Rijk is het huis dat
gedekt
mef riet is
Een geluidswal mag geen visuele barrière zijn
Van baby tot tiener: de kamer groeit mee
IBittiertje
met een
feestelijke
verpakking
Slapen op water wordt
steeds comfortabeler
MAANDAG 2 APRIL 1990
PAGINA 11
Wonen in de buurt van een
snelweg waar veel verkeer
overheen dendert is geen lol
letje. De constante lawaai-
bron kan het woongenot tot
het minimum reduceren.
Voor veel bewoners in zo'n si
tuatie biedt de aanleg van een
geluidswal uitkomst, hoewel
daar ook veel haken en ogen
aan zitten. Van dat laatste
weet ir. R. Pfeiffer uit Ooster
beek alles af. Van huis uit is
hij landschapsarchitect en in
dustrieel ontwerper, maar
sinds 1984 houdt hij zich ook
bezig met het ontwerpen van
geluidswallen. Hij doet dat
door te denken vanuit de
mensen en heel goed naar de
omgeving te kijken waar zo'n
geluidwerende voorziening
gerealiseerd moet worden.
De ontwerpen van de Oos
terbeker trekken niet alleen
landelijk de aandacht, ook in
het buitenland is er belang
stelling voor zijn werk. De eer
ste geluidswal, of beter ge
zegd een scherm, dat Pfeiffer
samen met de Gelderse kun
stenaar Pjotr van Oorschot
ontwikkelde voor twaalf kilo
meter van de AIO by Broek in
Waterland, is als enige Neder
landse inzending bekroond
door de Franse equivalent van
de organisatie Centrum Hout.
Parabool
"We zijn in de picture geko
men door toedoen van het In
stituut voor Toegepaste Psy
chologie van de Katholieke
Universiteit in Nijmegen. Dat
instituut beoordeelt voor de
overheid wat de effecten zijn
van een ontwerp op de waar
nemer. Ons scherm is doorge
licht en de vorm kwam er als
beste uit", zegt Pfeiffer.
Om de juiste vorm te vinden
werden Amerikaanse lawaai-
deskundigen geraadpleegd,
die de paraboolvorm als de
meest ideale adviseerden.
"Door die licht gebogen vorm
schiet het geluid recht de he
mel in", legt Pfeiffer uit. Bij
een recht opstaand scherm
gaat het lawaai erover heen en
zorgt aan de andere kant op
nieuw voor geluidhinder.
Het scherm langs de AIO
vormt een onderdeel van het
landschap. Het materiaal,
blank aluminium platen gevat
in houten stijlen, weerspiegelt
de lucht. By goed weer is het
hemelsblauw, bij mist grijs.
"De wolken lopen door in het
scherm. Het is net of je door
het jaar 2050 rijdt", vindt Pfei
ffer, die heeft ervaren dat men
de snelweg mèt scherm mooi
er vindt dan zonder.
Om ook de achterkant, waar
de bewoners tegen aan kijken,
levendig te houden zijn ver
springende sleuven aange
bracht, waar 's avonds een ge
lig schijnsel van voorbijrij
dend verkeer doorheen komt.
Het wolkenspel aan de voor
zijde wordt onderbroken door
grote rekken voor klimplan
ten, die ook aan de achterzijde
deels zichtbaar zijn.
Gevangeniseffect
Pfeiffer vindt geluidswallen
Pfeiffer met i
krijgen.
i ontwerp voor een geluidswal in Tiel. De wal moet de i
ondingen. "Maar of we willen
of niet, die dingen komen er
aan, omdat het bij wet ver
plicht is geluidswallen te ver
wezenlijken, als huizen op een
bepaalde afstand van een ge
luidsbron staan die een vast
gestelde hoeveelheid lawaai
produceert".
"De grootste ellende is dat
een geluidsbarrière een visue
le en fysieke barrière is. In een
berggebied valt dat niet zo op,
maar hier in bijvoorbeeld een
polder wel. Het is een crime",
vindt Pfeiffer. "Je krijgt
overal schuttingen".
Dat is het laatste wat de ont
werper wil. Hij gaat ervan uit
dat een geluidswal niet alleen
functioneel is voor het geluid,
maar ook voor de bewoners
van nut kan zijn. "Zomaar een
muur van vijf meter ergens
neerzetten kan niet. Dat is af
schuwelijk. Je krijgt dan een
gevangeniseffect, want men
sen willen nu eenmaal over
een muur kunnen kijken".
'Tuinmuur'
Denkend vanuit de bewoners
ontwierp Pfeiffer in samen
werking met het ingenieurs
bureau Haskoning in Nijme
gen voor een weggedeelte bij
Tiel een geluidswal, die het ef
fect van een oude tuinmuur
krijgt. Omdat de wal pal langs
de achtertuinen komt, krijgen
de bewoners het beheer over
een stukje talud, dat bij de tui
nen kan worden getrokken.
De 'tuinmuur' bestaat uit
stenen panelen, die golvend
worden geplaatst. "De grap
van deze muur is dat de po
reuze oppervlakte met een
preparaat wordt behandeld,
zodat binnen een jaar mos er
op komt. Dan heb je samen
met klimop, die wordt ge
plant, een oude tuinmuur. De
bewoners kunnen aan de ach
terzijde van de muur ook
groen planten, bijvoorbeeld
leibomen die het aan de be
schutte zijde goed zullen
doen".
Voor een geluidwerend pro
ject in Venlo is Pfeiffer uitge
gaan van een dijk, die vlakbij
de woningen komt te liggen.
Ook hier wordt de wal bij het
wonen betrokken, door er een
recreatieve functie aan te ge-
Ondanks het feit dat betrok-
Een mooie kinderkamerin
richting is een hele uitgave.
Wie wat langer plezier wil
hebben van de kindermeu
bels doet er daarom goed aan
eens naar een doorgroeika-
mer te kijken.
Er is op het ogenblik heel
wat keus in zulke kamers.
Meubels in strakke lijnen en
wit gelakt naast kleurige uit
voeringen en blank gelakt vu
ren. Bij meubels voor kinde
ren moet niet alleen gelet wor
den op het uiterlijk, maar ook
op de veiligheid. Mooi glad af
gewerkt, met afgeronde hoe
ken en randen, en de spijlen
van het babybedje zo dicht bij
elkaar dat het kind er zijn kop
petje niet tussen kan steken.
Als de baby kleuter wordt,
gebruikt men vaak delen van
de commode als hoofd/voe
teneinde voor het bed. Vooral
die commode biedt in het
tweede leven van de kamer al
lerlei mogelijkheden. Soms
blijft er, na verwijdering van
de deuren, een leuke speel
hoek of speeltafel over. De
verlichting erboven doet later
dienst als speel- of leeslamp.
Later wordt het geheel omge-
bouw tot een praktisch tiener-
bureau.
Ook zijn er kamers waarbij
het babybedje kan worden
omgetoverd tot "bureau. Maar
het is natuurlijk wel zaak dan
ook meteen een goede kwali
teit te kopen, die minstens een
jaar of vijftien meegaat.
Een doorgroeikamer van
een Nederlandse fabrikant
biedt een grote keus in dit
soort meubelen waarby vaak
verschillende combinaties
mogelijk zijn, geheel aan te
passen aan de beschikbare
ruimte en later altijd nog uit te
breiden. Alle meubelen zijn
vrijstaand, zodat veranderen
van de kamerindeling moge
lijk blijft. En er ook bij verhui
zing geen problemen zijn.
Voor nadere informatie: Hout
en Staalmcubclfabriekcn
Vroomshoop BV, Vroomshoop,
tel. 05498 - 42.855.
ken bewoners positief op zijn
ontwerpen reageren, vindt hij
een geluidswal of scherm een
aantasting van het landschap.
"In Amerika worden ze uit
sluitend gebouwd bij indus
trieterreinen die niet veilig
zijn. Hier komen ze alleen om
dat het moet, anders zou je
toch wel gek zijn. De eerste
actiegroep om die dingen weg
te halen is er dan ook al", stelt
Pfeiffer ironisch vast.
Hollen
Die mevrouw die ik op de
televisie zag in een van die
vele antiekshows, pro
gramma's waarin experts
dingen keuren op hun
marktwaarde, die mevrouw
dus zei ook weer zonder
aarzelen dat ze haar waar
devol gebleken bezit nooit
zou verkopen, nee beslist
niet, en dat zeggen ze nou
allemaal. Zonder uitzonde
ring. Met een uitgestreken
gezicht.
Elke keer weer als blijkt
dat iemand iets jaren gele
den voor een prikje heeft
gekocht en dat dat voor
werp nu tienduizenden gul
dens waard is nadat ex
perts het minutieus hebben
beschouwd,dan houden de
blijde eigenaars zonder uit
zondering vol dat ze dat
waardevolle bezit echt niet
gaan verkopen. Nooit.
En dan twijfel ik toch.
Denk ik: huichelaars.
Want zelf zou ik het wel
doen. Hollend.
Maar mij overkomt zo'n
buitenkansje nooit. De
schilderijen die ik erfde wa
ren wel van een beroemde
naam maar met een ver
keerde voorletter, een H. in
plaats van een W., of an
ders in 't geheel niet opge
stoten in de vaart der vol
ken, of liever des schilders,
met de daaraan verbonden
fabelachtige prijzen zoals
men wel eens in de couran
ten leest.
Niet over die van mij ech
ter. Die stegen nooit, en ze
ker niet fabelachtig.
En ook de stoelen die ik
erfde of kocht waren ge
woon stoelen, om op te zit
ten, en nooit onbetaalbare
stijlmeubelen zoals van die
mevrouw op de Engelse te
levisie. Die kocht indertijd
voor een vrij luttel bedrag
twee beklede armstoelen,
knap nog voor 't gebruik in
haar gezin zal ze gedacht
hebben, en die stoelen ble
ken nu, in dat programma,
Chippendale meubels te
zijn en zo'n dertig duizend
Engelse ponden waard.
En ook zij zou ze nooit
verkopen zei ze sereen: ze
sloeg de Engelse handen
van blijdschap ineen en gaf
glunderend toe verbaasd te
zijn over dit fantastische
bedrag, maar verkopen,
nee. En dat zeggen ze alle
maal. Ook op de Neder
landse televisie, in zo'n
zelfde soort programma.
Met zo'n overtuiging dat ik
aan mijn eigen inborst ga
twijfelen want ik zou er wel
weg mee weten. Ik zou hol
lend op weg gaan naar een
antiekzaak of naar een mu
seum.
Maar niemand zegt dat
ooit in zo'n programma.
Nee, verkopen gaan we
niet bezweren ze, en de
taxateur knikt begrijpend en
drukt ze op het hart het ver
zekerde bedrag voor dat
voorwerp sterk te verhogen
zodat het ze ook nog geld
gaat kósten ook.
Nee, ik zou dat fikse be
drag gaan innen en er wat
leuks voor gaan doen. Wat.
dat weet ik niet zo gauw, en
ik hoef er mijn hoofd ook
niet over te breken want het
overkomt me toch niet.
Nooit. De verkeerde voor
letter blijft rechtsonder prij
ken op 't schilderij dat nooit
tonnen waard zal blijken en
de stoelen blijven gewoon
stoelen.
Maar ik blijf me toch af
vragen of er echt nooit ie
mand hetzelfde denkt als
ik.
Stoof (39), rietdekker uit het
Utrechtse dorp Kamerik, houdt
van zijn vak. Wat hem er overi
gens niet van weerhoudt om er
verdraaid nuchter over te zijn:
"Het is altijd een van de minst
betaalde beroepen geweest.
Terwijl we ontzettend weerge-
voelig zijn".
Mode-ontwerper Edgar Vos
zei eens in een interview lie
ver een klein, speciaal voor
hem uitgezocht, mooi inge
pakt 'nutteloos' cadeau te krij
gen dan iets zo praktisch als
een vaatwasser. En wie durft
te beweren nooit iets gekocht
te hebben, duur of goedkoop
het doet er niet toe, 'omdat het
zo leuk oogde', moet die uit
spraak thuis maar eens aan de
werkelijk toetsen. Daarom
krijgt een cadeautje, hoe be
scheiden ook, allure door een
mooie verpakking.
Met wikkels- en versierin
gen gemaakt met behulp van
de origami-techniek maak je
voor weinig geld een luxueus
ogend geschenk. Bovendien
heb je met deze techniek de
mogelijkheid om een cadeau
tje in de vorm van geld leuk te
presenteren.
Het boekje 'Geschenkwik
kels' van Everdien Tiggelaar
(Cantecleer ISBN 092130538)
doet de origami-hobbyist tal
van aardige ideeën aan de
hand. Ook als je nooit met de
Japanse vouwtechniek te ma
ken hebt gehad, kun je - mits
je wat geduld hebt - met het
boekje aardig uit de voeten.
De symbolen en de voor
naamste vouwen worden met
duidelijke tekeningen weer
gegeven. Een eenvoudige
noshi bijvoorbeeld, heb je
snel onder de knie.
Wie na die eerste ervaring
meer met origami wil doen,
kan het cursusboek 'Origami,
de kunst van het vouwen', ook
van Tiggelaar, aanschaffen.
Het is bovendien mogelijk
cursussen te volgen by docen
ten van de Origami Sociëteit
Nederland. Meer informatie
hierover bij: Informatiedienst
OSN, Postbus 35, 9989 ZG
Warfum.
Henriëtte van der Hoeven
Als hij aan het afwerken is,
klautert hij af en toe naar bene
den, loopt een eindje van het
huis af en bekijkt met z'n hoofd
een tikkeltje scheef het resul
taat van zijn inspanningen.
"Mooi strak, hè", verzucht hij
met gekrulde lippen. Albert
door
Reinier Hopmans
Als het niet regent, maakt hij
lange dagen. Twaalf uur stug
doorwerken is geen uitzonde
ring. Bij §4echt weer daarente
gen is het rommelen: oprui
men en afvoeren. Tussen na-
en voorjaar zit hij in de nieuw
bouw. De rest van het jaar, als
de kansen op storm en ander
onheil geringer zijn, ver
nieuwt hij oude rietdaken op
bewoonde huizen.
Luxe
Uit weelde dekte men vroe
ger geen daken met riet of
stro. Het was gewoon de goed
koopste dakbedekking die er
te vinden was. Het gewas
groeide voor niets. Het ar
beidsintensieve winnen ervan
werd schamel betaald en het
ambachtelijk aanbrengen kon
nog letterlijk tegen een grijp-
stuiver. Tegenwoordig wordt
een rieten kap gezien als een
luxe.
Op één ding na heeft riet op
het ogenblik alles mee. Het
oogt fraai, het is milieuvrien
delijk materiaal, het gaat lang
mee, het isoleert. En het is
niet veel duurder dan een pan
nendak. Helaas zit er ook nog
wat tegen: riet wordt steeds
schaarser. Stro is helemaal
verdwenen als dakbedekking,
dat wordt door de moderne
oogstmachines al lang ver-
hakseld.
Funest
In Nederland krimpen de
rietlanden. Verlaging van het
waterpeil in polders is funest.
Nieuwe rietgebieden ontstaan
er niet meer in onze aange
harkte samenleving. Voor zo
ver ze er nog zijn mogen ze
lang niet overal meer worden
gemaaid. Intensief maaien in
natuurgebied wringt met de,
overigens sympathieke doel
stellingen van de beheerders-
/natuurbeschermers. Riet
echter is een overgangsgewas
van water naar land. Niet lan
ger maaien betekent mee$
vaart geven aan het verlan-
dingsproces. Zonder ingrij
pen van de mens veranderen
rietlanden in enkele tientallen
jaren tijds in gras-, struiken
en bomenland.
Gelukkig zijn er nog wat
uitzonderingen, zoals de
Weerribben in Noordwest-
Overijssel, waar rietteelt
wordt bevorderd. Al enkele
jaren echter kampen de onge
veer 650 rietdekkers in ons
land met een tekort aan
grondstof. Om dat aan te vul
len importeren de ongeveer 20
vaderlandse riethandels in
toenemende mate materiaal
uit andere landen. Oostenrijk,
Hongarije, Polen, Roemenië,
Frankrijk en Turkije.
Individueel
Albert Stoof vindt dat maar
niks. Hij zweert bij inheems
riet, voor hem gaat er niets bo
ven stengels uit de omgeving
van Kalenberg, in de Kop van
Overijssel. "Da's nog echt riet
dat met de voeten in het water
groeit. Dat buitenlands riet,
daar zit veel groen en vuil in,"
zo is zijn ervaring.
Stoof werkt in zijn eentje.
"Bevalt het best," meldt hij.
En het is trouwens een ty
pisch individueel handwerk,
dat rietdekken. Niet al zijn
collega's zitten het liefst al
leen op dak, maar de gemid
delde bedrijfsgrootte is, blij
kens een enkele jaren geleden
uitgevoerd onderzoekje van
de Vakfederatie van Riet- en
Strodekkers, toch niet meer
dan twee en een kwart man.
Waardevol
Na een lange periode van ge
stage neergang zit het vak
weer in de lift. Bestaande rie
ten daken worden steeds
meer erkend als historisch
waardevol, bezienswaardig,
pittoresk en, voor wie eronder
woont, zelfs comfortabel. Een
rieten dak wordt niet zo snel
meer gesloopt; sommige ge
meenten subsidiëren het be
houd. En met de spreekwoor
delijke brandgevaarlijkheid
valt het ook nogal mee, zeker
als een pand met een rietkap
vrij staat van andere bebou
wing.
Ofschoon de ene rietdekker
duurder uitvalt dan de andere
- vrije ondernemers niet waar -
houdt Albert Stoof het erop
dat wie nieuw gaat bouwen
met riet niet duurder uit hoeft
te zijn dan met een pannen
dak. "De constructie van de
kap kan lichter zijn en daar
door wat goedkoper. En je
hebt ook geen goten nodig,"
zo licht hij toe. Maar in de
Randstad kan het prijsver
schil toch wel oplopen tot
maximaal 30 procent.
Duurzaam
Wie denkt dat riet maar be
perkt meegaat en pannen bij
wijze van spreken eeuwig,
moet bedenken dat de dak
pannen van tegenwoordig
Het moderne waterbed is
dank zij een goede kwaliteit
waterzak, ingebouwde ge
wichtsverdelers, een venvar-
mingselement en nog enkele
accessoires uitgegroeid tot
een uiterst comfortabele lig
plaats, vooral voor mensen
die met rugklachten tobben of
in bed maar nooit hun draai
kunnen vinden.
Een waterbed kopen is wel
een zaak van vertrouwen. De
gerenommeerde leveranciers
van waterbedden hebben zich
verenigd in de Vereniging van
Waterbedspecialisten. Zij le
veren hun produkten aan
slaapkamer- en beddenspe
cialisten, die hun vak ver
staan.
In principe kan een goed
waterbed worden geplaatst in
elk stevig rondom gesloten
bestaand ledikant. Hoewel
leveranciers ook complete
systemen matras, ledikant,
nachtkastjes brengen.
Kiest men voor een waterma
tras, dan zijn die er in een ge
sloten kuip die tevens als
praktische zitrand dienst
doet. Vooral praktisch voor
ouderen en mensen met een
handicap die problemen heb
ben met in- en uitstappen.
Een waterbed deint altijd
wel enigszins, maar daardoor
wordt juist het ligcomfort be
paald. De waterzak past zich
geheel by de lighouding aan
en zorgt op de juiste plaatsen
voor een optimale ondersteu
ning. Om de deining binnen
de perkën te houden worden
waterbedden met stabilisato
ren of gewichtsverdelers uit
gerust. Dat kunnen een soort
golfbrekers zijn, maar ook
kan de deining worden inge
damd door toepassing van fi-
berlagen of tussenschotten
waarmee de waterzak in com
partimenten wordt verdeeld
en de golfbeweging afgeremd.
Hoe meer fiberlagen of an
dere schokbrekers, des te
minder deining veroorzaakt
uw lichaam op de matras. Het
spreekt vanzelf dat een nau
welijks deinend waterbed
door de voorzieningen
meestal duurder is> dan een
uitvoering met meer golfbe
wegingen.
Wie bij een goede zaak een
watermatras of waterbedys-
steem koopt, krijgt voor de
prijs meestal ook een groot
aantal accessoires. Zoals een
matrasdek, een verwarmings
element, toebehoren voor het
vullen en aftappen van water
en bij sommige merken ook
een cleaner voor de vinyl-wa-
terzak en een middel om het
water in goede conditie te
houden. En meestal is bij goe
de typen waterbedden de in
stallatie door een vakman
eveneens in de prijs begrepen.
Voor een goed waterbed
bent u meestal wel minstens
1500 kwijt en voor een lits-
jumeaux met een topkwaliteit
en alles erop en eraan kan dat
oplopen tkt boven de 3000.
Vaak wordt een aantal jaren
garantie verleend op de instal
latie. Ook een pluspunt. Stel
je voor dat het waterbed het
begeeft, dan is de ellende niet
te overzien. Maar dan moet er
beslist een fabrieksfout zijn
gemaakt, want het moderne
merkwaterbed krijg je vrijwel
niet kapot. Voor alle zeker
heid wordt echter bij water
bedden vaak een reparatie-
setje meegeleverd.
Voor meer inlichtingen: Aqua-
droom. Postbus 647, 3700 AP
Zeist, tel. 03463 - 53769.
Instructieband
Voor vrouwen met een visue
le handicap heeft de Body
Shop een geluidsband ge
maakt, die het aanbrengen
van make-up een stuk gemak
kelijker maakt. De band duurt
ongeveer 40 minuten en be
gint met een algemene inlei
ding over make-up.
Hierna legt Babara Daly,
ontwerpster van de make-
uplijn Colourings, uit hoe
foundation, gezichtspoeder,
rouge, oogmake-up en uitein
delijk lippenstift moeten wor
den aangebracht.
'Kleur op het Gevoel' is te
koop via de Slechtzienden en
Blindenlijn 030-945444 en bij
de vestigingen van de Body
Shop (Leiden: Haarlemmer
straat 208, Noordwijk:Hoofd-
straat 115b)
Albert Stoof g*
aan het werk.
Materiaal en p
gereedschap Q
zijn groten- p
deels hetzelfde
als vroeger.
Alleen de te-
het riet wordt
vastgezet, zijn
vervangen tl
door roestvrij
draad-
Rechts op de i
foto een p
dekstoel. f|
ook niet meer zijn wat ze ooit
geweest zijn. "Ik weet," zegt
Stoof, "van een woonwijk uit
de jaren zestig waar onlangs
alle pannen moesten worden
vernieuwd. Riet gaat, als het
goed is gelegd, afhankelijk
van zonwerking en stijlte,
toch wel.dertig tot veertig jaar
Na een karwei laat Stoof
een visitekaartje achter. Op
een papiertje vermeldt hij zijn
naam en de datum waarop hij
het dak heeft gebouwd. Dat
stopt hij in een bierflesje, als
het kan het modelletje van
Grolsch. "Als ze over veertig,
vijftig jaar misschien het oude
riet er weer afhalen, vinden ze
dit terug," zegt hij, terwijl hij
het flesje met een tevreden
grijns achter een knijpdeel
laat verdwijnen.