Geslaagd operettefeest Ierse week in Leiden op komst Meer kwantiteit dan kwaliteit Voorbijgangers in de hoofdrol Meer vakwerk dan invallen Boekenverkoop stabiel Film over Biesbosch in première 'Energieën' in Stedelijk PAGINA 10 MAANDAG 9 APRIL 1990 Stukken van G.B. Shaw, Oscar Wilde en Thomas Murphy LEIDEN - In Leidenjieeft van 25 tot 29 april een uitzonderlijk toneelge- beuren plaats, waaraan verschillen de Leidse theaters en horeca-instel- lingen zullen samenwerken. Onder het motto 'En dans met mij in Ier land' is het Theater van het Oosten vijf dagen lang in de Sleutelstad te gast met een 'Ierse Week' zoals die vorige maand reeds in Arnhem te zien was. Daarbij gaat het niet al leen om toneel, maar voorstellingen worden gegeven in de Leidse Schouwburg, het LAK-Theater en het Microtheater Imperium zullen worden omlijst door zowel muzika le als culinaire evenementen elders in de stad. Door Paul Korenhof afvragen, wat het verband het thema 'Ierland' laire komed: tussen foyer van de Stadsschouwburg als leen wij' uit 1985 van Anne Devlin Dat maakt Leiden na Arnhem. Am sterdam, Rotterdam en Nijmegen de vijfde stad di,e kennis kan nemen van een mini-festival, dat een over zicht wil geven van de specifiek Ier se theatercultuur van de afgelopen honderd jaar. Zonder de pretentie volledig te willen zijn, biedt het Theater van het Oosten daarbij een selectie uit het werk van de belang rijkste Ierse auteurs uit een periode diè gezien moet worden als de tijd van de Ierse emancipatie. Festivaldramaturge Jackie Fletcher benadrukte tijdens eenj speciale persconferentie de bijzon dere positie van de Ieren als het laatste Europese volk dat een onaf hankelijke status wist te verwervi Tot in 1921 het zuidelijk deel van voormalige Britse kolonie tot de re publiek Ierland werd uitgeroepen, was de Ierse letterkunde immers i onderdeel van de Britse, zij het de voorstelling bij de Arnhemse ten gaan. Wel zijn twee korte stuk- Herman Brood in het LVC LEIDEN - Het is töch knap hoe hij het elke keer opnieuw weer voor el kaar krijgt. Je kunt er bijna vergif op innemen dat er altijd wel iets loos is als Herman Brood in de buurt is. De middag voor zijn optre den in het Leids Vrijetijds Centrum is de zanger schilder dichter van zijn bakfiets gevallen waardoor hij met zijn voet zwaar ingepakt zijn hele concert zittend heeft moeten voordragen. Natuurlijk deden meteen al geruchten de ronde dat de artiest ten tijde van zijn val meer stoffen in zijn bloed moet hebben gehad dan alleen vezels, vitaminen en mineralen... Brood, kennelijk gewend dit soort sores aan zijn hoofd (of been) te hebben, was door de val niet van zijn stuk gebracht en bleek nogal zin te hebben in het optreden in Lei den. Verdeeld over twee sets en een toegift speelde Brood met zijn bege leidingsband 'The Wild Romance' ongeveer drie uur. Hoewel oer het algemeen met zekerheid is vast te stellen dat Herman Brood and his Wild Romance altijd borg staan voor een concert dat bol staat van gedegen Rock and Roll stelde hij af gelopen zaterdag nogal teleur. Door de lengte van het optreden leek het alsof het de band meer te doen was om de kwantiteit dan om de kwali teit. Dit kwam wellicht omdat sinds kort gitarist Danny Lademacher de Wild Romance heeft verlaten en al het gitaarwerk voor rékening van David Hollestelle jr. kwam. Toen Brood nog over twee gitaristen be schikte, konden de bondige num mers met een zekere spanning wor den gebracht. Die spanning ont brak afgelopen zaterdag. Herman Brood heeft in het verleden meerde re malen laten weten dat hij weinig te maken wil hebben met zijn ge boorteland. "Ik hoop dat in mijn muziek niets van Nederland zit" zei hij ooit. Helaas voor hem was het re pertoire dat hij zaterdag bracht net zo vlak ais het landschap van dit kikkerlandje. Omdat zijn in het afgelopen jaar uitgekomen laatste album 'Hooks' louter gevuld is met covers van zijn grote voorbeelden, bestond ook een belangrijk deel van het optreden uit nagespeelde werken. Klassiekers als 'Route 66', 'Hit the road Jack' en 'Great Balls of Fire' passeerden on der andere de revue. Alle covers werden gespeeld in de echte Her man Brood and his Wild Romance stijl, heel degelijk en kort. Maar juist daarom bleef de zo broodnodi ge afwisseling in het repertoire uit. Brood koos ervoor om zijn oude hits pas aan het eind van zijn optreden te spelen. Te laat voor vele LVC be zoekers want de vooraf uitverkoch te zaal was al behoorlijk leeggelo pen. JOOST NOORDMAN. Shaw's popu- restaurant ingericht en werd dominees- een beperkt publiek inderdaad r die moet kiezen tussen haar maaltijd geserveerd, saaie echtgenoot en eén flamboyan- dat door de Leidse Schouwburg he te jonge dichter, 'Ernst', speelse vertaling van Willem Jan Otten, is een typisch voorbeeld van de de manier waarop een maatschap- dit geval de Britse, door buitenstaander op de hak wordt ge- wieg stond van de Ierse culturele In theatraal opzicht bleek emancipatie, hier verstek moet la- première bovendien opmerkelijk ken te door de manier waarop Annet Nieu- wenhuijzen en Eric 1 in deze versie samen Beroemde Ieren die ^ich op die lende rollen voor hun rekening dat de Ieren zich veelal van de En gelse onderscheiden door een spe ciale gave voor de satire. (LAK 27 en 28 april). Bovendien werden delen uit de trilogie 'The initiatief Country Girls' van Edna O'Brien door de regisseuses Marijke Bever- sluit en Marijke Frijlink bewerkt tot de voorstelling 'Caithleen, of verha- het groene land' (Imperium 27 april in combinatie met de 'Molly Bloom). Pij de programmering is ge streefd naar de mogelijkheid alle voorstellingen te bezoeken en om zijn tijdgenoot John dit te stimuleren zal de Leidse Schouwburg naast de gebruikelijke laas niet kon worden overgenomen, Evenmin was het mogelijk een voorstelling met twee Noh-spelen len van Yeats naar Leiden te brengen, waardoor juist de dichter d i plaats in de Engelse lite ratuur verwierven, waren onder an deren Jonathan Swift ('Gulliver's Travels'), Oscar Wilde en G.B, Een andere bijzonderheid is de korte solovoorstelling 'Een avond met Oscar', die aan 'Ernst' vooraf- de laatste twee ook gaat. In deze door Neil Titley uit di- i de Ierse week vertegenwoordigd zullen zijn. Het LAK-Theater her- noloog (helaas bronnen samengestelde Millington Synge, 'Ruiters den Donk Zee' en 'In de Schadus van de Val- losse kaarten voor slechts 45 gulden verschil- lei' (Schouwburg, 29 april), en een een abonnement voor de hele Ierse bewerking van de monoloog van week aanbieden. Naast het theatra- Molly Bloom uit 'Ulysses' van Ja- le gebeuren zal bovendien Ierse mu- mes Joyce, het grootste Ierse literai- ziek ten gehore worden gebracht in re fenomeen van deze eeuw (Impe- Cafe' Diner de Grote Beer (28 april), rium 26 en 27 april). café De Marepoort (29 april) en So- Het moderne Ierland is vertegen- ciëteit De Burcht, waar ook een woordigd met 'Bailegangaire' (Stad voordracht uit het werk van Joyce AMSTERDAM (ANP) - Vorig jaar zijn er precies evenveel algemene boeken (26,8 miljoen stuks) ver kocht als in 1988. De geldomzet in guldens echter steeg met vier pro cent ten opzichte van 1988 en be reikte met 625 miljoen gulden een nieuw record. Deze cijfers zijn onlangs bekend gemaakt door.de Stichting Speur werk, de instantie die zich bezig houdt met onderzoek, documenta tie en bedrijfsinformatie voor de boekhandel en uitgeverij. Het on derzoek baseert zich op een -weke lijks onderzoek van het NIPO onder 600 huishoudens. Onder algemene boeken worden verstaan alle boeken met uitzonde ring van school- en studieboeken, romantijdschriften en encyclope dieën. De stichting constateert een opvallend grote belangstelling voor 'romantische fiction' en een ver hoogde verkoop van het aantal ge bonden boeken. De dalende trend die zich sinds 1983 voordoet lijkt tot staan te zijn gebracht. De stichting noemt dit 'verheugend'. Gemiddeld werd in 1989 per gekocht boek 23,35 gulden betaald. Dat is een 20 procent hoger bedrag dan in 1985. Ouborg-prïjs voor Zwartjes DEN HAAG (ANP) - De eerste Ouborgrprijs gaat naar de filmer Frans Zwartjes. De prijs wordt jaarlijks toegekend door de ge meente Den Haag voor het oeu vre van een Haagse beeldend kunstenaar. Volgens de jury heeft Zwartjes in zijn werk "bij zondere aandacht voor een visu ele verbeelding die haar inspira tie ontleent aan de beeldende kunst". De prijs bestaat uit een bedrag van 10.000 gulden en wordt eind dit jaar uitgereikt. ertaling die zonder lachen - Imperium 28 en 29 te beluisteren zal zijn. In bergt op 25 en 26 april 'Candida' van Wilde als woordkunstenaar niet al- april) uit 1986 van Thomas Murphy, king met de drie betreffende thea- Shaw (bewerking en regie: Matin tijd eer aandoet) kijkt Wilde in een een stuk dat tot de belangrijkste ui- ters zal restaurant Engelbertha Parijs restaurant terug op zijn leven tingen van het hedendaagse Ierse Hoeve bovendien zorgen voor een het beruchte proces dat tot zijn toneel moet worden gerekend. Ook culinaire omlijsting in de vorm van i Veldhuizen) en op 28 april zal i de Schouwburg 'Ernst' van Wilde (regie: Peter te Nuyl) te zien zijn. ondèrgang leidde. In Arnhem wa Noord-Ierland wordt aandacht een Iers theatermenu. Valse Dali's in beslag genomen MADRID (REUTER) - De Spaanse politie heeft meer dan 1.000 valse kunstwerken in be slag genomen, die werden toe geschreven aan de onlangs over leden Salvador Dali. Volgens de politie gaat het slechts om het topje van de ijsberg. Er bestaat een zeer omvangrijke handel in vervalste werken van Dali. Etsen, litho's, kleden en aard ewerk die zouden zijn vervaar digd door de surrealistische kunstenaar werden in beslag ge nomen in de- galerie van een kunsthandelaar in Barcelona. Ook werden daar dozen gevuld valse echtheidscertificaten gevonden. Er is een reusachtige interna tionale handel in valse werken van Dali, aldus een politie woordvoerder. Deskundigen schatten dat er jaarlijks ter waarde van meer dan een mil jard gulden aan valse werken van Dali van de hand gaan, voor al in de Verenigde Staten en Ja pan. 'Eine Nacht in Venedig' van Johann Strauss jr. door de Hoofdstad Operette. Regie: Hans Fretzer. Muzikale leiding: Martin Malzer. Choreografie: Gerhard Senft. Met in de be langrijkste rollen: Germaine Compier, Ralph Beckers, Bert Simhoffer, Anita Heins en Dick Schaar. Gezien op 7 april in de Leidse schouwburg. LEIDEN - Wie naar operettes kijkt - zo wordt wel eens gezegd - kan slechts twijfelen aan het ver stand van de wereld. Operettefi guren zijn immers merkwaardige wezens. De hoofdpersonen be kommeren zich uitsluitend om hun liefdesaffaires, al dan niet in combinatie met geldzorgen die meestal op totaal onverwachte wijze worden opgelost. De grote massa vormt het koor dat zingend en dansend met het wel en wee van de hoofdpersonen meeleeft. Het libretto is altijd ongelofe lijk onwaarschijnlijk. Het valt slechts met veel omhaal van woorden na te vertellen, en stelt uiteindelijk toch niets voor. Kortom, over operettes is heel veel negatiefs te zeggen - en toch is het genre in ons land nog steeds populair. Die vele liefhebbers probeert het professionele gezel schap 'Hoofdstad Operette' al ja renlang een sfeervolle avond te bezorgen. 'Eine Nacht in Venedig' staat bekend om het uiterst zwakke li bretto. Anderzijds is de muziek van Johann Strauss-kwaliteit met bekende toppers als 'Komm in die Gondel, mein Liebchen' en 'Alle maskiert'. Ter compensatie van de zwakke kant dienen veel showelementen in deze Hoofd stad Operette-produktie 'Eine Nacht in Venedig' een meer ei gentijdse theatervorm te geven. Je kunt van een operette nu een maal geen musical maken. Toch doet de Hoofdstad Operette er steeds weer van alles aan om bij de tijd te blijven. Ondanks de beperkingen door de vrij kleine ruimte op het podi um en door het bescheiden corps de ballet heeft de huischoreo- graaf weer voor de nodige feeste lijke sfeertekening gezorgd. Dit maal springt met name zijn schaakspel met levende schaak stukken er uit. Verder moet ieder een zo veel mogelijk aanpakken. Het koor moet een beetje kunnen dansen, het ballet een beetje zin gen, en dienen er met behulp van de nodige verkleedpartijen ver schillende bijrollen te worden vertolkt. De zwakke schakel blijft echter altijd weer het oubollige acteren. Dat is inderdaad een groot pro bleem waarvoor ook regisseur Hans Fretzer kennelijk geen goe de oplossing heeft kunnen vin den. Zang en muziek zijn het be langrijkst, en op dat punt heeft de Hoofdstad Operette in muzikaal leider Martin Malzer een waarde volle kwaliteitsbewaker gevon den. Sinds het gezelschap trou wens met een dubbele bezetting voor de zwaarste rollen werkt, kunnen de vocale prestaties van de solisten zich opmerkelijk ont wikkelen. Zo wordt allés in het werk gesteld om het jaarlijkse, operettefeestje te laten slagen. En het trouwe publiek van de Hoofd stad Operette weet dat steeds weer te waarderen. WIJNAND ZEILSTRA Emmy (1914-1953) Andiiesse fotografeerde Van Gogh's wereld DORDRECHT (GPD) 'De Zoete zien; het Dordtse filmhuis Cinode de visser, de rattenvanger, de bos- Delta', een film over de Biesbosch, overweegt hem in het zomerpro- wachter, de jager en de stiltezoeker gaat eind deze maand in première, gramma op te nemen en in het na- aan het woord, terwijl ook de bever In mei is deze documentaire over al- jaar zal hij op televisie te zien zijn. In te zien is. Daarnaast wordt aandacht le facetten van het nationale park al- de zeventig minuten die de film besteed aan de vervuiling en de leen nog in filmhuizen in Brabant te duurt, komen de recreant, de boer, drinkwaterwinning. ZUNDERT - Emmy An- driesse (1914-1953) fotogra feerde de laatste twee jaar van haar leven de Franse we reld van Van Gogh. Die fo to's werden in het jaar waar in ze overleed -tevens Van Goghs honderdste geboorte jaar- in boekvorm uitgege ven. 'De wereld van Van Gogh' bestaat, naast de fo to's, uit een tekst van Jos de Gruyter. Dick Elffers -echt genoot van Andriesse- ver zorgde de vormgeving. Het boek is nu, bij de herden king van het honderdste sterfjaar van de kunstenaar, opnieuw uitgegeven. De fo to's zijn te zien in het Van Gogh-centrum in Zundert. door riob Schoonen Het was de bedoeling dat ze ook nog de Borinage en Nuenen zou bezoe ken en fotograferen, maar dat is er nooit van gekomen. Emmy An driesse is middenin haar werk over leden. En zo zijn alleen haar beel denreeksen van Arles, Saint-Rémy en Auvers te zien. Foto's waarin ze op een associatieve wijze ingaat op de wereld van Vincent van Gogh. Het zijn boeiende foto's waaruit blijkt dat ze die wereld heel goed heeft aangevoeld. Zonder zichzelf - en haar wereld- te verloochenen. De in Den Haag geboren An driesse bezocht de Academie van Beeldende Kunsten waar ze les kreeg van onder anderen Kiljan en Schuitema. Ook had ze veel contact met de kunstenaar/fotograaf Piet Zwart. Ze groeide op in een tijd waar het einde van de schilderkunst werd geproclameerd en de fotogra fie eindelijk werd verlost van het knellende adagium dat de fotogra ste fotografie-expositie ooit gehou den- geeft aan haar zienswijze en de kwaliteit van haar foto's bijzonder i haar leven ice, op zoek Meisje uit Arles, door Emmy Andriesse. fie slechts de schilderkunst kon na bootsen. In haar achterhoofd heeft zij naar alle waarschijnlijkheid de foto's van befaamde fotografen als Stieglitz en Atget zitten. Daarmee is gelijk aan gegeven dat Andriesse vóór alles naar de mens keek, anders dan een figuur in een bepaalde omgeving. Bovendien was zij zeer geraakt dóór, en geïnteresseerd in de 'nor male' mens. Weliswaar manifesteer de zij zich ook als mode-fotografe, maar op de eerste plaats stonden toch de volksvrouwen, de volkskin deren. de arbeider, de koopman. Beroemd is haar foto 'Hongerwin ter', waarin ze een sterk vermagerd jongetje heeft vastgelegd. Het knaapje, met een lege pan in zijn knokige handen, geeft een hartver scheurend beeld van die beruchte periode 1944-45. Haar foto's krijgen in de jaren na de oorlog het etiket 'humanistisch' opgeplakt. Ze krijgt veel opdrach ten. Onder meer van Stedelijk-di- recteur Willem Sandberg die haar vraagt Europese beeldende kunste naars in hun ateliers te fotograferen. Bekend zijn de portretten van Titus Sondaar en Alberto Giacometti. In een andere context maakte ze in 1950 het ongelooflijk mooie portret van Juliette Gréco. Als een kroon op haar werk mag gerust de selectie voor de tentoon stellingen 'Post-War European Pho tography' en vooral 'The Family of Man' worden gezien. Het feit dat Edward Steichen haar selecteerde voor die inmiddels befaamde ten toonstellingen -in fotografie-krin gen wordt mét name 'The Famijy of Man' beschouwd als de belangrijk- Poseren In de laatste jaren va trok ze naar de Prove naar de atmosfeer, en de schilderijen van Vincent van Gogh. Ook hier koos ze voor een manier van vastleggen waarbij het individu voorop stond. Nergens ging Andriesse voorbij aan de mens die ze fotografeerde. Sterker nog: 'die spelen een hoofdrol, doelbe wust. De postbode bijvoorbeeld, of het meisje in Arles: ze wéten dat ze worden gefotografeerd. Ze poseren daadwerkelijk, zonder dat. ze het beeld overheersen. Op een manier waarop de Britten er bijna altijd weer in slagen te acteren en je het gevoel hebt 'hier wordt geacteerd', zonder dat je de bedoeling van het spel mist, wist Andriesse mensen te bewegen zichzelf te zijn. En daar mee een geschiedenis te vertellen. Andriesse heeft, op zoek naar de wereld van Van Gogh, nooit gepro beerd daadwerkelijk een reportage van te maken. Juist daarom zijn de beelden zo indringend. Het zijn stuk voor stuk foto's die op beschei den, maar daarom waarachtige wij ze verhalen over de wereld waarin Van Gogh zijn laatste jaren door bracht. Het is jammer dat Andriesse haar werk nooit heeft kunnen afronden. Het is een goed idee geweest van de 'Stichting Vincent yan Gogh 1990' om haar boek dit jaar te herdrukken en de foto's te exposeren. Maar is het niet aan dezelfde stichting om een andere fotograaf te vragen haar werk te voltooien? Want de foto's van Paul Huf kunnen toch zeker niet als zodanig worden bekeken... Tentoonstelling: 'De wereld van Van Gogh', foto's van Emmy An driesse. Van Gogh-centrum, Mo lenstraat 170, Zundert (later el ders in Nederland). Te zien: maandag t/m zaterdag van 10-16 uur, zondag van 12-16 uur. Maan dag gesloten. Tot 30 april. Hel Don Fnedman-Klaus Flenter Quarlet Gehoord op zaterdag 7 april bij Hot House in het Waaggebouw. LEIDEN - Jazz spelen is net als het maken van klassieke of pop muziek gewoon een beroep. Ge woon een kwestie van vakman schap zou je zeggen. Het pro bleem is echter dat meer dan in andere vormen van de muziek- praktijk veel wordt verwacht van de creativiteit en inspiratie van de uitvoerende; er moet geïmprovi seerd worden en wel zo mooi mo gelijk. Afgelopen zaterdag leek het af en toe of de heren van het optredende kwartet meer dach ten aan werk dan aan leuke aan vallen. Toch werd er op heel hoog niveau gespeeld. Het leek er al leen op dat het technisch vak manschap het aspect was dat het publiek moest waarderen. Don Friedman, een Ameri kaanse pianist met een indruk wekkende staat van dienst en veel fraaie platen op zijn naam, is vooral bekend om zijn fraaie tech niek en grote beheersing van de bop-taal. Sinds enige jaren maakt hij in Nederland regelmatig tour nees met de Nederlandse gitarist Klaus Flenter, hetgeen onder meer tot de vorig jaar uitgebrach te cd. 'Togetherness' leidde. Flen ter is ook een van de technisch meest vaardige jazzgitaristen in de Nederlandse bop. Ze werden bijgestaan door Henk Haverhoek op bas en Eric Ineke op drums, twee oude rotten met zeer veel er varing. Ontbrak het zeker in de eerste set aan een vonk die over sprong, er werd in ieder geval goed gemusiceerd. Een aangena me verrassing was het spel van Haverhoek, die de laatste jaren veel minder optreedt dan pakweg twintig jaar geleden. Hij heeft een fraaie, licht zoemende toon en een makkelijke timing in zijn begelei ding. In dat opzicht stelden Fried man en Flenter ook niet teleur. De pianist gaf een dimensie aan het begrip 'parelen' en wel met veel smaak. Alleen ontbrak het bij hem, evenals bij Flenter, aan dynamiek in de presentatie, alsof hij bang was te emotioneel te klinken. Met kennelijk meer routine dan speelvreugde werd een solide programma van eigen stukken en bekende standars afgewerkt, af en toe gehinderd door de soms wat te hard slaande Ineke. Flenter liet zien was voor fraaie single-no te loopjes en akkoorden je op een gitaar kan spelen zonder veel on derscheid in de uitvoering van de stukken aan te brengen. Pas in de laatste paar numnjers van het concert leek het kwartet op een niveau geraakt te zijn dat pure techniek oversteeg. KEN VOS AMSTERDAM (ANP) - "Ik heb kunst gezocht en gevonden waar van ik durf te beweren dat zij in haar concept en vorm uitwerking heeft op onze voorstellingen- en gedach- tenwereld. En wel op zo'n manier dat we het gevoel krijgen nog in vloed uit te oefenen op onze werke lijkheid en bij machte zijn de eigen tijd gestalte te geven". Dat schrijft directeur W. Beeren van het Stede lijk Museum in Amsterdam in zijn verantwoording bij de expositie 'Energieën', de belangrijkste ten toonstelling van Van Gogh-jaar. De expositie werd gisteren geopend voor het grote pu bliek en is tot en met 29 juli te zien in het grootste deel van de zalen op de tweede verdieping. Te zien is onder meer werk van Walter de Maria (20 diagonaal ge plaatste, in brons uitgevoerde cillin- ders), Luciano Fabro (vooroverleu- nende sculpturen in het trappen huis), Anselm Kiefer (een straalja ger in lood met erachter een loden schilderij), Ettore Sottsass (een ont werp voor acht kasten) en Issey Miyake (kleding).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 10