Overleg over
onlusten in
Tirgu Mures
Gorbatsjov is superpresident op wankele troon
Belgische justitie pakt pers aan na
berichten over misstanden justitie
Labour veegt Tories
weg in deelverkiezing
Drugsmafia vermoordt linkse
presidentskandidaat Colombia
VRIJDAG 23 MAART 1990
BUITENLAND
PAGINA 7'
Hongarije: geweld is schuld Roemenië
TIRGU MURES/BUKAREST/BUDAPEST (AP-
/AFP/DPA) - In Tirgu Mures zijn gisteravond enkele dui
zenden anti-Hongaarse betogers vreedzaam uiteen gegaan,
nadat de Roemeense vice-premier Gelu Voican hen had
verzekerd dat Transsylvanië voor altijd deel zal blijven uit
maken van Roemenië. Leiders van de Roemeense en et
nisch Hongaarse gemeenschappen in Tirgu Mures zijn gis
teren gesprekken begonnen om een eind te maken aan de
etnische gewelddadigheden.
Vice-premier Gelu Voican leidde de
besprekingen tussen de Hongaarse
Democratische Unie en de Roe
meense nationalistische beweging
Vatra Romanesca. "Niemand zal
Transsylvanië van ons wegnemen.
Laat u niet door geruchten voor de
gek houden", zei Voican gisteren
tot een menigte van naar schatting
3000 Roemenen, die hij opriep om
zich te beheersen. "Conflicten kun
nen alleen door middel van een dia
loog worden opgelost".
Gisteren was de vierde achtereen
volgende dag dat in Tirgu Mures on
lusten ontstonden tussen Roeme
nen en etnische Hongaren. Dins
dagavond kwamen bij bloedige
straatgevechten tussen beide bevol
kingsgroepen zeker zeven mensen
om het leven en raakten 300 mensen
gewond. Volgens het Hongaars De
mocratisch Forum zijn er zeker der
tig doden gevallen. Inmiddels is het
leger ingezet om de strijdende par
tijen uit elkaar te houden.
Voican is in Tirgu Mures om lei
ding te geven aan de pogingen van
de regering in Bukarest een einde
maken aan het etnisch geweld in
Transsylvanië, waar een grote Hon
gaarse minderheid woont.
Hongarije heeft gisteren de Roe
meense regering verantwoordelijk
gesteld voor de onlusten in Tirgu
Mures omdat zij "fascistische en ra
cistische" organisaties toestaat.
Budapest reageerde daarmee giste
ren op beschuldigingen van de Roe
meense premier Petre Roman dat
Hongarije achter de rellen zit en
Roemenië tegenwerkt bij pogingen
om de orde te herstellen.
In de officiële verklaring, waaruit
het Hongaarse persbureau MTI ci
teerde, wordt de Roemeense rege
ring gemaand alsnog krachtig op te
treden tegen organisaties zoals
Vatra Romaneasca, "die een racisti
sche politiek uitdraagt" en de IJze
ren Garde, "bekend om zijn fascis
tisch verleden".
De Roemeense regering wordt
/erweten alleen beschuldigingen
rond te slingeren, in plaats van
Hongarije, dat via diplomatieke ka
nalen had gevraagd om een objec
tief onderzoek in Tirgu Mures, ge
rust te stellen. Roemenië zou de
werkelijke redenen van de onrust
willen verdoezelefi en zo de door het
bewind-Ceausescu begonnen anti-
Hongaarse politiek aanwakkeren.
Premier Roman zei gisteren voor
de Franse televisie dat extremisten
in en buiten het land de etnische on
rust opstoken. Roman zei een tele
foontje te verwachten van zijn Hon
gaarse ambtgenoot Miklós Nemeth
om de crisis in Transsylvanië te be
spreken.
In Tirgu Mures heerste gisteren
een gespannen rust. Volgens het of
ficiële Roemeense persbureau
Rompress hadden de plaatselijke
Meer buitenlands
nieuws op pagina 11
Buitenland kort
Coup Aquino
De Amerikaanse inlichtingendienst
CIA heeft steun verleend aan de
staatsgreep tegen de Filipijnse pre
sident Corazon Aquino in decem
ber vorig jaar, zo heeft generaal Ale
jandro Galido, voormalig bevelheb
ber op het eiland Luzoneen, giste
ren onder ede verklaard. Galido zou
vorig jaar .juli van een Amerikaan,
die zei de CIA-vertegenwoordiger
in Manila te zijn, te horen hebben
gekregen dat de CIA het wenselijk
achtte dat de regering-Aquino ten
val werd gebracht. De couppoging
werd overigens afgeslagen met be
hulp van Amerikaanse gevechts
vliegtuigen.
Kosovo
In de Joegoslavische provincie Ko
sovo zijn meer dan 200 etnische Al
banese scholieren met mysterieuze
vergiftigingsverschijnselen in zie
kenhuizen opgenomen. Zowel in de
hoofdstad Pristina als in het stadje
Podujevo bleken kinderen deze
verschijnselen te vertonen. Onder
de Albanese bevolkingsgroep de
den onmiddellijk geruchten de ron
de dat de Serviërs verantwoordelijk
waren. De regering heeft nog niet
officieel gereageerd.
Jezuïtenmoord
De mensenrechtengroep Americas
Watch vreest dat het brein achter de
moord op de zes Jezuïeten in El Sal
vador in november vorig jaar buiten
schot zal kunnen blijven. De groep
is ook bang dat er onvoldoende be
wijzen zijn om op grond van de Sal
vadoraanse wet kolonel Benavides
te veroordelen, die volgens lagere
officieren opdracht heeft gegeven
tot de moorden.
Sovjetunie bekent
schuld aan
massamoord Katyn
MOSKOU (AP) - Stalins gehei-
me politie NKVD heeft in het
voorjaar van 1940 duizenden
Poolse officieren gedood bij het
Russische plaatsje Katyn, zo
heeft de historica Natalja Lebe-
deva bekendgemaakt in een ar
tikel in het blad Moscow News.
De Sovjetunie geeft daarmee
voor het eerst toe dat niet de
Duitsers, maar de Russen ver
antwoordelijk waren voor de
massamoord.
Volgens het artikel blijkt uit
officiële stukken, die tot nu toe
geheim waren, dat de na de Rus
sische inval in 1939 krijgsgevan
gen gemaakte Poolse officieren
in het voorjaar van 1940 op bevel
van Jozef Stalin zijn geëxecu
teerd.
Volgens Lebedeva moesten
de gevangenkampen leeg ge
maakt worden om de tiendui
zenden Balten in op te sluiten
die na de Sovjet-bezetting van
de Baltische staten in 1940 naar
de Sovjetunie afgevoerd zouden
worden. Ook zou Stalin een per
soonlijke wrok tegen de Polen
gekoesterd hebben vanwege
een nederlaag van het Sovjet-le
ger tegen de Polen in 1920.
Toen de graven van de vol
gens Lebedeva 15.000 Poolse of
ficieren in 1943 door Duitse troe
pen ontdekt waren, gaven de na-
zi's meteen de schuld aan de
Sovjetunie. Moskou heeft altijd
de nazi's van de slachtpartij be
schuldigd.
De kwestie heeft de verhou
ding tussen Polen en de Sov
jetunie zeer bemoeilijkt. De
Poolse premier Tadeusz Mazo-
wiecki heeft gezegd dat de hele
waarheid over Katyn boven wa
ter moet komen voordat er
vriendschappelijke banden
kunnen groeien. In 1987 is een
Sovjet-Poolse commissie opge
richt om de zaak te onderzoe
ken, maar die zijn bevindigen
nooit openbaar gemaakt. De
Poolse leden verklaarden later
dat er geen twijfel bestond over
de schuld van de Sovjetunie.
BRUSSEL Vroeger werd de
boodschapper van slecht nieuws
een kopje kleiner gemaakt. In Bel-
gie krijgt hij de justitie op z'n dak,
zeker als het slechte nieuws over
diezelfde justitie gaat. En over de
gebreken van het Belgische gerech
telijke en politiële apparaat valt
heel wat te boodschappen
door
Hans de Bruijn
De Belgische pers is daardoor nu
het doelwit van de justitie gewor
den. De Brusselse opper-aanklager
weigert nog contacten met journa
listen die niet over de justitie schrij
ven zoals hij het wil, en gisteravond
werd een huiszoeking gehouden bij
de BRT-tv naar gegevens van jour
nalisten over het gerecht.
De vooral Vlaamse kranten staan
de laatste weken vol met verhalen
over misstanden bij vooral de ge
rechtelijke politie, de speciale op-
sporingspolitie van justitie. Zo wa
ren er onthullingen over de dubieu
ze contacten van hoofdcommissaris
Reyniers van de Brusselse gerech
telijke politie met criminele figu
ren. Het gaat ook om politiemensen
die iets in de drugshandel zouden
doen, om privé-detectives met een
strafblad die de politie hand- en
spandiensten verlenen, en om een
wapenhandelaar wiens bedenkelij
ke financiële praktijken door be
vriende politiemensen aan een on
derzoek werden onttrokken.
Als klap op de vuurpijl gelastte
minister van justitie Wathelet deze
week de schorsing van twee com
missarissen van de Brusselse ge
rechtelijke politie, onder wie
Reyniers, vanwege hun te nauwe
contacten met criminele milieus.
Hen hangt schorsing boven het
hoofd, en intussen beschulgt men
er op los. Maar afgezien van het op
treden van Wathelet is er tot nog toe
niet veel tegen gedaan. Onderzoe
ken worden tegengewerkt, en be
trokkenen geven met graagte de
Belgische media achtergrondinfor
matie.
Maar nu blijken echter de bood
schappers het verkorven te hebben.
Niemand minder dan de procureur-
generaal van de Brusselse recht
bank Andrë van Audenhove kon
digde deze week aan journalisten
die niet juist over de justitie schrij
ven te zullen weren van zijn dage
lijks persconferenties. Volgens Van
Audenhove gaat het om journalis
ten die het gerecht bewust in een
slecht daglicht plaatsen en "hun be-
roepsernst niet eerbiedigen". De
procureur is vooral ontstemd om
dat in de pers herhaaldelijk uit ver
trouwelijke justitie-rapporten
wordt geciteerd. Nergens blijkt ech
ter dat de informatie in de media
niet juist zou zijn.
Integendeel, het onderzoek van
Wathelet naar de gedragingen van
twee van zijn topmensen is er alleen
maar gekomen door de berichten in
de pers. Pikant detail is dat een van
de zaken die commissaris Reyniers
worden aangewreven betrekking
heeft op pogingen om...tweejourna-
listen die teveel wisten het zwijgen
op te leggen.
Gisteravond kwam de volgende
episode in de strijd tussen pers en
justitie, toen een huiszoeking werd
gedaan bij de BRT-tv, op zoek naar
notities en documenten van jour
naal-verslaggever Guy Polspoel, die
de laatste tijd druk bezig is geweest
met de onthullingen over de mis
standen in het gerechtelijk appa
raat. Minister van justitie Wathelet.
die als zeer integer bekend staat,
was de afgelopen week op reis in
het buitenland. In België kijkt men
vol spanning uit naar welke stappen
hij de komendè dagen zal zetten.
autoriteiten maatregelen genomen
om de toestand te normaliseren.
In Bukarest hielden enkele hon
derden Roemenen een demonstra
tie die eindigde voor de Hongaarse
ambassade. Op spandoeken riepen
zij de regering op snel te handelen
of anders af te treden. "Tirgu Mures
en Bukarest zijn Roemeense ste
den" en "Transsylvanië is en blijft
Roemeens" riepen de betogers.
Hongarije wordt ervan verdacht
Transsylvanië, waar zo'n twee mil
joen Hongaren wonen, te willen in
lijven.
Inwoners van Tirgu Mures lopen onder het toeziend oog van gewapende militairen over het gebarricadeerde
plein in het centrum van de stad. De rust keerde er gisteravond voorlopig terug na vier dagen van bloedig geweld
tussen Roemenen en etnische Hongaren. <ioto afpi
LONDEN Bij tussentijdse ver
kiezingen in MiddemStaffordshire
heeft de Britse Labour Partij giste
ren de grootste overwinning ge
boekt sinds de jaren '30. Labour-
kandidate Sylvia Heal bleek haalde
49 procent van de stemmen tegen
haar conservatieve tegenstrever
Charles Prior 32 procent.
door
Cees van Zweeden
De overwinning van Labour is
des te opmerkelijker omdat Mid-
den-Staffordshire bij Birmingham
een van de 'vaste' kiesdistricten was
van de Tories. Als deze uitslag maat
gevend is voor de stemming in het
hele land, zouden algemene verkie
zingen tot een verpletterende ne
derlaag voor de Conservatieven lei
den. Labour zou in het Lagerhuis
een absolute meerderheid van 518
zetels behalen, terwijl de Conserva
tieven van 373 op 108 zetels zouden
terugvallen.
Volgens de politicoloog Tony
King is zo'n ommezwaai niet te ver
wachten, omdat er genoeg kiesdis
tricten zijn waar de Tories zeker kan
zijn van een zetel. Toch sprak King
van een "sensationele uitslag", om
dat de Labour Partij de enige partij
was die wist te profiteren van de im
populariteit van de regering-That-
cher. Behalve veel Conservatieve
kiezers wendden zich ook veel Li
beralen en Sociaaldemocraten tot
Labour. King: "Dat is een unieke
ontwikkeling. Niet alleen zijn de
Conservatieven weggestemd, ook is
het politieke centrum ingestort".
Van de kiezers die zich tot Labour
bekeerden, zei 52 procent dit ge
daan te hebben uit protest tegen de
'poll tax' en 13 procent wegens de
hoge hypotheekrente. De 'poll tax'
is door de regering ingevoerde,
nieuwe gemeentelijke belasting.
Volgens King gaat de afkeer de af
keer van het regeringsbeleid dieper
dan de 'poll tax'. "Acht maandop ge
leden had Labour in de opiniepei
lingen al een grote voorsprong op
de Conservatieven. En toen sprak
nog niemand over de poll tax. Er is
een algemeen gevoel dat deze rege
ring de economie niet goed beheert
en de lasten van de economische
malaise oneerlijk verdeelt".
De uitslag van de verkiezingen in
Midden-Staffordshire komt grof
weg overeen met de voorspellingen
die opiniepeilers hadden gedaan.
De presentatie van de begroting
voor het komend jaar. afgelopen
dinsdag, werd door hen gezien als
een laatste mogelijkheid voor de
Conservatieven om het tij te keren
Maa^ de begroting lijkt meer
kwaad dan goed te hebben gedaan.
Hoewel minister van financien Ma
jor een kleine tegemoetkoming
voor de poll tax-betalers uit zijn
mouw haalde, was het algehele
beeld negatief. De begroting werd
weggehoond in de City. het finan
ciële hart van Londen, en leidde tot
een opmerkelijke val van het pond.
De meeste financiële deskundigen
meenden dat de regering te weinig
doet om de inflatie, die deze zomer
rond de tien procent zal liggen, in te
tomen. Minister Major had, zo me
nen zij, een forse belastingverho
ging moeten aankondigen en een
datum moeten noemen voor de toe
treding van het pond tot het wissel
mechanisme van het Europees Mo
netair Fonds.
MEXICO-STAD In Colombia is
gisteren opnieuw een kandidaat
voor het presidentschap vermoord.
De aanslag op de 36-jarige Bernardo
Jaramillo Osa, kandidaat voor de
linkse Union Patriotica, is volgens
de Colombiaanse veiligheidspolitie
DAS het werk van het drugskartel
van Medellin.
door
Rob Sprenkels
De Union Patriotica (UP) heeft
aangekondigd nu niet meer mee te
zullen doen aan de presidentsver
kiezingen. De linkse groepering
die zeven jaar geleden werd opge
richt als de politieke arm van de
FARC, de grootste guerrillabewe
ging van Colombia houdt de rege-
ring-Barco verantwoordelijk voor
de moord en eist daarom het aftre
den van Carlos Lemos, de minister
van binnenlandse zaken. Ook heeft
de UP opgeroepen tot een protest
staking van 48 uur.
Een woordvoerder van het
Meddlin-kartel gaf gisteren in een
anoniem telefoontje details over de
aanslag en kondigde aan dat de
drugsmafia een nieuw offensief be
gint. De volgende op de lijst, zo
werd beweerd, is Cesar Gaviria, de
presidentskandidaat van de libera
len en als zodanig al bijna zeker van
het presidentschap.
Jaramillo werd gisteren op het
vliegveld van Bogota doorzeefd met
kogels door een niet nader geïdenti
ficeerde 21-jarige jongeman. Vol
gens de Colombiaanse veiligheids
politie DAS was de andere aanval
ler een inmiddels gearresteerde 16-
jarige jongen, die voor de moord 625
dollar als aanbetaling zou hebben
gekregen. Jaramillo werd al met de
dood bedreigd sinds hij twee jaar
geleden was benoemd als opvolger
van de eveneens vermoorde Jaime
Pardo Leal.
DAS-directeur Miguel Maza zei
gisteren dat zijn dienst een telefoon
gesprek heeft afgeluisterd tussen
de leider van het Medellin-kartel
Pablo Escobar en een van diens on
dergeschikten, waarin opdracht
werd gegeven tot de moord.
De CUT, een coalitie van vakbon
den, heeft onmiddellijk na het
nieuws van de aanslag een nationa
le staking uitgeroepen. De commo
tie die het bloedige drama in Colom
bia heeft veroorzaakt, heeft veel
weg van die van vorig jaar augustus.
Toen maakten huurmoordenaars
tijdens een politieke meeting een
einde aan het leven van Luis Carlos
Galan, een politicus die leek voort-
bestemd om de opvolger van presi
dent Virgilio Barco te worden.
De Colombiaanse minister van
defensie generaal Oscar Botero
heeft de versie van de drugshande
laren onmiddelijk overgenomen.
Maar veel Colombianen blijven
twijfelen. Jaramillo was immers
een voorstander van een vreedzame
oplossing voor het conflict met de
cocaine-baronnen, aan wie presi
dent Virgilio Barco vorig jaar au
gustus, na de moord op Luis Carlos
Galan, de oorlog verklaarde.
Ook vraagt iedereen zich af hoe
de moordenaar met zijn mini-Uzi-
mitrailleur en kogelvrij vest zonder
medewerking van de autoriteiten
tot de vertrekhal op het vliegveld is
weten door te dringen. Bij de in
gang moet immers iedereen wapen
verklikkers passeren. En de moor
denaar had zich in de vertrekhal ge
posteerd. Met smart wacht iedereen
op zijn verklaring. De jongeman
wordt op dit moment onder zware
bewaking verpleegd aan de kogel-
wonden die hij zelf in armen en be
nen opliep.
Joseph Hazelwood krabt zich over het kalende hoofd tijdens zijn proces.
Hij werd grotendeels vrijgesproken. uoto ad
Zaak tegen kapitein Exxon Valdez
dooft uit als een nachtkaars
WASHINGTON Een jury in An
chorage (Alaska) heeft gisteren ka
pitein Joseph Hazelwood van de
Exxon Valdez, de tanker die een
jaar geleden in zuid-Alaska tegen de
Hoewel hij vorige week meer macht
in handen kreeg dan wie ook sinds
Jozef Stalin, lijkt de positie van Mi-
chail Gorbatsjov wankeler dan ooit.
Niet alleen vecht hij tegen de wind
molens van een steeds verder
stagnerende samenleving, hij komt
ook onder steeds heviger vuur te
liggen van zowel zijn vroegere
vrienden - de radicale hervormers -
als van zijn oude vijanden - de con
servatieven. Het Congres van Afge
vaardigden is in luttele maanden
veranderd van een applausmachine
in een kritisch forum, en Gor
batsjov moest zware druk uitoefe
nen en aanzienlijke concessies doen
om zijn presidentschap-nieuwe-stijl
in de wacht te slepen.
door
Sjaak Smakman
En nu is hij dan super-president.
Maar wat kan hij met die bevoegd
heden doen tegen de twee grote pro
blemen, het opkomende nationalis
me en de vastgelopen economie?
Litouwen heeft als eerste Sovjetre
publiek de onafhankelijkheid uitge
roepen zonder dat Gorbatsjov daar
met oproepen, een persoonlijk be
zoek en dreigementen ook maar iets
aan heeft kunnen veranderen. Inte
gendeel, de controverse tussen
Moskou en de Sajudis-regering in
Vilnius begint explosieve vormen
aan te nemen. Een van beide partij
en zal, zover is het wel gekomen,
straks zwaar gezichtsverlies lijden.
Gorbatsjov: gokkeyi om te overle-
Om te voorkomen dat de zaak he
lemaal uit de hand loopt, moeten
beide partijen snel met elkaar om de
tafel gaan zitten om een compromis
te bereiken. Voor de Sovjetpresi-,
dent is daarbij uitstel van de op ter
mijn waarschijnlijk onvermijdelij
ke onafhankelijkheid uitgangs
punt, vooral om het oplevende na
tionalisme in de twee andere Balti
sche republieken Estland en Let
land en de republieken Georgie en
de Oekraïne wat te temperen. De
net aangenomen afscheidingswet -
een referendum, gevolgd door een
overgangsperiode van vijf jaar -
geeft hem een juridische uitweg,
maar de Litouwers zijn niet bereid
zo lang te wachten.
Het laatste geweldloze wapen van
Gorbatsjov is dan nog een economi
sche boycot: Litouwen betrekt vrij
wel al zijn energie, katoen, metalen,
auto's en tractoren uit de Sovjetu
nie. Omgekeerd draagt Litouwen
maar voor 1,5 procent bij in het Bru
to Nationaal Produkt van de Sov
jetunie.
Het enige waar de Litouwers niet
bang voor hoeven te zijn - en dat is
ook hun troefkaart - is geweld. Mos
kou heeft herhaaldelijk gezegd dat
het leger niet wordt ingezet. Dat
heeft vooral met eigenbelang te ma
ken, want met geweld zou Gor
batsjov een groot deel van zijn in de
afgelopen vijfjaar in het westen op
gebouwde krediet verspelen.
Polen
En dat krediet heeft hij hard nodig
om het hoofdprobleem te lijf te
gaan: de economie. Wil hij tot 1995
(en daarna bij de eerste vrije presi
dentsverkiezingen) overleven, dan
moet Gorbatsjov zorgen voor eco
nomische groei en gevulde etalages.
Hij heeft zijn topeconoom Leonid
Albakin - getipt als opvolger van de
conservatieve premier Nicolai Ry-
zhkov - opdracht gegeven ingrij
pende hervormingen voor te berei
den. Het Poolse model, waar op 1 ja
nuari in één klap werd omgescha
keld naar een vrije-markteconomie,
dient daarbij als voorbeeld.
Dat 'Poolse model' (een shock
therapie van afschaffing van een
groot aantal subsidies en vrij laten
van de prijzen) zou in de Sovjetunie
tot forse prijsstijgingen leiden. Ge
rekend wordt op ongeveer 40 pro
cent voor de belangrijkste levens
middelen. Met de her en der al aan
geboden westerse kredieten op
gunstige voorwaarden kan Moskou
op korte termijn zorgen voor vol
doende consumptiegoederen in de
winkels waarmee het de Sovjetbur
gers even tevreden kan houden.
Maar op iets langere termijn zul
len de Sovjetburgers net als de Po
len alsnog door een zure appel heen
moeten bijten van structureel hoge
re prijzen en werkloosheid door re
organisatie en privatisering van de
onrendabele staatsbedrijven. Gor
batsjov heeft een plan voor de eer
ste drie maanden, zei een vart zijn
topadviseurs na zijn verkiezing tot
superpresident, maar nog niet voor
de periode daarna.
Gok
Overneming van het Poolse model
betekent voor Gorbatsjov een
sprong in het duister. Want ook hij
ziet wel in dat de situatie in Polen in
tenminste één wezenlijk opzicht
verschilt van die in de Sovjetunie:
de maatregelen in Polen zijn geno
men door een regering die de Polen
zelf hebben gekozen en die hen
heeft weten te overtuigen dat er
geen alternatief was. De populari
teit van premier Tadeusz Mazo-
wiecki in Polen is onvergelijkbaar
veel groter dan het prestige dat Gor
batsjov in eigen huis heeft. Teke
nend daarvoor is dat Gorbatsjov
dreigde met aftreden toen het Con
gres van Afgevaardigden directe
presidentsverkiezingen opperde.
Daar komt bij dat Gorbatsjov
zichzelf blijkbaar de onmogelijk op
gave heeft gesteld om de partij te la
ten overleven. Als de 'fluwelen re
volutie' van 1989 één ding heeft ge
leerd, dan is het wel dat een tiental
len jaren lang economisch en soci
aal onderdrukt volk daartoe niet be
reid is. Zowel in Polen, Oost-Duits-
land, Tsjechoslowakije, Roemenië
en hekkesluiter Bulgarije moesten
eerst de partij en vervolgens het sys
teem het veld ruimen.
Zijn enige kans - hoe klein ook - is
dat Gorbatsjov kans ziet om de eco
nomie uit het slop te halen. Met
brood en spelen hebben de Romein
se keizers ook eeuwenlang een door
en door verrot regime in stand we
ten te houden. Gorbatsjov presen
teerde vorig jaar al een vergaand
pakket economische maatregelen,
maar dat werd door premier Ryzhk-
ov en diens medestanders in de
cember effectief de grond in ge
boord. Het parlement nam uiteinde
lijk een slap aftreksel van de oor
spronkelijke plannen aan en Gor
batsjov leed zijn eerste grote neder
laag.
Met zijn uitgebreide bevoegdhe
den kan hij nu echter om zijn tegen
standers heen en kan hij al die maat
regelen in tweede instantie alsnog
nemen. Het wordt een enorme gok.
Maar een keuze heeft hij niet. Want
een ding is boven alles duidelijk: als
hij niet gokt, verliest hij zeker.
grond liep en daarbij 40 miljoen liter
olie verloor, grotendeels vrijgespro
ken van schuld aan deze milieur
amp.
Met de uitspraak van de jury
kwam een even dramatisch als on
verwacht einde aan een proces, dat
wekenlang heeft geduurd. Hazel
wood stond onder meer terecht op
de beschuldiging, dat hij dronken
was geweest op het moment dat de
ramp plaatsvond. Tien uur nadat de
Exxon Valdez was gestrand, werd
door onderzoekers vastgesteld dat
Hazelwood élcohol gedronken had.
door Henk Dam
Het Openbaar Ministerie had daar
om een proces tegen de kapitein
aangespannen waarbij deze dron
kenschap centraal stond.
Maar de aanklager slaagde er tij
dens het proces niet in overtuigend
te bewijzen dat dat inderdaad het
geval was geweest. De verdedigers
van Hazelwood daarentegen riepen
getuigen op die vertelden dat Hazel
wood nuchter was, in elk geval vlak
voor de tanker tegen de grond liep.
Dat bleek uiteindelijk voor de ju
ry het zwaarst te gelden en ze sprak
Hazelwood vrij op de zwaarste pun
ten, naast dronkenschap ook roeke
loos gedrag. Slechts op eén punt -
op een onachtzame manier olie lo
zen - werd hij schuldig bevonden.
Dat kan hem een straf van hooguit
90 dagen cel en 1000 dollar opleve
ren. De overige aanklachten had
den 70 jaar en 61.000 dollar boete
kunnen bezorgen.
De juridische strijd rond de ramp
met de Exxon Valdez is overigens
nog niet afgelopen. Begin deze
maand maakte het Amerikaanse
ministerie van justitie bekend, de
oliemaatschappij Exxon te zullen
vervolgen. Daarnaast lopen nog tal
van civiele procedures tegen Exxon
van mensen, vooral vissers, die gro
te schade hebben geleden door de
olieramp.
