VETTE
JAREN?
Securitate
weer actief
in Hongarije
Rust keert weer in Kabul
Onrust thuislanden bewijst failliet beleid
Discussie over vrouwenrechten
verhit gemoederen in Mauretanië
Shamir: verder uitstel besluit plan-Baker
DONDERDAG 8 MAART 1990
BUITENLAND
PAGINA
Roemeense minderheden onder druk
BUDAPEST Na verontrustende berichten uit Roemenië
dat leden van de geheime dienst Securitate weer actief de
eigen burgers bespioneren, begint nu ook het buurland
Hongarije zich zorgen te maken over de activiteiten van de
ze dienst. Volgens het hoofd van de Hongaarse veiligheids
dienst, kolonel Lajos Nagy, heeft een Securitate-agent zich
onlangs vrijwillig bij de politie aangegeven. De man was
een aantal weken na de val van Ceausescu door de Roe
meense geheime dienst voor een missie naar Hongarije ge
stuurd. Hij zal waarschijnlijk gerechtelijk worden vervolgd.
NOUAKCHOTT - Met haar cam
pagne tegen polygamie en voor
vrouwenrechten heeft de Mauri-
taanse Mariem bint Ahmed Aisha
zich de woede van de islamitische
fundamentalisten op de hals ge
haald. Hun aanvallen op de directri
ce van het departement van vrou
wenzaken uit het door militairen
beheerste kabinet van Maaouyia
Ould Sid'Ahmed Taya worden al
lengs persoonlijker.
door
Sheikh Bekaye/AP
Haar echtgenoot werd gevraagd
zich van haar te laten scheiden en
haar 14-jarige zoon Khaled kwam
op een dag huilend thuis van
school, omdat een leraar had gezegd
dat zijn moeder "een onbetrouwba
re vrouw
bruikte o
Sinds ze zich in december vorig
jaar
r het eerst in het openbaar vrouwenemancipatie en dat heeft regering
geweten. "Ik gaf mijn v
uitsprak tegen polygamie is de 35-
jarige Mariem het middelpunt ge- paalde zaken, zoals polygam
worden van een religieuze en poli
tieke storm in Mauritanië. Zelf zegt
ze dat ze niet uit is op vernietiging
van de islam, maar op verbetering
van de positie van vrouwen in haar
land. Daarvoor zette ze zich trou
wens al in, toen ze nog werkzaam
was als lerares Arabisch en ze zich Op de dag dat de wet
verzette tegen gescheiden onder
wijs voor jongens en meisjes.
ook tegen gearrangeerde hu-
op be-
dilemma gesteld.
Aan de ene kant willen de ministers
Mariem steunen, maar ze willen ook
ik beschouw als een praktijk die de de fundamentalisten niet tegen zich
klok jaren terug draait." in het harnas jagen. En dus werd het
Polygamie is al heel lang een ge- departement voor vrouwenzaken
voelig onderwerp in Mauritanië. In opgenomen in de regering, zonder
1976 stelde de eerste vrouwelijke echter Mariem tot minister te be-
minister van Mauritanië, Aissata noemen. De staatsmedia, met name
Kan, een verbod in op polygamie, de televisie, kregen opdracht geen
aangeno-
aandacht te besteden aan Manems
erliet haar echtgenoot haar, activiteiten. Ze had toch al op-
welijken en ze bestrijdt het idee dat Toen in 1981
schudding veroorzaakt door
moderneversievandemalhafa.de
Mauritanië de isla- traditionele dracht, op televisie te
thuis horen bij de kinde-
Ook wil ze dat het leger en de
vas, die de regering ge- politie voor vrouwen worden open
de islam te vernietigen, gesteld. In december nam ze deel
aan een discussie op de radio over
mitische wetgeving werd inge- verschijn
voerd, kwam het verbod op veelwij- Fundamentalisten openden de
verij te vervallen. aanval op Mariem in moskeeen. op
De sinds december opnieuw o"penbare bijeenkomsten en zelfs in
hoog opgelaaide discussie heeft de toespraken die werden verspreid
via cassettebandjes. Haar grootste
tegenstander is de imam sheikh Mo-
hamed Ould Sidi Yahya. die haar
een "afvallige vrouw die geen reke
ning houdt met de religieuze gevoe
lens van anderen" heeft genoemd.
"Ik was ontsteld", zegt Mariem.
"Onze conservatieve samenleving
beschouwt me als een duivelin.
Mijn echtgenoot, die een religieus
man is, werd verteld dat hij van me
moest scheiden, omdat een moslim
niet met een afvallige getrouwd
mag zijn."
Haar 51-jarige echtgenoot, die ad
viseur is van de minister van onder
wijs, liet zich echter niet onder druk
zetten en verdedigde zijn vrouw in
het openbaar. Ook een aantal gees
telijken nam het voor Mariem op
door te zeggen dat haar ideeen niet
in strijd zijn met de islam.
Mariem is zich ervan bewust dat
haar strijd voor vrouwenrechten
een moeilijke is. Maar ze is vastbera
den te blijven strijden tot ze haar
doel heeft bereikt.
Gyula Lemperger, een Roemeen
van Hongaars-Duitse afkomst, was
al voor de val van de dictator in
Hongarije actief. Hij heeft Roe
meense vluchtelingen bespioneerd
en, zichzelf als vluchteling uitge
vend, informatie verzameld over de
opvang van gev'uchte Roemenen
door de Hongaarse politie. Daar
naast heeft hij bedrijfsspionage be
dreven bij de Biogal Farmaceuti
sche Industrie.
door
Runa Hellinga
Op 12 januari werd Lemperger
voor de derde maal door de Securi
tate naar Hongarije gestuurd. Hij
moest er actief worden in de Hon
gaarse politiek om, aldus kolonel
Nagy, uit te vinden "wat de werke
lijke bedoelingen van de Hongaarse
hulp aan Roemenië" zijn en "of de
Hongaren greep op Roemenië wil
len krijgen".
"Natuurlijk hopen we dat de der
de missie niet meer was dan stuip
trekkingen van de oude Securitate
en dat de Roemeense geheime
dienst vanaf nu niet langer agenten
naar Hongarije zendt", aldus Nagy
in een interview in het dagblad
Nepszabadsag. Maar het incident is
in ieder geval een domper op de
Hongaars-Roemeense verhoudin
gen. Die waren na de val van Ceau
sescu verbeterd. Onlangs werden
voor het eerst sinds jaren bespre
kingen op topniveau gevoerd. Maar
ze staan de laatste weken weer on
der druk, nu steeds meer berichten
naar buiten komen dat Hongaren in
Roemenië als vanouds worden ge
discrimineerd.
Onder Ceausescu leefden Honga
rije en Roemenië als gevolg van de
discriminatie van de Hongaarse
minderheid in Transsylvanië in ern
stige onmin, zozeer dat Ceausescu
zelfs ooit gedreigd heeft met zijn
troepen naar Budapest op te trek
ken. De dictator was een fervent na
tionalist en voerde een harde Roe-
meniseringspolitiek, die overigens
niet alleen de Hongaren maar ook
de andere minderheden trof, onder
wie de Duitsers, Serviërs, Russen,
Bulgaren. Turken, joden, zigeuners,
Kroaten en Macedoniers. Hun scho
len werden gesloten, hun kranten
en tv-programma's verdwenen en
hun taal werd onderdrukt.
Direct rra de revolutie leek het al
lemaal even heel anders te gaan.
Niet alleen omdat de Hongaren de
eersten waren die voedsel en medi
cijnen naar Roemenië brachten,
maar ook omdat hun massale komst
het teken was dat er écht iets was
veranderd in Roemenië. Bovendien
had de Hongaarse minderheid een
zeer belangrijke rol in de revolutie
gespeeld. Het was een Hongaarse
dominee, Laszlo Tökes, wiens drei
gende arrestatie de aanleiding tot
de protesten in Timisoara was ge
weest.
Inmiddels is daar weinig meer
van over. Twee maanden na de re
volutie wordt duidelijk dat Ceause
scu in zijn zuiver-Roemeense hou
ding beslist niet alleen stond. Dis
criminatie van andere bevolkings
groepen mag in Roemenië haast een
volkssport worden genoemd en de
nieuwe machthebbers schijnen er
niet in geslaagd te zijn daar veran
dering in te brengen.
Minderheden krijgen het steeds
zwaarder te verduren. Er zijn al de
eerste meldingen van een extreem
rechtse organisatie die een hetze is
begonnen tegen joden. Er zijn syna-
goges beklad en een van de (inmid- komen. Maar premier Jitschak Sha-
dels afgetreden) leden van het Front mir zei gisteravond dat hij geen en-
van Nationale Redding, Silviu Bru- kele garantie kan geven dat het ka-
Terwijl het Is
raëlische kabi
net het besluit
over het plan-
Baker voor een
dialoog met de
Palestijnen op
nieuw uitstelde,
protesteerden
nationalistische
Israëli's tegen
de voorstellen
van de Ameri
kaanse minister
van buitenland
se zaken. Ze rie
pen Shamir op
de plannen ge
heel te
pen.
TEL AVIV Het Israëlische kabi
net, dat gisteren geen beslissing
heeft genomen over het Amerikaan
se plan-Baker, gaat zondag probe
ren alsnog tot overeenstemming te
door
Ad Bloemendaal
Roemeense kranten j
gevallen vanwege zijn joodse af
komst.
binet zondag een antwoord
Washington zal sturen. Als een dui
delijke beslissing uitblijft, zal aan-
staande maandag het Centrale Co
mité van de Arbeiderspartij bepa
len of de socialistische ministers de
regering moeten verlaten.
Uit niets blijkt dat de Likud be
reid is de twee aan de Arbeiderspar
tij gestelde eisen te laten vallen.
Shamir herhaalde dat Israël pas een
antwoord naar Baker kan sturen als
er op alle punten overeenstemming
bestaat tussen de twee regerings
partners. Hij bedoelt daarmee dat
de Arbeiderspartij, die het plan-Ba
ker zonder meer heeft geaccep
teerd, zich alsnog moet aanpassen
aan het standpunt van de Likud.
Shamir wil dat inwoners van
Oost-Jeruzalem en gedeporteerde
Palestijnen worden uitgesloten van
passieve en actieve deelname aan
toekomstige verkiezingen in de be
zette gebieden en dat Israël de ge
plande dialoog met de Palestijnen
lijkheid voor de Palestijnse delega- ten. De Amerikanen hebben, net als
opeisen. De Likud zegt bang de Arbeiderspartij, aangedrongen
te zijn dat deelname van Oost-Jeru-
zalem aan verkiezingen de indruk
kan wekken dat het gaat om Ara
bisch grondgebied. Israël heeft het
oostelijke stadsdeel geannexeerd
en beschouwt het als
onderdeel van het land.
snel en positief antwoord
zijn vastbesloten geen concessies
?er te doen aan de Likud. De par-
van Shamir is doodsbenauwd dat
in de loop van het overleg zowel
integraal de Amerikanen als hun eigen coali
tiepartner tegenover zich zal
Uit de woorden van Shamir kan den. Shamir speculeerde daar in het
Worden opgemaakt dat hij niets kabinetsoverleg nog eens op toen
voelt voor een compromis dat giste- hij een telefoongesprek met Baker
ren op tafel is gelegd door minister van afgelopen donderdag ter sprake
i defensie Jitschak Rabin (Arbei- bracht. Hij had de Amerikaans»
derspartij). Rabin stelt
r dat Is- nister gevraagd wat tijdens het
raël eerst een positief antwoord overleg het Amerikaanse standpunt
geeft op het plan-Baker en dat pas 1
daarna, in de aanloop tot het overleg
met de Palestijnen, zal worden ge
probeerd de tegenstellingen binnen
het kabinet te overbruggen.
inzake Oost-Jeruzalem zal zijn.
Maar Baker had hem geen ant
woord willen geven.
(pagina 23: Jeruzalem obstakel voor
vredesproces)
Onafhankelijkheid
gaat Litouwen
miljarden kosten
MOSKOU (Rtr) Litouwen zal
voor zijn onafhankelijkheid van de
Sovjetunie een hoge prijs moeten
betalen. President Michail Gor-
batsjov heeft in een gesprek met de
Litouwse parlementsvoorzitter Al-
girdas Brazauskas benadrukt dat de
republiek flink in de schuld staat bij
Moskou.
Moskou heeft naar eigen schat
ting 17 miljard roebel (52 miljard
gulden) tegoed voor investeringen
in de Baltische staat en vier miljard
(12 miljard) voor niet-geleverde goe
deren.
Brazauskas zei dat onafhankelijk
heid de Litouwse economie ook on
der zware druk zal zetten omdat
Gorbatsjov duidelijk heeft gemaakt
dat Litouwen in dat geval zijn han
del met Moskou dient te voeren in
harde buitenlandse valuta in plaats
van roebels. De handel van de klei
ne Sovjetrepubliek met de rest van
de Sovjetunie beloopt ongeveer 25
miljard gulden.
"Dat is een groot bedrag, een der
de van ons totale nationaal produkt,
en het is erg moeilijk te zien hoe we
dit meteen in harde valuta kunnen
doen", zo zei Brazauskas volgens
het Litouwse persbureau Elta. "Ik
zeg deze dingen niet om de mensen
bang te maken. Het zou niet eerlijk
zijn indien ik het mijn volk niet zou
vertellen".
In Litouwen wordt omgekeerd de
roep om schadevergoeding door
Moskou groter, omdat de Sovjetu
nie de Baltische staten (ook Estland
en Letland) in 1940 onrechtmatig
zou hebben ingelijfd. Radio Vilnius
beschuldigde Gorbatsjov gisteren
van "een laatste poging om Litou
wen te intimideren".
De onafhankelijkheidsbeweging
Sajudis, die de meerderheid heeft
gekregen in de Litouwse volksver
tegenwoordiging, komt vandaag
bijeen om haar strategie te bepalen
voor de eerste zitting van het parle
ment, komende zaterdag. Sommige
afgevaardigden willen dan de onaf
hankelijkheidsverklaring van Li
touwen uit 1918 herbevestigen,
voordat maandag het Sovjet-parle
ment bijeenkomt om de uitbreiding
van de bevoegdheden van de presi
dent te bespreken.
KABUL/ISLAMABAD (AF- langrijke luchtmachtbasis Bagram
P/AP/Rtr) In de Afghaanse op 50 kilometer noordelijk van Ka-
hoofdstad Kabul is vanmorgen de bul, die aanvankelijk
rust weergekeerd. Maar volgens het de muiters
islamitische verzet duren de ge
vechten tussen regeringstroepen en
muitende eenheden in verscheide
ne provincies en rond Kabul voort.
In Kabul patrouilleerden van
daag tanks en pantservoertuigen
handen van
gisteren
zwaar werd gevochten, is nog on
duidelijk.
De verblijfplaats van de couplei-
der, minister van defensie Tanai is
evenmin duidelijk. Volgens officië
le Pakistaanse bronnen arriveerde
de straten, terwijl de bevolking zich Tanai gisteren met zijn familie i
na een dag binnenshuis voor het
eerst naar buiten waagde. De mark
ten waren weer open, het autover
keer was normaal en overheidsin
stellingen openden weer de deuren.
Het presidentieel paleis in Kabul,
dat tijdens de couppoging zwaar
werd gebombardeerd door rebelle
rende piloten, werd nog altijd be
waakt door pantserwagens.
Najibullah verscheen gister
avond voor de televisie om de strijd
krachten te feliciteren met het neer
slaan van de staatsgreep. Het be
wind is de toestand volledig mees
ter, zei hij. De toestand rond de be-
Peshawar, waar hij politiek asiel
zou hebben gevraagd. Na overleg
met Afghaanse guerrillaleiders zou
hij weer zijn teruggekeerd naar Af
ghanistan.
Radio Kabul meldde gisteren dat
ook de voormalige minister van bin
nenlandse zaken Asadullah Sarwari
wordt verdacht van betrokkenheid
bij de couppoging. Hij zou zich sa
men met Tanai, die het afgelopen
jaar nog twee couppogingen zou
hebben beraamd, schuilhouden.
Meer buitenlands
nieuws op pagina 23
Poll-tax
De invoering van een nieuwe perso
nele belasting in Groof-Brittannië.
de poll-tajy, heeft gisteren in
Southampton geleid tot felle vecht
partijen bij het gemeentehuis tus
sen politie en demonstranten. In het
gemeentehuis van Newcastle stel
den activisten het brandalarm in
werking en werden vanaf de publie
ke tribune papieren uitgestrooid
over de hoofden van de gemeente
raadsleden. Ook daar moest de poli
tie eraan te pas komen om een aan
tal heethoofden met geweld te ver
wijderen.
Three Miles Island
Bij de beruchte kerncentrale van
Three Miles Island en een andere
centrale in de Amerikaanse staat
Pennsylvania zijn kort na elkaar re
actoren stilgelegd als gevolg van
technische mankementen. Van de
TMI-centrale moest reactor 1 wor
den gesloten, nadat daar vermoede
lijk als gevolg van een lek in het
koelwatercircuit een verhoogd ni
veau van radioactiviteit in de at
mosfeer was gemeten. In reactor 2
van deze centrale deed zich in 1979
de grootste Amerikaanse kernramp
tot nu toe voor.
Sovjettroepen medio '91 uit Hongarije
BUDAPEST (GPD) De Sovjetunie en Hongarije zijn het vrijwel eens
over de terugtrekking van de Sovjettroepen uit Hongarije per 30 juni 1991.
De Hongaarse minister van buitenlandse zaken Gyula Horn vertrekt ko
mende zaterdag naar Moskou om over het laatste obstakel voor een defini
tief akkoord te onderhandelen. Het gaat daarbij om-de datum waarop de
officieren en ondersteunende diensten worden teruggetrokken.
De Sovjetunie wil dat uitstellen tot 31 augustus 1991, maar de Hongaren
willen dat die gelijktijdig met de troepen het land verlaten. In het totaal
moeten 50.000 manschappen en 50.000 gezinsleden worden gerepatrieerd.
Een tweede meningsverschil is de waarde van de gebouwen en het Rus-
siche materieel dat achterblijft. Volgens de Sovjetunie zijn die bij elkaar
zo'n 45 miljard roebel waard. De Hongaren vinden die schatting veel te
hoog, maar hebben bovendien laten weten niets voor de achtergelaten
boedel te willen betalen.
Verscheidene oppositiepartijen eisen een veel snellere terugtrekking,
nog dit jaar. Volgens minister Horn is dat technisch onmogelijk. Er moeten
in het totaal zo'n 2000 treinwagons manschappen naar huis. Terugtrekking
binnen drie maanden zou een enorme chaos in Hongarije veroorzaken, ook
al omdat de terugtrekking van de Sovjettroepen uit Tsjechoslowakije, die
deze maand begint, via Hongaars grondgebied gaat.
ADVERTENTIE
Koop dan snel een staatslot en wie weet kunt u zeer binnenkort
de magere jaren voorgoed vaarwel zeggen
U heeft nog 3 dagen voor de verkoop van deze maand sluit
U vindt de verkoopadressen in de Gouden Gids.
Wacht niet, er is immers geen mooier lot dan een staatslot.
GELUK IS NOG 3 DAGEN TE KOOP.
JOHANNESBURG - De staats
greep in het 'onafhankelijke' thuis
land Ciskei, waarbij de 'president
voor het leven' Lennox Sebe werd
afgezet, heeft de Zuidafrikaanse re
gering opnieuw geconfronteerd
met het bankroet van het thuislan-
denbeleid van haar voorgangers.
door
Peter van Nuijsenburg
Het idee om de verschillende
stammen in Zuid-Afnka elk in een
eigen nationale staat onder te bren
gen, stamt uit de late jaren vijftig.
Het was het fundament van de poli
tiek van de 'gescheiden ontwikke
ling', zoals de geestelijke vader,
Hendrik Verwoerd, apartheid des
tijds placht te noemen. In een eigen
staat zouden de inheemse volkeren
van Zuid-Afrika zich volgens zijn fi
losofie het best kunnen ontplooien.
Er schijnen inderdaad mensen te
hebben bestaan die het een nobel
initiatief vondén, maar de praktijk
moet hen snel tot een ander oordeel
hebben gebracht.
De thuislanden werden, te vaak
om van toeval te kunnen spreken,
gesitueerd in de meest onvruchtba
re delen v
trekken van de grenzen werd vooral
rekening gehouden met de blanke
belangen, zoals de aanwezigheid
van bodemschatten, zodat sommige
thuislanden uit verschillende delen
bestaan. Bophuthatswana, dat nu in
lichterlaaie staat, bestaat bijvoor-
beeld uit zeven geheel door Zuid- thuislanden zijn het toneel geweest
Afrika omgeven enclaves.
Transkei
thuisland dat officieel onafhanke
lijk werd. Later volgden Bophut
hatswana (1977), Venda (1979) en
Ciskei (1981). Behalve Zuid-Afrika
heeft geen enkel land deze staat
kundige misbaksels erkend. De po
litieke ontwikkeling in deze staatjes
boezemde van meet af aan weinig
vertrouwen in. De staatshoofden
GARANKUWA Zuid-Afrika heeft legertroepen gestuurd naar het thuisland Bophuthatswana om de orde li-
herstellen op verzoek van president Lucas Mangope. wiens aftreden door de demonstranten geeist is. Volgens de
Zuid-Afrika. Bij het politie zijn gisteren 14 mensen gedood en ongeveer 500 mensen gewond geraakt toen tienduizenden demonstran
ten in twee steden in het Zuidafrikaanse thuisland hun protest kracht bijzetten door winkels en bedrijven in
brand te steken en aan het plunderen te slaan, zoals in Garankuwa. De slachtoffers vielen toen de politie het vuur
op de demonstranten openden. Die eisten niet alleen het aftreden van Mangope. die zij een corrupte marionet van
Pretoria noemden, maar ook opnieuw aansluiting van het thuisland met zijn twee miljoen inwoners bij Zuid-
Afrika. President Mangope heeft eerder al verklaard nog in geen 100 jaar" te zullen aftreden of het gebied te ver
laten. In 1988 werd een poging tot staatsgreep tegen hem verijdeld door Zuidafrikaanse troepen. (into aim
staatsgrepen of pogingen daan
toe. De uitzondering is Venda, maar
1976 het eerste ook daar hebben corruptie en wan
beheer kennelijk de kritische grens
bereikt, want er wordt sinds een dag
of tien op grote schaal gestaakt en
gedemonstreerd.
Naast de vier onafhankelijke zijn
er nog zes 'zelfbesturende' thuislan
den. die nog niet rijp voor onafhan
kelijkheid werden geacht of, zoals
Zulu-leider Buthelezi. dat om poli
wordt in de eerste plaats veroor
zaakt wordt door lokale grieven.
Maar ze is ongetwijfeld aangewak
kerd door de vrijlating van ANC-lei-
Het ANC heeft de thuislanden,
produkten van de apartheid im
mers, nooit erkend en wil deze weer
inlijven bij Zuid-Afrika. Dat doel
der Nelson Mandela. De bevrijding wil de beweging echter langs vreed-
ohtpopten zich met verontrustende tieke redenen niet wensten: Gazan-
kulu, KwaNdebele, KwaNgwane.
KwaZulu, Lebowa en QuaQua. Ook
deze thuislanden zouden zonder fi
nanciële steun
snelheid tot potentaten, die
melijk oog hadden voor de door
Zuid-Afrika gevulde staatsruif en
zich nauwelijks bekommerden om
het welzijn van hun straatarme be
volking. Oppositie werd met harde
hand de kop ingedrukt zonder ech
ter de gewenste stabiliteit te bren
gen: drie van de vier onafhankelijke
■erleve
Mandela
De onrust die
de deur staan en velen lij
ken daarop, vooral in hun drankge
bruik, een voorschot te hebben ge
nomen. Sommige waarnemers zien
dan ook de hand van het ANC
wijd verbreide onlusten.
Wat daar ook waar van moge zijn,
- met complottheorieën is voorzich
tigheid geboden - feit is dat de nieu
we machtshebbers in Ciskei samen
willen werken met het ANC en zich
weer willen aansluiten bij Zuid-
Pretoria niet Afrika. Ook de sterke man van
Transkei, generaal Bantu Holomisa,
speelt met deze gedachte, terwijl de tocht
inister-president van KwaNgane mestvaalt
weg bereiken. Walter Sisulu
en Nelson Mandela hebben de lei
ders van de thuislanden regelmatig
en opgeroepen zich bij hen aan te slui-
de ten. Ze hebben hun aanhang ook op
het hart gebonden niet alle thuis-
landbonzen over een kam te sche
ren en te verketteren als collabora
teurs van Pretoria. Zij w eten dat in
elk geval met de redelijken onder
hen samengewerkt moet worden.
In het 'nieuwe Zuid-Afrika' zal
geen plaats meer zijn voor de thuis
landen, dat is zeker, maar of de af-
spreekwoordelijke
de geschiedenis
aantal thuislan- Enos Mabuza al langer bekend staat der bloedvergieten zal verlopen,
i al enkele weken beheerst, om zijn ANC-sympathieèn.
hoogst twijfelachtig.