De Vries: sociale kant
beleid benadrukken
NABIJ
Godsdienstleraar
vaak in isolement'
I REPORTAGE
'Economische groei doet meer dan werkgelegenheidsmaatregelen'
Omdat leolux meubilair te apart
isomgeexposeerdteworden
tussen tientallen andere stijlen.
noorthÉmdmm
Kruisweg in Antonius
VRIJDAG 6 APRIL 1990
DEN HAAG In zijn tijd als CDA-fractieleider in de Twee
de Kamer werd Bert de Vries vrij algemeen aangemerkt als
een wat grijze, kleurloze man. Alleen bij de algemene poli
tieke beschouwingen zette hij met een breed verhaal de
toon. Verder timmerde hij nauwelijks openlijk aan de weg.
Inmiddels is De Vries zes maanden minister van sociale za
ken, het departement waar het speerpunt van het kabinets
beleid, de werkloosheidsbestrijding, vorm gegeven moet
worden. Een zaak die haast wel om een actieve 'verkoop'
van het beleid vraagt.
De Vries: "Ik wil mijn werk goed doen. Publiciteit zoeken
omwille van de publiciteit, doe ik niet. Het moet in dienst
staan van het overbrengen van het beleid. Het aan de man
brengen ervan".
Zelfs de wisseling van coalitiepart-
ner, WD naar PvdA, brengt de
CDA'er niet tot boude uitspraken.
Hij noemt het "politiek onvermijde
lijk" gezien de verkiezingsuitslag
van september 1989. Tegelijk er
kent hij dat "de sociale kant van het
beleid" meer nadruk behoefde. "Ik
zeg niet dat dat alleen kan met de
PvdA, maar in het tweede kabinet-
Lubbers ontstonden met de WD
juist op dat terrein spanningen over
bijvoorbeeld de reductie van het
minimumloon, de bevriezing en de
koppeling. In de CDA-fractie wer
den toen opvattingen ontwikkeld
die daartoe leidden".
door
Carel Goseling en
Pieter Couwenberg
Over het verschil tussen WD en
PvdA in de samenwerking wil De
Vries niet veel kwijt. Hij roemt de
redelijke toon van discussies in het
kabinet en de manier waarop men
met elkaar omgaat. "Zakelijke argu
menten geven de doorslag". Wel er
kent hij dat "de ambities van de so
ciaal-democraten wel eens verder
reiken dat de mogelijkheden". Met
name bij beleidsintensiveringen
hebben zij moeite om voldoende re
aliteitszin aan de dag te leggen en te
aanvaarden dat de mogelijkheden
daarvoor zeer beperkt zijn.
Een waarschuwing, net zoals hij
die na de gemeenteraadsverkiezin
gen losliet. De Vries noemde het
toen een risico als de PvdA zich bin
nen de coalitie radicaler zou gaan
opstellen als reactie op de dreun die
men van de kiezers kreeg. Meer
'smoel' zou gaan tonen. "Die risico's
zijn er nog, maar ik vind dat de
PvdA tot nu toe heel verstandig
heeft gereageerd. Ik betwijfel ook of
de verkiezingsuitslag in verband
gebracht moet worden met te wei
nig smoel. De PvdA heeft juist
slecht gescoord in gemeenten waar
ze veel smoel had getoond. Dat is
ook een van de problemen. De span
ning tussen de ambitie en de realisa
tie van hetgeen je nastreeft. Als die
te groot wordt, kan dat consequen
ties hebben voor de aantrekkings
kracht op de kiezers".
Over ambitie gesproken, minister
Kok (financiën) schoof deze week in
zijn Kaderbrief over de begroting
1991 enkele problemen richting De
Vries. Zo moet het aantal uitkering-
trekkers verder omlaag om bezuini
gingen in de sociale zekerheid te ha
len. De Vries reageert niet enthou
siast: "Die brief staat hier niet ter
discussie".
Na een seconde bedenktijd: "Het
gebruik van uitkerin^geld om
mensen weer aan het werk te krij
gen staat niet ter discussie. In de so
ciale zekerheid bestaan wel afspra
ken om overschrijdingen binnen de
sector te compenseren. Dat is geen
opgewekte bezigheid maar een van
de moeilijke opgaven in deze func
tie. Ik zal ook tegen Wim zeggen:
het is redelijk dat jij voorstellen
doet voor de rijksbegroting maar de
sociale zekerheid is van mij".
Van Kok moet De Vries ook mee
praten over het opvangen van een
WIR-tegenvaller van twee miljard
gulden. De schatkistbewaarder wil
het bedrijfsleven daarvoor laten op
draaien. In 1988 kregen de bedrij
ven juist financiële compensatie
voor het wegvallen van de WIR, een
afpraak waar De Vries toen als frac
tieleider mede verantwoordelijk
heid voor droeg.
Is afspraak nu afspraak of steunt
hij Kok? De Vriee: "Ik doe nooit van
die absolute uitspraken, zeker zo
lang ik niet weet wat er precies aan
de hand is. Het beeld wat wij toen
bij die afspraak hadden was niet al
tijd even realistisch wat betreft de
uitgaven voor latere jaren en de ont
wikkeling van de vennootschapsbe
lasting (waarmee WIR wordt verre
kend, red.). We moeten er eens gron
dig over praten. Maar ik hou er wel
van afspraken na te komen, dat
wel".
Dichter bij huis nu: de aanpak
van de werkloosheid. Dit jaar lijkt
een verloren jaar te worden. Een
aantal banenplannen (Jeugd werk-
garantieplan, banenpools voor lang
durig werklozen) en subsidierege
lingen is al naar 1991 doorgescho
ven. De sluitende aanpak van de
jeugdwerkloosheid is op de tocht
komen te staan en de aanpak van de
arbeidsongeschiktheid laat ook nog
even op zich wachten. De Vries:
„Natuurlijk jeuken mijn vingers
wel eens. Het is soms frustrerend
om te zien hoe lang het duurt voor
dat iets kan worden ingevoerd. An
derhalf jaar voor de invoering van
een nieuwe maatregel is verdraaid
snel".
Toch wil De Vries 1990 niet zien
als een overgangsjaar, laat staan een
verloren jaar. Daarvoor zijn de ba
nenplannen en subsidie-regelingen
maar hulpmiddelen in de strijd. De
wonderen moeten komen van het
economisch tij en de barometer
staat momenteel op 'zonnig'. "Dank
zij de economische groei zijn er vo-
De Vries: 'Stille diplomatie en hoop op voortgaande economische groei'.
Gedeeltelijk arbeidsongeschikten zijn teveel aangewezen op sociale werkplaatsen. De Vries overweegt bedrijven
te verplichten meer wao'ers in dienst te nemen. "Als ik over quota denk, dan het eerst bij arbeidsongeschikten
dus.
Beducht
Koudwatervr
rig jaar 120.000 nieuwe banen bij ge- Tegelijk wil De Vries langdurig de speerpunten van het kabinetsbe
komen. Dit jaar zijn er dat 100.000. werklozen en andere kwetsbare leid: het oplossen van de jeugd-
Als we dit tempo vasthouden, dan groepen niet blij maken met dode werkloosheid,
komen de probleemgevallen van- mussen. Hij spreekt van een reëel
zelf aan de beurt. Alle werkgelegen- aanbod voor scholing, het opdoen
heids-maatregelen zijn eigenlijk in- van werkervaring of een concrete
ferieur aan de économische groei. baan. Dat dit voor zestig procent "De .gemeenten
Daar moet het van komen". van de individueel benaderde lang- zijn nog beducht
Toch komt het merendeel van de dung.werk lozen met ntete entam
100.000 ™eu™ banen met terecht VQQr 40 procent jets doet, is dat wel oeaucni zijn «e r.e, ,e flP
bij de kwetsbare groepen zoals 4Q cent Je moet wel de ambitie gen als het werkgelegenheidsbeleid
lfng ««"B ™e.rlIlozen houden hoger uit te komen maar faalt. De gemeenten zijn bang dat de
den. Maar dat is voor De vries een het aanbod moet wel reëel zijn. Men centrale overheid zal roepen: 'Gij
kwestie van tijd, vooropgesteld dat t maaf gemeente zijt in gebreke gebleven
de economische groei aanhoudt. arKeidsbureau om
"Öp den duur komen de langdurig daar weer jn de kaartenbak te ver.
dwijnen. Of dat de aanbeveling
wordt gedaan dat er scholing nodig
vervolgens een half jaar
sociale partners
m verplichtingen
te gaan. Ze willen nog geen ver
antwoordelijkheid dragea zolang ze
beducht zijn de Zwarte Piet te krij-
werklozen automatisch
beurt. Door de vergrijzing komen er
steeds minder nieuw opgeleiden op vervoleens een half
de markt. Bedrijven worden daar- _-h_urd Tjiteaande
d^ttmntfpn anrfprp kanalpn la"g",ets 6e_°®u™ -Uitgaande
gemeente zijt
en wij zijn niet verantwoordelijk'.
Zo zal het niet gaan omdat ook wij
een eigen verantwoordelijkheid
houden. Ik zal nog veel zendings
werk moeten verrichten".
Maar zorgen hoeven we ons niet
kin-
door gedwongen andere kanalen te maken Het gaat slechts
gaan^ic^afvragen hoe z^ h?de toe- - aanl°°PPeri°^
komst aan personeel kunnen ko- Zq za, het ook gaan in het drie.
-- ,.r Z.O zal nei ook. gaan in nei une-
hoeksoverleg in de verzelfstandig-
"De nieuwe opzet moet e
kans krijgen. Daarbij
loopperiode nodig
eerlijke
hun vooroordelen opzij schuiven en dg arbejdsvoorziening. Voorlopig elkaar kan inspelen. Er zullen best
langdurig werkloze in dienst kyk d soc;aie partners nog wat fricties komen. Vooral
en". Hij wijst op de afspraken anJgstvallig naar de 0VP rheid. nu de verantwoordelijk is voor
7 ?,j - v p anesivaiiig naar ut: uvciuciu, nu uc vciomwuuiuwijn «w*
het midden- en kleinlbedrijf verzelfstandiging nog steeds niet is moet doorbroken worden. Ik zal
(KNOVJI onlangs heeft gemaakt met goedgekeurd door de Eerste Ka- daaraan aktief bijdragen", aldus De
minderheidsorganisaties over het i„„ vrioc
Beide partijen weigerden zich Vries.
nprctnnppl uit Hip mer. oeiue paiujen weigei
personeel uit cue onlangs te verplichten tot
Actief was de minister in ieder ge
val niet toen de cao-onderhandelin
gen startten. Er was weliswaar een
oproep tot beheerste loonontwikke
ling gekoppeld aan het verzoek om
werkgelegenheidsmaatregelen te
nemen, maar toen dat niet gebeur
de, deed de minister zijn mond niet
open in het openbaar. Liever pakt
hij dan de telefoon om al pratend
partijen tot elkaar te brengen. De
Vries wil wel erkennen dat de af
spraken in de inmiddels afgesloten
cao's 'beter' hadden gekund, jpker
op het gebied van werkgelegenheid
en scholing. "Afspraken daarover
moesten er forser inzitten".
Maar een reactiê. Ingrijpen? "Hoe
zou ik dan moeten reageren? Wette
lijk? Moet je een kruidenier ver
plichten iemand in dienst te nemen,
als hij zijn hoofd amper boven water
kan houden. Moet je hem iemand
gratis aanbieden? Dat is ook niet de
manier om de werkloosheid op te
lossen. Of moet ik werkgevers ver
plichten bepaalde groepen mensen
in dienst te nemen. Quota opleg
gen?. Hoeveel quota wilt u dan? En
hoe dacht u dat dat in de praktijk
gaat werken?. Ik kan wel een eigen
oordeel hebben, maar uiteindelijk
heb ik het niet voor het zeggen".
Loonmaatregel
Op het punt van de lonen echter
wel. Daar kan De Vries wettelijk via
een loonmaatregel ingrijpen. De mi
nister: "Wilt u dan geleide loonpoli
tiek? Het is heel verleidelijk om te
zeggen: het valt tegen, ik kan het
veel beter. Maar je kunt geen hek
om Nederland met zijn open markt
economie zetten. In de jaren zeven
tig hebben we talrijke loonmaatre
gelen gehad maar er is geen beheer
ste loonontwikkeling gekomen. In
de jaren tachtig was die er zonder
loonmaatregel wel. De ervaring is
dus niet zo datje zegt: dat is de me
thode om de zaak binnen de perken
te houden". Een kleine waarschu
wing heeft De Vries nog wel in pet
to. Als de loonstijgingen zodanig
zijn dat er niet langer sprake is van
een beheerste loonontwikkeling
"kan de consequentie daarvan zijn
dat wij daaraan conclusies moeten
verbinden voor de koppeling".
Al met al klinkt het hele verhaal
vrij afwachtend. Alsof de minister
alle heil alleen verwacht van wat
stille diplomatie richting sociale
partners en verder maar hoopt op
een afdoende economische groei.
De Vries: "Ieder moet zijn eigen
verantwoordelijkheid zien. De lan
ge termijn in de gaten houden en
onze concurrentiepositie. Dan kan
onze groei redelijk blijven. Als het
echter in de hele wereld slecht gaat
kan een dictator in ons land ook
niets oplossen".
Toch wijst De Vries het beeld als
zou hij lui in zijn stoel achterover
leunen van de hand. De aanpak van
de steeds toenemende arbeidsonge
schiktheid is daarvan een voor
beeld. De bewindsman acht het on
toelaatbaar dat hun aantal de ko
mende jaren zal oplopen van
830.000 nu tot 1 miljoen. "Alles wat
niet volmaakt is, is kennelijk niet
meer goed genoeg. We moeten nu
maar eens stoppen met het hospita
liseren en medicaliseren van de sa
menleving. We moeten met alle be
trokkenen een instrumentarium
zoeken om dat proces te stoppen.
Niets kiezen is de weg van de min
ste weerstand".
Kneusjes
De minister toont ineens daad
kracht. In antwoord op de vraag of
hij werkgevers hier dan wel met
quota wil confronteren zegt hij:
"Als ik al over quota denk, dan bij
de arbeidsongeschikten het eerst.
Maar zeker niet van harte". De uit
leg voor zjjn twijfel volgt meteen:
"Zelfs dan kan het verkeerd uitpak
ken. Bedrijven gaan in hun perso
neelsbestand naar kneusjes zoeken,
en verklaren die alsnog als arbeids
ongeschikt om zo aan hun quotum
te komen. Of dat vooruitgang is be
twijfel ik".
Op concrete aantallen wil De
Vries zich niet laten vastpinnen. Hij
verwijst naar het regeerakkoord
waarin staat dat er een stabilisatie
bereikt moet worden van het aantal
arbeidsongeschikten. "Als je realis
tisch bent is dat het maximum wat
er is te halen". Ongetwijfeld heeft
hij naar de economische barometer
gekeken en gezien dat de tijd voor
deze mensen nog niet rijp is.
ADVERTENTIE
mjnsmr/4, kaïwiik. immmn. wmtms koopavond. mmeewm
OEGSTGEEST Ongeveer veertig jongeren uit Oegstgeest, afkom
stig uit diverse kerken, hebben meegewerkt aan de voorbereiding van
de bekende rock-opera 'Jesus Christ Superstar', die vanavond en mor
genavond in de gereformeerde kerk (Mauritslaan) in Oegstgeest wordt
opgevoerd. Al ruim twee jaar geteden werd een eerste begin gemaakt
met dit omvangrijke project. De aanvang van de avonden is kwart over
acht en de toegangsprijs is tien gulden. Op de foto een beeld van de gene
rale repetitie, gisteravond. (foto Jan Holvast)
Docenten voelen zich in kou gezet
NIJKERK (ANP) Godsdienstleraren voelen zich in de steek
gelaten door de kerken. Gemeenten kunnen zij zich nauwelijks
inleven in de verlegenheid en gewetensnood van deze docen
ten.
Dit blijkt uit het boekje 'Gods
dienstonderwijs in intercultureel
perspectief, dat gisteren in Nij-
kerk werd gepresenteerd. Twee
medewerkers van het Christelijk
Pedagogisch Studiecentrum
(CPS), drs. D. Brokerhof en A.
Zuurmond, doen hierin verslag
van een onderzoek naar gods
dienstonderwijs aan een 'multi
religieuze schoolbevolking'. Zij
deden dat in opdracht van de We
reldraad van Kerken.
De hervormde islamdeskundi-
ge drs. G. Speelman zegt in het
boekje dat "tot de kerken nog
nauwelijks is doorgedrongen dat
Nederland een multireligieus
land is. Leerkrachten, die dage
lijks met de praktische en theore
tische problemen in een religieus
gemengde klas worstelen, voelen
zich door de kerken in de kou ge
zet".
Ds. J. Kraan uit Nieuw-Ven-
nep, die van 1986 tot 1989 namens
de Gereformeerde Kerken en de
Unie School en Evangelie het
christelijk onderwijs toerustte
voor de ontmoeting met moslims,
vindt dat de docenten pastoraal in
een isolement verkeren. Het is
volgens hem een slechte zaak dat
er, na de beëindiging van het
Unie-project niemand is vrijge
steld voor de pastorale begelei
ding van docenten. "Waarom krij
gen frontstrijders in de kerk zo
vaak de kous op de köp?"
Brokerhof eh Zuurmond gaven
EN VER
gisteren toe dat "het onderwijs
ook de kerk links heeft laten lig
gen". Veel scholen hebben zich in
het verleden van predikanten
ontdaan en godsdienstleraren
zonder enige binding met de kerk
aangesteld. Desalniettemin vin
den zij dat de kerken deze docen
ten nu best een steuntje in de rug
mogen geven, bijvoorbeeld door
speciale toerustingsbijeenkom
sten te organiseren.
Poorten. 'Geopende poorten
Jeruzalem' is het thema van twee
diensten voor belangstellenden
(tien en zeven uur) in Nieuwe)
oord (Rijnsburgerweg 124) in Le
den, waarin de baptistenpred
kant A. H. Agtereek voorgaat. Me
dewerking' verleent het Emmer
koor 'Le group évangelique'.
Paasconcert. Het gemengd
koor van de Leidse Nieuw-Apos
tolische Kerk (Höge Rijndijk 24)
geeft maandagavond een paas-'
concert in de Petrakerk (Cura-
<;aostr. 1), dat om zeven uur
gint. Met dit concert wil de kerk
mensen in staat stellen kennis te
maken met deze geloofsrichting,
De maker van de staties, de heer P. de Boer, bij het schilderij 'Simon
van Cyrene helpt Jezus' kruis dragen'. (foto wim Dijkman)
LEIDEN - In de kerk van de H.
Antonius van Padua aan de Bos-
huizerlaan zijn sinds gisteren ne
gen kruiswegstaties in de defini
tieve vorm te bewonderen. De af
beeldingen van het lijden en ster
ven van Jezus zijn gemaakt door
de Leidse kunstenaar P. de Boer.
Eerder dit jaar werd op grond
van een enquête onder de kerk
gangers over ontwerpen van de
staties besloten om de werken
aan te schaffen. In januari gaf een
lid van de bischoppelijke comis-
sie kerkelijk kunstbezit haar fiat
aan de Antoniusparochie om de
werken te kopen.
Traditioneel bestaat de serie
kruiswegstaties in totaal uit 14 de
len. De Boer heeft hiervan afge
weken, daar er voor zo'n aantal
geen ruimte was en tevens, omdat
hij alleen schilderijen heeft ge
maakt van momenten zoals die
ook in de bijbel staan beschrev
"Er is wel een uitzondering
dat is afbeelding van Veronica,
die het gezicht van Jezus droo;
En dat verhaal kun je niet in
bijbel terugvinden", aldus de
kunstenaar, die zelf "praktise
rend protestant" zegt te zijn.
"Ik vond het een hele eer om dil
voor de RK Kerk te mogen ma
ken". Via de rk familie van vader
skant, is de rijke roomse traditie
voor hem "nooit een vreemde
zaak geweest". Hij is blij dat i
protestantse kerken het gebruik
van symbolen weer terugkeert,
Van de hand van De Boer hangt
ook een drieluik in de Hoogland
se Kerk, terwijl hij daar in me
expositie zal verzorgen.
