'Ik wil en kan heel veel
geven voor het tennis'
'Ik weet nu waar ik sta en wat ik kan'
'96
Ster Heieen van den Berg stijgt snel
'Op papier een
erg sterk team'
'I ®"-
1 WOENSDAG 28 MAART 1990
i
PAGINA 21
Hcleen van den Berg trekt binnenkort het tennisbroekje uit en vervolgt haar carrière
in een modieus rokje. Het zijn de kleine dingen die het doen. Details zijn soms veel-
zeggender dan duizend woorden. Op weg naar de nationale en misschien wel interna
tionale top wordt afgerekend met attributen die herinneren aan 'Heleentje' uit
Noordwijkerhout.
Het 18-jarige talent heeft zich in broekspijpen altijd prettiger gevoeld dan in een
wapperend stukje stof, maar beseft dat het geen pas meer geeft op het niveau waar ze
inmiddels is beland. Want het kleine, lieve meisje van weleer dat bij De Boekhorst
haar eerste slagen leerde, is een volwassen prof aan het worden. Tennis is haar brood
geworden.
En al is de boterham voorlopig dun belegd, slagen zal ze. Daarvan is ook haar huidige
trainer Cees Houweling doordrongen. "Als ze op deze manier doorgaat, kan ze de ab
solute nummer één van Nederland worden".
Het afscheid van
het
karakteristieke
broekje li:>kt
behalve een stap
op weg naar
volwassenheid
tevens een eresaluut aan haar
I oude liefde. "Als ik een jongen
was geweest, had ik nu
gevoetbald. Voetbal is en blijft
mijn sport. Ik vond tennis
vroeger maar een stomme
bezigheid. Nog steeds baal ik
enorm als mijn trainer'belt
terwijl ik naar een
voetbalwedstrijd op tv zit te
kijken". Ze heeft zich inmiddels
neergelegd bij het feit dat het
talent in haar vrouwenlichaam
e toch vooral in de armen zit en
niet in de benen. Er is trouwens
voor vrouwen weinig eer en
geld te verdienen in de
voetbalsport.
door
Rob van der Zanden
'Heleentje' van toen is geestelijk en
lichamelijk groter gegroeid - 1
meter en 75 centimeter om precies
te zijn en staat aan het begin van
een professionele carrière waarin
geen plaats meer is voor voetbal en
1 'jongensdromen En ook niet voor
tennisbroekjesdie voor het imago
van een aankomend sterretje nooit
bevorderend kunnen werken. Ook
al moet iedereen eigenlijk gewoon
dragen wat hem of haar het best
bevalt, wel of geen gezicht. "Ik sloot
vorig jaar een weddenschap met
mijn teamgenoten bij Popeye
Goldstar in Amsterdam. Bij een
I kampioenschap moest ik beloven
een rokje te gaan dragen, want ze
vonden het maar niks. We pakten de
titel dus het broekje verdwijnt in de
kast".
Texas
In figuurlijke zin wil ze hem
aanhouden. Dat dat aardig lukt
bewees ze begin dit jaar in Amerika,
waar ze haar eerste 10.000
dollartoernooi won. Door die
prestatie in Midland (Texas) klom
ze op tot een plaats bij de beste 300
tennissters van de wereld. "Het is
niet goed om je vast te pinnen op
een bepaalde positie, maar het geeft
me toch wel zelfvertrouwen zo'n
forse stijging".
Vorig jaar baarde ze al opzien door
de halve finale te bereiken van het
NK in Son. Ze sloeg
achtereenvolgens Yvonne der
Kinderen, Manon BollegrafenTitia
Wilmink uit het toernooi. In de
halve finale werd de verrassing van
1989 gestuit door Nicole Jagerman
"Toen was ik een absolute
verrassing voor velen. Het ging ook
ontzettend lekker en dan groei je op
een bepaald moment. Zeker omdat
je een outsider bent in feite. Dit jaar
zal het bijvoorbeeld alweer veel
moeilijker zijn om goed te presteren
tijdens het NK. Er wordt meer
rekening gehouden met me".
Ontwikkeling
Van den Berg ontdekte in de VS dat
er schot zit in haar ontwikkeling.
"Tijdens het toernooi in Texas
voelde ik pas goed hoe sterk ik ben
geworden in het afgelopen jaar.
Bovendien werd ik daar prima
begeleid door Marian Laudin. Ik
moet na een partij kunnen praten
met een kenner. Daar leer je enorm
van. Daarom was die trip niet alleen
succesvol, maar ook nuttig".
Marian Laudin is een Tsjech die
bondscoach Stanley Franker
assisteert. De hulptrainer begeleidt
zo veel mogelijk de jongere
speelsters die deel uitmaken van
Jong Oranje, zoals Van den Berg.
De bond betaalt ook de reiskosten
voor een aantal toernooien die door
Laudin en Franker zijn
uitgestippeld. De verblijfkosten
moeten de spelers zelf ophoesten.
Ondanks de medewerking van de
bond houden de verdiensten voor
Van den Berg nu nog niet over. Van
de racketsponsoring (Dunlop) kan
ze niet leven. Als beginnend
professional is het vooral
investeren. Later moet het zich
allemaal terugbetalen in
prijzengeld. In Texas werd al een
klein begin gemaakt met de eigen
inkomsten. In de komende
maanden wil ze via deelname aan
sterk bezette Challengertoernooien
(25.000 dollar) kijken hoe ver ze er
internationaal voor staat.
Grenzen
Want het gaat nu nog vooral om het
aftasten van de grenzen. Ze weet
nog niet precies waar ze staat en
waar ze komt te staan. "Ik heb niet
zo'n zin om ver vooruit te kijken.
Mensen vragen of ik de nationale
top (ze zit nu bij de beste vijftien van
Nederland, red.) of misschien de
wereldtop haal. Dat ligt misschien
in mijn mogelijkheden, maar het
hangt van zoveel verschillende
factoren af. Iedereen noemt mij een
talent, maar ik voel dat niet als een
druk. Ik wil alles geven voor het
tennis en kan dat ook, maar ik kijk
er aan de andere kant ook nuchter
tegehaan. Wat dat betreft heb ik
veel aan Brenda Schultz waarmee
ik veel train. Zij is als een speer
omhooggeschoten en is vervolgens
in de knel gekomen. Dat hoop ik te
vermijden, maar wie garandeert mij
dat het allemaal vlekkeloos
verloopt. Voorlopig krijg ik van
mijn trainer te horen dat ik zoveel
mogelijk moet trainen en spelen".
Houweling
Die trainer is Cees Houweling van
Popeye in Amsterdam. Vorig jaar
kwam ze bij hem terecht nadat ze
driejaar lang met Carel de Bruijn
bij Dekker in Warmond had
gewerkt. Ze heeft die wissel als een
vooruitgang ervaren, zonder
afbreuk te willen doen aan de
capaciteiten van De Bruin. "Van
hem heb ik erg veel geleerd. Ik ben
een aanvallende, gretige speelster.
Als ik de kans heb, ga ik naar het
net. Carel leerde mij geduldig te
zijn. Eerst moest ik mijn opbouw
goed verzorgen, zei hij".
Toch voelde ze na een aantal jaren
de noodzaak om Warmond te
verruilen voor Amsterdam. ""Op het
laatste klikte het niet meer zo.
Langzamerhand kreeg ik het idee
dat mijn natuurlijke spel er onder
leed. De nadruk kwam te veel op de
verdediging te liggen. Dat is niet
mijn spelletje".
Carel de Bruijn zag haar node
vertrekken als speelster van
Dekker en meer nog als pupil.
"Maar dat moment komt vroeg of
laat", reageert de coach. "Dat moet
je accepteren. Ze kon bij Dekker
natuurlijk niet op het niveau spelen
dat ze graag wilde. Bij Popeye kon
dat wel. Ik heb altijd prettig met
haar gewerkt. Ze was leergierig en
had weinig afleiding. Dat is een
enorm voordeel. Het blijft koffiedik
kijken als je het over haar toekomst
hebt. Ze bezit alle slagen. Heieen
heeft die zeldzame combinatie van
techniek en kracht. Wat dat laatste
betreft lijkt ze op haar vader. Die
was ook oersterk. Ze heeft weinig
zwakke punten. Misschien moet ze
mentaal nog wat leren. En
onderschat dat niet, want
mentaliteit is een heel complex en
veelomvattend aspect in het
tennis".
Nuchterheid
Het is in de volksmond altijd vooral
lieve Heleentje geweest. Haar eerste
trainer Harrie Verdegaal neemt die
woorden ook in de mond als hij Van
den Berg voor de geest tovert. "Een
verschrikkelijk lieve meid, zeker.
Maar dat neemt niet weg dat ze haar
sport te zachtof halfslachtig
benadert. Ze stelde hele hoge eisen
aan zichzelf. Ook op zeer jonge
leeftijd al. Iedereen zag dat ze talent
had. Zelf was ze ook overtuigd.
maar ze voelde wel dat ze tot het
uiterste moest gaan. Dat wilde ze
ook", zegt Verdegaal, inmiddels
clubtrainer bij Hillegom.
Verdegaal speelde zelf samen met
zijn pupil twee seizoenen in het
eerste van De Boekhorst toen hij
nog trainer was in
Noordwijkerhout. "Ik denk dat
Heieen vooral in die periode veel
heeft geleerd. We praatten voor,
tijdens en na de wedstrijden veel
met elkaar. Dat werkt heel
stimulerend. Bovendien stapje
samen na winst of verlies met een
bezweet lichaam de baan af. Dat
schept een bepaalde band".
Verdegaal, die haar ongeveer vijf
jaar begeleidde, wil zichzelf geen
tweede vader noemen. "Misschien
tennisvader, maar verder hou ik
niet zo van dat soort termen. Heieen
en ik houden wel contact met
elkaar. We wisselen nog steeds
ervaringen uit. En wat ik erg op
prijs stel is dat ze elk jaar met oud en
nieuw rond twaalf uur opbelt om
me nieuwjaar te wensen". Over lief
gesproken.
Nuchter
Heieen van den Berg praat liever
over haar andere
karaktereigenschappen. De
nuchterheid en het vermogen om te
relativeren. Ze heeft niet het idee
dat ze ooit diep zal vallen. Graag wil
ze het hoogste bereiken in haar vak,
maar ze beseft terdege dat er
ongrijpbare zaken zijn die dat
kunnen verhinderen.
Maar ze houdt zich slechts in haar
achterhoofd bezig met eventuele
remmende factoren. Ze wil nu
vooruit. "Ik ben nog jong en mijn
topjaren liggen nog ver voor me,
hoop ik. Maar ik ben in anderhalf
jaar bij Cees Houweling al enorm
vooruit gegaan. Hij heeft me
geleerd pressie te spelen met mijn
fore-hand. Brenda Schultz heeft
ook zo'n knaller van een fore-hand,
dat was een voorbeeld. Ik moest
sneller en harder slaan. We trainden
enorm veel op de aanval. Het was
een omschakeling, maar ik ben er
veel beter door geworden. Cees
heeft me ook gedwongen mijn
positiespel aan te passen. Hij leerde
me om in de baan te blijven".
"Daarbij is alles veel professioneler
geworden natuurlijk. Nu kan ik
trainen met Paul Dogger en
Schultz. Van die twee kan ik erg
veel leren. Ze zijn nog jong. maar
hebben toch al het een en ander
meegemaakt. Het is nu makkelijk
om te zeggen dat ik eerder naar
Popeye had moeten gaan. Zo
simpel ligt dat niet. Ik heb keurig
mijn contract uigediend bij
Dekker".
Gratis
Op doordeweekse dagen traint ze
nu vrijwel elke dag van 's ochtends
acht tot negen uur met Houweling.
Daarna kan ze terecht in het
Amsterdamse Frans Ottenstadion
waar een aantal aanstormende
talenten van de bond - onder
andere Siemerink, Krajicek,
Dogger, Schultz het recht hebben
gekregen om gratis te spelen. Van
den Berg traint meestal van tien tot
twaalf uur en van twee tot vier uur.
Daarna is er vaak nog
conditietraining. Op zaterdag krijgt
ze van 's ochtends acht tot tien
drilltraining van Cocky van
Duyvenbode.
Nadat ze haar mavo-opleiding heeft
voltooid, kan ze zich voor honderd
procent storten op haar grootste
hobby die uiteindelijk haar leven
zal gaan bepalen. "Voor afstomping
ben ik niet bang. Ik heb bewust
alles opzij gezet voor de sport,
omdat ik het allerhoogste wil
bereiken. Ik heb geen vaste vriend
e,n stappen doe ik zelden. Met
carnaval ben ik wel weggeweest.
Soms moetje er even uit. Maar in
principe leef ik voor het tennis".
Pa en ma Van den Berg hebben wat
dat betreft weinig klachten over
hun dochter voor wie de wijde
wereld langzaam open lijkt te gaan.
Vroeg of laat zal dochterlief weieens
het ouderlijke nest verlaten, maar
voorlopig vaart ze wel bij de
begeleiding. "Mijn vader bemoeit
zich niet echt met het spel. Hij heeft
natuurlijk nooit op hoog niveau
gespeeld en weet wel dat de trainer
er is om me technische zaken bij te
brengen. Hij is niettemin een
belangrijke steun op ander gebied".
Frisser
Toch zal ze het vooral van
Houweling moeten hebben. Een
man die veel talenten onder handen
heeft en die graag resultaat ziet
komen uit zijn oefeningen. Wat dat
betreft is Van den Berg bij de juiste
persoon beland. De oefenstof van
de trainer heeft zijn vruchten al
afgeworpen. "Heieen is frisser
geworden. De slagen zi jn
geperfectioneerd in anderhalfjaar
en ze is veiliger gaan slaan. We
hebben steeds haar fore-hand
aangepakt en dat werkt. Als ze
doorgaat op deze manier staat ze
aan het eind van het jaar bij de beste
honderd van de wereld".
"Van daaruit kan ze verder werken
en de top 50 bereiken. Ik durf die
voorspelling wel voor mijn
rekening te nemen. Ze heeft het
gewoon in zich. Anders dan Brenda
Schultz. Die is minder beweeglijk,
maar heeft wel een mokerslag ter
beschikking. Heieen is meer
souplesse en heeft een groter
slagenrepertoire. Ze is ook veel
minder kwetsbaar dan Brenda,
want die heeft een hele slechte
periode doorgemaakt. Dat zie ik bij
Heieen niet gebeuren".
"Heieen zal in een mindere periode
gewoon doorgaan, vermoed ik.
Maar ze zal af moeten zien om de top
te bereiken. Technisch zit het wel
snor. Fysiek en geestelijk moet ze
nog groeien. Als je ziet wat er
tegenwoordig nodig is in de top van
de wereld dan heeft ze nog een
achterstand. Die kan ze in de
komende jaren inlopen en dat doet
ze. De vraag is uiteindelijk of ze mij
meer wil gebruiken. Nu is het ruim
vijf uur per week. Als je met de
wereldtop mee wil doen, moet dat
worden opgevoerd".
Houweling wil wel. "Ik zie het zitten
met Heieen van den Berg".
Jan Siemerink mikt dit jaar op een plaats in de top 50
De tijden dat Jan
Siemerink de
tennisbaan
opstapte en
dacht 'eens
kijken wat het
vandaag wordt'
zijn voorbij. De Rijnsburger
heeft het grote gat tussen de
absolute dieptepunten en
partijen waarin opeens alles
lukt kleiner gemaakt.
door
Rob van der Zanden
"Ik weet nu waar ik sta en wat ik
kan. Vroeger kon het met een
wedstrijd echt alle kanten uit. Het
was soms alles, soms niks. Nu heb
ik een bepaalde basis bereikt die ik
altijd kan aanspreken tijdens een
partij. Een soort zekerheidje
waardoor je steeds constanter gaat
spelen".
Zakelijk
Hij heeft ook ondervonden dat het
allemaal niet meer zo mooi hoeft te
zijn en ook niet kan zijn. Dat
betekent een wat zakelijke
benadering die misschien niet de
amusementswaarde verhoogte,
maar wel de prestatie. Zijn trainer
Frits Don heeft hem dus al aardig
wegwijs gemaakt in het keiharde
leven van de tennisprofessionals.
Siemerink kent als jonge full-prof
het wereldje trouwens al aardig.
Tijdens het ABN-
wereldtennistoernooi in Rotterdam
besefte hij dat in het circuit van de
beginnende profs de concurrentie
moordend is. In de tweede ronde
van het kwalificatietoernooi in
Ahoy' liet hij bij een 5-2 voorsprong
in de tweede set de Amerikaan Tim
Pawsat ontsnappen.
"Je denkt die partij heb ik in de
knip. Maar dat werkt zo niet op dit
niveau. De kleinste
concentratieverslapping of fout
wordt meteen afgestraft. Het was
wel leerzaam. Er zijn zoveel spelers
die via kwalificatie een plaats in een
groot toernooi moeten afdwingen.
Je moet echt van goeden huize
komen om te overleven".
In dat laatste heeft de 19-jarige
linkshander (over twee weken
wordt hij 20) alle vertrouwen.
Siemerink ligt op schema, al zegt
dat nog niet alles. "Ik maak
progressie dat is duidelijk. Maar
waar mijn grenzen liggen, is me nog
absoluut niet duidelijk. Dat hoeft
ook niet, als ik maar vooruit ga.
Paul Haarhuis is 24 en begint nu pas
de grote sprong naar de wereldtop
te maken".
Amstelpark
De speler van Amstelpark (waar
ook Jan Willem Lodder speelt)
beweegt zich nu nog voort in de
Satellite-toernooien en de
Challengers. Dat zijn de toernooien
die van minder niveau zijn dan de
World Series (de vroegere Grand
Prix). Hij hoopt snel de stap naar de
grote wedstrijden te zetten. In Azië
speelt hij in april enkele
kwalificatietoernooien van World
Series-evenementen.
Op basis van zijn plaats op de
wereldranglijst komt hij nog niet
rechtstreeks binnen bij de
toptoernooien, dus is het elke keer
weer knokken voor een stekkie. Hij
bivakkeert nu ergens rond de 350ste
plaats op de internationale ladder.
Dit seizoen wist hij al aardig wat
bijeen te sprokkelen. In de Masters
van een Satellite-circuit in Italië
behaalde hij begin dit jaar de halve
finale. Onder andere door de
beoogde troonopvolger van
Yannick Noah, de Fransman
Fabrice Santoro, uit te schakelen.
"In dat toernooi speelde ik boven
verwachting. Ik voelde duidelijk
die constante factoren die je nodig
hebt op dit niveau. Trouwens: kort
daarvoor ging het in Portugal ook al
lekker. Het zijn tekenen dat het de
goede kant op gaat".
Gerust
Vorig jaar maakte Siemerink zijn
vwo-opleiding af. Nu kan hij zich
met een gerust hart voor honderd
procent op het tennis storten.
"Tennis is nu mijn beroep, maar het
is prettig om dat vwo-diploma te
hebben. Mijn ouders hebben er ook
steeds op aangedrongen dat ik het
haalde. Mijn spel leed misschien
tijdelijk onder de studie, maar dat
moest dan maar. Dat haal ik nu
ruimschoots in".
Zeker wat de trainingsarbeid
betreft. Jan Siemerink trainde vorig
jaar ongeveer zes uur per week, nu
is dat al bijna twintig. "Mijn
conditie wordt er ook beter van. En
tegenwoordig is het belangrijk dat
je bovenlijf sterk is. Dat betekent
dus dat ik naar een krachthonk
moet. Steeds duiken er in de
topsport weer nieuwe dingen op.
Die krachttraining is ook weer iets
van de laatste tijd. Nu heb ik de
ruimte en tijd om het bij te houden.
Je moet immers wel bijblijven".
"Tennis is mijn beroep. Het klinkt
voor d^ buitenwereld zo luxe dat
tennisleven. Lekker trainen, even
naar huis, weer eens naar het
buitenland. De werkelijkheid is
anders. Ik vind het een heerlijk
beroep, maar ik moet keihard
werken voor mijn brood. Het komt
niet vanzelf. Ik kan nu net quitte
spelen. Het prijzengeld ligt niet
voor het oprapen en de hotels zijn
duur. Een paar weken geleden had
ik voor het eerst een autootje
gekocht. Nu is hij al gestolen. Van
die dingen".
Oranje
Siemerink wordt als lid van Jong
Oranje gezien als een toekomstige
topper. Tijdens het recente Davis
Cup-duel tegen Westduitsland werd
hij zelfs al genoemd als reserve voor
het grote Oranje-team met
Schapers, Nijssen. Haarhuis en
Koevermans. "Dat moetje een
beetje in zijn verband zien. Ik ben
linkshandig en zou een prima
trainingspartner zijn geweest,
omdat Carl Uwe Steeb links is. Dat
was eigenlijk de reden".
Niettemin wordt Siemerink gezien
als een man van de nabije toekomst.
Zelf noemde hij vorig jaar de top
100 van de wereld als doel.
Inmiddels is het al top 50 geworden.
Als tennis net zo gemakkelijk zou
zijn als rekenen...
Jan Siemerink.'Ik vind het een heerlijk beroep, maar ik moet keihard
werken voor mijn brood, het prijzengeld ligt niet vioor het oprapen en ho
tels Zijn duur". (foto Look Zuyderduin)
Michael van den Berg
Michael van den Berg en Dek
ker in Warmond zijn een andere
weg ingeslagen. De vorig jaar uit
de hoofdklasse gedegradeerde
tennisclub wil toch een beetje
sportieve revanche en dat kan
eigenlijk alleen als de#principes
voor een deel over boord wor
den gegooid. Dat wil zeggen:
niet alleen meer spelen met ei
gen mensen, maar ook eens over
de Warmondse grenzen heen
kijken.
Het team leunde vorig jaar op
de 21-jarige Van den Berg en dat
was een slechte zaak. De Koude-
kerker die inmiddels een half
jaar full-prof is en rond de der
tigste plaats van de nationale
ranglijst cirkelt (een internatio
nale ranking heeft hij nog niet,
al werkt hij er hard aan) is zelf de
boer op gegaan voor verster
king.
Dat heeft geleid tot de komst
van de Amerikaan Kevin Lub
bers, 26 jaar en nummer 800 of
daaromtrent van de wereldrang
lijst. Samen met Van den Berg,
Amy van der Linden en de even
eens van elders gehaalde Pascal
Druyts (Maastricht) wil Dekker
het verloren terrein terugwin-
"Op papier een erg sterk
team", zegt Michael van den
Berg, die ondanks diverse aan
biedingen (onder andere Zand-
voort) zijn club trouw is geble
ven. "Maar we moeten het in de
competitie bewijzen. We willen
met Dekker gewoon een goede
prestatie neerzetten. Zelf voel ik
me verplicht om er iets van te
maken".
Internationaal aast de blonde
speler nog steeds öp zijn eerste
ATP-punten die hem een plaats
op de wereldranglijst geven.
Heieen van den Berg:"Ik heb niet
om ver vooruit te kijket
