De zoektocht naar een
betaalbare' Dode Zee
'Ik ben niet uit op winst'
Mar Menor mogelijk alternatief
kuuroord voor psoriasis-patiënt
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1990
PAGINA 31
Tot nu toe moesten ze naar de Dode Zee. Maar psoriasis-patiënten
kunnen in het vervolg wellicht ook terecht aan de zuidoostkust van
Spanje om zich daar laten behandelen in het Mar Menor, de grootste
minerale zoutzee van Europa. Hoewel al zo'n twee miljoen jaar geleden
ontstaan, is het pas vijftien jaar geleden ontdekt door het toerisme, zij
het dat er weinig Nederlanders komen. Als het aan Amsterdammer
Ernst Brouwer ligt, gaat dat veranderen. Als medisch touroperator wil hij
mensen met gewrichts- en huidaandoeningen een goedkoop alternatief
voor de Dode Zee bieden"Het geeft geen pas het leed van patiënten te
commercialiseren".
door Jan Preenen
Ignacio Segura Baron wekt de indruk
alsof hij hardop voorleest uit de werven
de folders ('Hier is dë winter altijd zo
mer') over zijn streek. Zo wijst de direc
teur toerisme van Murcia en omgeving er
op dat 's zomers busladingen Spanjaar
den worden aangevoerd die in het Mar
Menor net als in de Dode Zee weer tot le
ven komen: "Ze smeren zich in met mod
der uit de zee, gaan dan een half uur lig
gen en spoelen zich vervolgens af. Dat
doe je toch niet voorniets?"
Iets bijzonders
Om de twijfel bij de sceptische
Nederlanders helemaal weg te nemen,
laat 'De Baron' ook nog een hondje
opdraven dat leed aan plaatselijke
kaalheid: "Op sommige plekken wilde
geen haar meer groeien. Met zijn
eigenaren ging die hond hier steeds mee
de zee in. Op een gegeven moment
verscheen er gewoon weer haar op die
kale plekken. Dan moet hier toch iets
bijzonders aan de hand zijn".
De opmerkingen hebben vooralsnog
echter geen heilzame werking. Ernst
Brouwer, die als tour-operator gewend
is aan verkooppraatjes en dus weet dat
folders alleen bij mooi weer worden
gemaakt, blijft aanvankelijk aarzelen.
Hij wil graag met De Baron in zee, maar
aan het Mar Menor zitten nog te veel
vraagtekens om meteen het water in te
lopen. Pleegt de chemische industrie,
die op korte afstand van het '315 dagen
per jaar zonnige vakantieparadijs',
constant voor mist zorgt geen aanslag op»,
het Mar Menor? Is de binnenzee niet
even vervuild als de Mediterranee?
Nee, luidt het voorspelbare antwoord
van De Baron. Als bewijs zal hij officiële
rapporten toesturen. Vooruitlopend
daarop heeft hij in zijn enthousiasme aan
een verslaggever van de regionale krant
La Opinion laten weten dat hij er alle
vertrouwen in heeft dat ook uit
Nederland het medische toerisme naar
zijn streek op gang komt. Temeer ook,
omdat Brouwer op zoek zou zijn naar een
alternatief voor de Dode Zee waar
Palestijnen voor ongewenste kuren
zouden zorgen. Brouwer verbaast zich
daar echter over. Hij zweert nog altijd bij
de Dode Zee waar met name
psoriasis-patiënten mèt hun kleren ook
het schaamtegevoel en de schilfers voor
maanden van zich afgooien.
Brouwer: "Natuurlijk denkt een aantal
mensen dat het gevaarlijk is aan de Dode
Zee, hoezeer er ook over hen wordt
gewaakt en hoe veilig ze daardoor ook
zijn. Sommigen durven er ook niet meer
naar toe, maar dat is niet de reden dat ik
iets anders zoek. Het blijft een hele
onderneming om naar Israël te gaan.
Ook als er straks wat veranderingen
komen. Dan denk ik aan het moment dat
de ziekenfondsen worden omgebouwd
tot particuliere organisaties. Het
kosten/baten-plaatje gaat dan een veel
grotere rol spelen, zodat men vanzelf
gaat inzien dat kuren beter en goedkoper
is dan al die bezoeken aan
ziekenhuizen".
Kostbaar
"Er is ook sprake van dat de wet wordt
afgeschaft die het ziekenfondsen
verbiedt om kuurreizen naar het
buitenland te vergoeden. Tot nu toe
wordt alleen in een aantal gevallen een
vergoeding verstrekt via aanvullende
fondsen. Nu gaan jaarlijks honderd
Nederlanders met huid- en
gewrichtsziekten naar de Dode Zee. Dat
zullen er in de toekomst na die
veranderingèn waarschijnlijk zes a
zevenhonderd zijn. Maar dan nog blijft
het een klein percentage. Het blijft ver en
duur, zo'n vijfduizend gulden voor vier
weken. Zeker als je je familie wilt
meenemen wordt het een zeer kostbare
aangelegenheid. Daar komt bij dat het
aan de Dode Zee een Spartaans gebied is,
waar weinig valt te beleven. Je hebt
negen hotels met een kuuroord.
Ontspanningsmogelijkheden zijn er
nauwelijks. Om die reden zocht ik een
alternatief'.
Brouwer denkt dat te hebben gevonden
aan de Costa Calida, waar de patiënten
- zich zeker in de ogen van De Baron graag
zout in de wonden willen laten strooien.
"In 1988 wezen Duitse patiënten me op
het Mar Menor. Ik ben toen meteen zelf
gaan kijken. Het is zo dat de
samenstelling van het water en de
mineralen vrijwel gelijk is aan die van de
Dode Zee. Het heeft alleen niet dezelfde
dichtheid. Je blijft dus niet drijven, zodat
het effect nooit helemaal hetzelfde zal
zijn".
"Een ander verschil is dat de Dode Zee
vierhonderd meter onder de zeespiegel
ligt en dat daar sprake is van een grote
verdamping. Onder die omstandigheden
worden de kwalijke UVB-stralen
weggefiltard. Dat is hier niet het geval. Je
zal'dus goed moeten oppassen datje niet
te lang in de zon blijft liggen. De Dode
Zee is dan ook uniek. Een tweede is er
niet. Maar je kunt wel proberen dat effect
zo dicht mogelijk te benaderen".
Hernia
Voor de 63-jarige Francisco Jimenez
Chunillas is dat met het Mar Menor het
geval en zijn de aarde en de 'zevende
hemel' uit de folders samengekomen. De
in Dordrecht wonende Spanjaard heeft
last van hernia en ischias en laat zich
enkele malen per jaar behandelen aan
het Mar Menor. "Ik kon niet meer lopen.
In Nederland had ik alles afgelopen.
Mijn dokter wees me toen op het Mar
Menor. Vijf weken heb ik hier gekuurd
en dat is me zo goed bevallen dat ik hier
steeds terug kom. Het eerste jaar kwam
ik met het vliegtuig, omdat ik door de
pijn niet kon autorijden. Nu leg ik de
2300 kilometer steeds met de auto af.
"Het aantrekkelijke van het Mar Menor is dat de situatie vergelijkbaar is met die aan de Dode Zee. Alleen mis je hier het privé-strand'.
Tour-operator Ernst .Brouwer: "In 1988 wezen Duitse patiënten me op het
Mar Menor. Ik ben toen meteen zelf gaan kijken. Het is zo dat de samenstel
ling van het water en de mineralen vrijwel gelijk is aan die van de Dode Zee.
Het heeft alleen niet dezelfde dichtheid. Je blijft dus niet drijven, zodat het ef
fect nooit helemaal hetzelfde zal zijn".
Medicijnen gebruik ik niet meer.
Helemaal over gaat het niet, maar ik kan
nu tenminste weer gewoon leven".
Jimenez vertoeft elke dag enkele uren in
zee en in de kliniek waar hij een kuur
ondergaat met onder meer fysiotherapie,
massage, modderbad en sauna. De
meegereisde Nederlandse medici
kunnen het enthousiasme van Jimenez
echter niet delen en wijzen op de
verouderde apparatuur en het gebrek
aan faciliteiten en properheid. "De
kliniek valt me tegen. Het beste zou zijn
om die Spanjaarden eruit te gooien, maar
dat zal wel niet kunnen. Misschien
kunnen we zelf voor wat faciliteiten
zorgen", aldus Brouwers' medisch
adviseur H. Kluvers. Dat idee wordt
nader uitgewerkt. Bekeken wordt of
kamers in een hotel kunnen worden
afgehuurd om te worden ingericht als
kliniekje. Met een Nederlandse arts.
Psoriasis-patiënten kunnen volstaan
met zon en water, maar dan moet er wel
privacy zijn en die lijkt aan het Mar
Menor in tegenstelling tot de Dode Zee
ver te zoeken. Henk Joghi, pr-man van
Brouwer en zelf psoriasis-patient: "Aan
de Öode Zee kun je bloot recreëren. Dat
zie ik me hier nog niet doen. Als je
plekken hebt op je billen of op je
geslachtsdelen kom je daar weer mee
thuis. Dat kan toch niet de bedoeling
zijn. Het Mar Menor kan een prima
alternatief zijn, omdat de kosten veel
lager zijn en het dichter bij huis is, maar
dan moet je wel verzekerd zijn van
privacy".
Zware straf
Hoe belangrijk die bescherming is,
benadrukt Voorschotenaar Bert Berkel.
Hij is met psoriasis geboren en ervaart al
veertig jaar waarom het ook wel de ziekte
van de schaamte wordt genoemd: "Ik
heb er altijd erg onder geleden. Op
school en in militaire dienst werd ik
gedwongen om te zwemmen. Dat heb ik
altijd met veel tegenzin gedaan. Daarna
ben ik ook niet meer gaan zwemmen. Ik
heb er een hekel aan. Psoriasis is voor de
meeste mensen die het hebben een
zware straf'.
"Vaak word je ook gediscrimineerd.
Terwijl ik toch een SPD-diploma heb,
heb ik vijftig maal moeten solliciteren
voor ik een baan had. In veel gevallen
stond ik na tien minuten al weer buiten.
Als ze je handen zien, weten ze al genoeg.
Althans, dat denken ze. Ik heb het geluk
gehad dat ik op een gegeven moment
solliciteerde bij een bedrijf waarvan de
directeur bekend is met de ziekte. Hij
weet dat psoriasis niet besmettelijk is.
Hij vroeg me alleen hoeveel keer per jaar
ik ziek ben. Nul keer zei ik en ik was
meteen aangenomen".
"Maar zulke mensen zijn
uitzonderingen. De meesten hebben
geen begrip voor de situatie. Daarom
moetje psoriasis-patiënten aan het Mar
Menor ook bescherming bieden. Nu ben
ik niet iemand die overal schilfers
achterlaat, maar als je dat wèl doet, zal de
directie van een hotel je wegsturen,
omdat zoiets klanten kan kosten.
Patiënten komen trouwens ook niet als
ze door iedereen kunnen worden gezien.
Veel mensen willen er niet eens voor
uitkomen dat ze psoriasis hebben. Hoe is
het anders te verklaren dat er zoveel
patiënten zijn en dat de NBPV
(Nederlandse Bond van
Psoriasis-Verenigingen, red.) maar vijf
a zesduizend leden heeft?"
Als penningmeester van de Psoriasis
Het Mar Menor almogelijk alternatief voor de Dode Zee: "Het moet mogelijk zijn om driehonderd mensen per jaar
hier naartoe te laten gaan. Patiënten met hun familie. Op vakantie gaan en en passant opknappen, dat is toch een
schitterende combinatie". (foto's monüa j.m. heshusius)
Patiënten Vereniging Den Haag en
Omstreken wil Berkel 'best een positief
advies' geven over het Mar Menor, omdat
het een 'welkome aanvulling is op de
bestaande mogelijkheden': "De NBPV
organiseert reizen naar Cyprus, Malaga
en Griekenland. Daarmee is vijf jaar
geleden begonnen. Het aantrekkelijke
van het Mar Menor is dat de situatie
vergelijkbaar is met die aan de Dode Zee.
Alleen mis je hier het privé-strand".
Aan die wens wil De Baron graag
voldoen. Hij stelt voor om
psoriasis-patiënten in april of mei met
een Nederlandse arts in bungalows aan
het Mar Menor te huisvesten.
Afhankelijk van hun ervaringen moet
dan worden bekeken of de zoutarm van
de Middellandse Zee rijk genoeg is aan
mineralen om voor een schilfervrij
lichaam te zorgen. Het aanbod wordt
uiteindelijk door Brouwer geaccepteerd.
Op 20 mei gaan 35 personen met
psoriasis of artritis
(gewrichtsontsteking) voor een maand
naar het Mar Menor.
Brouwer: "Ik houd nog een slag om de
arm omdat ik het micro-biologisch
rapport over het Mar Menor nog moet
zien, maar ik ben toch wel optimistisch
geworden. Het moet mogelijk zijn om
driehonderd mensen per jaar hier
naartoe te laten gaan. Patiënten met hun
familie. Op vakantie gaan en en passant
opknappen, dat is toch een schitterende
combinatie".
Het Mar Menor aan de zuidoostkust
van Spanje is de grootste minerale
zoutzee van Europa. Het is een binnen
zee die door een schiereiland vrijwel is
afgesloten van de Middellandse Zee.
Slechts drie kanaaltjes zorgen voor de
verbinding met de Mediterrannee. De
temperatuur van het water is zeven gra
den warmer dan dat van de Middel
landse Zee en het water is ook zouter.
De omstandigheden zijn daardoor te
vergelijken met die van de Dode Zee in
Israël.
Hoewel het Mar Menor al zo'n twee
miljoen jaar geleden is ontstaan, is het
pas vijftien jaar geleden ontdekt voor
het toerisme. Nederlanders zijn er nog
nauwelijks te vinden, maar dat lijkt te
veranderen nu Ernst Brouwer op dit
gebied is gewezen. De 67-jarige Am
sterdammer heeft een zakenreisbureau
in Hoofddorp. Daarnaast organiseert'
hij al sinds 1972 als medisch touropera
tor kuurreizen naar Israël waar hij in
hetzelfde jaar heeft meegeholpen aan
het opzetten van een kliniek voor men
sen met gewrichts- en huidaandoenin
gen. Zij hebben baat bij de zon en de ve
le minerale zouten in deze zee.
Brouwer heeft ook de Nederlandse
Psoriasis Patiëntenvereniging helpen
oprichten en voelt zich nauw verbon
den met het lot van de patiënten. Of
zoals hijzelf zegt: "Het medisch toeris
me is een van de meest fascinerende
disciplines van de reiswereld. Daar
komt bij dat ik een sociaal voelend ie
mand ben die graag iets voor deze men
sen wil doen. Zonder dat ik uit ben op
winst. Professor Cormane heeft eens
gezegd dat je het leed van patiënten
niet moet vercommercialiseren. Daar
mee ben ik het volledig eens".
Duitse patiënten maakten Brouwer
attent op het Mar Menor, dat een goed
alternatief, zou zijn voor de Dode Zee.
Dat geldt met name voor mensen die
last hebben van psoriasis, een huid
ziekte met jeukende rode plekken die
met witte schilfers zijn bedekt. In Ne
derland zijn ongeveer 400.000 psoriasis-
- patiënten.
Om erachter te komen of het Mar
Menor inderdaad zo'n goed, en vooral
goedkoper, alternatief is voor de Dode
Zee organiseerde Brouwer onlangs een
studiereis met artsen, vertegenwoordi
gers van ziektekostenverzekeraars,
psoriasis-patiënten en journalisten.
