Het nette gezicht
van Greenpeace
NABIJ
Synode: aanvaard
homo's in ambten
Groene multinational wil schone handen houden
WOENSDAG 7 MAART 1
iREPORTAGE)
AMSTERDAM - Het vroege
re kantoor van de Eerste
Hollandsche heeft het voor
name dat bij een verzeke
ringsmaatschappij aan de
Keizersgracht hoort. Een
statig en tegelijk sierlijk ge
bouw in Jugendstil. In de di
rectiekamer (anders kun je
het niet noemen) zetelt Ron
van Huizen, voorzitter van
Greenpeace Nederland. Een
oude klok tikt traag. Van
Huizen, keurig in het pak,
vindt dat de simpele schoon
heid van het gebouw bij
Greenpeace past. Voor een
commercieel ogende omge
ving schaamt hij zich niet.
door
Pieter van de Vliet
Commercieel denken is nodig om
de milieuorganisatie wereldwijd te
doen draaien. Tegelijk is het uitkij
ken geblazen voor de commercie.
Want Greenpeace wil het geweten
zijn van bedrijfsleven en politici.
Van Huizen: "Voor alles willen
we onafhankelijk blijven. We verko
pen ons niet. Veel bedrijven zouden
maar wat graag onze naam aan hun
produkten verbinden. Daar zijn we
heel terughoudend, heel selectief
in. Maar soms moet je je er niet voor
schamen. Zoals met de fietsenfa-
briek die z'n modellen namen gaf
van onze schepen Sirius en Rain
bow Warrior; voor elk verkocht
exemplaar kregen we een bedrag".
Sinds de discussie rond het rap
port 'Zorgen voor morgen' kan geen
bedrijf meer om het begrip milieu
heen, stelt Van Huizen. Hij voegt er
aan toe: "Helaas honoreert het be
drijfsleven de ongerustheid van het
Nederlandse volk door het begrip
milieu in te passen in de kortzichti
ge manier van te economisch ge
richt denken, waarbij geld verdie
nen een overheersende rol speelt.
Met misleidende reclame wordt ge
probeerd allerlei min of meer 'vuil'
geproduceerde of min of meer 'vui
le' produkten het etiket 'milieu
vriendelijk' op te plakken. Het
milieu als imago, als een extra ver-
koopstimulans".
"Ér is nauwelijks een industrie
die toegeeft dat het produktiepro-
ces veel beter kan. Er is al helemaal
geen bedrijf dat toegeeft dat zijn
produkt overbodig is. Er zou een
pot moeten zijn om milieurampen
te bestrijden. Multinationals zou
den daarin geld moeten stoppen.
Dat zou een vanzelfsprekendheid
moeten zijn. Iets om trots op te zijn.
Daarvoor is binnen het bedrijfsle
ven een nieuwe, schone, manier van
denken nodig. New management
vereist visie. We missen mensen
met een dergelijke visie in het be
drijfsleven. De consument kan de
industrie tot een nieuw denken
dwingen. De consument is er mach
tig genoeg voor. Heel secuur bood
schappen doen is een machtig wa
pen".
Donateurs
Greenpeace heeft liever een miljoen
sponsortjes dan één grote financiële
'weldoener'. Met 650.000 Neder
landse donateurs, die jaarlijks ge
middeld zo'n twintig gulden beta
len, is de organisatie op de goede
weg. Het merendeel komt uit de
Randstad; nergens ter wereld is de
steun zo groot als daar. De naams
bekendheid van Greenpeace is lan
delijk 95 procent, maar daar loopt
het tegen de 100.
De organisatie wil haar naam
evenmin verbonden zien aan een
politieke partij. "We zijn op dat punt
vreselijk alert en uiterst zorgvuldig.
Vooral in verkiezingstijd is het op
passen. Soms moetje bot weigeren.
Al begrijpen de meeste politici zo
langzamerhand dat wij ons niet
voor hun propaganda lenen. Steun
voor onze organisatie komt politiek
gezien uit alle hoeken. Al ligt onze
wijze van actie voeren wat gemak
kelijker voor bij voorbeeld D66 dan
in kringen van de EO".
"We opereren op de grens. We
gaan zo ver mogelijk. Maar een ijze
ren regel is dat we geen geweld ge
bruiken. Het beklimmen van een
dumpschip noemen wij geweld
loos, al zal het betrokken bedrijf dat
anders zien. Enteren, piraterij
wordt wel eens beweerd. Dat zijn
zware woorden. Piraten hebben een
verwerpelijk doel, zijn geweldda
dig. Wij zien ons zelf meer als Robin
Hood. Er wordt tijdens acties gepro
beerd ons te provoceren, maar juist
dan houden we ons gedeisd, zorgen
we dat het niet escaleert".
"Geweldloos moet niet worden
vertaald met pacifisme. We zijn
geen pacifisten. Als we actie voeren
tegen atoomonderzeeërs is dat niet,
omdat we anti-militairisten zijn,
maar omdat we willen aantonen dat
er meer kerncentrales op zee zijn
dan op het land en dat die een zeker
zo grote bedreiging vormen. Onge
lukken zoals in Tsjernobyl kunnen
ook op zee gebeuren. Daarmee is
evenmin gezegd dat we een verleng
stuk van de anti-kernenergie bewe
ging zijn. We waarschuwen alleen
voor kerncentrales in de huidige
vorm. We proberen het dumpen van
kernafval in zee tegen te gaan. Er
zijn mensen die er belang bij heb
ben ons van een stempel te voor
zien; bij voortduring probeert men
dat. Maar dat laten we niet gebeu
ren. Want we zijn ook niet voor 'goe
de doelen' te koop. We zijn als de
dood voor actiegroepen die onder
onze naam willen opereren. Zoiets
verbieden we; de naam Greenpeace
is beschermd. We bepalen zelf wat
we als organisatie doen. Dat doen
we zélf'.
Realisme
Ron van Huizen studeerde in de ja
ren zeventig in Groningen, waar hij
in de ban kwam van op milieuvrien
delijke wijze gekweekte produkten.
In Groningen begon hij een ecologi
sche winkel. Zijn winkel dreef niet
louter op ideologie; er werden ook
economische wetten gehanteerd.
Deftige heren in een voornaam gebouw aan de Amsterdamse Keizersgracht bepalen voor een belangrijk
deel het gezicht van Greenpeace Nederland. Ze zorgen dat de 'groene multinational' professioneel kan
opereren. Commercieel is geen vies woord bij de milieu-organisatie. Commercie wel. Bedrijven die zich ter
wille van het gewin aan het milieu vergrijpen kunnen op harde tegenstand rekenen. Het actieschip Sirius
geeft daar deze week met het oog op de internationale Noordzeeconferentie in Den Haag een voorbeeld
van. Want net als de andere deelnemende landen houdt ook Nederland zich niet aan de afspraak de
vervuiling van de Noordzee terug te dringen. Nederland vergiftigt als geen ander de Rijn met
landbouwbestrijdingsmiddelen.
Leo Spigt, Cot
Offerman en
Ron van Huizen
in het sjieke di
rectiekantoor
aan de Keizers
gracht, waarin
godzijdank
geen hardhout is
verwerkt. "Er
zou een pot moe
ten zijn om
milieurampen
te bestrijden.
Multinationals
zouden daarin
geld moeten
stoppen. Dat zou
een vanzelfspre
kendheid moe
ten zijn. Iets om
trots op te zijn".
(foto GPD) -
Hij werd dan ook al gauw de alter
natieve Albert Heijn genoemd.
Dergelijk realisme is terug te vin
den bij Greenpeace, een organisatie
die je vanuit een zekere bevlogen
heid moet dienen maar niet op de
toer van 'iedereen moet evenveel
verdienen'. Inzet en deskundigheid
mogen wel wat meer opleveren,
vindt Van Huizen. De deskundig
heid van de organisatie wordt mede
bepaald door de kwaliteiten van de
'uitpandige' bestuursleden Leo
Spigt en Cor Offerman, respectieve
lijk deken van de orde van advoca
ten en register-accountant. Geves
tigde heren met een brede kijk, met
sociaal gevoel én met toegang tot
het establishment.
Zij staan de drie fulltime be
stuursleden bij. "Er is vaak contact
met de uitpandigen. Want ze zitten
er echt niet vanwege hun mooie
naam en baan in. Wij doen niet op
die manier aan status. Ze zitten er in
vanwege hun betrokkenheid en
deskundigheid. Als bestuur zijn we
slagvaardig: zeer belangrijke beslis
singen kunnen we a la minute ne
men. We hebben een hekel aan ver
gader-cultuur".
Greenpeace werkt als een bedrijf,
stelt zich niet buiten de maatschap
pij. Maar er is wel een belangrijk
verschil: het produkt. Dat is
schoon. De enige multinational die
in alle opzichten goed is voor het
milieu, is wel eens gezegd. Ron van
Huizen prijst zich daarom gelukkig
dat het dure directiekantoor van de
voormalige verzekeringsmaat
schappij niet van tropisch hardhout
we intussen zien op welke punten
ze tekort schieten waar het tijdens
de tweede Noordzee-conferentie ge
maakte afspraken betreft. Niet één
land is er in geslaagd de belangrijk
ste afspraak na te komen, namelijk
het verminderen van de rivierver
vuiling. Dat zou gebeuren met 50
procent in 1995. Maar nu al is duide
lijk dat deze reductie niet wordt ge
haald".
De zwakte van de internationale
besluitvorming is volgens Van Hui
zen dat er betrekkelijk weinig mo
gelijkheden zijn voor sancties. "Een
controlerend orgaan, dat van dag
tot dag toeziet of de genomen be
sluiten worden uitgevoerd, ont
breekt. Het zou mooi zijn als de con
ferentie tot het instellen van een een
dergelijk controlemechanisme zou
besluiten. In onze organisatie heeft
de council die taak. Bij het niet nale
ven van afspraken kunnen straffen
worden uitgedeeld, zoals het afne
men van het recht de naam Green
peace te voeren. Als er bij voorbeeld
geweld wordt gebruikt, is het
meteen afgelopen. Daarin zijn we
onverbiddelijk".
Bommen
Over het geweld dat tégen Green
peace is gebruikt kan 'uitpandig'
bestuurslid mr. Leo Spigt meepra
ten. Als advocaat heeft hij in Frank
rijk met succes de belangen behar
tigd van de weduwe van de Neder
landse fotograaf Fernando Pereira.
De tot Nederlander genationaliseer
de Portugees kwam om het leven
toen de Franse geheime dienst de
Rainbow Warrior op 10 juli '85 in het
Nieuwzeelandse Auckland met
twee bommen opblies. Het actie
schip ervoeren de Fransen als be
dreigend, een aantasting van hun
prestige als nucleaire grootmacht.
Pereira had kort daarvoor foto's
gemaakt op een van de eilandjes
waar atoomproeven waren gehou
den. Foto's van verminkten, van jel
lyfish baby's, niet meer dan een
kwalachtige substantie. Kinderen
met schildklierkanker. Foto's van
het trage sterven.
Frankrijk, zelf schuldig aan
'staatsterrorisme', is het enige land
dat Greenpeace heeft afgeschilderd
als een terroristische bende. De
door reactionair nationalisme ge
voede hetze heeft zelfs tot het slui
ten van het Parijse kantoor geleid;
pas sinds kort is Greenpeace Frank
rijk voorzichtig overeind gekrab
beld. In de meeste andere landen is
Greenpeace al jaren een begrip.
Vooral de laatste tijd wint de or
ganisatie aan prestige. Daarbij past
een professionele aanpak vindt mr.
Spigt. In dat opzicht is het een voor
beeld voor menig bedrijf. Hij
spreekt dan ook over 'de onderne
ming' als hij het over Greenpeace
heeft. Zijn 'commissariaat' levert
hem iets essentieels op: geen geld,
maar het gevoel iets te doen voor de
maatschappij.
Kwaliteit
"Het moet niet altijd voor wat hoort
wat zijn. Er is niets tegen geld ver
dienen, maar het moet kwalitatief
gebeuren. Het mag niet ten koste
gaan van de kwaliteit van het leven.
Milieu is geen wegwerp-artikel,
geen mode-artikel, geen middel om
je status op te poetsen. Milieu be
paalt de kwaliteit van het leven. Het
heeft te maken met ademhalen,
ruimte, je lekker voelen, levensge
luk. Ik heb een niet al te positief
mensbeeld, maar als ik zie hoe
Greenpeace leeft bij kinderen dan
moet het toch gek gaan als de vol
gende generatie captains of indus
try zegt: 'Zet die pijp maar open'.
Voorlopig gaat die pijp nog te
vaak te vanzelfsprekend open en is
het soms nodig er bij wijze van actie
een kurk op te plaatsen. Die actie
moet doordacht zijn, sympathiek en
overtuigend. Ze moet in alle open
baarheid verlopen. En vooral juri
disch verdedigbaar zijn. Ik denk
aan het Engelse Sellafield, waar
werkers in de kernreactor is geadvi
seerd geen kinderen te verwekken,
omdat de kans groot is dat ze leuke
mie (bloedkanker) krijgen. Green
peace vindt het zinvoller de opwer
kingsfabriek te sluiten in plaats van
de werknemers te adviseren te stop
pen met zich voort te planten".
Leo Spigt heeft een voorkeur
voor strafrecht. Hij is gespeciali
seerd in fraudezaken. Het is niet
denkbeeldig dat hij een milieumis-
dadiger moet verdedigen. "Dat zal
ik zeker doen. Want ik geloof heilig
in het rechtsstatelijke karakter van
onze samenleving. De staat is de
eerste die zich aan de door haarzelf
gestelde regels moet houden. Ze
moet zich daartoe zo goed mogelijk
uitrusten; wat dat betreft vind ik de
aanstelling van negentien milieu-of
ficieren een goede ontwikkeling.
Maar daar moeten in milieuzaken
gespecialiseerde advocaten tegen
over staan. Het klinkt wat dubbel;
vermoedelijk ben ik uitgerust met
een lichte dosis schizofrenie".
Dat klopt, want wie door het
ogenschijnlijk deftige van mr. Spigt
heenkijkt ziet een klein jongetje dat
niets liever wil dan er in een rubber
bootje tegenaan gaan. "Dat zijn een
beetje onze jongens. De jongens van
Johan de Wit", zegt hij, genietend.
Recht door zee
Wat hem bewoog om tot Greenpea
ce toe te treden? Register-accoun
tant Cor Offerman, vennoot van Du
bois en Co, vindt 'bewoog' wat
zwaar. "Je weet wat van centjes, zo
gaat dat", zegt hij. Maar het is meer.
Zijn kantoor doet nogal wat voor de
non-profit hoek, organisaties zoals
Novib en Milieudefensie. "Maar we
zijn wel zo realistisch dat we daar
niet in wegduiken. We werken ook
voor commerciële bedrijven".
Zijn bedrijf wil bewust niet te
groot worden, want dan zie je door
de mensen de mens niet meer. Maar
helemaal ontkomen aan de groei
doet Dubois en Co niet. Het mooi bij
het Amsterdamse Vondelpark gele
gen herenhuis moet worden verla
ten. "Met bloedend hart", zegt Of
ferman.
"Je moet uitkijken met idealisme.
Hoe echt is het? In hoeverre fêteer
je jezelf door dingen zielig te vin
den, dingen af te kopen? Ik vind
Greenpeace een reële organisatie,
realistisch ook in haar manier van
actievoeren. Recht door zee, geen
valse sentimenten. Ze laat zich niet
annexeren. Ze legt ingewikkelde
problemen uit in gewone mensen
taal. Het is een multinationale on
derneming die toch dicht bij de
mensen staat. Voor een tientje per
jaar hoor je er bij, ben je betrokken.
De Sirius is een beetje van ons.
Jouw schip doet het toch maar
eventjes in de strijd tegen de vervui
ling".
"Het is godzijdank eikehout. Dat
zijn dingen waarop je moet letten.
Bij de inrichting van de nieuwe
Rainbow Warrior is in vele opzich
ten aan energiebesparing gedaan.
Er zijn zonnecollectoren aan boord,
maar ook zeilen, waardoor gebruik
kan worden gemaakt van de pas
saatwinden, wat gigantische kapita
len aan stookolie uitspaart. En onze
kwartaalkrant ziet er 'duur' uit en is
toch gemaakt op chloorvrij papier".
Alternatief hoeft niet 'lullig' te zijn.
Op een afstand
Van Huizen mocht vandaag tijdens
de opening van de derde Noordzee-'
Conferentie in Den Haag als hoofd
van de Greenpeace-delegatie een
toespraak houden. De speech mag
vijf minuten duren. "We mogen wel
praten, maar niet meepraten. Dat
ligt helemaal in onze lijn. We zijn er
bij, maar we blijven op een afstand.
Met acties in alle acht aan de confe
rentie deelnemende landen laten
GEESTELIJK LEVEN
'Lunteren' onderstreept besluit 1979
LUNTEREN (ANP) De gereformeerde synode heeft gisteren
met vijf stemmen tegen het bekende homo-besluit uit 1979 on
derstreept als "een oproep aan alle plaatselijke kerken tot vol
ledige aanvaarding van homofiele gemeenteleden ook in de
ambten".
Nu de synode de onduidelijkheid
rondom de positie van homo
seksuelen heeft weggenomen,
kan de vertrouwenscommissie
homofiele theologen in de Gere
formeerde Kerken weer aan de
slag. De commissie had haar
werkzaamheden opgeschort, om
dat volgens haar veel kerken de
synode-uitspraak van 1979 als een
vrijblijvend advies naast zich
neerlegden.
De kerken beriepen zich daar
bij op de smalle uitleg die de gere
formeerde delegatie hiervan in
1988 had gegeven tijdens de ver
gadering in Harare van de Gere
formeerde Oecumenische Syno
de, waar scherpe kritiek werd ge
uit op het liberale homo-stand
punt van de gereformeerden, en
het daarmee samenhangende be
sluit van de gereformeerde syno
de uit datzelfde jaar.
De commissie was in 1986 in
het leven geroepen nadat was ge
bleken dat er voor homoseksuele
predikanten nauwelijks ruimte
was in de Gereformeerde Kerken.
Toen deze commissie in 1988 hon
derd vacante (dominee-loze) ge
meenten benaderde of zij een ho
moseksuele predikant zouden
willen beroepen, reagerden
slechts vier positief.
Synodevoorzitter ds. Evert
Overeem noemde de synodezit-
Von Weizsacker:
draagv lak nodig
voor ommekeer
SEOUL (GPD) Er zijn wel op
lossingen voor de mondiale be
dreigingen van het leven, maar
dat vraagt een beleid waarmee
politici hun volgende verkiezin
gen verliezen. Met die uitspraak
gaf prof. Carl Friedrich von Wei
zsacker in Seoul aan hoe ingrij
pend de verandering van levens
stijl is die van de mensheid ge
vraagd wordt.
Von Weizsaeker sprak in een fo
rum over 'Bedreiging van het le
ven' tijdens de wereldconferentie
over gerechtigheid, vrede en heel
heid van de schepping die gehou
den wordt op initiatief van de We
reldraad van Kerken.
Er moet volgens de Westduitse
natuurkundige in de publieke
opinie voldoende draagvlak ko
men voor de noodzakelijke om
mekeer. "We kunnen de schuld
niet naar de politici schuiven, hun
mandaat hangt af van wat de kie
zers willen". Als konkrete stap
pen noemde Von Weizsacker de
afschaffing van het instituut oor
log als middel om conflicten op te
lossen, verbod op de export van
wapens, kwijtschelding van de
schuldenlast van de Derde We
reld en een drastische beperking
van het gebruik van energie en
natuurlijke hulpbronnen.
Citerend uit een encycliek
(rondzendbrief) van de huidige
paus, zei Von Weizsacker dat ka
pitalisme noch socialisme toerei
kend zijn om de wereldproble
men uit de weg te ruimen. Het
marktsysteem zorgt wel voor vol
doende produktie, maar schiet te
kort bij de eerlijke verdeling. Bin
nen een natie is een rechtvaardige
verdeling nog wel te realiseren
door staatsbemoeienis, maar op
wereldschaal ontbreekt het aan
zo'n gezag.
E N VER
ting in 1979 "een gouden mo
ment" en "nog steeds een hoogte
punt, dat ik nooit zal vergeten".
Maar toch vroeg hij zich af of het
oplappen van die uitspraak veel
zoden aan de dijk zou zetten. Ook
van andere kant werd ervoor ge
waarschuwd niet te veel te ver
wachten van een opwaardering
van de uitspraak uit 1979. Sinds
die tijd is de kloof in onze Kerken
dieper geworden, aldus een pre
dikant uit een behoudende ge
meente in Overijssel.
De synode onderstreepte giste
ren dat er in 1988 en 1989 ten on
rechte een onderscheid was ge
maakt tussen een pastoraal ad
vies (dat men naast zich kan neer
leggen) en een ethische uitspraak
(die immers niet is gedaan). Vol
gens de vertrouwenscommissie
was dat onderscheid "dodelijk".
Ds C. G. Waringa (Leeuwarden)
kreeg te weinig bijval voor zijn
voorstel dit besluit ook aan de Ge
reformeerde Oecumenische Raad
(de vroegere GOS) mede te delen.
Het argument dat hierdoor nieu
we onrust zou ontstaan, wees hij
van de hand. "Ook als we het niet
officieel meedelen, komen ze er
wel achter". (Vandaag bezoekt
GOR-secretaris dr. R. van Houten
de synode.) "En het is ook hoffe
lijker".
Oegstgeest
Eén van de plaatselijke kerken
waar de de kwestie van een ho
moseksuele voorganger proble
men opleverde, is Oegstgeest. De
komst van ds. G. J. de Bruijn, een
jaar geleden, leidde tot bezwaar
schriften aan de classis (regionaal
kerkverband). Niet alleen waren
er overwegende principiële moei
ten, ook was er kritiek op de gang
van zaken (doopleden hadden
over deze zaak mogen stemmen,
iets wat volgens de kerkorde niet
correct was).
De classis gaf de kerkeraad in
Oegstgeest het groene licht, waar
op verschillende leden besloten
zich te laten overschrijven naar
een andere gemeente of een ander
kerkgenootschap. Enigen gingen
in appèl (hoger beroep) bij de par
ticuliere synode van Zuid Hol
land-West. Deze zou 20 maart a.s.
een uitspraak doen, maar heeft de
kwestie doorgeschoven. Bij de
kerkeraad bestaat de hoop dat de
uitspraak van de landelijke syno
de meer duidelijkheid zal geven.
VU alsnog bereid
tot gesprek met
school in Kampen
LUNTEREN (ANP) - De Vrije
Universiteit is alsnog bereid met
de Theologische Universiteit in
Kampen te praten over het sa
mengroeien naar één ambtsoplei
ding.
Dit zei de dekaan van de theolo
gische faculteit van de VU, prof.
dr. H. Leene, gisteren tijdens een
eerste bespreking op de gerefor
meerde synode over de predikan
tenopleiding. In november had
Leene nog gezegd dat "met veel
wijsheid, overleg en geduld" mis
schien in het jaar 2001 de eenwor
ding van de predikantenoplei
ding van de VU en Kampen mo
gelijk is.
In het gesprek met Kampen,
het liefst onder leiding van het be
stuur van de gereformeerde syno
de, zou ook het Samen op Weg-
proces een rol moeten spelen.
Verder moeten bepaalde elemen
ten uit de plannen van de geza
menlijke Hervormde-Gerefor-
meerde werkgroep (IWOOT) erbij
betrokken worden, zo zei Leene,
zonder dit nader toe te lichten.
Tot dusver heeft de VU zich
verzet tegen die plannen, waarbij
de gereformeerde en de hervorm
de predikantenopleiding elk in
één nieuw op te richten bijzonde
re universiteit werden onderge
bracht. Bovendien zouden de ker
ken dan eikaars opleiding erken
nen. Door de weigering dreigde
de VU buiten deze interkerkelij
ke opleiding te vallen.
Graham. Een verenigd Duits
land biedt volgens Billy Graham
(71) ongekende mogelijkheden
voor de verkondiging van de
christelijke boodschap. Als de
kerken deze kansen grijpen, kun
nen zij Duitsland "een van zijn
mooiste uren" bezorgen. Graham
spreekt zaterdag op een groot
scheepse evangelisatie-bijeen
komst voor de Rijksdag in Ber
lijn. Graham houdt het voor mo
gelijk dat Oost-Europa in de na
bije toekomst de "grootste mis
sionaire golf zal ondergaan die de
wereld ooit gezien heeft".
Nel Benschop. De bekende
dichteres Nel Benschop verleent
vanavond medewerking aan een
grote zangavond van de stichting
Vervolgd Christendom in de Sal-
vatorikerk in Alphen aan den
Rijn. Verder verleent het Neder
lands Hervormd Kerkkoor mede
werking. Publicist Hans Dickhof
presenteert het programma. Aan
vang acht uur.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Arn
hem H. J. Ruis Utrecht, te Arnhem
mw. B. J. Ruis-Lazonder Utrecht: be
dankt voor Ter Aar A. N. Rietveld
Amerongen.
Gercf. Kerken vrijgemaakt: beroe
pen te Enschede-Oost C. van der Leest
Harlingen.
