten thans vrij sim
pel is.
Confrontatie
Maar wie de foto's ziet van de ge
slachtsdelen die door ziekte zijn
aangetast, bedenkt zich wel een
tweede keer om zonder voorbe
hoedsmiddel een slippertje te ma
ken. "We hebben gekozen voor de
harde confrontatie", verduide
lijkt Mulder. "Vandaar de de
plaatjes die er niet om liegen. Dan
kan iedereen zien waarover we
praten".
Uiteraard ontbreekt op de ex
positie geen informatie over de
vierletterige schrik van de laatste
jaren. Aids heeft in korte tijd on
noemelijk veel slachtoffers ge
maakt en geschat wordt dat reeds
1 miljoen mensen met het virus
zijn besmet. De expositie legt uit
wat aids precies is en hoe je het
kunt krijgen. De vraag hoe je er
van af komt blijft nqg onbeant
woord.
"Bewust hebben we de publi
caties van vorige week rond de
vinding van prof. Buck buiten de
tentoonstelling gehouden. Met al
le respect overigens, maar het is
allemaal nog zo vers. Ook gezien
de bezwaren die al weer zijn geuit
door andere geleerden, vonden
we het beter om dit middel buiten
beschouwing te laten", zegt Mul
der.
Wel wordt gewezen op het mid
del zidovudine, beter bekend als
retrovir, waarvan is vastgesteld
dat het de klachten vermindert en
een remmende werking heeft op
het ziekteproces bij aids-patiën-
ten.
Op de tentoonstlling is aan
dacht geschonken aan de stand
van zaken op gebied van anti-con
ceptie. Getoond wordt hoe onbe
trouwbaar periodieke onthou
ding is en hoe betrouwbaar ande
re middelen, zoals condoom of
pil, zijn.
Bij het verlaten van de tentoon-
steling wordt de bezoeker wer-
derom geconfronteerd met de
slipcursus, waarbij enkele prik
kelende stellingen zijn geformu
leerd waarover nagedacht kan
worden. 'Als ik word verleid, ligt
dan de verantwoordelijkheid
voor mijn gedrag bij de ander?'
De tentoonstelling Slipgevaar
wordt donderdag 26 april om
15.00 uur door de burgemeester
Goekoop geopend. Het Anato
misch Museum aan de Wasse-
naarseweg 62 in Leiden is zater
dag 28 en zondag 29 april geopend
van 10.00 tot 17.00 uur.
LEIDEN - Wat vinden Leide
naars dat er de komende jaren in
de stad moet gebeuren. Wat zit
hen het meeste dwars? Welke
problemen moeten door de
nieuwbakken gemeenteraad
worden aangepakt?
Op dinsdag 1 mei treedt de
nieuwe gemeenteraad aan. Bin
nen de partijen die zitting heb
ben in het college van burge
meester en wethouders zijn
weliswaar afspraken gemaakt
over wat er volgens hen moet ge
beuren in de stad. Maar denkt de
Leidenaar daar eigenlijk ook zo
Lezers worden uitgenodigd
hun grieven en wensen kort en
krachtig op papier te zetten en
nog deze week te sturen aan:
stadsredactie Leidsch Dagblad,
Postbus 54, 2300 AB in Leiden.
Brand aangestoken
LEIDEN - De brand die dinsdag
ochtend woedde in de Mondriaan
Scholengemeenschap aan de Vijf
Meilaan is zeker aangestoken. On
derzoek van politie en brandweer
heeft uitgewezen dat er is ingebro
ken en dat het vuur is ontstaan op
een plaats midden in de kantine
waar geen elektrische bedrading of
andere mogelijke brandveroorza-
kers aanwezig zijn.
De brand verwoestte de aula op
de eerste verdieping van het ge
bouw. Enkele lokalen liepen roet-
schade op, terwijl gistermidddag
duidelijk werd dat ook waterschade
is geleden doordat bluswater naar
de begande grond is doorgesijpeld.
Het is nog steeds niet exact be
kend voor welk bedrag de brand
schade heeft aangericht, de school
leiding is daarop hard aan het reke
nen. De lessen op de scholenge
meenschap voor beroepsonderwijs
zijn vandaag weer volledig hervat.
Conducteur
krijgt klappen
LEIDEN Een hoofdconducteur
van de NS heeft gisteren op het
Leidse station klappen opgelopen.
De 56-jarige NS-functionaris wilde
een 21-jarige passagiere die zonder
geldig plaatsbewijs reisde, de trein
uitzetten. De vrouw verzette zich
hevig en op het perron ontstond een
worsteling. Daarbij kreeg ook een
65-jarige man uit Tilburg een klap.
De vrouw is door de politie aange
houden en overgedragen aan de
spoorwegpolitie.
jonge wetenschap is. De term
seksuologie dateert van het begin
van deze eeuw en pas in de jaren
zeventig werden in Leiden en
Amsterdam hoogleraren seksuo
logie benoemd. Een geslachts
ziekte als syphilis kon ook pas na
de Tweede Wereldoorlog afdoen
de en snel worden genezen.
Columbus
En dat terwijl de mensheid toch
al wat eeuwen met ontstoken ge
slachtsdelen rondgelopen heeft
en aan die overdraagbare aandoe
ning hele volksstammen dood
zijn gegaan. In 1495 werden in
Barcelona de eerste gevallen
waargenomen van een geslachts
ziekte die zich weldra over Euro
pa verspreidde. Geleerden bak
keleiden over de vraag waar de
ziekte vandaan kwam. Een veron
derstelling was dat Columbus'
bemanning na de ontdekking van
'Amerika' de aandoening uit dat
continent heeft meegebracht.
Over de naam van de venus-
plaag (jawel, genoemd naar de go
din van de liefde) bestond geen
eenduidigheid. Men sprak over
Franse, Napelse of Spaanse pok
ken. Pas in de vorige eeuw kwam
de naam syphilis voor 'straf voor
een losbandig leven', maar dat be
tekende nog niet dat daarmee ook
een geneeswijze gevonden was.
De ongelukkigen behandelde
men met barbaarse methoden
zoals kwikkuren, zweetkuren en
Initiatiefnemer Hans van Hemessen van SOL:
LEIDEN Een betere relatie
tussen de lokale omroep en het
gemeentebestuur. Dat is het
streven van Leidenaar Hans
van Hemessen, die het initiatief
heeft genomen voor de Stich
ting Overkoepelende Omroep
Leiden (SOL). Deze stichting
wil zelf geen programma's gaan
maken, maar fungeren als onaf
hankelijk orgaan dat program
ma's doorgeeft.
De stichting moet een oplossing
bieden aan het probleem dat in Lei
den twee omroepen, Freewave en
Rijnland, een zendmachtiging wil
len krijgen en samenwerking tus
sen de twee niet mogelijk is.
Als politiek journalist van Rijn
land heeft Van Hemessen de pogin
gen van zijn omroep om een positief
advies te krijgen over de represen-
tativiteitsverklaring op de voet ge
volgd. De Leidenaar vroeg zich af of
het zijn vereniging wel zou lukken
om die verklaring te krijgen. "De
kritiek op Rijnland is voor een deel
terecht. Het is voor derden zeer
moeilijk om toegang tot de kabel te
krijgen. Er zijn er maar twee die dat
wel is gelukt, de kerkelijk omroep
Moker en Radio Gezondheid. Het
tarief voor maatschappelijke orga
nisaties om uit te zenden is veel te
hoog".
Zelfs als Omroep Rijnland de
zendmachtiging wel zou krijgen, is
er volgens Van Hemessen nog wei
nig opgelost. "De relatie tussen ge
meente en bestuur van de omroep is
niet goed. Wat de oorzaak is, weet ik
niet, maar het loopt niet goed. Ik
werk vijfjaar bij de lokale omroep,
maar het gemeentebestuur doet
weinig voor Rijnland. Aan tal van
vrijwilligersinitiatieven wordt sub
sidie verstrekt, maar aan de omroep
geen cent. Als de relatie verbetert,
komen er misschien gemakkelijk
gelden vrij voor lokale omroep".
Van een betere financiële positie
kan straks ook Rijnland profiteren,
denkt Van Hemessen. "Van de gel
den moeten faciliteiten worden ge
schapen voor de organisaties die
programma's maken. Het is beslist
niet de bedoeling om Rijnland te li
quideren. We streven ernaar om
harmonieus samen te werken met
Omroep Rijnland".
Die heeft echter voorlopig niets te
voelen voor een onafhankelijke
koepel boven de lokale zenders, en
wil zelf een representativiteitsver-
klaring. Van Hemessen sluit niet uit
dat uiteindelijk het Commissariaat
voor de Media moet gaan bepalen
welke instelling de Leidse zend
machtiging krijgt.
De andere gegadigde voor de
zendmachtiging, Freewave, voelt
wel voor een koepel. Van Hemessen
is echter nogal terughoudend over
de mogelijkheden voor die club om
straks uit te zenden. "Als Freewave
een programma aanlevert met pop
muziek, dan zullen we bekijken of
er wel behoefte is aan een dergelijk
programma. Misschien dat we zeg
gen: een dergelijke uitzending is op
hetzelfde tijdstip al via radio 1 en ra
dio 3".
De Stichting Overkoepelende
Omroep Leiden is nog niet daad
werkelijk opgericht. Van Hemessen
wil eerst het politieke beraad af
wachten tijdens de vergadering van
de raadscommissie voor economi
sche aangelegenheden van van
avond. Wel is er al een bestuur,
waarin onder anderen het voormali
ge PvdA-raadslid Naqi Demirbas
zitting heeft. "Wanneer het ernaar
uitziet dat de SOL een positief ad
vies krijgt, kunnen we binnen een
week zijn opgericht", meent Van
Hemessen.
LEIDEN De 24 nieuwbouwwoningen aan de Lan-
gebrug en de Gekroonde Liefdepoort worden vrijdag
officieel in gebruik genomen. In de zomer van 1988
werd met de bouw begonnen op de plek van het voor
malige politiekantoor. De eerste bewoners trokken in
december 1989 in hun nieuwe huizen.
Van de 24 woningen staan er 14 aan de Langebrug,
10 op het binnenplaatsje De Gekroonde Liefdepoort,
waaraan ook het pand van de Bank van Lening ligt.
Van de nieuwe woningen worden er zeven - beneden
woningen - bewoond door 65-plussers.
Volgens Ch. F. van der Weijden, voorzitter van de
Stichting tot exploitatie van Bejaardencentra Leiden,
is er bij de stichtig nog geen enkele klacht binnen geko
men over de woningen. De bejaarden hoeven geen
trappen te lopen, en dat neemt een hoop ongemak weg,
aldus Van der Weijden.
De woningen konden niet eerder in gebruik worden
genomen omdat de bxütenkant van de woningen nog
niet geschilderd was, dit vanwege het slechte winter
weer. Ook het hofje in de Gekroonde Liefdepoort was
nog niet aangelegd. Halverwege april werd de laatste
hand gelegd aan de huizen en kwamen er mooie plan
ten en struiken op de binnenplaats te staan.
De officiële handeling ter afsluiting van het project
wordt vrijdag verricht door wethouder D.J. Tesselaar,
om 15.30 uur op het binnenhof je van de Gekroonde
Liefdepoort.
Conservator Mulder van het Leids Anatomisch Museum: "We hebben gekozen voor de harde confrontatie"
(vervolg van pagina 1)
LEIDEN - Een groot deel
van de wensen van de colle
gepartijen kan niet worden
gerealiseerd. Voor de ko
mende periode is zes mil
joen gulden beschikbaar
voor nieuwe zaken. Dat is
veel minder dan de inzet van
Groen Links (vijftien mil
joen) en de PvdA (acht mil
joen) bij de verkiezingen. De
derde collegepartij, het
CDA, had zich voor de ver
kiezingen niet uitgelaten
over het bedrag dat nodig is
in de komende vier jaar.
Een van de belangrijkste doelen
van de PvdA en Groen Links, het
wegwerken van de wachtlijsten bij
de kinderopvang, wordt niet ge
haald. In januari was berekend dat
voor het wegwerken van de wacht
lijsten bij kinderdagverblijven 1,9
miljoen nodig was, maar dat bedrag
verdubbelde door een^terke groei
van het aantal ihgeschreven kinde
ren, zo liet PvdA-lijsttrekker Van
Dongen nog voor de verkiezingen
weten. In het nieuwe collegepro
gramma wordt er nu door de ge
meente 900.000 gulden uitgetrok
ken. Met de verwachte rijksbijdrage
van 1,6 miljoen is dat onvoldoende
om het tekort aan kinderopvang op
te heffen.
Van Dongen onderschreef van
morgen de conclusie: "Het is duide
lijk dat op de kinderopvang fors- is
ingeleverd. Er is op alle leuke din
gen geknepen, hoewel ik kinderop
vang geen leuk ding zou willen noe
men. Het is gewoon noodzakelijk".
Ook toekomstig CDA-wethouder
Walenkamp stelde vast dat een aan
tal zaken is 'uitgesteld'.
In het eerste jaar van het nieuwe
college wordt maar één miljoen gul
den uitgetrokken voor nieuw be
leid, terwijl er in totaal zes miljoen
in vier jaar beschikbaar is. Er is in
1991 voor een verhoudingsgewijs
klein bedrag gekozen om de bur
gers niet direct nog meer te belas
ten. De Leidenaars moeten de zes
miljoen via de onroerend-goedbe-
lasting volledig opbrengen, maar
draaien ook op voor de sluiting van
de vuilverbranding.
"Het systeem dat we mensen met
een laag inkomen blijven ontzien,
wordt gehandhaafd", zo stelde
Groen-Linkswethouder De la Mar.
In de praktijk betekent het wel dat
ook de mensen met de lagere inko
mens de komende vier jaar een ver
hoging van de huizenbelasting krij
gen, die zo'n 24 procent bedraagt
uitgesmeerd over vier jaar.
Daarbij komt voor het grootste
deel van de 50.000 huishoudens ook
nog een verhoging van het reini
gingsrecht dat op dit moment iets
meer dan 36 gulden bedraagt. Het
reinigingsrecht stijgt in ieder geval
naar 136 gulden maar kan nog iets
hoger uitvallen omdat een deel van
de Leidse bevolking de verhoging
niet hoeft te betalen. Het gaat dan
om de 7000 huishoudens die een in
komen hebben dat niet hoger is dan
de bijstandsnorm en de ouderen die
behalve aow ook een klein pensioen
hebben. Deze mensen krijgen het
reinigingsrecht gecompenseerd via
de sociale dienst of de gemeentelij
ke kredietbank.
Op termijn hoopt het college het
reinigingsrecht weer te kunnen ver
lagen omdat de inzameling van al
lerlei afval wordt gescheiden. Daar
mee wordt de hoeveelheid af te voe
ren en in de toekomst te verbranden
afval kleiner en dus ook de kosten
geringer. "Op langere termijn kan
dat voordeel aan de mensen worden
teruggegeven", aldus De la Mar, die
vanaf 1 mei de gemeentereiniging
in zijn portefeuille heeft.
Milieu
In 1991 trekt het nieuwe college
geen extra geld uit voor het milieu,
hoewel dat hoofdstuk een promi
nente plaats inneemt in het college
programma. Pas in latere jaren is
voor de aanpak van het milieu
650.000 gulden uitgetrokken. Ook
voor de vele nieuwe plannen bij de
directie kunst en cultuur is pas later
geld te verwachten. Wel trekt het
nieuwe college in 1991 100.000 gul
den uit om de duurdere nieuwbouw
van het Gemeente-archief te beta
len.
Volgend jaar gaat het geld vooral
naar het buurtbeheer en de sociale
vernieuwing (240.000 gulden), kin
deropvang (140.000 gulden), de
streekmuziekschool (100.000 gul
den), kinderopvang voor ambtena
ren (100.000 gulden), het meldpunt
discriminatie (60.000 gulden) en
naar de organisatie die banden on
derhoudt met steden in andere lan
den (30.000 gulden). Ook voor de
leerlingenbegeleiding in het onder
wijs is 100.000 gulden beschikbaar.
In latere jaren wordt ook nog geld
uitgetrokken voor de verbetering
van de openbare verlichting
(600.000 gulden), het ouderenbeleid
(250.000 gulden), het milieu (600.000
gulden), het loopbaanbeleid en de
scholing/vorming van ambtenaren
(150.000 gulden), het onderwijs
(500.000 gulden), welzijn (260.000
gulden) en reductie van tarieven
voor minima (200.000 gulden).
Wanneer het geld voor al deze za
ken beschikbaar wordt gesteld, zal
elk jaar bij het opstellen van de be
groting worden bekeken. Dat geldt
ook voor de verhoging van de on-
roerend-goedbelasting. Op 1 januari
1991 stijgt die met 13,6 procent.
Daarna resteert nog een verhoging
van in totaal ruim tien procent die
over drie jaar wordt uitgespreid.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
