Fotografe Bresser en haar heimwee
Romantisch avondje voor padden
Expositie in Rijksmnseum voor Volkenkunde over India
Nijpend kamertekort
in particuliere sector
'Totaal - onderzoek'
bij Spektrum bepleit
Voorhoutse
gewond bij
aanrijding
Lissese loopt
kniebreuk op
Naaktstrand
in Noordwijk
niet kleiner
VWs in kustplaatsen voorzien problemen
LEIDEN - De beelden van
badende Indiërs in de Gan
ges, drukte in een smal
straatje waar bromfietsers
en fietsers elkaar verdringen
en en een biddende man die
in een tempel op de grond
zit. Het zijn de beelden die
direct doen denken aan In
dia, vastgelegd door de foto
grafe Marijke Bresser, die
zijn te zien in het Rijksmuse
um voor Volkenkunde.
door
Henny van Egmond
'India, heimwee naar Benares', heet
de tentoonstelling van Bresser.
Zo'n 75 foto's, voor het grootste deel
zwartwit, tonen een aantal facetten
van India. Gegroepeerd rond een
aantal thema's, zoals het dagelijks
leven in stad en dorp, bedevaart
plaatsen, reizen en het hindoeïsme
geven de foto's een mooi beeld van
het land.
De meeste foto's gaan over Bena
res, ook wel Varanasi genoemd,
waarmee Bresser een speciale band
heeft. Benares is voor hindoes wat
Mekka voor de moslims is. Langs de
oevers van de Ganges worden tal
van rituelen uitgevoerd, waarbij het
baden in de vroege ochtend het be
langrijkste is. Duizenden hindoes
dalen de trappen af naar de Ganges
en reinigen zich terwijl ze gebeden
uitspreken en offers brengen.
De Ganges fungeert op die ma
nier als openbaar badhuis, maar te
gelijkertijd is het ook de plek om de
was te doen of om de as van de do
den over uit te strooien. Aan de kant
van de rivier worden de lijken ver
brand. Sterven in Benares is dé ma
nier voor een hindoe om afscheid te
nemen van het leven en zich te zui
veren, waarna reïncarnatie kan vol
gen. Oude mensen komen speciaal
naar deze stad om te sterven.
Bresser heeft de sfeer in Benares
uitstekend vastgelegd in haar fo
to's. Het baden, de man die staat te
bidden op een ghat, een terras,
langs de rivier, mensen die zitten te
mediteren, yoga-oefeningen doen,
Bresser laat het zien.
Liefde
De fotografe is door het vele reizen
aan het fotograferen geslagen. Zij
exposeerde eerder over haar toch
ten door Zuid-Amerika en had al
eens een overzichtstentoonstelling
met als thema tien jaar reizen.
"India was iets voor hippies,
dacht ik altijd. Daar wilde ik niet
heen. Maar toen ik er kwam, was het
liefde op eerste gezicht. De overle-
vingscultuur, hoe trots de mensen
zijn op hun land, ondanks alle ellen
de. Je ziet er dezelfde soort beelden
die je in de jaren dertig zou zien. De
mensen dragen geen spijkerbroe
ken, maar nog steeds de kleren van
het land", aldus Bresser, die vijfjaar
achtereen India bezocht. Steeds
trok zij twee maanden met het
openbaar vervoer door het land, dat
bijna evengroot is als Europa.
De armoede en ellende, die ook zo
kenmerkend zijn voor India met de
i de heilige stad Benares.
Bestuur gevraagd standpunt te herzien
SASSENHEIM - Er moet een 'to
taal-onderzoek' worden ingesteld
naar eventuele misstanden bij het
werkvoorzieningsschap Het Spek
trum in Sassenheim. Dat vindt het
centraal orgaan van overlegorganen
(COVO) waarin 80 procent van de
werknemers van Het Spektrum is
vertegenwoordigd. De werk- en
stafleiding het Industrieel Tech
nisch Centrum (ITC), onderdeel van
het Spektrum, delen dat standpunt.
De vrees bestaat dat bij een be
perkt onderzoek, waarvoor het alge
meen bestuur van het werkvoorzie
ningsschap voorlopig heeft geko
zen, niet alles aan het licht komt. In
een brief die gisteren is verstuurd
naar bestuursvoorzitter mevrouw
C. Maris wordt met name aange
drongen op een bedrijfs-econo-
misch onderzoek. Dat onderzoek
zou onder meer inzicht moeten ver
schaffen in de verschillende geld
stromen bij het schap. Geconsta
teerd wordt dat er momenteel 'geen
cent' beschikbaar is voor investe
ringen.
Onlangs is door het bestuur van
Het Spektrum, waarin de zeven
deelnemende gemeenten in de bol
lenstreek zijn vertegenwoordigd,
het Rotterdamse organisatiebureau
KWW ingeschakeld om het onder
zoek bij Het Spektrum uit te voeren.
Daartoe werd besloten nadat door
het Sociaal Advies Centrum (SAC)
in Katwijk een vernietigend rapport
over het schap was uitgebracht. Het
SAC leverde onder meer ernstige
kritiek op de leiding van de sociale
800 miljoen inwoners, ontbreken op
de foto's. "Dat komt niet bovendrij
ven, het blijft niet achter in mijn
herinnering. Ik ben niet zo'n foto
graaf. Ik vind het ook nogal arro
gant: wie ben ik om te zeggen wat
armoede is", vertelt Bresser.
Trots
Behalve Benares, dat bij elke reis
het vertrek- of eindpunt was voor
Bresser, behandelt de expositite
nog een aantal thema's. Belangrijk
uitgangspunt bij de foto's is voor
Bresser de trots van de Indiërs. In
alle foto's keert dat terug, of het nu
gaat om de vrouwen die op reis zijn
en in een trein zitten, of om de tra
vestiet die op een markt zit. "Trots
op hun land en hun cultuur".
Mooi zijn de foto's van van het
tempelcomplex van Shri Meenaks
hi, de echtgenoot van de god Shiva,
in de plaats Madurai. In een tempel
hangt een enorme kop van een oli
fant die ter gelegeheid van optoch
ten wordt beschilderd. Op de foto
van de olifantenkop zit een man, die
de indrukwekkendheid van het ge
heel slechts versterkt. Hetzelfde
geldt voor de biddende man in de
'Hal van de duizend pilaren'.
Bresser exposeert op de tentoon
stelling ook foto's van het dagelijk
se leven, waarbij de tegenstelling
tussen stad en dorp wordt bena
drukt. De overvolle steden Calcut
ta, Bombay en Agra met hun
riksja's, nieuwe wijken en sloppen
en Britse architectuur worden ge
toond. Maar ook een dorpsstraat in
Fardapur, waar een open riool en le
men huizen het beeld bepalen.
Activiteiten
De tentoonstelling in het Rijksmu
seum van Volkenkunde duurt tot
en 4 juni. In het kader van de expo
sitie wordt in de Paasvakantie een
aantal films vertoond. Op dinsdag
17 april om 15.30 uur de film India,
Land aan de Ganges, een documen
taire over de reis van de 15-jarige
Peter van Delden die in 1969 een
reis naar het land won. Woensdag 18
april wordt om 14.00 uur een film
van Johan van Keuken vertoond.
Het oog boven de put. Donderdag
19 april is er, eveneens om 14.00 uur,
de film Chachaji, mij poor relation,
waarin een beeld wordt gegeven
van de Indiase familieverhoudin
gen.
Tijdens de week zijn er ook ande
re activiteiten speciaal voor kinde
ren. Dinsdag 17 april treedt om
14.00 uur de Indiase dansgroep Vi-
nayake op met het stuk De jeugdja
ren van Krishna. Het is geschikt
voor kinderen vanaf vier jaar.
Woensdag 18, donderdag 19 en vrij
dag 20 april zijn er vanag 14.00 uur
allerlei handwerkactiviteiten voor
kinderen vanaf acht jaar. Van tevo
ren moeten telefonisch plaatsen
worden gereserveerd: 211824.
DUIN- EN BOLLEN
STREEK Er dreigt de ko
mende weken een nijpend
tekort aan kamers in de zo
geheten particuliere sector
voor de opvang van toeris
ten. "Help ons uit de proble
men, neem mensen in huis.
Help de VVV", luidt de
noodkreet van de Noord
wijkse directeur W. Rovers.
Volgens Rovers wordt het elk jaar
moeilijker om gasten bij particulie
re kamerverhuurders onder te bren
gen. Ook in Katwijk, Lisse en War
mond vragen de VW's om meer ka
mers. "Het zijn steeds meer nog
slechts ouderen die kamers verhu
ren. Maar ook dat aantal neemt elk
jaar af en ofschoon er ook wel wat
jonge gezinnen in de nieuwe wijken
bijkomen, zie ik toch een gestadige
teruggang", zegt de Noordwijkse
VW-directeur.
Rovers denkt overigens niet dat
de hele particuliere verhuur in de
loop der jaren zal verdwijnen. "Dat
hoop ik ook niet. We krijgen nu
groepen en gasten uit Oost-Europa.
Die mensen zijn aangewezen op
goedkópe adressen. Het zou dan ex
tra jammer zijn wanneer we die niet
meer kunnen aanbieden", aldus de
Noordwijkse VW-man.
Belasting
Er is nog een factor die meespeelt
bij de teruggang in het aanbod: de
extra inspanningen van de belas
tingdienst. "Sinds de inkomsten uit
kamerverhuur worden gecontro
leerd en moeten worden opgege
ven, heeft een groter aantal mensen
afgezegd", stelt Rovers vast.
Vooral voor de drukke weekein
den in het voorseizoen, zoals Pasen,
Koninginned'ag en 1 mei en Hemel
vaart, heeft Rovers nog een groot
aantal adressen nodig. Uit Katwijk
eenzelfde geluid. VW-directeur K.
Verplancke: "Als we de aanvragen
mogen geloven, is er voor Pasen en
het corso-weekeinde aan het eind
van de maand een enorm tekort aan
bedden".
Het aanbod aan aan kamers bij
particulieren wordt ook in Katwijk
steeds minder. "Het is een teruglo
pende zaak. In de nieuwbouwwij
ken ziin de huizen er ook niet op be
rekend. De kamers zijn te klein of
de trap naar boven komt uit in de
huiskamer. Dan kun je geen gasten
nemen. Voor de reizigers uit de
DDR is het sneu, die hebben met
hun beperkte budget minder keu
ze", zegt Verplancke. De Katwijkse i
WV laat geen extra oproepen uit
gaan naar de bevolking. "Dat heeft
toch weinig zin. Je krijgt dan men
sen die een zolderkamer aanbieden
zonder enige voorzieningen. Daar
mee kun je toch ook niet aanko-
Vergoeding
Om particulieren te stimuleren een
kamer beschikbaar te stellen, heeft
de WV van Warmond de vergoe
ding inmiddels verhoogd tot 25 gul
den. In Katwijk liggen de prijzen
vast op 20 gulden, in Noordwijk ligt
het bedrag tussen de 18 en 22 gul
den.
Volgens de Lissese VW-direc
teur A. Schippers is de situatie in
bet bloembollendorp eveneens nij
pend te noemen. Bij de particulie
ren in Lisse neemt de belangstelling
om een bed voor de toeristen ter be
schikking te stellen eveneens voort
durend af. "Een jaar of tien geleden
brachten we soms wel tien bussen
met toeristen in een weekeinde bij
particulieren onder de pannen. Dan
praatje toch over ruim 400 bedden,
nu zijn dat er nog maar 150".
De komende weekeinden ziet
Schippers dan ook met zorg tege
moet. "Nu moet ik mensen die wil
len reserveren voor Pasen en het
corsoweekeinde al teleurstellen
omdat we meer dan vol zitten. Hier
en daar is nog slechts een gaatje be
schikbaar. Als je het vergelijkt met
vorig jaar, zijn er nu al veel meer
boekingen. Al met al denk ik dat we
wat Lisse en omgeving betreft goed
-coren de komende weken. Trou-
/ens, dat begon afgelopen week
einde al. Zo vroeg hebben we nog
maar zelden gasten in Lisse gehad",
aldus de WV-directrice.
Kreupel paard
voor de rechter
DEN HAAG - De 'late ope
ningstijd' van een slachterij in
Leiden heeft een 36-jarige Alp-
henaar een voorwaardelijke
boete van vijfhonderd gulden
opgeleverd, zo bleek gisteren tij
dens een zitting van de econo
mische politierechter in Den
Haag.
De Alphenaar reed om drie
uur 's nachts naar het abattoir
om een kreupel paard af te leve
ren. "Vroeger was die slachterij
altijd open", aldus de verdachte
gisteren. De man had het paard
toen maar meegenomen naar de
Leidse veemarkt.
Daar werd hij echter bij een
controle aangehouden. De han
delaar bezwoer de rechter giste
ren dat hij het paard niet wilde
verkopen. Hij had het dier aan
het einde van de dag alsnog naar
het abattoir willen brengen.
De rechter, mr. J. van O ver-
beek, wees de man er op dat je
zo'n invalide paard alleen maar
naar de veearts of naar de slach
terij mag vervoeren. "Formeel
bent u dus fout geweest", aldus
Van Overbeek.
Maar omdat hij 's mans goede
bedoelingen geloofde wilde hij
niet de tweehonderd gulden
boete opleggen die de officier
van justitie had geëist.
Noordwijkse vereniging zet zich in voor veilige oversteek
Knelpunten
Aanvankelijk voelde het dagelijks
bestuur van Het Spektrum niets
voor een onderzoek. Onder druk
van een aantal deelnemende ge
meenten werd evenwel alsnog be
sloten Het Spektrum door te lichten
door een onafhankelijk organisatie
bureau.
Het bestuur van Het Spektrum
heeft gemeend het onderzoek voor
lopig beperkt te moeten houden. In
eerste instantie worden het sociale-
en personeelsbeleid onder de loep
genomen.
Voor enkele geledingen binnen
het werkvoorzieningsschap is dat
nu aanleiding om opnieuw aan de
bel te trekken. Inmiddels heeft het
COVO mr. P.G.J. Ramb aangetrok
ken als adviseur. Mocht het bestuur
van het Spektrum .besluiten niet
aan de wensen tegemoet te komen,
dan zal worden onderzocht in hoe
verre het mogelijk is juridische
stappen te ondernemen.
Voorzitter Maris laat desgevraagd
weten nog niet op de eisen te kun
nen reageren omdat zij de brief nog
niet heeft ontvangen. "Er is destijds
besloten om het onderzoeksbureau
een aantal knelpunten met voor
rang te laten behandelen. Op grond
van de rapportage zullen wij beslui
ten of er een vervolg-onderzoek no
dig is", aldus Maris.
VOORHOUT Een 12-jarig meisje
uit Voorhout is gisteren gewond ge
raakt bij een aanrijding met een 50-
jarige bromfietster uit Sassenheim.
Volgens een woordvoerder van de
politie stapte het meisje op de Jaco-
ba van Beierenweg in Voorhout uit
de bus en liep ze het aangrenzende
fietspad op. De Sassenheimse kon
de Voorhoutse niet meer ontwijken
en schepte haar. De Voorhoutse is
met onbekend letsel opgenomen in
het Academisch Ziekenhuis in Lei
den.
HILLEGOM Een 26-jarige Lisse
se is gisteren gewond geraakt bij
een aanrijding op de van de Ende
laan in Hillegom. Zij botste met
haar bromfietst op een vrachtwa
gen, bestuurd door een 49-jarige in
woner van Zwaanshoek. De Lissese
liep daarbij een kniebreuk op.
De toedracht van het ongeluk is
volgens een woordvoerder van de
politie nog onbekend. De bromfiet
ster is opgenomen in het zieken
huis.
NOORDWIJK/NOORDWIJKER-
HOUT Regen na zonneschijn en
een temperatuur rond de tien gra
den. Dat is het ideale weer voor de
paddenfamilies die onder meer hui
zen in de duinen en bosschages in
Noordwijk en Noord wijkerhout.
Gisteravond verlieten weer vele
honderden padden hun overwinte
ringsplaats voor een romantisch
avondje uit in de sloten van het Lan-
geveld. Daar zetten de wijfjes na de.
bevruchting hun eieren uit, waarna
de padden na enige tijd de man
netjes eerst weer 'huiswaarts' ke-
door
Hans Jacobs
Voor de padden is het beantwoor
den aan de roep van de natuur ech
ter niet van gevaar ontbloot. Bij de
tocht naar het Langeveld moeten
druk bereden wegen als de Rand
weg, Kappelleboslaan en Vogelaar-
dreef worden overgestoken. Jaar
lijks levert dat honderden slachtof
fers op, reden voor de Noordwijkse
Vereniging voor Natuur- en Vogel
bescherming om met wegafzettin-
gen en 'klaar-over-acties' de be
schermde dieren bij de overtocht te
begeleiden.
"We zoeken al jaren naar een bete
re, meer permanente oplossing. Het
beste zou zijn om aan de duin- en
boskant van de Kapelleboslaan ook
een sloot aan te leggen. Dan hoeven
de padden de weg niet meer over.
Als je ziet hoe hard hier wordt gere
den... Dat is niet alleen voor de pad
den gevaarlijk, maar ook voor onze
vrijwilligers als ze de diertjes hel
pen oversteken. We hebben voor
onze mensen zelfs een aparte onge
vallenverzekering afgesloten", legt
J. van Dijk namens de VNVN uit.
Padden moeten voor hun romantisch avondje in Noordwijk eerst de weg c
den beestjes het leven.
veel meer kunnen doen," snijdt Van veld bezwaar maakten tegen de mo-
Dijk een heikel punt aan. Na lang gelijke geluidshinder van de sleu-
aandringen van de vereniging be- ven in de weg. "We gaan binnenkort
sloot Noordwijk tot de aanleg van weer praten met de bewoners want
een aantal proefsleuven, die de pad- het is duidelijk dat er iets moet ge-
den veilig onder de weg door moes- beuren. Het werk dat we nu doen is
ten loodsen. De proef werd op het te gevaarlijk en bovendien veel te
laatste moment echter afgeblazen arbeidsintensief. Als een sloot niet
nadat de bewoners van het Lange- kan, dan helpen misschien slagbo
men. De weg is dan gemakkelijker
af te sluiten", vindt Van Dijk. Gis
teravond werden de wegen in het
Langeveld nog met verkeershek-
ken afgezet.
"Dat mag nu wat vaker
van de gemeente en ook de bewo
ners hebben geen bezwaar," vertelt
Van Dijk.
Lot
De VNVN trekt zich het lot van de
padden al sinds 1974 aan. "In Ne
derland hebben we de meeste erva
ring. Daardoor weten we precies
wanneer de padden erop uit trek
ken. Een ramp zoals laatst in Ber
gen, toen duizenden padden wer
den doodgereden omdat de weg
niet werd afgezet, kan bij ons niet
gebeuren. Maar wij kunnen natuur
lijk niet alle padden redden. Op die
bewuste avond in februari heb ik
hier ook tweehonderd dode diertjes
geteld".
De padden zijn ten opzichte van
het snelverkeer in het nadeel. "Een
kikker is op weg naar de sloten met
twee, drie sprongen aan de over
kant van de weg. Een pad is veel
langzamer en kruipt over het natte
wegdek, waarbij het uiteraard niet
vanzelfsprekend is dat hij of zij de
kortste weg kiest". Ter illustratie
rijdt Van Dijk over de Kapellebos
laan en Randweg in de richting van
Noordwijk. Hoewel het nog niet ge
heel donker is bevinden zich al tien
tallen padden op de weg, niet alle
maal meer in levende toestand.
"De gemeente Noordwijk zou
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Geboren: Rianne Johanna Maria
d.v. P.A.M. Kluitmans en C.T.A. van der Wal;
Lukas Wilhelmus z.v. W.J.P. van der Geest en
E.C.M. Wijsman: Brian David z.v. T.H.P. van
Wieringen en A.C.M. Bierman; Esther Louise
d.v. D.R. IJtsma en J.M.L. Verboon, Catheline
Henriëtte Renée d.v. F. Nortier en M.E.A.
Kneppers; Frank Ebe z.v. D.E. van Leeuwen
en M.L.G. van der Slot; Jaimie d.v. T. Hamer-
ling en J. Stokkel; Mirte Irene d.v. W.P. van der
Wel en G.L. Schotanus; Elisabeth Anne Eve
line Marie d.v. M.L.J.M. Stuijt ewn D.C. Mulock
Houwer; Nadia d.v. L.E. Lambooy en M.J. La-
terveer; Esther Adnana d.v. L. Paauw en J. van
Rij; Joya d.v. C.A. Hus; Joost z.v. C. Ram en
M.A.M. van den Broek; Sander z.v. D. van Rijn
en G.N. Ketting; Melissa d.v. A. Lens en M.S.
Rietkerken; Suzanne d.v. A.J. Beaufort en G.
Winkel; Patrick Hakim z.v. M. Azfar en W.M.
van der Peet; Mandy Daniëlla Annie d.v.
H.N.P. Bakker en J.M.J. Geervliet; Tjakko
Bartholomeus z.v. R.T.H. Smit en E. de Groot;
Maaike Helène d.v. J. Haasnoot en M.H. Mari-
nus; Martin z.v. I. Ie Febre en J. van Strien; Jas
per Bonne z.v. B.W. van der Vaart en M. Wel
ling; Roderick Marius Jaap z.v. J.C. van Leeu
wen en A.J. van Exter; Thijs z.v. A. van
Kruistum en M. Hortensius; Bart z.v. A. van
Kruistum en M. Hortensius; Rosalie Sophie
d.v. P. Nicola en E. van der Neut; Judith Ja-
colien d.v. A. van der Melj en A.P. van Tol; Sas-
kia Wilhelmina Petronella d.v. W.J.A. Halver-
r; Arvic Michgar z.v. M. van den Bergh e
n der Wijst; Koen Fonger z.v. H.P. Mir
M.
r Wijst; Koen Fonger z.v. H.P. Minnee
en C.W.M. Berson; Stefan z.v. A.F. Werner en
A. Perfors; Amanda d.v. A.F. Werner en A. Per-
fors; Emma Suzan d.v. A.G. van Beek en L.M.
Roodenburg; Jansje Wilhelmina d.v. C. Smit
Blijs-
d.v. A.P. Bentvelzen en H.S. Verlind; Maarten
Reinout z.v. J.M. Wiedenhof en A.M.H. van
Rossum; Nicolaas Maria z.v. J.F. de Vlieger
M.L.R.
Overleden: H.A. Platteel, geb. 26 nov. 1971,
vrouw; G. Molendijk, geb. 7 feb. 1911, vrouw;
T.M.A. Siewert, geb. 24 maart 1901, man; S.
Nawrot, geb. 1 april 1914, echtg. van A.R.
Kastner; C. Brandt, geb. 17 sep. 1899, geh.
gew. met D. Teske; M. van Leeuwen, geb. 19
aug. 1918, geh. gew. met A. Kaapaan; J.
Schouten, geb. 18 sept. 1907, man; M. Kirag,
geb. 1932, man; A.M.K. Boele, geb. 22 april
1917, geh. gew. met N. van den Heuvel; P.J.
Ruigrok, geb. 27 mei 1929, man; J. Hoebert,
geb. 5 febr. 1990, dochter; A. Zwijnenburg,
geb. 21 okt. 1906, man; T. Rensink, geb. 7
maart 1990, zoon; G.M. Warmerdam, geb. 6
mei 1910, geh. gew. met A.J.M. Koot; D. dë
Oude, geb. 25 aug. 1922, man; B. Trouwee,
geb. 31 jan. 1900, geh. gew. met M. Wijnands;
W.F. van der Blom, geb. 17 jan. 1941, man;
NOORDWIJK - Het naaktstrand
moet voorlopig niet worden ver
kleind. Dat is de mening van een
meerderheid in het college van bur
gemeester en wethouders van
Noordwijk in een advies aan de
commissie voor algemene zaken.
Alleen CDA-wethouder V. Salman
vindt dat het besluit van de gemeen
teraad van januari moet worden
herzien. Om een herziening is door
de stichting VW Noordwijk Pro
motie gevraagd naar aanleiding van
de toewijzing van circa zes kilome
ter strand tot naaktstrand.
De VW vindt dat te veel en
vreest dat het in de toekomst een
bron van veel ergernis zal worden.
Het college deelt die mening voor
alsnog. niet en meent dat een her
overweging pas zin heeft na het zo
merseizoen.
Een man zittend in de tempel in Madurai
