Honecker
vrijuit voor
hoogverraad
Zimbabwe beleeft mogelijk laatste vrije verkiezingen
Zwarten leven in VS zes
jaar korter dan blanken
Politie Zuid-Afrika doodt 8 zwarten
'Stalin-terreur eiste in
DDR 70.000 slachtoffers'
Steun voor teruggetreden Böhme
BERLIJN (GPD/AP) De voormalige Oostduitse commu
nistische leiders Erich Honecker, Günter Mittag. Erich
Mielke en Günther Hermann worden niet strafrechtelijk
vervolgd wegens hoogverraad. Wel wordt het onderzoek
naar andere strafbare handelingen voortgezet. Dat ver
klaarde de hoogste openbare aanklager in de DDR, Hans-
Jürgen Joseph gisteren. De CDU-fractie heeft gisteren haar
leider Lothar de Maizière kandidaat gesteld voor het pre
mierschap. Hij wil nog voor Pasen een kabinet hebben ge
vormd.
WASHINGTON - De levensver
wachting voor zwarte Amerikanen
is in 1988 opnieuw gedaald, zo blijkt
uit een studie over de gezondheid
van de Amerikanen die gisteren is
gepresenteerd door minister Sulli
van (volksgezondheid). Blanke
Amerikanen worden (cijfers van
1988) gemiddeld 75,5 jaar, zwarten
69,5 jaar.
door
Henk Dam
dient onslag in
Het zijn vooral zwarte mannen blanke
die relatief jong sterven. Ameri- Uit de cijfers
kaanse zwarte mannen worden ge
middeld 65,1 jaar oud. De redenen
lager wordt, zijn onder meer aids,
drugsgebruik en moorden. De kans
dat een zwarte man door moord om
het leven komt, is zeven keer zo
gröot als bij een blanke man. Zwar
te vrouwen hebberveen vier keer zo
grote kans te worden vermoord als
het rapport blijkt
verder, dat zwarte babies een aan-
enlijk grotere kans hebben hun
i nog steeds eerste verjaardag niet te halen dan
blanke kinderen. Bij blanken gaat
het om 8,6 sterftegevallen per 1000
geboortes, bij zwarten om 17,9 per
1000 babies.
Er zijn drie redenen voor deze
verschillen. In de eerste plaats wor
den bij zwarten meer babies gebo
ren die ernstig verzwakt zijn als ge
volg van cocaïne-gebruik van hun
moeder. Hetzelfde kan worden ge
zegd over babies die ten dode zijn
opgeschreven omdat zij het aids-vi-
nomen. De laatste reden is, dat
met name de arme zwarte moeders
uit de binnensteden lang niet altijd
een adequate gezondheidszorg
voorhanden is. Nogal wat van deze
moeders laten bovendien zelf ook PRISTINA (Rtr) - De regionale mi-
niet hun zwangerschap medisch be- nister van binnenlandse zaken van
geleiden. Kosovo heeft zijn ontslag genomen
Minister Sullivan noemde giste- kort nadat de Joegoslavische deel-
ren Amerika'ê gezondheid "goed, staat Servië, waarvan Kosovo deel
hoewel we beter kunnen". Hoopvol uitmaakt, alle politietaken in Koso-
is onder meer, dat het aantal hart- vo had overgenomen. Jusuf Kara-
aanvallen de afgelopen jaren als ge- kashi diende zijn ontslag zondag in,
volg van een gezondere levensstijl zo deelde een functionaris van het
drastisch is afgenomen. Tussen ministerie van voorlichting van Ko-
1970 en 1987 nam het aantal hart- sovo gisteren mee.
aanvallen in Amerika met 33 pro- Servische politie-eenheden. die
cent af, aldus Sullivan. In diezelfde naar de Joegoslavische prov
periode daalde het aantal beroertes Kosovo waren gezonden
met 54 procent.
Volgens de verklaring van de open
bare aanklager is bewezen dat oud-
communistenleider Honecker en de
drie andere voormalige communis
tische kopstukken de grondwet
hebben geschonden, maar is hier
voor het hele stalinistische, com
munistische systeem verantwoor
delijk. Hoogverraad kan volgens de
justitie evenmin worden bewezen
als samenzwering tegen de grond
wet. Wel wordt het onderzoek
voortgezet naar corruptie en
machtsmisbruik waaraan Honec
ker en econoom Mittag zich zouden
hebben schuldig gemaakt.
Honecker en zijn vrouw Margot
worden, nadat ze afgelopen week
einde werden verjaagd uit een 'gast
huis' op het platteland, waarschijn
lijk naar een sanatorium van het
Sovjetleger in de DDR overge
bracht. De Sovjetunie, die 380.000
militairen in de DDR heeft, be
schikt er over zeker twee militaire
sanatoria waar het publiek geen toe
gang toe heeft.
De Oostduitse sociaal-democrati
sche partijvoorzitter en fractieleider
Ibrahim Bóhme bevriest al zijn
functies tot duidelijkheid is ver
schaft over de beschuldigingen dat
hij vele jaren voor de staatsveilig
heidsdienst heeft gewerkt. Na over
leg in het partijbestuur maakte
Bohme bekend dat hij de demissio
naire communistische minister
president Hans Modrow tevergeefs
heeft gevraagd onafhankelijke on
derzoekers toegang tot zijn dossiers
te verschaffen. "Toch moet dit mijn
rehabilitatie opleveren", aldus Böh-
Het partijbestuur schaarde zich
achter haar voorzitter en suggereer
de dat er een bewuste campagne
wordt gevoerd om het nieuw geko
zen parlement in diskrediet te bren
gen. Böhme zei op een persconfe
rentie: "Persoonlijk verklaar ik dat
ik op geen enkel tijdstip en via geen
enkele tussenpersoon voor het mi
nisterie van staatsveiligheid, in het
ministerie of met het ministerie heb
gewerkt of bewust informatie door
heb gegeven. Alle andere bewerin
gen. zoals in Der Spiegel, zijn on-
juist".
De fractie van de communisti-
NAVO: aantal
kernkoppen in
Europa halveren
BRUSSEL (AFP) - De landen van
de NAVO zijn bereid hun huidige
arsenaal van 4000 kernkoppen in
Europa, met ten minste de helft te
verminderen. Dat is gisteren in di
plomatieke kringen in Brussel ver-
NAVO-experts hebben hierover
tijdens een vergadering op 15 en 16
maart overeenstemming bereikt.
Op dezelfde bijeenkomst is even
eens afgesproken zich voor te berei
den op toekomstige onderhandelin
gen met het Warschau Pact over tac
tische kernwapens (raketten met
een bereik van minder dan 500 kilo
meter).
Onrust Azerbajdzjan
In Nagorno-Karabach, de meren
deels door Armeniërs bewoonde
enclave in de Sovjet-republiek
Azerbajdzjan, hebben onbekenden
gisteren het vuur geopend op een
bus met Azerbajdzjaanse passa
giers. Eén van de inzittenden werd
gedood; vier anderen raakten ge
wond, aldus een bericht van het
Sovjet-persbureau Tass. De laatste
tijd dreigen de etnische onlusten
weer op te laaien.
Veroordeling Recruit
In het Japanse Recruit-schandaal,
waarbij al menig politieke kop in de
Japanse politiek is gerold, heeft een
rechtbank voor het eerst een ver
oordeling uitgesproken. De 56-jari-
ge Shigeru Kano, een voormalige
directeur van het ministerie van ar
beid, is daarbij veroordeeld tot een
jaar cel en een boete van 1,35 mil
joen yen (16.000 gulden).
Voedselhulp lukt
Ongeveer een miljoen mensen in
Eritrea ontvangt ondanks de burge
roorlog en de chaos in Etiopië voed
selhulp. Begin dit jaar waarschuw
den hulpverleners voor een ramp,
vergelijkbaar met de hongersnood
van 1984/85 toen een miljoen men
sen stierven aan honger, oorlog en
ziekten.
sche PDS, die gisteren in eerste zit
ting bijeen kwam, koos voorzitter
Gysi tot fractieleider en stelde Hans
Modrow kandidaat voor het kamer
voorzitterschap. Ook bij de PDS
speelde de Stasi een rol. Uit opmer
kingen van Gysi viel op te maken
dat ook niet alle nieuwe communis
ten zuiver op de graat zijn. Verschil
lende afgevaardigden hebben om
een persoonlijk gesprek gevraagd,
aldus Gysi. Hij zei dat zijn partij
zich net als de CDU niet tegen een
algemeen onderzoek verzet. Hij
stelde inter-fractionaire contacten
voor om een uitweg te vinden in dit
schandaal, dat het eerste, vrij geko
zen, parlement steeds meer belast.
Niemand in de DDR weet hoe
duidelijkheid kan worden verschaft
over de vele beschuldigingen aan
het adres van politici. De hoogste
openbare aanklager Joseph ver
klaarde- eind vorige week dat zo
lang het nieuwe parlement zich niet teren in Sebokeng, een zwarte wijk
over de zaak heeft gebogen, elke in- bij Johannesburg, het vuur ge-
zage in de dossiers in strijd is met de opend op zwarte anti-apartheid be-
grondwet. De hoogste kerkelijke togers. Hierbij zijn ten minste acht
bestuurder Manfred Stolpe waar- doden en enkele honderden gewon-
schuwde voor een heksenjacht. Hij den gevallen, zo heeft een woord
zei het zich "nagenoeg niet te kun- voerder van het plaatselijke zieken-
nen voorstellen" dat Bóhme of de huis gemeld.
Maizière, die hij persoonlijk goed T
-kent, voor de Stasi hebben gewerkt. demonstranten in Sebokeng
"Maar na het geval-Schnur is het ^dlden zich aansluiten bij een grote
wantrouwen overal enorm".
Negen auto's
diplomaten
in Athene
opgeblazen
ATHENE (AP) - In Athene zijn afge
lopen nacht negen auto's van bui
tenlandse diplomaten opgeblazen.
Niemand raakte gewond.
De vernielde auto's waren van di
plomaten van de ambassades van
Syrië, de Sovjetunie, Hongarije,
Tsjechoslowakije en Bulgarije en
van de PLO-vertegenwoordiging.
Acht van de wagens waren met een
tijdbom opgeblazen. Niemand heeft
nog de verantwoordelijkheid opge
ëist.
daar
orde en gezag te herstellen, hebben
etnische Albanezen opgepakt die
ervan worden verdacht betrokken
te zijn geweest bij recente aanvallen
op Serviërs. De aanvallen vonden
plaats nadat een geheimzinnige
ziekte was uitgebroken waardoor
honderden tieners moesten worden
opgenomen. Volgens autoriteiten in
Belgrado was er geen sprake van
enige aandoening of vergiftiging,
maar betrof het een actie die in sce
ne was gezet om chaos en onrust te
bevorderen.
De Servische minister van bin
nenlandse zaken Radmilo Bogda-
novich, zei dat naar alle steden en
dorpen in Kosovo speciale politie-
eenheden waren gezonden en dat
de orde volledig was hersteld. De re
gering van de republiek Servië be
sloot de autonome provincie Koso
vo onder rechtstreeks gezag van de
Servische politie te stellen, nadat
berichten waren ontvangen dat lo
kale politieagenten hadden staan
toekijken toen Serviërs door etni
sche Albanezen werden afgetuigd.
Inwoners van de zwarte woonwijk Sharpeville vluchten nadat de politie traangas had afgevuurd om anti
apartheid betogers te verspreiden. (foto afp>
stad Vereeniging zou voeren. Tot de hannesburg, vuurde politie traan
gasgranaten af om betogers te ver
spreidden die demonstreerden te-
terorganisatie van het ANC. Doel gen de hoge huren en de crisissitua-
was om bij het hoofdkwartier van
de regerende Nationale Partij in
Vereeniging lucht te geven aan een
aantal grieven zoals te hoge huren
en tarieven, rassenscheiding en
apartheid in de gemeentelijke dien
sten. Een woordvoerder van de poli
tie bevestigde dat er "heel wat moei
lijkheden zijn", maar wilde geen na
dere informatie verschaffen.
Computerproblemen: nog geen
uitslag verkiezingen Hongarije
BUDAPEST Geplaagd door
computerproblemen en onervaren
heid is de Hongaarse Kiesraad er
nog steeds niet uit. Vanmorgen
negen
rum wordt, op de voet gevolgd door
het Verbond van Vrije Democraten.
De hele dag door waren de uitslagen
slechts druppelsgewijs binnenge-
_Pwerd opnieuw het tellen komen. Vooral de resultaten
der stemmen hervat: de laatste Budapest bleven tot laatp"
twintig procent moet nog.
protestmars die naar de industrie-
tie binnen het onderwijs. Een deel
van de betogers bekogelde daarop
het politiebureau met stenen.
Minister Adriaan Vlok van wet en
orde, die een bezoek bracht aan de
onrustige gebieden, zei dat de situa
tie onder controle was en dat het po
litietoezicht in de betroffen wijken
zal worden opgevoerd. Hij veroor
deelde blanken die in zwarte woon-
Volgens ooggetuigen vond de oorden eigen rechter spelen.
Aartsbisschop Desmund Tutu
in de Zuidafrikaanse Anglicaanse
aan ae mars. Betogers en politie Kerk heeft gisteren gepleit voor be
stonden oog in oog met elkaar toen eindiging van de gewapende strijd
het vuur werd geopend. Even later tegen de blanke minderheidsrege-
lagen tientallen slachtoffers op de ring. Tutu zei tijdens een persconfe-
grond, waarvan er acht dodelijk ge- rentie in Nairobi dat het ANC niet
troffen bleken. Ruim driehonderd langer gewapend verzet zou moeten
werden naar een naburig propageren. "Iedereen die beweert
door
Runa Hellinga
De voorzitter van de Hongaarse
Nationale Kiesraad moest gister
avond acht uur definitief zijn per-
soonlijke nederlaag toegev
~s niet gelukt
binnen de wette- aangeleverd.
de mid-
uit. Volgens een tv-presentator
die verantwoordelijk was voor de
verkiezingsuitzending, waren er
van het begin af aan problemen ge
weest met de gegevens uit Bud
apest. Eerst kwam er helemaal
niets, toen was de computer stuk,
vervolgens hadden ze zoveel gege
vens geleverd dat de centrale com-
daarna wer
den de gegevens maar op floppy
lijk verplichte termijn
het sluiten
uitslag
Maar de voornaamste problemen
-an de stembussen de lagen toch in het computersysteem,
de zondag gehouden dat volstrekt ontoereikend bleek e
sen vermoeid naar huis j
daarmee was het volslagen i
gelijk geworden om op maandag-
weken door de politieke partijen
nog een aantal nieuwe veiligheids-
gesteld, die de soft-u
avond nog met een definitieve uit- onnodig ingewikkeld maakten.
ziekenhuis gebracht,1
voor verdere verpleging moesten
blijven.
In Sharpeville, eveneens bij Jo-
s dertig door te willen gaan met vechten ter
wijl er de mogelijkheid is tot praten,
zal weinig steun vinden in Zuid-
Afrika en daarbuiten".
slag te komen. Het was een droevig
slot van een verder vlekkeloos
lopen verkiezingsronde.
Gisteren was naar schatting tach
tig procent
en was duidelijk dat
eerste ronde waarschijnlijk het
De leverancier van het program
ma, het Hongaarse bedrijf Controll,
had drie weken voor de verkiezin
gen nog gewaarschuwd dat de pro-
iiddi bi.xidi.uiig tSCH- gramma>s nooit rond konden ko-
de stemmen geteld ^en a,s er steeds weer njeuwe ejsen
erden gesteld. Het bedrijf, dat zich
goed realiseerde wat i
rechtse Hongaars Democrat.sch Fo- goede naam
zijn, heeft zelfs nog geprobeerd
Zo'n 12.000 ultra-orthodoxe joden verzamelden zich gisteren in een bas
ketbalstadion in Tel Aviv om te luisteren naar de toespraak van rabbijn
Eliezer Schach. (foto AFi')
Sliach spreekt verlossend woord
kabinetsformatie Israël niet
TEL AVIV - De lang verwachte toe
spraak van rabbijn Ehezer Shach,
geestelijk leider van de ultra-ortho
doxe Degel Hatora, heeft gister
avond niet de politieke duidelijk
heid verschaft waarop in Israël
werd gehoopt. In een onsamenhan
gend betoog van twintig minuten
liet de 96-jarige rabbijn de politiek
vrijwel onberoerd, zodat zowel Li-
koed als Arbeiderspartij na afloop
konden verklaren gesterkt te zijn..
door
Ad Bloemendaal
Voor kabinetsformateur Shimon
Peres lijkt het belangrijkste dat
Shach samenwerking met de Arbei
derspartij niet nadrukkelijk heeft
uitgesloten. Niettemin menen inge
wijden in de wereld van de ultra-or-
thodoxie dat Degel Hatora zal vast
houden aan een regering onder Li-
koed-leider Jitschak Shamir.
Rabbijn Shach is niet alleen al
leenheerser over Degel Hatora, met
twee parlementsleden, maar heeft
ook vergaande invloed in Shas, een
ultra-orthodoxe partij met zes ze
tels. Dat wil zeggen dat Peres, die
op dit moment de steun heeft van
zestig van de honderdtwintig parle
mentsleden, op Shach is aangewe
zen bij het vormen van zijn coalitie.
Verwacht wordt dat hij in de ko
mende dagen alles op alles zal zet
ten om Shas en Degel Hatora, die
beide naar de Likoed neigen, alsnog
voor een kabinet met de Arbeiders
partij te winnen.
Eerder gisteravond bereikte Shi
mon Peres namens de Arbeiders-
THATCHER - De regering van pre
mier Margaret Thatcher komt
steeds meer in de problemen, ook in
haar eigen partij. Vier Conservatie
ve parlementsleden stemden maan
dagnacht mee met een wetsvoorstel
van Labour om de gevolgen van de
omstreden "poll tax" te verzachten;
35 Conservatieven onthielden zich
van stemming. Volgens de jongste
opiniepeilingen is de populariteit
van de regering-Thatcher tot een
dieptepunt gezakt.
partij overeenstemming met de lei
ding van de ultra-orthodoxe Agoe-
dat Jisraël over samenwerking in
een regeringscoalitie. Over de in
houd van het akkoord zijn geen me
dedelingen gedaan, maar het zou
gaan over onder meer het openbaar
op de sabbat, sabbatswerk
'obscene reclame' in de media.
SAARBRUCKEN (AP) - In Oost-
Duitsland zijn na de Tweede We
reldoorlog mogelijk 70.000 gevan
gen in Russische interneringskam
pen om het leven gekomen. Rege
ringsvertegenwoordiger en expert
op het gebied van de Stalin-tijd Ger
hard Finn heeft dit gisteren meege
deeld.
De opmerkingen van Finn volgen
op berichten van de ontdekking van
verscheidene massagraven in Oost-
Duitsland, met daarin duizenden
slachtoffers uit de interneringskam
pen.
Het Oostduitse dagblad Berliner
Zeitung berichtte zaterdag dat vele
oud-nazi's en oud-SS'ers de dood
vonden in het kamp Fünfeichen
niet ver van Neubrandenburg. Het
dagblad meldde dat tevens "veel
onschuldigen" het slachtoffer wer
den, onder wie jongeren. Het jong
ste slachtoffer zou twaalf jaar zijn
geweest.
Expert Finn zei te verwachten dat
er meer massagraven worden ont
dekt. "We schatten dat er 65.000 tot
70.000 mensen om het leven zijn ge
komen in de interneringskampen
van de Sovjetrussische bezettings
machten na de Tweede wereldoor
log", verklaarde Finn voor de Saar-
lander Rundfunk. Hij zei dat het on
mogelijk zou zijn een precies aantal
doden te noemen omdat alle overlij
densakten van de inmiddels geslo
ten kampen zijn vernietigd.
Volgens Finn zijn er tussen 1945
en 1950 ongeveer 200.000 mensen
ondergebracht in dertien kampen
van het Rode Leger in de DDR.
Tsjechoslowakije
breekt ijzeren
gordijn volledig af
PRAAG (AFP) - De Tsjechoslo-
waakse regering wil het ijzeren
gordijn langs de grenzen met
Oostenrijk en de Bondsrepu
bliek Duitsland volledig ont
mantelen. Grenstroepen heb
ben de opdracht gekregen de
nog bestaande versperringen af
te breken. Dat heeft het
Tsjechoslowaakse persbureau
CTK'gisteren gemeld.
De regering wil dat het ijzeren
gordijn, dat bestaat uit rijen
prikkeldraad, uitkijkposten en
alarmmateriaal, uiterlijk in juni
is neergehaald. "Het gordijn zal
dan alleen nog in de vorm van
een souvenir bestaan", aldus
CTK.
het contract te verbreken.
De afgelopen dagen hebben de
stemmentellers moeten werken
met een volstrekt ontoereikend
computernet. Ieder district be
schikte over welgeteld één compu
ter, waar alle gegevens van honder
den stembureaus moesten worden
verwerkt. Zo moest alle informatie
van de pakweg duizend stembu
reaus in Budapest via een computer
aan het nationale stembureau wor
den aangeleverd.
De voorzitter van het nationale
kiesbureau kon er alleen maar droe
vig bij kijken en verklaren dat het
allemaal niet zijn schuld was, omdat
het tellen gebeurde onder verant
woordelijkheid van het ministerie
van binnenlandse zaken. De Honga
ren houden al rekening met een
enorm schandaal in de kranten.
Maar de grootste vraag wordt, welk
effect de problemen op de kiezer
hebben, die over twee weken wordt
geacht voor de tweede ronde op te
komen.
HARARE - Morgen en donderdag
worden in Zimbabwe, het voormali
ge Rhodesië, twee verkiezingen ge
houden. Op het spel staan 120 zetels
in de nationale vergadering, en het
presidentschap. De overwinning
kan, zegt iedereen, president Ro
bert Mugabe noch zijn Zanu-PF-
partij ontgaan. Mugabes rivaal Te-
kere en zijn ZUM-beweging zijn te
onbeduidend. Toch worden deze
verkiezingen beschouwd als een
mijlpaal. Het zouden wel eens de
laatste vrije verkiezingen kunnen
zijn in het land dat tien jaar geleden
onafhankelijk werd en tot voor kort
gold als het voorbeeld voor Zuid-
Afrika.
door
Peter vari Nuijsenburg
De verhouding tussen blank en
zwart in Zimbabwe is nog steeds
rooskleurig. De 100.000 blanken die
na de machtsoverdracht aan de
zwarte meerderheid besloten te blij
ven, hebben de gedaanteverwisse
ling van Rhodesiér naar Zimbab-
weaan vrij soepel ondergaan. De
zwarte bevolking heeft hen met een
opmerkelijke ruimhartigheid geac
cepteerd als medeburgers en ziet
hen niet langer als wat ze decennia'
zijn geweest: onderdrukkers.
Een wandeling door Harare is
daarom een verademing voor wie
uit Johannesburg komt en dage
lijks wordt geconfronteerd met de
spanning tussen de verschillende
bevolkinsgroepen. Hij vraagt zich
ook af wat president Robert Muga
be bezielt om deze betrekkelijke
harmonie te verstoren.
De verkiezingscampagne heeft
het karakter aangenomen van een
bokspartij, waarbij alleen de slagen
onder de gordel tellen. En het ver
ontrustende is dat Mugabe niet lan
ger als scheidsrechter optreedt,
maar uit volle macht mee mept.
Blanken die overwegen voor zijn
zwarte rivaal Edgar Tekere en diens
ZUM-beweging te stemmen, zijn
het mikpunt geworden van een
campagne waarvoor alleen het
woord hetze de lading dekt. Tijdens
een verkiezingsmanifestatie van
zijn Zanu-PF-partij vertelde Muga
be zijn gehoor: "Als de blanken in
Zimbabwe hun racistische en terro
ristische kop willen opsteken door
samen te werken met ZUM, zullen
we die kop afhakken". Zijn minister
van buitenlandse zaken, Shamuya-
rira, waarschuwde blanke boeren
die ZUM steunen dat "ze met vuur
spelen en hun gemeenschap in ge
vaar brengen".
Hoewel de leiding van ZUM haar
gelijk eveneens op de vismarkt
meent te moeten zoeken, is het op
treden van Mugabe voor de meeste
'waarnemers' een raadsel. Tekere
kan geen bedreiging zijn voor
Mugabe, een politieke reus, en
ZUM is een vergaarbak voor pro
teststemmen. Niet te onderschat
ten, maar geen partij voor Zanu-PF.
Wie zich aan een verklaring voor
Mugabes onheilspellende wapenge
kletter waagt, houdt het er op, dat
hij nerveus is en een zondebok
zoekt voor het geval het tot voor
kort ondenkbare werkelijkheid
wordt: een overwinning van ZUM
en Tekere.
"De nederlaag van de Sandinis
ten in Nicaragua is hier als een bom
ingeslagen", zegt een diplomaat.
"De regering heeft veel werk ge
maakt van de verwantschap met de
Sandinisten. Ze zaten in het zelfde
schuitje, zijn in de zelfde tijd aan het
bewind gekomen. Beiden trotseer
den een machtige buurman: de San
dinisten de VS, en zij Zuid-Afrika.
En beiden voelen zich aangetrok
ken tot de een-partij-staat. Het lot
van de Sandinisten wordt door
sommige partijleiders daarom ge
zien als een teken aan de wand".
De onvrede van de bevolking
over het economische wanbeheer
die de Sandinisten de das om deed,
leeft ook in Zimbabwe, met name in
de steden. In vergelijking met de si
tuatie in buurlanden als Zambia,
Angola en Mozambique, heeft de
'modale Zimbabweaan' nog geen
reden tot klagen: de levensstan
daard ir. nog steeds redelijk hoog.
Verval
Maar hij kan de tekenen van verval
niet langer negeren: het openbaar
vervoer is ingestort, zodat hij uren
eerder moet opstaan om op. zijn
werk te komen. De inflatie holt zijn
koopkracht uit en de angst vöor
werkloosheid bedreigt zijn ge
moedsrust: dertig procent van de
beroepsbevolking heeft momenteel
geen baan. De kans op een economi
sche opleving kan bovendien ver
waarloosd worden, omdat Mugabes
pogingen om het land te bevrijden
uit de tentakels van de planecono
mie nog geen merkbaar resultaat
hebben opgeleverd.
Wie zelf de buikriem moet aanha
len, ergert zich aan de uitbundige le
vensstijl van de elite. De corruptie
van vele partijbonzen heeft de ge
loofwaardigheid van de regerende
partij ondermijnd. Twee jaar gele
den kwam het grootste schandaal
tot nog toe aan het licht. Vertrouwe
lingen van Mugabe, onder wie mi
nisters, bleken zich verrijkt te heb
ben aan een zeer dubieuze autohan
del.
Een gerechtelijke commissie
zocht de zaak uit en de schuldigen
vlogen de laan uit. Maar de commis
sie is niet, zoals gehoopt, zonder on
derscheids des persoons te werk ge
gaan. Naar verluidt zou de vrouw
van de president haar handtasje be
hoorlijk hebben gevuld, maar voor
Sally Mugabe golden kennelijk an
dere regels. Sindsdien speelt zij een
steeds prominenter rol in de partij
en in de vrouwenbeweging die haar
tegen de zin van de leden als voor
zitster moest accepteren.
Tegen deze achtergrond wordt de
weerzin, ook binnen de eigen gele
deren, tegen Mugabes voornemen
om van Zimbabwe een een-partij-
staat te maken begrijpelijk. Het in
voeren van de een-partij-staat
wordt in Afrika meestal gerecht
vaardigd door te verwijzen naar de
verscheidenheid van volkeren en
stammen die in het betrokken land
leven. De een-partij-staat zou stam
mentwisten en chaos voorkomen.
Voor Zimbabwe gaat deze theorie
niet langer op, zeggen de meeste
'Mugabe-watchers'. Na het neer
slaan van de opstand in Matabele-
land, ruim vijf jaar geleden, is de
toestand in het land redelijk stabiel.
Een politicoloog aan de universiteit
van Harare werpt een ander licht op
de motieven van de president.
"Mugabe wil via de een-partij-staat
zijn macht versterken. Een klinken
de overwinning moet hem het man
daat verschaffen. Als dat ten koste
gaat van de democratie, en de ver
houdingen in het land, nou ja, dat is
dan jammer".
