Hulp aan drugsverslaafde moeders schiet tekort
'Alternatieve straf vorm van pseudo-strafrecht'
Ruijers dreigt met sluiting
van Leidse vuilverbranding
Ladbroke Totalisator
verwacht betere tijden
Out) i7iciitos>
Aantal aan harddrugs verslaafde baby s groeit gestaag
Halt-projecten dreigen doel te missen door wildgroei en rechtsongelijkheid
LEIDEN/AMSTERDAM - Het en
thousiasme over de 'Haltprojecten'
(alternatieve aanpak vandalisme)
moet wat worden getemperd. Ze
groeien toe naar een vorm van pseu
do-strafrecht, men bemoeit zich
met zaken waar ze niet voor zijn op
gezet en creëren een vorm van
rechtsongelijkheid. Dat schrijft B.
Ooijen, beleidsmedewerker van de
Raad voor het Jeugdbeleid, in het
jongste nummer van het Tijdschrift
voor de sociale sector.
Ooijen plaatst zijn kritische kant
tekeningen tegen de achtergrond
van het woensdag verschenen ad
vies van de Raad voor het jeugdbe
leid 'Jeugddelinkwentie, preventie
en straf op maat'. De Raad wil Halt
een duidelijker plaats geven binnen
het jeugdstrafbeleid.
De Halt-aanpak (Het ALTerna-
tief) is inmiddels énkele jaren oud
en omvat projecten waarin gemeen
ten, politie en justitie samenwer
ken. Minderjarigen (12 tot en met 18
jaar) die een strafbaar feit hebben
gepleegd met een schade van ten
hoogste 1500 gulden, kunnen de
aangerichte schade herstellen. Op
die manier blijven ze verschoond
van een strafblad. Uit recente on
derzoeken blijkt dat deze aanpak
zeer effectief is. Vandalistisch ge
drag neemt af en veelal wordt her
haling voorkomen.
Ooijen begrijpt de juichende re
acties wel gezien de 'verfrissende'
werkwijze en resultaten, maar
plaatst toch kritische geluiden en
vraagt om bijsturing van de projec
ten.
Ooijen heeft het gevoel dat de
Haltprojecten zich met delicten be
zighouden waarvoor ze niet be
doeld waren. Het begrip vandalis
me is 'opgerekt' tot 'hinderlijk ge
drag'. Samenscholing, vuurwerkbe-
zit, winkeldiefstal vallen er allemaal
onder zonder dat er wordt stilge
staan of de Halt-afdoening wel in
verhouding staat tot al die kleine
delicten.
Het streven jongeren buiten het
klassieke justitiële apparaat te hou
den, wordt volgens Ooijen doel in
zich. Er wordt gezegd dat jongeren
zo geen strafrechtelijk stempel krij
gen opgedrukt, maar dat zouden ze
zonder Halt voor hetzelfde vergrijp
ook niet krijgen. Halt is, aldus Ooij
en. steeds meer toegegroeid naar
pseudo-strafrecht. Het draagt aller
lei strafelementen in zich (extra
uren werk, verhouding werk-scha-
devergoeding) die niet thuis horen
in de fase vóór een rechtszaak,
waarvan hier sprake is.
Verder ziet hij rechtsongelijkheid
en willekeur: Halt functioneert niet
overal in ons land en er zijn geen
uniforme regels. De rechtspositie
van de jongeren wordt aangetast.
Leiden
De vrijwillige keuze voor een Halt
project is een schijnkeuze, omdat
de officier van justitie altijd de stok
achter de deur blijft met zijn straf
rechtelijke vervolging. De cliënt is
bij het Haltproject 'overgeleverd'
aan de medewerkers, er is geen
raadsman, geen beroep.
Medewerkster E.,Kooter van het re
gionaal werkende en in Leiden ge
vestigde Halt-bureau, erkent de kri
tiek van Van Ooijen dat er rechtson
gelijkheid bestaat doordat niet
overal in den lande Halt-bureaus
zijn. De opmerking dat zelfs voor de
kleinste delicten met Halt zou wor
den gezwaaid, onderschrijft ze ech
ter niet: "Een jongere moet altijd
eerst door de politie worden opge
pakt voor hij of zij bij Halt terecht
kan komen. Er is dus wel degelijk
sprake van een min of meer ernstig
vergrijp".
Omdat de officier van justitie
vaststelt hoeveel uren een jongere
moet werken om zijn overtreding
goed te maken, is de strafmaat in
heel Nederland gelijk, verklaart
Kooter.
Het Halt-bureau in Leiden werkt
niet alleen voor de stad, maar ook
voor tien omliggende gemeenten.
In april sluiten ook Alphen aan den
Rijn en een aantal gemeenten uit de
Rijn- en Veenstreek zich aan. Vorig
jaar werden 260 jongeren via Halt
weer 'op het goede spoor gezet'.
Kooter is zeer tevreden over deze
nieuwe aanpak van bestraffing van
vandalisme en baldadigheid. "Het
aantal kinderen dat terugvalt in dit
negatieve gedrag is zeer gering. Halt
is nog relatief nieuw en moet daar
om nog wat meer worden gestroom
lijnd. Zeker is echter dat het een pri
ma alternatief is".
Wandelroutes provincie in trek
Minister om ontheffing van milieuvoorwaarden gevraagd
BOMEN VOOR KEUKENHOF
'Nederland wedland bij uitstek'
LISSE/HILLEGOM Hoewel carnaval voor de deu r staat en je eigenlijk
dus op alles bedacht moet zijn, keken de inwoners van Hillegom en Lisse
gisteren wel vreemd op toen zij een dieplader met gigantische linden voor
bij zagen komen. De volwassen bomen, zes in totaal, zijn verhuisd van het
terrein van Huize Remina in Hillegoin naar de Keukenhof in Lisse. De bo
men moesten plaats maken voor woningen en de Keukenhof kon een paar
reuzen wel gebruiken.
De verhuisoperatie heeft zes uur in beslag genomen. Het uitgraven, ver
voeren en weer planten van de 10 ton wegende en 18 meter hoge Tilia corda-
ta's is getaald door de Keukenhof. Welk bedrag hiermee gemoeid was kon
een woordvoerder van de bloementuin niet zeggen.
Bond militairen overlegt weer over reorganisatie marinevliegkamp
LEIDEN Wethouder Kuij-
ers dreigt de Leidse vuilver
branding te sluiten indien
minister Alders (vrom) niet
bereid is om tot 1995 onthef
fing van de milieuvoorwaar
den voor de installatie te ver
lenen. De minister beslist
mogelijk nog eind deze
maand op dit verzoek. Vol
gens een uitspraak van de
Raad van State moeten voor
april van dit jaar maatrege
len worden genomen om de
uitstoot van giftige stoffen
van de vuilverbranding
drastisch te beperken. Kuij-
ers is echter niet van plan
miljoenen te steken in een
installatie die binnen enkele
jaren wordt gesloten.
Kuijers is behalve wethouder van
volksgezondheid in Leiden ook
voorzitter van de Gevulei (gemeen
schappelijke vuilverbranding Lei
den) en van de SAVA, een groep ge
meenten die in Leidschendam een
nieuwe vuilverbranding wil bou
wen. Aanvankelijk werd verwacht
dat de nieuwe vuilverbranding bin
nen driejaar in gebruik zou worden
genomen waarna de Leidse, verou
derde installatie kan worden geslo
ten.
Volgens woordvoerders van pro
vincie en het betrokken adviesbu
reau treedt de nieuwe installatie in
Leidschendam op z'n vroegst in de
loop van 1994 in werking. Daarbij
wordt er van uitgegaan dat de ge
meenteraad van Leidschendam nog
voor de zomer instemt met de geko
zen lokatie en dat bezwaarschriften-
Provincie betaalt mee
aan duin-symposium
DEN HAAG - De provincie Zuid-
Holland draagt 5000 gulden bij in de
kosten van het symposium over de
duinen, dat 18 april in het Leids uni
versiteitscomplex aan de Witte Sin
gel wordt gehouden.
Het symposium 'De Zuidholland
se duinen: tussen rijksnatuur en re
gionaal bestuur' wordt georgani
seerd door de Stichting Duinbe
houd. Met de bijeenkomst wordt ge
vierd dat het duingebied Berkheide
wordt aangewezen als beschermd
natuurmonument terwijl het ook
vijftien jaar is geleden dat de werk-
LEIDEN - Elk jaar worden er in
Nederland honderden, zo niet dui
zenden aan harddrugs verslaafde
kinderen geboren. Op dit moment
zijn 5000 tot 8000 kinderen vgrslaafd
aan verdovende middelen. Over de
beste behandeling van deze kinde
ren en van de verslaafde zwangere
vrouwen bestaat tussen de medici
verschil van mening.
door
Monica Wesseling
Teneinde artsen en andere hulp
verleners de mogelijkheid te geven
van gedachten te wisselen over
zwangerschap en verslaving, orga
niseerde het Nederlands Instituut
voor Alcohol en Drugs deze week
een eerste refereeravond voor art
sen. Een van diegenen die het NIAD
op het spoor van het probleem zette,
is de Leidse onderzoekster
J.Th.C.M. Faase. Faase doet al enige
jaren*literatuuronderzoek naar de
problematiek van zwangerschap
pen en verslaving.
Het probleem is groot en wordt
steeds groter, vertelt Faase. Een op
de vier verslaafden heeft een kind
en gezien de stijging van het aantal
verslaafden neemt ook het aantal
kinderen van verslaafden flink toe.
Verslaving heeft zeker niet alleen
gevolgen op het moment dat het
kind er eenmaal is en dus moet wor
den opgevoed. Lang daarvoor doen
de kwalijke effecten van verdoven
de middelen zich meer dan gelden.
Uit onderzoek blijkt volgens
Faase dat bijna 90 proéent van de
zwangerschappen van de verslaaf
de vrouwen niet gepland is. De ver
slaafden gebruiken veelal geen
De Leidse vuilverbranding. (foto
procédures niet voor vertraging zul
len zorgen.
Volgens de uitspraak van de Raad
van State moet de Leidse vuilver
branding voor 14 april van dit jaar
ingrijpend worden opgeknapt, wat
naar schatting 50 miljoen gaat kos
ten. Overwogen werd de Raad van
State om uitstel van deze datum te
vragen wanneer duidelijk zou zijn
dat de nieuwe installatie op korte
termijn in gebruik kan worden ge-
Minister Alders heeft van de geza
menlijke Nederlandse afvalverwer
kers (verenigd in de Veabrin) in
middels het verzoek voorgelegd ge
kregen om oude installaties zoals in
Leiden en Alkmaar tot 1995 zonder
ingrijpende vernieuwingen door te
laten draaien.
"Wanneer de minister dit verzoek
afwijst, zal het bestuur van de Ge
vulei de provincie laten weten de
groepen Waterwinning en Berkhei
de zijn opgericht, welke de basis
vormden voor de Stichting Duinbe
houd.
Het symposium geeft brede aan
dacht aan het regionaal natuurbe
leid ten aanzien van de duinen en
het recreatief medegebruik ervan.
De dag zal een verhoogde belang
stelling voor natuurwaarden en na
tuurbehoud in het Zuidhollandse
duingebied tot gevolg moeten heb
ben.
De provincie was om 5000 gulden
subsidie gevraagd. De totale kosten,
bedragen 12.000 gulden, die verder
worden gedekt met deelnamekos
ten en subsidies van deelnemende
gemeenten, waaronder Katwijk en
Wassenaar.
voorbehoedsmiddelen omdat zij.
als gevolg van druggebruik en on
dervoeding, niet meer menstrueren
en dus denken niet vruchtbaar te
zijn.
De zwangerschap wordt pas laat
Leidse vuilverbranding in april te
zullen sluiten. Wij kunnen niet vol
doen aan de voorwaarden die de
Raad van State stelt", aldus Kuijers.
Hij realiseert zich dat hierdoor een
'gigantisch probleem' ontstaat om
dat sluiting van de vuilverbranding
tot een maandelijks overschot van
8500 ton (8,5 miljoen kilo) afval
leidt.
Kuijers laat het aan het provincie
bestuur over wat dan verder te
doen. De provincie kan besluiten
het afval op andere wijze te verwer
ken maar daartoe bestaan nauwe
lijks mogelijkheden. Het provincie
bestuur kan ook de uitspraak van
de Raad van State negeren en gedo
gen dat de Leidse vuilverbranding
in werking blijft. Daarmee riskeert
de provincie een terechtwijzing van
de minister.
Omwonenden van de vuilver
branding hebben al aangekondigd
het negeren van de uitspraak van de
Raad van State voor maximaal twee
jaar te gedogen. Indien sluiting lan
ger op zich laat wachten, willen zij
via de rechter afdwingen dat er
maatregelen worden genomen.
Niet uitgesloten wordt geacht dat
de bouw van een nieuwe vuilver
branding vertraging oploopt door
een fout die in de procedure is ge
maakt. Dat zegt een woordvoerder
van het ministerie van vrom. Voor
de nieuwe installatie nabij het Prins
Clausplein is namelijk een zogehe
ten Milieu Effect Rapportage
(MER) gemaakt die lopende de pro
cedure is aangepast. Dit was nood
zakelijk omdat de beoogde lokatie
150 meter moest worden verplaatst
omdat Fokker reeds een optie op
die grond had.
In een soortgelijk geval met de
plannenmakerij voor de Blanken
burgtunnel onder de Nieuwe Water
weg werd de MER door de Raad van
State afgewezen omdat deze tussen
tijds was aangepast. Het opstellen
van een nieuwe MER kan tot aan
zienlijke vertraging bij de nieuw
bouw van de vuilverbranding lei
den. Hierdoor zou de Leidse vuil
verbranding nog langer in bedrijf
moeten blijven met alle problemen
van dien.
VALKENBURG De Vereniging
Belangenbehartiging Militairen
(VBM) is bereid verder te praten
over het reorganisatieplan voor ma
rinevliegkamp Valkenburg en
vliegveld De Kooy op Texel.
Vol
gens woordvoerder G. Klinkhamer
van de VBM valt het aantal ontsla-
ontdekt en lang niet alle vrouwen
gaan met die ontdekking naar een
dokter. Er zijn nog steeds tientallen
vrouwen die pas de binnenkant van
een kliniek zien als de weeën zijn
begonnen.
gen veel lager uit dan de 182 waar de
vereniging rekening mee hield.
Het gaat Klinkhamer te ver om nu
al akkoord te gaan met het reorgani
satieplan omdat hem nog niet be
kend is hoeveel ontslagen er wel
zullen vallen. Bovendien houdt de
VBM nog steeds bezwaren tegen de
manier waarop het aantal noodza-
De kinderen van vrouwen die gedu
rende hun hele zwangerschap hard
drugs hebben gebruikt zijn er, zo zet
Faase uiteen, méér dan beroerd aan
toe. De kinderen zijn te vrobg gebo
ren en dismatuur (onderontwik-
kelijk geachte manuren ipp de ver
schillende afdelingen wordt bere
kend. "Er wordt gegoocheld met
functies, arbeidsplaatsen en men-
Op 15 maart praat de belangen
vereniging verder met de leiding
van de marine in een overleggroep
van de Bijzondere Commissie Over-
DEN HAAG - Het initiatief van
de provincie Zuid-Holland om
middellange-afstand wandel
routes aan te leggen in het lan
delijk gebied blijkt een schot in
de roos. Het bureau Research
voor Beleid in Leiden heeft drie
van de zes routes onderzocht en
alleen daar al lieten 12.000 wan
delaars hun voetsporen achter.
De belangrijkste motieven
voor een wandeling zijn natuur
schoon en rust. Opvallend is het
hoge opleidingsniveau van de
wandelaars op de onderzochte
routes: de helft heeft hoger of
universitair onderwijs genoten.
Van bezoekers van recreatie
projecten is dat 21 procent. De
gemiddelde wandeltijd is drie
LEIDEN/SASSENHEIM - De Lad
broke Totalisator gaat binnenkort
zeven tot acht kantoren sluiten. Of
daar kantoren in deze regio bij zijn,
kan Ladbroke-directeur Peter
Woodward nog niet voorspellen:
"Dat is afhankelijk van de bedrijfs
resultaten die later dit jaar bekend
worden".
In deze streek zijn Ladbroke-kan-
toren in Leiden, Sassenheim en
Hoofddorp. Volgens Woodward
loopt het Leidse hoofdkantoor aan
de Korevaarstraat goed. Maar de
paardesport heeft de laatste jaren in
een diep dal gezeten. Recessie en
een virusziekte onder renpaarden
zorgden voor afnemende belang
stelling voor rennen en wedden.
Woodward ziet de toekomst ech
ter optimistisch tegemoet: "Neder
land is een wedland bij uitstek. Al
lerlei soorten weddenschappen
worden afgesloten. Helaas ook ille
gale. Nu de paardesport letterlijk en
figuurlijk aan de beterende hand is
moeten we ons beleid daarop afstel
len. Daarom voorzie ik ook dat, na
sluiting van onrendabele wedkan
toren, vanaf 1991 elders weer nieu-
leg Militairen. Klinkhamer: "Het
mag duidelijk zijn dat we eigenlijk
niet met ontslagen kunnen leven.
We zijn er nog steeds niet gerust op,
maar de gevolgen van de reorgani
satie zijn in elk geval minder ver
strekkend dan waarmee wij reke
ning hielden".
uur, terwijl bijna een vijfde van
het aantal ondervraagden zei
langer dan zes uur te lopen. Vier
van de tien wandelaars vertel
den dit soort routes tien a twin
tig keer per jaar te lopen.
Research voor Beleid heeft
nog wel een aantal aanbevelin
gen aan het provinciebestuur
gedaan, die betrekking hebben
op de promotie van de wandel
routes. de bewegwijzering, de
spreiding over de provincie en
de aansluiting van het groene
netwerk op het openbaar ver-
Routebeschrijvingen zijn te
gen een vergoeding van een gul
den te verkrijgen bij bureau
voorlichting van de provincie.
we Ladbroke-kantoren zullen wor
den geopend".
Ladbroke heeft een overeen
komst met het ministerie van land
bouw die het bedrijf vergunning
voor maximaal 500 wedkantoren
verleent. De doelstelling van Lad
broke, dat sinds 1986 op de Neder
landse markt is, was om 250 kanto
ren te openen. Op dit moment zijn
het er 85.
Op de wedkantoren worden wed
denschappen voor de Stichting Ne
derlandse Draf- en Rensport afge
sloten. Volgens secretaris Milders
van die stichting zijn vooral inwo
ners van de Randstad en dan vooral
van de omgeving Den Haag grote
liefhebbers vande paardenren-
sport. "Dat is natuurlijk zo ge
groeid, omdat Duindigt de oudste
en bekendste baan is van Neder
land. Ik denk dat Ladbroke zich een
beetje heeft verkeken op de wed-
markt door kantoren te openen in
streken waar wedden niet zo in
zwang is. Brabant bij voorbeeld
heeft wel veel paardenliefhebbers,
maar wedden doen zij daar niet zo
veel als hier in de Randstad. Daar en
in andere uithoeken zal Ladbroke
langzaamaan afscheid moeten ne-
24 februari 1990
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- In de kooi der leeuwen in de
Amsterdamsche diergaarde zijn
thans niet minder dan acht wel
pen aanwezig. Het wijfje van
het giraffenpaar is overleden.
Het verwrikte zich den nek bij
het opstaan, wat bij deze beesten
altijd met eigenaardige moei
lijkheden gepaard gaat.
- Duurde vóóf zes jaren de
overvaart van België naar den
Congo nog vijftig dagen, tegen
woordig heeft die gewoonlijk
plaats in 24 dagen. Toch hoopt
men den overtocht nog aanmer
kelijk te bespoedigen en hem te
doen geschieden, door middel
van snelstoomers, in negen tot
twaalf dagen. De Hamburgse
stoomer ,,Bundesrath" zal de
reis in zeventien dagen volbren
gen.
Een zonderlinge lijkoven in Ne
derland! - De varkensvlekziekte
komt weder in Doesburg voor en
heeft één slachtoffer gemaakt.
Het lijk is in een retort der gasfa
briek gestopt en tot asch ver
teerd.
Vijftig jaar geleden:
De minister van Defensie,
Dijkxhoorn, is van oordeel dat
ten aanzien van de motorisering
van ons leger voorshands niet
verder behoeft noch moet wor
den gegaan, dan aanvankelijk
in het voornemen lag. Daarbij
zij opgemerkt, dat thans reeds
het daarvoor in aanmerking ko
mende deel der leger artillerie,
de geheele legerkorps-artillerie,
de geheele luchtdoel-artillerie en
een deel der cavalerie zijn gemo
toriseerd. Voorts worden (of zijn
reedsde korpstreinen gemotori
seerd. Het oordeel van enkele le
den der defensie-commissie, dat
de paardenstapel ten onzent als
geheel beschouwd onvoldoende
zou zijn om aan de behoeften
van de weermacht op voet van
oorlog te kunnen voldoen, kan
niet worden gedeeld. Wel is bij
vordering gebleken, dat het aan
tal warmbloedpaarden zeer on
gunstig afsteekt bij het aantal
koudbloed paa rden.
De Leidse onderzoeker Faase: "Een vrouw die een paar weken van de drugs afblijft en vervolgens weer de spuit
ter hand neemt, loopt groot risico haar baby te verliezen. De foetus kan de scltdmmelingen in het drugsgehalte niet
Verwerken. (foto Wim Dijkman)
keld) waardoor opname in een cou
veuse voor nagenoeg allen onont
koombaar is.
Faase: "Bovendien vertoont meer
dan 90 procent zware ontwennings
verschijnselen. De kinderen zwe
ten, trilleh, braken, huilen doorlo
pend op een heel schrille manier en
zijn wars van elke vorm van licha
melijk contact". De genezing van
dit zogeheten neonatale abstinen
tiesyndroom (nas) neemt vaak
maanden in beslag. "In elk geval is
het een bijzonder slechte start voor
het kind". Daar komt nog eens bij
dat de vrouwen veelal infecties heb
ben (prostitutie en vuile naalden) en
deze ook op de foetus overdragen.
Een deel van de vrouwen, naar
Faases idee een veel te klein deel,
meldt zich wel met haar zwanger
schap bij een dokter. "Dan is de
vraag wat je met zo'n vrouw aan
moet. Haar direct laten afkicken,
vervangende middelen geven of de
verslaving laten voortbestaan.
Daarover bestaat noch in Neder
land noch in Amerika overeenstem
ming".
Faase zelf is absoluut geen voor
stander van het direct volledig laten
afkicken. De kans dat de vrouw te
rugvalt in haar verslaving is levens
groot. Een vrouw die een paar we
ken van de drugs afblijft en vervol
gens weer de spuit ter hand neemt,
loopt groot risico haar baby te ver
liezen. De foetus kan de schomme
lingen in het drugsgehalte niet ver
werken.
De onderzoekster, en met haar
een belangrijk aantal medici, zien
meer in het toedienen van me
thadon. Dat heeft ook een versla
ving tot gevolg, maar deze is naar
Faases mening minder kwalijk. "De
methadon wordt verstrekt en heeft
een langere werkingsduur. De
vrouw heeft daardoor meer tijd om
zichzelf te verzorgen. De baby's zijn
bij de geboorten wel verslaafd aan
methadon, maar hebben doordat de
vrouw tijdens de zwangerschap be
ter eet, tenminste een hoger ge
wicht en een betere lichamelijke
ontwikkeling".
Depressie
Zowel medisch, psychisch als soci
aal zijn kinderen van verslaafde
moeders er slecht aan toe. De vrouw
in kwestie voelt zich overigens ook
alles behalve gelukkig. Door een
verstoorde hormoonhuishouding
vervallen de toch al labiele vrouwen
veelal in een ernstige postnatale de
pressie.
Faase denkt dat de tijd meer dan
rijp is voor een werkgroep die moet
zorgen voor informatie-uitwisseling
tussen artsen onderling. Literatuur
over het probleem van drugsver
slaafde moeders is er nauwelijks
terwijl daaraan volgens Faase wel
behoefte bestaat. Zijzelf heeft 'een
boek op de plank liggen', maar is
nog op zoek naar de benodigde fi
nanciën om dit te kunnen uitgeven.
Informatie-uitwisseling en meer
onderzoek naar de problematiek is
evenwel naar haar mening niet vol
doende. "Het is ongelooflijk belang
rijk dat er voorlichting wordt gege
ven aan de betrokken groep vrou
wen. Ze moeten weten dat ze wel
vruchtbaar zijn en dienen het be
lang van tijdige aanmelding voor
zwangerschapscontrole in te zien.
Hoe we deze groep zouden kunnen
bereiken is me nog niet duidelijk.
Dat we ze moeten bereiken staat
voor mij wel vast. Voorlichting kan
een hoop ellende voorkomen".
