'Wij konden elkaar
goed begrijpen'
Schaatsen mag, maar lesuitval is verboden
PAGINA VOOR JONGEREN
Voor vragen, opmerkingen en suggesties met
betrekking tot Big Deal kun je ons altijd bellen. Tel:
071 - 161 442.
Ik weet nog goed dat ik als
knulletje van vijftien met de
hele klas bij wijze van
schoolreisje drie dagen naar
Den Bosch ging. Vrijdagmiddag
weg in een grote touringcar en
pas zondagavond thuis. Een
fantastische happening want
eindelijk was je als ontluikende
puber nu eens onder het juk van
je ouders vandaan. Je ouders
van wie je altijd al om tien uur
naar bed moest en nooit uit
mocht. Je ouders die je nooit
alleen thuis achterlieten uit
angst voor orgies en voor wie
roken een vloek was.
Diezelfde ouders hadden nu, na
drie voorlichtingsavonden en
twee informatiebrieven,
voldoende vertrouwen
gekregen in de wiskundelerares
en de leraar biologie die het
schoolreisje zouden leiden. Het
leken sympathieke, capabele
mensen die er zeker niet voor
terug zouden schrikken om
streng op te treden als dat
noodzakelijk mocht zijn. De
ouders gaven hun zoon/dochter
toestemming en wuifden hen
met een gerust hart uit.
Hoe ondoordacht!
Konden de beide begeleiders in
de klas al moeilijk orde houden,
zo buiten schoolverband zonder
dreigende conrectoren, daalde
hun gezag direct tot het
nulpunt. De jonge adolescenten
ontpopten zich als beesten. Al
hun opgekropte emoties-van
jarenlang "dit mag niet" en "dat
is slecht voor je" vonden in deze
drie dagen Den Bosch nu
eindelijk hun weg naar buiten.
Seks, drugs en rock 'n roll.
Details lijken me overbodig.
Zondagavond komt de puber
thuis.... schor, hinkend en
wallen onder de ogen. Hij valt
in bed en slaapt 24 uur.
Voorlopig is hij leeg en zonder
frustraties.
Maar goed, jaren gaan voorbij,
iedereen wordt ouder. Ik dus
ook. Ik deed mijn eindexamen
en reisde een jaar de wereld
rond. Bij terugkomst in
Nederland begon ik aan een
studie psychologie in
Amsterdam en bleef voor het
(financiële) gemak nog gewoon
thuis wonen.
Vele vrienden van mij zagen het
'op kamers wonen' echter als
een elementaire stap naar
volwassenheid en ontvluchtten
het ouderlijk huis. Interessant
is dat dit steeds gepaard ging
met het 'schoolreisjeseffect'.
Voormalige geheelonthouders
werden geroutineerde
kroeglopers en eeuwige
vrijgezellen ontpopten zich als
ware Don Juans. Overtuigde
macrobiotische vegetariërs
ontwikkelden zich in korte tijd
tot fastfoodjunks. De meest
nette meisjes verwaarloosden
zichzelf en hun kamers tot een
door mij nooit voor mogelijk
gehouden niveau en zelfs de
grootste studicbollen bleken
plots in staat tot het halen van
enen voor cruciale tentamens.
De ouders, onwetend of
verbijsterd, staan altijd
machteloos tegenover dit
natuurverschijnsel.
"Ach ja", dacht ik bij het zien
van al mijn leeftijdgenoten die
zich in het verderf stortten, "het
schoolreisjeseffect, eindelijk
los van hun ouders en dan
moeten ze zich helemaal
uitleven. Wat schattig".
Toen ik twee maanden geleden
besloot ook maar eens op
kamers te gaan wonen, was ik er
heilig van overtuigd dat mij dit
niet zou overkomen. Ik had deze
fase al ver achter me gelaten. Ik
had een jaar gereisd en was
dientengevolge al honderd
procent volwassen en
ongefrustreerd. Ik wist met
geld en vrouwen om te gaan en
kon goed koken. Ik zag in hoe
belangrijk mijn studie was en
ook dat het toilet regelmatig
moet worden gereinigd. Ik was
verstandig en onafhankelijk.
Het 'schoolreisjeseffect' was
voor mij verleden tijd.
Hoe kon een mens zich
vergissen want niets bleek
minder waar. Er waren slechts
enkele weken voor nodig om
vijfhonderd gulden rood te
staan, drie hopeloze relaties te
beginnen en vier belangrijke
tentamens te missen.
Ongeschoren, ongewassen,
zwaar aan de drank en de
sigaretten. Een totaal
vitamineloos dieet, rotte
tanden, stinkende kleren, noem
maar op.
Het lulligste is nog dat er dit
keer geen luxe touringcar is die
me zondagavond met wallen
onder de ogen veilig naar
pappie en mammie brengt. Het
ziet er naar uit dat mijn
uitspattingen chronisch zijn.
Jaren zijn voorbijgegaan, maar
ben ik eigenlijk wel ouder
geworden?
Ergens in Leiden rinkelt een tele
foon. "De kindertelefoon", zegt
Jacqueline aan de ene kant van
de lijn. Er valt een korte stilte.
Daarna komt het hoge woord aan
de andere kant er uit: "Ik zou je
wat willen vragen".
Soms is het ijs dan al gebroken.
Sommige jongeren die gebruik
maken van de kindertelefoon in
Leiden (071-120611) weten pre
cies wat ze willen zeggen of vra
gen. Maar het komt ook voor dat
ze niet durven of kunnen vertel
len wat hen dwarszit of bezig
houdt. Over verliefdheid, verve
lende leraren en leraressen, peste
rijtjes en gescheiden ouders praat
nu eenmaal niet iedereen even ge
makkelijk. Nog ernstiger zaken
als mishandeling, incest en zelf
moord zijn helemaal moeilijk be
spreekbaar.
Toch hebben jongeren er wel
eens behoefte aan hun hart te
luchten. Als dat niet bij familiele-
Doodmoe, maar een unieke
ervaring rijker. Zo keerden
negen Leidse basisscholie
ren afgelopen zondagnacht
terug van een enerverende
reis naar Estland, één van de
Baltische republieken in de
Sovjetunie. Het reisgezel
schap, dat in meerderheid
bestond uit leerlingen van
de Eerste Leidse Schoolver
eniging, maakte de trip naar
Estland op uitnodiging van
de Russische ambassade.
door
Sarie Katsman
Op een plattelandsschool even
buiten Tallin, de hoofdstad van
Estland, viel de kinderen een
ronduit indrukwekkende ont
vangst ten deel. Al was die ene
avond op school eigenlijk te kort
om meer dan vluchtige contacten
te leggen, de hartverwarmende
ontvangst op de Estse school liet
een onvergetelijke indruk na.
Toen de kinderen op het punt
stonden te vertrekken naar hun
verschillen in taal en cultuur
Eldorado: een
realistische strip
De Parel van Cubagua is het
tweede deel van het verhaal
Eldorado, dat zich in Spanje en de
Nieuwe Wereld van de zestiende
eeuw afspeelt. Geweld, bloed en
bloot ontbreken ook in deze
realistische, historische strip niet.
De een zal zich er aan storen,
andere striplezers vinden dat
.gekuiste' beeldverhalen afbreuk
aan de werkelijkheid doen. Wat
echter als een paal boven water
staat, is de vertelkunst van
tekenaar Mata en scenarist
Harriet. Eldorado draagt met
recht het predikaat 'realistisch', al
komen de dialogen in het
Nederlands vaak gekunsteld en
te twintigste-eeuws over. Een
gewonde zwaardvechter die in
het heetst van de strijd „ik zie
geen reet voor mijn ogen" roept,
let meer op de lezer dan op zijn
tegenstander. Toch is Eldorado
zonder meer de moeite waard, al
was het alleen maar om de
heldere, ingetogen tekeningen.
Eldorado 2: De Parel van
Cubagua door Harriet en Malta.
Uitgeverij Farao. Prijs: 16195
gulden (gebonden).
Tramlijn IJldroom
Het ene moment zitje bij de
schrijver van Axel Moonshine op
schoot, een plaatje verder ben je
ineen fantasiewereld met
konijnemensen,
guerrillastrijders, antieke steden
en futuristische communicatie
apparatuur. Axel Moonshine, de
'zwerver van de kosmos' is
fascinerend, tegendraads en
onbegrijpelijk. Science-fiction is
de beschrijving die het verhaal
Tramlijn IJldroom het beste
benadert, maar niet helemaal
dekt. Een korte samenvatting van
het boek is onzinnig. Wie Axel
Moonshine wil begrijpen, moet
het zelf een keer hebben gelezen.
Of twee keer...
Axel Moonshine: Tramlijn
IJldroom door Godard en
Ribera. Uitgeverij Vaisseau d'
Argent. Prijs: 7,95 gulden.
KINDER
den of vrienden lukt, kan de kin
dertelefoon misschien uitkomst
bieden. Jacqueline, de enige be
roepskracht bij de Leidse kinder
telefoon, legt uit waarom: "Wij
zijn elke dag van vier tot acht uur
bereikbaar, ook op zon- en feest
dagen. Bovendien hoeft niemand
zich bekend te maken. Wie er
prijs op stelt anoniem te blijven,
kan op die manier toch zijn of
haar probleem kwijt. De- kinder
telefoon, voor jongeren tussen
acht en achttien jaar, is laagdrem-
Leidse basis-
scholieren
maken vriendjes
in Estland
goeddeels verdwenen. Zo kon het
gebeuren dat Leidse en Estse kin
deren aan het loltrappen waren,
dat ze zongen en dansten. "We lie
ten elkaar van alles zien, en dan
konden we elkaar heel best be
grijpen". Tot verbazing van de
Leidenaartjes viel de meege
brachte drop, iets typisch Hol
lands, niet meteen in de smaak.
"Ze likten eraan, ze wisten niet
wat ze ermee aan moesten".
Ware aanslag
Dat de leerlingen van de Eerste
Leidse Schoolvereniging moe
waren, was hen niet aan te zien.
En dat terwijl de reis naar Helsin
ki met de luxe ijsbreker Finnjet,
en daarna de vier uur durende
oversteek over de Baltische Zee
naar Tallin een ware aanslag had
den gepleegd op het uithoudings
vermogen van de kinderen. Het
verblijf op de Kernu-school be
horend tot een kolchose, een boe
rengemeenschap naar het Sovjet
model bleek de duizend kilo
meter lange trip meer dan waard.
Kosten noch moeite hadden de
Esten gespaard om de ontmoe
ting van Oost en West tot een suc
ces te maken.
De uit negen klassen bestaande
school bleek te zijn onderge
bracht in een landhuis, daterend
uit de negentiende eeuw en tot
1940 eigendom van de baron van
Bremen. Gewend aan Nederland
se luxe konden de Leidse kinde
ren zich niet voorstellen dat het
schoolgebouw nog in dezelfde
staat verkeerde als in 1940. Dat de
Sovjet-kinderen gebruik moesten
maken van een houten wc, liet
eveneens niet na indruk te ma
ken. "Een beerput is het", vond
de 11-jarige Matthijs Jansen.
Ondanks de erbarmelijke sani
taire voorzieningen voerden de
positieve indrukken de boven
toon. Luister maar naar Alex Jan
sen, die genoot van de professio
nele zang en dans. "Ze kunnen
hier echt goed zingen, ook die
kleintjes".
In de liederen die ten gehore
werden gebracht klonk telkens
de wens door om een zelfstandige
staat te vormen, onafhankelijk
van Moskou.
De dag na het bezoek aan de
Kernu-school gingen de kinderen
de stad in. Bas Vrijbergen had
vooraf gezegd dat er alleen maar
oude auto's zouden rondrijden.
Zijn voorspelling klopte. En het
viel Johan-Jordi Noorlander op
dat heel wat gebouwen en bussen
in een niet al te beste staat ver
keerden: "Er is een heleboel ka
pot, het ziet er oud en verwaar
loosd uit". Op haar beurt vond de
10-jarige Marie Wateier alles er
grauw en grijs uit zien.
In het middeleeuwse centrum
van Tallin maakten de scholier
tjes &1 spoedig kennis met de we-
lig tierende zwarte handel. Om de
tien passen werd de groep toeris
ten aangeklampt door met bivak
mutsen getooide sjacheraars, die
enorme hoeveelheden speldjes,
uniformpetten, horloges en
zwartblauwwitte vlaggen te koop
aanboden tegen harde Finse mar
ken of Hollandse guldens. Ook
blikjes kaviaar en bundeltjes roe
bels wisselden in rap tempo van
eigenaar, tegen een fractie van de
officiële koers.
Hoewel de scholieren er op wa
ren voorbereid dat Sovjet-bur
gers regelmatig in lange rijen
voor winkels en restaurants
staan, keken ze toch op van al die
lijdzaam wachtende Esten. "Het
was heel gek dat wel wij zo maar
het restaurant in konden, en die
mensen die daar stonden te wach
ten niet".
Estland. (foto gpd>
Voor de in Leiden woonachtige
Pauline Lubotsky, een kind van
Russische ouders, had de reis
naar Tallin nog iets extra feeste
lijks. Voor het eerst in haar leven
ontmoette ze haar Russische
nichtje, die zij voordien alleen
maar van foto's kende. Pauline
spreekt een aardig mondje Rus
sisch, vandaar dat ze weinig moei
te had om haar nichtje te ver
staan. "Ik had kauwgum voor
haar meegenomen, daar was ze
heel erg blij mee, kauwgum is
daar heel duur".
Het ligt in de bedoeling dat de
kinderen uit Estland begin mei
een tegenbezoek aan Leiden zul
len brengen. Meinou de Vries is
bang dat het bezoek aan Neder
land de Estse kinderen zal tegen
vallen. Om twee redenen: 'Ze
denken vast en zeker dat wij hier
allemaal op klompen lopen. En
dat Nederland vol staat met mo
lens".
In trainingspak tussen de tulpen: de schaatsers Arno van der Slot (links), Albrecht van Egmond (midden) e
Gert Jan Notenboom van de Rijnsburgse Tuinbouw- en Handelsschool combineren sport en studie.
FOON 5°eev
pelig. Bovendien kost het niets,
hoogstens een paar kwartjes als je
vanuit een telefooncel belt".
Met een groep van zo'n twintig
getrainde vrijwillig(st)ers,
die volgens schema werkt, staat
Jacqueline de bellers te woord.
Twee van de drie telefoontjes zijn
van meisjes. Als er eens een jon
gen belt dan verloopt het gesprek
meestal veel zakelijker, is Jacque
line opgevallen. Net zo goed als
zij merkt dat jongeren soms niet
vrijuit kunnen praten. "Dan komt
er misschien iemand aan die niet
mag horen wat zij zeggen. Soms
hangen ze midden in een gesprek
op".
Om de Big Deal-lezers een in
druk te geven welke onderwer
pen bij de kindertelefoon ter spra
ke komen, gaat over twee weken
de rubriek 'Kindertelefoon' van
start.
Uiteraard worden ook hierin
geen namen genoemd.
Schaatsen is populair in ons kik
kerlandje. Zelfs op school ont
kom je er niet altijd aan. Want
loopt er geen enthousiaste leraar
rond, dan nemen de leerlingen
wel initiatieven om, het liefst on
der schooltijd, de ijzers onder te
binden. Schaatsteams van de
Rijnsburgse Lagere Tuinbouw-
en Handelsschool en de Leidse
Bonaventura scholengemeen
schap oogstten de afgelopen
week zelfs nationale eer.
Vooral de Rijnsburgse afvaar
diging maakte tijdens de Neder
landse kampioenschappen ploe-
genachtervolging in Groningen
grote indruk. Met een ploeg van
slechts drie jongens drong de
school door tot de Finale. Daarin
kwam het door leraar Jan Pieter
Tensen begeleide drietal slechts
drie tienden van een seconde te
kort om de titel in de leeftijds
klasse tot en met 17 jaar te be
machtigen.
Het Rijnsburgse succes stoelt
voor een deel op Gert Jan Noten
boom. De 16-jarige Rijnsburger
schaatst zo hard, dat hij het bij
een achtervolging zo belangrijke
kopwerk in zijn eentje kan doen.
Arno van der Slot en Albrecht
van Egmond beperken zich tot
meerijden. Ook dat is van belang,
want de tijd van de derde van de
ploeg geldt als eindtijd. Vallen of
achterop raken bederft dus de
kansen op een hoge klassering.
Door geregeld met elkaar te
trainen is de 'wisselwerking' tus
sen de Rijnsburgers en Noordwij-
kerhouter Arno van der Slot pico
bello. In zekere zin is het gemak
kelijk dat de drie tempobeulen in
dezelfde volgorde kunnen blijven
rijden, want iedere aflossing bete
kent een zeker risico. Aan de an
dere kant is de basis op deze ma
nier smal. Er hoeft maar iets mis
te gaan en de serieuze voorberei
ding van het Rijnsburgse school
team valt volledig in duigen.
Bonaventura, dat met liefst drie
meisjesploegen in Groningen is
vertegenwoordigd, heeft een heel
ander uitgangspunt. Gymleraar
Piet Pijnaken vindt deelnemen
veel belangrijker dan winnen.
"Ze hoeven van mij geen kam
pioen te worden", zegt Pijnaken,
die voor de vijfde keer ploegen af
vaardigt naar de Nederlandse
kampioenschappen. "Als de leer
lingen die graag schaatsen maar
de kans krijgen om mee te doen.
Ik ga ze niet meer werven, het
moet uit de leerlingen zelf komen.
Merk ik dat er belangstelling is,
dan kunnen ze altijd bij mij te
recht".
Zowel Pijnaken als Tensen
klaagt, in bedekte termën, over de
medewerking van de schoollei
ding. "Lesuitval is uit den boze",
aldus Pijnaken, die natuurlijk wel
voor de finaledag in Groningen
groen licht kreeg. "Zelf merk ik
dat buitenschoolse activiteiten
ook een goede invloed hebben op
de gewone lessen.
Pijnaken vertrok afgelopen
vrijdag met zijn leerlinges naar
Roelofarendsveen, om via Haar
lem tezamen met onder andere de
Rijnsburgse delegatie in het hoge
noorden te belanden. Voor Irene
Hilgersom, Cynthia van Berkel,
Evelijn van Leeuwen en Karin
Onderwater verliep de reis ook
sportief bevredigend, want het
kwartet eindigde als derde in de
categorie tot en met 17 jaar. Maai
ke van der Ham, Marion en Ivon-
ne Borst en Jolanda Straathof
veroverden bij de oudste meisjes
de vierde plaats. Mariska van
Beek, Leonie Onderwater, Wille-
mijn Jol en Judith Straathof wer
den vijfde bij de meisjes tot en
met 14 jaar.
Voor de Leidse afvaardiging,
die verder nog uit reserve Leonie
van Klink bestond, stond de lol
echter voorop. Vandaar dat het
dagje Groningen pas in de kleine
uurtjes was afgelopen. Voor de fa
natiekste schaatssters stond de
volgende ochtend om zeven uur
alweer een nieuwe training te
wachten.
Niemand die daarover .moeilijk
doet. Zeker Gert Jan Notenboom
niet, die als verdienstelijk gewes
telijk schaatser elke dag opliet ijs
staat. Jan Pieter Tensen, die de
vakken Nederlands èn geschiede
nis doceert: "Leerlingen uit de
agrarische sector kunnen over
het algemeen goed schaatsen. Ik
kan de jongens alleen tijdens het
inrijden bijhouden en daar moet
ik dan nog speciaal voor trainen.
Zelf ben ik ook schaatsgek, dus
dat heb ik er wel voor over.
"Zelfs in de vakantie moeten
we nog naar school voor een
schaatstraining", klagen zijn pu
pillen in koor. Dat heeft overigens
ook zijn voordelige kanten. De
uitgehongerde schoolschaatsers
kunnen eens ongestoord een kijk
je in de keuken nemen. Weten ze
tenminste ook waar de gevulde
koeken liggen opgeslagen...
TIM BROUWER DE KONING
