Slauerhoff is springlevend en genietbaar
Op zondagavonden TROS-hoorspelen naar romans van 'gedoemde dichter'
:ïl
RAAAH WE
ZINKEN ff
ZATERDAG 7 APRIL 1990
p|Us^f=
ALKMAAR Dat het on
vervreemdbaar Neder
landse en tegelijk zo van
exotische verten
doortrokken werk van de
schrijver, dichter en
scheepsarts Jan Jacob
Slauerhoff (1898-1936)
nooit is ontdekt door de
vaderlandse filmindustrie
mag gerust een wonder
heten. De niet bepaald on
der ideeënrijkdom gebukt
gaande scenarioschrijvers
krijgen deze maand een
uitstekende voorzet van
TROS-radio. Een hoor
spelserie die bewijst dat
onze enige echte 'gedoem
de dichter' zich in elk ge
val uitstekend leent voor
radio-drama.
door
Peter Dicker
De TROS vervolgt de steeds
meer luisteraars kluisterende se
rie hoorspelen op basis van oor
spronkelijke Nederlandse litera
tuur met een gedurfd project:
vijf keer Slauerhoff. Het toneel
spel 'Jan Pieterszoon Coen' werd
vorige week uitgezonden en de
drie romans 'Het Verboden Rijk'
(in twee delen). 'Het Leven Op
Aarde' en 'De Opstand van Gu
adalajara' volgen de komende
vijf zondagavonden op radio 4.
Sylvia Liefrinck tekende voor de
regie en de bewerking van de ro-
Springlevend
De nieuwe reeks luisterspelen
bewijst dat Slauerhoff (1898-
1936) nog springlevend en zeer
genietbaar is. Voor de liefhebber
zal zijn beeldend en onmisken
baar eigen taalgebruik voortdu
rend doorklinken. Wie simpel
weg verslingerd is aan radiodra
ma. kan rekenen op meeslepen
de vertellingen tegen het nostal
gische geluidsdecor van sche
pen, zeeën, havensteden en kust
en. Het want en het houten dek
knarsen en kraken,
piepen en meeuwen schreeu
wen. antieke uitheemse muziek
instrumenten geven een authen
tieke couleur locale aan verre
oorden: Portugal, Macao en Chi
na in de zestiende en het begin
van de twintigste eeuw ('Het Ver
boden Rijk' en 'Het Leven op
Aarde') en Mexico aan het begin
van deze eeuw ('De Opstand van
Guadalajara').
Sylvia Liefrinck: "Ons doel
was natuurlijk het eigen produkt
te maken dat een hoorspel nu
eenmaal is. Maar ik heb er als be
werker en regisseur alles aan ge
daan om de sfeer, zeg maar de
geur van Slauerhoff zo goed mo
gelijk te bewaren. Zowel in de
monologen en dialogen als in de
beschrijvingen door de verteller
heb ik geprobeerd de typisch
'Slauerhoviaanse' accenten
recht te doen."
"Het was een hele puzzle, je
voelt je bijna een detective. Met
een paar opdrachten tegelijk.
Om te beginnen mag je Slauer
hoff niet vermoorden: het gevoel
dat uit zijn werk spreekt moest
hoe dan ook intact blijven. En
dat moest dan binnen het bestek
van telkens een uur radio.",
Dubbelroman
Dat keurslijf van een uur bleek in
het geval van 'Het Verboden
Rijk' te strak. Dat boek is bijna
een dubbelroman waarin de
twee hoofdfiguren, een twintig
ste eeuwse Ierse marconist en
een zestiende eeuwse Portugese
dichter, uiteindelijk samenval
len. De bewerkster: "Het zat 'm
niet in de omvang, maar de intri
ge is zo gecompliceerd dat ik hal
verwege de produktie aan de bel
heb moeten trekken. Gelukkig
kreeg ik toen het groene licht om
het in twee delen te brengen. En
toen nog bleef het moeilijk om te
snijden. Om wezenlijke onderde
len varT het verhaal mee te ne
men, moest ik soms de prachtig
ste beschrijvingen opofferen. En
als je al werkende steeds meer
van dat werk bent gaan houden,
dan is dat soms heel pijnlijk."
Liefrinck ontkwam er niet aan
om als bewerker dingen toe te
voegen: "Een probleem was, dat
Slauerhoff een typische man
nenwereld beschrijft. Vrouwen
J.J. Slauer
hoff: meesle
pende vertel
lingen tegen
nostalgische
geluidsdecor.
spelen wel een grote rol in zijn
werk. maar meer als symbolen.
Ze worden vaak summier uitge
werkt. als droombeelden bijna.
Maar je kunt het de luisteraar ge
woon niet aandoen om een uur
lang alleen maar bromstemmen
van mannen te laten horen. Dus
heb ik hier en daar de vrouwen
rollen wat naar voren gehaald en
uitvergroot. In het na Slauer-
hoffs vroege dood gepubliceerde
'De opstand van Guadalajara'
spelen vrouwen vrijwel helemaal
geen rol. Dus heb ik een bijfiguur
als de moeder van Tarabana
moeten uitvergroten, om er nog
een beetje evenwicht in te bren
gen."
De radiomaakster noemt het
een 'geweldig geluk' dat ze zowel
de regie als de bewerking voor
haar rekening mocht nemen:
"Die kans krijg je niet vaak in dit
vak. Het grote voordeel is. dat je
er geweldig goed in komt te zit
ten: ik heb echt met Slauerhoff
geleefd. Omdat ik alleen zijn ge
dichten en een aantal verhalen
kende, had ik wel anderhalve
maand nodig om me mentaal
voor te bereiden en in de romans
in te lezen. Daarna heb ik voor
het schrijven van de drie hoor
spelen telkens drie weken nodig
gehad. En dan bedoel ik dag en
nacht."
Visionair
"In mijn kleine werkkamer heb
ik gewoon die wereld van Slauer
hoff opgeroepen en me door
niets meer laten afleiden. Ik heb
heel open zitten werken, zo min
mogelijk oordelend. Om de oor
spronkelijke bron, Slauerhoffs
werk, zoveel mogelijk intact te
laten. En om een beeld te krijgen
van de wijze waarop Slauerhoff
dat zelf allemaal heeft opge
schreven. Dat moet hij heel ge
concentreerd gedaan hebben. In
een roes bijna. Kijk maar naar
het slot van 'Het leven op aarde',
dat is tijdloos, bijna visionair."
Liefrincks werkwijze leidt be
paald niet naar tevoren vast
staande doelen. "Zo werkt dat
niet met mijn manier van radio
maken. Al ben ik dan tien keer de
regisseur. Zo heb ik eerst 'Het
Verboden Rijk' bewerkt en toen
pas 'Het leven op aarde' ingeke
ken. Terwijl dat toch het vervolg
erop is. Dat heb ik bewust ge
daan. Voor mij moet het een
avontuur blijven. Als je tevoren
al weet waar je uitkomt, dan zitje
fout. Hoorspel maken is een cre
atief proces als elk ander. Dat
moet groeien, in samenwerking
met de acteurs en de technici."
Al kijkt Liefrinck dan dank
baar terug op de enerverende
kennismaking met de over de
wereldzeeen dolende dichter-
/schrijver. "Als ik tevoren had
overzien hoeveel haken en ogen
er aan het werk zaten, dan was ik
misschien afgehaakt. Want het
was heel ingrijpend. Prachtig,
maar heel ingrijpend."
('Het Verboden Rijk'. 8 en 15
april. 'Het Leven Op Aarde' 22
april. 'De Opstand van Gu
adalajara', 29 april: telkens via
Radio 4, rond de klok van 23.00
uur.)
Coördinatie
tv-netten rond
HILVERSUM (ANP) - De Hil-
versumse publieke omroepen
hebben gisteren definitief beslo
ten de programmering op de
netten Nederland 1, 2 en 3 te co
ördineren. Een woordvoerder
van de NOS heeft dat na afloop
van een besloten vergadering
van het NOS-bestuur desge
vraagd meegedeeld.
Er komt per avond een 'om
roep van dienst' die erop moet
toezien dat niet tegelijkertijd op
de drie netten gelijksoortige
programma's worden uitgezon
den. Ook zal er dagelijks ten
minste één actualiteitenrubriek
op het scherm komen.
De omroep van dienst zal in
principe een A-omroep zijn
(AVRO, KRO, VARA, TROS.
NCRV, Veronica). Er is wel een
probleem gerezen door een ruil
van de VARA en de EO. De
laatste komt in het wintersche-
ma, dat per 1 oktober ingaat, op
de donderdag en de VARA op
de dinsdag. Welke omroep pre
cies op welke avond de coördi
natie ter hand moet nemen moet
nog nader worden vastgesteld
door een college van program
maleiders.
dinsdag 13.00 tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur
(Elisabeth Ziekenhuis) EHBO zieken
huis Rijnoord elke dag geopend.
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071—178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
uur en na overleg.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uür en na
overleg.
Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur.
St. Elisabeth Ziekenhuis (tel.
071-454545): volwassenen
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd. 11.15-12.00 uur,
14.00-14 45 uur en 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur, al
leen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Ziekenhuizen
Afdeling CCU (hartbewaking):
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur.
Intensieve verpleging: li.00-14.30
kinderen) 14.15-15.00
18.30-19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskun
de 19.30-21.00 uur. (Uitsluitend voor
Partners/echtgenoten.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag
kinderen.
Prematurenafdeling in overleg doorlo
pend bezoek mogelijk.
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver
strekt.
Kinderafdelingen, voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met de
hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol
gende tijden: keel-, neus- en oorheel
kunde en neurologie: 14.15-15.00 uur
en 18.30-19.30 uur: oogheelkunde en
heelkunde 14.15-15.00 uur en
18.30-19.00 uur.
15.15-17.00 uur; babyzaal en boxenaf
deling: vctfgens afspraak met de hoofd
verpleegkundige.
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur.
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
Schraal weer
Er staat vandaag een flinke
noordoostenwind, die zeer dro
ge lucht meevoert. Het zal daar
om schraal aanvoelen.
Boven land wordt de wind vrij
krachtig, windkracht 5, aan de
kust en op het IJsselmeer
krachtig tot hard, 6 a 7 bft. De
windtoename ten opzichte van
de voorafgaande dagen is het
gevolg van een depressie die
vanuit Spanje via Frankrijk
naar midden-Europa opdringt.
Wolkenvelden, die met de de
pressie samenhangen kunnen
morgen het zuiden van ons land
bereiken maar het blijft waar
schijnlijk wel droog.
De middagtemperatuur
wordt ongeveer 10 graden.
Weer in Europa
Noorwegen: Perioden met zon.
Zondag vooral in het noorden eni-
Het Weer
ge tijd regen of sneeuw.'s Nachts
in het noorden lichte tot matige
vorst. Middagtemperatuur van 0
graden in het noorden tot 5 gra
den in het zuiden.
Zweden: Eerst nog enkele bui
en. In het weekeinde overwegend
droog en perioden met zon.'s
Nachts in het zuiden lichte tot
matige, in het noorden matige tot
strenge vorst. Middagtempera
tuur van -8 graden in het noorden
tot plus 8 in het zuiden.
Denemarken: Perioden met
zon en in het noorden eerst een
enkele bui.'s Nachts lichte vorst.
Middagtemperatuur rond 8 gra
den.
Engeland: Perioden met zon, maar in
noord-Schotland eerst nog enkele bui
en. Middagtemperatuur rond 10 gra-
Duitsland: In het noorden perioden
met zon, in het zuiden veel bewolking
en nu en dan regen. Middagtempera
tuur rond 11 graden.
Zwitserland en Oostenrijk: Veel be
wolking en af en toe regen, boven 2000
meter sneeuw. Middagtemperatuur
rond 12 graden, zondag wat hoger.
Nulgradenniveau rond 2000 meter.
Italië: In het algemeen veel bewol
king en af en toe regen. Middagtempe
ratuur van 16 graden in het noorden
tot 22 op Sicilië.
Joegoslavië: Veel bewolking en voor
al in het noorden af en toe regen. Mid
dagtemperatuur van 14 graden in het
noorden tot 20 graden in het zuiden.
Griekenland: Perioden met zon, maar
ook een enkele bui. Middagtempera
tuur rond 22 graden.
Frankrijk: Veel bewolking en af en
toe regen. Zondag ook enkele opkla
ringen. Middagtemperatuur van 10
graden in het noorden tot 18 graden
aan de Rivièra.
Spanje en Portugal: Veel bewolking
en geruime tijd regen. Zondag van het
noordwesten uit enkele opklaringen.
Middagtemperatuur van 14 graden in
het noordwesten tot 20 in het zuiden.
Bioscopen
19.00 en 21.15
14.30 uur. al.
LIDO 1. 2, 3. 4. en STUE
(124130/133210): The war of Roses', a!
'Next of kin', al.
'Turner Hooch', dag. 14.30, 19.00
jets society', dag. 18.45 en 21.15
ma., di. en do. ook 14.15 uur, al.
the fourth of July', dag. 20.30
'Honey I shrunk the kids', dag. 18.45 uur,
al.
Oliver Co.', za.. zo. en woe. 14.30 uur,
al.
TRIANON (123875): '9'/2 weeks', dag.
21.15 uur.
'De stam van de holebeer', dag. 19.00 uur,
za., zo. en woe. ook 14.30 uur.
REX (125414): 'Voyeur', dag. 14.30, 19.00
en 21.15 uur, a.l.
KIJKHUIS
'Splendor', vr. t/m do. 19.30 en 21.45 uur.
'Do the right thing', vr. t/m ma. 20.00 en
22.15 uur.
'Paris Texas', di. 20.00 en 22.30 uur.
'Rain Man', woe. 20.00 en 22.15 uur.
'Dangerous Liaisons', do. 20.00 en 22.15
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1. 2, 3. 4 'Koko Flanel', dag 18.3
en 21.00 uur. za. en woe. 13.45, 18.30 e
21.00 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.30 en 21.0
uur, al.
'The war of the Roses', dag. 18.45 en 21.1
uur. za. en woe. 13.45, 18.45 en 21.15 uui
zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.15 uur. al.
'Black rain', dag. 18.45 en 21.30 uur, z<
'Harlem nights', dag. 18.30 en 21.15 i
za. en woe. 13.30, 18.30 en 21.15 uur;
13.30, 16.00, 18.30 en 21.15 uur. 12 jr.
Parkfilmhuis
(voor reserveringen: 01720-95600)
'Veronico Cruz', vr. 20.30 uur.
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
GREENWAY: When Harry met Sally',
vr. en za. 19.00 en 21.15 uur; zo. t/m do.
20.15 uur, 12 jr.
'Erik de Viking', vr. en za. 19.00 en 21.15
uur, za., zo. en woe. 15.45 uur. al.
'Ghostbusters II', za,, zo. en woe. 14.00 en
15.45 uur.
'Wait until spring bandini', zo. t/m do.
20.15 u
Wassenaar
(voor reserveringen: 01751-13269)
ASTRA: Parenthood', vr., za. e
20.00 uur, al.
'A dry white season', ma., di. en
14.00 uur. 12 jr.
LEIDSCH DAGBLAD ALPHENS DAGBLAD
REGIOKANTOREN
Juhanastraat 19. 2405 CG
Alphen a'd Ri|n. 01720-93961
Vuurbaakplein 11 2225 JB
Katwijk. 01718-12383
Grachtweg 53a 2161 HM
Lisse. 02521-13634
NABEZORGING
POSTADRESSEN
Postbus 54 2300 AB Leiden
Postbus 83. 2400 AB Alphen
KABELKRANT
Redactie 071-161420
ABONNEESERVICE
ABONNEMENTEN
Abonnementsgelden d
geh|k
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma.-vrij, van 8 00-17.00
SLEUTELTJES
ma.-vrij van 8 00-17.30 uur 071-143545
REDACTIE (071-161424)
(na kantoortijd, zie telefoonboek)
Hoofdredacteur J.G C Maioor
Ad|. hoofdredacteur: R D Paauw
Alg
Plv alg.
Aangesloten bij de GPD. de Gemeenschap
pelijke Persdienst.
ZOU HET NIET LOGISCH ZIJN
NA DE OMWENTELING IN OOST -
EUROPA, DAT AMERIKA ZIJN
TROEPENMACHT IN
MIDDEN-EUROPA Qi.
.VERMINDERT?
AMERIKA IS
VAN MENING
OAT 0E
SOVJETUNIE
DE ENIGE MACHT
IS DIE HEM
KAN BEDREI
GEN
