'Met alleen een
grote bek kom
je er niet meer'
Fokker Spin begint aan tweede jeugd
'Conciliair proces
te veel van goede'
I REPORTAGE i
Soldatenbond WDM vindt na 24 jaar aansluiting bij vakcentrale FNV
Gijsen: Acht
Mei misleidt
VRIJDAG 20 APRIL 1990
UTRECHT De Vereniging van Dienstplichtige Militairen
WDM sluit zich begin mei aan de de vakcentrale FNV. De
Federatieraad van de FNV zal er komende maandag offi
cieel zijn toestemming voor verlenen. De vakcentrale stelt
hiermee dienstplichtige soldaten gelijk aan (gewone) werk
nemers. De WDM, waarvan 13.000 van de ongeveer 45.000
dienstplichtigen lid zijn, wordt de achttiende bond binnen
de Federatie Nederlandse Vakbeweging.
door
Manno van den Berg
De hoofdzetel van de WDM staat
in de Kromhoutkazerne in Utrecht.
Het kantoortje is niet makkelijk te
vinden. Officieren weten de weg
niet en soldaten wijzen vaag een
kant op. Het kantoor blijkt alleen
via een achterdeur van een groot ge
bouw toegankelijk te zijn. "Een aan
de FNV gelieerde soldatenbond zal
in elk geval meer van zich doen
spreken, zowel naar binnen als naar
buiten toe", constateert Henk-Jan
Eras, de secretaris van de vereni
ging-
De soldatenbond heeft in oktober
vorig jaar een verzoek om toetre
ding tot de FNV ingediend. Dat ge
beurde nadat een meerderheid in de
algemene vergadering daarvoor het
groene licht had gegeven. Voor
naamste doel is te bereiken dat een
dienstplichtige ook als werknemer
wordt beschouwd. De andere bond
voor dienstplichtigen, de AVNM
(met 25.000 leden bijna twee keer zo
groot), zoekt geen aansluiting bij
een vakcentrale. "We zijn politiek
neutraal en de FNV Heeft nog altijd
een politieke bijklank", aldus een
woordvoerder.
De WDM werkt al langere tijd
samen met de FNV. De vakcentrale
wilde echter in het verleden nog
niet zo ver gaan om dienstplichti
gen als werknemers te zien. Die
maatschappelijke ruimte kwam er
pas nadat de commissie-Albeda en
de Maatschappelijke Raad voor de
Krijgsmacht voor deze status had
den gepleit. Bij de oproep voor het
uitoefenen van militaire dienst is
weliswaar sprake van een plicht,
maar de werkelijke vervulling is
vergelijkbaar met een betaald
dienstverband, zo was de redene
ring.
De WDM, die met 13.000 leden
lang niet de kleinste FNV-bond zal
zijn, hoopt door de aansluiting bij
de centrale een sterkere onderhan
delingspositie ten opzichte van het
ministerie van defensie te krijgen.
Eras: "We zitten nu met de AVNM
en de bonden van beroepsmilitai
ren in het Centraal Georganiseerd
Overleg Militairen, het CGOM. De
minister is daar voorzitter van en
wij trekken daarin vaak aan het
kortste eind".
OV-kaart
Eras neemt de invoering van de
openbaar-vervoerkaart voor alle
dienstplichtigen als voorbeeld.
"Achteraf hoor je pas dat NS heeft
gezegd dat de spoorwegen slechts
capaciteit hebben voor de helft van
de dienstplichtigen. Defensie heeft
toen informeel laten weten dat de
andere helft de trein toch niet
neemt, omdat die een auto bezit".
De WDM heeft wegens dit feit juist
gepleit voor het handhaven van de
bestaande reiskostenvergoeding
naast de OV-kaart.
Als FNV-bond kan de WDM in
deze zaken meer gewicht in de
schaal leggen door aansluiting te
zoeken bij de Algemene Centrale
van Overheidspersoneel (Acop),
waarin de FNV-bonden binnen de
overheidssector samenwerken. De
Nederlandse overheid wil in de toe
komst onderhandelingen over ar
beidsvoorwaarden (voor de militai
ren) voeren met vier centrales,
waarvan de Acop er een is. Met
aparte clubs of categorale bonden
(foto A
wordt dan niet meer onderhandeld.
De WDM heeft zich hiervoor met
het FNV-lidmaatschap weten in te
dekken.
Deelname van de WDM in de on
derhandelingen zou volgens Eras
betekenen dan niet alleen de FNV
maar ook de overheid impliciet er
kent dat dienstplichtigen werkne
mers zijn met rechten. "Wettelijk
hoeft dat dan niet eens te worden
vastgelegd", meent Eras.
Argumenten
In de eerste jaren na haar oprichting
in 1966 is het optreden van de
WDM niet zonder resultaat geble
ven. Speciale militaire treinen en
een zwarte lijst van boeken die voor
dienstplichtigen verboden waren
verdwenen. In het begin van de ja
ren zeventig zorgden demonstraties
voor het afschaffen van de korte
haardracht en de groetplicht.
WDM-secretaris Eras vindt dat
in deze tijd de steun van een grote
organisatie als de FNV onontbeer
lijk is. "Op straat een grote bek op
zetten betekent in Den Haag niet zo
veel meer. Je moet met goede argu
menten komen en daar moet je een
goede organisatie voor hebben".
Behalve met een gebrek aan m
kracht heeft de WDM ook te ma
ken met een groot verloop onder de
leden. Van de 13.000 leden zwaaien
er elke twee maanden 2.000 af. het
bestuur moet dan drie weken lang
een ledenwerfactie op alle kazernes
houden om het ledenbestand aan te
vullen. Ondanks het grote verloop
heeft de vereniging echter in 1989
toch gemiddeld 13.000 leden gehad.
Dat ook de FNV voordelen heeft
bij de aansluiting van de WDM
blijkt volgens Eras uit de speciale fi
nanciële regeling die is overeenge
komen. FNV-bonden betalen per
maand aan de vakcentrale gemid
deld eenzesde van de contributie
van hun leden. De eerste achttien
maanden is de WDM afdrachtvrij
en de daarop volgende vijf jaren zal
de vereniging 42 cent per lid over de
eerste 12.000 leden betalen. Pas bo
ven die grens draagt de WDM per
lid 84 cent af, eenzesde van de
maandelijkse WDM-contributie
van vijf gulden.
Jonge leden
De FNV heeft er wel wat voor over
om dienstplichtigen - een doorsnee
van de Nederlandse jongeren - bin
nen de vakbeweging te halen. Begin
jaren tachtig liep de instroom van
jonge leden flink terug. Er nu weer
groei in het ledental; het aangaan
van nauwe banden met georgani
seerde jongeren zoals in de WDM
kan daaraan verder bijdragen.
Piet Jeuken, beleidsmedewerker
van de FNV en secretaris van het
FNV-toekomstprogramma 200, dat
zich in belangrijke mate op jonge
ren richt, verklaart de belangstel
ling voor jongeren. "Uit een onder
zoek van 1986 bleek dat het gemid
delde FNV-lid een man van rond de
veertig is. Dat was ook het beeld
van de beroepsbevolking in de ja
ren vijftig. De FNV streeft er nu
naar een afspiegeling te worden van
de huidige arbeidsmarkt, waarin
ook jongeren en vrouwen actief
zijn".
De toetreding van de WDM is
niet het enige resultaat dat uit deze
opstelling is voortgevloeid. Volgens
Jeuken zal de dit jaar opgerichte
jongerenorganisatie Jongeren FNV
binnenkort ook toelating tot de
FNV aanvragen. Met de Landelijke
Studentenvakbond zijn intussen
gesprekken gaande over vormen
van samenwerking.
Jeuken verwacht geen grote pro
blemen bij de samenwerking tus
sen de vakcentrale en het nieuwe
achttiende lid. Dat WDM-bestuur-
ders volgens de statuten acht maan
den in functie mogen blijven, zal
naar zijn mening niet leiden tot een
inconsistente partner. "Alle toe
komstige besturen moeten zich
houden aan het beleid van de FNV,
een stabiele factor, waarop ze zelf
met een zetel in de Federatieraad in
vloed kunnen uitoefenen. We zijn
dus niet bang voor een zwalkend
beleid van de WDM".
Ontwapening
Dat de WDM door alle ontwape
ningsvoorstellen en een mogelijke
verkorting van de diensttijd wel
eens in ledental zal kunnen teruglo
pen, is volgens Jeuken mogelijk.
"Dat hangt echter wel af van hoe die
vermindering wordt gerealiseerd.
In elk geval heeft het bij de onder
handelingen niet gespeeld". Jeuken
verwacht bij een daling van het aan
tal WDM-leden wel een discussie
in de FNV over het functionêren
van de bond. "Dat is normaal".
Voorlopig stijgt het aantal
WDM-leden echter nog en vormt
zo een belangrijke groep potentiële
leden voor andere FNV-bonden.
Jeuken: "Elke twee maanden
zwaaien 2000 WDM'ers af, van wie
driekwart de arbeidsmarkt be
treedt. Die groep zal eerder lid wor
den van een andere FNV-bond".
Jeuken meent dat het bereiken
van jongeren op de drempel van de
arbeidsmarkt een noodzaak is voor
de FNV. "De WDM is voor ons ei
genlijk een kweekvijver. We moe
ten dit terrein ploegen en zwaaien,
zodat een instroom van jongeren in
de FNV vanzelfsprekend is. Meer
dan dan in de afgelopen jaren het
geval was".
AMSTERDAM Een van de
beroemdste vliegtuigen uit de
Nederlandse
luchtvaartgeschiedenis is
ongetwijfeld de Spin. Met dit uit
houten latten, linnen doeken en
stalen spandraden opgetrokken
vliegtuigje maakte Anthony
Fokker op Koninginnedag 1911
een legendarische vlucht boven
Haarlem. Onlangs werd dit
huzarenstukje in het geheim
herhaald met een gerestaureerd
toestel door een testvlieger van
Fokker.
door
Peter Sluis
De man achter de restauratie van
de Spin, die twee weken geleden
een succesvolle vlucht maakte bo
ven Eindhoven is Piet Weij (57) uit
Aalsmeer. De vervroegd uitgetrede
werknemer van Fokker stak het af
gelopen half jaar bijna al zijn vrije
tijd in de restauratie van het vlieg
tuig.
"Zelf hield ik me bij Fokker voor
al bezig met de controle van de be
drading en andere electrdnica in
vliegtuigen. Mijn kennis van de
Spin dateert van 1956. Toen heeft
het toestel namelijk ook een keer
gevlogen ter gelegenheid van een
vliegshow op. Ypenburg. Omdat ik
destijds ook al aan de restauratie
heb meegewerkt, is mij gevraagd
om de klus deze keer te leiden", al
dus Weij.
Weij wist zich bijgestaan door ze
ven andere gepensioneerde werk
nemers van Fokker. "Wij zijn in sep
tember vorig jaar met de restauratie
begonnen. Ik schat dat we er per
man gauw drie dagen in de week
mee bezig zijn geweest en dat zeven
maanden lang. De motor is hele
maal gereviseerd, er zitten nieuwe
kabels in, het linnen is helemaal
vernieuwd, de propellor is vervan
gen en we hebben nog een aantal
wijzigingen aangebracht om de vei
ligheid te vergroten".
Replica
De Spin is strikt genomen een repli
ca. Het toestel werd in 1936 door het
personeel aan Fokker aangeboden
ter herdenking van het feit dat hij
een kwart eeuw daarvoor zijn vlieg
brevet haalde. Piet Weij: "Zelf vind
ik niet dat het een replica is, daar
van spreek je als een toestel wordt
nagebouwd. Dit toestel is eigenlijk
heel origineel, met de orginele
bouwtekening, de oorspronkelijke
materialen en door het eigen Fok
ker-personeel gemaakt. In de jaren
1911 en 1913 werden er ongeveer 25
gemaakt, met een tussenpoos van
De gerestaureerde Spin in vol bedrijf. "Een betere reclame v
meer dan twintitg jaar was in 1936
nummer 26 aan de beurt". Het toe
stel heeft tot 1939 gevlogen. Of
Anthony Fokker zelf nog met deze
Spin de lucht in is geweest is niet
bekend.
De Spin stond jarenlang bij Fok
ker in een hangar. In 1950 werd het
geschonken aan wat toen nog het
luchtvaartmuseum Aeroplanorama
in oprichting heette. Het museum
opende in 1960, met als pronkstuk
de Spin, op Schiphol-Oost zijn deu
ren. Later verhuisden museum én
Spin naar De Aviodome, de opval
lende koepel op Schiphol-Centrum.
Afgelopen zomer bracht een film
ploeg van de Tros een bezoek aan
het museum. De omroep had juist
een Amerikaans/Engelse serie ge
kocht over de geschiedenis van de
luchtvaart en was van plan twee ei
gen afleveringen te maken waarin
uitgebreid aandacht zou worden be
steed aan de Nederlandse vliegtuig
bouwer Fokker.
Technisch-conservator Harry van
der Meer herinnert zich dat min of
terloops aan hem werd gevraagd of
de tentoongestelde Spin nog zou
kunnen vliegen. "Ik antwoordde
toen dat dat in principe zou kunnen.
Maar, zo voegde ik er meteen aan
toe, dan zou er wel het een en ander
aan het toestel moeten gebeuren.
De Tros heeft zich in ruil voor de ex
clusieve opnamen van de vlucht be
reid getoond de restauratie te be
kostigen". Bedoeling was de ge
denkwaardige vlucht stil te houden
tot de datum van uitzending, begin
Testpiloot
Nadat de restauratie van de Spin er
op zat. was het zoeken naar een pi
loot die het vliegtuigje zou willen en
durven vliegen. Dat werd uiteinde
lijk F-16 testpiloot bij Fokker,
Edwin Boshoff. "Als mij zoiets ge
vraagd wordt, zeg ik altijd meteen
ja. Daarna ga ik pas denken of ik
daar wel zo verstandig aan doe.
Maar van deze operatie heb ik zeker
geen spijt van gehad".
Voordat Boshoff in de Spin
kroop, sprak hij uitgebreid met Jan
Hoekstra (79), de man die in de jaren
dertig diverse keren met het eerste
Fokker-toestel vloog. "Hij gaf me
niet alleen nuttige tips over de
vliegeigenschappen van de Spin
maar stelde me ook op mijn gemak.
Er is best mee te vliegen, zei hij me.
Hij had het ook geen enkel punt ge
vonden om zelf nog een keer achter
de stuurknuppel te kruipen".
Boshoff vloog uiteindelijk ander
half uur in de Spin. "Ik begon zoals
de gebroeder Wright destijds met
kleine hopjes van een paar meter.
Toen ik gewend was aan de bestu
ring werden de afstanden steeds
langer en maakte ik een vlucht van
vijftien tot twintig minuten op een
hoogte van ongeveer 200 meter".
De Spin is door het ontbreken
van een rolroer een slecht wendbaar
toestel. "Dat was in het begin wel
erg wennen. Het gebeurde bijvoor
beeld wel dat ik wat thermiek onder
een vleugel kreeg en dat moest cor
rigeren. Het leek wel een eeuwig
heid te duren voordat het toestel
dan weer rechttrok. Tijd voor emo
ties had ik tijdens het vliegen niet.
Die kwamen pas toen ik geland was
en ik het gejuich hoorde van de
mensen die de Spin gerestaureerd
hadden".
De Spin is over enkele weken
weer terug in De Aviodome. Con
servator Van der Meer: "Het is niet
de bedoeling dat we er vaker mee
gaan vliegen. We zijn tenslotte een
museum, we willen onze vliegtui
gen aan de mensen laten zien. Ze
niet voortdurend afschepen met
een bordje met daarop 'hier stond
de Spin'. Naast het toestel zullen we
wel een videoscherm plaatsen
waarop beelden van de vlucht zijn
te zien".
Zal de 'replica' van de Spin niet
meer de lucht ingaan, heel anders
ligt dit met het enige authentieke
exemplaar dat er van het toestel nog
bestaat. Deze Spin die werd ge
bouwd in 1911 moet volgend jaar,
als het tachtig jaar geleden is dat
Anthony Fokker zijn historische
vlucht boven Haarlem maakte,
weer boven de Grote Markt cirke
len.
"Deze Spin", zegt Gerard Schave-
maker, bij Fokker werkzaam op de
afdeling public relations, "was in de
oorlog door de Nazi's gestolen en
meegenomen naar Berlijn. Het toe
stel kwam na de oorlog terecht in
een museum in de Poolse stad Kra-
kau".
Kunstschatten
Een paar jaar geleden werd Schave-
maker door directeur Frans Swart-
touw gevraagd om te proberen het
unieke toestel weer terug naar Ne
derland te halen. De eerste poging,
zo erkent hij ruiterlijk, werd een
mislukking. "De Poolse autoritei
ten wilden het alleen teruggeven als
Nederland.de door Pieter Menten in
Polen gestolen kunstschatten zou
teruggeven. Daar had Fokker na
tuurlijk geen enkele zeggenschap
Schavemaker, die ook betrokken
is bij de organisatie van het jaarlijk
se vliegerfestijn in Scheveningen,
gooide het over een andere boeg.
Hij nodigde in 1987 de Poolse am
bassadeur uit om het het evene
ment als eregast bij te wonen.
"Veertien dagen later belde die man
me op. Ik kon de Spin komen opha
len. Dat gebeurde in 1987".
Schavemaker heeft grote plannen
met de Spin. "De restauratie, die on
der supervisie van Piet Weij gebeurt
door onze bedrijfsschool, moet eind
van het jaar klaar zijn. Als we toe
stemming krijgen van de Rijks
luchtvaartdienst, dan hoop ik dat
het toestel volgend jaar weer boven
Haarlem vliegt. Daarna willen we er
mee naar de Verenigde Staten. Het
zal daar worden tentoongesteld in
het luchtvaartmuseum van Was-,
hington. En natuurlijk gaan we er
daar mee vliegen, als het even kan
boven het Witte Huis. Reken maar
dat het indruk op de Amerikanen
maakt als ze zien dat een Fokker uit
1911 nog vliegwaardig is. Een bete
re reclame voor onze huidige vlieg
tuigen is toch niet denkbaar".
GEESTELIJK LEVEN
Ethicus Manenschijn in Leiderdorp
LEIDERDORP - Het conciliair proces van gerechtigheid, vre
de en behoud van de schepping doet denken aan iemand die
van een koud buffet gerechten bij elkaar opschept, die niet bij
elkaar passen. Het gevolg: het geheel smaakt niet meer.
Volgens dr. Gerrit Manenschijn,
hoogleraar ethiek aan de gerefor
meerde Theologische Universi
teit in Kampen, wordt ten onrech
te de suggestie gewekt dat het
conciliair proces van meet af aan
een drieëenheid was.
In dit proces van de Wereldraad
van Kerken stond in eerste opzet
het milieu-vraagstuk centraal,
maar om de kerken in de Derde
Wereld tevreden te stellen "Het
milieu is een luxeprobleem van
het Westen" - en om aansluiting
te zoeken bij de bestaande vre
desinitiatieven, zijn die twee the
ma's aan "de kar van het milieu"
gehangen, aldus Manenschijn. En
dat is te veel van het goede, meent
hij.
De Kamper hoogleraar sprak
gisteravond in de Leiderdorpse
Scheppingskerk over zijn boek
'Geplunderde aarde, getergde he
mel'. Het conciliair proces, zo
meent hij, heeft geen principieel,
maar een strategisch karakter. De
oorzaak daarvan is dat het een
proces is van de officiële kerken,
en niet meer van de avant gard'e.
Manenschijn zag daarin een
overeenkomst met de politiek.
Hoewel hij inzag dat deze bemoei
enis nodig is voor de aanpak van
Gijsen: ...verraad... (archieffoto)
ROERMOND (ANP) - "Keert U
om". Dat is de reactie van bis
schop Gijsen van Roermond op
de uitnodiging van de Acht Mei
Beweging aanwezig te zijn bij de
Acht Mei-manifestatie op 12 mei
in Zwolle.
Aanwezigheid op de manifesta
tie zou "verraad van eigen roe
ping" zijn zolang de Acht Mei Be
weging niet van harte de verkon
diging door paus en bisschoppen
als de enige basis voor het Kerk-
zijn aanvaardt, aldus de bisschop
van Roermond in een brief aan de
voorzitter van de AMB, Lies
Stael-Merkx. In een parafrase op
het thema van de manifestatie
Deze wereld omgekeerd, schrijft
Gijsen te bidden voor een 'Acht
Mei Beweging omgekeerd'.
Vanuit zijn verantwoordelijk
heid als bisschop voor het zuiver
houden van het katholieke geloof
en voor de waarachtige gestalte
van de Kerk wijst Gijsen erop dat
hij hetgeen de Acht Mei Bewe
ging als inhoud en strekking van
het Kerk-zijn presenteert, in vele
opzichten voor onjuist houdt en
ook misleidend vindt.
In een brief aan de priesters, di
akens en religieuzen in het bis
dom Roermond vraagt Gijsen
hen dringend "U niet te laten mis
leiden door fraaie slogans of een
'gezellig samenzijn', maar U
vanuit Uw fundamentele verbon
denheid met de ware Kerk van
Christus verre te houden van deze
bijeenkomst".
T sjechoslowaakse
kerken bepleiten
rehabilitatie Hus
PRAAG (EPD) - De protestantse
kerken in Tsjechoslowakije heb
ben aan de vooravond van het be
zoek van paus Johannes Paulus II
aangedrongen op rehabilitatie
van Johannes Hus. Deze Tsjechi
sche hervormer werd in 1411 ge
ëxcommuniceerd en stierf vier
jaar later op de brandstapel.
De protestantse kerken, die on
geveer 1,2 miljoen leden tellen,
hebben tevergeefs aangedrongen
op een ontmoeting met de paus,
die op 21 en 22 april voor het eerst
Tsjechoslowakije bezoekt. Kardi
naal-staatssecretaris Agostino
Casaroli heeft hun laten weten
dat daarvoor geen gelegenheid is
tijdens het korte bezoek.
Intussen hebben het Vati-
caanen Tsjechoslowakije gisteren
hun diplomatieke betrekkingen
hersteld. Tsjechoslowaijke zal
een ambassadeur aanwijzen bij
het Vaticaan en het Vaticaan zal
in Praag een nuntius installeren,
zo werd in Praag officieel bekend
gemaakt.
het probleem, constateerde hij
dat voor "nuanceringen nog nau
welijks plaats is". "Wie voor tun
nels is, is voor het grote publiek
tegen de natuur en wie voor
milieubescherming is, moet te
gen economische groei zijn".
De ethicus kwam met een paar
aandachtspunten. Allereerst
moet onze gevoeligheid verfijnd
worden, terwijl onze ervaring ver
breding nodig heeft, aldus Ma
nenschijn, die vragen op zijn
plaats vond als: wat gebeurt er
met ons milieu, en hoe zitten wij
er zelf tot onze nek aan in? "Wij
zoeken de natuur bij voorkeur
met de auto op".
Verder moet volgens Manen
schijn ons taalgebruik worden
herzien. Het woord 'schepping' is
in wezen een theologische visie
op de natuur, terwijl 'milieu'
enorme beperkingen oplegt.
"Met milieu maken wij duidelijk
dat alles wat natuur is, een ver
lengstuk is van onze leefwereld".
Hoewel de bijbel geen duidelijk
ilitgewerkte natuur-ethiek biedt,
valt daaruit wel op te maken hoe
er verantwoord met de schepping
moet worden omgegaan, aldus
Manenschijn. Hij noemde de ark
van Noach, waarin alle dieren gin
gen, "dus niet alleen onze huis
dieren".
De kerk heeft eeuwenlang ver
kondigd dat het beste na dit leven
nog moet komen. "Daardoor kon
den mensen zich matigen, maar
daar is de laatste twee eeuwen
verandering in gekomen. Nu is de
officiële leer: altijd meer produce
ren en consumeren, anders ben je
niet geslaagd". Volgens Manen
schijn ligt de oorzaak hiervan in
het feit dat de mensen het zicht
kwijt zijn op een leven na dit le-
'Duitsers hadden
weinig tijd nodig
voor deportaties'
AMSTERDAM - De Nederland-
se maatschappij bleef in de Twee
de Wereldoorlog vrijwel gewoon
functioneren, terwijl de Duitse
bezetter niet veel tijd nodig had
om de joden te deporteren.
Dat heeft Mau Kopuit, hoofdre
dacteur van het Nieuw Israëli
tisch Weekblad, willen illustreren
in zijn boek 'Dat heeft mijn oog
gezien', waarin het leven in de
oorlogstijd in beeld wordt ge
bracht door kranteberichten uit
de algemene en joodse pers uit
die jaren. Het boek werd gisteren
in Amsterdam aangeboden aan
de voorzitter van de Tweede Ka
mer, Deetman.
Kopuit heeft afwisselend be
richten opgenomen uit het Het
Joodsche Weekblad, dat onder
verantwoordelijkheid van de
Joodschen Raad voor Amster
dam verscheen, en de kranten
Alkmaarsche Courant en het Al
gemeen Handelsblad. Beide dag
bladen -kregen na de oorlog een
verschijningsverbod opgelegd.
Volgens Kopuit blijkt daaruit
heel helder dat velen ten onrechte
menen dat Anne Frank een van
de weinigen uit Nederland was
die werd omgebracht, omdat het
Nederlandse volk met alle macht
zou hebben gepoogd de deporta
ties van joden tegen te houden.
Kopuit vindt het tekenend dat
de Duitsers vol lof waren over de
efficiëntie en het tempo waarmee
de deportaties van de joden in ons
land konden worden uitgevoerd.
Hij herinnert verder aan een opi
niepeiling uit 1947 waaruit bleek
dat het gebrek aan voedsel en kle
ding tijdens de oorlog, door de
meeste ondervraagden erger was
gevonden dan de jodenvervol
ging.
Jom Hasjoa. De Halacha (jood
se wet) verbiedt joden deel te ne
men aan religieuze Jom Hasjoa-
vieringen met andere gelovigen.
Joden mogen niet deelnemen aan
herdenkingen voor joodse slacht
offers die plaats vinden in kerken
of in andere niet-joodse religieuze
instituten of gelegenheden, zo
zegt de orthodoxe rabbijn P. A.
Meijers (Den Haag) in een verkla
ring, die door zijn collega R.
Evers (Amsterdam) volledig
wordt onderschreven.
Zij waarderen het bijzonder dat
de niet-joodse medeburgers op
deze wijze van hun betrokken
heid blijk willen laten geven. Jo
den mogen echter alleen op jood
se wijze hun slachtoffers geden
ken. Zo mogen ze wel deelnemen
aan herdenkingen of plechtighe
den bij monumenten die een alge
meen karakter dragen. Daaraan
nemen beide rabbijnen zelf ook
deel.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: aangenomen naar
Heukelum D. Rodenburg kand. Kat
wijk aan Zee, die bedankte voor Willi-
ge-Langerak.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Lelystad (herv.-geref) N. J.
A. van Exel, directeur Youth for Christ
Nederland. Arnhem.
Gereformeerde Gemeenten: beroepen
