Het Paapje nog eenmaal terug in Voorschoten
Verbouwde Voorschotense Zilverfabriek
krijgt eervolle vermelding in Washington
Oegstgeestenaren mogen gratis edelstenen zoeken
REGIO LEIDEN
Kankerpreventie
In het kruisgebouw aan de Berkenkade
in Leiderdorp wordt vanavond voorlich
ting gegeven over het voorkomen van
kanker. Mevrouw M.A. Dieleman van het
Intergraal Kankercentrum West en me
vrouw M. Blom. diëtiste van de kruisvere
niging laten aan de hand van dia's zien
wat een gezonde leefwijze inhoudt. Aan
vang 19.30 uur.
Voetbal
V.V. Meerburg speelt vanavond in het
zogenaamde 'Nederlaagtoernooi' tegen
de zaterdag-amateurploeg Rijnsburgse
Boys. Aanvang 20.30 uur op het kunst-
grasveld van Meerburg aan de Stadhou
derslaan in Zoeterwoude.
Blauw
Poppentheater Wellus-Nietus speelt
woensdagmiddag de voorstelling 'Wie
niet blauw is. is gezien'. Kinderen vanaf
vier jaar zijn om half drie welkom in het
theater aan de Prinses Marijkelaan in
Voorschoten.
Gym
Onder leiding van een Mensendieck-the-
rapeute kunnen vrouwen iedere donder
dag in het Leiderdorpse 'Sjelter' terecht
voor bewegingsgym. Aanvang steeds
om half een en om half twee in het soci
aal-cultureel trefpunt aan de Heemraad
singel.
Veel glasschade na
inbraak Winkelhof
LEIDERDORP - Veel glasschade is
het gevolg van een inbraak in de
Leiderdorpse Winkelhof. Een man
kwam vannacht omstreeks half vier
door een kapotgeslagen glazen deur
het winkelcentrum binnen maar
werd opgemerkt door een surveille
rende bewaker. De inbreker nam
vervolgens de benen. Op zijn weg
naar buiten sloeg hij nog twee gla
zen deuren kapot.
Wassenaarder: weer
vijf jaar voor incest
DEN HAAG/WASSENAAR - In
hoger beroep is een 46-jarige Was
senaarder opnieuw veroordeeld tot
een gevangenisstraf van vijf jaar,
met aftrek van voorarrest. Geduren
de een periode van tien jaar heeft hij
incest gepleegd met een minderjari
ge dochter. Eerder was hij door de
rechtbank in Den Haag tot eenzelf
de straf veroordeeld. De man heeft
al ruim een jaar in hechtenis geze-
ten.
Voorschotenaar
ernstig gewond
VOORSCHOTEN - Een 32-jarige
automobilist uit Voorschoten raak
te vanmorgen ernstig gewond op de
Leidseweg-noord in zijn woon
plaats. Door onbekende oorzaak
raakte hij de macht over zijn stuur
kwijt. De man ramde omstreeks vijf
uur drie paaltjes, twee geparkeerde
auto's en een stenen muurtje langs
de Leidseweg-noord. Daarna sloeg
zijn auto over de kop. Met ernstig
letsel aan hoofd en handen werd de
Voorschotenaar naar het zieken
huis overgebracht.
Stormschade regio
beperkt gebleven
OEGSTGEEST/WASSENAAR - De
stormschade in de gemeenten
rondom Leiden is beperkt geble
ven. In Oegstgeest werd een bouw
keet de lucht in geblazen. De rond
vliegende materialen veroorzaak
ten geen schade aan omliggende ge
bouwen. De dakbedekking van een
flat aan de Bolderikkamp in Leider
dorp dreigde gistermiddag weg te
waaien. De brandweer moest tegels
op het dak leggen om verdere scha
de te voorkomen. Vandaag wordt
het dak gerepareerd.
VOORSCHOTEN/WASHINGTON
- Het ontwerp voor de verbouwing
van de voormalige Zilverfabriek
'Van Kempen en Begeer' in Voor
schoten is bij de jaarlijkse 'accent
on architecture' festiviteiten in de
Amerikaanse hoofdstad Washing
ton bekroond met een eervolle ver
melding. De Amerikaanse architect
Robert Stern verbouwde de fabriek
tot het internationaal verkoopkan
toor van modeconcern Mexx. Mee
werkend architect Henk van de
Meent uit Alphen was bij de prijs-
i:. BHBBH9 uitreiking aanwezig.
Het kantoor op de hoek van de
Leidseweg en de Voorschoterweg is
i 19 projecten die door een"
jury uit 600 aanmeldingen werd ge-
i Voorschoten. Rechts het oude voorgedeelte langs de Leidseweg, daar- kozen als 'een voorbeeld van archi-
(eigcn foto)
tectonische perfectie'. Twee jaar ge
leden kwam het bouwwerk gereed
na een renovatie die ruim anderhalf
jaar had geduurd. Daarbij werd het
voorste gedeelte van de fabriek met
de 70 meter lange gevel in oude luis
ter hersteld. De boogramen kregen
weer de oorspronkelijke kleuren
grijs en wit.
De fabrieksruimten achter het
hoofdkantoor werden gesloopt' en
op de vrijgekomen plaats verrezen
een paar nieuwe vleugels. Vanaf de
openbare weg is deze nieuwbouw
overigens nauwelijks zichtbaar. Het
gehele complex is uitgevoerd in de
'rustgevende kleuren' zwart, wit,
grijs en naturel. De gevels van de
nieuwbouw, die zijn opgetrokken
uit glas en aluminium, lopen ner-
•A' ivcht, zodat in het ge
bouw een opmerkelijke lichtinval
ontstaat. Ook in het oude gedeelte
heeft de architect moeite gedaan
het licht op een aparte manier te la
ten binnendringen door middel van
doorkijkjes.
Het project werd uitgevoerd door
het Alphense aannemingsbedrijf
Gesman. Meewerkend architect
Van de Meent is in dienst van de
ontwerp-afdeling van dit bedrijf.
Een meewerkend architect maakt
de tekeningen waarop het grove
ontwerp wordt uitgewerkt. In dit
geval werd gekozen voor een Ne
derlandse architect, omdat die pre
cies op de hoogte is van de plaatse
lijke bouwvoorschriften. Zij ver
schillen sterk van de Amerikaanse
Expositie over gesloten weverij, knoperij en stoffendrnkkerij
VOORSCHOTEN - De tijden
van Het Paapje zullen nog één
keer herleven tijdens een expo
sitie die over enkele maanden te
zien is in het Ambachts- en Bal
juwhuis in Voorschoten. De we
verij, knoperij en stoffendruk-
kerij zetelde van 1930 tot 1984
aan de Voorschotense Papelaan
234. Nu staat op die plek een
witte villa.
door
Dorith Ligtvoet
Het bedrijf werd opgericht als
handweverij en -knoperij door
Hans Polak. Het maakte aanvanke
lijk gebruiksgoederen, zoals sprei
en, divankleden en meubelstof. Het
Paapje leverde ook geweefde en ge
knoopte wandkleden, die de werk
nemers uitsluitend in opdracht ver
vaardigden.
Het bedrijf ontwikkelde zich tot
de eerste handstoffendrukkerij in
Nederland. .Vooral de geknoopte
vloerkleden, het vooroorlogse weef
werk en de stofdrukken werden be
roemd. Door experimentele verf-
methoden, bijzondere ontwerpen
en de extra aandacht, ontstonden
vernieuwende produkten.
Onder de leiding van Polak werd
Het Paapje een bekend bedrijf. Po
lak kwam uit een Rotterdamse fa
milie van textielhandelaren en wist
begaafde ontwerpers aan te trek
ken, die echter anoniem bleven. Al
le produkten werden onder de
naam van Het Paapje verkocht. Po
lak wist in de loop der jaren grote en
belangrijke opdrachten van archi
tecten binnen te krijgen, zoals bij
voorbeeld van W.M. Dudok, J.J.P.
Oud en M.J. Granpré Molière. Ook
ontwerpen van kunstenaars als Ka-
rel Appel en Lex Horn werden bij
Het Paapje uitgevoerd.
Hoge prijzen
Doordat het bedrijf uitsluitend
handgemaakte produkten leverde,
bleef de prijs hoog en de klanten
kring beperkt. Het bedrijf leverde
aan winkels in het hele land, maar
ook aan particulieren, die de pro
dukten direct bij het bedrijf konden
kopen. Ook in het buitenland wer
den enkele produkten afgezet.
In de jaren '30 en '40 maakte Het
Paapje gebruik van plantaardige
verf. Voor de werknemers beteken
de dat een gigantisch karwei, omdat
zij alleen al voor het verkrijgen van
gele kleurstof vele kilo's uien moes
ten schillen. Wanneer er bij experi-
Betty Hubers-Scheuffler, weef ster en ontwerpster bij het Paapje
menten iets mis ging, was het ont
werp bedorven en konden de uien-
schillers huilend opnieuw begin
nen. Later ging het bedrijf over op
chemische verfstoffen.
Het weefwerk van het bedrijf was
vanaf het begin modern. Het Paapje
maakte gebruik van nieuwe weef-
technieken, waarbij het uiterlijk
van de weefsels niet alleen werd be
paald door de inslag maar ook door
de ketting. De belangrijkste ont
werpster van de weefafdeling was
Betty Hubers-Scheuffler. Zij werk
te van 1930 tot 1941 bij het bedrijf en
heeft enkele grote opdrachten uit
gevoerd, zoals de. wandkleden voor
het raadhuis van Enschede en de
kleden voor de synagoge in die ge
meente. In de jaren '50 bereikte het
weven een laatste hoogtepunt door
experimenten met de tapisserie
techniek (gobelins). Doordat bij de
ze techniek de inslagdraden de ket
ting bedekken, is het mogelijk om
tekeningen gedetailleerd na te ma
ken.
Het weven werd in de loop der ja
ren een bijprodukt en vanaf het
.eind van de jaren vijftig werden er
alleen nog maar meubelstoffen ge
weven. De bijzondere kleuren
maakten de stoffen van Het Paapje
vermaard. Tot 1982 werden de
schaarser wordende opdrachten ge
weven door het echtpaar Moser, dat
in de jaren '30 zelf een handweverij
had in Voorschoten.
Abstract
Het knopen was een andere tak
waarmee Het Paapje bekendheid
verwierf. Dit onderdeel stond voor
de oorlog onder leiding van Trude
Guermonprez-Jalowetz. Zij ont
wierp tapijten met moderne grafi
sche patronen en tapijten die op de
opdrachtgever waren toegesneden.
Zo vervaardigde ze twee tapijten
voor de Hoge Raad in Den Haag
waarin ze weegschalen verwerkte
en een groot rood tapijt voor de
lounche van de Nieuw Amsterdam,
het vlaggeschip van de Holland
Amerika Lijn.
Eind jaren vijftig werden er bijna
alleen nog maar abstracte tapijten
geknoopt. Bekende ontwerpers wa
ren Luce van Rooy en Diek Zweeg-
man. Nadat Zweegman het bedrijf
in 1965 had verlaten, werden er geen
ontwerpsters voor de geknoopte
kleden meer aangenomen, maar
ontwierpen de knoopsters de kle
den zelf. Tot het einde van het Paap
je in Voorschoten bleef men tapij-
Het Paapje.
ten knopen, maar het bedrukken
van stof werd steeds belangrijker.
De belangrijkste ontwerper was
Klaas van Biezen, die in 1948 begon
en tot zijn pensionering in 1984 on
geveer 1.400 ontwerpen maakte.
In het begin waren de ontwerpen
tamelijk simpele, folkloristische
dessins op een effen achtergrond of
bestonden ze uit dessins met plant
en diermotieven. Na een brand in de
drukkerij in 1958, waarbij veel ma
teriaal verloren ging, werd bij toeval
een nieuwe techniek geboren. Uit
arren moede gebruikte men takjes
en bladeren die onder de zeven wer
den gelegd. Dit leverde zulke fraaie
effecten op, dat men ook later deze
werkwijze bleef toepassen. Rond
1963 begonnen de ontwerpers te
werken met cirkelmotieven.
De al eerder genoemde Van Bie
zen en Gerrit van der Ven ontwik
kelden in het bedrukken van stof de
'huisstijl': dessins met vooral plant
en diermotieven met vaak kantach
tige structuurtjes in vervagende,
vloeiende kleuren.
De bijzondere kwaliteit van de S
bedrukte stof ontstond door de ont
werpmethode en experimenten met
techniek. Ontwerpen gebeurde di
rect op de zeven of zogenaamde
'sereens' en niet op papier. Zo werd
voorkomen dat het ontwerp aan
kracht zou inboeten. Om de kleuren
in elkaar te laten overlopen, drukte
de ontwerper de kleuren 'nat-op-
nat' af. Vooral na 1959 maakte men
gebruik van de etstechniek, waarbij
kleuren werden 'weggebeten'.
In 1984 sloot Het Paapje. Hoewel
het bedrijf een vaste kring bewon
deraars had, maakte het steeds min
der winst en nam het aantal werkne
mers af. Bovendien ging 'topont
werper' Van Biezen met pensioen
en waren er investeringen nodig om
milieuvervuiling tegen te gaan. Be
kend was dat de sloot achter het be
drijf geregeld van kleur veranderde.
"Dan zwom er weer een blauwe
eend voorbij", aldus een van de af
in 1985 ging het Paapje over in
handen van Brenda Punt, die ook
stofdessins ontwerpt. Het bedrijf
verhuisde naar Oldenzaal en legt
zich alleen nog maar toe op het stof
drukken. Het heet tegenwoordig
Atelier Paapjé Twente. De kleding
ontwerpen van haar moeder, Anne
Punt, en oude ontwerpen van Van
Biezen en Van der Ven vormen de
huidige basis van het bedrijf.
In dertig dagen langs vindplaatsen in Thailand, Australië, Californië, Mexico en Brazilië
OEGSTGEEST - Het Oegstgees-
ter echtpaar K. en M.M. Glaser
mag dertig dagen lang edelstenen
gaan zoeken op kosten van een
bekend sigarettenmerk. De zoek
tocht voert de winnaars van een
reiswedstrijd langs bekende
vindplaatsen in Thailand, Austra
lië, Californië, Mexico en Brazilië.
Birma staat ook op het verlang
lijstje, maar het is nog onzeker of
ze een visum zullen krijgen voor
het land van de robijnen.
De streekgenoten vliegen van
continent naar continent en ma
ken voor de laatste kilometers ge
bruik van het openbaar vervoer.
Dat kan variëren van bussen en
treinen tot jeeps, boten en olifan
ten. De kans dat ze met grote sma
ragden, robijnen en opalen terug
komen is klein, maar daar is het
Oegstgeestenaren ook niet om te
doen.
Ze willen wat avontuur en zijn
al blij wanneer ze met fonkelende
herinneringen en 'verwante mi
neralen' kunnen terugkeren. Het
duo bezoekt staatsbedrijven,
stukken grond die aan bepaalde
bedrijven zijn toegewezen en ge
bieden waar de aarde en water zo
bezaaid zijn met edelstenen dat
niet iedere meter aan een bedrijf
is vergeven. Van die laatste gebie
den verwachten de gelukszoe
kers het meest.
Mevrouw Glaser: "We zullen
daar vrij snel contact hebben met
de mensen die daar al langer zoe
ken. Die laten je dan plekjes zien
en proberen je iets te verkopen".
Gevaarlij k wordt het pas v
de Oegstgeestenaren met hun
simpele uitrusting iets vinden
waar anderen al jaren van dromen
in hun eenvoudige hutjes of holen
onder de grond. "Voor een aqua
marijn met een waarde van 1,2
miljoen gulden, die onlangs in
Brazilië is gevonden, zijn al drie
mensen vermoord", griezelt me
vrouw Glaser. "Je moet dan ook
zeker niet te koop lopen met je
vondst".
Publiciteit
Als het visum voor Birma niet pp
tijd rondkomt, willen de twee
proberen hun slag te slaan aan de
Thaise kant van de grensrivier.
Smokkelaars zouden daar met
zakjes edelstenen rondzwemmen
en die stenen voor aantrekkelijke
prijzen verkopen. De Oegstgees
tenaren zijn geen juweliers, maar
achten zichzelf 'redelijk deskun
dig' na de nodige zoektochten in
Duitsland, Spanje en Grieken
land. De vrouw: "Zeker als het
om ruwe stenen gaat, kunnen we
- duidelyk zien of ze echt zijn. De
prijzen zullen we alleen maar laag
vinden".
Kunnen de twee in Brazilië zes
dagen rondscharrelen bij vind
plaatsen van goud, diamant en
aquamarijn, in Mexico is de tijd
krap. Als het even tegenzit, bren
gen ze vier van de vijf dagen in de
bus door en hebben ze amper tijd
voor vuuropaal, dè edelsteen van
het land.
Voor en na de reis moeten de
Oegstgeestenaren en vier andere
koppels voor de nodige publici
teit zorgen zodat de fabrikant wat
terugziet van de 8.000 gulden die
iedere persoon mag uitgeven aan
reis- en verblijfskosten. De man:
"De fabrikant wil naamsbekend
heid, wil zich afficheren met
avontuur. Liefdadigheid is het
niet". Reclame voor de sigaretten
hoeven de twee niet te maken en
dat is maar goed ook. Ze roken
niet en de vrouw laat ronduit we
ten het programma niet te kun
nen volbrengen met aangetaste
longen.
Voor 'de wedstrijd hadden dui
zenden kandidaten reisschema's
opgestuurd. Uiteindelijk werden
de volgende thema's uitgekozen:
herinneringen aan buitenaardse
wezens, de wereld van de be
dreigde dierën, balanceren op de
nullijn, sneeuw onder de zon en -
uit Oegstgeest - glans en gloed uit
donkere diepten. Omdat de 41-ja-
rige juwelenzoekers al twintig
jaar getrouwd zijn, kregen ze van
de jongere medestanders al snel
de naam 'het diamanten echt
paar'.
Commissie vecht afwijzing B en W aan
'Theoriecursus rijvaardigheid
toch subsidiëren in Leiderdorp'
LEIDERDORP - Een theoriecursus rijvaardighëid valt wel onder het be
grip 'basiseducatie' en komt voor subisidiëring in aanmerking. Dat schrijft
de commissie beroep- en bezwaarschriften in een advies aan B en W van
Leiderdorp.
Een inwoonster van Leiderdorp diende enige tijd geleden het verzoek in
bij de gemeente om de cursus voor haar twee kinderen te subsidiëren. B en
W wezen dit verzoek af. 'Rijbewijstheorie' zou niet onder het begrip basise
ducatie vallen, was het argument. De vrouw maakte tegen deze beslissing
bezwaar omdat de cursus in Leiden wel als basiseducatie wordt gezien en
daarmee onder een subsidieregeling valt.
De commissie beroep- en bezwaarschriften van de buurgemeente is het
daarmee eens. De commissie stelt bovendien vast dat B en W niet bevoegd
zijn een dergelijk subsidieverzoek te behandelen. Dat zou een taak van de
gemeenteraad zijn.
De commissie adviseert dan ook de bestreden beslissing in te trekken en
het ingediende subsidieverzoek aan de gemeenteraad voor te leggen.
Wordt de subsidie alsnog toegewezen dan kunnen de Leiderdorpers de
cursus rijbewijstheorie waarschijnlijk niet meer volgen. De cursus, die in
Leiden werd gegeven, bestond uit 15 lessen en is inmiddels afgelopen. Of
de gemeente Leiden opnieuw dergelijke cursussen gaat organiseren is on
bekend.
Omstreden schuur mag toch blijven
DEN HAAG/WARMOND - De
veldschuur die H. en W. van Dijk in
de Warmondse Veerpolder hebben
gebouwd, mag blijven staan. Dè ge
meenteraad heeft tot nu toe gewei
gerd een bouwvergunning voor het
bouwsel te verlenen, maar voorzit
ter J. Borman Van de Afdeling
rechtspraak van de Raad van State
vindt dat niet terecht.
De familie van Dijk houdt in de
Veerpolder onder meer een paar
koeien, kalveren en fokschapen. De
gemeente noemt dat een hobby,
maar navraag bij de agrarische ad
viescommissie (AABA) leerde dat
het net iets méér was. Of de econo
mische belangen groot of klein zijn,
doet voor de Raad van State daarbij
nietter zake. De Van Dijken hebben
tijdens een hoorzitting opgemerkt
dat het bedrijfje inl
DINSDAG 27 FEBRUARI
Alphen
Leiden -
oecumenisch avondgebed in
de Oud-Katholieke Kerk. Zoeter-
woudse Singel, van 19.00 tot
19.30 uur.
muzikaal programma: 'Flying
Pickets', a capella-muziek. aan
vang 20.15 uur in de Leidse
Schouwburg.
jaarvergadering Leidsche Ver-
eeniging van Postzegelverzame
laars, aanvang 20.00 uur, restau
rant zwembad De Zijl, na afloop
inkoop, verkoop en ruil.
Leiderdorp
voorlichtingsavond over 'kan-
kerpraventie', van 19.30 tot 22.00
uur in het Kruisgebouw, Berken
kade.
Zoeterwoude
nederlagentoernooi bij w
Meerburg, aanvang 20.30 uur.
de Zonne-
bloemschool, Jongkindt Coninck-
straat, van 18.30 tot 19.30 uur.
informatiepunt gemeenschap
pelijk wonen, van 20.00 tot 21.00
uur bij Vereniging Centraal Wo
nen, Gerestraat 20. tel: 121554.
opera: 'II Trovatore'. van Verdi.
door Compagnia d'Opera Italiana,
aanvang 20.15 uur in de Leidse
Schouwburg.
concert 'Oude Muziek in Oud
heden', door Gustav Leonardt met
vroege Italiaanse Barok van o.a.
Frescobaldi, aanvang 20.15 uur in
de Taffehzaal van het Rijksmuse
um van Oudheden. -
Leiderdorp
bridgen in Bridgecentrum Lei
derdorp, Bernhardstraat, aanvang
13.30 uur.
19.45 uur in hotel Het Witte Huis
kindervoorstelling: -Wie met
blauw is, is gezien', door Poppen
theater Wellus Nietus, aanvang
14.30 uur in Cultureel Centrum,
Marijkelaan.
doe-middag Kommunikatie
Warmond, voor kinderen van 4 tot
12 jaar, aanvang 14.00 uur in het
Meerpunt, Herenweg.
Woubrugge
schrijfavond Amnesty I
tional in de oper'
Emmalaan, van 20.00 tot 22.00
DONDERDAG 1 MAART
Leiden
lunchconcert door het Dumky
Trio. van 12.45 tot 13.30 uur in de
Kapelzaal van K&O. Oude Vest.
spreekuur PvdA met fractielid
Demirbas en bestuurslid Kom
brink, van 19.00 tot 21.00 uur in
Het Gulden Vlies, Breestraat, tel:
254547.
optreden Marline Bijl met haar
nieuwe soloprogramma, aanvang
20.15 uur in de Leidse Schouw
burg.
voorstelling: 'L'Orage dama
ges'. door Orkater, aanvang 20.30
uur in het LAK-Theater, Cleve-
ringaplaats.
Leiderdorp
bewegingsgym voor dames olv
een Mensendiecktherapeute, van
12.30 tot 13.15 uur en van 13.30
tot 14.15 uur in Sjelter, Heem
raadlaan.
klaverjas - en sjoelavond Con
Bravura, Beukenschans 57, aan
vang 20.00 uur.
klaverjassen bij De Buitenge
wonen. Frerikshof, 20.00 uur.
Nieuwkoop
informatie en instructiedag
'quilten' met Lind Koolhaas, van
10.00 tot 15.00 uur in 'Over de
Drempel'.
CARA olv een fysiotherapeute,
van 13.30 tot 14.15 uur en van
14.15 tot 15.00 uur in zwembad
Poelmeer.
