Met elektronisch
huisarrest ben je
je eigen gevangene
Wee, ik kijk nie om in wrok
NABIJ
noort asatestesE:.
Perestrojka ook
bij Baptisteniinie
I REPORTAGE i
Wetenschappers nemen zelf proef op de som met Amerikaans alternatief
LE0LUX IS NOOIT GOEDKOOP MAAR
DE BIJBEHORENDE BINNENHUIS
ARCHITECT IS BIJ ONS GRATIS.
WOENSDAG 4 APRIL 1990
GEESTELIJK LEVEN
DE MEERN - Nee, het elektronisch huisarrest is 'm niet echt goed beval
len. Het bandje om de enkel dat een voortdurend signaal uitzendt naar
een computer om te zien of de 'gevangene' nog steeds thuis zit, gaf de eer
ste dag een hinderlijk gevoel. "Daarna raak je eraan gewend, maar dan
ontstaat er een ander probleem. Je vergeet gewoon dat je dat ding om
hebt. Dan wil je plotseling naar buiten en dan denk je er ineens weer aan.
Je hebt het gevoel vrij te zijn, maar je bent het niet. Dat geeft een loodzwa
re psychische druk".
door
Jos Heymans
Mr. A.P. van der Linden, docent
jeugdrecht aan de Rijksuniversiteit
van Utrecht, heeft een week voor
proefpersoon gespeeld in een expe
riment om na te gaan of elektro
nisch huisarrrest een goed alterna
tief is voor een gevangenisstraf.
Zijn conclusie: "Het systeem doet
voortdurend een beroep op je ver-
antwoordelijksgevoel. Je kunt zo
weglopen, niemand die je tegen
houdt. In een gevangenis heb je dat
niet. Daar zijn anderen verantwoor
delijk voor jou".
Van der Linden is de initiatiefne
mer van de Stichting Oase (Ontwik
keling Alternatieve Straf Experi
menten), die op eigen kosten onder
zoek doet naar andere vormen van
straf. De stichting bestaat uit des
kundigen van de universiteiten van
Nijmegen, Utrecht en Delft. De be
doeling van het onderzoek is alter
natieve straffen die meer effect sor
teren dan gevangenisstraf, te ont
wikkelen. Van een gevangenisstraf
is nog geen enkele 'boef beter ge
worden.
Negatief
"Een vrijheidsstraf is als vergel
dingsmiddel weliswaar verdedig
baar", vindt Van der Linden, "maar
in het algemeen zijn de nadelen gro
ter dan de voordelen. Het gedrag
van een gedetineerde wordt met
celstraf meestal negatief beïnvloed.
En het is toch de bedoeling van een
straf dat ervan wordt geleerd, dat
herhaling wordt voorkomen". Van
der Linden denkt dat elektronisch
huisarrest, in combinatie met ge
dragstrainingen, hieraan een bijdra
ge kan leveren.
Huisarrest lijkt geschikt voor
mensen, die zijn veroordeeld tot een
gevangenisstraf van maximaal zes
maanden en nog niet eerder in de
fout zijn gegaan. Ook is huisarrest
een prima alternatief voor voorlopi
ge hechtenis, elektronisch huisar
rest lost bovendien het nijpend te
kort aan celruimte op. Ook is deze
vorm van straf een stuk goedkoper.
Van der Linden: "Een gevangenis
straf kost de samenleving 400 gul
den per gedetineerde per dag. elek
tronisch huisarrest kost nog niet de
helft".
In de Verenigde Staten wordt
huisarrest veelvuldig toegepast.
Steeds meer gedetineerden zitten
hun straf thuis uit in plaats van in de
gevangenis. Drugshandelaren en
mensen die wegens gewelds- of ze
dendelicten zijn veroordeeld, zijn
hiervan uitgesloten. Onderzoek
heeft aangetoond dat drugshande
laren hun criminele praktijken ook
thuis kunnen uitoefenen. En huis
arrest van de andere groep misdadi
gers leidt tot onrust onder de bevol
king, aldus een Amerikaans onder-
Enthousiast
De vorige minister van Justitie,
Korthals Altes, heeft in 1989 aan ze
ven adviescolleges gevraagd te on
derzoeken of huisarrest ook in Ne
derland kan worden ingevoerd.
Nog niet alle reacties zijn ontvan
gen; de reden, dat Justitie geen me
dewerking verleent aan het experi
ment van de stichting Oase. "Zodra
de minister alle adviezen binnen
heeft, verwacht ik een positieve re
actie op ons verzoek om medewer
king", zegt Van der Linden. "Men is
bepaald enthousiast".
In afwachting van Justitie is de
stichting alvast begonnen met het
experiment. De bestuursleden fun
geren als proefkonijn. De appara
tuur is voor de periode van een jaar
gratis beschikbaar gesteld. Aan de
computer kunnen 500 gedetineer
den 'hangen'. Van der Linden: "Het
systeem is simpel. De gedetineerde
krijgt een band óm de enkel, die 24
uur per dag een onhoorbaar signaal
stuurt naar een in huis opgestelde
ontvanger".
Het bereik is beperkt tot onge
veer vijftig meter. "Zodra je bui-
Docent jeugd
recht en proefko
nijn Van der
Linden: "Je bent
heel snel aan de
enkelband ge
wend en vergeet
domweg dat je
een gevangene
in eigen huis
bent".
tenshuis bent. krijgt de ontvanger
geen signaal meer en dat betekent
dat de gevangene is ontsnapt. Er
gaat dan automatisch een telefoon
tje naar de meldkamer, waarna actie
wordt ondernomen".
Glasvezel
Technisch is het systeem water
dicht. "Het werkt niet op stroom, is
niet te falsificeren. In de enkelband
zit glasvezel, die het signaal uit
zendt. Je kunt er niet mee romme
len, althans tot nu toe niet. Je weet
natuurlijk nooit of nieuwe technie
ken het systeem in de toekomst
kunnen ondermijnen".
De stichting heeft de voorkeur ge
geven aan dit zogeheten 'continu
ous calling system' boven het 'ran
dom calling system'. Bij 'random
calling' wordt de computer gepro
grammeerd om op willekeurige
tijdstippen een telefonische contro
le uit te voeren. De gedetineerde
moet zich dan met behulp van de
enkelband identificeren. "Het na
deel daarvan is dat je telkens op de
meest onverwachte tijdstippen, dus
ook 's nachts, wordt gebeld. Je di
recte omgeving wordt daarmee las
tig gevallen. Dat heb je niet bij 'con
tinuous calling'. Niemand merkt
dat".
Elektronisch huisarrest kan op
verschillende manieren worden
toegepast. Het is mogelijk om de
straf in dagdelen op te leggen, bij
voorbeeld 's avonds en 's nachts, zo
dat de gedetineerde overdag ge
woon aan het werk kan. Het sys
teem vereist een grote zelfdiscipline
van de gedetineerde, zo ondervond
Van der Linden. "Je bent heel snel
aan de enkelband gewend en ver
geet domweg dat je een gevangene
in eigen huis bent. Dan belt bij voor
beeld je vrouw met de vraag of jij de
kinderen van school wilt halen. Als
je dat doet, ben je in overtreding.
Doe je 't niet, dan heb je ruzie met je
Reclassering
De stichting wil twee jaar experi
menteren met elektronisch huisar
rest. Tegelijkertijd moeten de proef
personen vaardigheidstrainingen of
andere cursussen volgen, die zijn
gericht op een geslaagde terugkeer
in de maatschappij. Daarvoor wil de
stichting de reclassering inschake
len. Huisarrest en cursus zijn in het
experiment aan elkaar gekoppeld.
Wie zich aan huisarrest of cursus
onttrekt, krijgt alsnog een gevange
nisstraf opgelegd.
DEN HAAG Veel mensen
verloren Hannie van Leeuwen
uit het oog sinds ze in 1978 de
Tweede Kamer verliet. In
werkelijkheid verlaat ze nu
pas de actieve politiek. Van
Leeuwen houdt het na vijftig
jaar echt voor gezien. Ze stelt
zich niet meer beschikbaar
voor het gemeentebestuur van
Zoetermeer, waar ze de afge
lopen jaren wethouder was.
Ze blijft nog wel enige andere
functies uitoefenen, zoals het
voorzitterschap van de Socia
le Verzekeringsbank.
door
Theo Haerkens
"Ik voel er niet voor om me nog
eens voor vier jaar te binden", ver
klaart de vrouw die tussen 1966 en
'78 als lid van de fractie van de Anti-
Revolutionaire Partij (ARP) in de
Tweede Kamer een grote bekend
heid verwierf. "Ik ben 64 jaar en het
wordt me te gortig om nog langer
zo'n negentig uur in de week te wer
ken".
In haar Haagse periode maakte ze
er een gewoonte van eens per week
een nachtje over te slaan om door te
werken. Zo vaak doet ze dat tegen
woordig niet meer, zegt ze. Het ge
beurt nu nog maar twee keer in de
maand.
Hannie van Leeuwen, die de re
putatie heeft een ijzervreter te zijn,
vindt hard werken ook nog steeds
nodig. Niet alleen voor zichzelf,
maar ook voor andere leden van de
gemeenteraad. "Die mensen doen
het werk naast hun gewone baan en
moeten daarnaast ook nog zien dat
ze contact onderhouden met de kie
zer. Als je dat goed doet, ben je echt
dag en nacht bezig".
Verontrustend
Ze vraagt zich af of redelijkerwijs
nog wel van een mens mag worden
verwacht dat die het raadswerk
combineert met een volledige baan.
"Het zou wel jammer zijn als dat
niet meer kan, want het is juist zo
goed dat er mensen in de raad zitten
die voeling hebben met de maat
schappij".
Dat daar nogal wat aan schort,
werd vorige week duidelijk bij de
gemeenteraadsverkiezingen. Onge
veer de helft van de stemgerechtig
den liet verstek gaan en dat vindt
Van Leeuwen "uiterst verontrus
tend"." Ze meent dat alle politieke
partijen zich de treurige verkie
zingsuitslag moeten aantrekken.
"Alle partijen moeten proberen de
band met de kiezer aan te halen".
Dat zou onder meer kunnen door
Hannie van Leeuwen (64) bKjft kritisch CDA-Kd
Hannie van Leeuwen: "ln onze kring wordt overdreven aandacht geschonken c
ziet men vaak niet staan. Daar heb ik wel onder geleden".
i het gezin. De alleenstaande
(foto GPD)
Leeuwen niet gedetailleerd meer
praten.
waarop de laatste jaren ook is bezui- Zelf heeft 2e deze tegenvallers volle-
nigd, flink op te trekken. Ze ver- dig verwcrkt en gecompenseerd in
wacht dat de belangstelling toe- haar wcrk Maar ook daar was het
neemt, als politici vaker dan
de vier .jaar verantwoording afleg- drie keer toe kon ze staatssecretaris
gen voor hun daden. worden, maar het kwam er telkens
Van Leeuwen wilde de kiezer al- niet van. "De eerste keer was het
tijd recht in de ogen blijven kijken. Biesheuvel die mij liet vallen terwil-
Dat heeft haar populair gemaakt, le van de komst van zijn kabinet. De
baar Ik. had het graag gedaan, maar
het leven heeft nu eenmaal een an
dere loop genomen. Ik kijk niet om
in wrok".
Het zou niet de laatste keer zijn
niet altijd botertje tot de boom. Tot dat Hannie van Leeuwen het met de
partij aan de stok kreeg. Dat zij i
dertijd tegen de vorming van h
CDA stemde, werd haar i
dank afgenomen. Toch was dat
geen reden de partij gedag te zeg
gen.
"Ik haak niet zo snel af. Ik heb me
afgevraagd of mijn bezwaren zo
groot waren dat ik moest overstap
pen naar een niet-christelijke partij,
maar dat was niet het geval. Ik kan
mezelf niet indenken als lid van een
andere politieke partij. Daarom blijf
ik ook in het CDA actief. Ik wil nog
zoveel mogelijk inbreng houden om
er het beste van te maken".
Technocratisch
In de tien jaar dat het CDA bestaat,
is de partij er niet in geslaagd de be
zwaren die Van Leeuwen koester
de, volledig te ontzenuwen. "Ik heb
vermoedelijk gelijk gehad", zegt ze,
"ik mis diepgang, de partij is te
technocratisch en dat spreekt de
kiezer niet aan". Ook inhoudelijk is
Van Leeuwen het lang niet altijd
eens met de lijnen die het CDA uit
stippelt. "In onze kring wordt over
dreven aandacht geschonken aan
het gezin. De alleenstaande ziet
men vaak niet staan. Daar heb ik
wel onder geleden".
Door die houding van het CDA
voor verbetering van de positie
de oudere ongehuwde vrouw.
"Veel ongetrouwde vrouwen van
mijn generatie zijn slecht af. Ik kan
op mijn vingers natellen waar ze
zijn gebleven: in het huishouden
van hun eigen ouders, in de fabriek
of in de wasserij. Mannen in die si
tuatie zijn altijd nog beter af, omdat
ze worden vertroeteld door hun ou
ders of hun zussen. Zelf heb ik ge
luk gehad, maar ik heb er dan ook
hard voor moeten werken".
tevens verhinderd al haar
bities
niet e' I
geen staatssecretaris worden
miste het burgemeesterschap.
Ze heeft het lang betreurd dat zc
geen gezin heeft kunnen stichten,
Haar ervaringen uit de oorlog
i- twee keer daarna ging het in een ka-
te maken. Ze trouwde binet met de PvdA mis, niet om het
kreeg geen kinderen, kon uitgestippelde beleid, maar vanwe
ge de listen en lagen van mijn eigen
partij tijdens de onderhandeling".
Een keer stond Hannie van Leeu
wen bovenaan op de voordracht om
burgemeester te worden, maar ook
werkte als vijftienjarige al als koe- dat kwam er niet
rierster - zijn daar deels debet
geweest. "Het
i de tijd dat je i
terswoning met
"Het was nog
burgemees-
tweeën moest
woeste tijd, waar alle waarden zoals zijn. Een ongehuwde burgemeester
geloof en trouw die ik in mijn jeugd kon toen eenvoudig nog niet. Een
msiMT 74. umm. ncoumm. ummm umm. imm mom
Nationaal congres koos nieuwe leiding
MOSKOU (ANP) - Ook de baptisten in de Sovjetunie hebben
hun eigen perestrojka doorgevoerd. Onlangs vond het nationa
le congres plaats dat voor de eerste maal zonder inmenging
door de autoriteiten een nieuw bestuur van de Baptistenunie
gekozen.
Enkele gestaalde kaders moesten
de leiding verlaten of een deel van
hun macht opgeven. De centraal
geleide organisatie, door de staat
opgelegd om de unie te controle
ren, is vervangen door een struc
tuur waarbij de nadruk op de au
tonomie van de plaatselijke ge
meenten ligt. Deze hervorming
brengt de Sovjet-baptisten dich
ter bij de traditie van de West-
europese baptisten.
In Estland en Letland hebben
de baptisten inmiddels hun eigen
unie gevormd, waarmee de situa
tie van voor de Tweede Wereld
oorlog is hersteld.
Tot dusver koos het congres
een raad die zelf uit zijn midden
de voorzitter, secretaris en overi
ge leden van het dagelijks be
stuur koos. Nu konden de gedele
geerden zelf de leiding kiezen.
Volgens de aftredende president
Jevgeni Logvinenko had de raad
voor godsdienstzaken, die na
mens de staat de activiteiten van
de kerken controleert, voor het
eerst geen invloed op de verkie
zingen.
Voorzitter is nu de 44-jarige
Grigori Komendant, plaatsver
vangend hoofd van de Baptis-
Parochie in Lisse
krijgt weer pastor
LISSE De Sint Agatha Paro
chie in Lisse krijgt met ingang
van 1 juli een nieuwe pastor. Pas
tor C. J, van der Voort uit Wad-
dinxveen volgt pastor L. F. Kra
mer op, die twee maanden gele
den wegens 'hevige conflicten'
vertrok.
Eind vorig jaar werd bekend
dat Kramer op eigen verzoek van
zijn functie ontheven zou wor
den. Al drie jaar eerder had hij
ontslag aangevraagd omdat hij re
gelmatig in botsing kwam met
het kader. De oorzaak daarvan lag
volgens hem in het feit dat de
plaats van de pastores onduide
lijk was.
Dat kon volgens Kramer niet
langer zo doorgaan. "Het huidige
werk in de parochie is èn voor het
kader èn voor mij te zwaar om re
gelmatig in de clinch te liggen".
Kramer is per 1 februari zonder
afscheidsfeest vertrokken.
Van der Voort maakt zich geen
zorgen over de samenwerking in
Lisse. "Ik heb al met zoveel men
sen samengewerkt... Ik ben in dat
opzicht erg nuchter. Waar men
sen samenwonen, wordt brood
gebakken. Dus conflicten horen
daar ook wel 'ns bij".
EN VER
tenunie in de Oekraine. Daar
naast zijn er drie vice-voorzitters,
die in de plaats zijn gekomen van
de functie van secretaris-gene
raal. Sinds 1971 werd deze post
bezet door Alexei Bichkov, die
wel een van het drietal is is gewor
den.
De Baptistenunie telde aan het
begin van dit jaar 204.156 leden in
2.260 gemeenten. Vooral door de
emigratie van Duitsstammige
Baptisten en door de afscheiding
van de Pinkstergemeenten, die
zich in een eigen Unie hebben
verenigd, verloor de Baptis
tenunie het afgelopen jaar 33.000
leden en 271 gemeenten. Tot voor
enkele jaren meldde de Unie
500.000 leden en 5.545 gemeenten
te tellen.
De jaarlijkse aanwas van nieu
we leden steeg van 7.000 in 1986
tot 11.000 vorig jaar. Sinds het vo
rige congres vijfjaar geleden wer
den 183 nieuwe kerken geregi
streerd.
Bezorgdheid bestaat er over de
uittocht van vele baptisten naar
de Duitse Bondsrepubliek en uit
gesproken achterdocht over het
werk yan de afdeling voor inter-
natonale betrekkingen, die ver
antwoordelijk is voor reizen naar
het buitenland en de program
ma's van bezoekers. Deze afde
ling is er jarenlang van verdacht
nauw met de KGB samen te wer
ken.
De invloed van glasnost en
perstrojka bleek ook uit de publi-
katie van een officiële geschiede
nis van de baptistenbeweging in
Rusland .en de Sovjetunie, het
geen tot voor enkele jaren volko
men ondenkbaar zou zijn.
Bisschoppen in
Itahë laten zich
niet intimideren
ROME (AFP/KNA) - De rooms-
katholieke bisschoppen van Ita
lië laten zich niet intimideren
door dreigementen van de maffia.
Geestelijken en gelovigen zullen
het "onvermijdelijke risico" lo
pen door de praktijken van de
maffia aan de kaak te blijven stel
len.
De bisschoppen zeggen dit in
een verklaring naar aanleiding
van recente dreigementen aan het
adres van bisschop Antonio Cili-
berti van Locri. Ciliberti heeft
herhaaldelijk uitgehaald naar de
praktijken van de maffia in Cala-
brië en moet zich als gevolg daar
van onder politie-bewaking over
straat begeven.
"De directe aanval op een bis
schop is een dramatisch en af
keurenswaardig feit", aldus se
cretaris mgr. Camilo Ruini van de
bisschoppenconferentie. "Maar
het is paradoxaal genoeg ook een
goed teken, want het laat zien dat
actie van de kerk invloed heeft".
De afgelopen maanden zijn ook
andere geestelijken in Calabrië,
Sicilië en Sardinië met de dood
bedreigd. "Ook geestelijken heb
ben het recht bang te zijn", aldus
Ruini, "maar er zijn risico's die
niemand uit de weg mag gaan".
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Heu-
kelum D. Rodenburg kand. Katwijk
aan Zee. te Oosterland (Zld) en Ou-
werkerk E. van der Sluis Maasdam en
Cillaarshoek; te Zeewolde (herv.-ge-
ref.) M. J. .G. Smith Alblasserdam, te
Maassluis P.J.H.J. Overduin Klaren-
beek, te Oostenvolde-Fochteloo B.
Haanstra kand. Middelstum, te Dene
kamp G. Ruiterkamp kand. Peize; aan
genomen naar Bussum J.H.B.M.
Haakman Dronryp, naar De Krim drs.
J. Hienstra kand. Drachten, voor He
kelingen en.Simonshaven-Biert E.
strahuizen mw. M. Geense Geervliet
en Heenvliet; toegelaten tot de evange
liebediening en beroepbaar B. Haans
tra, Groensingel 42, 9991 CE Middel
stum, C. B. Stam, Mispelgaarde 36,
3992JW Houten.
Gereformeerde Kerken: beroepen te
Lelystad (herv.-geref. federatie) N. J.
A. van Exel, directeur van Youth for
Christ Nederland Arnhem, te Eerbeek
kand. Kampen.
Geref. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te IJmuiden B. Schaaij Sneek-
Koudum.
Nederlands Geref. Kerken: aangeno
men naar Houten (part-time) drs. W. G.
Rietkerk Utrecht, werkzaam bij l'Abri
te Eek en Wiel.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Meeuwen G. Mouw Gene-
muiden.
Rk vrouw in VS. De Ameri
kaanse bisschoppen willen meer
ruimte voor vrouwen in de
Rooms-Katholieke Kerk, maar
blijven bij hun afwijzing van de
vrouw in het priesterambt. Een
grondige studie over de mogelijk
heden van de wijding tot diaken
vinden zij wel wenselijk. De kerk
mag de voortuitgang van vrou
wen niet in de weg staan, zo
schrijft de Amerikaanse bis
schoppenconferentie in een pas
torale brief over de vrouw, waarin
"de zonde van het seksisme"
wordt veroordeeld. Het betreft
hier een tweede ontwerp waarop
de bisschoppen de komende
maanden kritiek kunnen leveren.
In het najaar wordt, na zeven jaar
voorbereiding, de definitieve
tekst vastgesteld.
