TRIJFEL
rxT
VRIJDAG 16 MAART 1990
PAGINA 9
NICO SCHEEPMAKER
lk weet niet waar het aan ligt, ik
aarzel tussen luiheid en desinte
resse, maar in heide gevallen pleit
het niet voor de redacties van de
Amsterdamse kranten, die nog
nooit een van de 'Schokkende Re
devoeringenhebben nabe-
schouwd die elke zondagochtend
om 11 uur in Paradiso worden
'heropgevoerd'.
En er zijn er nu toch al negen ge
weest, van Cicero, Libanius, Ro
bespierre, Van Ommeren, Bossu-
et, Savonarola, Chrysostojnus,
Abraham Kuyper en Nellie van
Kol. Uitgesproken door de acteurs
Hugo Koolschijn, Gerardjan
Rijnders, Jacques Commandeur,
Ton Lutz, Haris Croiset en Kitty
Courbois; door de dichter J. P.
Guepin; door de oud-rector van
het Barlaeus Gymnasium P.
Kqhnhorst (hij deed Van Omme
ren, in 1795 rector van het Amster-
damsch Gymnasium); of door de
donderprekende Carel Alphe-
naar die Abraham Kuyper, inclu
sief psalmgezang.
De ene keer was het pakkender
dan de andere keer, maar alle ke
ren was het pakkend genoeg voor
een recensie, zou ik denken. Maar
nee. De Volkskrant, De Telegraaf,
Trouw, Het Parool, NRC Handels
blad (toch ook een halve Amster
damse krant), - zij hebben tot nog
toe steeds verstek laten gaan!
Misschien kwam het omdat de
verschillende deelredacties het
ook na lang onderhandelen niet
eens konden worden wie er het
meeste recht op had naar Paradi
so te gaan.
De literaire redactie, omdat de
ze 'Schokkende Redevoeringen'
(het boek waarin zij, met commen
taar van J. P. Guepin, zijn opge
nomen staat al in de Top Tien
Non-Fiction en maakt goede kans
op enkele vertalingen) ook van li
teraire waarde zijn?
De toneelredactie, omdat het
bijna elke week een solo-optreden
van een bekende acteur betreft in
een lastig soort rol?
De politieke redactie, omdat er
in verschillende gevallen sprake
was van beroemde redevoeringen
van politici, zoals Cicero, Robe
spierre, Abraham Kuyper?
De historische redactie, of de re
dactie van de vrouwenpagina,
omdat het in het geval van Savo
narola een vastenpreek voor
vrouwen betrof die hij op 17
maart 1498 uitsprak?
Zondagochtend elf uur, een ide
ale tijd: je kunt daarna altijd nog
naar voetballen, of naar de bio
scoop, of naar bed. Maar de critici
komen hun bed niet eens uit: „Het
is te kleinschalig, er is toch geen
ruimte voor in de krant". Wat is er
voor kleinschaligs aan een project
waarin veertien schokkende rede
voeringen 'heropgevoerd' wor
den? Toneelcritici zullen vaak ge
noeg deel uit maken van een klei
ner gehoor dan tachtig tot hon
derd man. En stel dat de krant er
inderdaad geen ruimte voor zou
hebben, dan is dat eigenlijk nog
schrijnender: ze hóéven niet van
de krant, dus dan gaan ze ook
Afgelopen zondag hield Kitty
Courbois de rede die Nellie van
Kol op 29 juli 1898 hield over de
Onderlinge Vrouwenbescher
ming. Nellie, 47 jaar toen, begon
meteen goed:
„Wie uwer meent in mij een
pleitbezorgster te mogen zien der
zoogenaamde 'vrije liefde', die
vergist zich. Ik ben geen pleitbe
zorgster van eenigerlei bepaalden
vorm van natuurlijk seksueel sa
menleven; wel van de vrijheid
van ieder individu om zijn seksu
eel leven in te richten naar zijn
beste weten, N aarzij nbeste
w e t e. n,- dat wil zeggen met
inachtneming van alle gevolgen
die de inrichting van zijn leven op
dat gebied kan hebben voor der
den,- voor reeds bestaande en als
nog te scheppen levens".
„De neiging der groote rnassa
om vormen te verwarren met mo
tieven en aan formaliteiten de be-
teekenis te geven van innerlijk-ze-
delijke daden,- teekent zich spre
kend af in de verachting der
maatschappelijk braven voor de
ongehuwde moeder en de onrecht
vaardigheid der wetten jegens het
buiten echt geboren kind. Trof de
ze verachting ook den ongehuw-
den vader, dan zouden wij kun
nen gelooven aan uiterst strenge
zedelijkheidsbegrippen, die ech
ter ondanks al hunne bekrompen
heid nog' de rechtvaardigheid in
acht namen. Doch nu wordt de be
krompenheid verergerd door eene
even laaghartige als laffe moraal,
die den man toestaat om hetzij als
vrijgezel, hetzij zelfs als gehuwd
persoon, bij zoovele vrouwen als
hem lust diezelfde reinheid te be
zoedelen, die hij in zijne echtge-
noote eischt als voorwaarde sine
qua non".
Enzovoort. In 1898. Kitty Cour
bois las de rede op adequate wijze
voor: streng maar rechtvaardig.
J. P. Guepin meldt in zijn inlei
ding dat Nellie van Kol-Porrey
zich het jaar daarop losmaakte
van de Nieuw Malthusiaanse
Bond, omdat ze inmiddels toch tot
de ontdekking was gekomen dat
de geslachtsdrift de grootste gesel
der mensheid was en er alleen red
ding in Jezus te vinden is. Komen
de zondag 'doet' prof. dr. Huib
Drion de befaamde rede van Cle-
veringa tegen het ontslag van zijn
joodse collega Meijers op 26 no
vember 1940, gevolgd door een re
de van Jean Jaures uit 1914 tegen
de oorlog, uitgesproken door
Hans van Mierlo.
BIEFSTUK MET GEDROOGDE PADDESTOELEN
4 personen
Gedroogde paddestoelen zijn over het algemeen verpakt in zakjes van 20
of 25 gram. Wanneer ze rijkelijk in water geweekt zijn nemen ze vijfvoudig
in gewicht toe. Gebruik het weekwater van de paddestoelen nooit voor
verdere verwerking en spoel de paddestoelen bij voorkeur na het weken in
een zeef na. Want ze bevatten soms zand waardoor uw hele gerecht verpest
Week de paddestoelen een kwartier tot een half uur in lauw water. Verhit
boter in een grote koekepan en bak hierin de biefstukken aan beide zijden
bruin. Kruid ze pas na het bakken met peper en zout. Giet de paddestoelen
door een zeef af en spoel ze na. Laat ze uitlekken. Neem de biefstukken uit
de pan en scherm de braadboter weg (bewaar dit bijvoorbeeld voor stamp
pot). Blus de bodem van de pan met de bouillon en de cognac of vieux en
voeg hier de paddestoelen aan toe. Laat de paddestoelen door en door
warm worden en bind de saus licht met de allesbinder of wat aangemaakte
sauzen. Laat een klontje boter in de saus smelten en schep de saus over de
biefstukken.
JANNY VAN DER LEE
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1 letterkundige. 4
staat in de V.S.. 8 roofdier, 9 trekvis-
net met een zak in het midden, 11
zomerverblijf, 13 muzieknoot, 14
per adres (afk.), 15 kledingstuk, 17
onvriendelijk, 19 uitgestorven wild
rund, 21 afbeelding, 22 kunstzinnig.
Verticaal: 1 roofdier, 2 meetkundig
figuur, 3 stok waarop de kippen sla
pen, 4 fat, 5 onheilaanbrengende go
din, 6 keurig, 7 post die als een on
derscheiding beschouwd wordt, 10
bondgekleurde papegaai, 12 zot, 15
land in Aziè, 16 alvorens, 17 kloos
terlinge, 18 vraatzuchtige vis, 20
sprookjesfiguur.
Oplossing 15/3
1 ergernis, 2 Roemeen, 3 geheel, 4
emelt, 5 reet, 6 nel, 7 in.
Bioscopen
19.00 en 21.15 i
14.30 uur, al.
LIDO 1, 2, 3, 4, en STUDIO
(124130/133210): 'The war of Roses', al.
'Shirley Valentine', al.
'Turner Hooch', dag. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, al.
'Dead poets society', dag. 18.45 en 21.15
uur, vr„ ma., di. en do. ook 14.15 uur, al.
'Born on the fourth of July', dag. 20.00
TRIANON (123875): '9'/2 weeks', dag,
KIJKHUIS
'The adventures of Baron Munchausen",
vr. t/m do. 19.30 en 21.45 uur.
'Torch song trilogy', vr. t/m ma. 20.00 uur.
'Blow up', di. 20.00 en 22.15 uur.
'Kleine Vera', woe. 20.00 en 22.30 uur.
'Fitzcarraldo, do. 20.00 uur.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800):
EURO 1, 2, 3, 4: 'Koko Flanel', dag. 18.30
ook 13.45 uur; 2
13.45 en 16.15 uur, al.
'Black rain', dag. 18.45 en 21.30 i
'Harlem nights', dag. 18.30 en 21.15 uu
za en wo ook 13.30 uur; zo: ook 13.30 e
16.00 uur, 12 jr.
Parkfilmhuis
(voor reserveringen: 01720-95600)
'The Killing', vr. 20.30 uur.
'Sea of love', vr. en za.
do. 20.15 uur, al.
'Back to the future II', vr. en za. 19.00 uur,
'Theo Thea', vr. en za. 19.00 uur, za., zo.
en woe. 15.45 uur, al.
Kindervoorstellingen'Repelsteeltje',
14.00 u
14.00 i
'Junglebook', za., zo.
Wassenaar
(voor reserveringen: 01751-13269)
ASTRA: 'Sex, lies and videotape'.
wo 20.00 uur, 16 jr.
'Avonturen met een staartje', za, zo
14.00 uur, al.
Zonnig
In de algemene drukverdeling komt
het komend etmaal maar weinig ver
andering. Een hogedrukgebied hand
haaft zich boven oostelijk Europa met
een krachtige uitloper in westelijke
richting. De luchtaanvoer uit zuidelij
ke streken blijft daarom nog even
voortduren. Dit betekent morgen we
derom een zonnige dag.
Vannacht daalt plaatselijk in het
binnenland door de nachtelijke uit
straling de temperatuur aan de grond
weer tot onder het vriespunt. Ook kan
er een enkele mistbank ontstaan, voor
al in de nabijheid van water. Overdag
loopt het kwik op tot een graad of 19,
in het zuidoosten e
ger. Aan de kust blijft onder invloed
van het nog koude zeewater de tempe
ratuur iets achter. De wind blijft matig
en waait uit het zuidwesten.
Weer in Europa
Duitsland: Zonnig. Middagtempera-
tuur in het noorden ongeveer 17 gra
den, in het zuiden blijft het een enkele
graad koeler.
Engeland, Schotland en Wales: Ge
leidelijk toenemende bewolking en in
Schotland morgen wat regen. In het
zuidoosten eerst nog flinke perioden
met zon. Middagtemperatuur van 11
graden in het noorden tot ongeveer 17
in het zuidoosten.
Frankrijk: Zonnig. In de nacht hier en
daar een mistbank. Middagtempera
tuur van ongeveer 16 graden aan de
enkele graad ho- Kanaalkust tot rond 19 graden aan de
Rivièra. Plaatselijk in het binnenland
en ten noorden van de Pyreneëen kan
de temperatuur oplopen tot een graad
of 22.
Spanje en Portugal: Zonnig. Middag-
temperatuur aan de kusten ongeveer
21 graden. In het binnenland plaatse
lijk oplopend tot 24 graden
Zwitserland: Zonnig. Middagtempe
ratuur in de dalen en het laagland on
geveer 13 graden. Op 2000 meter komt
overdag de temperatuur rond 4 gra-
Oostenrijk: Zonnig. In de nacht kan
er een enkele mistbank ontstaan. Mid
dagtemperatuur ongeveer 14 graden.
Joegoslavië: Uverwegend zonnig.
Middagtemperatuur aan de kust onge
veer 18 graden, in het binnenland een
enkele graad lager.
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 tot woensdag
(Elisabeth Ziekenhuis) EHBO zieken
huis Rijnoord elke dag geopend.
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en
18.30-19.30 uur. Afdeling intensieve
zorg 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30
uur en na overleg.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en na
overleg.
Ziekenhuizen
Jongerenafdeling: 14.30-15.30 i
18.30-19.30 uur.
St. Elisabeth
071-454545):
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een ruime
bezoek mogelijkheid in overleg met de
hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de vol-
Sportblessures: maandag 19.30-20.30 l^SurSieflïïs-lfoJuui
en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en
heelkunde 14.15 15.00 uur en
18.30-19.00 uur.
Kinderkliniek: zalen vc
kleuters en grote
15.15 17.00 uur; babyzaal e
deling: volgens afspraak me
verpleegkundige.
Ziekenhuis (tel.
volwassenen
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Klasse afd. 11.15-12.00 uur,
14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling gynaecologie:
15.00-15.45 uur en 18.30-19.30 uur, al
leen voor vaders bovendien van
19.30-21.00 uur.
Afdeling CCU (hartbewaking):
Avondbezoekuur afdeling Verloskun
de 19.30-21.00 uur. (Uitsluitend voor
Partners/echtgenoten.
Voor zwangeren: zaterdag en zondag
van 10.00 tot 11.00 uur. uitsluitend
voor partners/echtgenoten en eigen
>r peuters,
kinderen:
n boxenaf-
t dehoofd-
Ernstige patiënten- wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver-
Rijnoord (tel. 01720-33771):
14.30-15.15 uur en 18.30-19.30 uur.
Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 uur,
Kraamafdeling: bezoek voor vaders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.15 en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: bezoek voor ouders
gehele dag in overleg met hoofd afde
ling. Overigen van 14.30-15.30 uur.
VERKLARING DER TEKENS
Noteringen van vrijdag 16 maart 1990 (tot 12:33 u
ari|Od90 |s0. II
AANDELEN
binnenland
meest aktief
binnenland overige
X
njf^J89p99h
SS?
!XL,
bedrijfsleven
KJiry
dn SW4 88p9l
tok7^/|^lp-94
hoog v 87-99
ml 7/4 88p93
lans 6^/2 87
rabo 73/4 89p96
rabo 7 85
rabo7389PM
shv°f$/4^87p97
Sp61/4 88p993
Mg
ÏX,
nroaus 133/4
s»
nh7§/887 92
ffl ela 88p93
gen 9'/S eeP93
mlec 13/8 89p92
ibrd 83/B 90p97
ibfd 6'/4 88p98
ÖmT
nib S3/4 88P93
nalned 16'/4 89
nn 125/8 89p91
nr> 7 89p94
ngu 9 /8 89p94
nwb 7s/8 89
nmb14'/2 87p90
nmb 6 /4 88p98
oiiv 6 88p93
OOSI 6'/4 88p98
SgisC
niet officieel genoteerd
niet off. toegelaten
c.b.s.-koersindex
obl.index/eff.rend.(c.b.s.)
Goud en zilver
Buitenlands geld
Beursoverzicht
Lusteloze stemming op Damrak
AMSTERDAM (TD) - De beurs had er met veel
zin in op vrijdagmorgen. Na de fikse stijging
van de afgelopen dagen maakte de handel
vanmorgen pas op de plaats. Beleggers ne
men hun winst en wachten verder af. De koer
sen op de obligatiemarkt trokken vanochtend
verder aan, maar dat had nauwelijks effect op
de aandelenkoersen. De dollar ging in de loop
van de ochtend een halve cent in waarde ach-
De hoofdfondsen waren niet van hun plaats te
branden vanochtend. Slechts Hoogovens wist
een stijging van meer dan een procent te be
halen. De koers steeg met 1,40 tot 77,50.
Voor Hunter Douglas begon de dag slecht. Na
de bekendmaking van de jaarcijfers op don
derdag steeg de koers. Vanmorgen was de
teerde in een verlies van een rijksdaalder op
102. Ook NMB Postbank kon met profiteren
van de betere resultaten die ze bekendmaak
ten. De beleggers hadden voor het aandeel
twee dubbeltjes minder over op 48,70. Bi| de
inrernationals wisten Koninklijke Olie, Philips
en Unilever lichte winstjes te boeken, terwijl
Akzo en KLM een klein koersverlies leden.
Op de lokale markt viel ook al met veel te bele
ven. Nijverdal- Ten Cate maakte vanochtend
een hogere winst bekend en zakte prompt
acht dubbeltjes tot 96. Ook de NIB moest
een klein verlies nemen op ƒ617. Staal Ban
kiers zag vrijdagmorgen drie procent van de
koers afbrokkelen. Overnamegeruchten had
den de koers van het aandeel de afgelopen
weken flink doen oplopen.
Op de parallelmarkt werd Dico meteen be
straft voor de slechtere resultaten over 1989.
Het aandeel verloor vier gulden tot een koers
van ƒ110. De Grontmij meldde een forse
winststijging en dividendverhoging. Voor de
beleggers was dat reden genoeg 1,20 méér
aandeel op 191.
IMF en Argentinië
De regering van Argentinië en het Internatio
naal Monetair Fonds (IMF) hebben overeen
stemming bereikt over de hoofdlijnen van een
nieuw akkoord. Dat heeft de Argentijnse on
derhandelaar Ted Beza verklaard. Het IMF en
Argentinië bereikten vorig jaar oktober een ak
koord over economische hervormingen, waar
na het fonds een lening van 1,4 miljard dollar
(2,7 miljard gulden) toezegde. De uitbetaling
van de tweede termijn, van 480 mil|oen dollar,
werd onlangs echter opgeschort. Volgens het
fonds bleef een betere belastinginning achter
wege waardoor vermindering van het over
heidstekort moeilijk werd. Deze maand voerde
de Argentijnse regering echter omvangrijke be
zuinigingen door die het huidige overheidste
kort van 12 procent van het Bruto Binnenlands
Produkt tot de helft zullen terugbrengen.
Dollar daalt
De koers van de Amerikaanse dollar is vanoch
tend gedaald. In Amsterdam stond de
munteenheid rond 10.00 uur op f 1,9150, pre
cies een cent lager dan de slotkoers van giste
ren. In New York sloot de dollar gisteren op f
1,9130. De verzwakking van de yen tegenover
de dollar gaat voort nu de Japanse centrale
bank ook vrijdag het disconto niet heeft ver
hoogd.
Van den Nieuwenhuyzen
De Venrayse toeleverancier van dun plaatwerk
Demax Technics is overgenomen door Joep
van den Nieuwenhuyzen. Deze is van plan het
bedrijf te zijner tijd onder te brengen bij de Be-
gemann Groep, aldus Demax. Demax is voort
gekomen uit de verzelfstandiging van de stam-
perij/zetterij van de Rank Xerox-werkplaatsen.
Het bedrijf heeft nu 50 mensen in dienst en een
omzet van 7 miljoen per jaar. Door de zich snel
wijzigende marktonstandigheden moet Demax
investeren in hooggespecialiseerde techni
sche apparatuur en meer omvattende activitei
ten zoals levering van halffabrikaten in samen
gestelde vorm. Door de aansluiting bij een gro
te, technisch en financieel sterke organisatie is
de eigen ontwikkeling en daarmee de continui-
d heeft Demax laten weten.
Onroerend goed
Ondanks de rentestijging van de laatste tijd
blijft de stroom van vastgoedinvesteringen in
ons land voor Scandinavische rekening onver
minderd doorgaan. Alleen al in de jongste edi
tie van het blad VasGoedMarkt VGM wordt
melding gemaakt van nieuwe aankopen voor
ongeveer 200 miljoen gulden door vooral
Zweedse beleggers. Op dit moment zijn er vol
gens VGM nog eens investeringen van die zij
de van tegen de 500 miljoen in voorbereiding,
waarvan het blad verwacht dat in ieder geval in
de komende twee maanden een aanzienlijk
deel tot afronding komt. De rendementen blij
ven daarbij aan de lage kant (7,4 procent bruto
gemiddeld voor geheel verhuurde kantoren)
