Iliescu: snel front tegen het fascisme Bouterse heeft na 10 jaar alle touwtjes in handen Sovjetjoden Arabische top over komst Belevenissen met een fotorolletje in Leipzig Carlsson wil Baltische gastarbeiders Politie schiet met scherp in Kashmir Iliescu waarschuwde in de Raad voor pogingen de vroegere 'IJzeren garde' weer tot leven te wekken. Volgens het Roemeense dagblad Romania Libera hebben in de stad Bacau, 300 kilometer ten noordoos ten van Bukarest, rechtse extremis ten donderdag een regeringsge bouw bestormd. Daarbij zou een dode zijn gevallen. De aanval werd volgens het dagblad uitgevoerd door een groep die zich noemt het Anti-Communistische Leger IJze ren Garde, naar een vroegere RQe- meense aan de nazi's gelieerde fas cistische organisatie.' De politie heeft het bericht echter ontkend. In de noordwestelijke Roemeen se stad Oradea is naar gisteren be kend werd- vorige week een groep mensen een synagoge binnenge drongen en heeft meubels en reli gieuze voorwerpen vernield, zo heeft een overkoepelende joodse organisatie vrijdag bekendge maakt. De Roemeense opperrab bijn heeft verklaard bevreesd te zijn voor een golf van openlijk antisemi tisme in het land. Opperrabbijn Ro sen zei er rekening mee te houden dat groeperingen als de IJzeren Garde weer de kop op zullen steken. Rosen had vorige week een on derhoud met interim-president Ion Iliescu. Hij heeft bij Iliescu op harde "garanties voor het voortbestaan van de joodse gemeenschap" aam- gedrongen. Kort voor de Tweede Wereldoorlog telde de joodse ge meenschap in Roemenië ruim 850.000 leden, momenteel zijn er nog slechts 20.000. De helft van de Roemeense joden vond tijdens de oorlog de dood in de gaskamers, na de oorlog werden 400.000 Roemeen se joden in de gelegenheid gesteld naar Israel te emigreren. In een krant in Bacau, 300 kilome ter ten noordoosten van Bukarest, verscheen woensdag een bericht, waarin de oprichting werd aange kondigd van een rechts-extremisti- sche organisatie met de naam Anti- Buitenland ki Eurotop Het speciale Europese topoverleg over de hereniging van de beide Duitslanden is" definitief vastge steld op 28 april. De Europese staatshoofden en regeringsleiders plus hun ministers van buitenland se zaken houden hun bijeenkomst in de Ierse hoofdstad Dublin. Tij dens het topoverleg zullen de poli tieke leiders van de twaalf EG-lid- staten bestuderen welke gevolgen de Duitse eenwording kan hebben voor de Europese Gemeenschap. Begin april hoopt de EG-commissie een tweetal uitgebreide studies ge reed te hebben. Shell De Britse tak van Shell heeft giste ren van een rechtbank in Liverpool een boete gekregen van 1 miljoen pond (3,3 miljoen gulden) wegens de verleden jaar aangerichte olie vervuiling in de rivier de Mersey. Het was de hoogste boete die de Britse rechter tot dusver oplegde'in een vervuilingszaak in binnenwa ter. Door een breuk in een oliepijp leiding van Shell stroomde in au gustus 135.000 liter olie in de Mer sey. Duarte De voormalige Salvadoraanse pre sident Jose Napoleon Duarte is gis teren overleden. Zijn lijfarts, Jose Luis Saca, heeft meegedeeld dat Duarte, die aan maag- en leverkan ker leed, is overleden aan een adem halingsstoornis. Duarte was de eer ste gekozen president die El Sal vador in 50 jaar had gehad. Hij slaagde er, ondanks omvangrijke Amerikaanse economische en mili taire steun, niet in om een einde te maken aan de Salvadoraanse bur geroorlog. Libanon De christenstrijd in en rond Bayrut is weer opgelaaid en het verleden week tot stand gekomen staakt-het- vuren wordt nauwelijks nog nage leefd. In de oostelijke wijken van de Libanese hoofdstad namen militai ren van het leger van generaal Aoun en strijders van de militie Libanese Strijdkrachten elkaar gisteren door lopend met mortieren en andere zware wapens onder vuur. Er vielen drie doden en tientallen gewonden. Kosovo In Kosovo heeft het etnische ge weld opnieuw een leven geëist. Een Albanese vrouw overleed in een zie kenhuis in Titova Mitrovica, onge veer 45 kilometer ten noordwesten van de provinciehoofdstad Pristina, aan de verwondingen die zij woens dag had opgelopen, toen de politie het vuur opende op demonstranten. Opleving extreem-rechts en anti-semitisme BUKAREST (DPA/AP) De Roemeense president Ion Iliescu heeft gisteren opgeroepen een gemeenschappelijk front tegen het fascisme te vormen. "Tegen de terugkeer van fascistische bewegingen in Roemenië moeten alle ver antwoordelijke, bewuste en democratische krachten ge meenschappelijk stelling nemen", zo zei de president tij dens een bijeenkomst van de voorlopige Raad van Nationa le Redding. LEIPZIG 'Fotoservice. Tele foonnummer 1255. Voor alle gele genheden regelen wij voor u eer steklas fotografen en een snelle fotodienstservice'. Zo staat het in het servieeprogramma van Hotel Merkur, de duurste herberg van Leizpig. Deze dagen onderweg in de DDR mislukken vele pogin gen om een collega te vinden die de tekst van de correspondent kan voorzien van foto's. Wat blijft dan anders over dan zelf de came ra ter hand te nemen?. door Hans Hoogendijk Dus op naar de 'Service' met 36 zwart-wit-opnames van verkie zingsbijeenkomsten, interviews en hopelijk gelukte sfeerbeelden van een vervallende DDR. "Nee, moet u niet bij ons zijn, maar bij de Intershop", zegt nummer 1255. Intershop is een lange tijd voor de DDR-burgers verborgen uitvin ding van Ench Honecker, waar valuta bezittende bezoekers snel le diensten kunnen kopen. De In tershop: "Meneer, voor eind maart kunnen wij niets voor u doen. Onze ontwikkel- en afdruk- automaat is kapot. Es tut uns leid". Pauze. "Hé, Marga, kijk het is een zwart-wit-film". Inderdaad. En het advies van beide experts: "Gaat u naar Fotohaus Buhl, de grootste zaak in Leipzig". Het Fotohaus. De rij wachten den belooft een klasseprestatie. "Nee meneer, wij verkopen op dit moment geen camera's. U weet wel, de onzekerheid over het geld. Oh, u wilt een filmpje laten ont wikkelen? Nee, dat doen we niet meer. Fotohaus Leipzig. Daar heeft u meer kans". Fotohaus Leipzig. "Ontwikke len en afdrukken? Ja hoor, hier heeft u een bonnetje. Op 18 maart zijn de foto's klaar. Oh, u vertrekt zaterdag alweer. Dan lukt het dus niet. Journalist? Gaat u dan gelijk naar ons laboratorium in de Born- steeg en zegt u maar dat wij u heb ben doorverwezen". De Bornsteeg. Het pand ver keert in een totaal vervallen staat. Best een foto waard. Op de eerste etage zetelt het fotolaboratorium. Het is zeer duister. Bellen. De deurzoemer gaat. Met het rolletje in de hand tuimelt de correspon dent de hel verlichte ruimte bin nen. Opstapje gemist. Drie meis jes, die genieten van hun onge twijfeld verdiende en even onge twijfeld té lange koffiepauze, schieten verschrikt overeind. Pa niek. Stasi? Kan niet meer. Revo lutie? Onmogelijk. Inspectie? Wel mogelijk. Het probleem uitgelegd. "Geen probleem", zegt de ploegleidster, "dat doen we direct". "Nou", ant woordt een van de vrouwelijke le den van het collectief, "gisteren kwam er ook al zo een met een filmpje van een onbekend merk. Zwart-wit, zei die. Het is mooi mislukt, want het was kleur". De leidster: "Hier staat het duidelijk op. Het is nu woensdag. Vrijdag zijn ze klaar. Hoe wilt u ze heb ben? 18x24 en van alles twee keer?". Nee, gewoon, klein en één is ge noeg. Stel je voor! Voor alle zeker heid heeft deze amateur er zes van Kohl gemaakt tijdens zijn verkiezingsdebuut in de DDR en de kanselier zes keer op 18x24? Dat is wel wat erg veel. Trouwens, deze dames zien de uit de nood geboren fotograaf, die zo graag een plaatje bij zijn stukkie wil hebben, misschien wel voor een professioneel aan. Hoewel, dan had hij ze zelf wel ontwikkeld. En met die troostende gedachte ver laat de correspondent het labora torium. Helaas, het afstapje. Die foto staat niet op het rolletje. Jam mer, het zou ongetwijfeld de bes te zijn geweest. Regering Nepal schendt rechten van gevangenen' van de samenstelling van de Pales tijnse delgeatie en de agenda voor de besprekingen. Israel wil onder geen voorwaarde onderhandelen met de PLO, die wordt beschouwd als een terroristische groepering. Arafat herhaalt in de brief overi gens zijn pleidooi voor een onafhan kelijke Palestijnse staat in de bezet te gebieden. Wijzend op de Israëli sche angst voor onderhandelingen met de PLO, schrijft Arafat dat de Palestijnen een soortgelijke vrees hebben voor contacten met de jood se staat. "De enige garantie voor hun eigen veiligheid en hun politie ke toekomst ligt in de volledige deelname van de PLO aan alle etap pes van het vredesproces", aldus Arafat. KATHMANDU (IPS) - De Nepale- se organisatie voor de mensenrech ten Huron heeft gisteren opgeroe pen tot een internationaal protest tegen de omstandigheden waaron der politieke gevangenen worden vastgehouden. Volgens Huron wor den honderden mensen vastgehou den in overbevolkte gevangenissen en warenhuizen, zonder dat ze voedsel krijgen of naar het toilet kunnen. De arrestanten zouden worden geslagen met gummistok ken en geweerkolven. Ze zijn opge pakt in verband met de massale de monstraties voor meer democratie, die afgelopen zondag begonnen. De organisatie meldt ook dat veel arrestanten niet kunnen doorgeven dat ze zijn opgepakt en dat familie leden niet de beschikking krijgen over de stoffelijke resten van omge komen demonstranten. Volgens de oppositie zijn zeker 23 mensen bij ongeregeldheden omgekomen. Het officiële dodencijfer is elf. Volgens de regering zijn sinds de eerste demonstraties van zondag 593 mensen opgepakt. Na onder zoek zouden de niet-relschoppers zijn vrijgelaten. De oppositie stelt echter dat al voor zondag 2000 Nepalezen zijn gearresteerd. De protesten zijn georganiseerd door de Beweging voor Herstel van de Democratie (MRD), een coalitie van de Nepalese Congres Partij en ze ven linkse partijen. De MRD wil dat de regering het bijna dertig jaar oude verbod op po litieke partijen intrekt en een meer- partijenstelsel invoert. De bewe ging wil komende morgen een mas sale demonstratie houden in de hoofdstad Kathmandu. Waarne mers vrezen dan de belangrijkste confrontatie tussen de regering en de oppositie uit de moderne ge schiedenis van het land, die moge lijk kan uitlopen op een bloedbad. STOCKHOLM (AP) In Zweden keert demissionair premier Ingvar Carlsson terug met een nieuwe soci aal-democratische minderheidsregering, die afziet van een omstreden loonstop en gastarbeiders wil gaan werven in de Baltische Sovjet-republieken om een einde te maken aan de problemen van de krappe Zweedse arbeidsmarkt. Carlsson heeft een ontwerp-beleidsplan opgesteld van 17 punten dat een oplossing moet bieden voor de uit de hand lopende inflatie, het tekort aan arbeids krachten wil opheffen en meer ruimte biedt voor be middeling in arbeidsconflicten. Zijn vorige kabinet kwam ruim een week geleden ten val over een pakket economische saneringsmaatregelen, waaronder een omstreden loonstop en een stakingsverbod. Sommige economen zien het Zweedse beleid van volledige werkgelegenheid - de werkloosheid be draagt er maar 1 procent - en de krappe arbeidsmarkt die daarvan het gevolg is als de hoofdoorzaak van de tot 9 procent opgelopen inflatie. Carlsson wil nu snel het tekort aan arbeidskrachten in veel sectoren gaan opheffen door onder meer jonge werknemers uit de Baltische staten aan te trekken. Om de rust aan het arbeidsfront te handhaven wil Carlsson een onafhankelijke bemiddelingscommissie instellen die komend voorjaar met werkgevers en werknemers een centraal akkoord moet uitwerken om tot loonmatiging te komen. De bepalingen ten aanzien van wilde stakingen voor meer loon zullen echter wor den verscherpt. tweede regering van na de staats greep toe en er zouden er nog vele volgen. Ruim honderd ministers heeft het land gekend tijdens het militaire regime. En ook zij die het land slechts enkele dagen gediend hadden, stonden jaren later als zo danig nog op de loonlijst, zo onthul de de Surinaamse rekenkamer eind vorig jaar. De achtereenvolgende kabinet ten onder het militair bewind heb ben de economische reserves hele maal opgemaakt. Toen het financie ringstekort was toegenomen tot bij na veertig procent werd het tekort betaald door bankbiljetten bij te drukken. De waarde van de Suri naamse gulden daalde, en daarmee ook de koopkracht van de bevol king. Oude garde In 1987 kwamen er eindelijk vrije verkiezingen maar die brachten geen nieuw bloed. De oude politie ke partijen doken weer op, met de zelfde oude jongens: Jaggernath Lachmon, Henck Arron en Willy Somita, respectievelijk van de Hin doestanen, de Creolen, en de Java nen. De burgerregering onder lei ding van Arron beloofde "democra tie" en "ontwikkeling", maar bracht in werkelijkheid stagnatie en toon de zich machteloos tegenover de militairen. De politici lieten zich zelfs het vredesproces tussen de verschillende gewapende groepe ringen in het land uit handen ne men door Bouterse. In 1986 begon de voormalige lijf wacht van de legerleider, Ronnie Brunswijk, een guerrilla tegen het regime. De boslandneger Bruns wijk ging, nadat hij door Bouterse van sergeant tot soldaat was gede gradeerd, terug naar Oost-Surina- me. Hier wierp hij zich op als de red dende engel voor de onderdrukte boslandnegers. De strijd tussen het Junglecommando van Brunswijk en het nationale leger van Bouterse brandde los en kostte - vooral in het binnenland - aan honderden men sen het leven. Duizenden vluchtten naar Frans-Guyana en naar Para maribo, waar 'ze nog altijd in kam pen verblijven. In juli vorig jaar werd het vredes akkoord van Kourou gesloten tus sen de regering en het Junglecom mando. Het leger was het daar to taal niet mee eens. Daarnaast ont popte zich een nieuwe groepering die zich gewapend verzette tegen het Kourou-akkoord: de Toekaya- na-indianen. In feite zijn zij een uit vinding van Bouterse, de strateeg die altijd weer een nieuwe middel bedacht om de regering te dwarsbo men zonder zelf ergens op gepakt te kunnen worden. Hij wierp zich op als vredestich ter, maar gooide er onlangs weer het bijltje bij neer. Hij besloot de vre desonderhandelingen met Bruns wijk en de Toekayana's te stoppen om de regering te straffen voor het feit dat zij zich niet "coöperatief' genoeg opstelde. De non-coöperatie van de regering had echter niets met het vredesproces te maken, maar met heel iets anders dat de le gerleider een doorn in het oog was: de afgelopen maanden hebben Ne derland, Venezuela en de Verenig de Staten bij verschillende gelegen heid hun bezorgdheid uitgesproken over de rol van heileger. De rege ring weigerde zich openlijk van die uitspraken te distantiëren. Bouterse had de "tien jaar revolu tie" willen vieren met een groots dans- en eetfeest dat opgeluisterd had moeten worden met de pop groep Miami Sound Machine. Zijn Nationale Democratische Partij vroeg aan de regering een bedrag van 750.000 Surinaamse gulden voor de festiviteiten. Zij kreeg slechts 25.000 gulden. Geen Miami Sound Machine dus, terwijl Bouter se zo'n klapper echt nodig had om jong publiek te kunnen trekken. De jeugd van tien jaar geleden heeft te veel herinneringen om zondag feest te gaan vieren. DEN HAAG De Surinaamse le gerleider Désirée Delano Bouterse viert morgen feest. Niet alleen trouwt hij dan met Ingrid Waldring, het is dan ook precies tien jaar dat hij 's avonds met enkele medestan ders op zijn buik door het gras kroop, op weg naar de munitiebun ker aan de Doekhiweg in Paramari bo. Het was de nacht van de staats greep die Bouterse aan de macht zou brengen. door Karolien Bais/ANP Communistisch Leger - Legioen van de Aartsengel Michael. De lan delijke kranten maakten gisteren melding van dit bericht in het dag blad Desteptarea. In de aankondiging, die was on dertekend met "Heil Hitier", liet de groep weten "niet op te zullen ge ven voordat alle communisten, so cialisten en andere linkse elemen ten zijn geliquideerd". De groep had de redactie van Desteptarea ge dreigd met gëweldsacties als de aankondiging niet in de krant zou worden gepubliceerd. Het kantoor van de krant wordt sindsdien door politie en leger bewaakt. SRINAGAR (UPI/AFP) - De In diase politie heeft gisteren al schie tend een betoging uiteen gedreven van 75.000 mensen in de deelstaat Jammu en Kashmir. Hierbij is vol gens ooggetuigen zeker een per soon om het leven gekomen en zijn vier anderen gewond geraakt. De demonstranten betoogden in de straten van Srinagar.'de zomer- hoofdstad van Kashmir, tegen de weigering van de Indiase regering om te onderhandelen met militante moslims die willen dat Kashmir zich afscheidt van India. De demon stranten willen eveneens dat er een referendum komt over afscheiding. In 23 andere steden en dorpen in Kashmir werd gisteren ook gede monstreerd. In Srinigar riepen de betogers slogans als "wij zijn gereed voor de heilige oorlog". Eerder op de dag werd bericht dat zich in de zomerhoofdstad zeker 800.000 men sen hadden verzameld. Bij het kantoor van de Verenigde Naties werden brieven afgegeven waarin werd gevraagd een volks raadpleging te houden. Een groep VN-waarnemers houdt toezicht op de bestandslijn in Kashmir tussen India en Pakistan die in 1971 hun laatste oorlog vochten. Geregeld vinden schermutselingen plaats tussen beide landen langs de grens in het betwiste gebied. Intussen heeft New Delhi een uit nodiging afgeslagen van de Pakis taanse premier Benazir Bhutto om de crisis in de noordelijke Indiase bergstaat te bespreken. India zei dat Islamabad eerst moet ophouden de separatisten in Kashmir steun te verlenen. CAIRO/JERUZALEM (UPI/AP) - De leiders van Egypte, Jordanië, Irak en Noord-Yemen zullen dit weekeinde tijdens een topontmoe ting in de Jordaanse hoofdstad Am man spreken over de emigratie van Sovjet-joden naar Israël. In de Ara bische landen bestaat grote onge rustheid over de komst van de jo den uit de Sovjetunie naar Israël. President Hosni Mubarak van Egypte kwam gisteren in de Jordaanse hoofdstad aan. De Iraak- se leider Saddam Husayn en de pre sident van Noord-Yemen, Ali Ab dullah Saleh, waren al eerder gearri veerd. Het overleg vindt plaats in het kader van de Arabische samen werkingsraad (ACC), waartoe Egyp te, Jordanië, Irak en Noord-Yemen behoren. Volgens de Libische leider Muammar al-Gaddafi zou de komst van de Sovjet-joden tot een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten kun nen leiden, zo meldde gisteren de Egyptische semi-officiële krant Al Ahram. "Als er meer joden zijn in het gebied, dat Palestina heet, dan het land kan herbergen, dan moeten zij expanderen", aldus Al-Gaddafi. PLO-leider Yasser Arafat heeft in een brief aan joodse vredesactivis ten ingestemd met de deelname van Palestijnen uit de bezette gebieden aan vredesbesprekingen met Israël. De brief werd vrijdag in Jeruzalem openbaar gemaakt. Het is voor het eerst dat de PLO-leider formeel zijn goedkeuring hecht aan voorwaar den voor een Israelisch-Palestijns vredesoverleg. Arafat schrijft voorstander te blij ven van een internationale vredes conferentie en dat "garanties die al leen kunnen worden gegeven door de grote mogendheden en de Vere nigde Naties". De Israëlisch-Palestijnse dialoog zou de weg vrij moeten maken voor verkiezingen in de door Israel be zette Gazastrook en op de Westelij ke Jordaanoever. Deze verkiezin gen zouden moeten leiden tot een beperkte autonomie voor de 1,7 mil joen Palestijnen die hier wonen. Tot op heden zijn pogingen om het Israelisch-Palestijns overleg van de grond te krijgen stukgelopen op Israëlische bezwaren ten aanzien Israëlische op roerpolitie was gisteren mas saal op de been in Oost-Jeruza- lem als waar schuwing aan de Palestijnen. De politie vrees de onlusten bij de viering giste ren van de he melvaart van Mohammed en de 21ste verjaar dag. Het bleef echter betrekke lijk rustig, (foto En dit feit zal hij maandag vieren met een receptie op het kabinet van het militair gezag, zeg maar het pa leis van Bouterse. Het is hem alles zins voor de wind gegaan. De een voudige sergeant-majoor van tien jaar geleden die uit idealisme de ou de machtselite afzette, heeft het grootste airconditioned kantoor van Paramaribo, rijdt in prachtige auto's, heeft op drie plaatsen een riante villa laten bouwen, en is nog nooit door de gerechtelijke arm ge grepen om terecht te staan voor zijn misdaden. De verdenkingen dat hij betrok ken is bij cocaïnehandel zijn nooit hard gemaakt. En ook hebben Bou terse en zijn manschappen nooit te recht hoeven staan voor de moor den die ze hebben begaan geduren de de afgelopen jaren. In feite is Bouterse's positie sterker dan ooit: de 'revolutie' ligt in de grondwet verankerd, het militair gezag heeft een eigen politieke partij en de mili tairen zijn vertegenwoordigd in het hoogste adviesorgaan van de rege ring: de staatsraad. Bouterse trekt aan alle touwtjes en er is niemand die hem de strop durft of kan om leggen. De Surinaamse bevolking zelf, wier lot Bouterse zo aan het hart ging, is van de tien jaar revolutie Deze week werd het monument voor de herdenking van 25 februari 1980 opgeschilderd. Bouterse is een van de weinige Surinamers die morgen reden heeft om feest te vieren. (foto gpd> weinig wijzer geworden. Aanvanke lijk genoot Bouterse met zijn groep nog enige sympathie van de men sen die inderdaad de oude garde meer dan zat waren, maar hun steun verloor hij al spoedig. Er kwam weliswaar kort na de coup van 25 fe bruari een burgerregering, maar het parlement was voor de komende twee jaar naar huis gestuurd in af wachting van nieuwe verkiezingen. Er was grote onenigheid over het tempo waarin de democratie her steld diende te worden. Niet alleen was er onenigheid tussen militairen en de burgerpolitici onder leiding van Henk Chin A Sen, maar ook tus sen de militairen onderling. Bouter se was wel meteen na de coup als de sterke jongen komen bovendrijven, maar in het begin had hij nog ge duchte tegenstand te verduren van militairen die een linksere koers voorstonden, te weten Badrissein Sital en Chas Mijnals. Om buitenlandse geldschieters en investeerders niet af te schrik ken werden ingrijpende hervormin gen zoveel mogelijk vermeden. De regering Chin A Sen probeerde bo vendien alle raciale, religieuze, en maatschappelijke stromingen naar de zin te maken, hetgeen de daad kracht van het nieuwe bewind niet ten goede kwam. Met als gevolg dat de zegen die de militairen beloofd hadden, uitbleef. Helemaal ten einde was Bouterse's populariteit \oen hij in december 1982 vijftien critici van zijn regime liet doodschieten: juristen, journa listen, universitaire docenten, mili tairen, een zakenman en een vak bondsleider. Bouterse, die zijn staatsgreep achteraf onder meer le gitimeerde met het feit dat zoveel landgenoten een leven in Neder land hadden verkozen, joeg nu zelf een groot deel van het kader het land uit. De decembermoorden waren voor de Nederlandse regering reden een einde te maken aan de ontwik kelingshulp die 's lands economie nog een beetje overeind had gehou den. Suriname was toen al aan zijn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5