Pea de Groot:'Kaasmaken is
voor de helft schoonmaken'
Hezbollah mag
gijzelaars van
Iran vasthouden
Nederlander eet gemiddeld
drie eieren per week
Kaapse ananasster of kruisbes
Theeschenken
zonder lekken
f
Wijnproeverij
in Pieterskerk
AKZO brengt mineraalzout op de markt
Meer staatscontrole op economie China
Kok: financieringstekort blijft prioriteit
WOENSDAG 21 MAART 1990
'Wagenwiel' op bestelling geleverd
Nederlanders eten gemiddeld ge
middeld drie eieren per week, ofwel
184 per persoon per jaar. De eieren
die door de industrie in gebak, cake,
nagerechten en dergelijke zijn ver
werkt, zijn daarbij inbegrepen. Er
worden vrijwel uitsluitend kippe-
eieren genuttigd en scharreleieren
genieten daarvan steeds vaker de
voorkeur. Vorig jaar was eenvijfde
van alle eieren in de huishouding
een scharrelei.
door
Ineke Volkers
Dat het ene ei wit is en het andere
bruin, ligt aan het ras van de kip die
het gelegd heeft. Van binnen zijn de
eieren gelijk. Scharreleieren zijn
meestal bruin omdat de meeste
scharrelkippen die kleur hebben.
Kwaliteitsverschil of een verschil in
voedingswaarde is er niet tussen
scharreleieren en eieren uit een leg
batterij. Scharreleieren zijn herken
baar aan een stempel met een leeuw
van de Stichting Scharreleieren
Controle op de verpakking of een
rood stempel op losverkochte eie-
Nieuwe soorten
Er zijn ook eieren te koop die ge
noemd zijn naar het voer: viergrane-
nei, volkorenei en maisei. Ook deze
zijn als scharrelei te koop. De aard
van het voer beïnvloedt de kleur
van de dooier. Tarwe geeft blekere
dooiers, mais meer oranjerode. En
verder is het voer van betekenis
voor de vetzuursamenstelling van
de dooier. Kippen die eerderge
noemde eieren leggen, krijgen uit
sluitend plantaardig voer, waardoor
hun eieren meervoudig onverzadig
de vetzuren bevatten. Dat is echter
zo weinig dat het geen effect heeft
op het cholesterolgehalte.
Het ei wordt door een eiwitlaagje
op de schaal tegen invloeden van
buitenaf beschermd. Meestal zitten
er geen bacteriën in. Dat kan echter
wel als de eierstokken van een kip
geïnfecteerd zijn. Dit is bijvoor
beeld het geval bij Salmonella ente-
ritidis. De kans om door het eten
van eieren met deze bacterie be
smet te raken, is zeer klein. Bij een
gaar ei dat wil zeggen met een ge
stolde dooier is er geen kans op
voedselvergiftiging.
Advies
Mensen die tot de zogenaamde
kwetsbare groepen behoren, oude
ren, zieken, zwangeren en kinderen
tot ongeveer vijf jaar, moeten voor
zichtig zijn met gerechten waarin
rauwe eieren zijn verwerkt: zelfge
maakte mayonaise, pudding (bava
rois), milkshakes, sorbet en ijs.
Eieren passen bij elke maaltijd.
Ze zijn rijk aan eiwit, vitamine A, BI
en D en ijzer. Vanwege het hoge ge
halte aan cholesterol raadt het
Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding aan niet meer dan drie eieren
per week te eten. Dit geldt ook voor
de zogeheten linolzuurrijke eieren.
Ineke Volkers is diëtist bij het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding.
Niet alleen in Nederland, ook
in Canada keken ze hun ogen
uit toen Pea de Groot haar
specialiteit op tafel zette. Zij
maakt als een van de zeer
weinigen in dit land
boerenkazen ter grootte van
een wagenwiel. De
veelbekroonde kolossen
wegen bijna honderd kilo en
de boerin maakt ze op
bestelling. Pea vertelt wat er
allemaal voor komt kijken.
door
Pieter Harcksen
"Op onze boerderij wordt al zo'n
honderdvijftig jaar kaas gemaakt.
Ik nam het vak dertig jaar geleden
over van m'n schoonmoeder en
mijn schoondochter is ook al een
beetje met boerenkaas bezig. Ik ben
er eigenlijk ingerold. Nu geeft het
me het gevoel dat ik meehelp de
boerderij te verdienen. Op zo'n be
drijf doe je immers enorme investe
ringen".
"Op deze grond is altijd al goede
kaas gemaakt. Die hele grote kazen,
dat is eigenlijk iets van de laatste ja
ren. Ze zijn ook veel moeilijker te
maken dan kazen van normale af
meting. Ooit vroeg een kaashande
laar me of ik bij wijze van attractie
eens zo'n hele grote kaas wilde ma
ken. Ik overlegde met mijn man of
we het eens zouden proberen. Je
zuivel moet er voor geschikt zijn, de
kwaliteit van je melk dus, en je
moet voldoende vaardigheid heb
ben in het maken van kaas. De een
zegt: goede boerenkaas begint bij
goede melk, maar de ander zegt
weer, dat het vooral de hand van de
boerin is".
Risico
"Het lukte me om twee van zulke
grote kazen te maken en ik werd
zelfs uitgenodigd om ze te komen
laten zien in Canada. Het is wel
steeds een heel risico dat je neemt.
De kazen wegen soms 95 kilo per
stuk, wat neerkomt op bijna dui
zend liter melk. Die melk moet heel
schoon zijn; er mogen geen verkeer
de bacteriën in zitten die gaan door
werken. Als dat gebeurt, wordt de
kaas gassig of krijg je losse kaas".
"We maken ongeveer zestiendui
zend kilo kaas per jaar. Behalve een
kaasquotum hebben we ook een
melkquotum. In de winter maken
we nooit kaas; we leveren dan de
melk aan de fabriek. De melk is in
de maanden dat het vee binnen
staat vrij vet. Je kunt dan wel kaas
maken, maar dan moet je de melk
eerst gaan afromen. Wij gaan weer
kaas maken, als onze vijftig koeien
de wei in gaan. De kaas, die van die
melk wordt gemaakt, is over het al
gemeen ook beter houdbaar. Ik heb
wel eens van die grote kazen ge
maakt die we drie jaar hebben laten
liggen. Dan heb je echt iets heer
lijks. We raden de handelaren ook
altijd aan ze een jaar op te leggen.
De meeste grote kazen zijn meestal
al vroeg besteld door de kaashan
del. Verleden jaar hebben we 108
van die hele grote kazen gemaakt".
Het proces
"Wanneer de koeien zijn gemolken,
gaat de melk direct van de stal naar
de tobbe. We koelen de verse melk
snel tot een graad of acht of nog iets
lager. De volgende ochtend komt
daar de morgenmelk bij en verho
gen we de temperatuur tot 29 gra-
Pea de Groot bij haar kazen.
den Celsius. Daarna worden het
zuursel en het stremsel toegevoegd.
Na een half uur begint het strem
men en zetten we de roermachine
met de messen aan. Die snijdt de
stukken in steeds kleinere brokjes.
Daarna tappen we de eerste wei af,
waaruit we nog boter kunnen ma
ken. Opnieuw wordt de tempera
tuur opgevoerd om de melksuikers
verder om te zetten in melkzuur. We
laten de machine doorroeren en er
gaat steeds meer vocht uit de klont
jes. Voor de grote kazen dekken we
(foto GPD)
dan de tobbe af en laten we de mas
sa tot rust komen zodat deze nog
steviger wordt".
".Uiteindelijk komen de kaasva-
ten met het kaasdoek erin bij de
tobbe. We vullen de kaasvaten met
de korrelige massa, waarna ze onder
de pers gaan. Na verschillende ma
len de kazen te hebben gekeerd,
gaan ze voor twee weken het pekel-
bad in. Bij alles wat we doen, geldt
vooral een devies: heel schoon wer
ken. Ik zeg altijd maar: kaasmaken
is voor de helft schoonmaken".
EXOTISCH FRUIT
In België wordt 'ie kaapsekruisbcs genoemd. In Nederland kom je de
vrucht tegen onder de namen physalis (Physalis Peruviana is de weten
schappelijke naam), goudbes en Kaapse ananasster. Maar ook de fanta-
sienaam lampionbes komt voor.
De vrucht komt van oorsprong uit Peru, maar wordt nu in ons land
vooral vanuit Colombia aangevoerd. Ook in Kenia en zuidoost-Azië
wordt de vrucht geteeld.
Het is een vrucht met een heel typische verpakking. De geel/oranje
ronde vrucht wordt omgeven door een vliesachtig lampionnetje. Bij
het plukken wordt ze ook niet met de hand aangeraakt. Tegelijk liggen
ze in die lampionnetjes ook redelijk transportongevoelig verpakt.
Zegt lampionbes wel iets van het uiterlijk, ananasster geeft aan waar
de smaak naar toe gaat. Fris zoetzuur en inderdaad met een zweem van
De vrucht doet het ontdaan van het lampionnetje heel goed in een
vruchtensalade. Maar in een open doosje is het ook een aardige geste
bij een koud buffet. Bijvoorbeeld met een warme chocoladesaus waar
de lampionbes in gedoopt wordt.
De vrucht is vrij lang te bewaren, al gaat de smaak toch langzaam
achteruit. De aanvoer gaat het hele jaar rond.
Hoewel we nu al twintig jaar in staat
zijn naar de maan te reizen is er een
probleem dat de techniek nog niet
afdoend heeft opgelost: de con
structie van een thee of koffiepot
die niet lekt bij het inschenken. Om
dat te voorkomen zijn er opzettuit-
jes en zijn sponsjes die met elastiek
aan de theepot worden bevestigd.
Je kunt zelfs listige apparaatjes ko
pen die in de tuit gebouwd moeten
worden. De firma Bender Delft uit
Den Hoorn beweert dat dit voor het
nieuwe servies Première La Dife-
rence allemaal niet nodig is. De
thee- en koffiepotten lekken niet en
dat zou dan inderdaad een vondst
zijn. Het servies is behalve in wit in
een paar decors te koop.
KARAF- Een karaf oogt veel beter
dan een drankje in de fabrieksfles.
Maar een kristallen karaf is duur.
Gelukkig zijn er tegenwoordig, in
glas, heel aardige karaffen voor een
redelijke prijs. Een niet al te duur
setje van Luigi Bormioli, wordt op
de markt gebracht door de firma
Wegter in Hengelo (tel 074-425425).
Voor ƒ54,- heeft u de karaf Diplo
mat met zes whisky-glazen.
V;
In de Leidse Pieterskerk
wordt maandag 2 en dinsdag 3
april een Duitse Wijnbeurs ge
houden. De beurs is hoofdza
kelijk bedoeld voor de handel
en de horeca maar op maan
dagavond zijn de wijneonsu-
meuten welkom. Na de ont
vangst om 10.00 uur volgt een
kleine proeverij en een lezing
van T. Koisteeg, daarna kun
nen de bezoekers tot 22.00 uur
over de beurs ronddwalen.
Kaarten voor deze avond
zijn te koop bij het Leidsch en
Alphens Dagblad, ze kosten
15,- abonnees betalen 10,-.
Mensen die gezonder willen eten,
kunnen sinds kort een nieuw zout
kiezen. De zoutdivisie van AKZO in
Hengelo heeft mineraalzout op de
markt gebracht dat 40 procent min
der natriumchloride (NaCl) bevat
dan normaal keukenzout. Voorlich
ter R. de Vries van AKZO: "In ge
woon keukenzout zit 100 procent
natriumchloride. Ons mineraalzout
is wat beter voor je lichaam dan
keukenzout".
Behalve het gewone zout is er ook
zeezout te koop. De Vries: "Volgens
ons is zout uit de grond schoner om
dat het 240 miljoen jaar oud is.
Doordat zeezout uit de zeeën van te
genwoordig komt, bevat het meer
schadelijke stoffen. Bovendien kun
je minder efficiënt zout uit de zee
winnen. Het is een zeer langzaam
proces en het kan alleen in de gebie
den waar het klimaat er geschikt
NICOSIA (AP) Een meerderheid in het Iraanse parle
ment is tegen elke bemoeienis van de Iraanse regering met
het lot van de westerse gijzelaars in Libanon. Volgens radio
Teheran hebben 170 van de 270 parlementsleden een ver
klaring ondertekend waarin wordt onderstreept dat alleen
de Libanezen over het lot van de gijzelaars dienen te beslis-
Aangenomen wordt dat de meesten
van de 18 gijzelaars worden vastge
houden door groepen die banden
onderhouden met de Hezbollah,
een Libanese shi'itische organisatie
die financiële steun krijgt uit Iran.
De verklaring is een bevestiging
van de voortgaande controverse in
Iran met betrekking tot het beleid
dat ten opzichte van de gijzelaars
moet worden gevoerd. Gematigde
politici, onder wie president Hashe
mi Rafsanjani, gaven eerder te ken
nen dat er sprake was van vooruit
gang en dat een oplossing van het
probleem naderbij kwam. De Tehe
ran Times schreef zelfs in februari
in een commentaar dat de gijzelaars
onvoorwaardelijk moesten worden
vrijgelaten.
De tegenstanders van Iraanse be
middeling worden geleid door het
vooraanstaande parlementslid Ali
Mohammad Mohtashemi, die in een
recent dagbladcommentaar te ken
nen gaf dat Iran zich van interventie
in Libanon dient te onthouden
maar de ontvoerders wel kan aan
moedigen hun gijzelaars vast te
houden.
In de door het parlement aanvaar
de motie wordt gezegd dat het lot
van de westerse gijzelaars in Liba
non afhankelijk is van "de wil van
het moslim-volk van Libanon, de
beëindiging van de Amerikaanse
inmenging in Libanon en ophelde
ring over het lot van Libanese en
Palestijnse gevangenen in honder
den gevangenissen in het westen",
Israël wordt bedoeld.
Herkozen president Lee doet
concessie aan oppositie Taiwan
TAIPEH (Rtr/AFP) - Taiwan heeft
voor zes jaar weer een president.
Lee Teng-hui (67) werd vandaag
door de Nationale Vergadering ge
kozen met 641 van de 668 uitge
brachte stemmen. De overige 27
stemmen waren ongeldig. Ruim
tachtig afgevaardigden woonden de
stemming niet bij, zo zei secretaris
generaal Irving Ho van de Nationale
Vergadering.
Lee's verkiezing stond al bij voor
baat vast omdat hij de enige kandi
daat was en gesteund werd door de
regerende Kuomintang-partij
(KMT). Desondanks was de stem
ming met spanning tegemoet ge
zien de kritiek van de Democrati
sche Progressieve Partij (DPP), die
in de oppositie is, en studenten. Zij
eisen afschaffing van de Nationale
Vergadering en rechtstreekse presi
dentsverkiezingen.
Lee Teng-hui is gisteren ingegaan
op een eis van de oppositie en heeft
PEKING (AP) - Het tempo
De gijzelaars zijn acht Amerika- economische hervormingen
nen, vier Britten, twee Westduit
sers, twee Zwitsers, een Ier en een
Italiaan. Terry Anderson, bureau
chef van The Associated Press in Li-
zal worden verlaagd, de staats
controle op de produktie vergroot
en er zullen meer uitgaven worden
openbare werken. Dit
Li draaide in 1988 de markther-
vormingen terug nadat hij de con-
meer staatscontrole. In zijn twee trole over het economische beleid
banon. werd afgelopen vrijdag vijf heeft de Chinese premier Li Peng introductie
gisteren tijdens zijn openingsrede
durende toespraak zei Li dat de van partijleider Zhao Zhiyang had
jaar in gijzeling gehouden. Hij
daarmee van de 18 gijzelaars degene
die het langst wordt vastgehouden.
DEN HAAG (ANP) - Hef kabinet
houdt vast aan zijn streven naar een
financieringstekort in 1994 van 3,25
procent. De verlaging van de staats
schuld blijft voor het kabinet een
zaak van hoge prioriteit, zo heeft mi
nister Kok (financiën) gisteren de
Senaat gerustgesteld tijdens het de
bat over de begroting 1990.
De senatoren hadden vrijwel una
niem de vrees geuit dat de staats
schuld, die dit jaar 71 procent van
het nationaal inkomen bedraagt,
verder zal oplopen. Kok gaf toe dat
de feiten niet erg opwekkend zijn.
Door de jaren heen is de staats
schuld sterk gegroeid en dat leidt
Ria Beckers, fracticleidstcr van Groen
Links (GL) in de Tweede Kamer, heeft
gisteravond In Eindhoven fel uitge
haald naar PvdA-voorman Kok. "De
gedaantewisselingen van Wim Kok
zijn niet meer bij te benen. Van een as
sepoester behangen met financiële te
genvallers in de stralende prinses die
iedereen blij maakt". Beckers zei de
gedaanteverandering van Kok met
"grote argwaan" te bekijken. Zij wees
erop dat de PvdA'cr ook voor de Ka
merverkiezingen van vorig jaar be
loofde defcnsicuitgaven te verlagen,
inkomensverschillen te verkleinen en
de achterstand van de minima opge
daan te maken.
streven naar in elk geval stabilise
ring. Ook WD-senator Braakman
herinnerde Kok eraan dat het finan
ciële beeld er niet rooskleurig uit
ziet. De consequenties van de geste
gen rente zijn van niet geringe om
vang, aldus Braakman.
PvdA'er Tjeenk Willink deelde de
zorgen van zijn collega's
i marktprincipes zal overgenomen en voerde een drasti
sche bezuinigingsprogramma in om
de excessieve groei en inflatie te be
strijden. De premier verklaarde dat
in 1989 een "historische overwin
ning" was geboekt door de inflatie
terug te brengen van dertig naar ze-
procent en de industriële pro-
doorgaan. Maar Li sprak
lijk over hervormingen die de effi
ciëntie van fabrieken en de contro
lemogelijkheden van de overheid
moieten verhogen.
Voorstellen van westerse econo
men voor het invoeren van reële
prijzen, decentralisatie, afschaffing duktie te laten dalen
van subsidies en het opzetten van procent,
een onafhankelijker banksysteem
werden door Li van de hand gewe
zen. Hij verklaarde dat de hervor- gen en overheidsuitgaven had ge
leid tot een stijging van het aantal
bedrijven dat op halve capaciteit
werkte en een toeneming van de
voorraden.
Ongeveer een vierde van de be-
vroegrtevens om een discussie met door aanwijzingen van de overheicT drijven draait op halve kracht of is
n Li geeft duidelijk reeds gesloten, waardoor de werk-
de staatsplanning. loosheid tot zorgwekkende propor-
belasting ties stijgt. Li verklaarde dat de c
gisch en politiek gezien derhalve
ertoe dat deze schuld in de loop der een belangrijk moment noemde.
Hij waarschuwde echter
1993. Op basis van gegevens optimisme want "de daling
de nominale economische zal geleidelijk en niet razendsnel geen hechte basis
acht dat de staats- verlopen".
CDA-senator Boorsma had eer
der Kok gevraagd meer te doen
groei wordt
schuld in 1993 haar top bereikt.
Daarna zal zij geleidelijk dalen, al
dus Kok, die het jaar 1993 psycholo- het tekort verder te reduceren en te
het CDA over het financiële beleid
Na zeven Ruding-jaren waarin de fi
nanciële normen werden verstrakt
is de staatsschuld zeer hoog, terwijl
de overheidsinvesteringen achter
wege zijn gebleven, zei Tjeenk Wil
link. Hij wees op het hoge collectie-
ve-heffingenpeil "terwijl er achter-
teveel standen zijn in de collectieve sec-
1993 tor". Tjeenk Willink noemde dit
gezond
financieel-economisch klimaat.
Volgens de sociaal-democraat moe
ten de normen in het financiële be
leid worden bijgesteld.
mingen de "superioriteit v
cialisme" moeten bewijzen.
De premier zei dat er een balans
moet zijn tussen de vrije markt, di
recte staatsplanning en planning
door aanwijzing
Maar de opzet v
meer macht e
Bedrijven moeten
betalen en krijgen minder subsidies heid het bezuinigingsprogramma
heeft beperkt en de beperkingen
met betrekking tot de geldhoeveel-
langrijke goederen door directe heid zou opheffen en meer publieke
overheidsplanning moet worden werken zal financieren. Ook zal
worden gekeken naar de rentestan
den om zo de consumptie te verho
gen. De uitgaven voor landbouw
geregeerd. Daarbij noemde Li
al de bouwindustrie, im- en export
bedrijven en het bank- en verzeke
ringswezen. De nadruk moet liggen zullen dit jaar met 30 procent stij-
op de grote en middelgrote staats- gen. Volgens Li moet echter geen
de prive-bedrijven snelle oplossing
moeten worden aangemoedigd e
verwacht worden.
'Berlijn wordt
weer decadente
stad van weleer'
OOST-BERLIJN (Rtr) - Politie
chefs vrezen dat een herenigd
Berlijn weer dezelfde decadente
en criminele stad wordt als tus
sen de twee wereldoorlogen
voordat de nazi's de macht gre
pen.
Sinds het openen van de Ber-
lijnse Muur zijn in beide stads
delen niet alleen de prostitutie,
diefstal en georganiseerde mis
daad toegenomen, de hele sfeer
lijkt te veranderen. Tijdens de
avond van de verkiezingen wa
ren er op de Oostberlijnse televi
sie langbenige dames te zien ge
kleed in lingerie en met hoge
hoeden die liedjes zongen uit de
musical "Cabaret". Deze maak
te in het pre-nazi tijdperk furore
in de Berlijnse nachtclubs en
onderwereld.
Volgens een maandag gepu
bliceerd politierapport is vooral
het aantal gevallen van winkel
diefstal sterk gestegen. "Self
service drukt de bedrijfskosten,
maar brengt de klant wel meer
in de verleiding", aldus de West-
berlijnse politiefunctionaris
Erich Patzold. "Ongetwijfeld
heeft de democratisering in
Oost Europa en het openen van
de Berlijnse Muur, wat we alle
maal zo graag wilden, de crimi
naliteit in de stad beïnvloed".
Door een vijfvoudige toename
van de omvang van de Westber-
lijnse drugshandel vrezen de
Oostberlijnse cafés te worden
overspoeld door heroïne en co
caïne.
vier prominenten benoemd om ron
de-tafelbesprekingen te organise
ren over de politieke toekomst van
de eilandstaat. Desondanks blok
keerden zo'n 400 DPP-leden van
morgen de toegang tot de Chungs-
han Hal waar de stemming plaats
had. Gewapend met stokken en
ijzeren staven probeerden zij laat
komers tegen te houden. Ze sloegen
de ruiten van een auto van een afge
vaardigde aan diggelen en prikten
banden van diverse andere auto's
lek. Sommige omstanders kregen
een pak slaag omdat ze ervan wer
den verdacht agenten in burger te
zijn.
De Nationale Vergadering be
staat vooral uit hoogbejaarden die
in 1947 op het Chinese vasteland
werden gekozen. Dat was twee jaar
voor de communistische overwin
ning op de aanhang van Chiang Kai-
shek die daarop de wijk nam naar
het toenmalige Formosa. De oppo
sitie vindt dat de afgevaardigden
veel te oud zijn voor hun taak en
niet echt Taiwan vertegenwoordi
gen.
Besluit monetaire
unie valt in april
BONN (DPA) - Het besluit om een
monetaire unie tussen de beide
Duitslanden in te stellen zal, nog
voor de gemeenteraadsverkiezin
gen in de DDR, eind april genomen
zijn. Dit heeft het Westduitse pers
bureau DPA gisteren vernomen uit
regeringskringen in de Bondsrepu
bliek. De uitvoering van de verorde
ningen zal daarna nog enkele we
ken in beslag nemen. Volgens rege
ringsbronnen worden dan ook
maatregelen genomen om specula
tie tegen te gaan.
Al eerder had de Westduitse mi
nister van binnenlandse zaken
Wolfgang Schauble gisteren na een
kabinetszitting verklaard dat de
monetaire unie deze zomer inge
voerd zou kunnen worden.
Bundesbank-president Karl Otto
Pöhl heeft zich eerder terughou
dend geuit over het tijdsplan voor
de unie. Hij benadrukte dat de de
monetaire unie weliswaar zo snel
mogelijk moet worden doorge
voerd, maar wij mogen daarbij geen
fouten maken. Deze fouten druk
ken dan op de schouders van de
Oostduitse burgers".
Door het stijgen van de rente en
de omwentelingen in Oost-Europa
komt er steeds meer buitenlands
kapitaal naar de Bondsrepubliek
Duitsland. In het afgelopen jaar
kochten buitenlanders netto voor
42 miljard mark aan waardepapie
ren, waarvan voor 23,3 miljard mark
aan aandelen. Dat laatste bedrag is
nog nooit zo hoog geweest, aldus de
Bundesbank in haar jongste maan
delijkse verslag.
