Ook CDA wil snel korten op defensie OV-kaart studenten hangt weer aan een zijden draad Voorstel Kok positief ontvangen Opnieuw tal van landelijke acties tegen Shell op komst Nog geen standpunt kabinet over aidstesten verzekeraars Hof kan regeling reiskostenforfait afwijzen Burgemeester trekt klacht in WOENSDAG 4 APRIL 1990 BINNENLAND PAGINA 3 DEN HAAG (GPD) - Het CDA staat niet afwijzend tegenover het voorstel dat minister Kok (financiën) gisteren deed in zijn Kaderbrief om de komende jaren flink te korten dp het defensiebudget. CDA-woordvoerder De Kok vindt het schrappen van de in het regeer akkoord afgesproken groei van 0,6 procent voor 1990 en 1991 logisch. Maar een jaarlijkse bezuiniging met 1 procent in de periode 1991 tot 1995 "gaat verder dan ik had verwacht", aldus De Kok. DEN HAAG/LEIDEN - De strijd tegen de aanwezigheid van Shell in Zuid-Afrika wordt in alle hevigheid voortgezet. Onder het motto 'Pak een Pomp' wordt eind april, onder andere in Leiden, een internationa le actiedag georganiseerd. Op het programma staan verder onder meer de blokkade van een kolen- schip, de omsingeling van het Shell- hoofdkantoor en een demonstratie in Den Haag. door Weert Schenk De acties tegen Shell worden te genwoordig gecoöordineerd door het landelijk overleg 'Shell uit Zuid- Afrika, sancties nu'. Het is een sa menwerkingsverband van radikale, kerkelijke en anti-apartheidsgroe- pen, die vorig jaar al betrokken wa ren bij de blokkade van het Shell-la- boratorium in Amsterdam. Belang rijkste doel van de acties is "het maatschappelijk isoleren van Shell" en het onder druk zetten van de regering om over te gaan tot sancties tegen Zuid-Afrika. Op 28 april kan er even niet wor den getankt bij Shell, zeggen de ac tievoerders. Gehoopt wordt dat bij alle 1100 pompstations in Neder land op de een of andere wijze wordt gedemonstreerd. "De auto mobilisten die willen tanken, ko men terecht in een theaterstuk, een punkconcert, een filmvoorstelling, een hossende massa of een discus- Het landelijk overleg onder streept dat de blokkade-acties van de Shell-pompen geweldloos moe ten zijn. "Het doel mag niet zijn om koste wat kost die ene automobilist tegen te houden. De actie is ook niet tegen hem gericht, maar tegen Shell". In Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Wageningen komen er blokkades, in Noord-Nederland zal een 'actiekaravaan' zes Shell-pom pen aan de A28 (Groningen Zwol le) bezoeken en in Leiden worden automobilisten die in de buurt van een geel-rood benzinestation ko men, gewaarschuwd met de tekst 'U nadert Apartheid'. Op 17 mei willen de actievoerders weer de jaarlijkse aandeelhouders vergadering van Shell bezoeken. Net als vorig jaar zal daar iemand uit Zuid-Afrika het woord voeren. Ook een vertegenwoordiger van de Amerikaanse anti-apartheidsbewe ging een aandeel dat hem het recht geeft tijdens de vergadering het woord te voeren over het beleid van Shell. Het voorstel tot bezuinigingen op Defensie maakt onderdeel uit van een pakket maatregelen dat minis ter Kok voorstelt om blijvende te genvallers op te vangen die ont staan door de gestegen rente en de koppeling tussen lonen en uitkerin gen van ambtenaren en trendvol gers. De PvdA is enthousiast over de voorgestelde bezuinigingen op Defensie, maar woordvoerder Vos waarschuwt wel voor de sociale ge volgen. Hij verwacht dat het nog een hele toer zal worden om de be zuinigingen ook werkelijk te reali seren. "Maar dat vind ik een luxe probleem", aldus Vos. Het wijzigen van de afspraken in DEN HAAG (ANP) - Het kabinet wil de positie versterken van men sen die van een verzekeraar een aidstest moeten ondergaan voordat ze een levensverzekering of een pensioenregeling kunnen afsluiten. Maar aan een verbod op vooraf gaand testen voor te verzekeren be dragen boven de 200.000 gulden, wordt op dit moment niet gedacht. De huidige praktijk van "nee, ten zij" voor een te verzekeren bedrag van onder de twee ton blijft voorlo pig gehandhaafd. Intensive care dicht door te weinig personeel WAALWIJK (ANP) - De afdeling intensive care van het Sint Nico- laas-ziekenhuis in Waalwijk is tijde lijk gesloten door gebrek aan ge kwalificeerd personeel. De twee pa- tiénten die er verbleven zijn overge bracht naar andere ziekenhuizen. Dat heeft directeur Roelvink giste ren bevestigd. Volgens Roelvink was het door onderbezetting niet verantwoord de afdeling, waar 24 uur per dag toe zicht nodig is, nog langer open te houden. Wanneer de afdeling weer opent is niet te zeggen. Roelvink: 'In ieder geval zo snel mogelijk. Zo dra we gekwalificeerd personeel hebben gevonden kan de afdeling weer draaien". Volgens hem geldt het perso neelsgebrek niet alleen voor zijn ziekenhuis. "Kijk er de kranten maar op na. Er is een* groot tekort aan gekwalificeerd verpleegkundig personeel, vooral op operatieka mers, de intensive care en op de anesthesie". Ook vorig jaar was de afdeling intensive care van het Waalwijkse ziekenhuis even dicht. Dat blijkt uit een notitie die mi nister Hirsch Ballin (justitie) mede namens staatssecretaris Simons (volksgezondheid) over aids en erfe- lijkheidsonderzoek bij verzekerin gen aan de Tweede Kamer heeft toe gestuurd. Het standpunt van de be windslieden zal waarschijnlijk in juni door de Kamer worden behan deld. Hirsch Ballin schrijft in zijn noti tie er "de voorkeur aan te geven over de aidstesten op dit momént nog geen definitief standpunt in te nemen". Hij wil eerst de door de verzekeraars in het vooruitzicht ge stelde "medische criteria" voor het voorschrijven van een aidstest be kijken. Wel vindt hij dat in de "nee, tenzij "-situatie "een uiterst terug houdende test-praktijk moet zijn gegarandeerd". De minister wijst er in zijn notitie op dat het onderzoek naar seroposi tiviteit ook in Europese contekst moet worden gezien. Als je het vraagrecht van de verzekeraar zou beperken of uitsluiten, opent dat de mogelijkheid dat "slechte risico's uit het buitenland ook zouden moe ten worden geaccepteerd". Bij de versterking van de positie van kandidaatverzekerden denkt Hirsch Ballin onder meer aan een goede motivatie van de medische indicatie door de verzekeraar die voorafgaand een aidstest eist. Voorts zou de kandidaat-verzeker de het recht moeten hebben op een tweede test. De beslissing van een verzekeraar over bijzondere voor waarden of over uitsluiting zou des gevraagd ook moeten worden ge motiveerd. Maar ook in geval een medische keuring wordt verlangd vindt Hirsch Ballin dat de verzekeringne mer een aantal rechten moet heb ben. In deze situatie valt volgens de minister te denken aan de rechten die worden voorgesteld in het rap port "Goed gekeurd" bij aanstel lingskeuringen. Het gaat hier met name om het recht van (eerste) in formatie en privacybescherming. het regeerakkoord (0,6 procent groei in 1990 en 1991 en 'nulgroei' voor de jaren daarna) was niet te vermijden, meent CDA-er De Kok. "In een tijd van verminderende dreiging is een stijging van het de fensiebudget niet houdbaar. Ver mindert de militaire dreiging, dan moetje ook de politieke moed heb ben om te bezuinigen". De CDA'er beseft dat hij amper twee maanden geleden nog een heel ander verhaal verdedigde: toen diende Nederland te wachten op de resultaten van de onderhandelin gen over conventionele wapens (CSE). Maar de defensiebegroting mag nu ook volgens het CDA te da len. Ook op de NAVO hoeft niet te worden gewacht: "Het zou slecht zijn om op een visie van de NAVO te blijven wachten. Nederland moet maar met een eigen besparingsplan komen". Wir-tegenvaller Minder positieve reacties zijn er op het voorstel van minister Kok de meeruitgaven van de wir volgend jaar volledig te verhalen op het be drijfsleven. De totale wir-tegenval ler bedraagt sinds het aantreden van het kabinet al twee miljard gul den: een miljard over 1989, 600 mil joen over dit jaar en nog eens 400 over 1991. Het gaat om overschrij dingen van ramingen die zijn ge maakt nadat de wir officieel werd afgeschaft. CD A-fractieleider Brinkman zegt in het blad 'De Werkgever' van de christelijke werkgeversorganisatie NCW dat er zeer goede argumenten moeten zijn om terug te komen op afspraken. De afschaffing van de wir (in ruil voor een lagere winstbe lasting en het overnemen van de kinderbijslaglasten door het rijk) is uitvoerig met het bedrijfsleven be sproken. Afspraak is afspraak, al dus Brinkman. De opvatting van zijn PvdA-colle- ga Wöltgens staat daar haaks op. Hij vindt dat de overschrijding boven op de lagere winstbelasting en de overneming van de kinderbij- slaglast komt en er dus sprake is van 'overcompensatie.' De werkgeversorganisaties zijn furieus over de door Kok voorge stelde lastenverzwaringen. Zij vin den dat het kabinet daarmee onge loofwaardig wordt, na de gemaakte afspraken. Bovendien zorgen de in vesteringen die door de wir zijn uit gelokt voor hogere belastingop brengsten in latere jaren, zo redene ren ze. Het KNOV (midden- en kleinbedrijf) vindt dat ook de kop peling weer ter discussie moet wor den gesteld nu het financiële beeld voor 1991 niet glad loopt. DEN HAAG Met het draaien van een scène uit de speelfilm Charley and Iris, die het analfabetisme als thema heeft, is gisteren een officieel begin gemaakt aan het jaar van de alfabetisering. Zo'n tachtigduizend mensen in Nederland staan op de wachtlijst om te leren lezen en schrijven. Er komt meer geld om dat probleem op te lossen Het hoogtepunt van de Shell-ac- ties moet een maand later plaats hebben. Op vrijdag 15 juni willen de actievoerders het internationale hoofdkwartier van Shell en de pal daarnaast gelegen Zuidafrikaanse ambassade met duizenden mensen omsingelen en blokkeren. De vol gende dag, als Koninklijke Olie, de Nederlandse moedermaatschappij van Shell, honderd jaar bestaat en het precies veertien jaar geleden is dat in Soweto een opstand van zwarten bloedig werd neergeslagen, wordt een grote demonstratie geor ganiseerd, die bij het Shell-hoofd- kantoor zal eindigen. "We bereiden ons natuurlijk wel voor", zegt Shell-woord voerder Strooyink, "maar uit veiligheids overwegingen kunnen we er verder niets over zeggen". Hij ontkent dat een groot personeelsfeest, dat ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van Shell in de Utrechtse Jaarbeurs zou worden gegeven, uit angst voor acties is afgeblazen. "Er wordt nog over eventuele festivitei ten in het najaar nagedacht". Maij-Weggen wil 25 miljoen extra voor duinen DEN HAAG (ANP) - Voor herstel van de schade die de stormen in fe bruari aan de duinen hebben toege bracht is 25 miljoen gulden extra nodig. Uit recente berekeningen blijkt namelijk dat op verschillende plaatsen de Deltaveiligheid in ge vaar is. Minister Maij-Weggen (ver keer en waterstaat) zei dat gisteren in de Tweede Kamer. Het extra bedrag komt bovenop de 30 miljoen die het kabinet al heeft toegezegd voor het herstel van de stormschade op Texel en bij Ber gen aan Zee, Egmond aan Zee en Bloemendaal. Voor de extra bijdra ge van 25 miljoen, nodig voor een aantal Zeeuwse lokaties en Ame land, zal Maij-Weggen zich opnieuw tot het kabinet moeten wenden. Zij hoopt dat het kabinet voor 1 mei een beslissing neemt zodat de zand- aanvullingen nog dit jaar kunnen plaatsvinden. Maij komt binnenkort met de no ta Kustverdediging na 1990. Daarin wordt aangegeven hoe de duinen op lange termijn beschermd moeten worden. Landsadvocaat in advies aan regering: DEN HAAG (GPD) - Het is goed mogelijk dat het Europese Hof van Justitie het kabinetsvoorstel om ge bruikers van het openbaar vervoer uit te zonderen van de aftopping van het reiskostenforfait, zal afwij zen. Vooral de ongelijke behande ling van vrouwelijke deeltijdwer kers als gevolg van het voorstel is een belangrijk argument tegen de aftopping. Dit schrijft landsadvocaat mr. J. de Wijkerslooth in een advies over het kabinetsvoorstel. Vooral auto mobilisten die verder dan veertig kilometer van hun werk afwonen, gaan er wanneer dat voorstel wordt aangenomen op achtertuit. Zij mo gen hun reiskosten dan niet meer aftrekken van de belasting. Foren sen die een jaarkaart openbaar ver voer kunnen tonen, mogen de reis kosten wel volledig aftrekken. Vorige week zei staatssecretaris Van Amelsvoort (financiën) nog dat de landsadvocaat geen strijdigheid zag tussen het wetsvoorstel en rege lingen inzake gelijke behandeling. Maar De Wijkerslooth noemt het denkbaar dat het Hof zal besluiten dat de doelen van de regeling ook bereikt kunnen worden door min der scherpe eisen inzake controleer baarheid te stellen en meer belas tingambtenaren bij de controle in te zetten. De Wijkerslooth noemt een onge lijke behandeling in regelgeving overigens wel geoorloofd als er een objectieve en redelijke reden voor is. Daarbij bestaat een zekere beoor delingsvrijheid voor de wetgever. De landsadvocaat beroept zich daarbij op uitspraken van de Hoge Raad. Volgens hem hoeft de wetge ver ook niet van de regeling af te zien, omdat er in bepaalde streken geen of slecht openbaar vervoer is. KAMPEN (ANP) - Burgemeester Kleemans van Kampen heeft zijn klacht tegen lijsttrekker Kranen burg van Politiek Alert ingetrok ken. Kleemans stelde gisteren in een gezamenlijke verklaring met Kranenburg te hebben gehandeld "in het belang van Kampen". Kra nenburg beloofde daarin de contac ten met gemeentepersoneel te be perken tot de secretaris en dienst hoofden. Kleemans diende de klacht tegen voormalig PvdA-wethouder Kra nenburg een dag voor de verkiezin gen in omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan belediging, laster en smaad. Maar bij de verkie zingen slaagde Politiek Alert er in drie zetels te behalen. De burge meester en personeel van de ge meente Kampen reageerden afwij zend, ook al omdat de man twee jaar geleden werd veroordeeld voor on tucht met drie medewerksters van de gemeente. B en W besloten zijn bewegings vrijheid in het gemeentehuis te be perken. Kranenburg reageerde furi eus. Maar bemiddeling van com missaris van de koningin Hendrikx leidde gisteren tot de gezamenlijke verklaring. Binnenland kort Lozingspijp De lozingspijp van chemicaliëntan- kers onder de waterlijn wordt voortaan bij het afmeren in de Rot terdamse haven verzegeld door controleurs van het Gemeentelijk Havenbedrijf. De maatregel is be doeld om illegale lozingen in de ha ven, zoals die in het verleden wel voorkwamen, te voorkomen. De verzegeling mag pas worden ver broken nadat de tanker de haven heeft verlaten. BVD Het Landelijk Steunpunt Vluchte lingen onderzoekt of de Binnen landse Veiligheidsdienst informatie inwint over (politieke) activiteiten van vluchtelingen en asielzoekers. Volgens het steunpunt worden asielzoekers "bij herhaling" bena derd door BVD-rechercheurs. In ruil voor informatie zouden ze een Nederlands paspoort of de vluchte lingenstatus krijgen aangeboden. De BVD ontkent de praktijken. Klimrek Justitie heeft strafvervolging inge steld tegen een 27-jarige werkne mer en de 26-jarige directeur van een bedrijf dat vorig jaar een alpine- klim rek plaatste op de manifestatie 150 jaar Nederlandse Spoorwegen. Het klimrek woei op de eerste dag van de manifestatie om. Een jonge tje kwam om het leven, verschillen de mensen raakten gewond. De twee mannen wordt dood door schuld en zwaar lichamelijk letsel door schuld ten laste gelegd. Expansiedrift Een meerderheid van de Tweede Kamerleden houdt rekening met "economisch en politiek expansio nisme" van een herenigd Duitsland. Dat blijkt uit een enquête'van week blad Elsevier. Een minderheid van ruim een derde van de ondervraag de kamerleden vreest zelfs dat een herenigd Duitsland "militair expan sionistisch" zal worden. Overigens deed maar de helft van de kamerle den aan het onderzoek mee. UTRECHT/LEIDEN - Minister Ritzen (onderwijs) lijkt vastbeslo ten. De OV-jaarkaart voor studen ten wordt op 1 januari 1991 inge voerd. Maar de Nederlandse Spoor wegen hebben hun twijfels. Alles hangt nu af van het overleg dat Rit zen voert over het vervroegen van aanvangstijden van de lessen met drie kwartier. Lukt dat niet, dan hangt de OV-jaarkaart voor studen ten weer aan een zijden draad. NS- woordvoerder Binnendijk: "Wij willen graag meer mensen vervoe ren. Maar dat moet niet ten koste gaan van de mensen die we al heb ben". door Jeroen Dirks In het maandag gepubliceerde In voeringsplan voor de studenten kaart wijzen NS erop dat de treinen in de ochtendspits nu al bomvol zijn. Er kan bijna niemand meer bij. Ruim honderdduizend studenten in één keer betekent vrijwel zeker de doodsteek voor het regeringsbeleid dat er vooral op is gericht meer fo rensen de overstap te laten maken van auto naar trein. Gevreesd wordt dat zelfs vaste spoorreizigers de trein dan zullen verlaten. NS willen dat koste wat kost voorkomen en hebben als alterna tief voorgesteld de aanvangstijden voor lessen en colleges drie kwar tier 'te vervroegen. Dan worden de vroege treinen, die als het ware voor de spits uitrijden, gewoon langer gemaakt met extra rijtuigen. "Een kwestie van logistiek. We hebben namelijk erg veel materieel over, behalve in de echte spits", stelt NS- woordvoerder Binnendijk. "Afgelo pen weekeinde bijvoorbeeld ben 'ik Wachten op de trein op station Leiden, die studenten tijdens de spits te i met de trein naar Zandvoort ge gaan. Als je ziet wat er op zo'n mo ment in Amsterdam en Haarlem langs de kant staat; dat is buiten de spits allemaal over en kan zo wor den gebruikt". Vroeg op Vroeg op dus voor studenten. De eerste colleges zouden om kwart over acht 's morgens beginnen. Te vroeg, vindt de Landelijke Studen ten Vakbond, die toch al niet op de OV-jaqrkaart zat te wachten omdat hij gepaard gaat met een korting op de beurs. Te vroeg, meent ook een woordvoerder van de Leidse uni versiteit. "Technisch is alles moge lijk, maar de vraag is Qf het een reëel voorstel is. Veel studenten komen van buiten en je kunt je afvragen of je die voor dag en dauw hun bed moet uitjagen. Ik denk niet dat het goed is om ze zo buiten de maat schappij te plaatsen", meent de woordvoerder. "Ik denk bovendien dat studenten zich niet uit bed laten De kritische houding van Leiden betekent een tegenslag voor minis ter Ritzen (onderwijs). Hij heeft op korte termijn de Vereniging van Ne derlandse Gemeenten, de HBO- Raad, de Centrale Commissie voor Onderwijsoverleg (voor MBO-scho- len) en de Samenwerkende Neder landse Universiteiten uitgenodigd hun mening te geven over het ver vroegen van de aanvangstijden. Maar die mening moet niet afwij zend zijn; want een alternatief is er niet. NS (die in hun berekeningen het extra busvervoer voor studen ten al hebben meegenomen) reke nen voor dat als de aanvangstijden van colleges niet worden ver vroegd, tijdens de spits 35 procent van de treinen overbezet zal zijn. Overcapaciteit Binnendijk: "In de oorspronkelijke planning gingen we ervan uit dat de OV-jaarkaart voor studenten op 1 september vorig jaar zou worden in gevoerd. We hadden extra materieel gehuurd in het buitenland en be stellingen versneld laten afleveren. Door de val van het vorige kabinet op 2 mei 1989 werd het besluit tot de OV-jaarkaart voor studenten uitge steld. We hebben toen gezegd: we zitten straks met overcapaciteit, we gaan de markt op. Diverse grote be drijven waarmee we al in gesprek waren maar die we tot dan toe had den afgehouden, hebben gerea geerd en er ontstond een giganti sche run op de trein". Het volstromen van de treinen leidde ertoe dat NS onder de OV- jaarkaart voor studenten uitwilden. De kaart hingt voor het eerst aan een zijden draad. Maar er was een afspraak met het ministerie van on derwijs en wetenschappen en de in geschakelde rechter toonde geen mededogen: NS moeten de OV- jaarkaart voor studenten invoeren. Dat wordt moeilijk, stelt Binnen dijk, "mensen zijn en masse op ons afgekomen, veel meer dan we had den verwacht. Het was een geluk bij een ongeluk dat we die overcapaci teit van 1 september hadden, maar nu blijkt die groei door te gaan en daarom kunnen we op dit moment deze groep - de studenten er niet bij hebben in de spits", aldus de NS-woordvoerder. De cijfers spreken duidelijke taal. Willen NS studenten èn het stijgen de aantal treinreizigers in de spits op weg helpen, dan zijn in de win- terdienst 1990/91 249 extra rijtuigen nodig, een jaar later 348, in 1992/93 318 en in 1993/94 489 rijtuigen. Maar met een uiterste krachtsinpanning door het inzetten van buitenlands materieel en het aanpassen van pro- duktie- en onderhoudsprogram- ma's kunnen NS niet meer dan respectievelijk 61, 102, 146 en 187 extra rijtuigen op de rails krijgen. NS stellen in het invoeringsplan met spijt vast dat "andere kaart- soorten niet bespreekbaar zijn voor het ministerie van onderwijs en we tenschappen". Als in plaats van een volledige OV-jaarkaart studenten een traject- en weekendkaart zou den krijgen, zou dat het aanbod met 28 tot 36 procent drukken. Ook het gefaseerd invoeren van de kaart (bijvoorbeeld per schooltype of lichting) is niet haalbaar gebleken. Minister Ritzen heeft gekozen voor het volle pond. Een OV-kaart voor studenten het hele jaar en die moet al op 1 januari 1991 aan alle studenten zijn uitgedeeld ook. Hij heeft zich daarbij niet alleen de zor gen van NS, maar ook die van zijn collega Maij-Weggen (verkeer en waterstaat) op de hals gehaald. Zij heeft inmiddels van Ritzen geeist dat "medio mei" in ieder geval dui delijk moet zijn of de aanvangstij den van colleges en lessen inder daad vervroegd worden. De vraag is of dat zal lukken. Binnendijk con cludeert dat de invoering van de kaart opnieuw onzeker is. "Wat ik van minister Maij begrijp is dat zij duidelijk zegt: wordt niet aan die voorwaarde voldaan, dan geldt: sor ry, het kan niet". ADVERTENTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 3