Rijk is het huis dat gedekt mef riet is Een geluidswal mag geen visuele barrière zijn Van baby tot tiener: de kamer groeit mee IBittiertje met een feestelijke verpakking Slapen op water wordt steeds comfortabeler MAANDAG 2 APRIL 1990 PAGINA 11 Wonen in de buurt van een snelweg waar veel verkeer overheen dendert is geen lol letje. De constante lawaai- bron kan het woongenot tot het minimum reduceren. Voor veel bewoners in zo'n si tuatie biedt de aanleg van een geluidswal uitkomst, hoewel daar ook veel haken en ogen aan zitten. Van dat laatste weet ir. R. Pfeiffer uit Ooster beek alles af. Van huis uit is hij landschapsarchitect en in dustrieel ontwerper, maar sinds 1984 houdt hij zich ook bezig met het ontwerpen van geluidswallen. Hij doet dat door te denken vanuit de mensen en heel goed naar de omgeving te kijken waar zo'n geluidwerende voorziening gerealiseerd moet worden. De ontwerpen van de Oos terbeker trekken niet alleen landelijk de aandacht, ook in het buitenland is er belang stelling voor zijn werk. De eer ste geluidswal, of beter ge zegd een scherm, dat Pfeiffer samen met de Gelderse kun stenaar Pjotr van Oorschot ontwikkelde voor twaalf kilo meter van de AIO by Broek in Waterland, is als enige Neder landse inzending bekroond door de Franse equivalent van de organisatie Centrum Hout. Parabool "We zijn in de picture geko men door toedoen van het In stituut voor Toegepaste Psy chologie van de Katholieke Universiteit in Nijmegen. Dat instituut beoordeelt voor de overheid wat de effecten zijn van een ontwerp op de waar nemer. Ons scherm is doorge licht en de vorm kwam er als beste uit", zegt Pfeiffer. Om de juiste vorm te vinden werden Amerikaanse lawaai- deskundigen geraadpleegd, die de paraboolvorm als de meest ideale adviseerden. "Door die licht gebogen vorm schiet het geluid recht de he mel in", legt Pfeiffer uit. Bij een recht opstaand scherm gaat het lawaai erover heen en zorgt aan de andere kant op nieuw voor geluidhinder. Het scherm langs de AIO vormt een onderdeel van het landschap. Het materiaal, blank aluminium platen gevat in houten stijlen, weerspiegelt de lucht. By goed weer is het hemelsblauw, bij mist grijs. "De wolken lopen door in het scherm. Het is net of je door het jaar 2050 rijdt", vindt Pfei ffer, die heeft ervaren dat men de snelweg mèt scherm mooi er vindt dan zonder. Om ook de achterkant, waar de bewoners tegen aan kijken, levendig te houden zijn ver springende sleuven aange bracht, waar 's avonds een ge lig schijnsel van voorbijrij dend verkeer doorheen komt. Het wolkenspel aan de voor zijde wordt onderbroken door grote rekken voor klimplan ten, die ook aan de achterzijde deels zichtbaar zijn. Gevangeniseffect Pfeiffer vindt geluidswallen Pfeiffer met i krijgen. i ontwerp voor een geluidswal in Tiel. De wal moet de i ondingen. "Maar of we willen of niet, die dingen komen er aan, omdat het bij wet ver plicht is geluidswallen te ver wezenlijken, als huizen op een bepaalde afstand van een ge luidsbron staan die een vast gestelde hoeveelheid lawaai produceert". "De grootste ellende is dat een geluidsbarrière een visue le en fysieke barrière is. In een berggebied valt dat niet zo op, maar hier in bijvoorbeeld een polder wel. Het is een crime", vindt Pfeiffer. "Je krijgt overal schuttingen". Dat is het laatste wat de ont werper wil. Hij gaat ervan uit dat een geluidswal niet alleen functioneel is voor het geluid, maar ook voor de bewoners van nut kan zijn. "Zomaar een muur van vijf meter ergens neerzetten kan niet. Dat is af schuwelijk. Je krijgt dan een gevangeniseffect, want men sen willen nu eenmaal over een muur kunnen kijken". 'Tuinmuur' Denkend vanuit de bewoners ontwierp Pfeiffer in samen werking met het ingenieurs bureau Haskoning in Nijme gen voor een weggedeelte bij Tiel een geluidswal, die het ef fect van een oude tuinmuur krijgt. Omdat de wal pal langs de achtertuinen komt, krijgen de bewoners het beheer over een stukje talud, dat bij de tui nen kan worden getrokken. De 'tuinmuur' bestaat uit stenen panelen, die golvend worden geplaatst. "De grap van deze muur is dat de po reuze oppervlakte met een preparaat wordt behandeld, zodat binnen een jaar mos er op komt. Dan heb je samen met klimop, die wordt ge plant, een oude tuinmuur. De bewoners kunnen aan de ach terzijde van de muur ook groen planten, bijvoorbeeld leibomen die het aan de be schutte zijde goed zullen doen". Voor een geluidwerend pro ject in Venlo is Pfeiffer uitge gaan van een dijk, die vlakbij de woningen komt te liggen. Ook hier wordt de wal bij het wonen betrokken, door er een recreatieve functie aan te ge- Ondanks het feit dat betrok- Een mooie kinderkamerin richting is een hele uitgave. Wie wat langer plezier wil hebben van de kindermeu bels doet er daarom goed aan eens naar een doorgroeika- mer te kijken. Er is op het ogenblik heel wat keus in zulke kamers. Meubels in strakke lijnen en wit gelakt naast kleurige uit voeringen en blank gelakt vu ren. Bij meubels voor kinde ren moet niet alleen gelet wor den op het uiterlijk, maar ook op de veiligheid. Mooi glad af gewerkt, met afgeronde hoe ken en randen, en de spijlen van het babybedje zo dicht bij elkaar dat het kind er zijn kop petje niet tussen kan steken. Als de baby kleuter wordt, gebruikt men vaak delen van de commode als hoofd/voe teneinde voor het bed. Vooral die commode biedt in het tweede leven van de kamer al lerlei mogelijkheden. Soms blijft er, na verwijdering van de deuren, een leuke speel hoek of speeltafel over. De verlichting erboven doet later dienst als speel- of leeslamp. Later wordt het geheel omge- bouw tot een praktisch tiener- bureau. Ook zijn er kamers waarbij het babybedje kan worden omgetoverd tot "bureau. Maar het is natuurlijk wel zaak dan ook meteen een goede kwali teit te kopen, die minstens een jaar of vijftien meegaat. Een doorgroeikamer van een Nederlandse fabrikant biedt een grote keus in dit soort meubelen waarby vaak verschillende combinaties mogelijk zijn, geheel aan te passen aan de beschikbare ruimte en later altijd nog uit te breiden. Alle meubelen zijn vrijstaand, zodat veranderen van de kamerindeling moge lijk blijft. En er ook bij verhui zing geen problemen zijn. Voor nadere informatie: Hout en Staalmcubclfabriekcn Vroomshoop BV, Vroomshoop, tel. 05498 - 42.855. ken bewoners positief op zijn ontwerpen reageren, vindt hij een geluidswal of scherm een aantasting van het landschap. "In Amerika worden ze uit sluitend gebouwd bij indus trieterreinen die niet veilig zijn. Hier komen ze alleen om dat het moet, anders zou je toch wel gek zijn. De eerste actiegroep om die dingen weg te halen is er dan ook al", stelt Pfeiffer ironisch vast. Hollen Die mevrouw die ik op de televisie zag in een van die vele antiekshows, pro gramma's waarin experts dingen keuren op hun marktwaarde, die mevrouw dus zei ook weer zonder aarzelen dat ze haar waar devol gebleken bezit nooit zou verkopen, nee beslist niet, en dat zeggen ze nou allemaal. Zonder uitzonde ring. Met een uitgestreken gezicht. Elke keer weer als blijkt dat iemand iets jaren gele den voor een prikje heeft gekocht en dat dat voor werp nu tienduizenden gul dens waard is nadat ex perts het minutieus hebben beschouwd,dan houden de blijde eigenaars zonder uit zondering vol dat ze dat waardevolle bezit echt niet gaan verkopen. Nooit. En dan twijfel ik toch. Denk ik: huichelaars. Want zelf zou ik het wel doen. Hollend. Maar mij overkomt zo'n buitenkansje nooit. De schilderijen die ik erfde wa ren wel van een beroemde naam maar met een ver keerde voorletter, een H. in plaats van een W., of an ders in 't geheel niet opge stoten in de vaart der vol ken, of liever des schilders, met de daaraan verbonden fabelachtige prijzen zoals men wel eens in de couran ten leest. Niet over die van mij ech ter. Die stegen nooit, en ze ker niet fabelachtig. En ook de stoelen die ik erfde of kocht waren ge woon stoelen, om op te zit ten, en nooit onbetaalbare stijlmeubelen zoals van die mevrouw op de Engelse te levisie. Die kocht indertijd voor een vrij luttel bedrag twee beklede armstoelen, knap nog voor 't gebruik in haar gezin zal ze gedacht hebben, en die stoelen ble ken nu, in dat programma, Chippendale meubels te zijn en zo'n dertig duizend Engelse ponden waard. En ook zij zou ze nooit verkopen zei ze sereen: ze sloeg de Engelse handen van blijdschap ineen en gaf glunderend toe verbaasd te zijn over dit fantastische bedrag, maar verkopen, nee. En dat zeggen ze alle maal. Ook op de Neder landse televisie, in zo'n zelfde soort programma. Met zo'n overtuiging dat ik aan mijn eigen inborst ga twijfelen want ik zou er wel weg mee weten. Ik zou hol lend op weg gaan naar een antiekzaak of naar een mu seum. Maar niemand zegt dat ooit in zo'n programma. Nee, verkopen gaan we niet bezweren ze, en de taxateur knikt begrijpend en drukt ze op het hart het ver zekerde bedrag voor dat voorwerp sterk te verhogen zodat het ze ook nog geld gaat kósten ook. Nee, ik zou dat fikse be drag gaan innen en er wat leuks voor gaan doen. Wat. dat weet ik niet zo gauw, en ik hoef er mijn hoofd ook niet over te breken want het overkomt me toch niet. Nooit. De verkeerde voor letter blijft rechtsonder prij ken op 't schilderij dat nooit tonnen waard zal blijken en de stoelen blijven gewoon stoelen. Maar ik blijf me toch af vragen of er echt nooit ie mand hetzelfde denkt als ik. Stoof (39), rietdekker uit het Utrechtse dorp Kamerik, houdt van zijn vak. Wat hem er overi gens niet van weerhoudt om er verdraaid nuchter over te zijn: "Het is altijd een van de minst betaalde beroepen geweest. Terwijl we ontzettend weerge- voelig zijn". Mode-ontwerper Edgar Vos zei eens in een interview lie ver een klein, speciaal voor hem uitgezocht, mooi inge pakt 'nutteloos' cadeau te krij gen dan iets zo praktisch als een vaatwasser. En wie durft te beweren nooit iets gekocht te hebben, duur of goedkoop het doet er niet toe, 'omdat het zo leuk oogde', moet die uit spraak thuis maar eens aan de werkelijk toetsen. Daarom krijgt een cadeautje, hoe be scheiden ook, allure door een mooie verpakking. Met wikkels- en versierin gen gemaakt met behulp van de origami-techniek maak je voor weinig geld een luxueus ogend geschenk. Bovendien heb je met deze techniek de mogelijkheid om een cadeau tje in de vorm van geld leuk te presenteren. Het boekje 'Geschenkwik kels' van Everdien Tiggelaar (Cantecleer ISBN 092130538) doet de origami-hobbyist tal van aardige ideeën aan de hand. Ook als je nooit met de Japanse vouwtechniek te ma ken hebt gehad, kun je - mits je wat geduld hebt - met het boekje aardig uit de voeten. De symbolen en de voor naamste vouwen worden met duidelijke tekeningen weer gegeven. Een eenvoudige noshi bijvoorbeeld, heb je snel onder de knie. Wie na die eerste ervaring meer met origami wil doen, kan het cursusboek 'Origami, de kunst van het vouwen', ook van Tiggelaar, aanschaffen. Het is bovendien mogelijk cursussen te volgen by docen ten van de Origami Sociëteit Nederland. Meer informatie hierover bij: Informatiedienst OSN, Postbus 35, 9989 ZG Warfum. Henriëtte van der Hoeven Als hij aan het afwerken is, klautert hij af en toe naar bene den, loopt een eindje van het huis af en bekijkt met z'n hoofd een tikkeltje scheef het resul taat van zijn inspanningen. "Mooi strak, hè", verzucht hij met gekrulde lippen. Albert door Reinier Hopmans Als het niet regent, maakt hij lange dagen. Twaalf uur stug doorwerken is geen uitzonde ring. Bij §4echt weer daarente gen is het rommelen: oprui men en afvoeren. Tussen na- en voorjaar zit hij in de nieuw bouw. De rest van het jaar, als de kansen op storm en ander onheil geringer zijn, ver nieuwt hij oude rietdaken op bewoonde huizen. Luxe Uit weelde dekte men vroe ger geen daken met riet of stro. Het was gewoon de goed koopste dakbedekking die er te vinden was. Het gewas groeide voor niets. Het ar beidsintensieve winnen ervan werd schamel betaald en het ambachtelijk aanbrengen kon nog letterlijk tegen een grijp- stuiver. Tegenwoordig wordt een rieten kap gezien als een luxe. Op één ding na heeft riet op het ogenblik alles mee. Het oogt fraai, het is milieuvrien delijk materiaal, het gaat lang mee, het isoleert. En het is niet veel duurder dan een pan nendak. Helaas zit er ook nog wat tegen: riet wordt steeds schaarser. Stro is helemaal verdwenen als dakbedekking, dat wordt door de moderne oogstmachines al lang ver- hakseld. Funest In Nederland krimpen de rietlanden. Verlaging van het waterpeil in polders is funest. Nieuwe rietgebieden ontstaan er niet meer in onze aange harkte samenleving. Voor zo ver ze er nog zijn mogen ze lang niet overal meer worden gemaaid. Intensief maaien in natuurgebied wringt met de, overigens sympathieke doel stellingen van de beheerders- /natuurbeschermers. Riet echter is een overgangsgewas van water naar land. Niet lan ger maaien betekent mee$ vaart geven aan het verlan- dingsproces. Zonder ingrij pen van de mens veranderen rietlanden in enkele tientallen jaren tijds in gras-, struiken en bomenland. Gelukkig zijn er nog wat uitzonderingen, zoals de Weerribben in Noordwest- Overijssel, waar rietteelt wordt bevorderd. Al enkele jaren echter kampen de onge veer 650 rietdekkers in ons land met een tekort aan grondstof. Om dat aan te vul len importeren de ongeveer 20 vaderlandse riethandels in toenemende mate materiaal uit andere landen. Oostenrijk, Hongarije, Polen, Roemenië, Frankrijk en Turkije. Individueel Albert Stoof vindt dat maar niks. Hij zweert bij inheems riet, voor hem gaat er niets bo ven stengels uit de omgeving van Kalenberg, in de Kop van Overijssel. "Da's nog echt riet dat met de voeten in het water groeit. Dat buitenlands riet, daar zit veel groen en vuil in," zo is zijn ervaring. Stoof werkt in zijn eentje. "Bevalt het best," meldt hij. En het is trouwens een ty pisch individueel handwerk, dat rietdekken. Niet al zijn collega's zitten het liefst al leen op dak, maar de gemid delde bedrijfsgrootte is, blij kens een enkele jaren geleden uitgevoerd onderzoekje van de Vakfederatie van Riet- en Strodekkers, toch niet meer dan twee en een kwart man. Waardevol Na een lange periode van ge stage neergang zit het vak weer in de lift. Bestaande rie ten daken worden steeds meer erkend als historisch waardevol, bezienswaardig, pittoresk en, voor wie eronder woont, zelfs comfortabel. Een rieten dak wordt niet zo snel meer gesloopt; sommige ge meenten subsidiëren het be houd. En met de spreekwoor delijke brandgevaarlijkheid valt het ook nogal mee, zeker als een pand met een rietkap vrij staat van andere bebou wing. Ofschoon de ene rietdekker duurder uitvalt dan de andere - vrije ondernemers niet waar - houdt Albert Stoof het erop dat wie nieuw gaat bouwen met riet niet duurder uit hoeft te zijn dan met een pannen dak. "De constructie van de kap kan lichter zijn en daar door wat goedkoper. En je hebt ook geen goten nodig," zo licht hij toe. Maar in de Randstad kan het prijsver schil toch wel oplopen tot maximaal 30 procent. Duurzaam Wie denkt dat riet maar be perkt meegaat en pannen bij wijze van spreken eeuwig, moet bedenken dat de dak pannen van tegenwoordig Het moderne waterbed is dank zij een goede kwaliteit waterzak, ingebouwde ge wichtsverdelers, een venvar- mingselement en nog enkele accessoires uitgegroeid tot een uiterst comfortabele lig plaats, vooral voor mensen die met rugklachten tobben of in bed maar nooit hun draai kunnen vinden. Een waterbed kopen is wel een zaak van vertrouwen. De gerenommeerde leveranciers van waterbedden hebben zich verenigd in de Vereniging van Waterbedspecialisten. Zij le veren hun produkten aan slaapkamer- en beddenspe cialisten, die hun vak ver staan. In principe kan een goed waterbed worden geplaatst in elk stevig rondom gesloten bestaand ledikant. Hoewel leveranciers ook complete systemen matras, ledikant, nachtkastjes brengen. Kiest men voor een waterma tras, dan zijn die er in een ge sloten kuip die tevens als praktische zitrand dienst doet. Vooral praktisch voor ouderen en mensen met een handicap die problemen heb ben met in- en uitstappen. Een waterbed deint altijd wel enigszins, maar daardoor wordt juist het ligcomfort be paald. De waterzak past zich geheel by de lighouding aan en zorgt op de juiste plaatsen voor een optimale ondersteu ning. Om de deining binnen de perkën te houden worden waterbedden met stabilisato ren of gewichtsverdelers uit gerust. Dat kunnen een soort golfbrekers zijn, maar ook kan de deining worden inge damd door toepassing van fi- berlagen of tussenschotten waarmee de waterzak in com partimenten wordt verdeeld en de golfbeweging afgeremd. Hoe meer fiberlagen of an dere schokbrekers, des te minder deining veroorzaakt uw lichaam op de matras. Het spreekt vanzelf dat een nau welijks deinend waterbed door de voorzieningen meestal duurder is> dan een uitvoering met meer golfbe wegingen. Wie bij een goede zaak een watermatras of waterbedys- steem koopt, krijgt voor de prijs meestal ook een groot aantal accessoires. Zoals een matrasdek, een verwarmings element, toebehoren voor het vullen en aftappen van water en bij sommige merken ook een cleaner voor de vinyl-wa- terzak en een middel om het water in goede conditie te houden. En meestal is bij goe de typen waterbedden de in stallatie door een vakman eveneens in de prijs begrepen. Voor een goed waterbed bent u meestal wel minstens 1500 kwijt en voor een lits- jumeaux met een topkwaliteit en alles erop en eraan kan dat oplopen tkt boven de 3000. Vaak wordt een aantal jaren garantie verleend op de instal latie. Ook een pluspunt. Stel je voor dat het waterbed het begeeft, dan is de ellende niet te overzien. Maar dan moet er beslist een fabrieksfout zijn gemaakt, want het moderne merkwaterbed krijg je vrijwel niet kapot. Voor alle zeker heid wordt echter bij water bedden vaak een reparatie- setje meegeleverd. Voor meer inlichtingen: Aqua- droom. Postbus 647, 3700 AP Zeist, tel. 03463 - 53769. Instructieband Voor vrouwen met een visue le handicap heeft de Body Shop een geluidsband ge maakt, die het aanbrengen van make-up een stuk gemak kelijker maakt. De band duurt ongeveer 40 minuten en be gint met een algemene inlei ding over make-up. Hierna legt Babara Daly, ontwerpster van de make- uplijn Colourings, uit hoe foundation, gezichtspoeder, rouge, oogmake-up en uitein delijk lippenstift moeten wor den aangebracht. 'Kleur op het Gevoel' is te koop via de Slechtzienden en Blindenlijn 030-945444 en bij de vestigingen van de Body Shop (Leiden: Haarlemmer straat 208, Noordwijk:Hoofd- straat 115b) Albert Stoof g* aan het werk. Materiaal en p gereedschap Q zijn groten- p deels hetzelfde als vroeger. Alleen de te- het riet wordt vastgezet, zijn vervangen tl door roestvrij draad- Rechts op de i foto een p dekstoel. f| ook niet meer zijn wat ze ooit geweest zijn. "Ik weet," zegt Stoof, "van een woonwijk uit de jaren zestig waar onlangs alle pannen moesten worden vernieuwd. Riet gaat, als het goed is gelegd, afhankelijk van zonwerking en stijlte, toch wel.dertig tot veertig jaar Na een karwei laat Stoof een visitekaartje achter. Op een papiertje vermeldt hij zijn naam en de datum waarop hij het dak heeft gebouwd. Dat stopt hij in een bierflesje, als het kan het modelletje van Grolsch. "Als ze over veertig, vijftig jaar misschien het oude riet er weer afhalen, vinden ze dit terug," zegt hij, terwijl hij het flesje met een tevreden grijns achter een knijpdeel laat verdwijnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 11