Bewoners woonwagens vrezen huurverhogingen Man en vrouw spreken eigen taal 253&S Woensdag Z complele iurtniaris ["ell"'"*'Pta£w V" 0|) 'Niemand die zegt dat je het goed hebt gedaan' DINA WOUTERS, ONDERNEEMSTER VAN PUBLIEKE VERKOOPINGEN DE TUDi KRONIEKOVER VAN T0EN/3MgL MAANDAG 2 APRIL 1990 PAGINA 9 De één is assertiever, de ander graag globaal LEIDEN Verschillen in vrou wen- en mannentaal. Ze zijn er, heeft zeventig jaar van onderzoek opgeleverd. De Leidse taalbe- heerskundige A. Verbiest zette zaterdag op de Leidse Letteren- dag nog eens een aantal zaken op een rijtje aan de hand van een tweetal citaten van de taalgevoeli ge columniste Renate Dorrestein. Die beschreef met veel gevoel voor humor al hoe taal gekoppeld zit aan het verwachtingspatroon, waar vrouwen aan moeten vol doen. Dorrestein werd eens met een vriendin door een notaris on beschoft behandeld, en toch zei die vriendin bij het weggaan nog welgemeend 'dank u wel voor de vriendelijke afhandeling' tegen de jurist. En toen op een feestje een man tegen Renate eens over zijn suikerzakjesverzameling be gon, reageerde Dorrestein prompt met "Ach, ik ben zelf ook nogal een verzamelaarster". Hiermee gaf Verbiest de twee aspecten aan, waarbij volgens taafilosofen bij een gesprek kan worden uitgegaan: men werkt sa men, dus reageert op elkaar, en men schrijft elkaar een soort we derzijds respect toe. Maar man nen en vrouwen verschillen: in grote lijnen spreekt het 'sterke' geslacht eerder groepstaal en dia lect, gebruikt vaker onnodig moeilijke woorden en is assertie ver. Het 'zwakke' geslacht han teert eerder de standaardtaal met een 'nette' uitspraak, neemt meer verkleinwoorden in de mond, in terrumpeert en polariseert min der in gesprekken en praat graag 'globaal' over dingen. Dat laatste betekent volgens Verbiest dat "als een vrouw drie appels ziet liggen, ze altijd zal zeg gen dat het er ongeveer drie zijn". Vrouwen zouden eerder spon taan associërend spreken, terwijl mannen strakker stuctureren. Verbiest: "Een man zegt: 'ik vind dit een mooi schilderij, want A...', maar dat wil helemaal niet zeggen dat er een B komt". Mannen zou den zich bovendien rationeler en informatiever uitdrukken. Onkunde Natuurlijk hebben wetenschaps mensen zich er het hoofd over ge broken hoe die verschillen te ver klaren zijn en kwamen, hoe is het mogelijk, met de volgende twee tegengestelde verklaringen: het zat in de aard van het beestje (zei Aristoteles' ook al) óf mannen en vrouwen willen als mannen en vrouwen herkend worden en gaan dan ook spreken zoals van hen verlangd wordt. Maar de slotconclusie van Ver biest was, dat het er eigenlijk alle maal niet zo toe deed: want al zou er feitelijk geen verschil meer tus sen mannen en vrouwentaal zijn, dan zou er in de praktijk wel de gelijk nog vrouwen- en mannen taal gehoord worden, omdat men een vooroordeel heeft. Want man nen moeten bijvoorbeeld in een discussie altijd hun onkunde be wijzen, terwijl vrouwen hun kun de moeten bewijzen, ze worden in het begin negatief bekeken. Aar- zelgedrag van vrouwen in verga deringen van het lager en mid denkader wordt als onkunde er varen, terwijl mannen die in het topkader aarzelen juist 'door dacht' heten. Het is maar net hoe je het wil horen. "We leiden alle maal aan starhorendheid en moe ten een hoorversoepeling toepas sen" noemde Verbiest het. De Leidse taalbeheersingsdes- kundige nam de proef op de som met de drukbezette zaal. "In Ne derland is het de gewoonte je naam te noemen als je opgebeld wordt. Maar als u mij opbelt en ik noem slechts mijn achternaam, dan denkt u: wat is dat voor een bazig mens...of wat is dat een as sertieve tante!" zo overtuigde (Agnes) Verbiest de aanwezigen. EMIEL FANGMANN In het hele land hebben meer dan 10.000 vrouwen zich laten informeren over het beroep van politieagent. Het bureau in Al phen aan den Rijn verwelkom de zaterdag 60 vrouwen. De wervingsdag werd gehouden onder het motto 'Politievrouw js geen meisjesdroom, maar een uitdaging'. Op zeventig bureaus van rijks- en gemeentepolitie stonden 250 politieagentes klaar om de belangstellende voorgehouden: "Het zou toch een beetje slordig zijn als je bij een ach tervolging na 100 meter rochelend ter aarde stort. Als je nooit aan sport hebt gedaan is de conditietest heel zwaar. Maar je kan het'ruim van te voren gaan opbouwen". Ogen en oren zijn van levensbe lang, betoogt de agente: "Daar kan je op stuk gaan. En als jij het niet bent, misschien dan wel je collega". Smit wordt door drie vrouwen on dervraagd over alles en nog wat over de politie. Behalve Latife zit er Linda uit Oegstgeest die nu een op leiding tot receptioniste doet maar het politievak 'best wel leuk' lijkt 'al is het salaris niet zo hoog'. VWO- scholiere Nayat hikt een beetje aan vrouwen te ontvangen en over hun werk te vertellen. De politievrouwen hopen zo het aantal vrouwen in de korp sen fors te verhogen, zodat de samenstelling een betere af spiegeling wordt van de samen leving. Nu telt de politie - in to taal 30.000 leden - niet meer dan 2300 vrouwen. In 1995 moet een op de vier politiefunctionaris sen vrouw zijn. heeft zijn eigen mentaliteit. Daar moet je natuurlijk wel inpassen". Parkeerbon tegen de lange vooropleiding voor een kaderfunctie. Wellicht dat ze toch besluit rechten te gaan stude- Van alles gaat er over tafel. De kansen op werk bij de bereden poli tie: "Een soort elitekorps zonder de spanning die je op straat beleefd. Als je een week lang niet in aktie hoeft te komen, sta je daar de stallen schoon te maken en je paard op te poetsen"; het uniform van de poli tievrouwen met de keuze tussen broek, rok en broekrok: "Als het lekker weer is, trek ik toch mooi een rokje aan. Zal je zien dat je net op zo'n dag over een muurtje moet klimmen"; het verschil tussen Lei den en Voorburg: "Ieder korps Ook de onplezierige kanten van het politiewerk blijven niet onbespro ken. De emotionele ervaringen van de dag die een avondje uit met vriend of echtgenoot soms hope loos in de war schoppen. En het pu bliek dat het politiewerk vrijwel al tijd veroordeelt. Smit: "Dat is wel een nadeel, datje het in de ogen van de mensen altijd verkeerd doet. De nadruk ligt altijd op negatieve din gen. Niemand die ooit eens zal zeg gen dat je het goed hebt gedaan. Je wordt beoordeelt op je uniform. Niemand kijkt naar wat voor mens er in dat politieuhiform zit". De drie dames blijven toch en thousiast. Aan het einde van het ge sprek ("ik moet opstappen, straks zit er nog een parkeerbon op mijn auto en dan sta ik weer te schelden op de politie") krijgen ze een pakket informatie meer naar huis en een sollicitatieformulier. Naam en adres worden genoteerd opdat ze nog eens kunnen worden benaderd wanneer ze zelf niet reageren. Een nieuwe groep heeft net de video achter de rug. Marleen Smit maakt zich op voor een volgend kruisver- hpor. SwHW" Tcn^' ;e WuM XomWjj Wing lom® i Gers® i Chcvi 1 wal We \V D«'»vC W Vaatj (0riüier vau te„e ^'1 V Eb aau ,an roct uaul o»cl b blaauw O- Ua»"*"1c„, Hot oio St»08els „,U eeniS' uu'I beba"° Viaauw O l i10 «"Cv ™cbtU' Waard?» aa»»6 *erkoo\» 1 bc..si'«en: H,romei«> ,,ie,werV. Hopoi" co hel?een „erder uren VtlVKOO?»^ aan Ker f£w*uj|,siu()0 IJ Aan liet WPirn TiMempcld. - W Biemen, e„ een Z Ï""B fliemén .l .aar""« De Vaartuigen wujpteie lurenlaris, een li.,,,-; enel»filendiPlai.i„, '""«ping aau deo «ieuW£0 B(ji) «nn A. "lEST 'Wonen in een wagen dreigt onbetaalbaar te worden' Open dag voor vrouwen bij de politie: hoofdagentie Marleen Smit en inspecteur Gerda van Werkhoven worden ondervraagd door bezoeksters. (foto Loek Zuyde Grote aanloop van vrouwen bij open-dag politie NIEUWEGEIN/LEIDEN - De woonwagenbewoners in Nederland zijn bang dat hun cultuur wordt weggevaagd. Wonen in een wagen dreigt onbetaalbaar te worden. De woonlasten zijn de laatste ja ren flink gestegen. De woon wagenbewoners vrezen dat de huren van wagens ook de komende jaren nog ver bo ven de trendmatige huurver hoging zullen liggen. Boven dien zijn ze bang dat de hu ren van standplaatsen scherp stijgen, aldus het Landelijk Overleg Woonwa genvrouwen en het Lande lijk Platform Woonwagen bewoners en Zigeuners. Een landelijke vergadering van woonwagenbewoners sprak zich eerder deze week in Nieuwegein uit voor een systeem waarmee de huur prijs van wagen (200 gulden exclu sief huursubsidie) en standplaats (nu tussen de 85 en 110 gulden, straks 300 gulden) afzonderlijk kan worden vastgesteld. Dat zou niet meer moeten gebeuren op basis van de kostprijs van standplaats en wa gen maar op basis van een punten systeem voor de kwaliteit net zoals bij woningen gebruikelijk is. Opbouwwerker Bruno van Veen van de Stichting Woomvagenwerk Leiden spreekt van een groot pro- Hillegom eist half miljoen van Nederlandsche Bank HILLEGOM De gemeente Hille gom spant samen met drie andere gemeenten een rechtzaak aan tegen De Nederlandsche Bank. Het bol- lendorp, Urk, Nieuwegein en Mon ster verwijten de bank nalatigheid. Deze heeft begin jaren tachtig de Amsterdam-American Bank niet verboden zaken te doen terwijl deze slecht draaide. De gemeenten heb ben tien jaar geleden geld uitgezet bij de AA-bank. Deze ging failliet en zij kregen slechts een kwart van het bedrag terug. Hillegom is hierdoor voor 450.000 gulden het schip inge gaan. De advocaat van de vier ge meenten heeft via getuigenverho ren vastgesteld dat De Nederland sche Bank wist van problemen bij de AA-bank. bleem. Volgens hem wil staatsse cretaris Heerma VROM) het wonen in een woonwagen zo onaantrekke lijk mogelijk maken. "Alleen als je geld hebt kun je je nog veroorloven in een woonwagen te wonen", zegt hij. De woonwagenkampen lopen nog niet leeg, maar 'steeds meer be woners verhuizen noodgedwongen naar een gewoon huis. Een beleid dat al vanaf 1900 wordt gevoerd. Wonen in een woonwagen wordt beschouwd als een 'inferieure woonvorm'. Het wordt in stand ge houden, omdat de bewoners wat rechten hebben opgebouwd. "Maar het liefst", meent Van Veen. "wil VROM alle woonwagenkampen kwijt. Begrijpelijk dat de organisa ties zich daar zorgen over maken. De laatste tien, twintig jaar is er heel wat veranderd. Het waren steeds de woonwagenbewoners die zich moesten aanpassen en nooit an dersom". De woonwagenbewoners vinden dat staatssecretaris Heerma meer haast moet maken met een regeling voor de berekening van de huur. Al zijn toezeggingen hebben nog steeds niks opgeleverd, zeggen ze. Om druk op de ketel te houden, hebben ze nu zelf een plan op tafel gelegd. LEIDEN - Latife is van Turkse af komst maar woont al geruime tijd in Nederland. Ze spreekt vrijwel vloei end Nederlands en hoopt binnen kort ook de nederlandse nationali teit te verkrijgen. Zaterdag liep ze bij de Leidse politie binnen om meer te weten te komen van het po litiewerk. Ze kwam al eerder in aan raking met de vreemdelingenpolitie maar dat verliep niet altijd even vriendelijk. Zelf zou ze ook het liefst bij de vreemdelingenpolitie aan de slag gaan. Om het beter te doen, zegt ze. Behalve Latife bezochten zater dag nog eens 116 vrouwen de politie om te informeren naar hun moge lijkheden. Inspecteur Gerda van Werkhoven stond er van te kijken. De rondleidingen moesten worden geschrapt, bij zoveel bezoek was daar geen tijd voor. 87 vrouwen in de leeftijd tussen 15 en 35 worden tot de serieuze gegadigden gere kend. Van Werkhoven schat dat 50 procent het sollicitatieformulier gaat invullen. Ook 27 mannen maakten gebruik van het open huis voor vrouwen om een praatje te ma ken. Er zijn mogelijkheden voldoende bij de politie. Er zijn in Nederland 1200 vacatures. Bij het Leidse korps zijn 200 mensen in dienst, het korps mag uitbreiden tot 234. Op termijn misschien zelfs tot £62. "Het per centage vrouwen onder de Leidse politieagenten bedraagt slechts 10 procent", zegt Van Werkhoven: "Veel te weinig dus. Hoewel we be ter scoren dan het landelijk gemid delde. Dat is maar 7 procent". Elitekorps Latife heeft er een hard hoofd in. Haar conditie is niet zo best, vertelt ze de in Voorburg werkzame hoofd agente ("niet zonder vooruitzich ten") Marleen Smit. De medische keuring en de sportieve prestaties, daar struikelen ook veel sollicitan ten op, heeft die net haar groepje Tarieven nieuwe vuilverbranding zeker drie tot vier keer zo hoog LEIDERDORP/REGIO - De reini- gingstarieven zouden de komende jaren wel drie tot vier maal zo hoog kunnen worden. Dat concludeert een werkgroep van de Gevulei, het. samenwerkingsverband tussen ge meenten over de nieuwe vuilver brandingsinstallatie, waarin ook di recteuren gemeentewerken zitting hebben. Aanvankelijk was de voor spelling dat de tarieven, wanneer de nieuwe vuilverbrandingsinstallatie er komt, zullen moeten worden ver dubbeld. "Maar de schatting van de werk groep", aldus de Leiderdorpse wet houder V. Molkenboer (financiën), "is dat de tarieven veel hoger zullen uitvallen, omdat er afval weer terug gehaald zal worden, wat vervolgens opnieuw de installatie ingaat. Dat is een veel ingewikkelder en dus duurdere manier van vuilverwer- ken". Volgens Molkenboer zullen alle Gevulei-gemeenten met hogere kosten te kampen krijgen. "Hoe die moeten worden verhaald dat is een kwestie van discussie in de gemeen teraad". De kosten kunnen alleen nog worden gedrukt als de gemeen ten meer dan nu het geval is over gaan op gescheiden ophalen van huiosvuil. "Dan hoeft er ook minder te worden verbrand". Morgen komt een rapport van de Gevulei uit over de kostenproble matiek van de nieuwe vuilverbran ding. RIJEXAMEN - Vanaf 1 april mogen mensen die hun rijbewijs willen ha len in heel Nederland bij elke CBR- oproepplaats het rij-examen afleg gen. Dat heeft het CBR zaterdag be kendgemaakt. Tot en met zaterdag mocht in principe slechts een exa menplaats worden gekozen binnen de CBR-kring waarin de kandidaat woont. 0uft iteiüité Honderd jaar geleden stond er in de krant: - Heeft reeds gedurende vrij lan gen tijd het carillon in den stad huis alhier vóór het heel-en half- slag gezwegen en zal het dit hoogswaarschijnlijk blijven doen tot den avond van den laatsten April, als wanneer de reparatièn tot een einde zullen gekomen en de inrichting voor nieuwe melodieën aangebracht zal zijn, van heden af zal ook eenigen tijd het half slag zelf niet over de stad weerklinken, even eens wegens herstellingen. - De eerste versche grasboter werd hedenmorgen van hier aan Z.M. den Koning ten geschenke aangeboden door den heer J.A. Bos, boter- en kaashandelaar. - Uit Singapore wordt gemeld dat uitgestrekte goudlagen ont dekt zijn aan de Bera, een zijtak van de Pahang-rivier. Vijftig jaar geleden: - Bij K.B. van 30 Maart 1940 is de benoeming bekrachtigd van dr. W.J.M.A. Asselbergs (Anton van Duinkerken) tot bijzonder hoogleraar voor den leerstoel vanwege de Vondelstichting, ge vestigd te Amsterdambij de fa culteit der letteren en wijsbe geerte aan de rijksuniversiteit alhier. - Zonder ceremonieel of fortna- liteiten is hedenmorgen te acht uur een K.L.M.-vliegtuig van Schiphol vertrokken ter opening van den nieuwen regelmatigen postdienst tusschen Amsterdam en Lissabon. De eerste vlucht wordt gemaakt met het Douglas D.C.3 toestel 'Xema', bestuurd door de gezagsvoerders Parmen- tier en Van Balkom. Er zijn geen tusschenlandingen noodig. Voorloopig is deze aansluiting nog slechts van beteekenis voor het postvervoer, want op het oogenblik is de nieuwe K.L.M.- lijn nog niet voor passagiers opengesteld. Wanneer men in de jaargangen rond 1860 in het protocol van een Leidse notaris bladert, vindt men tussen al de verkoopakten van huizen èn testamenten heel wat akten die bestaan uit ellenlange opsommingen van huisraad en aanverwante artikelen. Bij het wat nader bekijken van die akten blijkt dat die werden opgemaakt voor de ontvanger van de Regi stratie (een soort belasting) en dat die ontvanger een 'Register van voorloopige aangiften ter ver koop van roerende goederen, be rustende aan het Bureau van Re gistratie te Leyden' bijhield. In dat register werd genoteerd dat op zekere dag een notaris aan het Bureau verscheen en ver klaarde dat op een bepaalde dag en volgende dagen "aan de Hoogelandsche kerkgracht Wijk 7 nr. 1012 ten verzoeke van Elisa beth Maria Stephanus, weduwe van Jan Abraham van Nierop, onderneemster van publieke ver- koopingen Van roerende goede ren. wonende te Leyden, zal wor den overgaan tot het verkoopen van meubelen en andere roerende goederen, behoorende aan onder scheidene persoonen"Naast E.M. Stephanus was er in die tijd nog slechts één andere onderneem ster op dit gebied werkzaam: Di- na Wouters, huisvrouw van Hen- ricus.Gerardus Sonders, wonen de aan de Hooigracht Wijk 7 nr. 770. Goede klant In talloze akten komt Dina Wou ters voor en zij moet een goede klant van heel wat notarissen zijn geweest. Hoeveel zij per keer kwijt was aan salaris en verdere onkosten aan de notaris en twee getuigen, valt niet eenvoudig vast te stellen. Des te eenvoudiger is dat daarentegen van het registra tierecht, dat door de notaris aan de ontvanger werd afgedragen. Om maar eens een voorbeeld te nemen: de notaris hamerde in het publiek verkoophuis van roeren de goederen te Leiden aan de Hooigracht Wijk 7 nr. 770 er o£> 2 juli 1862 ter waarde van 181,70 gulden door, op 9 juli de waarde van 175 gulden, op 16 juli zelfs 276,50 gulden en op 30 juli 184,75 gulden. In totaal moest daarover aan registratierecht 24,26 gulden worden afdragen. Het was uiter aard afhankelijk van de inge- om al op 1 november 1837 het Huis te verlaten in plaats van per de daarop volgende 1 mei. In die laatste tijd in het Weeshuis zal zij kennis hebben gekregen aan Hendricus Gerardus Son ders, geboren 12 april 1815 te Lei den als zoon van Johannes Hendricus Sonders en Dorothea Anna Bongaarts. Hendricus Ge rardus Sonders werd opgeleid tot timmerman. Op 1 mei 1838 verliet hij het Weeshuis. Het huwelijk met Dina Wouters had plaats op 30 mei 1839 en binnen het jaar was er al een kind, het eerste van een reeks van twaalf. Vermoede lijk heeft Dina, om het gezinsin komen wat op te vijzelen, een baantje bij een uitdragerij geno men en is zij van lieverlee in die handel terechtgekomen. Om een weeshuis en Veenhuizen te kun nen overleven moest je van wan ten weten en mogelijk was Dina ook goed van de tongriem gesne den. In ieder geval durfde zij het aan om van Geertrui Sala haar "wekelijks erfhuis" over te ne men, haar man kocht het pand Hooigracht Wijk 7 nr. 770 (sedert de hernummering van 1870 Hooi gracht 23, thans een deel van het voormalige St. Elisabethzieken- huis) op 2 juni 1857 voor 1.700 gul den. Met haar dozijn kinderen (zij het dat er enkele al jong overle den) dreef zij hier haar zaak. Naast het verkopen trad zij ook op als gezworen schatter (beëdigd taxateur) van roerende en onroe rende goederen. Haar man bleef timmerman, maar de oudste zoon Johannes Mattheus had groots plannen: vanaf 1868 komt deze voor als koopman en timmerman met een jongen. Een paar jaar la ter heet hij al meubelfabrikant en koopman met minder dan zes knechts en weer een paar jaar la ter met minder dan twaalf knechts. Zijn bedrijf floreerde kennelijk en een jongere broer, die bij zijn huwelijk meubelma ker bleek te zijn, zal er ook wel de kost hebben verdiend. Dina Wou ters bleef tot haar dood op 30 maart 1882 onderneemster van publieke verkoopingen; haar man overleefde haar tot 30 sep tember 1896, toen hij op 81-jarige leeftijd de geest gaf. Leiden was daarmee een paar markante per soonlijkheden kwijt. P.J.M. DE BAAR Dina Wouters was niet alleen een goede klant van de Leidse notarissen, maar ook van de krant: zij adverteer de zeer regelmatig. brachte goederen of de opbrengst groot was: een paar kostbare in boedels of iets speciaals als 'een snelzeilend plaisiervaartuig met complete inventaris, een roei vaartuig met vier riemen, twee sloepen met vier riemen, en een aak' konden daarbij een grote rol spelen. Wie was nu die Dina Wouters, die zoveel notarissen werk heeft ge geven? Allereerst mag wel wor den gezegd: een zeer actieve vrouw. Het drijven van een ver kooplokaal vergde heel wat ener gie en durf, al was het risico mis schien niet zo erg groot. Maar om aan de nodige goederen te komen en deze weer kwijt te raken moest ook flink worden gewerkt en ge adverteerd, de krant bevat ettelij ke van haar advertenties. Zij werd geboren op 29 juli 1816 te Leiden, als kind van de onge huwde Anthonia Wouters en werd nog dezelfde dag in de Rooms-Katholieke kerk in de St. Jorissteeg gedoopt. De moeder bleek niet voor het kind te kun nen zorgen en op 15 september 1817 werd het daarom opgeno men in het rk Wees- en Oudelie- denhuis aan de St. Jacobsgracht. Toen Dina 9 jaar oud was, veran derde haar leven ingrijpend. Om dat het goedkoper was wezen op te voeden in de bedelaarsgestich ten in Ommerschans en Veenhui zen, werden de regentencolleges van de weeshuizen in Holland ge vraagd hun wezen daarheen te sturen en op 7 oktober 1825 arri veerde Dina in Veenhuizen. Daar bleef zij ruim tien jaar, tot zij op 3 april 1836 weer in het Weeshuis werd opgenomen. De regenten stonden haar op haar verzoek toe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 9