Als je bij de tijd wilt blijven,
hebben wij de passende mode.
Als arts voel je je machteloos
v„. c Mm
20.-
K
1975
HEMA De normaalste zaak van de wereld.
Aids is een ware sluipmoordenaar in Afrika
- 5
Piqué herenpoloshirt in div. kleuren. 65% poly
ester/35% katoen. Mt 46/48-54/56. 2455
Overhemd met lange mouw. 65% polyester/35% katoen. In div.
modieuze kleuren en verschillende streepdessins. Mt 37/38-43/44.
Dames T-shirts met korte mouw. Div. modellen,
kleuren en dessins. Mt 38/40-42/44. 2455
Nachthemd. 100% polyester/jacquard. In rose
en lila. Mt 38/40-46/48. 46.75
Breigaren Wave. 70% acryl 25% katoen/5%
polyester. In wit, zalm, mint en lila. Bol a 50
gram. Bol over? Geld terug! 255 2.-
Ongevormde panty's, 20 denier. In div. kleuren.
Mt 36/40 40/44. tetö 5 voor 6.50
Huispyjama. 100% polyester/jacquard. In rose Beha met applique. Wit, ivoor en peach. Mt70- Brei-enhaakkatoen.ln6kleuren.Bolal00gram.
en lila. Mt 38/40-46/48. 25-62.50
Modieuze katoenen damesslips. In div. kleuren
en dessins. Mt 34-44. 655/655 5.-/6.-
Katoenen herenslips in div. kleuren en dessins.
Mt 4-8. 253/855 6.75/7.75
80A, 70-85B en 75-85C. 405*5 2 voor 18.75
Tricot damesnachthemd. 65% polyester 35%
katoen. In diverse streepdessins. Mt 38/40-
46/48. 2455 20.75
Katoenen damesslips in div. kleuren. Mt 38-50.
ér- t/m 4.25 t/m 5.25
Wit2552.25 Ecru-2-503- GekleurdA- 3.50
Bol over? Geld terug!
Op al onze joggingkleding met speciaal label
15% voordeel!
zo herkent u aanbiedingen in de Hema
In Afrika dreigt de aids-pro-
blematiek uit te groeien tot
een ramp die z'n weerga niet
kent. Deskundigen voor
spelden jaren terug reeds,
dat aids in Afrika voor enke
le miljoenen slachtoffers zou
gaan zorgen. Uit bijgestelde
prognoses van de grootste
Nederlandse medische
hulporganisatie Memisa
blijkt nu dat binnen vijf tot
tien jaar circa vijftien mil
joen Afrikanen zullen over
lijden aan aids. Vandaar dat
Memisa deze week is gestart
met een anti-aids-campagne
voor Afrika.
door
Peter Contant
"Er is sprake van een regelrechte
catastrofe", meldt tropenarts Bou-
dewijn Lintermans (33) uit Dronten,
die drie jaar lang in Masaka, Ugan
da, verbleef en honderden aids-
slachtoffers zag wegkwijnen.
"In bepaalde gebieden in Ugan
da, Kenia en Tanzania valt het je al
op bij het aanschouwen van het
straatbeeld: dat oogt niet gezond. In
een aantal regio's in Uganda heeft
bijna veertig procent van de bevol
king aids of is sero-positief. In Kam
pala in Uganda bijvoorbeeld is een
kwart van de mensen besmet. In
sommige gebieden van Tanzania en
Kenia ligt dat aantal één op vijf', al
dus Lintermans.
"Het aantal gevallen van aids-be-
smetting binnen een bepaalde be
volkingsgroep stijgt soms schrikba
rend zonder dat men dit in de gaten
heeft. Er zijn zoveel ziekten: mala
ria, tbc, noem maar op. Als iemand
dan minder, fit oogt, kan dat zoveel
betekenen. Grote gebieden van
West-, Centraal- en Oost-Afrika zijn
nog niet bekend met aids, laat staan
met de verschijnselen en de oorza
ken van de besmetting".
Genadeloos
"In andere Afrikaanse streken ligt
dat anders, daar heeft het aids-virus
al zo genadeloos toegeslagen, dat
men de symptomen herkent en ook
weet waardoor aids veroorzaakt
wordt. Opvallend is dat grote groe
pen mensen die dagelijks gecon
fronteerd worden met de aids-pro-
blematiek een laconieke houding
hebben. 'We leven nu', is in veel
Afrikaanse landen de leus. En je
hoort vaak: 'ach, het zal mij wel niet
treffen'. Het is een van oudsher in
geburgerd optimisme, waarbij men
niet zomaar van plan is het seksuele
gedrag aan te passen".
"Anderzijds zie je bij groepen jon
ge volwassenen de eerste tekenen
van anders denken ontstaan. Heel
langzaam drinjgt het besef door dat
er iets verschrikkelijk fout gaat. En
wanneer je oog in oog staat met
hulploze, moedeloze mensen, die al
tientallen familieleden hebben ver
loren, dan kun je alleen maar hopen
dat het bewustzijn snel zal groeien".
"Onderontwikkeling, minder ste
riliteit, besmet bloed, onbehandel
de infecties zoals geslachtsziekten
en veel wisselende seksuele contac
ten, het zijn allemaal factoren die er
toe hebben bijdragen dat aids in
Eén van de vele Afrikaanse baby's die als aidspatiént ter wereld komen.
In sommige gebieden in Uganda is ongeveer veertig procent van de be
volking besmet. (foto and
Afrika massaal heeft kunnen toe
slaan. Het effect is nog versterkt
door migratie naar de steden. Men
heeft, zonder het te weten, seksueel
contact met aids-besmetten in ste
den en trekt dan terug naar het ei
gen gebied, waar men in eigen om
geving het aids-virus overbrengt.
Vandaar dat de verspreiding van
aids op het platteland ook zo snel
gaat. Vroeger waren bewoners op
het Afrikaanse platteland geïso
leerd, daar is ingrijpend verande
ring in gekomen".
Avontuurtje
"Het monogame gedrag van weleer
is veranderd. Je zou kunnen zeggen
dat de emancipatie zich seksueel op
een verkeerde manier heeft ontwik
keld. Veel jonge vrouwen bedrijven
een zogenaamde geaccepteerde
vorm van prostitutie. Een avontuur
tje in ruil voor geld of een cadeau
betekent weer enige economische
en sociale onafhankelijkheid. En al
komt er een kind, zo wordt er gere
deneerd, dan is de ramp nog niet zo
groot, want nageslacht betekent in
ieder geval een waarborg voor late
re zorg".
"Wat kun je daaraan doen, heb ik
me vaak afgevraagd. Wie ben ik dat
ik mag zeggen dat men het seksuele
gedrag maar moet veranderen?
Wanneer je de mensen gaat vertel
len dat ze niet meer mogen vrijen of
dat ze dat op een andere manier
moeten doen, dan ga je ze dwingen
en dat kan dus niet. Je kunt ze al
leen maar wijzen op de consequen
ties van hun gedrag. Ze moeten zelf
besluiten of ze zich aanpassen. Dat
is hun vrijheid. Gemakkelijk is het
niet, want over seks wordt niet zo
openlijk gesproken in Afrika".
"Ik heb dan ook geaccepteerd dat
je aan de seksuele gewoonten van
grote groepen volwassenen in be
paalde Afrikaanse gebieden niets
meer kunt veranderen. Daarom
moeten we ons op de jeugd richten.
We moeten hen wijzen op de bedrei
ging. Dat moet gebeuren via eerlij
ke informatie. We hoeven geen celi-
bataire levenswijze te propageren,
maar hen wel dringend adviseren
het aantal seksuele partners zo be
perkt mogelijjc te houden".
"Toch kun je er niet omheen dat
zich een ramp aan het voltrekken is.
Je loopt achter de feiten aan, zeker
als medicus. Jarenlang heeft het
aids-virus de kans gehad zich te ont
wikkelen. Ik weet nog goed dat ik in
Uganda mijn eerste aids-patiënt
meemaakte. Dat vond ik toen even
interessant. Dat is het dus, dacht ik.
Maar ze bleven maar komen, bij
tientallen, honderden. Het gaf mij
een machteloos gevo.el, de aanblik
van veelal jonge mensen die maar
aan de diarree bleven, vermagerden
en onder je ogen aftakelden. Er is
geen hulp, geen bijstand. Het besef
datje met deze patiënten niets kunt
doen, maakt je soms ik murw".
Mislukkingen
"Aan de andere kant heb je in de
tropen te maken met beslissingen
op leven en dood. Als arts ben je ge
traind om het leven in stand te hou
den. Je komt mislukkingen en te
leurstellingen tegen, maar zoals ik
eerder in Tanzania heb gemerkt,
kun je met betrekkelijk weinig ap
paratuur medisch toch veel doen.
Behalve voor aids-patienten. Dat is
de beperking, die je rationeel kan
accepteren maar die in een zeer on
bevredigend gevoel geeft".
"Ik geef toe, in het begin heb ik
het humanitaire aspect te weinig
aandacht gegeven. Simpelweg, om
dat ik niet wist wat ik ermee aan
moest. Later ging ik daar toch over
nadenken, temeer toen ik consta
teerde hoe ernstig familieleden ge
bukt gingen onder het leed van hun
dierbare. De familie zat thuis opge
scheept met een patient, van wie ze
alléén maar wisten dat die dood zou
gaan. Daarom is er vanuit ons hospi
taal een team opgezet, dat zich bezig
is gaan houden met het begeleiden
en thuis bezoeken van aids-patiën-
ten. Er werd zodoende geestelijke
bijstand verleend, maar evenzo
pijnstillers verstrekt om het leven
zo draaglijk mogelijk te maken in
die laatste fase. Die begeleiding
werd zeker door de familie van de
zieke enorm gewaardeerd. Wij wa
ren als het ware een klankbord".
"De aids-problematiek is naar
mijn mening dermate groot, dat
veel Afrikaanse samenlevingen bin
nen enkele jaren compleet ont
wricht zullen raken. Familieverban
den zullen uit elkaar vallen en de
toch al wankele economie van veel
landen zal daar flink onder te lijden
hebben. Het hele proces heeft ver
strekkende gevolgen voor de eerst
komende generaties en vraagt extra
inspanningen en inventiviteit van
degenen die in leven blijven".
"Heeft zo'n actie van Memisa dan
wel zin, wordt mij dezer dagen dan
ook regelmatig gevraagd. Ik denk
dat we de morele plicht hebben om
die ramp in Afrika niet groter te la
ten worden. Maar we zullen ons
moeten concentreren op haalbare
dingen. Zoals een betere kennis
overdracht, waarin voorlichtings
campagnes gestimuleerd moeten
worden. Verder kunnen we het
bloed absoluut veilig maken en
daarmee toch zo'n vijftien procent
van de aids-besmettingen tegen
gaan. Ik weet dat ik bloedtransfu
sies heb verricht met besmet bloed.
Daar konden we toen niets aan
doen, omdat we niet beter wisten.
Maar nu kunnen we met relatief
weinig geld bloed controleren".
Overleven
"Terug in Nederland, als huisarts in
Dronten, realiseer ik me nu eigen
lijk dat men in Afrika veel beter met
het verlies van een geliefde kan om
gaan. De dood is daar volkomen ge
accepteerd. Die wordt niet wegge
duwd zoals hier vaak gebeurt. De
dood hoort bij het dagelijks leven
hoort. Niemand kan er omheen. Ie
dereen heeft er om de zoveel tijd
mee te maken, zeker nu deze aids-
ramp zich voltrekt. Ondanks het
leed en de vaak uitzichtloze situatie
blijven patiënten geestelijk veelal
sterk. Dat geeft hen de kracht om
toch nog positieve dingen uit het le
ven te halen. En dat zal Afrika ook
de kracht geven deze aids-ramp te
overleven, hoe zwaar de tol ook is
die hiervoor moet worden betaald".
